Isang-Sariling-Wika-Filipino

23.07.2017 Views

Ang isinasailalim sa pagpaplano'y isang buháy na wikang nangangailangan ng ibayong pagpapainam...upang higit na maging mabisàng instrumento ng 2pagbabago

Ponciano B.P. Pineda PAGDEVELOP NG WIKA AT EDUKASYONG PANGWIKA Usapin Blg. 1 Ang gámit sa Tagalog bílang wikang pambansa, laban sa panukalang magdevelop ng isang pinaghalong wikang pambansa mula sa mga pangunahing bernakular (ipinagpapalagay na Tagalog, Sebwano, Ilokano, Waray, Bikol, at ibá pang pangunahing wika) Sa legal na paliwanag, Tagalog ang batayan ng wikang pambansang nadevelop alinsunod sa probisyon ng Batas Komonwelt Blg. 184, na nagpapatupad ng mandatong pangwika ng 1934 Konstitusyon. Sa atas administratibo noong 1959, ang wikang pambansa na batay-sa-Tagalog ay naging “Pilipino.” Ang katawagang ito ay ipinantutukoy sa alinman sa mga ekspresyong “Wikang Pambansa,” o “Wikang Pambansa ng Filipinas,” o “Wikang Pambansang Pilipino,” o “Pilipino,” mga nomenklaturang ginagámit ng ibá’t ibáng institusyon bago ang 1959. Isa sa mga layunin ng atas ay iwasto ang paratang na ang wikang pambansa ay “walang ibá kundi purong Tagalog.” Sa katunayan, hanggang sa puntong ito, ang isang grupo sa pangunguna ni Demetrio Quirino Jr ay nagpipilit na ang Pilipino ay 100% Tagalog pa rin, na walang ibáng layunin kundi ang manligáw. Ang bagong Konstitusyon (1973), sa kabilâng bandá, ay naglalayong “magdevelop ng isang wikang pambansa na kikilaláning Filipino.” Ipinahahayag din ng naturang Konstitusyon na ang Pilipino (ang wikang pambansang batay-sa-Tagalog), kasáma ang Ingles, “ang magiging wikang opisyal…hangga’t walang itinatadhanang ibá ang batas.” Ang mga tagasúlong ng Filipino ay lumikha ng isang wikang ideal na bubuuin o lilikhain sa pamamagitan ng isang konglomerasyon ng lahat ng umiiral na mga katutubo at banyagang wika sa bansang ito. Minsan ang katawagang gámit sa paglarawan ng “pinaghalong wikang pambansa” ay “amalgama” o “amalgamasyon” ng lahat ng mga wika. Sa proseso ng paglikha at/o amalgamasyon ng lahat ng mga wika sa pagbuo ng Filipino, nais ng mga proponent ang isang patas na kontribusyon sa paraan ng persentahe (mula sa bawat wika batay sa populasyon) ng mga elementong lingguwistiko sa nibel ng ponolohiya, gramatika (morpolohiya, morpoponemiko, at sintaksis), at leksikon. Kung kayâ, lumilitaw ang sumusunod na tanong: Gaano, at kailan, hahanguin ang mga bahagi ng pananalitâ ng isang wika? Dapat bang isáma ang lahat ng pekulyaridad ng mga tunog, diin, at intonasyon ng bawat wika? O kailangang isakripisyo ang ibá para sa

Ang isinasailalim sa pagpaplano'y isang<br />

buháy na wikang nangangailangan ng<br />

ibayong pagpapainam...upang higit<br />

na maging mabisàng instrumento ng<br />

2pagbabago

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!