Mój żłobek, moje przedszkole (08) 3/2016

Praktyczny poradnik dla właścicieli 

i zarządców prywatnych placówek 

opieki nad dzieckiem w wieku 0-6 lat 

DWUMIESIĘCZNIK 

Cena 14,90 zł 

w tym 8% VAT 

Dostępne tylko 

w prenumeracie 

wydanie 

3/2016 

żłobek • przedszkole • klub malucha • opiekunowie dzienni 

Letnie 

wycieczki 

do parków 

rozrywki 

temat numeru: 

Wakacyjne porządki. 

Podpowiadamy, jak 

przeprowadzić remont 

fot. Fotolia.com 

Woda – życiodajny płyn 

Ciekawe audiobooki – recenzje

WAKACYJNE PORZĄDKI Temat numeru 


Wydawca: 

Wydawnictwo Target Press sp. z o.o. sp. k. 

Gromiec, ul. Nadwiślańska 30 

32-590 Libiąż 

Biuro w Warszawie 

ul. Przasnyska 6 B 

01-756 Warszawa 

tel. +48 22 635 05 82 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Redaktor Naczelna: 

Agnieszka Flisińska – Karwowska 

tel. 600 939 329 

e-mail: agnieszka@fundacjadocelu.pl 

Adres Działu Promocji i Reklamy: 

ul. Przasnyska 6 B 


tel./faks +48 22 635 41 08 

Dział Promocji i Reklamy: 

Paweł Dobrowolski 

tel. kom. 732 932 190 

pawel.dobrowolski@targetpress.pl 

Andrzej Kalbarczyk 

tel. kom. 531 370 279 

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl 

Robert Madejak 

tel. kom. 512 043 800 

robert.madejak@targetpress.pl 

Prenumerata: prenumerata@mzmp.pl 

Skład: 

Marcin Raj 

marcin.raj@konto.pl 

Druk: Zakłady Graficzne Taurus 

Redakcja nie zwraca tekstów nie zamówionych, zastrzega sobie prawo ich redagowania oraz skracania. 

Nie odpowiadamy za treść zamieszczonych reklam. 

Drodzy Państwo, 

nadeszły wakacje, upragnione przez dzieci, ale i długo oczekiwane 

przez nas – wychowawców. Dlatego warto przeczytać o urlopach 

dla pracowników, ale również o remontach. Przecież dni, kiedy 

nasza placówka jest pusta, to najlepszy moment na pomalowanie 

ścian, wymianę podłóg czy inne drobne przeróbki. Razem z nami 

łatwiej poradzicie sobie zarówno z przestrzeganiem przepisów 

dotyczących remontów w żłobku lub przedszkolu, jak i z wyborem 

materiałów, niezbędnych do renowacji. 

A jeśli mimo wakacji pracujecie pełną parą – zachęcamy Was do 

zabrania dzieci na wycieczkę! Podpowiemy, jak zorganizować 

wyjazdy do parku rozrywki lub na warszaty, ale również podamy 

Wam miejsca, które warto odwiedzić. 

I pamiętajcie, by w upalne dni podawać maluchom dużo wody 

– o jej zaletach i wpływie na zdrowie piszemy w najnowszym 

numerze „Mojego żłobka, mojego przedszkola”. 

Zachęcamy Was również do przeczytania artykułu o zabawach na 

świeżym powietrzu i do zapoznania się z recenzjami najnowszych 

audiobookow i książek dla najmłodszych. 

Zapraszamy do czytania! 

Agnieszka Flisińska-Karwowska 

W NUMERZE: 

4. Eko remont 

6. Niebanalne tapety 

8. Co na podłogę? 

12. Remont zgodny z prawem 

14. Jak dla własnych dzieci 

16. Administrator danych a tzw. procesor 

18. Jak zoraganizować urlopy? 

20. Remont – skąd wziąć środki? 

22. Norma dotycząca akustyki 

26. Najlepsza jest woda 

30. Nie lubią warzyw? 

32. Postaw na mleko 

34. Wypadki dzieci – pierwsza pomoc 

36. Uwaga, kleszcze 

38. W co się bawić? 

40. Dmuchawce, latawce, wiatr... 

42. Czytać każdy może... 

44. Czytanie globalne – co to takiego? 

46. Znacie? To posłuchajcie! 

50. Letnie wyprawy 

52. Jedziemy poszaleć! 

54. W różnym wieku 

56. Jak przygotować dziecko do 

 

adaptacji w przedszkolu? 

58. Mam cię na oku! 

60. Odnawiamy szatnię 

3

Temat numeru WAKACYJNE PORZĄDKI 

Małgorzata Szcześniak 

Eko remont 

W dzisiejszych czasach nie tylko dbamy w naszych placówkach, aby maluchy jadły 

zdrowe produkty eko, bio, organic. Nie tylko dobieramy dla nich zabawki wykonane 

z naturalnych materiałów. Staramy się również, aby nasze żłobki i przedszkola były 

wykończone, wyremontowane przy pomocy ekomateriałów. Bo tak jest po prostu 

bezpieczniej. 

Jeśli chcemy przeprowadzić gruntowny 

remont naszej placówki, 

sprawmy, aby faktycznie wnętrze 

naszego żłobka czy przedszkola odmieniło 

swoje oblicze na lepsze i ciekawsze. 

Pamiętajmy, że świadomość ekologiczna 

naszych klientów rośnie. I dlatego 

z pewnością przypadnie im do gustu informacja, 

że dbamy o zdrowie naszych 

pociech, stosując do wykończenia naszej 

placówki tylko nieszkodliwe materiały. 

Co rozumiemy pod tym pojęciem? 

NIE PUSZCZAMY FARBY 

Albo lepiej – naszą placówkę malujemy 

tylko farbami emulsyjnymi lub akrylowymi, 

przebadanymi przez Państwowy 

Zakład Higieny albo Polskie Towarzystwo 

Alergologiczne. Można wśród 

nich znaleźć farby przeznaczone specjalnie 

do pomieszczeń, w których często 

przebywają małe dzieci – niezawierające 

szkodliwych rozpuszczalników ani 

substancji lotnych, które uwalniałyby się 

z pomalowanych nimi powierzchni. 

LAKIER NIEJEDNO MA IMIĘ 

I dlatego warto do pomalowania klepek 

(oczywiście drewnianych!), które położyliśmy 

na podłogach w naszym żłobku 

lub przedszkolu użyć lakieru akrylowego, 

a nie poliuretanowego, które jest 

wprawdzie trwalszy, ale zawiera szkodliwe 

substancje lotne. 

A JAKA WYKŁADZINA? 

Oczywiście ta z naturalnych włókien 

– bawełny, lnu, sizalu, juty czy kokosu. 

Kupując taką wykładzinę, sprawdźmy 

jeszcze w sklepie, czy ma ona metkę 

z informacją o certyfikatach lub atestach. 

Jeśli nie, lepiej zdecydujmy się na 

konwencjonalne drewno albo poszukajmy 

wykładziny z atestem (np. znakiem 

Natureplus i GuT). 

WARTO BRUDOWI 

POWIEDZIĆ NIE 

I wybrać np. umywalkę odporną na 

osad, która mniej się będzie brudzić, 

w związku z tym czyszcząc ją nie zanieczyścimy 

środowiska, ponieważ zużyjemy 

mniej detergentów. Będzie więc nie 

tylko bardziej eko, ale po prostu taniej. 

I ten ostatni argument powinien przemówić 

do wszystkich. 

EKOMEBLE 

Gdy zakończymy juz nasz remont, koniecznie 

wstawmy do naszych wnętrz 

ekologiczne, zdrowe dla dzieci meble. 

Na jakie się zdecydować? Jeśli je właśnie 

kupujemy, zwróćmy uwagę na 

to, czym zostały wykończone, a więc 

klejone, lakierowane czy malowane. 

Wszystkie muszą mieć atest gwarantujący, 

że preparaty użyte do ich produkcji 

zostały gruntownie zbadane 

i nie zawierają szkodliwych substancji 

(np. formaldehydu stosowanego do 

wyrobu barwników, który jest silną 

trucizną). 

MINIMALISTYCZNY DESIGN 

Jeśli tylko możemy i lubimy, zastąpmy 

obrusy na stołach w stołówce podkładkami 

(jest ich sporo na rynku w różnych 

cenach i wzorach), firanki i zasłonki 

zamieńmy na rolety. Dzięki takiemu 

nowoczesnemu, minimalistycznemu 

urządzeniu placówki nie będzie potrzeby 

poświęcania tyle czasu na pranie 

i prasowanie, ile zajmowało to wcześniej 

(lub zlecenie tego jakiejś firmie – a więc 

tworzenie dodatkowych kosztów). Zamiast 

bawełnianych ściereczek do naczyń 

w naszych jadłodajniach warto stosować 

papierowe ręczniki, pozwala to zaoszczędzić 

czas na praniu i prasowaniu, 

a także pozostać ekologicznym, nie zanieczyszczając 

środowiska detergentami 

i oszczędzając energię podczas prania… 

A czym sprzątać naszą placówkę? Okazuje 

się, że drogie ekodetergenty mają 

mnóstwo tanich, doskonałych zamienników. 

I tak soda oczyszczona sprawdzi się 

w praniu i sprzątaniu. Ocet spirytusowy 

zadziała bakteriobójczo. Szare mydło nie 

podrażni skóry tych dzieci, które cierpią 

na różne alergie – dlatego zawsze warto 

mieć je w naszej toalecie. Sok z cytryny 

natomiast wywabi brud na naszych kaflach 

i terakotach. 

