Alavesen Lurraldea

Alavesen 

LURRALDEA 

Araba eta Gasteizko gidaliburu praktikoa asteburu batean futbolaz gozatzeko 

1. ARGITARALDIA 

www.alavaturismo.eus 

www.vitoria-gasteiz.org

GASTEIZKO DORREAK: 

Done Bikendi antzinako 

eliza-gotorlekuaren 

goialdean, zikoinak 

denboraren zaindari. 

Bisitari agurgarria, 

A 

rabako Foru Aldundiak eta Vitoria-Gasteizko 

Udalak ongietorria egin nahi dizugu futbolaren 

inguruko asteburu guztiz atsegingarriaz goza dezazun. 

Gidaliburu honen bidez, bidea erraztuko dizugu zure 

bidaiaz gozatu eta etekin handiena atera diezaiozun 

gure hiriburuan, Gasteizen, zein Arabako lurralde osoan. 

Ezinbestean bisitatu beharrekoez gain, aholku baliagarri 

batzuk eman nahi dizkizugu bisita antola dezazun. 

Hala, gidaliburu honetan, gure baliabide turistikoei, 

enogastronomiari, bisitatzeko leku interesgarriei eta 

zenbait gai jakingarriri buruzko argibideak aurkituko 

dituzu. 

2 www.alavaturismo.eus 3 


Edukia 

BABAZORROEN PEÑAK ETA 

LEHEN MAILAKO BESTE 

TALDE BATZUEN PEÑAK, 

HELBIDEAK ETA HARREMA- 

NETARAKO DATUAK 

41 ORR. 

BALIABIDE 

INTERESGARRIAK 

EGUN BETEKO IBILBI- 

DEAK ARABATIK ZEHAR 

MURGIA, GORBEIAKO 

PARKETXEA, NERBIOI 

IBAIAREN JAUZIA ETA 

ARTZINIEGA 

PARTIDAREN UNEA 

HELDU DA 

TALDEENTZAKO JATETXEAK, 

PINTXOAK 

42 ORR. 

AUTONOMIA ERKIDEGOE- 

TAKO ETXEAK, HELBIDEAK 

ETA HARREMANETARAKO 

DATUAK 

43 ORR. 

EUSKARA 

EZAGUTU LURRALDEA ETA HIRIBURUA: 

Gustu guztiak asetzeko planak. Hirikoak edo 

naturalak, betiere gastronomia onaz apailatuta. 

Irudietan, Gasteizko hirigune historikoa. Gesaltza 

Añana eta Gorbeiako parketxea. 

GATZ HARANA, ARABAKO 

ERRIOXA ETA URIZAHARRA 

8-17 ORR. 

ALAITZA, GAZEO, GARAIO 

ETA GASTEIZKO ERAZTUN 

BERDEA 

26-31 ORR. 

GASTEIZ EZAGUTZE- 

KO PROPOSAMENAK 

PARTIDA EGUNETAN 

NOLA IRITSI MENDIZORRO- 

TZAKO ZELAIRA (ALAVES 

TALDEAREN ZELAIRA) 

Oinez, autoz edo garraio 

publikoz 

38-39 ORR. 

AUSARTUKO? 

Atal honetan, oinarrizko 

esamoldeak eta hiztegia 

aurkituko dituzu tabernetan 

eskatu edo zure taldea 

animatzeko 

18-25 ORR. 

GASTEIZ HISTORIKOA 

32-35 ORR. 

ZURE JESARLEKUA AURKI- 

TZEA. JAN ETA EDAN FUTBOL 

ZELAITIK HURBIL 

40 ORR. 

43 ORR. 

OHARRAK 

GASTEIZ: PARTIDA IKUSTERA 

DONEJAKUE BIDETIK 

36-37 ORR. 

GIROAN SARTU HIZTEGI 

ZEHATZAREN LAGUNTZAZ. 

Leku txiki bat ohar laburrak 

idazteko 

44-47 ORR. 



SORGINAREN TXABOLA: 

Mahastiek argiro nabarmentzen dute Bilar udalerria 

eta hango trikuharria. Ziur asko, Euskadiko 

trikuharririk handien eta garrantzitsuena. 

Ongi 

egindako 

planak 

PARTIDA OSTIRALEAN 

Asteburu osoa izango duzu argitalpen 

honetan proposatzen diren 

Arabako zein Gasteizko ibilbideak 

aukeratzeko. 

PARTIDA LARUNBATEAN 

zelairaino hemen proposatzen 

den ibilbideari jarraiki. Azkenik, 

igandean, egun beteko ibilbideren 

bat egin dezakezu Arabatik zehar. 

Seguru gaude oso gogoko izango 

dituzula guztiak. 

PARTIDA IGANDEAN 

Azkenik, partidaren egunean, 

joan zaitez zelairaino hiriburua 

zeharkatzen duen ibilbidetik. 

ETA PARTIDA IKUSTEN EZ BADUZU? 

Aukerarik onena duzu lagunei 

zelairaino laguntzea eta, handik, 

Bikain antolatu eta ezin 

gehiago aprobetxatutako 

asteburua. Hamaika leku 

zoragarri ikusteko. 

Larunbat goiza aprobetxatzeko, 

onena duzu Gasteiz historikoa 

bisitatzea. Arratsaldean, berriz, 

hiriburutik barrena ibil zaitezke 

Larunbatean, egun beteko ibilbideren 

bat egin dezakezu Arabako 

lurraldean. Igandean, aldiz, Gasteiz 

historikoa ezagut dezakezu. 

Senda ibilbidetik jarraitu, San 

Prudentziotik zehar Armentiako 

landetara eta hango baselizara 

eta bertatik Eraztun Berdearen 

barruan dagoen basoan sartu. 



