You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
34<br />
Nasyonalisasyon at Modernisasyon ng <strong>Filipino</strong><br />
ang bawat tuntunin ngunit nangangailangan ng higit na pagbubukás ng isip ng guro at<br />
alagad ng wika upang unawain ang mga pagbabago.<br />
Halimbawa, ang pagluluwag sa importasyong pangwika ay maaaring isagawa sa<br />
pamamagitan ng tahasang paggámit sa orihinal na anyo ng isang hiram na salitâ hangga’t<br />
hindi ito nasasalungat at nalalapastangan ang dati. O kayâ hanggang dumatíng ang panahon<br />
na ireispel ito alinsunod sa palabaybayang <strong>Filipino</strong> o matumbasan ng isang likhang salitâ. Sa<br />
Ortograpiyang Pambansa ay nakapaliwanag na isang taktika ito upang higit na mapabilis<br />
ang modernisasyon at hindi maging sagwil ang maramihang paghiram para sa pagtuturo<br />
ng makabagong agham at teknolohiya at produksiyon ng mga aklat at ibáng materyales<br />
ukol dito. Subalit nangangahulugan din ito ng alterasyon sa dáting paraan ng panghihiram.<br />
At pangunahing mahihirapang tumanggap ng pagbabago ang mga “Tagalísta” na nahirati<br />
na sa reispeling na paabakada ng mga pangngalang pantangi. Kung tumututol silá sa anyo<br />
ng “Filipinas” at sa paggámit ng “<strong>Filipino</strong>” upang ipantukoy din sa mga tao at kultura,<br />
tiyak na ikamamangha nilá ang “Español,” “Americano,” at “Jesucristo.” Matagal bago nilá<br />
maisasaloob ang lohika at pangmalawakang episyensiya ng ganitong pagbabago.<br />
Kailangan ang masipag na pagsubaybay sa <strong>Filipino</strong> upang maging estandardisado<br />
ito at maging modelo ng mga wikang katutubo. Subalit hindi dapat tumigil sa mga alagad<br />
ng wika sa mga eksperimento upang higit na maging episyente ang ortograpiya nitó. Sa<br />
tingin nga ni Johannes Aavik, pasimuno ng mga reporma sa wika ng Estonia, maaaring<br />
maghalò ng mga bagong tunog upang lumikha ng mga bagong salitâ. Hindi ito gawain<br />
ng mga makata lámang. Salitâ ang sentro ng wika at hindi kailangang hiram lagi ang<br />
pampayaman sa bokabularyo ng <strong>Filipino</strong>. Maaaring mag-eksperimento sa mga bagong<br />
konstruksiyong sintaktiko, paunlarin ang lawas ng mga panlapi, at—sapagkat karaniwang<br />
pinupuna na mahabà ang salitâ at pangungusap sa <strong>Filipino</strong>—sikilin ang mabulaklak na<br />
pangungusap, iwasan ang mapagparaming panlapi, tipirin ang gámit ng “ng” kung hindi<br />
naman masisira ang kahulugan ng prase o pangungusap, atbp, upang higit na umangkop ang<br />
<strong>Wika</strong>ng Pambansa sa modernisadong (siyentipiko at teknikál) uri ng pahayag. Sa yugtong<br />
ito ng kultibasyon, higit na kailangan ang isang payak, malinaw, at eksaktong pahayag kaysa<br />
komplikado, elegante, at mahirap maintindihang pangungusap.<br />
Mga Uri ng Modernisasyon<br />
Dapat ding malinaw sa pagpaplanong wika ang nagaganap at ang dapat pang maganap<br />
na kultibasyon ng <strong>Filipino</strong>. Araw-araw ay may nagaganap na pagbabago sa wika, lalo na<br />
sa daigdig ng kulturang popular. Mabilis na pumapasok at tumitiim sa dila ng madla ang<br />
mga imbento at hiram na salitâ na ibinobrodkast ng radyo at telebisyon at inilalathala ng<br />
mga tabloyd. [Huwag kalimutan ang lakas ng internet sa makabagong kabataan.] Nagiging<br />
modelo ang bigkas at bokabularyo ng mga sikát na artista, anawnser, at politiko, at malimit<br />
ngayong pagmulan ng mga “di-kailangang” varayti at siyokoy.<br />
Ang pagsubaybay at disiplina sa wika ng kulturang popular ang isang mahigpit na<br />
hámon sa pagpapalaganap ng isang estandardisadong modernong wika.
Change language