CamSep 7 1

82
Układ rozdzielczy z izopropanolem jako eluentem charakteryzuje się występowaniem oddziaływań o
charakterze RP (hydrofobowa adsorpcja). Hydrofobowe związki chemiczne są dobrze rozdzielone, a polarne
związki chemiczne są szybko eluowane. Podobnie jak miało to miejsce w przypadku użycia sorbentu Si 60 ,
wystąpiła silna adsorpcja polistyrenów, co potwierdza ich niską rozpuszczalność w izopropanolu. Po
zastosowaniu acetonu jako eluentu, można zauważyć lepsze rozdzielenie związków hydrofobowych, a tak że
delikatną elucję polistyrenów, co dementuje hipotezę, iż polistyreny miałyby się nie rozpuszczać w acetonie.
Zauważalne jest, że w przypadku zastosowania MTBE, jak również THF, jako fazy ruchomej polistyreny
ulegają elucji, natomiast gdy do eluentu dodany został izopropanol (MTBE:izopropanolu (3:1 v/v)) elucja nie
zachodziła. W układzie rozdzielczym z mieszaniną MTBE:izopropanolu (3:1 v/v) zauważalna jest silniejsza
sorpcja hydrofobowych związków chemicznych, niż polarnych, natomiast układ rozdzielczy bez dodatku
izopropanolu do MTBE oraz ten, w którym eluentem jest THF, charakteryzuje się zbliżoną adsorpcją
polarnych związków chemicznych i hydrofobowych. Jednak w tym przypadku, gdy fazą ruchomą jest MTBE,
polarne związki chemiczne uległy nieco silniejszej adsorbcji. Zastosowanie DCM jako eluentu, powoduje
spadek retencji hydrofobowych związków chemicznych w porównaniu do rezultatów uzyskanych przy
zastosowaniu fazy stacjonarnej oznaczonej jako Si 60 i DCM jako eluentu, jednak związki chemiczne nie
zostały całkowicie rozdzielone. Polarne związki chemiczne są sorbowane w sposób podobny jak przy
zastosowaniu sorbentu Si 60 . Obserwuje się jednak znacznie lepsze rozdzielenie polistyrenów. W przypadku
zastosowania mieszaniny n-heksan:izopropanol (3:1 v/v) oraz sorbentu oznaczonego jako RP 18 , zauważalne
jest lepsze rozdzielenie hydrofobowych związków chemicznych, niż przy zastosowaniu sorbentu Si 60 ,
podczas gdy polarne związki chemiczne wykazują znacznie niższą retencję. Polistyreny rozdzielają się w
podobny sposób jak przy zastosowaniu sorbentu Si 60 .
- dla tłuszczów, tj. MAG, DAG, TAG oraz próbki oleju rzepakowego:
W układach rozdzielczych, gdzie zastosowano izopropanol, jak również aceton jako fazę ruchomą
acyloglicerole są eluowane zgodnie z rosnącą masą cząsteczkową i rosnącą hydrofobowością. Jednakże, w
przypadku izopropanolu można ponownie zaobserwować odwróconą kolejność elucji WKT i MAG. Oba
układy (zarówno ten z izopropanolem jak i acetonem) stwarzają lepsze warunki do rozdzielania tłuszczów niż
Si 60 , co można stwierdzić na podstawie otrzymanych wartości parametrów elucji. W przypadku gdy eluentem
był MTBE lub THF acyloglicerole były eluowane w kolejności zgodnej z malejącą masą cząsteczkową i
malejącą hydrofobowością. W przypadku stosowania MTBE
ponownie moż na zaobserwować odwróconą kolejność elucji WKT i MAG, a oddziaływania, jakie występują
mają charakter NP (polarna adsorpcja), ewentualnie z wykluczaniem sterycznym. Kwestia efektywnego
rozdzielania MAG i WKT (mają takie same współczynniki retencji) pozostaje dyskusyjna w układzie
rozdzielczym, w którym zastosowany został THF, a mechanizmem decydującym o rozdzielaniu jest
wykluczanie steryczne. Układ ten wprawdzie charakteryzuje się niską retencją tłuszczów, jednak zbliżone
współczynniki opóźnienia R f (tab. 7) świadczą o tym, że związki mogą ulegać elucji w bardzo zbliżonym
czasie retencji i nie rozdzielać się – należy to sprawdzić za pomocą kolumnowej chromatografii wykluczania.
Gdy eluent zawierał dodatek izopropanolu (MTBE:izopropanol (3:1 v/v)) wśród tłus zczów, zauważono
dominację wykluczania sterycznego z oddziaływaniami typu RP – związki są eluowane w kolejności: TAG,
DAG, MAG, WKT, czyli w kolejności podyktowanej malejącą masą cząsteczkową, natomiast dyskusyjna
pozostaje kwestia efektywnego rozdzielania MAG i WKT (mają takie same współczynniki retencji).
Należałoby sprawdzić czy acyloglicerole i wolne kwasy tłuszczowe ulegają rozdzieleniu przy zastosowaniu
kolumnowej GPC w tych samych warunkach rozdzielczych. W przypadku zastosowania DCM jako fazy
ruchomej tłuszcze były eluowane w kolejności: trioleinian glicerolu; 1,2-dioleinian glicerolu; 1,3-dioleinian
glicerolu; kwas erukowy; monooleinian glicerolu, a oddziaływania, jakie miały miejsce to najprawdopodobniej
wykluczanie steryczne, być może z oddziaływaniami o charakterze NP (polarna adsorpcja). Zastosowanie
kolumnowej GPC do dokładniejszego zbadania charakteru oddziaływań, jakie mają miejsce, powinno
zapewnić dobre rozdzielenie TAG; 1,2-DAG; MAG i WKT, jednak silna sorpcja MAG prawdopodobnie
wymagać będzie zastosowania zaworu przepływu zwrotnego. Po zastodowaniu DCM jako eluentu
dyskusyjna pozostaje natomiast kwestia efektywnego rozdzielania 1,3-DAG oraz WKT (zbliżone
współczynniki retencji). W mieszaninie n-heksan:izopropanol (3:1 v/v), tłuszcze są eluowane w kolejności:
TAG, DAG, WKT, MAG, a mechanizmem decydującym o rozdzielaniu prawdopodobnie jest wykluczanie
steryczne. Gdy n-heksan jest pozbawiony dodatku izopropanolu, MAG i DAG zostają na linii „startu”, nie
ulegając elucji w ogóle. Jedynie TAG oraz WKT wykazuje rozmycie plamki, co widoczne jest także po próbie
rozdzielenia próbki oleju rzepakowego, gdzie stężenie TAG jest wysokie. Świadczy to o niezbyt wysokiej sile
elucyjnej n-heksanu oraz o tym, że przyczyną braku elucji MAGów i DAGów jest ich słaba rozpuszczalność
w eluencie.
Vol. 7, No 1/2015
Camera Separatoria