Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
126<br />
Ang Gramatikang <strong>Filipino</strong><br />
(OP) ng KWF, ang tunog na ito ay kinakatawan ng tuldik patuldok sa ibabaw ng letrang e<br />
(ë). Tingnan ang marami pang halimbawa sa ibáng W1:<br />
Mga Dagdag Tunog (OP)<br />
Patinig pëpët (schwa / ə/ (Eng) / ë<br />
(OP)<br />
N.B. Maraming katutubong wika ng Filipinas ay mayroong patinig pëpët.<br />
“ëën” (oo) [Kuyunon]<br />
“utëk” (brain) [Pangasinan]<br />
“sëlëd” (loob) [Kinaray-a]<br />
“Tëduray” (wikang South Cotabato)<br />
“wën” (oo) [Ilokano]<br />
“tëlo” (tatlo) [Mëranaw]<br />
“gawëd” (ikmo) [Kankanaëy]<br />
Pigura 7. Ponema: OP schwa<br />
Dahil sa ebidensiyang ito sa mga W1 ng Filipinas, lumawak na ang ponemang<br />
hanay ng wikang pambansang <strong>Filipino</strong> mulang lima, ngayon ay anim na (Pigura 8):<br />
Pigura 8. Ponema: Tsart ng Patinig<br />
Ponema: Katinig. Ang bílang ng mga isahang tunog katinig ng <strong>Filipino</strong> W2 ay 19. Tingnan<br />
ang Pigura 9 na naghahanay ng mga katinig ayon sa kaniláng lugar ng artikulasyon sa<br />
aparatong bokal sa bunganga:<br />
Pigura 9. Ponema: Tsart ng Katinig