CamSep 1

dzielania, przechodząc do stosowania kolumny o odpowiednio większej
średnicy, nie zmieniając ani sorbentu, ani długości kolumny. Średnicę kolumny
preparatywnej, konieczną do uzyskania potrzebnej wydajności rozdzielania,
oblicza się wówczas, zakładając odpowiednie zwiększenie objętości
dozowanej mieszaniny substancji rozdzielanych oraz natężenia
przepływu eluentu, proporcjonalnie do stopnia zwiększenia pola przekroju
poprzecznego wypełnienia kolumny preparatywnej lub procesowej i modelowej.
Na rys. 2 naszkicowano schematycznie opisaną powyżej zasadę postępowania
w związku z doborem optymalnych warunków rozdzielania substancji
w skali preparatywnej, albo procesowej.
Rys. 2. Ilustracja dwuetapowego postępowania podczas powiększania skali procesu rozdzielania
w celu otrzymywania substancji metodami chromatografii w skali preparatywnej lub procesowej.
M – skala modelowa rozdzielania, P – skala preparatywna i procesowa rozdzielania
Warto też zwrócić uwagę, że w prawie wszystkich w/w domenach zastosowań
chromatografii - szczególnie, gdy trzeba rozdzielać tylko dwie
substancje i gdy nie jest konieczne stosowanie elucji gradientowej - jest
możliwe wykonywanie rozdzielania w warunkach procesu ciągłego (SMB).
Polega on na równoczesnej pracy ośmiu do kilkunastu kolumn, z odpowiednim
przesunięciem fazy rozdzielania w każdej z nich. Roztwór rozdzielanych
substancji („wsad”) i eluent („ekstrahent”), wprowadza się w sposób ciągły
oraz w sposób ciągły odbiera się składnik A (o niższej retencji – „ekstrakt)
i składnik B (o wyższej retencji – „rafinat”). Odpowiednie miejsca doprowadzania
/ odbioru w/w strumieni są okresowo zmieniane przez odpowiedni
system sterowania komputerowego. W konsekwencji frakcje eluentu, zawierające
poszczególne rozdzielane substancje są zbierane bez przerwy. W takich
przypadkach okazuje się, że chromatografia może być najbardziej opłacalna
ekonomicznie ze wszystkich technik rozdzielania, możliwych
potencjalnie do stosowania.
85