CamSep 3 S

31.03.2017 Views

ANALIZA JAKOŚCIOWA I ILOŚCIOWA KWASÓW TŁUSZCZOWYCH, ESTRÓW METYLOWYCH I ALKOHOLI CALLIPHORA VICINA Z WYKORZYSTANIEM HPLC-LLSD I GC/MS Marek GOŁĘBIOWSKI 1* , Monika PASZKIEWICZ 1 , Anna GRUBBA 1 , Mieczysława I. BOGUŚ 2 , Piotr STEPNOWSKI 1 /HPLC-LLSD i GC/MS/ 1 Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, ul. Sobieskiego 18/19, 80-952 Gdańsk, 2 Instytut Parazytologii, Polska Akademia Nauk, ul. Twarda 51/55, 00-818 Warszawa, * e-mail: goleb@chem.univ.gda.pl W skład lipidów kutikularnych owadów często wchodzą nasycone i nienasycone kwasy tłuszczowe, których zawartość w zależności od gatunku, waha się od kilku do kilkudziesięciu procent. Różnice w ich zawartości mogą występować w zależności od stadium rozwojowego lub też od płci owada. Estry metylowe kwasów karboksylowych w lipidach kutikularnych owadów występują rzadko. Różnice w składzie jakościowym i ilościowym estrów występują w zależności od stadium rozwojowego, a także między samcami i samicami. W skład lipidów kutikularnych owadów wchodzą zarówno alkohole I-rzędowe jak i II-rzędowe. Alkohole I-rzędowe występujące w lipidach kutikularnych owadów są zazwyczaj nasycone i nierozgałęzione o parzystej liczbie atomów węgla. Pierwszym etapem analiz lipidów wszystkich stadiów rozwojowych C. vicina była ekstrakcja z wykorzystaniem eteru naftowego i dichlorometanu. W celu wyodrębnienia poszczególnych grup lipidów obecnych we wszystkich stadiach rozwojowych C. vicina zastosowano HPLC z aerozolowym detektorem promieniowania rozproszonego (laser light-scattering detector, LLSD). Analizy HPLC zostały wykonane w normalnym układzie faz. Analizy jakościowe i ilościowe kwasów tłuszczowych, estrów metylowych i alkoholi wykonano techniką GC/MS (TIC i SIM). W lipidach kutikularnych larw C. vicina stwierdzono obecność 24 kwasów tłuszczowych od C 8:0 do C 24:0 oraz 4 estrów metylowych: C 17:1 , C 17:0 , C 19:1 i C 19:0 . W lipidach larw, w przeciwieństwie do pozostałych stadiów rozwojowych, nie zidentyfikowano alkoholi. W lipidach kutikularnych poczwarek zidentyfikowano 31 kwasów tłuszczowych od C 7:0 do C 26:0 , 6 alkoholi od C 20:0 do C 26:0 oraz 6 estrów metylowych: C 15:0 , C 17:1 , C 17:0 , C 19:2 , C 19:1 i C 19:0 . Natomiast w lipidach kutikularnych samic stwierdzono obecność 30 kwasów tłuszczowych od C 7:0 do C 26:0 , 7 alkoholi od C 14:0 do C 26:0 oraz 8 estrów metylowych: C 15:0 , C 16:0 , C 17:1 , C 17:0 , C 18:1 , C 19:2 , C 19:1 i C 19:0 . Lipidy kutikularne samców zawierają 28 kwasów tłuszczowych od C 7:0 do C 26:0 , 3 alkohole (C 16:0 , C 24:0 i C 26:0 ) oraz 9 estrów metylowych: C 13:0 , C 15:0 , C 16:0 , C 17:1 , C 17:0 , C 18:1 , C 19:2 , C 19:1 , C 19:0 i C 21:0 . W lipidach wszystkich stadiów rozwojowych C. vicina w największych ilościach występują nasycone i nienasycone kwasy tłuszczowe od C 16:0 do C 18:0 . Pozostałe kwasy występują w niewielkich ilościach. Charakterystyczna jest również obecność wielonienasyconych kwasów tłuszczowych: C 20:5 , C 20:4 , C 20:3 , C 20:2 , C 20:1 i C 20:0 . Alkohole występujące w lipidach kutikularnych C. vicina są nasycone i nierozgałęzione o parzystej liczbie atomów węgla. Tylko w lipidach poczwarek występują dodatkowo dwa alkohole o nieparzystej liczbie atomów węgla (C 23:0 i C 25:0 ). Estry metylowe kwasów karboksylowych zawierają nieparzystą liczbę atomów węgla, a w największych ilościach występują nienasycone związki. Badania zostały sfinansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, grant nr N N303 504238. 39