4


Anna Kubiak, 

mama 4-letniej Krysi 

Wybierając placówkę dla 

moich dzieci, zwracam uwagę 

na kilka czynników. Czy jest 

tam bezpiecznie, a przez 

bezpieczeństwo rozumiem nie tylko 

fakt dobrej opieki i to, że mojemu 

dziecku po prostu nie stanie się 

krzywda, ale także otoczenie, 

w jakim przyjdzie funkcjonować 

mojej córce. Interesuje mnie więc, 

czy dziecko będzie zdrowo jadło 

(i nic mu nie zaszkodzi), czy będzie 

codziennie na świeżym powietrzu 

i wreszcie w jakim stanie jest 

lokal, do którego codziennie ją 

przyprowadzam. Obowiązkowo 

musi być w nim czysto. A jeśli od 

osoby prowadzącej placówkę 

uzyskam informację, że ten żłobek 

czy przedszkole jest zaaranżowany 

przy pomocy ekomateriałów, 

które nie będą długotrwale 

niszczyć zdrowia mojej pociechy, 

to cóż... Taki ośrodek jest dla mnie 

bezkonkurencyjny. Na pewno go 

wybiorę. 


5


6 

fot. Fotolia.com



Niebanalne tapety 

Współczesne wzornictwo stwarza dużo możliwości wykończenia wnętrz naszej placówki. 

Nie musi być nudno, banalnie, statycznie. Może być kolorowo, wesoło, nowocześnie. 

Pomogą nam w tym tapety ścienne. 

Pokaż mi swoje wnętrze, a powiem 

ci jaki jesteś – można sparafrazować 

stare powiedzenie. 

Bo nasze otoczenie świadczy o nas. Jeśli 

chcemy przyciągnąć klientów do naszej 

placówki, postawmy na efektowne 

wykończenie sal w naszym żłobku 

czy przedszkolu. Mamy obecnie wiele 

możliwości udekorowania ścian i podłóg, 

co pomoże nam ożywić wnętrze, 

sprawić, aby było bardziej przytulne, 

a dzieci swobodniej się w nim czuły. 

Warto też zwrócić uwagę na nowinki. 

JAK WYBIERAĆ TAPETY? 

Tapety oglądamy zwykle w próbnikach. 

Można ich dotknąć i poczuć, jaką mają 

fakturę. Oczywiście możemy też w ten 

sposób bezproblemowo wybrać wzór 

i kolor. Warto zobaczyć zdjęcia wytapetowanych 

wnętrz, aby mieć pełną 

świadomość, jak tapety prezentują się 

na większych powierzchniach. Mamy do 

wyboru papierowe, które produkowane 

są z jednej lub dwóch warstw papieru. 

Polecamy te drugie, ponieważ są o wiele 

trwalsze. Mogą być drukowane lub 

tłoczone. Tapety papierowe są obecnie 

najtańsze. Drugi rodzaj to tapety winylowe 

– mają spód z papieru lub fizeliny, 

a wierzch z winylu. Kolejnym rozwiązaniem 

są tapety na fizelinie – są to tapety 

winylowe lub papierowe podklejone 

warstwą fizeliny. Te tapety świetnie 

sprawdzą się w pomieszczeniach, gdzie 

często przebywają dzieci, ponieważ dobrze 

tłumią hałas, ocieplają wnętrze, 

kryją nierówności ścian (np. nieszpachlowanych). 

Ekskluzywne i drogie są 

tapety tekstylne – ich spodnią warstwę, 

zabezpieczoną przed roztoczami, grzybami, 

wilgocią, stanowi fizelina, winyl 

lub papier. A wierzchnią – dobrej jakości 

tkanina naturalna, a czasem syntetyczna. 

Pozostają nam jeszcze fototapety – duży 


naklejony na całą ścianę obraz, na przykład 

z ulubionym pejzażem lub z postaciami 

z bajek. 

JAK DOBIERAĆ TAPETY 

DO WNĘTRZA? 

Istnieje kilka prostych zasad doboru 

określonego rodzaju tapety do konkretnego 

wnętrza. Ciemne, głębokie barwy 

dodają wnętrzu przytulnego ciepła, ale 

sprawiają, że pomieszczenie robi wrażenie 

mniejszego. Kolory jasne dają natomiast 

wrażenie przestrzeni. Sprawiają, 

iż pomieszczenie wydaje się większe 

niż w rzeczywistości. W wysokich pomieszczeniach 

warto górną krawędź 

tapety przykleić nieco poniżej sufitu, 

co dodatkowo optycznie skróci ściany. 

Pamiętajmy, że w dużych, widnych 

i przestronnych wnętrzach dobrze wyglądają 

większe wzory o zdecydowanych 

kolorach. Skośne ściany uniemożliwią 

dopasowanie wzorów w narożnikach, co 

wprowadzi nieład, dlatego na strychach 

zrezygnujmy z tego typu rozwiązania. 

No i najważniejsze – druk nie zawsze jest 

w rolkach jednakowy, może różnić się 

nieznacznie. Dlatego warto uważać i przy 

zakupie zwrócić uwagę na numer seryjny. 

Identyczny numer zapewnia idealne dopasowanie 

poszczególnych rolek tapety. 

TAPETA NA PODŁOGĘ? 

Tak, okazuje się, że jest to możliwe. Możemy 

już nabyć tapety do dekoracji podłóg 

przy użyciu dwuskładnikowych żywic 

utwardzających. Ciekawostką jest też tapeta 

typu Flock (efekt zamszu). Bogactwo 

wzorów, jakie prezentują najnowsze 

tapety, stało się inspiracją do tworzenia 

coraz to nowych, atrakcyjnych zestawień 

kolorystycznych. Warto wiedzieć, że do 

tworzenia wzorów na tapetach zatrudnia 

się obecnie znakomitych artystów, 

którzy wkładają w tę pracę mnóstwo 

kunsztu i kreatywności. Ale my nie musimy 

w naszych placówkach ograniczać 

się tylko do tapet. Możemy spróbować 

wzbogacić wnętrza naszych żłobków 

i przedszkoli, naklejając na ściany kolorowe 

naklejki. Tych również na rynku 

nie brakuje. Mamy więc postaci z bajek, 

zarówno przeznaczonych dla chłopców 

jak i dla dziewczynek. Mamy pejzaże, 

kwiaty, zwierzęta, motywy roślinne, jednym 

słowem wszystko, co tylko możemy 

sobie wymarzyć i na co pozwoli nam zasób 

naszego portfela. 

7



Maria Piekart 

Co na podłogę? 

Drewniana klepka dodaje uroku wielkim salonom i małym pokoikom, ale nie sprawdza 

się w przedszkolu lub żłobku. Ratunkiem jest wykładzina – estetyczna, praktyczna 

i ekonomiczna. 

Elastyczne wykładziny kojarzą się 

nam ze starym peerelowskim linoleum, 

tymczasem są zupełnie 

innym, nowoczesnym techonologicznie 

materiałem. Produkowane są z tworzywa 

sztucznego i składają się z kilku 

warstw. Spód wykonany jest zwykle 

z wodoodpornej i niewchłaniającej wilgoci 

pianki, ale może być też zrobiony 

z innego materiału – wszystko zależy, 

do jakiego pomieszczenia jest przeznaczona 

wykładzina. Dalsze warstwy to 

włókno szklane, które zapobiega odkształceniom 

oraz odporna na ścieranie 

i antystatyczna, czyli nieprzyciągająca 

kurzu warstwa użytkowa – im grubsza, 

tym bardziej wytrzymała. Nowoczesne 

wykładziny mają warstwy użytkowe 

wykonane z PVC, linoleum lub z kauczuków 

syntetycznych. Wszystkie są 

bardzo odporne na ścieranie i uszkodzenia, 

między innymi dlatego, że są 

utwardzane specjalnymi substancjami, 

np. karborundem lub kwarcem. Takie 

8


Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki 

Społecznej z dnia 10 lipca 2014 r. w sprawie 

wymagań lokalowych i sanitarnych jakie musi 

spełnia lokal , w którym ma by prowadzony 

żłobek lub klub dziecięcy mówi o tym, że 

podłogi powinny by łatwe do utrzymania 

w czystości (te w pomieszczeniach sanitarnych 

muszą mie możliwoś dezynfekcji) 

i trudnozapalne. 

wykładziny są wyjątkowo wytrzymałe 

oraz ładne – mają opalizujący kolor. 

Inne mają specjalne zewnętrzne warstwy 

ochronne, zapobiegające zarysowaniom 

i ułatwiające czyszczenie 

ich powierzchni. Trwałość wykładzin 

określają normy europejskie, dlatego 

szukając materiałów na podłogi do placówek 

dla dzieci, warto zwracać uwagę 

tylko na pokrycia o wysokiej odporności 

dla pomieszczeń o niskim stopniu 

użytkowania, czyli klasy 32-34. Do pomieszczeń 

w obiektach użyteczności 

publicznej zalecane są też wykładziny 

jednowarstwowe (homogeniczne) zbudowane 

z jednej warstwy o zwiększonej 

odporności i bardzo wytrzymałe. 

CZYSTO I BEZPIECZNIE 

Zalety wykładzin elastycznych to oczywiście 

łatwe utrzymanie w czystości, 

bezpieczeństwo oraz łatwość układania 

– można je zamontować nawet samodzielnie. 

