Isang-Sariling-Wika-Filipino

Gatal
107
/ i / - May boses, mataas, harap, at di-bilog. Ito ay maaaring nása posisyong inisyal, midyal,
at pinal. Kapag ito ay nása posisyong inisyal, pinangungunahan ito ng tunog na glotal istap.
Halimbawa: /’ina.ngo’/ (hininga); /kazzing/ (kambing); /wagi/ (kapatid)
/o / - May boses, gitna, harap, at di-bilog. Ito ay maaaring nása posisyong inisyal, midyal,
at pinal ng salitâ. Kapag ito ay nása posisyong inisyal, pinangungunahan ito ng tunog ng
glottal istap. Halimbawa: /egga/ (mayroon); /ngem/ (ngunit); /kulle’ / (sigaw)
/a / - May boses, mababà, bukás na sentral at di-bilog. Ito ay maaaring nása posisyong
inisyal, midyal, at pinal ng salitâ. Kapg ito ay nása posisyong inisyal, pinangungunahan ito
ng tunog na glottal istap. Halimbawa: /’ata.wa/ (asawa); /lagum/ (loob); /’ira/ (sila);
/ e / - May boses, gitna, harap, at di-bilog. Ito ay nása posisyong inisyal, midyal, at pinal
ng salitâ. Kapag ito ay nása posisyong inisyal, pinangungunahan ito ng tunog glottal istap.
Halimbawa: /’olu/ (una); /uvovuk/ (salitâ); /’uto’/ (utak);
/u/ - May boses, mataas, likod, at bilog. Ito ay maaaring nása posisyong inisyal, midyal, at
pinal ng salitâ. Kapag ito ay nása posisyong inisyal, pinangungunahan ito ng tunog na glotal
istap. Halimbawa: /’uru/ (gamot); /tulu/ (sulo); /’arayyu/ (malayo).
Mga pantig
1. Ang mga pantig sa Ibanag ay binubuo ng mga sumusunod:
Katinig-Patinig (KP) -/mu/ (ikaw)
KPK- /fun/
(puno)
KKP-/sastri/
(sastre)
KKPK- /allampran/ (ilawan)
2. Walang dalawang patinig na magkasunod sa isang salitâng-ugat.
3. Matatagpuan ang mga katinig sa mga sumusunod na posisyon:
Inisyal - lahat ng mga katinig
Midyal - lahat ng mga katinig
Pinal - lahat ng mga katinig maliban sa /p, t, g, f, h, v, z/
4. Ang mga diptonggong /ay/ at /aw/ ay matatagpuan sa Ibanag sa posisyong
pinal ng salitâ. Halimbawa:
/babay/ (babae)
/aggaw/ (araw)