U N I V E R S
18wEAl0JI 18wEAl0JI
Prof. As. Dr. Rahim OMBASHI RILEXIMI I DIVANIT SHQIP TË NEZIM BERATIT PËRMBLEDHJE u n i v e r s 16 Letërsia shqipe e dokumentuar me alfabet latin nga filobiblikët, nuk mundi të përhapej gjerësisht. Ashtu si letërsia fisnore para saj, ajo nuk arriti të bëhej letërsi kombëtare. Fillimet e shekullit XVIII nxitën poetët shqiptarë që shkruanin në persisht, arabisht dhe turqisht të vargëzonin në gjuhën e popullit. Shkak i këtij kalimi të madh u bë nevoja e individit të përplotësuar për të njohur veten. Ato flasin për një zhvillim të mrekullueshëm kulturor që filloi si një art i importuar, por, që, me kalimin e kohës, u paraqit si diçka karakteristike shqiptare. Porosia çeli mundësinë e lirikës intime ku përsiatet thellë duke dëshmuar ndjeshmëri personale. Letërsia shqipe me alfabet arab, është quajtur letërsi e teqeve. Ajo pati si shtrat humusin kulturor arian të trashëguar me fisnikëri. Tesavvufi, si poetikë e shkrimit islam, i shërbeu si mundësi, kurse tradita e letërsisë orientale i dha modele të zhanreve dhe llojeve poetike. Premisat ndihmuan Nezim Frakullën të edukuar në shkollën osmane të dëshmohej si poet shekullar. Dhe jo vetëm ai. Interesi i madh që zgjoi te masat e dëgjuesve e ndihmoi këtë letërsi të masivizohej. Autorët e letërsisë alamiado kishin origjinë shoqërore të pasur, por patën edhe mbrojtjen e bejlerëve shqiptarë. Kur ndodhi që këta administratorë të fuqishëm të ishin edhe vetë shkrimtarë, jo vetëm dashamirës, mbështetja dha fryt cilësor. Objekt i studimit do të jenë kushtet sociale që lejuan lindjen, zhvillimin dhe përhapjen e kësaj letërsie e cila zgjati rreth dy shekuj. Ajo letërsi nis me Divanin e Nezim Beratit, një paraardhësi të familjes së shquar Vlora, mbolli dhe ushqeu veprën poetike të Naim Frashërit, tek i cili gjithashtu ka ndikime orientale.
Prof. Dr. Ramazan H. BOGDANI (“Mjeshtër i Madh”) HISTORIOFESTIVALISTIKA E FOLKLORIT SHQIPTAR Rrugëtimi gjashtëdhjetëvjeçar i 14 Festivaleve Folklorike Kombëtare (1949 - 2009) Kronologjia e festivaleve: • Festivali i Parë Folklorik Kombëtar (FK) Tiranë – 1949 • Festivali i Dytë FK Tiranë – 1950 • Festivali i Tretë FK Tiranë – 1952 • Festivali i Katërt FK Tiranë – 1957 • Festivali i Pestë FK Elbasan – 1966 • Festivali i Gjashtë FK Gjirokastër - 1968 • Festivali i Shtatë FK Gjirokastër – 1973 • Festivali i Tetë FK Gjirokastër – 1978 u n i v e r s 17 PËRMBLEDHJE
- Page 2 and 3: U N I V E R S Revistë shkencore ku
- Page 4 and 5: Albanian Institute of Islamic Thoug
- Page 6 and 7: u n i v e r s PËRMBAJTJA E LËNDË
- Page 8 and 9: PËRMBAJTJA E LËNDËS EDITORIAL Mo
- Page 10 and 11: OPINION Prof. Dr. Fadil MALOKU Nevo
- Page 12 and 13: MONUMENTET ISLAME, TRASHËGIMI KULT
- Page 14 and 15: Banja e parë publike në Sarajevë
- Page 16 and 17: u n i v e r s PËRMBLEDHJE PËRMBLE
- Page 20 and 21: • Festivali i Nëntë FK Gjirokas
- Page 22 and 23: Prof. As. Dr. Ramiz Zekaj ASPEKTE T