Już te trzy cechy sprawiają, że 

jest to materiał chętnie wykorzystywany 

w budynkach użyteczności publicznej 

i w placówkach edukacyjnych. Umycie 

podłogi za pomocą zwykłego mopa czy 

odkurzenie jej odkurzaczem wystarczy, 

by zachować niezbędną higienę. Dobrym 

pomysłem jest też wykorzystywanie do 

mycia podłóg specjalnych detergentów 

przeznaczonych do wykładzin z PVC. 

Zawierają one kationowe lub niejonowe 

środki powierzchniowo czynne, które 

rozładowują napięcie powierzchniowe. 

Pozwala to na docieranie detergentu 

w głąb i zwiększa skuteczność substancji 

myjących. Kolejną zaleta wykładzin jest 

brak fug, co sprawia, że nie są one siedliskiem 

brudu, kurzu i bakterii. Zwłaszcza 

te, o właściwościach bakteriostatycznych, 

czyli hamujących rozmnażanie się 

mikroorganizmów chorobotwórczych. 


Linoleum czy PVC nie jest śliskie, niekiedy 

ma też właściwości amortyzujące, 

dlatego takie podłogi są bezpieczne 

dla małych dzieci. Te przeznaczone dla 

żłobków i przedszkoli powinny spełniać 

normy klasy R 9-10. Muszą mieć rówież 

atest na trudnopalność, higieniczny (wydawany 

przez Państwowy Zakład Higieny) 

i atest antypoślizgowy. 

ESTETYKA 

Wykładziny elastyczne mogą mieć najróżniejsze 

wzory i kolory. W przedszkolach 

i żłobkach najpopularniejszy 

jest wielobarwny melanż, modne są też 

te naśladujące terakotę czy płyty marmurowe 

lub klepkę. Do pomieszczeń 

przeznaczonych dla dzieci nadają się 

też wykładziny kolorowe ze wzorem 

puzzli lub rysunkiem jezdni, po której 

maluchy mogą jeżdzić samochodzikami. 

Osobnym rodzajem wykładzin są te z rysunkiem 

prostopadłych i ukośnych linii, 

ułatwiającymi dzieciom w wieku przedszkolnym 

i wczesnoszkolnym orientację 

w przestrzeni podczas tańca czy zajęć 

gimnastycznych. 

Rodzaje podłóg 

• linoleum – ekologiczne, 

wykonane z naturalnych 

materiałów i trwałe. Łatwe do 

czyszczenia, dostępne w różnych 

wariantach kolorystycznych. 

• podłogi winylowe 

– antypoślizgowe, łatwe 

w utrzymaniu. Można je zgrzewać 

w jedną, gładką powierzchnię. 

Wykonane ze sztucznych 

surowców. Ich trwałość zależy 

od jakości produktu i sposobów 

konserwacji. 

• wykładziny dywanowe – tanie, 

trudne do czyszczenia, gromadzą 

kurz i roztocza. Są jednak miękkie, 

ciepłe i miłe w kontakcie, tłumią 

dźwięki. 

• panele – łatwe w montażu 

i w czyszczeniu, ciepłe, tanie 

i efektowne. Są nieodporne na 

wilgoć i podatne na uszkodzenia 

oraz ścieranie, dlatego do 

pomieszczeń użyteczności 

publicznej nadają się tylko te 

o klasie 32/AC4 i 33/AC5. 

10

PREZENTACJA PRODUKTU 

Podłogi w dobrym klimacie 

Tworząc otoczenie przyjazne dla najmłodszych szukamy rozwiązań, które redukują poziom hałasu, 

kształtują odpowiednie warunki oświetleniowe i komfort wizualny oraz wpływają na dobrą jakość 

powietrza wewnętrznego. Poprawa tych parametrów ma pozytywny wpływ zarówno na samopoczucie 

dzieci oraz komfort pracy wychowawców. Taki klimat wewnętrzy możemy osiągnąć także dzięki 

zastosowaniu wykładzin elastycznych marki Tarkett. 

Tarkett posiada ponad 130 letnie doświadczenie w produkcji materiałów 

podłogowych, w tym wykładzin elastycznych przeznaczonych między innymi do 

budynków edukacyjnych. 

Dobry mikroklimat 

Podłogi Tarkett kształtują zdrowy mikroklimat pomieszczeń - produkowane są w 

technologii wolnej od ftalanów, nie zawierają żadnych szkodliwych składników, 

wpływających bezpośrednio na zdrowie ich użytkowników oraz charakteryzują się 

najniższą emisją VOC (lotnych związków organicznych), znacznie poniżej poziomu 

wymaganego przez normę ISO 16000. 

Dbając o komfort akustyczny Tarkett oferuje rozwiązania, które ograniczają odgłosy 

kroków i przesuwania mebli oraz redukują przenoszenie dźwięku z pomieszczeń 

powyżej, co jest szczególnie ważne w budynkach wielokondygnacyjnych. 

Wykładziny Tarkett to także szeroka gama wzorów i kolorów, która pozwala 

stworzyć unikatową podłogę odzwierciedlającą charakter przedszkola czy żłobka. 

W zależności od wybranych kolorów kształtują otoczenie stymulujące do nauki i 

zabawy bądź pomieszczenia zachęcające do odpoczynku i wyciszenia. 

Opłacalne rozwiązania 

Tupanie i rysowanie butami, zabrudzenia, obtarcia i wgniecenia od mebli w salach i na stołówkach: w ruchliwym środowisku 

przedszkolnym, podłoga jest poddawana surowemu i bezlitosnemu traktowaniu. Dlatego też pierwszego wyboru trzeba dokonać 

mając na uwadze jej przyszłe użytkowanie i związane z tym koszty. Wykładziny Tarkett są wysoce odporne na ścieranie, a dzięki 

powłoce chroniącej powierzchnie mogą być użytkowane przez długi okres czasu bez konieczności dodatkowego akrylowania. 

Łatwość czyszczenia podłóg elastycznych Tarkett pozwala na znaczną oszczędność kosztów eksploatacji. 

Dbaj o czystość z wykładzinami Tarkett. 

Do 31 sierpnia 2016r. kupując wykładziny elastyczne Tarkett z 

grupy Acczent Excellence 80 oraz Tapiflex Excellence 65 o wartości 

6.500 zł netto otrzymasz mop parowy Vileda. 

Wykładziny Acczent Excellence 80 i Tapiflex Excellence 65 to 

bogactwo kolorów i tonacji inspirowanych najnowszymi trendami 

w aranżacji wnętrz. Doskonała odporności na wgniecenia, 

ścieranie i zużycie dzięki ochronie powierzchni TopClean XP, 

zapewnia podłogę na lata. 

Sprawdź szczegóły promocji na stronie 

www.obiektowe.tarkett.pl oraz uzyskaj profesjonalne 

wsparcie techniczne i kontakt do rekomendowanego 

instalatora podłóg pisząc na info.poland@tarkett.com. 

11


Renata Golonka 

Remont zgodny 

z prawem 

W okresie wakacji w placówkach oświatowych przeprowadzane są różnego rodzaju 

prace budowlane. Jakich formalności i gdzie należy dopełnić, by wszystko odbyło się 

zgodnie z prawem? 


Decydując się na remont, musimy 

wiedzieć, co dokładnie oznacza 

to określenie. Często remont jest 

mylony z bieżącą konserwacją, bo prawo 

budowlane nie zawiera jej definicji. Tymczasem 

jest to ważne, bo bieżąca konserwacja 

nie wymaga zgłoszenia. 

KIEDY NIE MUSIMY 

INFORMOWAĆ URZĘDU? 

Znany jest zakres robót, o których nie 

musimy nawet informować urzędu. Należą 

do nich: 

• malowanie wnętrz, 

• zagospodarowanie terenu, 

• budowa elementów małej architektury 

(o ile nie będą trwale połączone z gruntem), 

• montaż instalacji teleinformatycznej, 

• montaż instalacji alarmowej, 

• modernizacja łazienki. 

Najwięcej problemów z odpowiednim 

zaklasyfikowaniem przysparzała kiedyś 

wymiana okien: nie wiadomo było, czy 

traktować ją jako remont, czy jako konserwację. 

Zgodnie z interpretacją Głównego 

Urzędu Nadzoru Budowlanego 

jest to bieżąca konserwacja. 

Kiedy samo zgłoszenie, a kiedy pozwolenie 

na budowę? 

Istnieje ścisły wykaz robót, do przeprowadzenia 

których potrzebne jest zgłoszenie 

ich do urzędu (starostwo lub urząd 

miasta na prawach powiatu). W zależności 

od ich zakresu, wystarczy samo 

zgłoszenie lub, po zgłoszeniu, uzyskanie 

pozwolenia na budowę. 

Roboty budowlane zwolnione z obowiązku 

uzyskania pozwolenia na budowę 

należy zgłosić właściwemu organowi 

12

WAŻNE: 

Za zabezpieczenie prac związanych 

z remontem, takich jak np. 

spawanie, odpowiada wykonawca 

i warto takie sformułowanie 

zawrzeć w porozumieniu 

o współpracy z innym pracodawcą 

(art. 208 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, 

jako: kp). 



w terminie nie krótszym niż 30 dni przed 

ich planowanym rozpoczęciem. Składane 

w odpowiednim urzędzie zgłoszenie 

powinno zawierać następujące informacje: 

rodzaj, zakres i sposób wykonywania 

prac oraz termin rozpoczęcia remontu 

lub modernizacji. Dołączyć trzeba 

oświadczenie o prawie do dysponowania 

nieruchomością na cele budowlane. Jeżeli 

zaistnieje taka potrzeba, urząd może 

zobowiązać inwestora do uzupełnienia 

zgłoszenia, wyznaczając mu na to określony 

termin. Jeżeli w ciągu 30 dni od 

dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ 

nie wniesie, w drodze decyzji, sprzeciwu, 

można przystąpić do wykonywania 

robót budowlanych, nie później jednak 

niż po upływie dwóch lat od określonego 

w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia. 

