Mój żłobek, moje przedszkole (08) 3/2016

WYCHOWANIE Nasi podopieczni
na. Z roku na rok dzieci zmieniają swoją
pozycję społeczną w grupie, co znacznie
lepiej przygotowuje je do życia. Zmiana
ról ułatwia dostrzeżenie i zrozumienie
przez maluchy odmiennych potrzeb
innych ludzi. Uczy szacunku do bycia
innym. Dziecko, które potrzebowało
pomocy jeszcze rok temu, dostrzega, że
teraz ono może pomóc.
RÓWNE SZANSE
Wszystkie dzieci z jednego rocznika
różnią się między sobą poziomem rozwoju
zarówno intelektualnego, jak i fizycznego.
Dzięki grupie zróżnicowanej
wiekowo te różnice się zacierają. Nikt
nie jest gorszy, każdy ma szansę rozwijać
się we własnym tempie. W jednorodnych
grupach nieporadne dziecko
jest często wyśmiewane, nazywane
gapą. W grupach mieszanych wiekowo
zamiast śmiechu pojawia się odruch
pomocy. Rośnie poczucie własnej
wartości i sprawczości. Następuje samoistna
nauka tolerancji i partnerstwa.
W grupach mieszanych rywalizację zastępuje
współpraca. Młodsze dzieci
podpatrują starsze, uczą się od nich,
biorą z nich przykład. Poprzez naśladownictwo
młodsze maluchy szybciej
uczą się różnych zachowań, jak też
mają okazję do zdobywania większych
umiejętności i nawyków. Ich rozwój
ulega niejednokrotnie przyśpieszeniu
w różnych sferach. Dzieci starsze czują
się bardziej odpowiedzialne, uczą się
akceptować to, że ktoś jest słabszy, wychodzą
w inicjatywą pomocy. Czują się
bardziej „dorosłe”. Radość przynosi im
pomoc maluchom zarówno w codziennych
czynnościach (tj. zawiązanie
bucików czy odniesienie talerza), jak
i w zabawie. Zważywszy na fakt, że
wiele dzieci jest jedynakami takie środowisko,
w którym funkcjonują grupy
różnorodne wiekowo, dostarcza bodźców
i doświadczeń, o które trudno zadbać
w domu rodzinnym. W grupach
mieszanych znacznie łagodniej odbywa
się proces adaptacji, co jest łatwe
do zaobserwowania już w pierwszych
dniach roku przedszkolnego. Nie ma
zbiorowego szlochu, popłakują tylko
nieliczni. Większość starszych przedszkolaków
stres ma już za sobą, a ich
spokój udziela się maluchom. Dzieci
nowych jest kilkoro, więc nauczyciel
może poświęcić im więcej uwagi i troski.
Także nie bez znaczenia jest fakt,
że rodzeństwo, kuzynostwo czy dzieci
z sąsiedztwa mogą trafić do jednej
grupy, przez co łatwiej im się zaaklimatyzować.
fot. Fotolia.com
ZRÓBMY TO MĄDRZE
Oczywiście, jasne jest, że stworzenie
takiej grupy to nie tylko korzyści dla
dzieci, ale także ogromne wyzwanie dla
przedszkola. Jeśli chcemy, by był to projekt
z korzyścią dla dzieci należy spełnić
kilka warunków. Niezbędna jest modernizacja
sali, dobór pomocy dydaktycznych,
tak aby otoczenie było przystosowane
do pracy i zabawy zarówno
maluchów, jak i starszaków. Wiadome
jest, że młodsze dzieci potrzebują więcej
czasu na drzemkę, ubranie się czy
umycie. Starsze muszą realizować już
programy edukacyjne. Dlatego niezbędne
jest przemyślane, logiczne zorganizowanie
pracy, w taki sposób, by zostały
zaspokojone potrzeby każdego dziecka.
Grupy zróżnicowane wiekowo wymagają
od nauczycieli znacznie większego
zaangażowania, większych kompetencji,
znajomości rozwoju psychofizycznego
i społecznego dziecka na różnych
etapach rozwoju. Konieczne jest także
bardziej zindywidualizowane podejście
do każdego dziecka i wnikliwa obserwacja
rozwoju. Należy także zadbać o właściwe
proporcje między dziećmi młodszymi
i starszymi. W źle dobranej grupie
mogą wystąpić zachowania regresywne,
trudności w komunikacji między dziećmi,
a do tego chaos, który dezorganizuje
wszystkim pracę.
55