2008-07

De Binnenvaartkrant 45
26 maart 2008
Köln-Düsseldorfer: meer dan 180 jaar
reisjes langs de Rijn
DOOR FRANK ANTONIE VAN ALPHEN
Köln-Düsseldorfer Deutsche
Rheinschifffahrt AG, zo heet de
oudste beursgenoteerde naamloze
vennootschap van Duitsland
voluit. De rederij gaat er prat op
met veertien schepen “de grootste
en modernste vloot” van de
Rijn te hebben.
Willy Alberti zong het al:
Ja zo’n reisje langs de
Rijn, Rijn, Rijn
‘s Avonds in de maneschijn,
schijn, schijn
Met een lekker potje bier,
bier, bier
Aan de zwier, zwier, zwier, op
de rivier, vier, vier
Zo’n reisje met een nieuwerwetse
schuit, schuit, schuit
Allemaal in de kajuit, juit, juit
‘t Is zo deftig,
‘t is zo fijn, fijn, fijn
Zo’n reisje langs de Rijn
Een rondvaart onder de Keulse
Zoobrücke en Severinsbrücke door?
Een reisje naar de Drachenfels, Königswinter
of Linz/Bad Hönningen?
Dan moet u voor een reisje
langs de Rijn bij de Köln-Düsseldorfer
zijn, de rederij die het begrip
toerisme vloeibaar maakte. Het
laatste pronkstuk van de vloot, de
‘nieuwerwetse schuit’ en supercatamaran
MS RheinEnergie, werd in
2004 in Keulen gedoopt. Paus Benedikt
XVI maakte er het jaar daarop
nog een tripje mee ter gelegenheid
van Wereld Jongerendag, om
vanaf de RheinEnergie zijn pelgrims
op de Rijnoevers toe te spreken.
Vreugdevaart
Maar er was meer reden voor een
feestje voor de Köln-Düsseldorfer.
Vorig jaar kon het 180-jarig jubileum
worden gevierd – met een
vreugdevaart op 1 mei. Door de
jaren heen heeft de maatschappij
een uitgebreide binnenvloot opgebouwd.
Vele dagjestochten, charters,
lijndiensten, groepstochten,
zakenborrels en luxereizen zijn ermee
op de grote Duitse rivieren
verzorgd. Met ‘allround trips’ wordt
het water van de Main, de Moezel
en natuurlijk Vadertje Rijn tussen
Keulen en Mainz regelmatig dun
gevaren. Met tussenstops als Rüdesheim,
St. Goar en Koblenz; het
prachtige landschap rond de Loreley,
dat tegenwoordig tot het UNES-
CO-werelderfgoed behoort.
Het hoofdvaarseizoen van de Köln-
Düsseldorfer op Rijn, Main en
Veertien schepen heeft de Köln-Düsseldorfer momenteel.
Moezel loopt van eind april tot begin
oktober. Vooral met het ruim
90 meter lange vlaggenschip RheinEnergie
bezit de K-D een echt
pronkstuk om een flink feestje op
de rivier te kunnen vieren. Deze
luxe catamaran is hightech uitstekend
geoutilleerd. Zowel voor een
dreunend feestje met house-DJ als
voor het uit Beieren ingehuurde
bierorkest (boordmicrofoon en
pauzemuzak worden gratis verstrekt).
Voor wie het rustiger aan wil doen,
heeft de rederij een nostalgisch
beestje uit 1913 van stal gehaald:
het 83 meter lange stoomschip
Goethe. In 1996 werd de renovatie
voltooid en het historische vaartuig
terug in de vaart gebracht. Het is de
laatste schoepraderboot op de
Duitse Rijn, die met zijn in art
deco-stijl ingerichte salons een gerestaureerde
jaren ‘20-sfeer uitademt.
Ook dit jaar weer zal het
drijvend erfstuk de UNESCO-route
bevaren, de Middelrijn tussen Koblenz
en Rüdesheim.
Van stoomschip naar catamaran
was het een lange (vaar)weg voor
de Köln-Düsseldorfer. De historie
van de rederij is een belangrijke.
Omdat met de voorgeschiedenis
van de K-D het tijdperk van het
Rijntoerisme begon.