Właściwy organ może wnieść sprzeciw 

m.in. wtedy, kiedy zgłoszenie dotyczy robót 

budowlanych objętych obowiązkiem 

uzyskania pozwolenia na budowę. 

Wykaz prac remontowych i modernizacyjnych, 

które wymagają jedynie 

zgłoszenia 

Poniżej wymienione zostały te prace, 

których wykonanie należy zgłosić, ale nie 

wymagają one pozwolenia. Są to: 

• adaptacja poddasza na cele mieszkalne, 

gdy nie wymaga ono przebudowy, 

• adaptacja piwnicy na cele mieszkalne 

lub usługowe bez jej przebudowy, 

• malowanie elewacji, 

• naprawa lub budowa nowego podjazdu 

do garażu, chodników, 

• ocieplanie domu od środka, 

• ocieplanie od zewnątrz budynku nie 

wyższego niż 12 m, 

Prace remontowe, naprawcze i instalacyjne 

przeprowadza się w pomieszczeniach 

szkoły/placówki pod nieobecnoś w tych 

pomieszczeniach osób, którym szkoła/ 

placówka zapewnia opiekę. Powinno się 

do nich przystąpi, gdy skończyły się 

zajęcia (rozporządzenie MENiS w sprawie 

bezpieczeństwa i higieny w publicznych 

i niepublicznych szkołach i placówkach 

z 31 grudnia 2002 r., Dz.U. z 2003 r. Nr 6, 

poz.69 § 6). 

• remont lub modernizacja kotłowni, 

• tynkowanie wnętrz, 

• wstawienie okna dachowego bez naruszania 

konstrukcji dachu, 

• wymiana instalacji c.o., wodnej i kanalizacyjnej, 

wentylacji mechanicznej, elektrycznej, 

gazu płynnego, 

• wymiana ogrodzenia od strony ulicy 

(lub każdego przekraczającego 2,2 m 

wysokości), 

• wymiana okien bez zmiany ich 

wielkości, 

• zamurowanie okna lub drzwi, 

• zmiana pokrycia dachowego. 

OBIEKT Z REJESTRU 

ZABYTKÓW 

Jeżeli placówka mieści się w obiekcie 

zabytkowym, wtedy wszelkie prace remontowe 

przy zabytku wpisanym do 

rejestru zabytków lub w jego otoczeniu 

wymagają uzyskania zezwolenia 

wojewódzkiego konserwatora zabytków 

oraz pozwolenia na budowę – bez 

względu na zakres robót. Zgody wymaga 

nawet umieszczanie na zabytkowym 

obiekcie tablicy, reklamy lub urządzeń 

technicznych. 

Remont i modernizacja zabytku powinny 

być przeprowadzane z uwzględnieniem 

zaleceń konserwatora, co może podnosić 

koszty inwestycji. 

Prace konserwatorskie i restauratorskie 

zabytku powinny być prowadzone przez 

osoby, które posiadają odpowiednie 

kwalifikacje i praktykę w zakresie konserwacji 

zabytków. Kierownik robót budowlanych 

przy zabytku oprócz uprawnień 

budowlanych musi mieć co najmniej 

dwuletnią praktykę na budowie przy zabytkach. 

Jak sprawdzić, czy obiekt jest 

zabytkowy? 

Rejestr zabytków prowadzi Krajowy 

Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków 

[www.kobidz.pl]. 

13

Gość numeru WYWIAD 

Anna Dubieńska 

Jak dla 

własnych dzieci 

Jak osiągnąć sukces prowadząc żłobek? Podpowiada właścicielka warszawskiej 

„Malucholandii” – Anna Wołczyńska-Pazurek. 

Jaka jest Pani recepta na sukces? 

Malucholandia powstała prawie 9 lat 

temu. Był to mały kameralny klub malucha 

prowadzony w zwykłym mieszkaniu 

na warszawskim Bródnie. Inicjatywa 

spotkała się z dużym zainteresowaniem 

okolicznych mam. Niestety, równie 

szybko zyskała wroga w postaci sąsiada 

z góry. Dość szybko okazało się, że 

dalsze prowadzenie działalności w tym 

miejscu niesie ryzyko ciągłych kontroli 

z różnorakich urzędów i placówek. Jako 

kobieta w pierwszym trymestrze ciąży 

dość miałam licznych pism, skarg i wiecznych 

kontroli, mimo ówczesnego braku 

przepisów regulujących taką działalność. 

Wraz z mężem znaleźliśmy niedaleko 

lokal, który sami przysposobiliśmy na 

żłobek. Po około dwóch miesiącach przeprowadziliśmy 

się do nowego miejsca 

wraz z większością dzieci, które uczęszczały 

do nas w poprzedniej lokalizacji. 

Wieści o Malucholandii rozchodziły się 

głównie pocztą pantoflową i tak zyskiwaliśmy 

nowych małych klientów. 

Rodzice z czasem nabierali do nas zaufania 

i placówka rozwijała się. Jednak nigdy 

nie zdradziłam wizji, jaką miałam zakładając 

działalność. Podczas nauki w liceum 

medycznym i później na studiach w trakcie 

praktyk i hospitacji różnorakich placówek, 

mogłam doskonale poznać specyfikę 

oraz plusy i minusy placówek zbiorowego 

wychowania dzieci. Dlatego moje żłobki 

to małe kameralne placówki, gdzie panuje 

rodzinna atmosfera i bardzo indywidualne 

podejście do każdego dziecka i jego rodziców. 

Poskutkowało to tym, iż rodzice bardzo 

się z nami zżywali, a my z nimi, często 

do nas przychodziły kolejne dzieci z danej 

rodziny. Któryś z rodziców docenił moją 

pracę i zaangażowanie w wychowanie 

i opiekę nad naszymi maluchami, polecając 

moją osobę do Encyklopedii Oxfordu 

osobowości Rzeczypospolitej. Było to dla 

mnie duże wyróżnienie, choć do dziś nie 

wiem, która to rodzina…. 

Decydując się na rozpoczęcie działalności 

żłobka wiedziałam, iż będzie to odpowiedzialna 

i trudna praca. Z czasem 

okazało się, że to praca dla całej mojej 

rodziny. Mąż po pracy na etacie, drugi 

realizował pomagając mi w kwestiach 

reklamy, marketingu czy choćby załatwienia 

bieżących spraw. 

Jako mama obecnie już trójki dzieci, 

nigdy nie miałam normalnego urlopu 

macierzyńskiego czy zwolnienia w trakcie 

ciąży. Nauczyło mnie to ogromnej 

pokory do pracy i dało duży bagaż doświadczenia 

zarówno zawodowego, jak 

i życiowego. Tak jak zostaje się mamą 

na całe dwadzieścia cztery godziny doby, 

podobnie zakładając żłobek trzeba mieć 

świadomość, iż to praca, z której nigdy 

nie wychodzi się po ośmiu godzinach… 

Bo zawsze ktoś ma jeszcze jakieś pytania, 

bo klient przyjdzie obejrzeć żłobek, jakaś 

mama nie zdąży na czas po dziecko… 

Lecz całe to zaangażowanie i praca włożona 

w dobrostan maluchów, jest rekompensowana 

uśmiechem na buzi dziecka 

i jego rodziców. 

Prowadzi Pani dwie placówki. Dlaczego 

rozszerzyła Pani działalność? 

Po kilku latach prowadzenia jednej 

placówki, przypadkiem z mężem znaleźliśmy 

interesujący lokal. Postanowiliśmy 

w nim również otworzyć żłobek. 

I wszystko rozpoczęło się od początku… 

Wykończenie, wyposażenie, walka 

o klienta…. Wbrew pozorom to wcale nie 

było proste. Okazało się, iż konkurencja 

wcześniej działająca na tym terenie, sto- 

14

WYWIAD Gość numeru 

sowała nie do końca uczciwe praktyki, 

niszcząc nasze reklamy. 

Zdobycie klientów zajęło nam dużo więcej 

czasu niż założyliśmy, na szczęście 

w chwili obecnej wszystko zmierza w dobrym 

kierunku. 

Faktem jest, iż dwie placówki to dwa 

razy więcej pracy i konieczność połączenia 

jej z życiem domowym jest nie lada 

wyzwaniem, ale to również większa satysfakcja. 

Czym się Pani kieruje przy wyborze 

wychowawców i opiekunów? 

Dobór kadry w żłobku regulują obecnie 

już bardzo restrykcyjnie przepisy ustawy 

o wychowaniu dzieci do lat trzech. 

Mogę przyjmować jedynie osoby posiadające 

kierunkowe wykształcenie i doświadczenie. 

Ja w dużej mierze pracę 

w placówce wykonuję sama, opiekuję 

się dziećmi, prowadzę rożne zajęcia, 

w niektórych przypadkach także terapię 

indywidualną, zawsze sama spotykam 

się z potencjalnymi klientami czy dbam 

o zaopatrzenie. Bardzo dużą pomocą 

służy mi mąż, który na swoich barkach 

ma całą obsługę informatyczną i pomaga 

mi w pozyskiwaniu środków czy dotacji 

na rozwój placówki. Również w prowadzeniu 

i sprawnym funkcjonowaniu 

żłobka od samego początku pomaga mi 

mama, która nie tylko opiekuje się maluchami, 

ale i wspiera w niejednej trudnej 

sytuacji. Jak każdy pracodawca mam za 

sobą różne doświadczenia: zarówno te 

pozytywne, jaki te, o których chciałabym 

zapomnieć. Zasadą, którą sobie z czasem 

wypracowałam jest fakt, iż dzieci żłobkowe 

polecam osobie, której bez wahania 

powierzyłabym własne pociechy. 