LEHEN IBILBIDEA ARABATIK ZEHAR 

Gatz Harana / Arabako Errioxa / Urizaharra 

ARABAKO ERRIOXAKO UPELTEGIAK: 

Ehunka urtetan landutako lursailetan dauden 

familiako upeltegien tradizioaren eta 

modernotasunaren bat egite bikaina. 

Gesaltza Añana 

GASTEIZ 

Urizaharra 

Guardia 



1 

IBILBIDEAK 

ARABATIK ZEHAR GATZ HARANA, ARABAKO ERRIOXA eta URIZAHARRA 

Bizitzaren gatza 

Ezagutu munduko lantoki zaharrenetako bat: 

6.500 urte eman ditu gatza ekoizten etengabe 

Gasteiztik abiatuta, N-1 errepidetik Gesaltza Añanarako norabidean, hiritik 5 bat minutura, 

Zuhatzu Gasteiz parean, “José Luis Compañón Ibaia” kirol hiria ikusiko dugu. Bertan, Alaves 

taldearen entrenaleku nagusia dago eta toki horretan landu da talde babazorroaren igoera 

estatuko futbolaren maila gorenera. Belarrez hornitutako hiru zelai eta belar artifizialeko zelai 

bat daude instalazioetan. 

Hasierako ibilbideari jarraiki, kirol instalazioetatik 25 bat kilometrora, Gesaltza Añanara helduko 

gara. Leku horretan, Gatz Harana aurkituko dugu, oso toki aparta, non gizakiek milioika 

urtetan iturburuak baliatzen jakin izan duten bizitzan ezinbestekoa den produktu bat ustiatzeko: 

gatza edo “urre zuria”. Haranak Europa Nostra saria jaso du eta munduko kultura, arkitektura, 

ingurumen, paisaia eta arkeologia multzorik onenetakoa dugu. 

`GAZIENARI´ SARIA: 

Gatz Harana bisitatu eta gatzgile petoen trebetasunaz jakin ondoren, 

ezin duzu galdu haranean ekoizten diren gatz moten dastaketa bikaina. 



IBILBIDEAK ARABATIK ZEHAR 

GATZ HARANA, ARABAKO ERRIOXA eta URIZAHARRA 

Tradiziozko zaporea 

Historiaz eta kultura gastronomikoz 

jantzitako herriak, guzti-guztiak 

ardo gozoz bustiak 

Gasteizera itzuli gabe, ibilbidean aurrera 

joango gara AP-68 autobidea hartuta, 

Bilbo-Madril ardatzari jarraituta, Arabako 

Errioxako kuadrillarantz. Eskualde horretako 

udalerriek, hala nola Bastida, Eltziego, Oion, 

Eskuernaga, Leza eta beste batzuek, ondare 

baliabide, herrigune historiko eta nortasunez 

betetako upeltegi anitz eskainiko dizkigute. 

Kuadrillako hiriburua, Guardia, muino baten 

goialdean ageri da. Herri ikusgarria da, Erdi 

Aroko itxura garbia duena, harzolaz jantzitako 

kale eta guzti. 

Ostatu, gastronomia eta zerbitzuei lotutako 

azpiegitura bikaina izateaz gain, nazioarteko 

ospea duten upeltegi ugari aurkituko ditugu 

garrantzi turistiko izugarria daukan hiribildu 

horretan. Guardian, antzinako sotoetan 

dauden eta ardoa ekoizteko artisauzko tradizioari 

oraindik ere eusten dioten upategiak 

nahiz modernoenak, munduko arkitekto 

onenetakoek (Frank Gehry edo Santiago Calatrava) 

diseinatutakoak, aurkituko ditugu. 

“Arabako Errioxak ondare baliabide, 

herrigune historiko eta nortasunez betetako 

upeltegi anitz eskaintzen dizkigu” 

Guztietan ere jan eta eskualdeko ardo ospetsuak 

dastatu ahal izango dituzu. 

Itzuleran, ibilaldia egin ahalko duzu inguru 

horretako trikuharri zoragarriak ikusteko, 

besteak beste, Sorginaren txabola edo San 

Martin trikuharria. Horiek guztiak ditugu aspaldiko 

garaietan lur hauetan bizi izan ziren 

gizon-emakumeen historiaurreko aztarnak. 

HERRI HARRESIDUNA: 

Labrazako herri txikia eta elizako 

dorrearen irudi bereizgarria. 




GATZ HARANA, ARABAKO ERRIOXA eta URIZAHARRA 

Artisau 

edertasuna 

Erdi Aroko hiribildu honetako 

gune harresidunak gaurdaino 

iraun du. Gune horretan, ate 

bikain bat nabarmen behar dugu, 

Hegoaldeko Atea izenekoa 

Geroago, Gasteizerako bidean, A-2124 errepidetik Kantabria 

mendilerroaren hegoaldeko hegaletik joango 

gara eta Errioxako Balkoira iritsiko gara. Begiratoki pribilegiatu 

horretatik, Errioxa jatorri deitura kalifikatuaren 

eraginpeko lur gehienak ikusi ahal izango ditugu. 

Herrerako mendatetik jaisteaz batera, mendilerroaren 

bi hegaletako paisaiaren arteko alde harrigarriez ohartuko 

gara eta Urizaharrerantz abiatuko gara baso eta 

mendien artetik. Urizaharra Erdi Aroko hiribildu ederra 

da, XIII. mendekoa, eta mugarria izan zen eskualdea defendatzeko 

leku gisa. Hiribilduak Arabako Mendialdeko 

arte eta kultura ondarearen lekukotasun aparta gorde 

du: harresia, dorretzarrak, jauretxeak eta oinetxeak, estilo 

desberdineko bi arkupe dituen Ama Birjinaren Jasokundearen 

elizaren inguruan. Hiribilduaren kanpoaldean, 

hirigunearen inguruan, bisita egin daiteke aire 

zabaleko etnografia museoan. 

