Wyzwania informatyki bankowej 2016

wyzwania_informatyki_bankowej_0 wyzwania_informatyki_bankowej_0

02.01.2017 Views

W Polsce Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych (PWPW) na zlecenie Narodowego Banku Polskiego produkuje banknoty. Narodowy Bank Polski wprowadza pieniądze do obrotu zasilając banki. Większość instytucji finansowych w Polsce już od kilku lat zleca procesowanie gotówki wyspecjalizowanym firmom CIT (Cash in Transit). Firmy te na zlecenie banków odbierają gotówkę z Narodowego Banku Polskiego, a następnie w swoich sortowniach przygotowują zasiłki oddziałów bankowych i bankomatów. Społeczeństwo, pobierając gotówkę w oddziałach bankowych oraz bankomatach, uzyskuje środki do realizacji swoich potrzeb. Zapłata za towary powoduje przekazanie gotówki od obywateli do przedsiębiorcy będącego dostawcą towaru. Przedsiębiorcy deponują gotówkę w banku. Funkcję tę typowo świadczą firmy CIT, które na zlecenie banku odbierają gotówkę od przedsiębiorców, przeliczają wpłaty i księgują na odpowiednich kontach. Firmy CIT odbierają również gotówkę wpłaconą w oddziałach bankowych. Gotówka przeliczana w sortowniach jest dzielona na pieniądze o dobrej jakości, które mogą wrócić do ponownego obrotu w gospodarce, i destrukty, które muszą być przekazane do Narodowego Banku Polskiego. Każdego dnia banki podejmują decyzję, jaka część odebranej z rynku gotówki jest nadmiarowa i powinna być przekazana do depozytu NBP, zmniejszając w ten sposób obowiązkową rezerwę. Pozostałe środki wracają do ponownego obiegu w gospodarce (zasilenia oddziałów i bankomatów). Usługę transportu wykonują na zlecenie banków firmy CIT. Gotówka deponowana w Narodowym Banku Polskim po przeliczeniu i sprawdzeniu jakościowym wraca ponownie do obiegu. Depozyty NBP przechowywane są przez Bank Centralny i usługa ta nie jest obecnie zlecana firmom zewnętrznym zajmującym się procesowaniem gotówki. Recycling gotówki w sortowni Powierzenie przez bank firmie CIT usługi liczenia gotówki uwarunkowany jest następującymi założeniami: • właścicielem gotówki jest bank a nie firma CIT, • firma CIT nie może mieszać gotówki jednego banku z gotówką innego, • gotówka w sejfie jednego banku musi być fizycznie oddzielona od gotówki innego klienta. Jak obniżyć koszty obrotu gotówki? 139

Zwykle sortownie firm CIT obsługują kilka banków. Firmy CIT na zlecenie banków odbierają depozyty od ich klientów, które spływają równolegle do sortowni. Krótki czas przeliczenia powoduje konieczność uruchomienia kilku równoległych procesów liczenia i sortowania. Typowym rozwiązaniem w polskich sortowniach jest rozliczenie depozytu na małych stanowiskowych liczarkach a następnie układanie, dzielenie na nominały, paczkowanie i wiązkowanie banknotów na większych sorterach. Tak ustawiony proces powoduje konieczność kilkukrotnego przeliczenia każdego z banknotów na poszczególnych etapach, co przekłada się na liczbę personelu i czas pracy. Ideałem, standardowo wdrożonym na innych europejskich rynkach, jest aby banknot w sortowni tylko jeden raz był liczony w urządzeniu. Wymaganie układania banknotów zgodnie z orientacją (cztery położenia) w połączeniu z liczbą polskich nominałów (a jest ich pięć) wymaga wdrożenia dużych dwudziestokieszeniowych (4 x 5 = 20) urządzeń. Tylko takie sortery umożliwiają przeliczenie, posortowanie i ułożenie banknotów w jednym cyklu. W zależności od potrzeb część przeliczonej w sortowni gotówki wraca na rynek w postaci zasiłków kasjerskich lub zasileń bankomatów. Reszta jest odprowadzana do Narodowego Banku Polskiego. Warto w tym miejscu podkreślić, że tylko gotówka danego banku może być użyta do zasileń bankomatów i oddziałów. Nie ma możliwości przekazania gotówki jednego banku do drugiego bezpośrednio w sortowni. Typową rynkową sytuacją jest, gdy jeden bank ma nadmiar gotówki (cash positive) a drugi niedomiar (cash negative). Nawet w sytuacji, gdy oba banki korzystają z usługi tego samego outsourcera (firmy CIT) jedyną możliwością jest fizyczne przewiezienie gotówki pierwszego banku do oddziału Narodowego Banku Polskiego a następnie w imieniu drugiego banku jej pobranie. Każde przekazanie gotówki związane jest z jej liczeniem. W powyższym przykładzie gotówka jest liczona trzykrotnie, pierwszy raz w firmie CIT przy jej przyjęciu, drugi raz w Narodowym Banku Polskim a trzeci ponownie w firmie CIT przy przygotowaniu zasileń. Obecny sposób funkcjonowania rynku gotówki wynika z dwóch czynników: • braku uregulowań w zakresie przechowywania depozytów Narodowego Banku Polskiego w sejfach banków, • braku regulacji w zakresie maszynowego sprawdzania jakości obiegowej banknotów. 140 Andrzej Kawiński, Giesecke & Devrient GmbH