Pani żłobek jest placówką integracyjną. 

Co to oznacza dla właściciela? 

Do „Malucholandii” mogą być przyjmowane 

dzieci z różnymi dysfunkcjami rozwojowymi. 

Rejestrując placówkę nie napotkałam 

żadnych dodatkowych obostrzeń 

poza koniecznością zatrudnienia większej 

ilości personelu, jeśli w grupie jest dziecko 

niepełnosprawne. Możliwości przyjmowania 

dzieci niepełnosprawnych zawarłam 

w statucie i regulaminie placówki. Również 

w momencie wykańczania lokalu zadbałam 

o platformę wjazdową, szerokie 

drzwi i korytarze. Jednak głównym warunkiem 

do przyjęcia małego dziecka niepełnosprawnego 

jest serce i chęć pomocy 

mu w codziennej egzystencji. Obecnie do 

żłobka uczęszcza dziewczynka z zespołem 

Turnera. Jej pobyt u nas niczym nie 

różni się od pobytu innych podopiecznych. 

Dziewczynka doskonale czuje się 

w grupie rówieśniczej i bardzo chętnie do 

nas przychodzi. Jednak w szczególności 

zapraszamy do nas dzieci z trudnościami 

w komunikowaniu się, gdyż placówka ma 

profil lingwistyczny i duże doświadczenie 

w pracy nad rozwojem mowy czynnej 

i biernej u maluchów. 

Na co Pani zdaniem rodzice zwracają 

największą uwagę przy wyborze 

żłobka dla swoich dzieci? 

Nie posiadam cudownej recepty na idealną 

placówkę, moim zdaniem należy cały czas 

pracować na to, by klient chciał zostawiać 

u nas swoje dziecko. Ważna jest dobra lokalizacja 

żłobka, ale również to, by było w nim 

przyjaźnie, by chciało się tam wchodzić i zostawać. 

Ja postawiłam na kameralne, małe 

placówki z rodzinną atmosferą, w których 

dziecko i jego potrzeby są najważniejsze. 

Rodzice natomiast równie bacznie przyglądają 

się czystości, jak również kadrze żłobka. 

Należy pamiętać, iż istotna jest oferta 

placówki, w której dziecko nie może się nudzić 

jak w poczekalni u lekarza. Musi mieć 

możliwość zaspokojenia wszystkich swoich 

potrzeb bio-psycho-społecznych. Oferta 

żłobków i przedszkoli jest dziś bardzo bogata, 

jednak musimy pamiętać, że tak małe 

dzieci potrzebują głównie zabawy, bo ten 

czas już nigdy w ich życiu się nie powtórzy 

i nie wolno nam o tym zapominać! 

15

Zarządzanie PRAWO I PRZEPISY 

Klaudia Gawlik- Bugańska 

Administrator 

danych a tzw. 

procesor 

16

PRAWO I PRZEPISY Zarządzanie 

Na mocy obowiązującej ustawy o ochronie danych 

osobowych, każdy administrator danych zobowiązany 

jest do wdrożenia określonych w ustawie procedur 

– w celu zapobiegania ewentualnym naruszeniom zasad 

w niej określonych, w szczególności przez pracowników, 

współpracowników lub podmioty, którym administrator 

powierzył przetwarzanie danych. 


Administrator danych osobowych, 

którym może być np. 

właściciel przedszkola (osoba 

fizyczna prowadząca jednoosobową 

działalność gospodarczą), spółka, przetwarzając 

dane osobowe w określonych 

celach (najczęściej tymi celami w przypadku 

przedszkola będzie prowadzenie 

działalności wychowawczej i opiekuńczej), 

niejednokrotnie powierza przetwarzanie 

danych innym podmiotom. 

KIM JEST PODMIOT 

PRZETWARZAJĄCY? 

Przepisy dotyczące ochrony danych osobowych 

dopuszczają możliwość powierzenia 

przetwarzania danych innemu podmiotowi 

(zwanemu również procesorem). Nie 

będzie to oznaczało, że dotychczasowy 

administrator danych utraci swoją pozycję. 

Pozostanie on nadal podmiotem decydującym 

o celach i środkach przetwarzania 

danych osobowych (administratorem danych), 

zaś określoną część zadań, będzie 

mógł przekazać innemu zewnętrznemu 

podmiotowi. Przykładowo spółka kapitałowa 

zarządzająca przedszkolem zleca 

zewnętrznej firmie świadczenie usług 

kadrowych, archiwizacji, usług marketingowych, 

księgowych lub usługi hostingu 

strony internetowej. 

OBLIGATORYJNE ELEMENTY 

UMOWY Z PROCESOREM 

Istotnym elementem każdej umowy powierzenia 

danych osobowych powinno być 

dokładne określenie stron umowy poprzez 

wskazanie administratora danych oraz 

osoby (podmiotu), któremu powierza się 

przetwarzanie danych. Kolejnym, obligatoryjnym 

elementem umowy jest informacja 

o zakresie przetwarzania danych oraz 

wskazanie, w jakim celu dane osobowe 

powierza się konkretnemu podmiotowi. 

Co do zakresu, należy wymienić wszystkie 

dane osobowe, które podmiot będzie 

przetwarzał, jak np. imię, nazwisko, numer 

PESEL, adres email. Jeśli chodzi o cel powierzenia 

do przetwarzania danych, to należałoby 

te cele (cel) uszczegółowić, zgodnie 

z zawarta umową główną dotyczącą 

świadczenia określonych usług (np. w celu 

realizacji usług kadrowych lub zniszczenia 

nośników informacji). 

PROCESOR TO NIE 

ADMINISTRATOR DANYCH 

Dodatkowo, w umowie powinna być opisana 

kwestia odpowiedzialności procesora. 

Co do zasady odpowiedzialność za 

przestrzeganie przepisów Ustawy ponosi 

administrator. Niemniej jednak w umowie 

z procesorem powinno być sprecyzowane, 

jakie są obowiązki i procedury obowiązujące 

procesora oraz skutki ich nieprzestrzegania. 

Powierzenie przetwarzania danych 

osobowych innemu podmiotowi (innej 

osobie) w żadnym wypadku nie zwalnia 

administratora z odpowiedzialności za 

prawidłowe zabezpieczenie danych osobowych. 

Również z punktu widzenia bezpieczeństwa, 

w umowie powinno się określić, 

ewentualne dalsze przetwarzanie danych 

przez podmiot przetwarzający oraz zasady 

ewentualnej kontroli procesora w miejscu 

przetwarzania przez niego powierzonych 

danych. 

CZY WYMAGANA JEST FORMA 

PISEMNA UMOWY? 

Z punktu widzenia obowiązku zawartego 

w Ustawie, administrator danych powinien 

powierzyć przetwarzanie danych 

osobowych w formie umowy zawartej na 

piśmie. Powierzenie danych, może być 

również częścią umowy podstawowej, 

dotyczącej świadczenia usług na rzecz administratora 

i przez niego powierzonych. 

Forma pisemna Umowy określi również 

precyzyjnie wzajemne prawa i obowiązki 

stron umowy. Dodatkowo, administrator 

danych powinien prowadzić rejestr umów, 

na podstawie których powierzył przetwarzanie 

danych osobowych. 

17

Zarządzanie KSIĘGOWOŚĆ I FINANSE 


Jak zorganizować 

urlopy? 

W każdej placówce ważna jest organizacja pracy. Prawidłowe funkcjonowanie żłobka 

czy przedszkola zależy również od odpowiednio zaplanowanego grafiku urlopów 

pracowników. 

Zatrudnienie nauczycieli i innych 

pracowników niepublicznych 

placówek oświatowych 

regulują przepisy kodeksu pracy. 

Szczegółowy zakres praw i obowiązków 

osób zatrudnionych jest też ujęty 

w statucie żłobka czy przedszkola. 

I chociaż nauczyciele przedszkoli niepublicznych 

są objęci częściowo zapisami 

Karty Nauczyciela (np. w zakresie 

kwalifikacji), to w zakresie urlopu mają 

do nich, tak jak do pozostałych pracowników, 

zastosowanie przepisy kodeksu 

pracy. Jednak statut placówki może też 

przewidywać zastosowanie do zatrudnionych 

w niej nauczycieli przepisów 

Karty Nauczyciela w zakresie ustalania 

wynagrodzenia urlopowego. 

WYNAGRODZENIE 

PODCZAS URLOPU 

Za czas urlopu pracownikowi przysługuje 

wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby 

w tym czasie pracował (art. 172 kp). 

Zasady przyjmowania poszczególnych 

grup składników do wynagrodzenia urlopowego 

określa rozporządzenie Ministra 

Pracy i Polityki Społecznej w sprawie 

szczegółowych zasad udzielania urlopu 

wypoczynkowego, ustalania i wypłacania 

wynagrodzenia za czas urlopu 

oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop 

(Dz. U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 ze zm.). 

Składniki określone w stawce miesięcznej 

w stałej wysokości uwzględnia się 

w wysokości należnej pracownikowi 

w miesiącu wykorzystywania urlopu. Natomiast 

składniki przysługujące za okresy 

nie dłuższe niż miesiąc, tzw. zmienne 

miesięczne, przyjmuje się w łącznej wysokości 

wypłaconej pracownikowi w okresie 

3 miesięcy kalendarzowych, poprzedzających 

miesiąc rozpoczęcia urlopu. 