Ibilbide hau osorik egin daiteke edo bi ibilbide laburragoetan 

zatitu, bisitariaren denboraren eta gustuen arabera 

egokitzeko. Zeuk aukeratu. 

“Urizaharra, Arabako 

Mendialdeko arte eta 

kultura ondarearen 

lekukotasun aparta” 




Izki Golf - Urturi 

AUTOBUSEZ 

Garraio publikoa aukeratzen 

baduzu, behean dituzu 

zehaztuta helmuga bakoitzeraino 

heltzen diren autobus 

zerbitzuak: 

Futbolaz gain, golfa gogoko baduzu, 

Arabako Foru Aldundiak 

18 zuloko zelai bikaina eskaintzen 

dizu. Severiano Ballesterosek 

diseinatutako zelai hori 

benetako berrikuntza da golf 

jokoaren arkitekturari dagokionez. 

Haritzez eta gorostiez inguratutako 

kale zabalak eta zulo 

ikusgarrien diseinua direla eta, 

zelai horretan aritzea golf jokoaz 

eta natura hutsez gozatzeko esperientzia 

guztiz atsegingarria 

izango da zuretzat. 

-L13 Gasteiz-Gesaltza Añana 

(irteera Gasteiztik): 

Larunbatetan eta igandeetan: 

9:00-13:00-17:00 

-L9 Gasteiz-Guardia 


Apirilaren 15etik azaroaren 

15era: 8:00- 9:40-12:05-13:45- 

15:25-17:05-19:30-21:10 

Azaroaren 15etik apirilaren 

15era: larunbatetan eta 

igandeetan: 8:00-11:45-13:45- 

16:15-17:05 

-L9 Gasteiz-Urizaharra 


Apirilaren 15etik azaroaren 

15era: 8:00- 9:40-12:05-13:45- 

15:25-17:05-19:30-21:10 

Villa Lucía, Ardoaren 

interpretazio zentroa - Guardia 

Baliabide horrek gune gastronomikoa eta ardoaren interpretazio zentroa 

eskaintzen dizkizu. Han, artisautzak eta teknologiak bat egiten 

dute leku magikoa sortu eta bisitariari ikuskizun aparta eskaintzeko. 

Amaitzeko, nazioartean 16 sari jaso dituen “Ametsen lurraldean” izeneko 

4D esperientzia probatu ahal izango du bisitariak. Ardoari eta 

Arabako Errioxari lotutako kulturari buruzko guztia ezagutzeko modua 

emateaz gain, baliabide horrek beste aukera batzuk eskaintzen dizkizu: 

ardoa dastatzeko hastapen ikastaroak, jende ororentzako tailer 

enogastronomikoak eta tokiko sukaldaritzako berezitasunak leku bikain 

batean dastatzea. Harremanetarako telefonoa: 945 600032. 

16 www.alavaturismo.eus www.vitoria-gasteiz.org 

17

BIGARREN IBILBIDEA ARABATIK ZEHAR 

Alaitza / Gazeo / Garaio / Eraztun Berdea 

ANDRA MARIAREN JA- 

SOKUNDEAREN ELIZA: 

baliteke barruko margo 

gorrixkek erakusten 

dituzten gertaera 

belikoak eskualdean 

XIV. mendean izandako 

liskar ugarien irudikapen 

egiazkoak izatea. 

Uribarri-Ganboako urtegia 

GASTEIZ 

Mendixur 

Garaio 

Gazeo 

Alaitza 



2 

IBILBIDEAK 

ARABATIK ZEHAR ALAITZA, GAZEO, GARAIO eta ERAZTUN BERDEA 

Bigarren ibilbide honi hasiera emateko, Gasteiztik hurbil dauden 

bi tenplutan bisita egitea proposatzen dizugu. Tenpluen barruan, 

Gazeo eta Alaitzako margolan gotiko zirraragarriak ikusiko dituzu. 

SAN MARTIN TOURSEKOA: 

Lerro hauen azpian, erretaula 

nagusia kentzean aurkitutako 

hormako margolana. 

SANTA MARÍA DE LA ASUNCIÓN: 

Pinturas que recrean escenas bélicas 

Tenpluak 

Lehen geldialdian, Gazeon, Tourseko San Martin tenplu 

erromaniko txikia dago. Han, XIV. mendeko hormako 

margolan bikainak erakusten dira, baina urte askotan ez 

ziren ikusgai egon, harik eta 1967. urtean halabeharrez 

aurkitu ziren arte, erretaula nagusia kendu ondoren. 

Handik oso hurbil, Alaitzan, hain zuzen ere, XIII. mendeko 

Andra Mariaren Jasokundearen eliza dago. Litekeena 

da elizaren barruko margo gorrixkek erakusten dituzten 

gertaera belikoak eskualdean XIV. mendean izandako 

liskar ugarien irudikapen egiazkoak izatea. 

Bi tenplu horietara sartzeko modurik onena duzu urteko 

larunbat guztietan egiten diren bisita gidatuak baliatzea, 

aldez aurretik hitzordua adostu behar baita 945 

302931 telefono zenbakian. Bisita Alaitzan hasten da, 

11:30etan eta Gazeon jarraitzen du, 12:15ean. 

Igandeetan aurretiazko hitzordurik gabe bisitatu daitezke 

tenpluak, 13:30etan Gazeon eta 14etan Alaitzan. 



IBILBIDEAK ARABATIK ZEHAR ALAITZA, GAZEO, GARAIO eta ERAZTUN BERDEA 

Argomaizko 

paradorea 

Alaitza eta Gazeotik abiatuta, 

Gasteizera itzultzeko bidea 

hartuta, indarberritzeko 

geldialdia egin dezakegu 

Argomaizko paradorean. 

