Isang-Sariling-Wika-Filipino

130
Ang Gramatikang Filipino
Kontemplatibo (panghinaharap na aksiyon)
mag- “magpasok” sa halip na “pumapasok,” “mag-uwi” sa halip na “uuwi,”
“maghintay” sa halip na “hihintayin,” “magbigay” sa halip na “magbibigay”
maka- “makatulong” sa halip na “makatutulong”
Pigura 14. Morpema: Imperpektibo at Kontemplatibo
Ang implikasyon ng ganitong paglalahok sa Filipino W2 ng rehiyonal na mga
ispiker ay ang paglawak ng hanay ng mga panlapi ng Filipino W1 mula sa dáting bílang
nitó.
Mapapansin din sa datos sa Pigura 14 ang pagkawala sa Filipino W2 ng karaniwang
reduplikasyon sa Filipino W1 sa kontemplatibong aspekto (hal., “magbigay” [Fil W2] sa
halip na “magbibigay” [Fil W1] )—isang katangian ng mga rehiyonal W1 sa Katimugang
Filipinas na hindi naman nakaaapekto sa orihinal na binalak na kahulugan ng gumagámit
ng Filipino W2. Wika nga ni O’Grady (2001) at Thomason (2010), ang mga ganitong
epekto ng penomenong tagpuang wika ay prosesong natural at normal at nagpapayaman
sa estruktura ng parehong wikang nanghiram/nanglahok at nagpahiram/nagpalahok.
Sa Pigura 15, makikíta pa ang mga karagdagang morpolohiyang proseso na
karanasan ng Filipino W2 sa Katimugang Filipinas—ang paglahok ng “kay” pantumbas
sa “kasi” (Fil W1) bílang pang-ugnay, at pagkaltas ng mga salitâ, hal., “pag-” pantumbas sa
“kapagka,” “iyong” / “ ’yong” pantumbas sa “ang”—na nangyayari din sa Filipino W1.
Pang-ugnay
“kay” pantumbas sa “kasi”
Ayaw kay magpan-ús.
“pag” pantumbas sa “kapagka”
Dati sa school magbayad kami ng fees pag hindi kami nagsalita ng Tagalog.
“mientras” pantumbas sa “hábang”
Mientras makakaya pa…
Pananda
“iyong/’yong” pantumbas sa “ang”
Pero iyong mga Muslim na classmate ko nagtatagalog sila.
Pigura 15. Morpema: Pang-ugnay