W przypadku znacznego wahania się 

tych składników, uwzględnia się 12 miesięcy 

poprzedzających urlop. Zmienne 

miesięczne składniki stanowią podstawę 

wymiaru wynagrodzenia urlopowego. 

Ostatnią grupę składników stanowią te 

wypłacane za okresy dłuższe niż miesiąc. 

Wypłaca się je w przyjętych terminach 

wypłaty tych składników, a okres urlopu 

jest traktowany na równi z okresem wykonywania 

pracy. 

ORGANIZACJA PRACY 

PLACÓWKI 

Placówki niepubliczne mogą organizować 

zarówno czas pracy, jak i przerw, 

w sposób dowolny, uwzględniając 

potrzeby rodziców. Szczegółową organizację 

w tym zakresie określa statut 

danego żłobka czy przedszkola. 

Tak więc, przedszkola niepubliczne 

działają w dowolnych godzinach i przez 

określony czas w roku kalendarzowym. 

Przeważnie planowana jest miesięczna 

przerwa w okresie wakacyjnym. To też 

najlepszy czas na urlopy pracowników. 

Czas zamknięcia placówki może być krótszy, 

np. dwa tygodnie. Wszystko zależy od 

wymienionych na wstępie okoliczności. 

URLOP PRACOWNIKÓW 

Wymiar urlopu wypoczynkowego nauczyciela 

i pracowników niepedagogicznych 

jest uzależniony od stażu pracy. 

Personelowi zatrudnionemu w pełnym 

wymiarze czasu pracy w przedszkolu 

niepublicznym przysługuje w zależności 

od stażu pracy 20 lub 26 dni urlopu 

wypoczynkowego w ciągu roku 

kalendarzowego (w przedszkolu publicznym 

urlop wynosi 35 dni w ciągu 

roku kalendarzowego). Na liczbę dni 

wpływa także wymiar etatu oraz okres 

zatrudnienia w roku kalendarzowym. 

O tym, który z pracowników i kiedy 

otrzyma urlop, decyduje dyrektor placówki. 

Powszechną praktyką jest wpisanie 

do grafiku dostępnego kilka 

miesięcy wcześniej terminu urlopu, 

jaki najbardziej odpowiada każdemu 

z pracowników. W miarę możliwości 

dostosowuje się oczekiwania 

personelu do realiów placówki. 

Bywa, że wszyscy pracownicy przebywają 

na urlopie w jednym czasie. To może 

być dobre rozwiązanie, np. na czas, kiedy 

w placówce odbywać się będzie remont. 

JAK WYGLĄDAJĄ 

ŚWIADCZENIA URLOPOWE 

DLA PRACOWNIKÓW? 

Brak niektórych świadczeń płacowych 

i pozapłacowych, np. trzynastej pensji, 

nagród, rocznych płatnych urlopów, dodatków 

urlopowych, zmniejsza koszty 

zatrudniania nauczycieli przez pracodawcę, 

który nie należy do jednostek sektora 

finansów publicznych. 

EKWIWALENT 

W razie niewykorzystania przysługującego 

urlopu, pracodawca w placówce 

niepublicznej nie ma obowiązku stosować 

się do Karty Nauczyciela (art. 

66 ust. 2) mówiącej o ekwiwalencie za 

urlop. Zgodnie bowiem z kodeksem 

pracy rekompensata finansowa za niewy- 

18

KSIĘGOWOŚĆ I FINANSE Zarządzanie 

korzystany (w części lub całości) urlop 

należy się wyłącznie tym osobom, które 

nie wykorzystały go wskutek rozwiązania 

stosunku pracy. Przepisy stanowią tak 

samo w odniesieniu do pracowników 

niepedagogicznych. 

ŚWIADCZENIA URLOPOWE 

Świadczenie urlopowe to uproszczona 

postać prowadzenia działalności socjalnej. 

Mogą je wypłacać pracodawcy spoza sfery 

budżetowej, zatrudniający według stanu 

na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 

20 pracowników w przeliczeniu na pełne 

etaty, nie posiadający układu zbiorowego 

pracy i regulaminu wynagradzania i nie 

tworzący zakładowego funduszu świadczeń 

socjalnych. Świadczenie urlopowe 

nie jest świadczeniem obowiązkowym. 

W przypadku opisywanego pracodawcy, 

zwolnienie się z obowiązku wypłaty 

świadczenia urlopowego następuje poprzez 

przekazanie pracownikom informacji 

w sprawie nietworzenia Funduszu 

i niewypłacania świadczenia urlopowego 

w pierwszym miesiącu danego roku kalendarzowego 

(czyli do końca stycznia) 

w sposób przyjęty u danego pracodawcy 

(np. wysłanie maili). 

Świadczenie urlopowe otrzymuje pracownik 

pozostający w stosunku pracy 

i korzystający z urlopu wypoczynkowego 

w wymiarze minimum 14 kolejnych dni 

kalendarzowych. Powinno być wypłacone 

najpóźniej ostatniego dnia przed rozpoczęciem 

urlopu. Jeżeli pracownik zostanie 

odwołany z urlopu, czyli nie wykorzysta 14 

kolejnych dni kalendarzowych, to nie musi 

zwracać pracodawcy otrzymanej kwoty. 


19

Zarządzanie PRAWO I PRZEPISY 


Każdy remont kojarzy się ze sporymi 

niedogodnościami i niemałymi wydatkami. 

I na jedno, i na drugie można znaleźć sposób. 

My skupimy się na finansowej stronie. 

Remont 

– skąd wziąć 

środki? 


Najczęściej planujemy przeprowadzenie 

remontu w placówce 

na jakiś czas przed przystąpieniem 

do niego. Bywa jednak i tak, 

że rozmaite prace remontowo-budowlane 

trzeba przeprowadzić w stosunkowo 

krótkim czasie, bo nagle pojawia się 

taka konieczność. Zaplanowany ze sporym 

wyprzedzeniem remont pozwala 

nam przeważnie zebrać chociaż część 

funduszy, jakie planujemy na niego 

wydać. A co, jeżeli konto świeci pustkami? 

Trzeba wtedy pomyśleć, jak zdobyć 

gotówkę. Istnieje kilka rozwiązań, 

które powinny okazać się pomocne. 

KREDYT W BANKU 

Oferta kredytowa jest bardzo bogata 

i na tyle zróżnicowana, że z pewnością 

uda się dopasować któryś z produktów 

bankowych do naszych możliwości 

i oczekiwań. Istnieje kilka rodzajów 

kredytów. W przypadku, kiedy jesteśmy 

właścicielami budynku, w którym 

mieści się placówka, możemy skorzystać 

z kredytu hipotecznego dla firm. 

Przy staraniach o jego uzyskanie istotnych 

będzie kilka czynników, m.in. 

okres prowadzenia działalności gospodarczej, 

sposób rozliczania się z dochodów. 

Konieczna jest dokumentacja 

nieruchomości, która będzie stanowiła 

zabezpieczenie finansowania. Jeżeli 

kwota, której potrzebujemy do wykonania 

remontu jest mniejsza, wówczas 

warto pomyśleć o zwykłym kredycie 

gotówkowym dla firm. 

KREDYT GOTÓWKOWY 

DLA FIRM 

Tutaj też obowiązuje indywidualne 

podejście do klienta. Bank zanalizuje 

naszą sytuację finansową i oceni, czy 

spełniamy wszystkie warunki. Dobrze 

już na wstępie określić cel, na jaki 

chcemy wziąć kredyt, bo to pozwoli 

zaproponować doradcy opcję kredytu 

najkorzystniejszą dla naszej firmy. 

Warto zapoznać się z ofertą wielu banków, 

by wstępnie wybrać tę najkorzystniejszą 

dla nas. W tym celu możemy skorzystać 

m.in. z porównywarek kredytów 

w internecie. Pamiętajmy, że kredyt gotówkowy 

jest wyżej oprocentowany niż 

hipoteczny i że przeważnie okres spłaty 

jest krótszy w stosunku do kredytu hipotecznego. 

DOTACJE 

Można spróbować sfinansować remont 

z dotacji otrzymywanej na placówkę 

niepubliczną. Art. 90 ust. 3d ustawy 

o systemie oświaty, wskazuje na do- 

20

PRAWO I PRZEPISY Zarządzanie 

puszczalne przeznaczenie środków 

otrzymywanych z dotacji na przedszkole 

niepubliczne. Ustawa określa też katalog 

negatywny wydatków, na które 

dotacja nie może zostać przeznaczona. 

Wymienia się wśród nich również wydatki 

na inwestycje i zakupy inwestycyjne, 

nie definiując jednak tych pojęć. 

Stąd wynikają odmienne interpretacje, 

których przyczyna jest znana – kwestionowanie 

wydatków ponoszonych 

z dotacji na niepubliczne przedszkola 

jest w interesie gmin. Z kolei podmiotom 

prowadzącym przedszkola zależy 

na uznaniu możliwie wielu wydatków 

za wydatki bieżące, co umożliwi ich 

sfinansowanie z dotacji. Przykładem 

może być zakup z dotacji usług remontowych. 

W jednostkach budżetowych 

rozporządzenie zalicza je 

do wydatków bieżących, 

ale zdarza się ich kwestionowanie 

w przedszkolach 

niepublicznych, bo zgodnie 

z ustawą o systemie oświaty 

niedopuszczalne jest pokrywanie 

z dotacji wydatków na 

inwestycje i zakupy inwestycyjne. 