Gasteiztik hurbil, Errenazimentuko 

jauregi eder hori 

kokatuta dagoeneko herri 

txikitik, Arabako Lautada, 

Gorbeia eta Uribarri-Ganboako 

urtegia ikus daitezke. 

“Muino leun eta 

landa zabaleko 

naturguneak” 

UR AZALERA HANDIA: 

Uribarri-Ganboako urtegia aberastasun 

ekologiko handiko hezegunea eta 

aisialdiko naturgune ospetsua da. 

Naturgunea 

Naturaz blaitutako ibilbide 

berdea, aukeran, uretako 

jarduerak, xendazaletasuna, 

zikloturismoa eta bisita gidatuak 

eskaintzen dizkizuna 

Hurrengo geralekuak Garaioko parkea eta 

Mendixurreko parke ornitologikoa ditugu, Uribarri-Ganboako 

urtegiaren ertzean, Zadorra 

ibaiaren ahoaren parean. 

Muino leun eta landa zabaleko bi naturgune 

horiek leku pribilegiatuak dira naturaz gozatzeko. 

Haietan, flora eta fauna anitza aurki 

dezakegu: elorri beltzak, elorri zuriak, astigarrak, 

zikoinak, txantxangorriak, kaskabeltzak, 

buztanikarak eta hegazti hibernatzaile ugari. 

Ibilaldi luzeak egin daitezke oinez zein bizikletan 

urtegiaren ingurutik doan 43 km-ko ibilbidetik 

barrena. 

Ibilbide hori Arabako Ibilbide Berdeen Sarearen 

barruan dago. 



IBILBIDEAK ARABATIK ZEHAR ALAITZA, GAZEO, GARAIO eta ERAZTUN BERDEA 

Sentimendu berdea 

Eraztun Berdeak Gasteiz besarkatzen du ibai eta 

parkeen bidez eta aisialdiko naturgune ekologiko 

jarraitua eratzen du, hiriak arnas har dezan 

auzoetara heltzen garenean. Ibilbidea egiteko 

zailtasuna ertain-txikia da, familiek nahiz kirolean 

aritu ohi diren pertsonek egiteko modukoa; 

leku ezin hobea bizikletan joan, oinez 

ibili –tarteka– edo korrika egiteko. 

Armentiako basotik abiatuta, Cervantes pasealekutik 

Alaves taldearen futbol zelairaino 

(Mendizorrotza) joan gaitezke, hau da, hiriko 

kirolgune nagusira. Horren ondoan, Ogeta pilotalekua 

aurkituko duzu. Pilotalekua 1979. 

urtean inauguratu zen, Arabako pilotari bikaina 

izan zen José María Palacios Ogetaren 

omenez. 

Itzultzeko bidea behar bezala seinaleztaturik 

dago norabide zutoinez, Eraztun Berdearen 

balizez –hiru puntu berde dituztelako antze- 

man daitezke– eta informazio panelez. Horiei 

guztiei esker, erraz jarraituko diozu ibilbideari. 

Nahi izanez gero, proposamen hau bi jardunalditan 

egin daiteke, Eraztun Berdeari egun 

osoa eskaintzeko eta, horrela, patxada handiagoz 

ibiltzeko. 

Vasco-Navarro trenbidearen bide berdea / Ataria / Buesa Arena 

ERAZTUN BERDETIK IBILTZEA, EZINBESTEKOA: Sei parke daude, 613 hektareatakoak. 

Guztira 47 bide daude oinezko eta txirrindularientzako. 

Gasteizen gaudela, Eraztun Berdetik barrena ibiltzen hasi, parkeak hurrenkera honetan 

Eraztun Berdean egonda, Olarizu eta Salburua 

Eraztun Berdeari buruzko informazioa aurki- 

ibiliko gara. Eraztun Berdeak hiri osoa inguratzen 

eginda: 

auzoetatik, Vasco-Navarro trenbideatuko 

duzu. 

du eta eraztuna osatzen duten parke Salburua -> Zadorra -> Zabalgana -> Armentia 

ren bide berdearekin bat egin dezakegu. Ataria zentrotik irtetean, Euroligako kantxa 

guztiak lotzen ditu. Ibilbidea Salburuan hastea 

-> Olarizu -> Salburua. 

Olaranbeko pasabide berritik igarotzean, C.D. daukan Buesa Arena pabiloia ikusiko duzu. 

proposatzen dizugu, Ataria interpretazio Hiriko zeinahi lekutatik aise sar daiteke Eraz- 

Aurrera taldearen kirol instalazioak ikusiko Gainera, zortea baduzu eta asteburu horre- 

zentroan. Hezegune horretako hegaztien bi tun Berdera. Eraztunaren ibilbidean, zenbait 

ditugu. Haietatik atera dira Alaveseko hamaikakoan 

tan tokatzen bada, saskibaloi talde handi 

begiratokietatik eremu hezean bizi diren espezieak 

ingurune zeharkatuko ditugu: basoa, Zabal- 

jardun duten jokalari asko. 

bat, Baskonia, ikustera joan zaitezke. Jakingo 

ikusi ahal izango ditugu eta, gero, gana eta Armentiako parkeetan sartzen ga- 

Atariak, Naturaren interpretazio zentroak, duzunez, joan den denboraldian Final Fourren 

lehiatu zen Baskonia. Zaleak gogo biziz 

begiratoki garaia dauka eta bertatik hezeguneen 

ikuspegi ederraz gozatu ahal izango animatzen ikusiko dituzu; izan ere, Gasteizko 

erlojuaren orratzen kontrako norabidean renean eta hiriko ingurunea, hiri inguruko 

24 www.alavaturismo.eus duzu. Interpretazio zentroan, Salburuari www.vitoria-gasteiz.org 

eta hiritarrek dena ematen dute kirolaren alde. 25

HIRUGARREN IBILBIDEA ARABATIK ZEHAR 

Murgia / Parketxea / Gorbeia /Nerbioi ibaiaren jauzia / Artziniega 

Artziniega 

Amurrio 

Gorbeiako Parke Naturala 

Murgia 

GASTEIZ 

GORBEIAKO GURUTZEA: 

Gorbeiako mendiguneak Araba eta Bizkaia bereizten ditu. 

