Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ponciano B.P. Pineda<br />
PAGDEVELOP NG WIKA AT EDUKASYONG PANGWIKA<br />
Usapin Blg. 1 Ang gámit sa Tagalog bílang wikang pambansa, laban sa<br />
panukalang magdevelop ng isang pinaghalong wikang pambansa mula<br />
sa mga pangunahing bernakular (ipinagpapalagay na Tagalog, Sebwano,<br />
Ilokano, Waray, Bikol, at ibá pang pangunahing wika)<br />
Sa legal na paliwanag, Tagalog ang batayan ng wikang pambansang nadevelop alinsunod<br />
sa probisyon ng Batas Komonwelt Blg. 184, na nagpapatupad ng mandatong pangwika<br />
ng 1934 Konstitusyon. Sa atas administratibo noong 1959, ang wikang pambansa na<br />
batay-sa-Tagalog ay naging “Pilipino.” Ang katawagang ito ay ipinantutukoy sa alinman<br />
sa mga ekspresyong “<strong>Wika</strong>ng Pambansa,” o “<strong>Wika</strong>ng Pambansa ng Filipinas,” o “<strong>Wika</strong>ng<br />
Pambansang Pilipino,” o “Pilipino,” mga nomenklaturang ginagámit ng ibá’t ibáng<br />
institusyon bago ang 1959. Isa sa mga layunin ng atas ay iwasto ang paratang na ang wikang<br />
pambansa ay “walang ibá kundi purong Tagalog.” Sa katunayan, hanggang sa puntong ito,<br />
ang isang grupo sa pangunguna ni Demetrio Quirino Jr ay nagpipilit na ang Pilipino ay<br />
100% Tagalog pa rin, na walang ibáng layunin kundi ang manligáw.<br />
Ang bagong Konstitusyon (1973), sa kabilâng bandá, ay naglalayong “magdevelop<br />
ng isang wikang pambansa na kikilaláning <strong>Filipino</strong>.” Ipinahahayag din ng naturang<br />
Konstitusyon na ang Pilipino (ang wikang pambansang batay-sa-Tagalog), kasáma ang<br />
Ingles, “ang magiging wikang opisyal…hangga’t walang itinatadhanang ibá ang batas.”<br />
Ang mga tagasúlong ng <strong>Filipino</strong> ay lumikha ng isang wikang ideal na bubuuin o<br />
lilikhain sa pamamagitan ng isang konglomerasyon ng lahat ng umiiral na mga katutubo<br />
at banyagang wika sa bansang ito. Minsan ang katawagang gámit sa paglarawan ng<br />
“pinaghalong wikang pambansa” ay “amalgama” o “amalgamasyon” ng lahat ng mga wika.<br />
Sa proseso ng paglikha at/o amalgamasyon ng lahat ng mga wika sa pagbuo ng<br />
<strong>Filipino</strong>, nais ng mga proponent ang isang patas na kontribusyon sa paraan ng persentahe<br />
(mula sa bawat wika batay sa populasyon) ng mga elementong lingguwistiko sa nibel ng<br />
ponolohiya, gramatika (morpolohiya, morpoponemiko, at sintaksis), at leksikon.<br />
Kung kayâ, lumilitaw ang sumusunod na tanong: Gaano, at kailan, hahanguin ang<br />
mga bahagi ng pananalitâ ng isang wika? Dapat bang isáma ang lahat ng pekulyaridad ng<br />
mga tunog, diin, at intonasyon ng bawat wika? O kailangang isakripisyo ang ibá para sa
Change language