ZASTOSOWANIE GC/MS-SIM DO ANALIZY LIPIDÓW KUTIKULARNYCH SARCOPHAGA CARNARIA Marek GOŁĘBIOWSKI 1* , Monika PASZKIEWICZ 1 , Alma OLESZCZAK 1 , Mieczysława I. BOGUŚ 2 , Piotr STEPNOWSKI 1 /HPLC-LLSD, GC/MS-SIM/ 1 Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, ul. Sobieskiego 18/19, 80-952 Gdańsk, 2 Instytut Parazytologii, Polska Akademia Nauk, ul. Twarda 51/55, 00-818 Warszawa, * e-mail: goleb@chem.univ.gda.pl Główną funkcją kutikularnych lipidów owadów jest zapobieganie przed utratą wody, a także ochrona przed infekcją spowodowaną przez mikroorganizmy. Lipidy ułatwiają również chemiczną komunikację. System rozpoznawania owadów umożliwia rozróżnienie własnego gatunku, rodziny i płci przedstawicieli swojego gatunku oraz owadów innych gatunków. Ponadto, skład lipidów kutikularnych wykorzystywany jest w chemotaksonomii. Z tych powodów analiza składu lipidów kutikularnych owadów jest niesłychanie ważne. Analiza składu lipidów kutikularnych S. carnaria może mieć duże znaczenie praktyczne i umożliwić w przyszłości opracowanie skutecznych metod ograniczania liczebności populacji owadów szkodliwych za pomocą grzybów entomopatogennych (np. poprzez dodawanie do preparatów zawierających zarodniki grzybów entomopatogennych określonych związków, zidentyfikowanych w lipidach kutikularnych, zwiększających wirulencję danego grzyba). W celu wyodrębnienia poszczególnych grup lipidów obecnych we wszystkich stadiach rozwojowych S. carnaria zastosowano HPLC z aerozolowym detektorem promieniowania rozproszonego (LLSD). Do identyfikacji i analiz ilościowych lipidów S. carnaria zastosowano chromatografię gazową połączoną ze spektrometrią mas (GC/MS). Identyfikacji poszczególnych związków dokonano na podstawie widm mas, a także w wyniku detekcji na wybrany jon (SIM). Charakterystyczne jony obecne na widmach mas estrów metylowych kwasów karboksylowych są efektem przegrupowania McLafferty’ego. Identyfikacja estrów metylowych kwasów karboksylowych odbyła się przy zastosowaniu detekcji na jon o m/z 87. Widma mas trimetylosililowych pochodnych kwasów karboksylowych posiadają charakterystyczne jony o m/z 117, 129, 132, 145 oraz [M-15] + i [M] + . . W analizach GC/MS-SIM zastosowano detekcję na jon o m/z 145 i jony molekularne, a w analizach trimetylosililowych pochodnych alkoholi zastosowano detekcję na jon o m/z 103. W lipidach kutikularnych S. carnaria zidentyfikowano 5 estrów metylowych kwasów karboksylowych: C 17:1 , C 17:0 , C 19:2 , C 19:1 i C 19:0 . W największych ilościach występuje ester metylowy kwasu oktadekenowego. Stanowi on 72,2%, 59,9% i 42,1% sumy estrów w lipidach odpowiednio: poczwarek, samców i samic. Lipidy larw zawierają jedynie 3 estry metylowe występujące w ilościach śladowych (C 17:0 , C 19:1 i C 19:0 ). Lipidy kutikularne posiadają 28 kwasów tłuszczowych od C 7:0 do C 26:0 . W największych ilościach występuje kwas oktadekenowy (40,4%, 41,5%, 41,2% i 39,6% sumy kwasów kutikularnych odpowiednio: larw, poczwarek, samców i samic). W dużych ilościach występują także kwas heksadekanowy, heksadekenowy i oktadekanowy. Lipidy kutikularne samców i samic zawierają również kwasy wielonienasycone: eikozapentaenowy i eikozatetraenowy. Ich zawartość stanowi około 1% sumy wszystkich kwasów tłuszczowych. W lipidach kutikularnych S. carnaria stwierdzono obecność 9 alkoholi od C 12:0 do C 28:0 , w tym 5 alkoholi w lipidach larw i samic oraz 8 alkoholi w lipidach poczwarek i samców. Wszystkie zidentyfikowane alkohole są nasycone i posiadają parzystą liczbę atomów węgla. W największych ilościach występuje oktadekanol (larwy), heksadekanol (poczwarki), dokozanol (samce) i eikozanol (samice). Badania zostały sfinansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, grant nr N N303 504238. 40

