You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Panganiban<br />
5<br />
Sa Diccionario tagalog-hispano (1914) ni Serrano Laktaw, ang “bitoin” ng Noceda-<br />
Sanlucar ay naging “bitowin,” na sa kasalukuyan ay “bituin.” Sa pag-uulit ni Serrano Laktaw<br />
ang anyo (1914) ay katulad ng sa ngayon 1968:<br />
Nang matakpa’y nakita,<br />
Nang mabuksa’y wala na.<br />
Subalit may mga baybay na hindi pa rin kaayon ng kasalukuyan gaya ng makikíta sa<br />
sumusunod na halimbawa:<br />
lamang loob sa tian ng hayop<br />
ang tawo kung magwiwika<br />
Ang panahong nasasaklaw ng impluho ng diksiyonaryo ni Serrano Laktaw<br />
ay umaabot hanggang sa panahon ng pagsapit ng kilusan sa pagtatatag, pagbubuo, at<br />
pagpapalaganap ng wikang pambansang Pilipino (sirka 1938). Maaari nating sabihing<br />
ang buong panahon ng nakaraan ng wikang Tagalog, na siyáng makalumang Tagalog, ay<br />
nagtatapos sa mga dákong 1940, na taón ng unang pagtuturo ng <strong>Wika</strong>ng Pambansa na<br />
batay saTagalog sa mga paaralan.<br />
Pansiníng ang wikang Tagalog ay unang nakítang may tula sa sulat-Romano noong<br />
1697 sa sinulat ni Suarez Ossorio, ngunit ang pamamaraan ng pagsulat at ang pananagalog<br />
ay di-halata sa anumang pagbabago kay Felipe de Jesus noong 1708, kahit halos isang<br />
dantaon ang pagitan.<br />
Ang halimbawa ng sirka 1750 ay may gámit na “catapusa,t,” “gaoa,i,” at “salupa,i.”<br />
Nakikíta pa rin ito sa mga halimbawa ng 1860. Ang panimulang “y” (“ytanim”) ng panahon<br />
ni Bencuchillo ay nanatíli hanggang sa panahon nina Rizal at Serrano Laktaw (sirka<br />
1880) na ang “y” ay ginawang “i” sa “tanim.” Samakatwid, noon pa ma’y nangyayari na ang<br />
modernisasyon, at ang modernisasyon ay kaunlaran, hindi paurong.<br />
Ang mga unang taón ng pananakop ng mga Americano ay nagpasok ng maraming<br />
pagbabago sa baybay, sa kabalarilaan, sa pilì ng salitâ, sa ikli ng pagpapahayag, sa pagtulad<br />
sa estilong Americano sa Ingles, atbp. Ang mga ito’y nangyari sa impluho ng pag-aaral<br />
na ginawa at pagkakaisang tinupad ng mga manunulat na kasapi ng Aklatang Bayan,<br />
Akademyang Tagalog, at Ilaw at Panitik. Maraming dula (sarsuwela at drama), maraming<br />
nobela, di-mabílang na mga tula ang kinatha, napalathala at isinaaklat nang panahong ito,<br />
hanggang sa pagsiklab ng Unang Digmaang Pandaigdig.<br />
Makabagong Pananagalog<br />
Ang tunay na maikli, ngunit malinaw na katuturan ng pagkamakabago o modernismo ay<br />
kung ano ang naabot na katangian ng kasalukuyan, at ang kasalukuyang ito ay laging bunga
Change language