Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
EDITORIAL<br />
ura e Shkupit me 54 harqe, apo Ura e Nishit, punimet për të cilën<br />
përfunduan në vitin 1619. Ato kanë frymëzuar shumë nga poetët<br />
në Ballkan, për të shkruar s poezi dhe këngë për bukurinë dhe<br />
veçantësitë e tyre..<br />
Disa prej monumenteve karakteristike janë edhe tregjet e<br />
mbuluara (bezistanet), që janë ngritur për të përmirësuar kushtet e<br />
biznesit në qytetet kryesore të Ballkanit. Ato ndërtoheshin si grup<br />
dyqanesh dhe përbënin një model unik për ndërtesa të tilla gjatë<br />
shekullit të gjashtëmbëdhjetë dhe shtriheshin kudo në qytetet e<br />
mëdha, si në Sarajevë, Shkup, Manastir, Janinë, e veçanërisht në<br />
Stamboll dhe Edrene.<br />
Në pozicionin strategjik të Ballkanit janë pleksur kulturat nga<br />
Lindja e Perëndimi në harmoni e rivalitete; aty arkitektura islame<br />
gjeti terren e kushte zhvillimi. Historia e çdo monumenti të kësaj<br />
arkitekture është histori e një besimi që frymëzoi e çliroi energji<br />
në krijimin e begative shpirtërore e materiale dhe jo thjesht<br />
histori arkitekturore e xhamive, imareteve, medreseve, banjave,<br />
ujësjellësave, urave, kullave të sahateve etj. Edhe pse shumë prej<br />
tyre janë zhdukur, dëmtuar apo kthyer në rrënoja, ato flasin me<br />
një zë që vjen nga thellësitë e shekujve. Përtej çdo objekti të tillë<br />
qëndrojnë ngjarje historike, personalitete, motive e aftësi<br />
njerëzore, forca që lëvizin e ndërtojnë, duken shoqëritë në<br />
dinamikën e tyre. Këto monumente janë provë dhe dëshmi se<br />
populli shqiptar dhe ballkanasit në përgjithësi, nuk kanë qenë<br />
apatikë ndaj kulturave të tjera, por kanë ditur të thithin e të<br />
përfitojnë prej tyre, të pasurojnë e të çojnë përpara kulturën e<br />
tyre.<br />
u n i v e r s<br />
13