Layout 2

ISO 9001:2008 CERTIFIED
Septemba, 2012 Toleo la 12

A : KODI YA MAPATO VIWANGO
Na. MAELEZO WAKAZI WASIO
WAKAZI
1. Kodi ya makampuni:
a. Kodi kwenye mapato yote ya
kampuni
b. Makampuni
yanayopata hasara
kwa miaka 3
mfululizo.
c. Makampuni
yaliyoandikishwa katika soko
la mitaji la Dar es Salaam
yenye hisa zilizouzwa kwa
umma kufikia 30% au zaidi
katika kipindi cha miaka
mitatu ya mwanzo.
d. Kodi kwenye mapato ya
Tawi la kampuni ya nje.
e. Kodi kwenye Mapato
yanayorejeshwa nje.
2
30% 30%
0.3% ya
mauzo ya
mwaka
25%
Hakuna
25%
Hakuna 30%
Hakuna 10%

2. Kodi za zuio:
i) Gawio kutoka Kampuni
mkazi kwenda kampuni
nyingine mkazi ambayo
inamiliki hisa 25 au zaidi.
5% Hakuna
ii) Gawio la hisa kutoka
kampuni zilizoandikishwa
kwenye soko la hisa la
Dar-es-Salaam.
5% 5%
iii) Gawio la hisa kutoka
kwenye makampuni
mengine
10% 10%
iv) Aina nyingine za kodi ya
i
v) Riba
15%
10%
15%
10%
vi) Mrahaba 15% 15%
vii) Huduma za Kiufundi
(Uchimbaji madini)
3
5% 15%
viii) Usafirishaji nje ya nchi Hakuna 5%
ix) Kipato kutokana na
ukodishaji nyumba
10% 15%
x) Ada ya bima 0% 5%
xi) Ada itokanayo na maliasili 15% 15%

xii) Ada ya huduma Hakuna 15%
(xiii) Bidhaa au huduma
zitolewazo na
wasiokuwa na TIN
3. Faida Halisi kwa kuuza
rasilimali
Watu binafsi (Hisa
na milki ya ardhi na
majengo)
4
2% ya
malipo
yote
15% ya
malipo
yote
10% 20%
Makampuni 30% 30%
Misamaha katika mauzo ya rasilimali:
a) Mwenye makazi binafsi
Faida ya shilingi milioni 15 au pungufu.
b) Ardhi kwa ajili ya kilimo
Thamani ya soko chini ya shilingi milioni 10.
c) Hisa
Hisa zilizoorodheshwa kwenye soko la hisa la Dares-Salaam
zinazomilikiwa na mkazi au asiye mkazi
kwa kiwango kisichozidi 25%.

4. Kodi ya mkupuo mmoja:
(i) Mauzo ya ardhi na majengo
(ii) Usafirishaji wa bidhaa na
abiria nje ya nchi
5
10%
Hakuna
20%
Kumbuka
(i) Kodi ya zuio hulipwa ndani ya siku saba baada ya kila
mwisho wa mwezi wa makato.
(ii) Taarifa huwasilishwa TRA ndani ya siku 30 kila baada
5. Kodi ya Mapato ya mtu binafsi
Mapato kwa Mwezi Kiwango cha Kodi
Mapato yasiyozidi sh. 170,000/- Hakuna Kodi
Mapato yanayozidi sh170,000/-
lakini hayazidi sh. 360,000/-
Mapato yanayozidi sh.
360,000/- lakini hayazidi
sh. 540,000/-
Mapato yanayozidi sh.
540,000/- lakini hayazidi sh.
720,000/-
Mapato yanayozidi
sh.720,000/-
5%
14% ya mapato yanayozidi
sh. 170,000/-
Shs.26,600/- + 20% ya
mapato yanayozidi
Sh. 360,000/-
Shs. 62,600/- + 25% ya
mapato yanayozidi sh.
540,000/-
Shs. 107,600/- + 30% ya
mapato yanayozidi sh.
720,000/-