Wynika z tego, że remont 

w placówce niepublicznej nie 

może mieć charakteru inwestycji, 

musi się ograniczać do odtworzenia 

infrastruktury. Oznacza to, że 

np. rozbudowa budynku nie wchodzi 

w grę, bo wówczas mamy do czynienia 

z inwestycją. 

FUNDUSZE 

Warto też zainteresować się innymi 

możliwościami dofinansowania, do 

których należą fundusze europejskie. 

Są one dostępne zarówno dla placówek 

publicznych, jak i niepublicznych. 

Środki unijne mogą być wykorzystywane 

na działalność dydaktyczną 

i wychowawczą, 

ale także na infrastrukturę 

potrzebną 

edukacji. W wielu programach regionalnych 

znaleźć można także dofinansowania 

związane z infrastrukturą 

szkół czy przedszkoli. Środki te trzeba 

przede wszystkim wykorzystać na doposażenie 

placówki tak, aby zapewnić 

lepsze warunki do nauki. Może to być 

zakup odpowiedniego wyposażenia, 

ale mogą to być też prace budowlane 

czy remontowe. 

Środków na infrastrukturę edukacyjną 

nie przewidziano we wszystkich województwach. 

W takich sytuacjach można 

wystąpić o fundusze na rewitalizację 

różnych obiektów. To propozycja 

dla tych, którzy dopiero myślą 

o założeniu placówki. 

Celem rewitalizacji 

może być dostosowanie 

budynku 

tak, 

aby zaczął 

on pełnić funkcje 

edukacyjne. 

Centralny Punkt 

Informacyjny 

Funduszy 

Europejskich 

ul. Żurawia 3/5, 


infolinia: 

22 626 06 32 


21

TEKST PROMOCYJNY 

Norma dotycząca 

akustyki 

W zeszłym roku została opublikowana norma określająca wymagania względem 

akustyki wnętrz w budynkach użyteczności publicznej. Duża jej część jest poświęcona 

pomieszczeniom w budynkach oświatowych, gdzie zaniedbania w tym zakresie są 

najbardziej dokuczliwe. 

Polska Norma PN-B-02151- 

4:2015-06 „Akustyka budowlana. 

Ochrona przed hałasem. 

Część 4: Wymagania dotyczące warunków 

pogłosowych i zrozumiałości 

mowy w pomieszczeniach oraz wytyczne 

prowadzenia badań” jest całkowicie 

nowym dokumentem, pierwszą Polską 

Normą odnoszącą się wprost do akustyki 

wnętrz. Stosowanie wymagań 

normy w odniesieniu do wskazanych 

w niej pomieszczeń ma sprawić, aby 

tam gdzie to istotne, pomieszczenia 

nie wzmacniały nadmiernie dźwięku 

w nich wytwarzanego oraz aby pogłos 

nie utrudniał komunikacji słownej (naturalnej 

czy wzmocnionej elektroakustycznie). 

HAŁAS I POGŁOS 

Przedszkola nie są aż tak głośne jak szkoły 

podstawowe, gdzie poziom dźwięku 

na korytarzach potrafi się utrzymywać na 

poziomie ponad 90 dB(A). Niemniej jednak 

hałas w salach przedszkolnych osiągający 

w trakcie zabawy 75 - 80 dB(A), 

w połączeniu z oddziaływaniem innych 

codziennych źródeł hałasu (hałas uliczny, 

głośna muzyka czy głośny telewizor 

w domu itp.) może przyczyniać się do 

powstawania trwałego niedosłuchu. Badania 

przesiewowe słuchu prowadzone 

wśród pierwszoklasistów przez Instytut 

Fizjologii i Patologii Słuchu (IFiPS) 

wskazują, że w każdej klasie zwykle ok. 

20% uczniów ma większe lub mniejsze 

problemy ze słuchem. 

Z kolei w trakcie zajęć organizowanych 

przez nauczycieli czy nauki poziom 

dźwięku jest niższy, jednak specyfika tych 

zajęć (wymagających skupienia, dobrego 

zrozumienia i zapamiętywania przekazu 

słownego itp.) sprawia, że nawet poziom 

rzędu 65-70 dB jest uciążliwy. 

Oprócz tego hałas jest silnym czynnikiem 

stresogennym, wywołuje rozdrażnienie, 

zniecierpliwienie, sprzyja zachowaniom 

agresywnym, utrudnia koncentrację. Narażenie 

na hałas przyspiesza też postępujące 

w ciągu dnia zmęczenie. U dzieci, 

szczególnie tych nadwrażliwych na hałas, 

wywołuje uczucie niepokoju i zagrożenia, 

a często także bóle głowy. W efekcie 

Definicje 

okresy zabawy pomiędzy zajęciami zamiast 

przynieść odprężenie i odpoczynek 

pozwalający potem na dobrą koncentracje 

uwagi, nie spełniają swojej roli. 

Innym ważnym aspektem związanym 

z hałasem w przedszkolach, a właściwie 

z hałasem w salach dla dzieci jest wysiłek 

głosowy nauczycieli i zrozumiałość 

mowy. Aby zapewnić dobrą zrozumiałość 

mowy (jako sygnału akustycznego), 

poziom głosu mówcy w miejscu słuchacza 

powinien być o 15 dB wyższy niż poziom 

tła akustycznego (np. szum w sali 

Chłonność akustyczna pomieszczenia, A 

Chłonność akustyczna pomieszczenia (podawana w m 2 ) jest sumą chłonności 

akustycznej powierzchni ograniczających to pomieszczenie, powietrza w nim 

zawartego oraz obiektów się w nim znajdujących. Chłonność akustyczna 

pomieszczenia zależy głównie od własności dźwiękochłonnych materiałów, 

którymi wykończone jest to pomieszczenie. W normie PN-B-02151-4:2015-06 

wymagana minimalna chłonność akustyczna pomieszczenia określona 

jest jako krotność pola powierzchni jego rzutu (np. A ≥ 0,6 x S, gdzie S to 

powierzchnia pomieszczenia w m 2 ). 

Czas pogłosu, T 

Pogłos jest zjawiskiem stopniowego zanikania dźwięku w pomieszczeniu po 

wyłączeniu źródła dźwięku, związane z występowaniem dużej liczby odbić od 

powierzchni ograniczających to pomieszczenie. Pogłosowość pomieszczenia 

określa się wielkością zwaną czasem pogłosu – jest to czas potrzebny na 

spadek (po wyłączeniu źródła dźwięku) poziomu ciśnienia akustycznego we 

wnętrzu o 60 dB. Czas pogłosu w pomieszczeniu zależy przede wszystkim 

od jego kubatury i chłonności akustycznej. Im mniejsza kubatura i im 

większa chłonność akustyczna tym czas pogłosu krótszy. Niemniej jednak 

bardzo duże znaczenie ma geometria pomieszczenia oraz rozmieszczenie 

powierzchni i obiektów dźwiękochłonnych a także rozpraszających dźwięk. 

Im bardziej równomierne jest rozłożenie chłonności akustycznej i im więcej 

jest materiałów rozpraszających dźwięk tym krótszy czas pogłosu. 

22

TEKST PROMOCYJNY 

wytwarzany przez dzieci). Oznacza to, że 

jeśli poziom tła akustycznego w pomieszczeniu 

wynosi ok. 60 dBA, to aby być dobrze 

zrozumianym, nauczyciel musi podnosić 

głos do poziomu 75 dBA. Badania 

prowadzone wśród nauczycieli przedszkolnych 

wskazują z kolei, że używają 

oni swojego głosu przez 30-50% czasu 

spędzanego z dziećmi. Taki wysiłek głosowy, 

podobnie jak u nauczycieli w szkołach, 

często prowadzi do schorzeń narządu 

mowy. Zrozumiałość mowy pogarsza 

też słyszalny pogłos, który może sprawić, 

że mimo dobrej słyszalności komunikat 

będzie silnie zniekształcony. Nawet jeśli 

to zniekształcenie jest subiektywnie nieznaczne 

i odbierany komunikat wydaje 

się całkowicie zrozumiały, to przebiegający 

„w tle” proces interpretacji sygnału 

odbywa się kosztem głównego zadania 

– na przykład zapamiętywania przekazywanych 

treści. 

WYMAGANIA NORMY 

Pomieszczenia, których podłogi, ściany 

i sufity wykończone są gładkimi, twardymi 

materiałami silnie odbijają fale 

dźwiękowe. Z tego powodu pomieszczenia 

te są głośne i pogłosowe. Zwiększenie 

chłonności akustycznej tych sal 

prowadzi do obniżenia poziomu hałasu 

oraz ograniczenia pogłosu. Zwiększyć 

chłonność akustyczną pomieszczenia 

można poprzez wprowadzenie do niego 

dużej ilości wyposażenia mającego silne 

właściwości dźwiękochłonne (dywany, 

zasłony, otwarte regały z książkami lub 

miękkimi zabawkami itp.) albo instalację 

na suficie lub ścianach specjalnych paneli 

dźwiękochłonnych. Dla poszczególnych 

typów pomieszczeń (korytarze, szatnie, 

klatki schodowe, sale dla dzieci, pomieszczenia 

administracyjne itd.) norma 

podaje konkretne wymagania, których 

spełnienie zapewni odpowiedni komfort 

użytkowania. 

W przypadku korytarzy przedszkolnych 

określono ich minimalną chłonność akustyczną. 

