2008-07

De Binnenvaartkrant 25
26 maart 2008
“Als schippers samen één bedrijf vormen,
juicht de handel dat alleen maar toe”
Kees Broere, zandschipper: “Mijn
ideaal is als we met een heel grote
groep schippers samen zouden
werken. Dan kunnen ze niet
om je heen. Iedereen fuseert
maar, kruipt bij elkaar op schoot,
wordt groter groter groter. Wij
blijven maar individueel doorspetteren.”
Met het beunschip Cornelis Sr. varen
Kees Broere en zijn vrouw Lianne
voor de Coöperatieve Zandschippersbond
(CZB) uit
Rotterdam. Geen vast werk, wel
kris-kras door Nederland. Hij fotografeert
graag en toont in de stuurhut
prachtige foto’s op de laptop.
Een klassieker waarop het schip in
de mist vaart richting opkomende
zon. “Daar krijg ik nog steeds kippenvel
van”, aldus de schipper, die
het vak niet erfde van zijn vader.
“Die vond mijn plan om te gaan
varen maar niets. Ik was zestien in
de tijd van de Granaria-acties en
moest een ander vak gaan leren.
Een half jaar lang heb ik het geprobeerd
als loodgieter.”
Een weinig bevredigende baan en
Kees Broere stapte toch maar aan
boord van een binnenschip, de
Amice van Jan van Dijk. Een vrachtschip
dat vooral grind vervoerde
vanaf de Maas. “Ik heb zeven jaar
bij hem gevaren. Toen heb ik zelf
een kempenaar gekocht en ben ik
samen met mijn vrouw verder gegaan.
We stapten toen letterlijk en
“Daar krijg ik nog steeds kippenvel van.” (foto Kees Broere)
figuurlijk in een huwelijksbootje.
Dat was ook voor haar een heel
grote stap. Als ze het van tevoren
had geweten, had ze het misschien
niet gedaan.
Kees Broere in de stuurhut van de Cornelis Sr. “Die handelaar heeft er geld voor over, want we halen een grote zorg bij hem weg.” (foto MGR)
Ze had een leidinggevende functie
aan de wal in een verzorgingstehuis
en had geen ervaring met varen. Als
je zand laadt en op het IJsselmeer
staat het water tot aan de woning,
dan kan dat best beangstigend zijn.
Toen we begonnen had ik geen ervaring
met IJsselmeer en Westerschelde
en heb ik wel rare dingen
uitgehaald. Dat was voor haar natuurlijk
niet makkelijk. Niet leuk
voor een vrouw die voor het eerst
SCHEEPSWERF
HOOGERWAARD
WAALHAVEN PIER 8 ROTTERDAM
010-4290888 Dwarshellinglengte 90 m.
meevaart. Achteraf gezien was dat
misschien niet zo’n goed idee.”
“Het was erg wennen”, aldus een
nuchtere Lianne. “De eerste jaren
– zonder auto nog – waren wel
wennen, je was afhankelijk. Maar
het is goedgekomen.” Intussen is
ze stuurvrouw is en gezamenlijk
bemannen ze de Cornelis Sr., een
beunschip met de afmetingen van
een verlengde Dortmunder, zo’n
1.250 ton groot. Ze hebben drie
kinderen, en de vierde is ‘onderweg’.
De drie zitten op internaat De Driemaster
in Krimpen aan den IJssel.
“Als ze aan boord zijn, is het gewoon
geweldig. We hebben een
zwembad en een strand aan boord.
Die momenten zijn zo verschrikkelijk
leuk.”
Als bestuurslid van de VZ&G – de
40-jarige Vereniging van Zand- en
Grindschippers – opperde hij bij de
laatste vergadering dat ze het beste
manier met z’n allen een coöperatie
zouden vormen. “Ik ben zelf lid van
de Coöperatieve Zandschippersbond.
Die halen voor mij het werk
binnen. Wij deden ook de eigen
handel, kochten en verkochten
zand. Dat is doodgebloed – we
doen het alleen nog met ophoogzand.
Personeel aan de wal is duur,
maar hoe groter de groep, hoe makkelijker
dat dat is.
Vrije ondernemer
“Vaak hoor je dat ze bang zijn hun
zelfstandigheid te verliezen, maar
als je met z’n allen lid bent, heb je
wel wat te vertellen in de markt. Ik
ben veel meer vrije ondernemer
dan als ik een jaarcontract teken bij
een handelaar. Diverse zand- en
grindschippers zitten van vader op
zoon bij dezelfde opdrachtgever.
Dat heeft niks meer met ondernemerschap
te maken. Dan ben je
gewoon helemaal afhankelijk van
één handelaar. Voor ieder werk
waar ik voor in aanmerking kom,
word ik benaderd om een offerte te
maken.
Ik kijk wat ik ervoor wil hebben en
heb nooit vaste tarieven. Het is
nooit zeker dat je werk hebt. Als de
handelaar met wie je dat contract
tekent, geen werk heeft, verdien je
ook niets. Ik heb in de twaalfenhalf
jaar dat ik ben aangesloten, nog
nooit zonder werk gezeten. Natuurlijk,
als er weinig werk is, moet ik
voor een mindere prijs varen. Voor
ons is dat een dagelijkse afweging.
Als je kiest voor een vast contract,
is het een paar dagen per jaar spannend,
en dan doen ze het daar het
hele jaar weer voor.”
Maar herkent Kees Broere zich dan
wel in de problemen van de zanden
grindschippers? Problemen als
25 procent onder de kostprijs vervoeren.
“Dat is heel betrekkelijk. Het is nu
eenmaal vraag en aanbod. Als in
een straat drie bakkers zijn, kies je
de beste en de goedkoopste. Maar
ik kan het me wel voorstellen hoe
de mensen die vast op de Brabantse
kanalen varen, zich voelen. Ze
varen alleen, hebben hun sociale
leven daarop ingesteld. Als je ze in
één keer naar Groningen of de Rijn
op stuurt...dat gaat niet werken. Dat
weet die handelaar ook. Die geeft
genoeg zodat de schipper niet failliet
gaat, maar niet te veel omdat
hij dan een ander schip bouwt of
iets anders gaat doen. Nu worden
ze misschien een beetje wakker,
omdat het kleine schip aan het verdwijnen
is. Misschien hebben we
ze wel wat te weinig gegeven, vragen
ze zich nu af.”
“Maar het speelt niet alleen op de
Brabantse kanalen. Ook bijvoorbeeld
naar Delft. De vrouw weet
waar de kapper zit en waar de supermarkt
is. Die moet dat elke week
opnieuw uitvinden als je de ene
week in Groningen bent, en de andere
week in Noord-Holland.”
Maar dat vindt Lianne wel meevallen
tegenwoordig. “Met internet is
dat gemakkelijk, geen probleem
meer. Vroeger wel hoor. Nam je
heel veel boodschappen mee. Nu
met de auto is het makkelijker.
Sommige laad- en losplekken zijn
leuker, ook in verband met familiebezoeken.
Het internaat is geen
probleem. We zijn nooit langer dan
twee uur rijden van de kinderen
vandaan.”
>> Lees verder op pagina 27