20.000 ha-ko parke natural horren bihotzean, Gorbeia 

Bizkaiko eta Arabako gailurrik garaiena da. 



3 

IBILBIDEAK 

ARABATIK ZEHAR MURGIA, PARKETXEA GORBEIA, NERBIOI IBAIAREN JAUZIA eta ARTZINIEGA 

Euskadiko 

bihotz 

handia 

Ibilbide honek, haran sakon 

eta hostotsuz beterikoak, ikuspegi 

panoramiko ederrak eskaintzen 

dizkizu gailur baten 

goialdetik eta bertako fauna 

eta floraren sekretu liluragarriak 

kontatuko dizkizu. 

Gasteiztik Bilbora abiatuta, hogei bat minutuan, 

Murgiara helduko gara. Murgia Zuiako 

Haraneko hiriburua da, haranaren erdian 

dago eta errepidez lotuta dago Zuiako Udala 

osatzen duten herri guztiekin. Herri horretan 

hasi zen pedalei eragiten Mikel Landa, gure 

txirrindulari ospetsua. Murgian jaio zen Mikel 

eta ondoko herrietara joaten zen lagunak 

ikustera bizikleta erabiliz. 

Jauregi zabalei esker, Murgiak itxura dotorea 

eta lurralde osoan nabarmena izan du XIX. 

mendearen amaieran eta XX. mende osoan. 

Gaur egun, askotariko eskaintza gastronomikoa 

lantzen dute Murgiako ostalaritzako 

establezimendu ugariek. 

Murgiatik Gorbeiako parke naturalera joan- 

IBAIAK: 

Gorbeian, lurraldeko ibai garrantzitsuenetako 

batzuk jaiotzen dira. 

go gara. 1994. urtean izendatu zuten parke 

natural, eta bertan dago Arabako lurraldeko 

mendirik esanguratsuena: Gorbeia, 1.482 

metrokoa, baina gailurrean bertan ezarrita 

dagoen 18 metroko burdinazko gurutzea 

zenbatuta, 1.500 metrokoa. 

Parke naturalari buruzko alderdi guztiak Gorbeiako 

interpretazio zentroan azter daitezke. 

Zentroa larunbatetan eta igandeetan zabalik 

dago, goizeko 10etatik eguerdiko 2:30etara 

eta arratsaldeko 3:30etatik 6etara. 

TXAKOLINAREN IBILBIDEA 

Aiaraldeko txakolinaren ibilbidea txakolina 

ekoizten duten upeltegiz, ostatu turistikoz, 

jatetxez, turismo bulegoz, gaztandegiz eta 

abarrez beteriko ibilbidea da. Eskualdeko 

tradizio gastronomikoa zeharo sustraituta 

dago eta oso oparoa da artisau produktuetan. 

Zalantzarik gabe, eskualde horretako 

bereizgarrietako bat da. 




MURGIA, PARKETXEA GORBEIA, NERBIOI IBAIAREN JAUZIA eta ARTZINIEGA 

Artziniegara abiatuta, bidean Lezamako herria 

aurkituko dugu (Adi! Ez nahastu Athletic 

taldeak entrenatzen dueneko Bizkaiko 

Lezamarekin). 

Alfontso X.a Jakitunak sortu zuen Artziniega 

1272. urtean eta 1996an, berriz, historia 

eta monumentu multzo izendatu zuten herrigune 

historikoa osatzen duten oinetxe, 

jauregi eta dorretxeen garrantzia azpimarratzeko. 

Izan ere, horietan guztietan 47 armarrik 

iraun dute jatorrian zeuden bezala. 

Artziniegan finkatutako leinu nobleenak 

dira aipatutako armarriak. Antzina, noble 

asko joan ziren hiribildura Gaztelako eta 

Bilboko zein Kantabriako portuen arteko 

merkataritza bideen bidegurutzea zelako. 

“Alfontso X.a 

Jakitunak sortu 

zuen Artziniega 

1272. urtean” 

ARTZINIEGAKO ERDI AROKO AZOKA: 

Artziniegako Erdi Aroko azokak ospe 

handia hartu du azken urteotan eta 

ekitaldi ugari egiten dira bertan. 

NERBIOI IBAIAREN JAUZIA 

Gasteizera itzultzeko bidean, bidetik aldendu gaitezke 

kilometro batzuetan Delikako herri txikiraino. Handik, 

ibilaldi ederraz eta ikuspegi izugarriaz goza dezakegu 

Nerbioi ibaiaren jauziaren behealdetik. Horixe dugu 

Iberiar penintsulako ur jauzirik handiena. 

AUTOBUSEZ 

Garraio publikoa 

aukeratzen baduzu, 

behean dituzu 

zehaztuta helmuga 

bakoitzeraino heltzen 

diren autobus 

zerbitzuak: 

-L1 Gasteiz-Murgia 


Larunbatetan eta 

igandeetan: 10:00, 

13:45, 18:15 

-L1 Gasteiz-Artziniega 


Larunbatetan eta 

igandeetan: 13:45, 

18:15 



Gasteiz 

Gasteizko hiriak, Euskal Autonomia Erkidegoko hiriburuak, Erdi 

Aroko almendra deitutako hirigune historikoa dauka eta monumentu 

multzoa izendatu zuten 1997. urtean. Inolako zalantzarik 

gabe, penintsulako iparraldean dauden hirigune historikoetan, 

ederrenetakoa eta ondoen iraun dutenetako bat dugu. 

