Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
32<br />
Nasyonalisasyon at Modernisasyon ng <strong>Filipino</strong><br />
makagaganyak sa mga di-Tagalog upang higit na gamítin ang <strong>Filipino</strong> sa kaniláng pabigkas<br />
o pasulat mang komunikasyon.<br />
Pasisiglahin din nitó ang pagpasok ng mga salitâ mula sa mga katutubong wika<br />
at magpapayaman sa bokabularyong <strong>Filipino</strong>. Totoo namang bukod sa singkahulugan<br />
ay may mga salitâ ukol sa mga danas at dalumat ang mga katutubong wika na wala sa<br />
kasalukuyang talasalitaan ng <strong>Filipino</strong>. Ibá ang “búwot” ng Kalinga sa karaniwang “dagâ”<br />
at kahit na sa “ilagâ” ng mga Ilonggo. Kamakailan, lumilitaw na may espesyal na gámit<br />
pangmilitar ang mga Magindanaw sa “pintakasì” at naiibá sa alam ng mga Kristiyanong<br />
Tagalog. Ang “jambángan” sa Tausug at “vakul” sa Ivatan ay simpleng patunay na may mga<br />
tunog sa naturang mga wika na wala sa Tagalog, Bisaya, Ilokano, at ibáng malaking wika<br />
ng Filipinas. Ang “pangát” sa Legazpi ay ibá sa “pangát” sa Metro Manila. At bakit hindi<br />
naidadagdag ang panlaping “gi–” o “gin–” at “–on” ng Bisaya at Bikol samantalang naririnig<br />
na itong malimit sa Cubao at Navotas?<br />
Ang pagbalangkas at pagbuo sa isang pambansang gramatika at pambansang<br />
diksiyonaryo ay mga tiyak na produkto ng nasyonalisasyon at modernisasyon ng <strong>Filipino</strong>.<br />
Isa rin itong patuloy na trabaho. Ang ibig sabihin, kailangang isipin na magbabago<br />
ang kompleksidad ng wikang <strong>Filipino</strong> hábang patuloy itong lumaganap at higit na tumitiim<br />
sa mga pook na di-Tagalog. Ang gramatika o diksiyonaryong mabubuo ngayon ay tiyakang<br />
mangangailangan ng rebisyon pagkatapos ng lima o sampung taón. Kaugnay nitó, dapat<br />
ding pagbutihin ang pagbuo ng mga gramatika at bokabularyo sa ibá’t ibáng wikang<br />
katutubo. Bahagi ito ng higit na sistematikong pangangalaga sa mga wikang katutubo, ng<br />
pagsusúlong sa mga ito bílang wika ng panitikan, at ng higit na malinaw na paggámit sa<br />
mga ito bílang bukal ng pagpapalusog sa <strong>Wika</strong>ng Pambansa. Malaki ang papel ng SWK<br />
ng KWF hinggil sa pagsasagawa ng ganitong mithiin bukod sa maaari itong gumanyak sa<br />
mga lokalisadong inisyatiba.<br />
Mga Pangunahing Alagad ng <strong>Wika</strong><br />
Wala ito sa mapang pangwika, subalit napakahalagang maituon ang limitadong lakas ng<br />
pagpaplanong wika sa mga pangunahing tagapagpalaganap ng <strong>Filipino</strong> ngayon. Upang<br />
maorganisa silá bílang nagkakaisang tinig at disiplinadong mga disipulo ng anumang<br />
kailangang tuntunin at pagbabago. Dalawa ang pinakaepektibong tagapagpalaganap ng<br />
<strong>Filipino</strong> ngayon: ang mga guro at ang naglilingkod sa ugnayang madla. Ang mga guro<br />
sa batayang edukasyon ang tagahubog ng uri ng wikang isasaloob at gagamítin ng mga<br />
kabataan. Ang mga peryodista at brodkaster ang tagapagbalita ng pagbabago bukod sa silá<br />
rin ang tagapagpalaganap ng estandardisadong anyo ng pabigkas at pasulat na <strong>Filipino</strong>.<br />
Kailangan ang mahigpit na pagkakaisa ng KWF at ng DepEd hinggil sa reedukasyon<br />
ng mga gurong kasalukuyang nagtuturo at sa rebisyon ng mga materyales panturo.<br />
Sa nakaraang panahon ng Surian at ng KWF, hindi naging obligado ang mga guro sa<br />
pagbása at pagsunod sa mga manwal pangwika. Gayundin ang nangyari sa mga manunulat
Change language