Kiwango cha mwaka: Mapato yasiyozidi Sh. 2,040,000/=
hayatozwi kodi.
Kumbuka:
1. Kwa wafanyakazi wasio wakazi walioajiriwa na
kampuni yenye makazi nchini malipo hayo yanapaswa
kutozwa kodi ya zuio ya asilimia kumi na tano (15%).
Hata hivyo kiwango cha kodi kwa mtu binafsi asiye
mkazi ni asilimia ishirini (20%) kwenye mapato yake
yote ya jumla.
2. Wafanyakazi wanaochangia kulingana na kifungu
namba 12 cha Sheria ya Mfuko wa Elimu ya mwaka
2001, mchango huo unaweza kusamehewa kodi
endapo maombi yatatumwa kwa Kamishna.
Viwango Vitumikavyo Zanzibar
Mapato kwa Mwezi Kiwango cha Kodi
Mapato yasiozidi Shs.
125,000/-
Mapato yanayozidi Shs
125,000/- lakini hayazidi Shs
360,000/-
6
Hakuna kodi
15% ya mapato
yanayozidi Shs 125,000/-

Mapato yanayozidi Shs
360,000/- lakini hayazidi Shs
540,000/-
Mapato yanayozidi Shs
540,000/- lakini hayazidi Shs
720,000/-
Mapato yanayozidi Shs
720,000/-
7
Shs. 35,250/- + 20% ya
mapato yanayozidi Shs
360,000/-
Shs 71,250/- + 25% ya
mapato yanayozidi Shs
540,000/-
Shs 116,250/- + 30% ya
mapato yanayozidi Shs.
720,000/-
Kiwango cha mwaka: Mapato yasiyozidi Sh.1,500,000/=
huyatozwi kodi.
6. Kodi kwenye marupurupu ya ajira
a. Nyumba:
Ukokotoaji wa marupurupu ya
nyumba unayopewa na mwajiri
utazingatia bei ambayo ni
pungufu kati ya ile ya soko na
inayozidi yafuatayo:
(i) 15% ya mapato yote ya ajira ya mwaka ya mwajiriwa,
na
(ii) Madai ya marejesho yanayodaiwa na mwajiri kutokana
na kodi ya pango

. Gari:
Magari yatatozwa kodi kutokana na uwezo wa injini ya
gari na umri wa gari kulingana na jedwali lifuatalo:
Uwezo wa injini ya gari Umri wa
Gari
Lisilozidi miaka Linalozidi
mitano miaka mitano
Usiozidi 1000c.c 250,000/= 125,000/=
Unaozidi 1000c.c na usiozidi
2000c.c
500,000/= 250,000/=
Kumbuka:
Unaozidi 2000c.c na usiozidi
3000c.c
1,000,000/= 500,000/=
Unaozidi 3000c.c 1,500,000/= 750,000/=
� Marupurupu haya hayatozwi kodi pale ambapo mwajiri hana
madai ya makato kutokana na umiliki, matengenezo au
matumizi ya gari.
� Bei ya soko itatumika kukadiria marupurupu ya aina nyingine.
8

7. Viwango vya kodi kwa wafanyabiashara wadogo wakazi
Mauzo kwa mwaka
Mauzo yasiyozidi sh.
4,000,000/=
Mauzo yanayozidi sh.
4,000,000/= na
yasiyozidi sh.
Mauzo yanayozidi
sh.7,500,000/= na
yasiyozidi sh.
11,500,000/=
Mauzo yanayozidi
sh. 11,500,000/= na
yasiyozidi sh.
16,000,000/=
Uzingatiaji wa kifungu cha 80 cha
Sheria ya Kodi ya Mapato (Utunzaji wa
kumbukumbu)
Hakijazingatiwa
(Kumbukumbu
zisizoridhisha)
9
Kimezingatiwa
(Kumbukumbu
zinazoridhisha)
Hakuna Hakuna
Sh. 100,000/= 2% ya mauzo
yanayozidi sh.
4,000,000/=
Sh. 212,000/= Sh. 70,000/= + 2.5%
ya mauzo yanayozidi
sh.7,500,000/=
Sh. 364,000/= sh. 170,000/=
+ 3% ya mauzo
yanayozidi
sh. 11,500,000/=
kwa mwaka.