ANALIZA JAKOŚCIOWA I ILOŚCIOWA KWASÓW TŁUSZCZOWYCH,<br />

ESTRÓW METYLOWYCH I ALKOHOLI CALLIPHORA VICINA<br />

Z WYKORZYSTANIEM HPLC-LLSD I GC/MS<br />

Marek GOŁĘBIOWSKI 1* , Monika PASZKIEWICZ 1 , Anna GRUBBA 1 ,<br />

Mieczysława I. BOGUŚ 2 , Piotr STEPNOWSKI 1<br />

/HPLC-LLSD i GC/MS/<br />

1 Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, ul. Sobieskiego 18/19, 80-952 Gdańsk,<br />

2 Instytut Parazytologii, Polska Akademia Nauk, ul. Twarda 51/55, 00-818 Warszawa,<br />

* e-mail: goleb@chem.univ.gda.pl<br />

W skład lipidów kutikularnych owadów często wchodzą nasycone i nienasycone kwasy<br />

tłuszczowe, których zawartość w zależności od gatunku, waha się od kilku do kilkudziesięciu<br />

procent. Różnice w ich zawartości mogą występować w zależności od stadium rozwojowego lub też<br />

od płci owada. Estry metylowe kwasów karboksylowych w lipidach kutikularnych owadów<br />

występują rzadko. Różnice w składzie jakościowym i ilościowym estrów występują w zależności<br />

od stadium rozwojowego, a także między samcami i samicami. W skład lipidów kutikularnych<br />

owadów wchodzą zarówno alkohole I-rzędowe jak i II-rzędowe. Alkohole I-rzędowe występujące<br />

w lipidach kutikularnych owadów są zazwyczaj nasycone i nierozgałęzione o parzystej liczbie<br />

atomów węgla.<br />

Pierwszym etapem analiz lipidów wszystkich stadiów rozwojowych C. vicina była ekstrakcja<br />

z wykorzystaniem eteru naftowego i dichlorometanu. W celu wyodrębnienia poszczególnych grup<br />

lipidów obecnych we wszystkich stadiach rozwojowych C. vicina zastosowano HPLC<br />

z aerozolowym detektorem promieniowania rozproszonego (laser light-scattering detector, LLSD).<br />

Analizy HPLC zostały wykonane w normalnym układzie faz. Analizy jakościowe i ilościowe<br />

kwasów tłuszczowych, estrów metylowych i alkoholi wykonano techniką GC/MS (TIC i SIM).<br />

W lipidach kutikularnych larw C. vicina stwierdzono obecność 24 kwasów tłuszczowych od C 8:0<br />

do C 24:0 oraz 4 estrów metylowych: C 17:1 , C 17:0 , C 19:1 i C 19:0 . W lipidach larw, w przeciwieństwie<br />

do pozostałych stadiów rozwojowych, nie zidentyfikowano alkoholi. W lipidach kutikularnych<br />

poczwarek zidentyfikowano 31 kwasów tłuszczowych od C 7:0 do C 26:0 , 6 alkoholi od C 20:0 do C 26:0<br />

oraz 6 estrów metylowych: C 15:0 , C 17:1 , C 17:0 , C 19:2 , C 19:1 i C 19:0 . Natomiast w lipidach kutikularnych<br />

samic stwierdzono obecność 30 kwasów tłuszczowych od C 7:0 do C 26:0 , 7 alkoholi od C 14:0 do C 26:0<br />

oraz 8 estrów metylowych: C 15:0 , C 16:0 , C 17:1 , C 17:0 , C 18:1 , C 19:2 , C 19:1 i C 19:0 . Lipidy kutikularne<br />

samców zawierają 28 kwasów tłuszczowych od C 7:0 do C 26:0 , 3 alkohole (C 16:0 , C 24:0 i C 26:0 ) oraz 9<br />

estrów metylowych: C 13:0 , C 15:0 , C 16:0 , C 17:1 , C 17:0 , C 18:1 , C 19:2 , C 19:1 , C 19:0 i C 21:0 .<br />

W lipidach wszystkich stadiów rozwojowych C. vicina w największych ilościach występują<br />

nasycone i nienasycone kwasy tłuszczowe od C 16:0 do C 18:0 . Pozostałe kwasy występują<br />

w niewielkich ilościach. Charakterystyczna jest również obecność wielonienasyconych kwasów<br />

tłuszczowych: C 20:5 , C 20:4 , C 20:3 , C 20:2 , C 20:1 i C 20:0 . Alkohole występujące w lipidach kutikularnych<br />

C. vicina są nasycone i nierozgałęzione o parzystej liczbie atomów węgla. Tylko w lipidach<br />

poczwarek występują dodatkowo dwa alkohole o nieparzystej liczbie atomów węgla (C 23:0 i C 25:0 ).<br />

Estry metylowe kwasów karboksylowych zawierają nieparzystą liczbę atomów węgla,<br />

a w największych ilościach występują nienasycone związki.<br />

Badania zostały sfinansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, grant nr N N303 504238.<br />

39

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!