You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
74<br />
Ang Surian ng <strong>Wika</strong>ng Pambansa sa Pagpapaunlad ng <strong>Wika</strong>ng Pambansa<br />
Nangangailangan ng mahabà-habàng panahon at magiging mahirap na matutuhang<br />
mabuti ang materyales na ito. Pagkatapos, ang pagsisikap na makabuo ng karaniwang<br />
wikang pambansa mula sa mga elementong ito ay mahirap din bagaman maaari ding<br />
mangyari.<br />
Mula sa pananaw panlingguwistika, ang pagbubuo ng mga tuntunin, bokabularyo,<br />
at deskripsiyon ay maaaring mangyari.<br />
Ang pinag-aalinlanganan ko ay ang posibilidad na magkaroon ng gayong konstrak<br />
na tatanggapin ng mga kasapi ng lipunan. Ang mga lingguwista ay hindi magkakasundosundo<br />
kung anong mga katangian ang dapat at hindi dapat isáma, batay sa madalas na<br />
pagtatalo namin sa mga pulong ng Linguistic Society of the Philippines. Sa wika, walang<br />
katapusan ang mga pagpipilian, mga pagpipiliang dulot ng indibidwal na panlasa. At<br />
ang wika ay napakalapít sa tao (napakahalaga sa kaniya tulad ng kaniyang karangalan at<br />
pagpapahalaga at pagkakilála sa sarili) kayâ duda akong makakukuha kayó ng maraming<br />
sasang-ayon sa magiging batayang katangian nitó.<br />
Ang pinakamasamâ pa nitó, kahit na sang-ayunan pa, lubha ko ring pinagaalinlanganan<br />
kung ang mga kasapi ng komunidad ay may tiyagang matuto ng bagong<br />
wikang ito upang magámit ito, at sa hulí ay mapayabong.<br />
Matagal nang may tagasuporta ang Esperanto—mga apatnapung taón na. May<br />
mga samahán, organisasyon, nasyonal at internasyonal; dinalaw ko ang punòng-himpilan<br />
sa Vienna. Mayroon pa ngang mga taunang pulong at pagtatangkang turuan ang mga<br />
batà ng sinasabing unibersal na wikang ito. Ngunit hanggang sa ngayon, mayroon lámang<br />
mga 100,000 panatikong tagasuporta pagkaraan ng apatnapung taón—at ang itinatanong<br />
ko, ilan sa 100,000 na ito ang tunay na natuto ng Esperanto. Sapagkat ako’y suskritor at<br />
miyembro ng Esperanto Society, tiyak na nakalista ako bílang isa sa 100,000 ngunit ni hindi<br />
ako makapagsalitâ ng isang pangungusap sa Esperanto. Natatakot akong kung mabuo ang<br />
<strong>Filipino</strong>, ay bakâ danasin nitó ang nangyari sa Esperanto.<br />
May mga pag-aaral na may wikang hindi gaanong alam, na natutuhan ng mga<br />
táong nagsasalitâ ng kaniláng unang wika, at naging wikang pambansa nilá; ang klasikong<br />
halimbawa ng isang matagumpay na pagkilos para sa diseminasyon ay yaong pinangunahan<br />
ni Yehosue Ben-Yehuda para sa Biblical Hebrew, na naging batayan ng Makabagong<br />
Hebrew. Gayunman, ang Biblical Hebrew ang wika ng pagsamba ng mga nagtatag nitó at<br />
mga unang miyembro ng Estadong Jewish; may tradisyon ng pag-aaral sa dáting isang buháy<br />
na wika; ang mga miyembro ng Estadong Jewish ay mula sa ibá’t ibáng bansa na may kanikaniyang<br />
katutubong wika at may pangangailangan para sa iisang kodigo upang manatíling<br />
buháy, sapagkat ang estadong Jewish ay nanganganib sa lahat ng dako. Kinailangan nilá ang<br />
Hebrew upang likhain ang kaniláng identidad na kailangan nilá upang mabúhay. Hindi<br />
ko tiyak kung ang mga ganitong kalagayang panlipunan ay mauulit sa Filipinas, kayâ nagaalinlangan<br />
ako sa kainamang sosyolingguwistiko ng <strong>Filipino</strong>.
Change language