Mauzo yanayozidi
sh. 16,000,000/= na
yasiyozidi sh.
20,000,000
Sh. 575,000 Sh. 305,000/=
+ 3.5% ya mauzo
yanayozidi
sh. 16,000,000/=
kwa mwaka.
Endapo mauzo ghafi kwa mwaka yatazidi sh. 20,000,000/= ni
lazima kutengeneza hesabu za mizania kulingana na biashara.
8. Uwasilishaji wa ritani na malipo ya kodi ya mapato.
a) Tarehe za malipo ya kodi ya awali kwa walipakodi
wanaofunga hesabu kwa kufuata mwaka wa kalenda*
i) Kabla au mnamo tarehe 31 Machi
ii) Kabla au mnamo tarehe 30 Juni
iii) Kabla au mnamo tarehe 30 Septemba
iv) Kabla au mnamo tarehe 31 Desemba
*Malipo hufanyika katika kipindi cha miezi mitatu mitatu
kutegemea tarehe ya kufunga hesabu za biashara.
10

) Ritani za mwisho wa mwaka wa malipo ya kodi:
Huwasilishwa ndani ya miezi sita tangu tarehe ya kufunga
hesabu za mwaka wa mapato.
c) Riba kutokana na ucheleweshaji wa malipo:
Ucheleweshaji malipo unaambatana na kutozwa riba kwa
kiwango kilichoidhinishwa na benki kuu kwa wakati huo
kujumlisha na 5% kwa mwaka.
d) Faini ya kutotumia EFD: Kushindwa kutumia mashine za
kodi za kielektroniki (EFD) au kutotoa risiti za kielektroniki,
tozo la faini ya Sh 3,000,000 au kifungo kisichozidi miaka
3 kitatolewa.
9. Kodi ya kuendeleza ufundi stadi (SDL)
(i) Tanzania Bara:
Kiwango ni 6% ya malipo yote aliyolipa mwajiri kwa
wafanyakazi wake kwa mwezi husika.
(ii) Zanzibar
Kiwango ni 5% ya malipo yote aliyolipa mwajiri kwa
wafanyakazi wake kwa mwezi husika.
11

10
Kumbuka
Jumla ya malipo ni majumuisho ya mshahara, malipo ya
likizo, likizo ya ugonjwa, malipo yoyote yanayohusisha likizo,
kamisheni, mafao, bonasi, malipo ya kujikimu, usafiri, malipo
ya kujiburudisha au malipo yoyote yanayoendana na utendaji
kazi husika isipokuwa malipo yale yaliyotumika katika
utekelezaji wa moja kwa moja wa kazi ya mwajiri.
Punguzo katika rasilimali na viwango vyake
Daraja Maelezo Viwango
1* Kompyuta pamoja na vifaa
vinavyohusiana na kompyuta,
mashine zinazoshughulika na
takwimu, vifaa/mashine
zinazojiendesha zenyewe, mabasi
makubwa na madogo yenye uwezo
wa kubeba abiria wasiozidi 30,
magari ya mizigo yanayobeba uzito
12
37.5%

2* Mabasi yenye uwezo wa kubeba
abiria 30 au zaidi, magari makubwa
kwa ajili ya kazi maalum, matrekta
na matrekta yaliyojengewa
makontena, reli, garimoshi na
mashine zake, meli,
matishari(barges), vyelezo(tags), na
mashine nyingine zinazojiendesha
zenyewe, mitambo na mashine zake
pamoja na mashine ya upepo,
jenereta za umeme, na mashine za
usambazaji) zinazotumika katika
uzalishaji au katika shughuli za
madini, mitambo na mashine
3* Samani za ofisini, vifaa vya ofisini na
mashine/mitambo, pamoja na
rasilimali ambazo hazikujumuishwa
kwenye madaraja mengine.
4** Uchunguzi wa maliasili, na hati miliki
za uzalishaji maliasili, pamoja na
matumizi yanayofanyika wakati wa
kutafiti, kuzalisha, na kuendeleza
maliasili
13
25%
12.5%
20%