1. Bisita ezazu Gasteiz historikoa 

XI. mendeko harresiak, Erdi Aroko kaleen 

trazadurak eta zenbait estilotako (gotikoa, 

errenazentista, neoklasikoa eta modernoa) 

arkitektura aztarrenek historian murgiltzeko 

aukera paregabea ematen diote bisitariari. 

Talde babazorroaren kapitainak, Manu Garciak, 

aukera duen guztietan, ihesaldia egiten 

du hiriko bere txokorik kuttunenera: Done 

Bikendi aldapa. Leku horretatik, Gasteizko 

mendien ikuspegi ederraz eta arrastiri politez 

gozatu ahal da, katedral berriaren atzealdetik. 

Katedral zaharra ere, “Santa Maria”, aipatu 

behar dugu. Tenplu horretan, “Irekita eta 

obratan” deritzon programa garatzen da 

eta bisita gidatuak egiten dira katedralaren 

zaharberritze lanak ikusteko. Ekimen aitzindari 

eta bikain horri esker, bisitariek hiriaren 

historia ezagutzeko aukera dute eraikinaren 

bitartez. 

Bisiten erreserba egin daiteke telefonoz, 



“Santa Maria 

katedralak ospe 

handiko idazleak 

liluratu ditu” 

zenbaki honetan: 945 25 51 35. 

Santa Maria katedralak nazioarteko ospea 

duten idazle eta intelektualak liluratu ditu, 

besteak beste, Saramago, Paulo Coelho edo 

Ken Follet. Azkenak Gasteizko katedralean 

hartu zuen inspirazioa “Lurraren zutabeak” 

izeneko liburuaren bigarren zatia idazteko. 

Hiriko museogune esanguratsuen artean, Bi- 

Bat aipatu behar dugu: bi bilduma, ondare 

bakarra. 2 eraikinetan banatzen dira erakusketak. 

Horietako bat Errenazimentuko Bendaña 

jauregia dugu, Erdi Aroko Gasteiz hiriaren 

erdi-erdian. XVI. mendean eraiki zen jauregia 

eta, gaur egun, Karten Fournier Museoa dago 

han, karten fabrikazioa eta karta sortak eta 

jokoak erakusten direla. Jauregi horren alboan, 

Patxi Mangado arkitektoak diseinaturiko 

Arkeologia Museo modernoa dago. 

Amaitzeko eta gure joan-etorrien ondoren 

berrindartzeko, esan beharra dago Gasteiz, 

2014an, Espainiako gastronomia hiriburua 

izan zela. Pentsatzekoa da, beraz, hemen jatea 

gustu eta poltsiko guztien gosea asetzeko 

artea dela. 

Beste alde batetik, “Gasteizko turismo arduratsuaren 

Biosphere ziurtagiria” jaso du hiriak. 

Turismo bulegoa jendearentzat zabalik egoten 

da astelehenetik larunbatera, goizeko 

10etatik arratsaldeko 7etara, eta igandeetan 

goizeko 11etatik eguerdiko 2ak arte. 

Telefonoa: 945 161598 

Kokalekua: Espainia plaza, 1 

HISTORIA ERDI AROKO ALMENDRAREN BARRUAN: 

Eraikin zibilak, jauregiak, dorretxeak eta arte 

gotiko, errenazentista, barroko edo neoklasikoaren 

lekuko izan diren tenpluak. 



PASEATZEKO HIRI APARTA: 

Gasteiz oinezkoen laguna da. Pasealeku 

ederra doa hiritik zelaietaraino. 

Ezkerretik eskuinera, Senda pasealekua, 

Arabako Foru Aldundia eta Arte 

Ederren Museoa. 

2. Gasteiz, partidarako bidean 

Donejakue bideari jarraiki 

Partida hasi aurretik, 

ibilaldi ederra egin 

dezakezu futbol zelairaino 

hiritik barrena doan 

Donejakue bidetik. 

Alde zaharrean jan baduzu, hura zortea zurea, 

Donejakue bidea bertatik igarotzen baita, 

hain zuzen ere, Santa Maria katedraletik 

eta Eskoriatza-Eskibel jauregi errenazentista 

bikainetik. Erdi Aroko hirigunearen lekurik 

goienean, Montehermoso jauregia ikus daiteke 

eta, alde zaharra zeharkatuta, San Pedro 

elizaraino joan gaitezke. 

Handik, Probintzia jauregia ikus dezakegu eta 

Andra Mari Zuriaren plazatik edo plaza zaharretik 

jarraitu Loma jeneralaren plazaraino. 

Han, bidea Floridako parkean sartzen da eta, 

Legebiltzarra igarota, Senda pasealeku ederretik 

jarraitu dezakegu ibiltzen. Trenbidea 

igarotakoan, zelairainoko bidean segituko 

dugu Gasteizko Frai Frantzisko pasealekutik 

zehar eta, azkenik, Pradoko parkera helduko 

gara. Parke horretan, ohikoa da munduko 

txapeldun Martin Fiz atleta entrenatzen ikustea. 

Martin Fizek aurrekaria ezarri zuen Espainiako 

maratoiaren historian. 

Oharkabean, babazorroen euforia sentituko 

duzu. Mendizorrotzako zelaira iritsi zara. 

“EUROPEAN 

GREEN CAPITAL” 

GASTEIZ hiriaren barruan dagoen naturak 

harritu egingo zaitu. Eraztun berde 

bikainak inguratzen du hiria. Oinez edo 

bizikletaz ibiltzea gustuko baduzu, zure 

hirira heldu zara. Parke eta lorategietako 

42 metro karratu inguru dauzka biztanle 

bakoitzeko, eta “European Green Capital 

2012” saria jaso zuen ingurumenaren aldeko 

konpromisorik sendoena hartutako 

hiria izateagatik urte horretan. 