Stroomversnelling
In 1826 – vier jaar na oprichting
van de Nederlandsche Stoomboot
Maatschappij – werd in Keulen de
Preussisch-Rheinischen Dampfschifffahrtsgesellschaft
opgericht.
Het jaar daarop kwam met het in
(Fotoos Köln-Düsseldorfer Deutsche Rheinschiffahrt)
de vaart nemen van de Concordia,
het toerisme letterlijk in een
stroomversnelling. Dit houten
stoomschip verzorgde met een zusterschip
een eerste lijndienst tussen
Keulen en Mainz. Samen waren de
schepen in 1827 goed voor het vervoer
van 18.500 personen en ook
nog eens 3000 ton aan goederen.
In 1836 vond de oprichting van de
Dampfschifffahrts-Gesellschaft für
den Nieder- und Mittelrhein in
Düsseldorf plaats. Twee jaar later
voer het eerste ijzeren stoompassagiersschip,
de Graf von Paris, over
de Rijn. In 1853 werd de Betriebsgemeinschaft
Rheindampfschifffahrt,
Kölnische und Düsseldorfer
Gesellschaft opgericht. In de volksmond
Köln-Düsseldorfer geheten.
De fusie tussen de stoomvaartmaatschappijen
van twee steden was een
feit.
Enkele historische mijlpalen van de
K-D: 1866 – bouw van twee salonstoomboten,
de Humboldt en
Friede; 1872 – oplevering van de
stoompassagiersboten Deutscher
Kaiser en de Wilhelm, Kaiser und
König; 1899 – bouw van de salonstoomboten
Borussia en de Kaiserin
Auguste-Victoria en de snelboten
Parsifal en Rheingold.
Gekelderd
Een indrukwekkende vloot werd
opgebouwd, maar de rederij zag
haar drijvend kapitaal letterlijk gekelderd.
Over de Köln-Düsseldorfer
en de Tweede Wereldoorlog vermag
een geheel apart artikel geschreven
worden. Samenvattend viel aan het
eind van de oorlog vast te stellen
dat er nog maar één schip operationeel
was. De rest was gezonken
– of op z’n minst buiten werking
gesteld.
Het bedrijf wist er weer goed bovenop
te komen, op de golven van
de economische voorspoed van het
naoorlogse Marshall Plan meeliftend.
Mei 1946 verzorgden twee
schepen alweer een lijndienst tussen
Keulen en het Siebengebirge.
Vijf jaar later vervoerde de K-D
meer dan twee miljoen mensen per
jaar.
Het Rijntoerisme is na de Tweede
Wereldoorlog sterk bepalend geweest
voor de onwikkeling van steden
als Keulen en Düsseldorf. Düsseldorf
met zijn luxueuze
Königsallee (‘Kö’ in de volksmond)
is bijvoorbeeld een heetgewilde
stek voor shoppende oevertoeristen.
Zusterstad Keulen groeide in
de tweede helft van de twintigste
eeuw uit tot een grote binnenhaven
(in 2007 nog goed voor jaarlijks
12.000 schepen met een goederenomslag
van twaalf miljoen ton).
De Köln-Düsseldorfer had zich er
weer bovenop gewerkt. En dat is
aan de huidige vloot af te zien.
Naast de al genoemde catamaran
RheinEnergie heeft de rederij op
futuristische wijze smoel gekregen,
met de lijn en zeeg van schepen als
ms Boppard en – vooral – ms Warsteiner
en ms Jeverland. Sinds de
oprichting is er met de Köln-Düsseldorfer
in ruim 180 jaar tijd heel
wat water langs Keulen gestroomd.
En of nichtje Saar uit Reisje langs de
Rijn van Willy Alberti toen op een
passagierschip van de K-D zo naar
is geworden, dat weet niemand:
Zo kwamen we met prachtig
weer het eerst bij Keulen
Mijn tante walste over ‘t dek
als een jong veulen
Opeens nam zij ‘n harmonica
en ging er aan trekken
En dadelijk zong kromme Teun
“Deutschland, was bist du
schön”
Nichtje Saar, welk gevaar,
riep hardop “ik word zo naar”