5** Majengo na sura mbali mbali za
ujenzi, mabwawa, hifadhi ya maji,
uzio, na shughuli nyingine za kilimo
zenye asili ya kudumu kwa muda
mrefu, shughuli za mifugo.
6** Majengo, sura mbalimbali za ujenzi
(structures), na shughuli nyingine
zinazofananana hizi zenye asili ya
kudumu kwa muda mrefu ambazo
hazipo katika daraja la 5.
7** Rasilimali zinazokosekana katika
daraja la 4 na zisizoshikika.
8** Mitambo na mashine (pamoja na
mashine za upepo, jenereta za
umeme, na mashine za
usambazaji) zinazotumika kwenye
kilimo, pamoja na mashine za kodi
za kielektroniki (EFD).
14
20%
5%
Hugawanywa kwa
muda wa maisha
ya rasilimali.
100%

Kumbuka:
1* Uchakavu hukokotolewa kwenye thamani ya rasilimali
ambayo tayari imeshapunguzwa (Diminishing Value
Method).
2** Thamani ya rasilimali kwa mwaka wa kwanza ndio
inayotumika katika kukokotoa uchakavu kila mwaka
(Straight Line Method).
B. KODI ZA MLAJI
11. KODI YA ONGEZEKO LA THAMANI (VAT)
(i) Usajili wa VAT
Kiwango cha usajili wa Kodi ya Ongezeko la Thamani:
Kiwango cha mauzo yanayotozwa kodi cha zaidi ya shilingi
milioni arobaini (milioni 40) kwa mwaka, au kiwango
kinachozidi milioni 10 kutokakana na mauzo yanayotozwa
kodi ya miezi mitatu inayofuatana.
(ii) Viwango vya VAT
Aina ya bidhaa na au huduma Kiwango (VAT)
zinazohusika
Bidhaa na huduma zinazotozwa kodi - 18%
Tanzania bara
Uagizaji na uingizaji wa bidhaa na
18%
huduma toka nje kuingia Tanzania bara.
Uuzaji wa bidhaa nje ya nchi. 0%
15

(iii) Unafuu maalum wa VAT
Baadhi ya watu au asasi zinapewa unafuu maalum wa Kodi
ya Ongezeko la Thamani kwa kiwango cha 100% au 45% ya
kodi ya bidhaa au huduma. (Kufuatia mabadiliko ya jedwali la
3 la Sheria ya Kodi ya Ongezeko la Thamani)
(iv) Uwasilishaji wa Ritani ya Kodi ya Ongezeko la
Thamani
Bidhaa na Huduma zitolewazo hapa nchini, siku ya mwisho ya
kazi ya mwezi unaofuata mwezi wa biashara
Bidhaa toka nje - Pindi malipo ya Ushuru wa Forodha
yanapolipwa
(v) Marejesho ya Kodi ya Ongezeko la Thamani:
� Katika kipindi cha siku thelathini (30) baada ya
kuwasilisha hati ya uthibitisho kutoka kwa mkaguzi
aliyesajiliwa kama mtaalamu na mshauri wa kodi.
� Marejesho ya mara kwa mara ya Kodi ya Ongezeko
la Thamani:- Wafanyabiashara wenye marejesho
yenye asili hii wanaruhusiwa kuwasilisha maombi
ya marejesho yao kila mwezi.
Kumbuka:
Kila mfanyabiashara alisajiliwa kwa Kodi ya Ongezeko la
Thamani anatakiwa kutumia mashine za kodi za kielektroniki
(EFD).
16