Partidaren 

unea 

heldu da 

NOLA HELDU ALAVES TALDEAREN ZELAIRA 

Oinez 

Futbol zelaia hiriaren erdialdetik 

15 bat minutura dago, 

Senda pasealekutik joanda. 

Senda pasealekua Euskal Autonomia 

Erkidego osoko hiri 

pasealekurik ikusgarriena da. 

Autoz 

Autoz joatea nahiago baduzu, 

gogoratu ezazu partida 

hasi baino ordu batzuk lehenago, 

zelaiaren inguruan 

dauden Mendizorrotzako eta 

Mendizabalako doako aparkalekuak 

azkar bai azkar 

betetzen direla eta bertara 

sartzea oso nekeza dela zirkulazioaren 

eta kale batzuen 

itxieraren eraginez. Hori dela 

eta, sasoiz iristea eta alde 

horretan zerbait hartzea gomendatzen 

dizugu. 

San Martin aparkalekua ere 

erdialdean dago, zelaitik 

hurbil, eta doakoa da (ostiraletan, 

arratsaldeko 3etatik 

astelehen goizera arte). Aparkalekua 

hiriko ardatz nagusietako 

baten alboan dago, 

hots, Gasteiz hiribidearen 

alboan. Badira beste doako 

aparkaleku batzuk, hala nola 

Forondako Atean eta Ibaibarriaga 

koronela kalean daudenak. 

Bi aparkaleku horiek 

zelaitik urrun daude, baina 

garraio publikoak ederki lotzen 

ditu futbol zelaiarekin. 

Partida igande arratsaldean 

bada eta zure hirira itzuli nahi 

baduzu partidua amaitu eta 

berehala, autoa lehen egunetik 

bertatik futbol zelaiaren 

inguruko aparkalekuetan 

uztea gomendatzen dizugu, 

Gasteiz oinez bisitatu ahal 

baituzu lasai asko. 

Zelaitik erdialdera, 15 minutuko 

ibilaldi zoragarria dago! 

GPS KOORDENATUAK 

DOAKO APARKALEKUAK: 

Mendizorrotzako aparkalekua 

42.838155, -2.687073 

Mendizabalako aparkalekua 

42,835575, -2,685828 

San Martin aparkalekua 

42.843886, -2.686975 

Forondako Ateko aparkalekua 

42.866130, -2.685227 

Ibaibarriaga koronelaren 

kaleko aparkalekua 

42.857822, -2.692027 

Garraio publikoa 

Bi autobus linea dauzkazu 

Mendizorrotzako futbol zelaira 

joateko 

-L2 lineak hiri inguru osoa 

egiten du: L2a eta L2b lineek 

ibilbide berdina egiten dute, 

baina aurkako noranzkoan. 

Linea hori oso baliagarria da: 

- partida ikustera etorri bazara 

autobus geltokira iritsita. 

- autoz etorri baina doako 

aparkaleku hauetako batean 

utzi baduzu: Forondako Atea, 

hiriko iparraldeko sarreran, 

edo Ibaibarriaga koronelaren 

kaleko aparkalekuan. 

MAIZTASUNA: larunbatetan, 

15 minuturik behin, eta igandeetan, 

20 minuturik behin. 

-L8 lineak ibilbide zirkularra 

dauka, erdialdetik hurbilago. 

Linea hori erabiliz, zelaira 

joan zaitezke eta autobusen 

geltokian ere gelditzen da. 

MAIZTASUNA: larunbatetan 

eta igandeetan 15 minuturik 

behin. 

www.vitoria-gasteiz.org 


www.vitoria-gasteiz.org 

Taxiz 

Radio Taxi-ren telefono zenbakia 

hauxe da: 945 273500. 

Nolanahi ere, partida egunean, 

taxiak futbol zelaiaren 

inguruan utzi ahalko zaitu.

ZURE JESARLEKUA AURKITZEA ETA SARRERAK EROSTEA 

GIROAN SARTU 

Hiztegia 

Babazorro Azeri: Deportivo Alavesen maskota. 

Glorioso: Deportivo Alavesen izen herrikoia. 

12. elastikoa: modu sinbolikoan, klubak 12. zenbakia 

kendu zuen hamaikakotik eta zaleei eskaini zien, 

ezinbestekotzat jotzen baititu zelaiaren barruan eta 

kanpoan. 

Arabako Garrasia: Animatzeko harmaila baten izena. 

Iraultza 1921 taldeak jarri dio izena denboraldi honetan. 

“Bravo equipo albiazul”: Alavesen ereserkia da. Gasteizko 

musikari eta olerkari Alfredo Donnayk konposatu 

zuen eta partida hasi baino lehen, partidak irauten 

duen bitartean eta amaitu ondoren entzungo duzu. 

BABAZORROEN PEÑAK 

Iraultza 1921 

Tenerias, 16 

01012 GASTEIZ 

Iraultza1921@gmail.com 

Peña Albiazul Rioja Alavesa 

- Arabako Errioxa 

Paganos, 35. Ansan taberna 

01300 GUARDIA (Araba) 

ansanirishtavern@hotmail.com 

Penya Alabèscat 

Bartzelona. Tel.: 676037329 

penyalabescat@gmail.com 

Tribuneros Albiazules 

Erdikoak elkartea 

Gasteiz 

LEHEN MAILAKO TALDE 

BATZUEN PEÑAK 

Mendizorrotzako zelaia 1924an inauguratu 

zen eta 19.840 ikusle sartzen dira barruan. 

