Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
70<br />
Ang Surian ng <strong>Wika</strong>ng Pambansa sa Pagpapaunlad ng <strong>Wika</strong>ng Pambansa<br />
Kung gayon, kung tungkol sa inyong gawain bílang Surian, ang tanging kongklusyong<br />
mabubuo ko ay ito, na bílang isang kapulungang interim, kailangang suriin ninyong<br />
muli ang mga gawain ninyo mula 1936 hanggang 1973, at batay sa 1973 Konstitusyon,<br />
maghanda para sa pagsasagawa ng mga kailangang hakbang túngo sa pagbuo ng isang<br />
wikang pambansang tatawaging <strong>Filipino</strong>.<br />
Sa pagkaintindi ko, bagama’t kayó ay isang kapulungang interim sa legál na<br />
pananaw, malinaw ang inyong gawain: gumawa ng mga hakbang túngo sa pagbuo ng<br />
<strong>Filipino</strong> hanggang sa ang akademya ng wika, ang legál na kapalit ng Surian, ay itadhana ng<br />
Pambansang Asamblea, na sa ngayon ay hindi pa pinupulong ni Pangulong Marcos.<br />
Bagama’t ako mismo ay may mga negatibong pananaw sa probisyong legál na ito ng<br />
konstitusyon, realista ako. Wala akong makítang dahilan upang salungatin ang itinadhana<br />
ng batas. Waring ang 37 taón ng pagtatrabaho na nagbigay-daan sa pagkapilì sa Tagalog,<br />
ang estandardisasyon nitó sa pamamagitan ng gramatika ni Lopez at ng balarila ni Santos<br />
at ng maraming talaan ng bokabularyo na ginawa ng inyong mga tauhan (lalo na ang<br />
diksiyonaryo at tesawro ni Panganiban), ang diseminasyon nitó sa pamamagitan ng sistema<br />
ng edukasyon at sa pamamagitan ng midyang pangmadla, at ang panimulang eleborasyon<br />
nitó bílang wika ng diskursong iskolarli sa mga unibersidad na gaya ng Unibersidad ng<br />
Pilipinas, ng Ateneo de Manila University, at ng Araneta University, ay bigo kung ang<br />
pag-uusapan ay ang pagpapaunlad ng wikang pambansa. Pansinin ninyo, hindi pa<br />
nawawala ang Pilipinong batay sa Tagalog. Napalitan lámang ang kalagayan nitó mula sa<br />
pagpapaunlad ng wikang pambansa túngo sa pagiging wikang opisyal (isa sa tatlo, ang<br />
dalawa pa ay ang Ingles at ang Español). Bukod dito, ang isang buháy na wikang sinasalitâ<br />
ng isang komunidad ay may sariling búhay, anuman ang kalagayang legál o tawag dito.<br />
Hindi talaga maaaring isabatas ang pagbabawal sa wika nang hindi pinupuksa ang buong<br />
lingguwistikong komunidad na nagsasalitâ nitó. Kayâ, nagpapatuloy ang Pilipino na batay<br />
sa Tagalog; tanging ang kalagayang legál lámang nitó bílang wikang pambansa ang hindi.<br />
Ngunit ito ang problema: Kailangang simulan muli ng Surian, na ngayo’y isang<br />
kapulungang interim bago pa ang pagtatatag ng isang mas permanenteng akademya ng<br />
wika, ang gawaing pagpapaunlad ng isang wikang pambansa.<br />
Di tulad ng ibáng mga bansang kinaharap ang problema sa wikang pambansa<br />
sa pamamagitan ng pagpilì ng isang umiiral na baryedad ng sinasalitâng wika mula sa<br />
ilang baryedad ng wikang sinasalitâ ng isang pangkat ng nabubúhay na komunidad na<br />
nagtatangkang bumuo ng isang nasyon, ang inyong gawain ay bumuo ng isang wika mula<br />
sa mga umiiral na wika ng Filipinas, na sa pagkaalam ko, kahit na may mga suliranin sa<br />
paglago at pag-unlad, ay nagkakaisa upang bumuo ng isang bansa, maliban sa mga ating<br />
mga kapatid na minoryang Muslim.
Change language