U N I V E R S

18wEAl0JI 18wEAl0JI

16.01.2017 Views

Prof. As. Dr. Rahim OMBASHI RILEXIMI I DIVANIT SHQIP TË NEZIM BERATIT PËRMBLEDHJE u n i v e r s 16 Letërsia shqipe e dokumentuar me alfabet latin nga filobiblikët, nuk mundi të përhapej gjerësisht. Ashtu si letërsia fisnore para saj, ajo nuk arriti të bëhej letërsi kombëtare. Fillimet e shekullit XVIII nxitën poetët shqiptarë që shkruanin në persisht, arabisht dhe turqisht të vargëzonin në gjuhën e popullit. Shkak i këtij kalimi të madh u bë nevoja e individit të përplotësuar për të njohur veten. Ato flasin për një zhvillim të mrekullueshëm kulturor që filloi si një art i importuar, por, që, me kalimin e kohës, u paraqit si diçka karakteristike shqiptare. Porosia çeli mundësinë e lirikës intime ku përsiatet thellë duke dëshmuar ndjeshmëri personale. Letërsia shqipe me alfabet arab, është quajtur letërsi e teqeve. Ajo pati si shtrat humusin kulturor arian të trashëguar me fisnikëri. Tesavvufi, si poetikë e shkrimit islam, i shërbeu si mundësi, kurse tradita e letërsisë orientale i dha modele të zhanreve dhe llojeve poetike. Premisat ndihmuan Nezim Frakullën të edukuar në shkollën osmane të dëshmohej si poet shekullar. Dhe jo vetëm ai. Interesi i madh që zgjoi te masat e dëgjuesve e ndihmoi këtë letërsi të masivizohej. Autorët e letërsisë alamiado kishin origjinë shoqërore të pasur, por patën edhe mbrojtjen e bejlerëve shqiptarë. Kur ndodhi që këta administratorë të fuqishëm të ishin edhe vetë shkrimtarë, jo vetëm dashamirës, mbështetja dha fryt cilësor. Objekt i studimit do të jenë kushtet sociale që lejuan lindjen, zhvillimin dhe përhapjen e kësaj letërsie e cila zgjati rreth dy shekuj. Ajo letërsi nis me Divanin e Nezim Beratit, një paraardhësi të familjes së shquar Vlora, mbolli dhe ushqeu veprën poetike të Naim Frashërit, tek i cili gjithashtu ka ndikime orientale.

Prof. Dr. Ramazan H. BOGDANI (“Mjeshtër i Madh”) HISTORIOFESTIVALISTIKA E FOLKLORIT SHQIPTAR Rrugëtimi gjashtëdhjetëvjeçar i 14 Festivaleve Folklorike Kombëtare (1949 - 2009) Kronologjia e festivaleve: • Festivali i Parë Folklorik Kombëtar (FK) Tiranë – 1949 • Festivali i Dytë FK Tiranë – 1950 • Festivali i Tretë FK Tiranë – 1952 • Festivali i Katërt FK Tiranë – 1957 • Festivali i Pestë FK Elbasan – 1966 • Festivali i Gjashtë FK Gjirokastër - 1968 • Festivali i Shtatë FK Gjirokastër – 1973 • Festivali i Tetë FK Gjirokastër – 1978 u n i v e r s 17 PËRMBLEDHJE

Prof. As. Dr. Rahim OMBASHI<br />

RILEXIMI I DIVANIT SHQIP TË NEZIM BERATIT<br />

PËRMBLEDHJE<br />

u n i v e r s<br />

16<br />

Letërsia shqipe e dokumentuar me alfabet latin nga<br />

filobiblikët, nuk mundi të përhapej gjerësisht. Ashtu si letërsia<br />

fisnore para saj, ajo nuk arriti të bëhej letërsi kombëtare. Fillimet<br />

e shekullit XVIII nxitën poetët shqiptarë që shkruanin në<br />

persisht, arabisht dhe turqisht të vargëzonin në gjuhën e<br />

popullit. Shkak i këtij kalimi të madh u bë nevoja e individit të<br />

përplotësuar për të njohur veten.<br />

Ato flasin për një zhvillim të mrekullueshëm kulturor që filloi<br />

si një art i importuar, por, që, me kalimin e kohës, u paraqit si<br />

diçka karakteristike shqiptare. Porosia çeli mundësinë e lirikës<br />

intime ku përsiatet thellë duke dëshmuar ndjeshmëri personale.<br />

Letërsia shqipe me alfabet arab, është quajtur letërsi e teqeve. Ajo<br />

pati si shtrat humusin kulturor arian të trashëguar me fisnikëri.<br />

Tesavvufi, si poetikë e shkrimit islam, i shërbeu si mundësi,<br />

kurse tradita e letërsisë orientale i dha modele të zhanreve dhe<br />

llojeve poetike. Premisat ndihmuan Nezim Frakullën të edukuar<br />

në shkollën osmane të dëshmohej si poet shekullar. Dhe jo vetëm<br />

ai. Interesi i madh që zgjoi te masat e dëgjuesve e ndihmoi këtë<br />

letërsi të masivizohej.<br />

Autorët e letërsisë alamiado kishin origjinë shoqërore të<br />

pasur, por patën edhe mbrojtjen e bejlerëve shqiptarë. Kur<br />

ndodhi që këta administratorë të fuqishëm të ishin edhe vetë<br />

shkrimtarë, jo vetëm dashamirës, mbështetja dha fryt cilësor.<br />

Objekt i studimit do të jenë kushtet sociale që lejuan lindjen,<br />

zhvillimin dhe përhapjen e kësaj letërsie e cila zgjati rreth dy<br />

shekuj. Ajo letërsi nis me Divanin e Nezim Beratit, një<br />

paraardhësi të familjes së shquar Vlora, mbolli dhe ushqeu<br />

veprën poetike të Naim Frashërit, tek i cili gjithashtu ka ndikime<br />

orientale.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!