12. Ushuru wa Stempu
Maelezo Viwango
(i) Kuhamisha Asilimia moja (1%) ya thamani ya
mauzo au sihia
(ii) Kwenye ardhi Tshs. 500/=
kwa ajili ya kilimo
(iii) Hati za kisheria
na mikataba za
biashara
Kwa masuala ya kibiashara na
kisheria, ushuru wa stempu hutozwa
katika viwango maalum mfano,
mkataba wa mkopo, kiwango ni 1% ya
mkataba lakini jumla ya ushuru
unaolipwa usizidi shilingi 10,000/=.
Msamaha:
� Risiti kwenye mauzo au huduma inayohusiana na
biashara
� Kuhamisha umiliki wa mali (Assets) katika chombo
maalum kwa mdhumuni ya kutoa dhamana
zinazotegemea mali hiyo.
Kumbuka:
Ushuru wa Stempu kwenye hati mbalimbali, unapaswa
kulipwa ndani ya siku 30 baada ya kusaini mkataba husika.
17

13 Ushuru wa Forodha
Bidhaa Kiwango cha
Ushuru
(i) Bidhaa za Mtaji, Malighafi
0%
zitumikazo kuzalisha bidhaa, dawa
na vifaa vya hospitali, Jembe la
mkono, matrekta ya kilimo na
pembejeo za kilimo.
(ii) Bidhaa ambazo hazijakamilika 10%
(iii) Bidhaa za mlaji na zilizokamilika
18
25%
(iv) Baadhi ya bidhaa hutozwa ushuru zaidi ya 25%
kwa lengo la kulinda viwanda vya ndani. Hii ni
pamoja na
� Maziwa yaliyosindikwa na bidhaa za aina
hiyo,
� Maziwa ya mtindi na mafuta ya maziwa
yaliyoongezwa ladha,
� Sukari itokanayo na miwa au viazi na
bidhaa za aina hiyo,
� Magunia ya katani,
� Vitenge, Khanga na Nguo za mitumba.

14. Ushuru wa bidhaa
A. (i) Viwango maalum kwa bidhaa kama: Mvinyo,
pombe kali, bia, vinywaji baridi, maji ya chupa,
juisi za matunda, sigara, tumbaku, DVD, VCD,
CD na kanda zilizorekodiwa, bidhaa za petroli
na gesi.
(ii) Ushuru kwa asilimia ya thamani: 7%,12%,20%,
30% na 120% (120% ni kwa mifuko ya plastiki
ya kubebea vitu).
B. Ushuru wa bidhaa kwenye magari ya zaidi ya miaka 10:
Magari yenye umri wa miaka 10 na zaidi, inayohesabiwa
kuanzia mwaka gari ilipotengenezwa, yanatozwa ushuru
wa bidhaa wa ziada wa 20% .
C. Ushuru wa bidhaa kwenye magari kulingana na ujazo wa
injini kwa magari ya matumizi binafsi
Aina ya gari Kiwango cha ushuru
(i) Lenye ujazo wa injini chini ya 0%
1000cc
(ii) Lenye ujazo wa injini unaozidi 5%
1000 cc lakini usiozidi 2000 cc
(iii) Lenye ujazo wa injini unaozidi 10%
2000 cc
19

15. Ushuru wa mafuta ya petroli na dizeli Sh. 200 kwa lita
16. Ushuru wa huduma za viwanja vya ndege
Safari za nje Dola za kimarekani
40
Safari za ndani ya nchi Sh. 10,000/-
17. Ada za huduma ya bandari
Kwa wasafiri wakazi Sh. 500/-
Kwa wageni Dola za kimarekani 5
18. Ada ya usajili wa chombo cha moto kwa mara ya kwanza
Ada ya kusajili gari
Ada ya kusajili pikipiki
20
Sh. 150,000/-
Sh. 45,000/-
Ada ya usajili kwa namba binafsi Sh. 5,000,000 kwa
miaka 3
19. Ada ya mwaka ya gari ni kama ifuatavyo
Ujazo wa Injini Ada kwa mwaka
Usiozidi 500 cc Sh. 50,000/-
501 - 1,500 cc Sh. 100,000/-
1,500 - 2,500 cc Sh. 150,000/-
zaidi ya 2,500 cc Sh. 200,000/-

