Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Andrew B. Gonzalez, FSC<br />
ANG SURIAN NG WIKANG PAMBANSA SA<br />
PAGPAPAUNLAD NG WIKANG PAMBANSA<br />
PARA SA ISANG hindi miyembro ng tanggapan, ang magsalitâ sa harap ng pilîng grupo<br />
ng mga espesyalista sa wika ngayong umaga tungkol sa SWP, na dito ay tutukuyin bílang<br />
Surian, tungkol sa pag-unlad ng wikang pambansa sa Filipinas ay waring isang pag-uulit<br />
lámang.<br />
Higit sa lahat, hindi ba’t ang pangunahing dahilan ng pag-iral ng Surian ay upang<br />
gumanap ito bílang isang ahensiya para sa pagpapaunlad ng wikang pambansa? Kung<br />
gayon, bakit kailangang pag-usapan ang tungkulin nitó na malinaw naman at simple.<br />
Gayunman, hindi ako tiyak kung gayon talaga kasimple at kalinaw iyon, sapagkat<br />
may mga pangyayari nitóng nakaraan na bumabatikos sa estadong legál ng Surian at kung<br />
gayo’y sa layunin ng patuloy nitóng pag-iral.<br />
Pangkalahatang Pananaw Pangkasaysayan<br />
Alam nating inatasan ng 1935 Konstitusyon ng Filipinas ang Komonwelt na magsagawa<br />
ng mga hakbang túngo sa pagbuo ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral<br />
na wika. Ang Surian ay itinatag noong 1936 sa pamamagitan ng isang Batas Komonwelt.<br />
Alinsunod sa mga rekomendasyon nitó, iniutos ni Pangulong Quezon na ang Tagalog<br />
ang maging batayan ng wikang pambansa. Mula 1940 hanggang 1959, tinawag natin ang<br />
wikang ito na “<strong>Wika</strong>ng Pambansa” o simpleng “<strong>Wika</strong>.” Noong 1959, sa pamamagitan ng<br />
isang kautusan mula sa Kalihim ng Edukasyon, sinimulan nating tawagin itong “Pilipino.”<br />
Pagkaraan ng 37 taón, noong 1973, inatasan ng bagong Konstitusyon ng Filipinas ang<br />
Pambansang Asamblea na magsagawa ng mga hakbang túngo sa pagpapaunlad ng isang<br />
wikang pambansang tatawaging “<strong>Filipino</strong>,” na sa konsepto at sa intensiyon ng mga<br />
mambabatas, ay naiibá sa “Pilipino” na alam natin.<br />
Nagkaroon ng mga pagdududa hinggil sa kasalukuyang estadong legál ng Surian,<br />
dahil sa bagong tadhanang ito ng konstitusyon; ang estadong legál nitó bílang kapulungang<br />
interim ay kinumpirma ng Kalihim ng Katarungan, Vicente Abad Santos, hábang hinihintay<br />
pa ang pagtatayô ng Pambansang Asamblea ng isang akademya ng wika.