AzərbAycAndA küçə uşAqlArının vəzİyyətİnİn təhlİlİ
AzərbAycAndA küçə uşAqlArının vəzİyyətİnİn təhlİlİ
AzərbAycAndA küçə uşAqlArının vəzİyyətİnİn təhlİlİ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
22<br />
Azərbaycanda <strong>küçə</strong> uşaqlarının vəziyyətinin təhlili<br />
halları da mövcuddur. Narkotik istifadəçisi olan<br />
uşaqlar eyni avadanlıqlardan (diş fırçası, şprislər<br />
və s.) istifadə etməklə İİV/QİÇS-in yayılmasına<br />
geniş şərait yaradırlar. Bu məsələlərin qarşısının<br />
alınması üçün 11 may 2010-cu ildə İnsanın immunçatışmazlığı<br />
virusunun törətdiyi xəstəliklə<br />
mübarizə haqqında qanun qəbul olunmuşdur. 18<br />
Qanunun 20-ci maddəsinə əsasən İİV infeksiyasının<br />
profilaktikası məqsədi ilə yüksək riskli əhali<br />
qrupunun üzvləri arasında beynəlxalq təcrübədə<br />
tətbiq edilən zərərin azaldılması proqramları tətbiq<br />
olunur. Buraya inyeksiya üçün steril ləvazimat<br />
ilə təminat, fərdi qoruyucu vasitələrlə təminat,<br />
əvəzedici müalicəyə cəlb etmə, İİV-in yayılması<br />
yolları və onun qarşısının alınmasının üsulları<br />
haqqında, eləcə də təhlükəsiz davranış haqqında<br />
məlumatlandırma, hüquqi və psixoloji yardım və<br />
reabilitasiya proqramları aid edilir. Zərərin azaldılması<br />
proqramları tərbiyəvi, maarifləndirmə,<br />
məlumatlandırma, müalicəvi, tibbi-profilaktik, reabilitasiya<br />
və məsləhət xarakterli tədbirləri əhatə<br />
edir, qabaqlayıcı xarakter daşıyan üsulların əhali<br />
üçün əlçatanlığını təmin etməklə həyata keçirilir.<br />
yetkinlik yaşına çatmayanların baxımsızlığının<br />
və hüquq pozuntularının profilaktikası<br />
haqqında qanun 24 may 2005-ci ildə<br />
qəbul edilmişdir. Qanun yetkinlik yaşına çatmayanların<br />
baxımsızlığının və hüquq pozuntularının<br />
profilaktikası ilə əlaqədar yaranan ictimai<br />
münasibətləri tənzimləyir, bu sahədə dövlət orqanlarının,<br />
müəssisələrin və təşkilatların hüquq<br />
və vəzifələrini müəyyən edir. 19<br />
Bu Qanunun icrasında çətinlik yaradan əsas<br />
məqamlardan biri də Bakı şəhərində alternativ<br />
tədbirlərin tətbiqi üzrə yalnız bir Reabilitasiya<br />
Mərkəzinin olmasıdır. Bu Mərkəz, Daxili İşlər Nazirliyinin<br />
və UNİCEF-in dəstəyi ilə yaradılmışdır.<br />
Təcrübə göstərir ki, <strong>küçə</strong> uşaqları və hüquq pozuntusuna<br />
yol verən uşaqlar anlayışı bir-birinə<br />
çox bağlıdır. Belə ki, <strong>küçə</strong> uşaqlarının çoxu teztez<br />
hüquq pozuntusu edir və ya hüquq pozun-<br />
18 İnsanın immunçatışmazlığı virusunun törətdiyi xəstəliklərlə<br />
mübarizə haqqında Qanun<br />
19 Yetkinlik yaşına çatmayanların baxımsızlığının və hüquq<br />
pozuntularının profilaktikası haqqında Qanun<br />
tusu edən uşaqlar <strong>küçə</strong> həyat tərzi keçirməyə<br />
meyllidirlər.<br />
Eyni zamanda polis orqanları tərəfindən həmin<br />
uşaqlar saxlanıldıqdan sonra həmin uşaqların<br />
qeydiyyatda olduqları rayonların polis qurumlarına<br />
təhvil verilir. Regionlarda belə uşaqlar üçün<br />
İcma Əsaslı Reabilitasiya Mərkəzləri olmadığı<br />
üçün yerli polis qurumu və Yetkinlik Yaşına Çatmayanlarla<br />
İş və Onların Hüquqlarının Müdafiəsi<br />
üzrə Komissiyalar həmin uşaqları valideynlərinə<br />
və ya yaxın qohumlarına verir. Qısa müddətdən<br />
sonra həmin uşaqlar yenidən Bakı şəhərində<br />
<strong>küçə</strong> həyat tərzi keçirməyə başlayırlar.<br />
Azərbaycan respublikasında baxımsız<br />
və <strong>küçə</strong> uşaqları probleminin həlli üzrə 14<br />
aprel 2003-cü ildə Azərbaycan Respublikasının<br />
Nazirlər Kabinetinin Sərəncamı ilə Tədbirlər Planı<br />
qəbul edilmişdir. 20 Tədbirlər Planında qeyd<br />
olunur ki, Baxımsız uşaqlar-yetim və ya valideyn<br />
himayəsindən məhrum olmuş və müvafiq dövlət<br />
strukturlarında qeydiyyata alınmamış 18 yaşına<br />
qədər olan uşaqlardır. «Küçə uşaqları» anlayışı<br />
<strong>küçə</strong>də yaşayan və <strong>küçə</strong>də işləyən uşaqları<br />
əhatə edir. Tədbirlər Planında nəzərdə tutulmuş<br />
uşaq baxımsızlığı və <strong>küçə</strong> uşaqları probleminin<br />
aradan qaldırılması istiqamətində müvafiq işlərin<br />
aparılması, uşaq problemi ilə bağlı beynəlxalq<br />
tələbləri nəzərə almaqla uşaq hüquqlarının qorunub<br />
saxlanması istiqamətində aparılan işlərin<br />
gücləndirilməsi, zəif sosial qruplardan olan uşaqlar<br />
üçün sosial və psixoloji reabilitasiya işinin<br />
təşkili istiqamətində bir sıra işlər görülmüşdür.<br />
Eyni zamanda Tədbirlər Planının təcrübədə icrası<br />
hələ də bir sira məsələləri və boşluqları ünvanlaya<br />
bilməmişdir.<br />
bmt-nin uşaq hüquqları komitəsi 19 yanvar<br />
2006-cı ildə keçirdiyi iclasında Azərbaycanda<br />
uşaqların vəziyyəti ilə bağlı hesabatı dinləmiş<br />
və tövsiyələr irəli sürmüşdür. 21 Komitə iclasında<br />
Azərbaycanda <strong>küçə</strong> uşaqları üçün bərpa, tibbi<br />
20 Azərbaycan Respublikasında baxımsız və <strong>küçə</strong> uşaqları probleminin<br />
həlli üzrə Tədbirlər Planı<br />
21 BMT-nin Uşaq Hüquqları Komitəsinin Azərbaycanda uşaqların<br />
vəziyyəti ilə bağlı tövsiyələri
Change language