W Polsce Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych (PWPW) na<br />

zlecenie Narodowego Banku Polskiego produkuje banknoty. Narodowy Bank<br />

Polski wprowadza pieniądze do obrotu zasilając banki. Większość instytucji<br />

finansowych w Polsce już od kilku lat zleca procesowanie gotówki wyspecjalizowanym<br />

firmom CIT (Cash in Transit). Firmy te na zlecenie banków odbierają<br />

gotówkę z Narodowego Banku Polskiego, a następnie w swoich sortowniach<br />

przygotowują zasiłki oddziałów bankowych i bankomatów. Społeczeństwo,<br />

pobierając gotówkę w oddziałach bankowych oraz bankomatach, uzyskuje<br />

środki do realizacji swoich potrzeb. Zapłata za towary powoduje przekazanie<br />

gotówki od obywateli do przedsiębiorcy będącego dostawcą towaru. Przedsiębiorcy<br />

deponują gotówkę w banku. Funkcję tę typowo świadczą firmy CIT,<br />

które na zlecenie banku odbierają gotówkę od przedsiębiorców, przeliczają<br />

wpłaty i księgują na odpowiednich kontach. Firmy CIT odbierają również gotówkę<br />

wpłaconą w oddziałach bankowych. Gotówka przeliczana w sortowniach<br />

jest dzielona na pieniądze o dobrej jakości, które mogą wrócić do ponownego<br />

obrotu w gospodarce, i destrukty, które muszą być przekazane do<br />

Narodowego Banku Polskiego. Każdego dnia banki podejmują decyzję, jaka<br />

część odebranej z rynku gotówki jest nadmiarowa i powinna być przekazana<br />

do depozytu NBP, zmniejszając w ten sposób obowiązkową rezerwę. Pozostałe<br />

środki wracają do ponownego obiegu w gospodarce (zasilenia oddziałów<br />

i bankomatów). Usługę transportu wykonują na zlecenie banków firmy CIT.<br />

Gotówka deponowana w Narodowym Banku Polskim po przeliczeniu<br />

i sprawdzeniu jakościowym wraca ponownie do obiegu. Depozyty NBP przechowywane<br />

są przez Bank Centralny i usługa ta nie jest obecnie zlecana firmom<br />

zewnętrznym zajmującym się procesowaniem gotówki.<br />

Recycling gotówki w sortowni<br />

Powierzenie przez bank firmie CIT usługi liczenia gotówki uwarunkowany<br />

jest następującymi założeniami:<br />

• właścicielem gotówki jest bank a nie firma CIT,<br />

• firma CIT nie może mieszać gotówki jednego banku z gotówką innego,<br />

• gotówka w sejfie jednego banku musi być fizycznie oddzielona od gotówki<br />

innego klienta.<br />

Jak obniżyć koszty obrotu gotówki?<br />

139

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!