Isang-Sariling-Wika-Filipino

Santiago
97
/ o/
/ e /
Pilipino Ilokano Baybay
/lo : ko/ /lu : ku/ loko
/bo : mba/ /bu : mba/ bomba
/tse : ke/ /tsi : ki/ tseke
/be : rde/ /bi : rdi/ berde
Hindi na kailangan pang matutuhan ng guro ng Pilipino ang wika ng pook na
kaniyang pinagtuturuan. Ibá ang pag-aaral kaysa pagsusuri. Ang kailangan niya ay
pagsusuri sa wika ng pook at hindi pag-aaral makapagsalitâ nitó, bagama’t lalong mabuti
kung matututo siyáng magsalitâ nitó.
Ngunit masusuri ba ng isang guro ng Pilipino ang wika ng pook kahit hindi siyá
marunong magsalitâ ng wikang ito? Maaari. At ito ang ating tatalakayin ngayon sa isang
payak na pamamaraan—ang pagsusuri nang pahambing sa dalawang wika: wika ng pook
at ng Pilipino.
Sa payak na katuturan, ang paghahambing sa dalawang wika ay tumutukoy sa pagalam
sa pagkakatulad at pagkakaibá ng dalawang wika. Ang pagsusuring tulad nitó ay
tumutukoy lámang sa wikang binibigkas at hindi sa ortograpiya nitó.
Kung pag-aagapayanin natin ang dalawang wikang sinusuri at subuking pagtapattapatin
ang mga ponema ng mga ito, mapapansing bagamat maraming ponemang
nagkakatulad sa dalawang wika, mayroon din namang nagkakaibá. Halimbawa:
Wika ng pook
Pilipino
1 1
2 2
3 3
4
5
Kung ang mga ponema, halimbawa, ng Pilipino ay 1, 2, 3, at 5 at ang wika naman
ng pook ay 1, 2, 3, at 4, madalî nating maibibigay ang mga sumusunod na palagay:
1. Na ang mga mag-aaral ay hindi magkakaroon ng suliranin sa mga ponemang
1, 2, at 3;
2. Na silá’y magkaroon ng suliranin sa pag-aaral ng ponemang 5 sapagkat ito’y
walang katulad sa mga ponema ng kaniláng wika;
3. Na malamang na magkaroon din silá ng suliranin sa ponemang 4 sapagkat
ito’y nása “dila” na nilá, samakatwid ay dala-dala nilá sa pag-aaral ng Pilipino.
Ang halimbawa sa itaas ay payak na payak bagaman sa katotohanan, ang pagsusuri
sa wika, lalo na ang mga isinasagawa ng mga “linguist” o dalubwika, ay higit na masalimuot.