Trekta kwa ajili ya matumizi ya shughuli Imesamehewa
za kilimo.
20 Ada ya ukaguzi wa chombo cha kuzima moto
Gari/Pikipiki yenye ujazo kati ya 1cc
mpaka 500cc
Gari/Pikipiki yenye ujazo kati ya 500cc
na 1500cc
Gari/Pikipiki yenye ujazo kati ya 1500cc
na 2500cc
21
Sh 10,000
Sh 20,000
Sh 30,000
Gari/Pikipiki yenye ujazo zaidi ya
Sh 40,000
2500cc
21. Ada ya kuhamisha umiliki wa chombo cha moto
Ada ya gari Sh. 50,000/-
Ada ya pikipiki Sh. 27,000/-
Ada ya kadi mpya Sh. 10,000/-
22. Leseni za udereva
Ada ya leseni Sh 40,000/- na
kurudiwa baada ya
miaka 3
Ada ya majaribio ya udereva Sh 3,000/-

Leseni ya muda ya udereva Sh 10,000/- na
kurudiwa baada ya
miezi 3
23. Ushuru kwa bidhaa ziendazo nje ya nchi (Export tax)
i) Ngozi ghafi hutozwa 90% ya thamani (FOB) au Sh 900/kwa
kilo kutegemea kiasi kipi ni kikubwa.
ii) Korosho zisizobanguliwa hutozwa ushuru wa 10% kwenye
thamani (FOB) au dola za kimarekani 160 kwa tani
kutegemea kiwango kipi ni kikubwa
24. Bidhaa zisizoruhusiwa kuingia hapa nchini (Prohibited
Goods)
Dawa za kulevya, Vifaa vya kutengeneza gesi za machozi,
Maandishi ya uchochezi, Picha za matusi, matairi ya magari
ya kubeba abiria na biashara yaliyokwishatumika pamoja na
bidhaa zingine kama zilivyoainishwa katika sheria.
25. Bidhaa zisizoruhusiwa kuingia hapa nchini kwa masharti
ya udhibiti (Restricted Goods)
Wanyama hai, mimea, baruti, silaha, risasi, pembe za ndovu
na mabaki yake pamoja na bidhaa zingine kama
zilivyoainishwa katika sheria. Bidhaa hizi huhitaji kibali
maalum kutoka mamlaka husika.
22

26. Ada ya mchakato wa nyaraka (Destination Inspection)
Ada ya 0.6% hutozwa wakati wa ukokotoaji wa ushuru
kwenye thamani ya bidhaa (FOB).
27. Bidhaa zinazotoka nchi wanachama wa Jumuiya ya
Afrika Mashariki (EAC) na SADC
Bidhaa zinazozalishwa katika nchi wanachama wa EAC na
SADC zitatozwa ushuru kiwango cha 0% pale zinapokidhi
kanuni za uasili. Kiwango hiki hakitazihusu bidhaa
zinazozalishwa katika uwanda wa wazi (EPZ) na viwanda
vinavyopata msamaha wa kodi.
28. Kodi ya majengo (Property rates):
Mkoa wa Dar es Salaam.
Aina ya majengo Viwango vyake
(i) Majengo ya makazi 0.15% ya thamani iliyoidhinishwa
(ii) Majengo ya biashara 0.2% ya thamani iliyoidhinishwa
Kwa vyovyote kiwango cha chini hakitapungua shilingi
10,000/=
Majengo yaliyoorodheshwa yasiyokuwa na thamani
iliyoidhinishwa, viwango vya utozaji vinapatikana katika
jedwali la kwanza kwenye sheria ndogo ya kila Halmashauri
ya Manispaa husika (Temeke, Ilala na Kinondoni)
(iii) Kodi ya majengo kwa mikoa mingine hukusanywa na
Halmashauri za Jiji, Manispaa, Miji na Wilaya husika.
23