Isang-Sariling-Wika-Filipino
Ponciano B. P. Pineda PAGPAPLANO NG WIKA UKOL SA PAMBANSANG PAGSÚLONG ANG TERMINOLOHIYANG “pagpaplanong wika” (PW) ay unang ginámit ni Haugen noong 1959. Bago ito, noong 1953, ang pagsisikap ni Assen na makalikha ng bagong wikang Norwegian ay tinagurian ng ekspresyong metaporikal na “pag-aalsang pangwika” (“linguistic revolt”). At lalo pang una kaysa rito ang mga katawagan sa Czech na ginámit ng Prague School noong mga ’30. Ang terminolohiyang ito ay nagsimulang maging popular sa mga deskriptibista sa Filipinas nitó lámang hulíng yugto ng dekada ng mga ’70. Gayunman, ang katotohanang ito’y hindi nangangahulugang walang pagpaplano ng wika sa Filipinas kailanman. Ang Batas ng Wikang Pambansa Kung susuriin natin ang Batas Komonwelt Blg. 184, ang batas na lumikha sa Surian ng Wikang Pambansa (SWP) at nagtakda ng mga tungkulin at kapanagutan nitó, mapagsisino ang hugis ng planong naaangkop sa patakarang pangwika—ang pagpilì ng isang umiiral na katutubong wika na mapagbabatayan ng lilinanging wikang pambansa (WP). Ito’y nilinaw noong Mayo 1937 ni Mahistrado Norberto Romualdez, ang ama ng Batas ng WP. Ang sabi niya: The three factors in the formation of the Greek national language are present in our actual case: firstly, the necessity of a national language; secondly, official support; and thirdly, the possibility of finding a native dialect which is sufficiently developed and which will satisfy the exigencies of a national language. The execution of the plan is placed mainly in the hands of the Institute created by law as the technical body. The work of the institute comprises three steps: preparation, development, and supervision as outlined in the National Language Act No. 184. (Note: Emphasis mine)
Pineda 47 Para sa layunin ng pagtalakay na ito ang tatlong terminolohiyang italiko ay tinutumbasan namin ng Paghahanda, Paglilinang/Pagpapaunlad, Pamamanihala, ayon sa pagkakasunod-sunod. Ang tipolohiya ng pagpapasiyang ito sa suliraning pangwika na inilahad ni Romualdez, na tinatagurian naming Modelo ng SWP, ay may ganitong representasyong grapiko: Pigura 1. Tipolohiya ng Pagpapasiyang Pangwika ng SWP Ang tipolohiya ni Haugen, 1966, ay ganito: Initiation Implementation Linguistic form 1. Selection of norm 2. Codification of norm Linguistic function 3. Elaboration of function 4. Acceptance by intended population Pigura 2. Tipolohiya ng Pagpapasiyang Pangwika ni Haugen (1966) Ang mga aytem 1 at 2, sa tipolohiya ni Haugen ay napapaloob sa Paghahanda ng SWP; ang 3 ay sa Paglilinang/Pagpapaunlad; at ang 4, ay isa sa mga komponent ng Pamamanihala. Lalong malapit sa eskema ni Jernudd ang modelo ng SWP. Ganito ang representasyong grapiko ng tipolohiya ng pagpapasiyang pangwika ni Jernudd (1971): Pigura 3. Tipolohiya ng Pagpapasiyang Pangwika ni Jernudd (1971)
- Page 10 and 11: x Filipino bílang Ikalawang Wika a
- Page 12 and 13: NILALAMAN I Jose Villa Panganiban A
- Page 14 and 15: Dapat isipin ngayon ang “kultibas
- Page 16 and 17: 2 Ang Modernisasyon ng Isang Wika K
- Page 18 and 19: 4 Ang Modernisasyon ng Isang Wika [
- Page 20 and 21: 6 Ang Modernisasyon ng Isang Wika n
- Page 22 and 23: 8 Ang Modernisasyon ng Isang Wika 5
- Page 24 and 25: Ernesto Constantino ANG HINAHARAP N
- Page 26 and 27: Ernesto Constantino ANG PILIPINO BI
- Page 28 and 29: Ernesto Constantino ANG “UNIVERSA
- Page 30 and 31: 16 Ang "Universal Approach" at ang
- Page 32 and 33: 18 Ang "Universal Approach" at ang
- Page 34 and 35: 20 Ang "Universal Approach" at ang
- Page 36 and 37: 22 Ang "Universal Approach" at ang
- Page 38 and 39: 24 Ang "Universal Approach" at ang
- Page 40 and 41: 26 Ang "Universal Approach" at ang