- Page 24 and 25: Prof. Dr. Muharrem DEZHGIU BALLAFAQ
- Page 26 and 27: PËRMBLEDHJE u n i v e r s 24 Ësht
- Page 28 and 29: Murat GECAJ DR. IBRAHIM GASHI, VEPR
- Page 30 and 31: Sadik MEHMETI Nuridin AHMETI PESËD
- Page 32 and 33: Entela HIDRI PROCESI I TË LEXUARIT
- Page 34 and 35: Në vitin 2004, nga Revista “Drit
- Page 36 and 37: Për blegtorët e Kalasë Dodës,rr
- Page 38 and 39: Vasil PREMÇI LIRIKA E SHPIRTIT Pen
- Page 40 and 41: Mirëpo, jo vetëm kaq, ngase vetë
- Page 42 and 43: Sidomos pas vitit 1998, liberalizim
- Page 44 and 45: Dr. Eduart CAKA SHKENCËTARI I MADH
- Page 46 and 47: Smajl BALA BIBLIOTEKAT MYSLIMANE N
- Page 48 and 49: Prof. Dr. Nevila NIKA KRISHTËRIMI
- Page 50 and 51: Dr. Skënder DEMALIAJ MOTIVET E KTH
- Page 52 and 53: PËRMBLEDHJE u n i v e r s 50 Tradi
- Page 54 and 55: Profesor Pajaziti eshte themeluesi
- Page 56 and 57: Si njohës i thellë i realitetit m
- Page 58 and 59: Me vlerësime të mëdha janë edhe
Prof. As. Dr. Rahim OMBASHI<br />
RILEXIMI I DIVANIT SHQIP TË NEZIM BERATIT<br />
PËRMBLEDHJE<br />
u n i v e r s<br />
16<br />
Letërsia shqipe e dokumentuar me alfabet latin nga<br />
filobiblikët, nuk mundi të përhapej gjerësisht. Ashtu si letërsia<br />
fisnore para saj, ajo nuk arriti të bëhej letërsi kombëtare. Fillimet<br />
e shekullit XVIII nxitën poetët shqiptarë që shkruanin në<br />
persisht, arabisht dhe turqisht të vargëzonin në gjuhën e<br />
popullit. Shkak i këtij kalimi të madh u bë nevoja e individit të<br />
përplotësuar për të njohur veten.<br />
Ato flasin për një zhvillim të mrekullueshëm kulturor që filloi<br />
si një art i importuar, por, që, me kalimin e kohës, u paraqit si<br />
diçka karakteristike shqiptare. Porosia çeli mundësinë e lirikës<br />
intime ku përsiatet thellë duke dëshmuar ndjeshmëri personale.<br />
Letërsia shqipe me alfabet arab, është quajtur letërsi e teqeve. Ajo<br />
pati si shtrat humusin kulturor arian të trashëguar me fisnikëri.<br />
Tesavvufi, si poetikë e shkrimit islam, i shërbeu si mundësi,<br />
kurse tradita e letërsisë orientale i dha modele të zhanreve dhe<br />
llojeve poetike. Premisat ndihmuan Nezim Frakullën të edukuar<br />
në shkollën osmane të dëshmohej si poet shekullar. Dhe jo vetëm<br />
ai. Interesi i madh që zgjoi te masat e dëgjuesve e ndihmoi këtë<br />
letërsi të masivizohej.<br />
Autorët e letërsisë alamiado kishin origjinë shoqërore të<br />
pasur, por patën edhe mbrojtjen e bejlerëve shqiptarë. Kur<br />
ndodhi që këta administratorë të fuqishëm të ishin edhe vetë<br />
shkrimtarë, jo vetëm dashamirës, mbështetja dha fryt cilësor.<br />
Objekt i studimit do të jenë kushtet sociale që lejuan lindjen,<br />
zhvillimin dhe përhapjen e kësaj letërsie e cila zgjati rreth dy<br />
shekuj. Ajo letërsi nis me Divanin e Nezim Beratit, një<br />
paraardhësi të familjes së shquar Vlora, mbolli dhe ushqeu<br />
veprën poetike të Naim Frashërit, tek i cili gjithashtu ka ndikime<br />
orientale.