dnevnik signalizma - 1984-1989 - Miroljub Todorović

„Da li naše Izvršno veće ume da odgovori na kojem se jeziku štampa drugo
osnovno izdanje Enciklopedije Jugoslavije, kada predlaže da Srbija nastavi da finansira
njeno izlaženje? Jer, Enciklopediju izdaje Jugoslavenski leksikografski zavod 'Miroslav
Krleža' iz Zagreba, a hrvatski Sabor ostao je pri odrednici o hrvatskom jeziku kao
službenom. I da li RIV zna da su u pisanju prvog izdanja ove enciklopedije, čije se
odrednice uglavnom prenose i u sadašnje drugo izdanje, učestvovali ljudi koji su napisali
i ustašku Enciklopediju kroatiku? – To je bila poenta delegatskog pitanja profesora
Miloša Labana, delegata u Veću udruženog rada, na zasedanju Skupštine Srbije.
– U toku rata, ustaški 'Hrvatski izdavalački bibliografski zavod' izdao je nekoliko
tomova Enciklopedije Kroatike. Glavni urednik bio je dr Mate Ujević, a urednici struka
bili su, između ostalih, i Petar Skok, Aleksandar Primožić, Juraj Andraš, Hamdija
Kreševljaković, Ljudevit Jonke, Mirostilav Bartulica, Kruno Krstić, Petar Mardešić,
Rikard Podhorski... Svi ovi ljudi, sem Primožića i Bartulice, javljaju se i kao autori prvog
izdanja Enciklopedije Jugoslavije: Mate Ujević bio je član redakcijskog odbora i čak
zamenik glavnog redaktora – rekao je Laban i dodao:
– U biografijama Ujevića, Skoka, Andrašija, Kreševljakovića i Jonkea,
objavljenim u prvom izdanju Enciklopedije Jugoslavije, prećutane su njihove ratne
biografije. Nema ni odrednice o Alojziju Stepincu, ali se može pročitati gde su za vreme
rata bili Crnjanski, Dučić, Vinaver, Isidora Sekulić... Budući naraštaji neće u
Enciklopediji ništa naći o zločincima kao što su Artuković i Stepinac, ali će saznati ko je
i kakav bio Draža Mihailović. U odeljku o ustaškim zločinima, buduće čitaoce najpre
čekaju dva pasusa objašnjenja, opravdanja ustaških zločina. Citiram: 'Represalije' (dakle,
ne zločine!) 'represalije prema srpskom stanovništvu ustaše su opravdavale tvrdnjama da
su Srbi u Hrvatskoj u prošlosti uvijek bili na strani neprijatelja hrvatskog naroda, da su se
tokom vremena penetrirali na teritoriji koji je pripadao hrvatskoj državi, naročito u Bosni
i Hercegovini... okrivljavali su cijeli srpski narod zbog položaja Hrvata u Kraljevini SHS
i Jugoslaviji i za političku hegemonističko–unitarističkih snaga' – rekao je Laban.”
(„Politika”)
*
Galerija Sebastian šalje mi svoj letnji program i poziva na „Izložbu grafika –
kolekcija Sebastian” koja se otvara u utorak 25. jula.
*
Od Živana razglednica iz Brela gde se odmara sa svojom porodicom.
*
U centru Viktorove čitalačke pažnje ovih dana su Zenon Kosidovski („Kad je
sunce bilo bog”) i naučna fantastika (ponovo Lem i Klark). Danas smo u Dobrinjskoj
preturili čitavu biblioteku da pronađemo Klarkov „Kraj detinjstva”, za koji sam ga bio
zapalio, ali nismo uspeli. Slično je i sa knjigom „Ju Đing” koja je, takođe, nestala.
*
„U Izraelu je nedavno na šest meseci zatvora osuđen vozač taksija koji je na
originalan način 'kaznio' nezadovoljnu mušteriju – zapalio mu je bradu.
417