LIXDA

2012-2016
LIXDA TIIR
DIB U HABAYNTA
DHAQAALAHA
Dib u Habaynta iyo kobcinta dhaqaalaha
dalka waa qodob aasaas u ah hanaanka
dawladnimo, waana qodob uu mudnaan
gooni ah siiyay Madaxweyne Xasan Sheekh
mudadii 4ta sano ahayd ee uu hogaaminayay
dalka.
Sidee ayeey ahayd xaaladda dalku?
Wixii ka horreeyay 2012 dalku ma lahayn
miisaniyad cad oo ku salaysan kharashaadka
dawladda iyo dakhligeeda, ilaha dakhliguna
ma ahayn kuwa habaysan, mana jirin tuse
caddaynya koboca dhaqaalaha dalka iyo
kororka heerarka ganacsi, hay’adaha
dawladda ee maareeya dhaqaaluhuna ma
ahayn kuwa habaysan oo isku dubaridan,
waxaana gebi ahaan meesha ka maqnaa
sharciyada maalgashiga, kaabayaasha
dhaqaaluhuna waxaa ay ahaayeen kuwa
aad u liita, sidaa awgeed dawladdu waxaa
ay dedaal dheeraad ah ku bixisay in ay la
timaaddo hanaan lagu nooleeyo dhaqaalaha
dalka, lana abuuro jawi dadku ay ku
shaqeysan karaan, iyada oo xoogga la
saarayo in la helo dhaqaale ay dawladdu ku
maareyso hawlaha baaxadda weyn ee
horyaallay.
Miisaaniyadda Dawladda
Hawshii ugu horeysayee dawladda cusubi
qabatay waxa ay ahayd in ay hawlgelisay
khubaro Soomaaliyeed oo aqoon sare oo
heer caalami ah u leh diyaarinta
miisaaniyadda, kuwaa oo diyaariyay
miisaaniyaddii ay ku hawlgeli lahayd
dawladdu bilihii yaraa ee ka harsanaa
sannadkii 2012, waxayna noqotay
miisaaniyaddii ugu horreysay ee ay dawlad
Soomaaliyeed ugu shaqayso sidii ay ahayd
tan iyo burburkii dawladdii dhexe 1991kii.
Miisaniyaddii 2012 iyo Tan 2016
Dowladda Madaxweyne Xasan Sheekh
waxa ay mudnaanta siisay hormarinta iyo
kobcinta dhaqaalaha dalka. Taas oo loo
maray in si hufan loo maareeyo ilaha
dhaqaale ee dalka. Meelaha ugu muhiimsan
ee uu dakhliga dowladdu ka soo xaroodo
waxaa ka mid ah dekadda iyo garoonka
caalamiga ah ee Muqdisho. Hasa yeeshee,
waxaa jiray in caalamku aamminsanaa in
musuqmaasuqu yahay caqabadda ugu
weyn ee haysatay dawladdihii KMG ahaa.
Sidaas darteed dawladdan cusub waxa ugu
horreeya ee ay qabaneyso waxaa ay ka
dhigtay in la helo hannaan maaliyadeed oo
leh la xisaabtan iyo hufnaan, waxaana la
dhaqangeliyey Habdhiska Xogta Maamulka
Dhaqaalaha Soomaaliyeed (Somalia
Financial Management Information System-
SFMIS) oo qeyb ka ah mashruuca Maareynta
Maaliyadda Guud PFM (Public Finance
Management).
Mashruuca PFM waxaa maaligeliyey
Bangiga Adduunka waana hannaan lagu
xoojinayo hufnaanta iyo is la xisaabtanka
maamulka iyo isticmaalka maaliyadda
qaranka.
Mashruucan oo runtii ah mid dawladda lagu
ammaanay wuxuu si hufan u muujiyaa
dhaammaan dakhliga iyo kharashyada
dawladda. Hanaankani waxa uu wax weyn
ka taray xal u helidda musuqmaasuqa sida
joogtada ah dalka loogu eedeey nayey,
iyada oo ay dawladdu si cad ula socoto
dhammaan kharashyada baxa iyo waddada
ay ku baxaan iyo dakhliga soo xarooda iyo
meelaha uu ka soo xaroodo.
Waxaa kale oo uu mashruucani wax weyn
ka taray bixinta mushaaraadka shaqaalaha
oo laga dhigay “biometricsystem”, tan oo qof
walba xisaabta uu ku leeyahay bangiga
loogu shubo waxa uu shaqaysto bisha
dhammaadkeeda.
Ilaha Dakhliga Dawladda
Ilaha ay dawladda federaalku ka hesho
dakhliga waa Dekadda iyo Garoonka
dayuuradaha ee Muqdisho iyada oo hadda
lagu soo kordhiyey canshuuraha berriga oo
laga qaado ganacsato iyo shacab.
Dhaqaalahaas oo qayb ka ah miisaaniyadda
2013
Waxa ay
dowladu
diyaarisay
miisaaniyaddii
ugu horreysay
ee ay dawlad
Soomaaliyeed
dejisay tan iyo
burburkii
dawladdii dhexe
1991kii.
9