Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Almario<br />
31<br />
<strong>Isang</strong> malaking gámit ng mapa ang nauugnay sa pangangalaga ng mga katutubong<br />
wika ng Filipinas. May nagkakaisang problema ang mga ito ngunit may tanging problema<br />
ang ilan, lalo na ang mga maliit ang katutubong populasyon, na hindi makikíta sa malalaking<br />
wikang rehiyonal. Sa kabilâ nitó, kailangan ang pantay na pagtingin sa lahat ng katutubong<br />
wika bílang mga pambansang pamanang yaman. Ang mga impormasyon mula sa mapa ay<br />
kailangang masuri, masundan ng mga panukalang proyekto, at kung kailangan ay itawag<br />
ng pakikiisa mula sa ibáng organisasyong pribado at pampamahalaan. [Ang pakikiisa ng<br />
ibáng sektor ay kailangang mag-umpisa sa pagpaplano pa lámang ng mapa ng mga wika<br />
ng Filipinas.] Kailangang unang-unang isangkot sa gampaning ito ang pamahalaang lokal.<br />
Sa panig ng KWF, dapat idagdag na tungkulin ito ng mga itinatatag na Sentro ng <strong>Wika</strong> at<br />
Kultura (SWK).<br />
Ang programang MTB-MLE ngayon ng DepEd ay maaaring makinabang sa mapa.<br />
Matutukoy nitó ang aktuwal na “sariling wika” (mother tongue o MT) na kailangang pairalin<br />
at gamítin sa isang probinsiya o rehiyon. Ang demograpikong impormasyon ng mapa ay<br />
higit na mapagtitiwalaan kaysa rekomendasyon at presyur pampolitika na napapansin nang<br />
umiimpluwensiya sa seleksiyon ng unang 20 MT. Sa kabilâng dako, ang produksiyon ng<br />
mga materyales panturo sa mga naturan at sa mga mapipilì pang MT ay makabuluhang<br />
pag-anihan ng mga katangian at birtud ng mga “sariling wika” upang maisanib túngo sa<br />
nasyonalisasyon ng <strong>Filipino</strong>.<br />
Pambansang Gramatika at Diksiyonaryo<br />
Makabuluhang gawain sa nasyonalisasyon ang saliksik upang makabuo ng isang pambansang<br />
gramatika at pambansang diksiyonaryo sa <strong>Filipino</strong>. Ang mga ito ang pangunahing kabiguan<br />
ng Surian at ng KWF. Hindi ito nakalikha ng isang gramatika na malinaw na nagsasanib<br />
sa mga katangian ng mga wikang di-Tagalog. Hindi naman ito nakatipon ng isang kahit<br />
mapagtitiwalaan at monolingguwal na diksiyonaryong <strong>Filipino</strong>, pagkaraan ng saliksik ng<br />
Surian na Diksyunaryo-Tesauro Pilipino-Ingles (1972) at ipinangalan sa dáting direktor<br />
nitóng Jose Villa Panganiban.<br />
Ang saliksik túngo sa mga nabanggit na kailangang produktong pangwika ay<br />
maaaring simulan sa pamamagitan ng pagtipon sa mga naisagawa nang saliksik kaugnay<br />
nitó. Samantala, kailangan ang isang mekanismong mistulang “bantay-wika” para sa mga<br />
pagmamapa ng aktuwal na paggámit sa <strong>Filipino</strong> sa ibá’t ibáng pook, lalo na sa mga lungsod<br />
at pook tagpuan ng mga migranteng <strong>Filipino</strong>.<br />
<strong>Isang</strong> aspekto ng bantay-wika ang pagsisiyasat sa nagaganap na pagsasanib ng<br />
<strong>Filipino</strong> at ng ibáng katutubong wika, lalo na sa oral at pang-araw-araw na pag-uusap. Sa<br />
katunayan, kailangang matukoy agad ang mga naturang pagsasanib sa leksikon, estruktura<br />
ng pangungusap, at entonasyon upang mabigyan din ng karampatang motibasyon bílang<br />
isang senyas ng nasyonalisasyon sa <strong>Filipino</strong>. Babaligtarin ng saliksik na ito ang nagaganap<br />
ngayong pagtatawa [at pagmaliit] sa mga “naiibáng” bigkas at salitâ na pumapasok<br />
sa pangungusap ng mga di-Tagalog. Ang ganitong uri ng lehitimasyon ay tiyakang
Change language