Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
66<br />
Pagpaplanong <strong>Wika</strong> at Pagdevelop ng Pilipino<br />
bigyang-diin doon upang (1) maging prestihiyosong wika ang Pilipino, (2) ang iskolarsip<br />
sa ibá’t ibáng disiplina ay isusulat at tatalakayin sa wikang ito—sinuportahan ko ito sa<br />
pamamagitan ng pagiging tagapayo sa unang tesis sa Philippine Normal College (PNC)<br />
na isinulat sa Pilipino, at (3) ang mga kinakailangang aklat, lalo na yaong mga tungkol sa<br />
ibá’t ibáng disiplina ay dapat isulat sa Pilipino, kung di man ang orihinal, kahit sa salin man<br />
lámang. Ipagmamayabang ko ngayon na bago ang 1974 patakarang bilingguwal, sinimulan<br />
na namin sa PNC ang isang maliit na programa sa pagsasalin ng mga aklat sa agham at<br />
matematika na sinulat sa Ingles ng UP Science Education Center. Isinalin sa Pilipino ang<br />
mga ito ng isang pangkat sa LSC (direktor ako noon ng aming LSC, iyon ay bago ako<br />
naging Pangulo). Natapos namin ang Baitang 3 ngunit kinailangan naming ihinto iyon<br />
dahil sa patakaran.<br />
Pahapyaw nating ibuod kung ano ang nangyari. At dito, maaaring mabakas natin<br />
ang mga proseso ng PW mula 1935.<br />
Magsasariling bansa na táyo noon at sa pagsasarili, kailangan natin ang wikang<br />
sariling atin. Kayóng mga pamilyar sa mga makabayang pagkilos, alam ninyo na ang wika<br />
ay isang sangkap ng nasyonalismo. (Para sa mga interesado, tingnan halimbawa ang Hans<br />
Kohn, The Idea of Nationalism, Toronto: Collier-Mcmillan, 1967). Ang <strong>Filipino</strong>, na taglay<br />
din ang katangiang ito ng sangkatauhan, ay hindi eksepsiyon. Hindi ko na uulitin dito<br />
kung ano ang nangyari pagkatapos noon. Isa sa mga solusyon sa suliranin sa pagbuo ng<br />
isang wikang pambansa ay ang pagtatayô ng isang suriang pangwika—na nang lumaon<br />
ay naging SWP. Kayâ ang SWP ay isang solusyon sa isang problema. Kung ito man ang<br />
angkop na solusyon o hindi ay hindi natin huhusgahan dito ngayon. Nais kong bigyangpansin<br />
dito na ang isang solusyon ay may nakakaharap na mga problema—o nakatutulong<br />
ito upang makilála ang mga sub-problema. Ito ang nangyayari sa SWP.<br />
Sa simula, ang pangunahing layunin ay ang makabuo ng isang wikang pambansa—<br />
higit bílang simbolo kaysa gámit utilitaryo sa umpisa. Halimbawa, hindi intensiyon ng mga<br />
orihinal na tagapagplano na ang wikang pambansa ay gagamítin bílang wika ng pagtuturo.<br />
Ang nosyong midyum ng pagtuturo ay totoo sa wikang bernakular. Sa katunayan, noon<br />
pang 1957 ay ginagámit na natin ang bernakular bílang wika ng pagtuturo. Ang ideang<br />
gamítin ang Pilipino bílang midyum ng pagtuturo sa lahat ng paaralan ay nagsimula lámang<br />
noong mga 60s. At naging opisyal ito noong 1974. Mas mabilis ito kaysa inaasahan. Sa<br />
katunayan, may sospetsa akong marami sa mga nása SWP ang hindi inaasahan ang gayong<br />
kabilis na pangyayari. Marami ang hindi umaasa na gayon kabilis. Katibayan: Hindi táyo<br />
handa sa maraming aspekto para sa ganap na pagpapatupad. Inaasahan kong marami ang<br />
magtatanong tungkol dito at tinitiyak kong sasagutin ko ang tanong ninyo.<br />
Ngunit balikan natin ang ating orihinal na planong pag-aralan ang PW at gamítin<br />
ang balangkas ni Haugen upang himayin ang problema.<br />
1. Magsimula táyo sa problema. Ang mga suliraning dulot ng paggámit<br />
ng Pilipino bílang midyum ng pagtuturo sa lahat ng sabjek maliban sa<br />
matematika at agham.
Change language