23.07.2017 Views

Isang-Sariling-Wika-Filipino

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Andrew B. Gonzalez, FSC<br />

ANG SURIAN NG WIKANG PAMBANSA SA<br />

PAGPAPAUNLAD NG WIKANG PAMBANSA<br />

PARA SA ISANG hindi miyembro ng tanggapan, ang magsalitâ sa harap ng pilîng grupo<br />

ng mga espesyalista sa wika ngayong umaga tungkol sa SWP, na dito ay tutukuyin bílang<br />

Surian, tungkol sa pag-unlad ng wikang pambansa sa Filipinas ay waring isang pag-uulit<br />

lámang.<br />

Higit sa lahat, hindi ba’t ang pangunahing dahilan ng pag-iral ng Surian ay upang<br />

gumanap ito bílang isang ahensiya para sa pagpapaunlad ng wikang pambansa? Kung<br />

gayon, bakit kailangang pag-usapan ang tungkulin nitó na malinaw naman at simple.<br />

Gayunman, hindi ako tiyak kung gayon talaga kasimple at kalinaw iyon, sapagkat<br />

may mga pangyayari nitóng nakaraan na bumabatikos sa estadong legál ng Surian at kung<br />

gayo’y sa layunin ng patuloy nitóng pag-iral.<br />

Pangkalahatang Pananaw Pangkasaysayan<br />

Alam nating inatasan ng 1935 Konstitusyon ng Filipinas ang Komonwelt na magsagawa<br />

ng mga hakbang túngo sa pagbuo ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral<br />

na wika. Ang Surian ay itinatag noong 1936 sa pamamagitan ng isang Batas Komonwelt.<br />

Alinsunod sa mga rekomendasyon nitó, iniutos ni Pangulong Quezon na ang Tagalog<br />

ang maging batayan ng wikang pambansa. Mula 1940 hanggang 1959, tinawag natin ang<br />

wikang ito na “<strong>Wika</strong>ng Pambansa” o simpleng “<strong>Wika</strong>.” Noong 1959, sa pamamagitan ng<br />

isang kautusan mula sa Kalihim ng Edukasyon, sinimulan nating tawagin itong “Pilipino.”<br />

Pagkaraan ng 37 taón, noong 1973, inatasan ng bagong Konstitusyon ng Filipinas ang<br />

Pambansang Asamblea na magsagawa ng mga hakbang túngo sa pagpapaunlad ng isang<br />

wikang pambansang tatawaging “<strong>Filipino</strong>,” na sa konsepto at sa intensiyon ng mga<br />

mambabatas, ay naiibá sa “Pilipino” na alam natin.<br />

Nagkaroon ng mga pagdududa hinggil sa kasalukuyang estadong legál ng Surian,<br />

dahil sa bagong tadhanang ito ng konstitusyon; ang estadong legál nitó bílang kapulungang<br />

interim ay kinumpirma ng Kalihim ng Katarungan, Vicente Abad Santos, hábang hinihintay<br />

pa ang pagtatayô ng Pambansang Asamblea ng isang akademya ng wika.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!