- Page 42 and 43: 28 Nasyonalisasyon at Modernisasyon
- Page 44 and 45: 30 Nasyonalisasyon at Modernisasyon
- Page 46 and 47: 32 Nasyonalisasyon at Modernisasyon
- Page 48 and 49: 34 Nasyonalisasyon at Modernisasyon
- Page 50 and 51: 36 Nasyonalisasyon at Modernisasyon
- Page 52 and 53: Ang isinasailalim sa pagpaplano'y i
- Page 54 and 55: 40 Pagdevelop ng Wika at Edukasyong
- Page 56 and 57: 42 Pagdevelop ng Wika at Edukasyong
- Page 58 and 59: 44 Pagdevelop ng Wika at Edukasyong
- Page 62 and 63: 48 Pagpaplano ng Wika Ukol sa Pamba
- Page 64 and 65: 50 Pagpaplano ng Wika Ukol sa Pamba
- Page 66 and 67: 52 Pagpaplano ng Wika Ukol sa Pamba
- Page 68 and 69: 54 Pagpaplano ng Wika Ukol sa Pamba
- Page 70 and 71: 56 Pagpaplano ng Wika Ukol sa Pamba
- Page 72 and 73: 58 Pagpaplano ng Wika Ukol sa Pamba
- Page 74 and 75: 60 Pagpaplano ng Wika Ukol sa Pamba
- Page 76 and 77: 62 Pagpaplano ng Wika Ukol sa Pamba
- Page 78 and 79: Bonifacio P. Sibayan PAGPAPLANONG W
- Page 80 and 81: 66 Pagpaplanong Wika at Pagdevelop
- Page 82 and 83: 68 Pagpaplanong Wika at Pagdevelop
- Page 84 and 85: 70 Ang Surian ng Wikang Pambansa sa
- Page 86 and 87: 72 Ang Surian ng Wikang Pambansa sa
- Page 88 and 89: 74 Ang Surian ng Wikang Pambansa sa
- Page 90 and 91: Virgilio S. Almario MGA MISYON PARA
- Page 92 and 93: 78 Mga Misyon para sa Komisyon sa W
- Page 94 and 95: 80 Mga Misyon para sa Komisyon sa W
- Page 96 and 97: Cecilio Lopez ANG PAGHAHAMBING NANG
- Page 98 and 99: 84 Ang Paghahambing nang manga Wika
- Page 100 and 101: 86 Ang Paghahambing nang manga Wika
- Page 102 and 103: 88 Ang Paghahambing nang manga Wika
- Page 104 and 105: 90 Ang Paghahambing nang manga Wika
- Page 106 and 107: 92 Ang Tunog Glottal sa Pilipino at
- Page 108 and 109: 94 Ang Tunog Glottal sa Pilipino at
Ponciano B. P. Pineda<br />
PAGPAPLANO NG WIKA UKOL SA PAMBANSANG<br />
PAGSÚLONG<br />
ANG TERMINOLOHIYANG “pagpaplanong wika” (PW) ay unang ginámit ni Haugen<br />
noong 1959. Bago ito, noong 1953, ang pagsisikap ni Assen na makalikha ng bagong<br />
wikang Norwegian ay tinagurian ng ekspresyong metaporikal na “pag-aalsang pangwika”<br />
(“linguistic revolt”). At lalo pang una kaysa rito ang mga katawagan sa Czech na ginámit ng<br />
Prague School noong mga ’30.<br />
Ang terminolohiyang ito ay nagsimulang maging popular sa mga deskriptibista sa<br />
Filipinas nitó lámang hulíng yugto ng dekada ng mga ’70. Gayunman, ang katotohanang<br />
ito’y hindi nangangahulugang walang pagpaplano ng wika sa Filipinas kailanman.<br />
Ang Batas ng <strong>Wika</strong>ng Pambansa<br />
Kung susuriin natin ang Batas Komonwelt Blg. 184, ang batas na lumikha sa Surian ng<br />
<strong>Wika</strong>ng Pambansa (SWP) at nagtakda ng mga tungkulin at kapanagutan nitó, mapagsisino<br />
ang hugis ng planong naaangkop sa patakarang pangwika—ang pagpilì ng isang umiiral na<br />
katutubong wika na mapagbabatayan ng lilinanging wikang pambansa (WP). Ito’y nilinaw<br />
noong Mayo 1937 ni Mahistrado Norberto Romualdez, ang ama ng Batas ng WP. Ang<br />
sabi niya:<br />
The three factors in the formation of the Greek national language are present<br />
in our actual case: firstly, the necessity of a national language; secondly, official<br />
support; and thirdly, the possibility of finding a native dialect which is sufficiently<br />
developed and which will satisfy the exigencies of a national language.<br />
The execution of the plan is placed mainly in the hands of the Institute created<br />
by law as the technical body.<br />
The work of the institute comprises three steps: preparation, development, and<br />
supervision as outlined in the National Language Act No. 184. (Note: Emphasis<br />
mine)
Change language