You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Almario<br />
29<br />
Unahin nating balikán ang mga hadlang túngo sa planong nasyonalisasyon.<br />
Sa praktika, nangangahulugan ang nasyonalisasyon ng pagsusuri sa mga problema ng<br />
pagpapatanggap sa <strong>Wika</strong>ng Pambansa sa mga pook na di-Tagalog at pagdudulot ng<br />
kaukulang gawain upang maigpawan ang mga natukoy na problema. May mga historikong<br />
impormasyon hinggil dito. Noon pang 1934 Kumbensiyong Konstitusyonal ay halatanghalata<br />
na ang tinatawag na “rehiyonalismo” bílang pangunahing balakid upang mabigkis<br />
ang kapuluan ng isang wikang pambansa. Sa kabilâ ng mga iniharap na bentaha ng Tagalog<br />
ay iginiit ng ilang delegadong di-Tagalog ang katangian ng kani-kaniláng sariling wika.<br />
Anupa’t pagdatíng ng botohan, dinaig ng rehiyonalismo ang resolusyon na noon pa’y<br />
itadhana ang Tagalog bílang batayan ng wikang pambansa. Nagpatuloy ang bagay na ito sa<br />
anyo ng mga batikos na inilalathala sa peryodiko’t magasin hanggang matapos ipahayag ni<br />
Pangulong Quezon ang paghirang sa Tagalog bílang batayan. Noong 1965, naging isang<br />
tahasang habla ito ng isang kongresista na naniniwalang nanatíling Tagalog ang sinimulang<br />
tawaging “Pilipino” noong 1951 at kayâ labag sa tadhana ng 1935 Konstitusyon. Naging<br />
umpisa ito ng tinaguriang “language war” at humantong sa panukalang pagbuo ng “<strong>Filipino</strong>”<br />
bílang wikang pambansa alinsunod sa naging tadhana ng 1973 Konstitusyon.<br />
Sinasabi lagi ng mga tagapagtaguyod ng <strong>Wika</strong>ng Pambansa na mga politiko lámang<br />
ang gumagámit ng isyung kontra-<strong>Wika</strong>ng Pambansa para umakit ng boto sa kaniláng<br />
rehiyon. Sinasabi rin niláng itinataguyod ang isyung kontra-<strong>Wika</strong>ng Pambansa ng mga<br />
edukadong nagnanais na Ingles ang manatíling wika ng edukasyon. Iilan lámang diumano<br />
ang tunay na kaaway ng <strong>Wika</strong>ng Pambansa. Subalit naubos ang panahon at talino ng mga<br />
tagapagtaguyod, pati na ang mga pinunò ng Surian, para patunayan ang birtud ng Pilipino<br />
at pagkatapos ng 1973, ng <strong>Filipino</strong>. Nakatanghal ito sa manaka-nakang nalalathalang<br />
debate ng mga salungat at ng mga tagapagtaguyod noon at hanggang ngayon. Mahahalata<br />
namang hindi umuusad ang balagtasang pangwika dahil inuulit lámang ng magkabilâng<br />
panig ang kaniláng mga argumento.<br />
Kung magulo ang isyu ng nasyonalisasyon, gayundin ang modernisasyon. Sa bagay<br />
na ito ay mga tagapagtaguyod lámang ng <strong>Wika</strong>ng Pambansa ang kasangkot sa pagtatálo.<br />
Ang paksa: Paano ba pauunlarin ang Pilipino/<strong>Filipino</strong>? Kompara sa nasyonalisasyon,<br />
may higit na malusog na aspekto ang tunggalian para sa modernisasyon. Noong 1987,<br />
naglundo ang tunggalian sa isang modernisadong alpabetong pambansa na may 28 titik<br />
at ganap na nagwawaksi sa abakadang Tagalog/Pilipino. Subalit maraming tinik ang<br />
landas sa implementasyon ng bagong alpabeto. Mga tinik na iniuumang mismo ng mga<br />
nagsasalungatang pangkatin ng tagapagtaguyod. Ang politika, sa gayon, sa loob ng hanay<br />
ng mga tagapagtaguyod ang bumibimbin sa kailangan at tulong-tulong na pagsusúlong<br />
sa <strong>Wika</strong>ng Pambansa. Maaari ngang pag-aawayan pa nilá kung alin ang higit na angkop<br />
gamítin sa “modernisasyon,”“intelektuwalisasyon,” o “elaborasyon” bagaman magkakatulad<br />
namang banyagang aklat sa sosyolingguwistika ang kaniláng binása.<br />
Bunga ng malaking kontrobersiya hinggil sa “purismo” noong dekada 60 ay nawalan<br />
naman ng awtoridad ang opisyal na ahensiyang pangwika [ang Surian at hanggang ang<br />
KWF] kayâ halos hindi madisiplina ang mga teksbuk sa wika na may kani-kaniyang<br />
pinalalaganap na paraan ng paggámit sa bagong ortograpiya. Ni hindi pinaiiral ng KWF
Change language