RG 2008 Nr 2 - Centralna Stacja Ratownictwa Górniczego w Bytomiu

NR 2/2008
— W tym roku będziemy obcho-
dzić jubileusz pięćdziesięciolecia. Stacja
powstała bowiem w sierpniu 1958
r. Już w tym miesiącu mieliśmy poważną
akcję ratowniczą w kop. „Makoszowy”,
gdzie w wyniku pożaru
podziemnego zginęło wiele osób.
Ratownicy i pracownicy inżynieryjno–techniczni
tej stacji brali udział
w akcjach ratowniczych zarówno
w kopalniach swojego rejonu, jak i w
rejonach innych okręgowych stacji,
w tym niemal we wszystkich ważnych
akcjach ratowniczych, także podczas
katastrof górniczych. Warto przypomnieć
niektóre z akcji ratowniczych:
„Generał Zawadzki” w 1969 r. – akcja
wodna, „Rokitnica” w 1971 r. – akcja
zawałowa, „Dymitrow” w 1979 r. i w
1982 r. – akcje pożarowe, „Wawel”
w 1987 r. – wybuch metanu, „Halemba”
w 1990 r. – wybuch metanu,
„Nowy Wirek” w 1995 r. – akcja zawałowa
po tąpnięciu, „Bielszowice”
w 1996 r. – akcja zawałowa po tąpnięciu,
„Bielszowice” w 2003 r. – akcja
pożarowa po wypaleniu metanu, „Sośnica”
w 2003 r. – akcja pożarowa po
wypaleniu metanu. Szczególnym sukcesem
zakończyła się akcja ratownicza
w „Rokitnicy”, gdzie 23 marca
1971 r. nastąpił silny wstrząs tektoniczny
skutkiem czego zostało zasypanych
11 górników. Uratowano tylko
jednego z nich, Alojzego Piątka, który
przebywał bez żywności i wody przez
158 godzin trwania akcji ratowniczej.
Jego ocalenie uznano wtedy za jedno
z największych osiągnięć polskiego
ratownictwa górniczego. W lutym
2006 r. braliśmy udział w podobnej
akcji ratowniczej w kop. „Halemba”,
gdzie po ponad 100 godzinach poszukiwań
został odnaleziony i uratowany
górnik Zbigniew Nowak. Uczestniczyliśmy
także w głośnej akcji w „Halembie”
w listopadzie 2006 r., kiedy to
na skutek wybuchu metanu i pyłu węglowego
zginęły 23 osoby. Kilkakrotnie
nasi ratownicy brali udział w ak-
RATOWNICTWO GÓRNICZE NR 51 ROK XIII
cjach prowadzonych w zabrzańskich
biedaszybach, stosunkowo niedawno
penetrowaliśmy taki biedaszyb przed
zasypaniem go. W 2003 r. ratowaliśmy
także zasypanego w wałbrzyskim
biedaszybie.
Działamy nie tylko bezpośrednio
na niwie ratowniczej. W tym roku
w Zabrzu penetrowaliśmy 1300 metrowy
odcinek zabytkowej „Sztolni
Dziedzicznej Królowa Luiza”, która
w zamierzeniach władz Zabrza ma
być w przyszłości kolejną po Kopalni
Zabytkowej „Guido” dużą atrakcją turystyczną.
W maju br. właśnie w Kopalni
Zabytkowej „Guido” podczas
„Nocy Muzeów” pokazaliśmy pracę
naszego pogotowia ratowniczego, a co
roku w czasie Zabrzańskich Dni Nauki
prezentujemy nasz dorobek.
— Już wiele lat pracuje Pan
w ratownictwie górniczym poznając
go od różnych stron. Co jest najważniejsze,
patrząc przez pryzmat tych
doświadczeń, w zawodzie ratownika?
— W tej branży pracuję już od
1992 r. Wówczas to będąc zatrudnionym
w kop. „Śląsk” ukończyłem
kurs podstawowy dla kandydatów na
ratowników górniczych. Z przemysłem
węglowym jestem zaś związany
od sierpnia 1990 r., tzn. od chwili
rozpoczęcia pracy w kop. „Śląsk”,
w której pracowałem do końca 1995 r.
w dziale wentylacji. Początkowo byłem
zwykłym ratownikiem, z czasem
pełniłem w kopalnianej drużynie ratowniczej
funkcje kierownika bazy
ratowniczej, a następnie kierownika
akcji na dole. Brałem udział w wielu
akcjach ratowniczych i pracach profilaktycznych.
Gdy trafiłem do zawodowych
zastępów ratowniczych
w Okręgowej Stacji Ratownictwa
Górniczego w Bytomiu miałem już
doświadczenie w tej dziedzinie. Byłem
tam do listopada 2002 r., następ-
4
nie zostałem kierownikiem pogotowia
w Stacji w Zabrzu. Po krótkim okresie
pracy w Stacji w Tychach od sierpnia
2007 r. pracuję na obecnym stanowisku.
Uważam, że ratownictwo górnicze
jest przede wszystkim służbą, co
zawsze podkreślam na prowadzonych
przez nas kursach dla kandydatów na
ratowników górniczych. Dla niej niejednokrotnie
trzeba poświęcać wiele
innych spraw, nieraz osobistych. Ważna
jest także wiedza i doświadczenie.
Nabywa się ich podczas akcji ratowniczych,
szkoleń i ćwiczeń. To sprawia,
że ma się wpojone pewne zasady
działania. Każda akcja ratownicza jest
inna i tam zdobywa się największe doświadczenie.
Im większą masz wiedzę
tym lepiej rozwiążesz sytuację. Przychodzi
ci z pomocą twoje doświadczenie
z poprzednich akcji, a także
wiedza kolegów z zastępu ratowniczego.
Zastęp jest jak pięć palców jednej
dłoni, każdy jest zależny od wiedzy
i doświadczenia pozostałych. Ratownik
musi ufać kolegom z zastępu, że
wspomogą go w trudnych sytuacjach.
Szczególną rolę odgrywa zastępowy,
osoba z wielkim doświadczeniem ratowniczym,
ciesząca się ogólnym zaufaniem.
Ratownicy idąc do akcji nigdy
nie wiedzą co zastaną na miejscu
i jak skończy się ich działalność. Podejmują
ryzyko, problem tylko w tym,
żeby na poziomie tolerancyjnym odpowiednio
je skalkulować. Konieczne
jest też górnicze szczęście. Przypominam
sobie, jak podczas studiów
na Wydziale Górniczym Politechniki
Śląskiej w Gliwicach prof. Andrzej
Frycz powtarzał, że w tym zawodzie
najważniejsze jest szczęście, potem
spostrzegawczość, a następnie wiedza
i doświadczenie. Rzeczywiście, przekonałem
się po latach służby ratowniczej
– że tak jest.
– Dziękuję za rozmowę.
Rozmawiał: JACEK DUBIEL