Etortzeko erabakia azken orduan hartu eta 

sarrerarik erosi ez baduzu, bitarteko hauen 

bidez eskura dezakezu: 

Lineako salmenta, webgune honetan: 

deportivoalavesentradas.koobin.com 

Babazorroen zaleei jarraitu besterik ez duzu 

egin behar, partidaren aurreko eta ondoko giroa 

non dagoen jakiteko. Zaleak Ariznabarra 

inguruan bildu ohi dira, Pradoko parketik hurbil, 

Mendizorrotzako zelaitik 5 bat minutura. 

Ariznabanarra auzokoak dira 

Alava jeneralaren kaleko 1. zenbakiko Alaves-Baskonia 

denda: Astelehenetik larunbatera, 

goizeko 10etatik eguerdiko 2etara eta 

arratsaldeko 4etatik 8:30etara. 

Partida egunean: leihatiletan, partida hasi 

baino ordu eta erdi lehenagotik. 

JAN ETA EDAN FUTBOL ZELAITIK HURBIL 

Alaves taldearen duela gutxiko igoeran garrantzi 

handia izan duten bi jokalari, Gaizka 

Toquero eta Sergio Llamas. Taberna eta jatetxe 

ugaritan ezagutu ahalko duzu partidaren 

aurreko eta ondoko giroa. Hurbildu eta 

gozatu! 

“Bravo equipo albiazul 

que resurges potente otra vez, 

recordando la gloria 

de aquel gran Deportivo Alavés. 

Vitoria ha puesto en ti 

su esperanza y su gran ilusión, 

de que llegues a ser 

de tu grupo algún día campeón. 

Ánimo pues, valiente Deportivo. 

Ánimo pues, con entusiasmo hay que luchar 

para lograr de nuevo aquellos triunfos 

que dieron gloria al equipo y la ciudad. 

Ánimo pues, valiente Deportivo, 

poned coraje y nobleza al pelear. 

Vitoria entera te aplaude y te acompaña 

para poder el gran triunfo alcanzar” 

Gasteizko Eusko Barça 

Bartzelonaren Peña 

Uruguai, 7 

01012 Gasteiz 

Deportivo de la Coruña 

Peña 

Nafarroako Erregeak, 31-1. A 

01013 Gasteiz 

“La Blanca” Real Madrilen 

Peña 

Harrobi kalea, 41. pabiloia 

01013 Gasteiz 

Athletic Club-en “Txapeldun” 

Peña 

Piscis taberna 

Biltzar Nagusiak, 47 - 

etxabea. 

01008 Gasteiz 

945171403 



Baliabide interesgarriak 

Taldeentzako jatetxeak, pintxoak 

ERKIDEGOETAKO ETXEAK 

HELBIDEAK ETA HARREMANETARAKO DATUAK 

Lurralde honetan, enogastronomia gizartean eta 

kulturan txertaturik dago, pintxoa ohiturazko 

osagaia da gurean eta, egiatan, tradizioa eta modernotasuna 

bikain nahasten duten ostalaritza 

establezimendu guztietako barretan atsegin hartuko 

duzu, betiere produktua errespetu osoz erabiltzen 

delako. 

Egin ezazu pintxoak dastatzeko hautua, gure lurralde 

zentzumenen bidez ezagutzeko aukera dibertigarria 

baita. Gainera, establezimenduak ere 

ezagutzeko modu malgua da. 

Produktuei dagokienez, kalitatea zaintzeaz harro 

gaude eta, horren erakusgarri, zenbait jatorri deitura 

dauzkagu: Idiazabal jatorri deitura, artzain 

gazta landua, Arabako txakolinaren jatorri deitura, 

Errioxa jatorri deitura kalifikatua, Gesaltza 

Añanako gatza, neguko boilurra, Arabako patata, 

perretxikoak, Arabako babarrun pikarta, eztia, 

Arroniz barietateko oliba olioa… 

Futbolzale hori, etxean bezala sentitu nahi baduzu, 

hona hemen gure hirian, Gasteizen, dauden 

autonomia erkidegoetako etxeen helbideak: 

Andaluziako etxea 

Julian de Arrese, 3. 01010 Gasteiz 

Telefonoa: 945 26 03 03 

direccion@seneca-cca.es 

Aragoiko etxea 

Angulema, 11-etxabea. 01004 Gasteiz 

Telefonoa: 945 26 90 92 

zaragoza@digitagres.com 

EN EUSKERA 

Si 

Bai 

No 

Ez 

¿Qué tal? Zer moduz? 

Buenos días Egun on 

Buenas tardes Arratsalde on 

Hasta mañana Bihar arte 

Hola 

Kaixo 

Adiós/Saludos Agur 

Perdón 

Barkatu 

Por favor Mesedez 

Asturiasko etxea 

Julian de Arrese, 1. 01010 Gasteiz 

Telefonoa: 945 20 53 79 

centroasturianodevitoria@asturvit.e.telefonica.es 

Extremadurako Etxea 

Vicente Manterola, 1. 01013 Gasteiz 

Telefonoa /Faxa: 945 26 64 10 

hogar-extremeno-vitoria@hotmail.com 

Galiziako etxea 

Gernikako Arbola, 11. 01010 Gasteiz 

Telefonoa: 945 27 98 01 

c.gallego@euskalnet.net 

EUSKARAZ 

Gracias 

Eskerrik asko 

De nada 

Ez horregatik 

Campeón Txapeldun 

Descanso Atsedena 

Marcar un gol Gola sartu/egin 

Siempre Alavés Beti Alavés 

¡Ánimo! 

Aurrera! 

Un aplauso Txalo bero bat 

Otra vez 

Beste bat 



Oharrak 

Oharrak 



Oharrak 

Oharrak 



Alavesen 

LURRALDEA 

48 www.alavaturismo.eus

Alavesen Lurraldea

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?