Nie może być ona mniejsza niż 

pole powierzchni rzutu pomieszczenia 

(chłonność akustyczna jest wielkością 

wyrażaną w m 2 ). Typowo wykończony 

korytarz szkolny (tynkowane ściany 

i sufit, wykładzina PCV, okna, drzwi) 

charakteryzuje się 5-6-krotnie niższą 

chłonnością akustyczną. Taki wzrost wytłumienia 

pomieszczenia powoduje obniżenie 

poziomu dźwięku o 7-8 dB, a to 

z kolei powoduje, że w takim otoczeniu 

dzieci bezwiednie ściszają głos. W efekcie 

obserwuje się redukcję hałasu w tych 

pomieszczeniach często przekraczającą 

10 dB. Dodatkowo, w tak wytłumionym 

pomieszczeniu dźwięk ma znacznie 

mniejszy zasięg przestrzenny, a więc hałas 

nie niesie się tak po budynku. 

Dla sal przedszkolnych określono natomiast 

maksymalny poziom czasu pogłosu, 

który nie powinien być dłuższy niż 

0,4 s. Czas pogłosu w typowo wyposażonej 

sali przedszkolnej o powierzchni 

ok. 50 m 2 , będzie wynosił ok. 1,0 s, ale 

jeżeli to pomieszczenie będzie wykorzystywane 

jako salka gimnastyczna (z dużo 

skromniejszym umeblowaniem) to może 

nawet osiągnąć 2,5 - 3,0 s. Wytłumienie 

sal skutkujące tak znaczną redukcją czasu 

pogłosu pozwoli na znaczne wyciszenie 

pomieszczeń oraz na zwiększenie 

zrozumiałości mowy. 

• Ilustrowane filmami przykłady pokazujące 

jak może się zmienić akustyka 

pomieszczeń w budynkach oświatowych, 

można znaleźć pod adresem 

http://www.ecophon.pl/przyklady 

• Więcej szczegółów na temat normy 

oraz wskazówki jak spełnić jej wymagania 

można znaleźć pod adresem 

www.ecophon.pl/PN . 

• Samą normę można nabyć na stronie 

Polskiego Komitetu Normalizacyjnego: 

http://sklep.pkn.pl/ 

24

TEKST PRENUMERATA 

PROMOCYJNY 

FORMULARZ ZAMÓWIENIA PRENUMERATY DWUMIESIĘCZNIKA 

„MÓJ ŻŁOBEK, MOJE PRZEDSZKOLE” 

Roczna prenumerata obejmuje: 

– 6 numerów czasopisma 

– bezpłatną przesyłkę pocztową 

Cena rocznej prenumeraty – 89,40 zł brutto. 

Zamawiam roczną prenumeratę czasopisma „Mój Żłobek, Moje Przedszkole”. 

Dane zamawiającego: 

Nazwa firmy 

Imię i nazwisko, stanowisko 

Adres 

Telefon 

………………………………………………………………………………………… 

………………………………………………………………………………………… 

………………………………………………………………………………………… 

………………………………………………………………………………………… 

NIP 

Ilość egzemplarzy każdego numeru ………. 

Dane do wysyłki, jeżeli inne niż powyżej: 

Imię i nazwisko/firma 

Adres 

………………………………………………………………………………………… 

………………………………………………………………………………………… 

Upoważniam Wydawnictwo Target Press Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą: Gromiec, ul. Nadwiślańska 30, 32-590 Libiąż 

do wystawienia faktury VAT bez mojego podpisu. 

Wyrażam zgodę na otrzymanie faktury VAT w wersji elektronicznej na adres e-mail: ……………………………… 

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych, zgodnie z Ustawą z dnia 29.08.1997r. 

o Ochronie Danych Osobowych (Dz. U. Nr 133 poz. 883) 

Regulamin prenumeraty dostępny jest na stronie www.mzmp.pl w zakładce „Prenumerata”. 

…………………………………….… 

Data 

…………………………………….… 

Czytelny podpis zamawiającego 

Zamówienie prosimy przesłać pocztą na adres: Wydawnictwo Target Press Sp. z o.o. Sp. k., ul. Przasnyska 6b, 

01-756 Warszawa lub zeskanować i przesłać na adres: mzmp.prenumerata@targetpress.pl. 

Aby zamówić prenumeratę można również skorzystać z formularza dostępnego na stronie: www.mzmp.pl 

Opłatę za prenumeratę należy wnieść na konto: Wydawnictwo Target Press Sp. z o.o. Sp. k. 

Nr rachunku: 55 1090 1014 0000 0001 3231 9650. Zamówienie będzie zrealizowane po dokonaniu opłaty. 

25

Nasi podopieczni ŻYWIENIE 

Maria Piekart, PAP 

Najlepsza 

jest woda! 

To podstawowy płyn, który powinniśmy podawać dzieciom do picia. Jest zdrowa, 

nie zawiera kalorii i doskonale gasi pragnienie. 

Człowiek, także ten mały, potrzebuje 

wody do życia. Ile 

wody powinien wypijać trzylatek? 

– to jedno z pytań, na które odpowiadali 

uczestnicy debaty PAP „Woda 

i napoje a zdrowie dzieci”. Zdaniem 

specjalistów, m.in. prof. dr hab. n. 

med. Haliny Weker z Instytutu Matki 

i Dziecka oraz dr n. med. Agnieszki Jarosz 

z Instytutu Żywności i Żywienia 

– minimum dla dziecka w tym wieku to 

1300 ml płynów dziennie. 

ILE WODY DLA MALCA? 

Dostarczanie odpowiedniej ilości płynów 

organizmowi dziecka jest niezwykle 

ważne. Po pierwsze woda zapewnia mu 

prawidłowe funkcjonowanie organizmu 

– jest niezbędna do wszystkich procesów 

życiowych od oddychania, przez trawienie, 

po przeprowadzanie procesów myślowych. 

Po drugie – małe dzieci szybko 

tracą wodę, dlatego łatwo ulegają odwodnieniu. 

O stanie tym mówimy, gdy 

dochodzi do utraty ilości odpowiadającej 

2 proc. wagi. Gdy więc dziecko waży 20 

kg, wystarczy, że wypoci lub odda w inny 

sposób 400 ml wody, by zaobserwować 

u niego objawy odwodnienia: zawroty 

głowy, osłabienie, bladość skóry, zatrzymanie 

oddawania moczu, utratę elastyczności 

skóry. Do odwodnienia dochodzi 

najczęściej w czasie choroby: biegunki 

czy wymiotów, ale również latem, gdy 

dzieci bawią się na dworze, pocą się biegając 

lub grając w piłkę. Często w czasie 

takich zajęć zapominają o tym, że chce im 

się pić: są zbyt zajęte, żeby wrócić do sali 

po butelkę czy kubek. To prosta droga 

do utraty dużej ilości wody z organizmu. 

PRZYPOMINAJ O PICIU 

Zadaniem opiekuna w takich przypadkach 

jest przypominanie dzieciom 

o konieczności napicia się. Warto przed 

wyjściem na dwór podać maluchom 

szklankę wody, dobrze też wystawić na 

dwór dystrybutor lub zabrać ze sobą 

butelki z wodą – jeśli idziemy z dziećmi 

na pobliski plac zabaw – by co jakiś czas 

umożliwić dzieciom uzupełnienie płynów. 

O piciu trzeba przypominać maluchom 

także w czasie prowadzenia zajęć 

w przedszkolu lub żłobku, gdzie latem 

mogą panować wysokie temperatury. 

Dobrze, jeśli z boku na stoliku będzie zawsze 

stała woda, do której malec będzie 

miał swobodny dostęp. A co z wodą do 

posiłku? Dr Jarosz twierdzi, że są „różne 

szkoły” co do picia napojów podczas 

jedzenia. – Jedna szkoła mówi, żeby nie 

pić do posiłku, bo wtedy enzymy się rozmywają, 

a druga szkoła mówi, żeby pić, 

bo ten posiłek łatwiej się spożywa – powiedziała. 

– Jak kto woli – stwierdziła, 

podkreślając jednocześnie, że nie ma 

przeciwwskazań ani w jedną, ani w drugą 

stronę. 

WODA – DOBRY NAWYK 

Mówiąc o wodzie, która trzeba spożywać 

w odpowiednich ilościach, myślimy 

oczywiście ogólnie o płynach, których 

dostarczamy organizmowi każdego dnia: 

chodzi tu o napoje, soki, zupę, wodę zawartą 

w pożywieniu, owocach i warzywach 

itd. Wszystkie te produkty i dania 

są potrzebę organizmowi, zwłaszcza że 

oprócz wody dostarczają cennych witamin 

i minerałów oraz innych składników 

odżywczych. Tak naprawdę to jednak 

czysta woda mineralna jest najlepsza dla 

zdrowia dziecka. I to ona powinna stanowić 

główny płyn podawany maluchom 

do picia. 

Wyniki „Badania nawyków dotyczących 

nawodnienia i odżywiania wśród dzieci 

w wieku szkolnym”, przeprowadzonego 

w maju 2016 r., zaprezentowanego podczas 

debaty Polskiej Agencji Prasowej 

w dn. 16 czerwca 2016 r. w Warszawie 

pokazują jednak, że tylko połowa dzieci 

w wieku szkolnym piła w ciągu ostatnich 

24 godzin wodę niegazowaną. Rodzice 

wiedzą, że picie wody jest zdrowe, 

ale dzieci jej nie lubią, bo nie ma smaku. 

Wybierają więc słodkie napoje, które 

dominują w domu i w szkole. Z badań 

TNS Polska na zlecenie Żywiec Zdrój 

S.A. wynika, że 78 proc. dzieci w wieku 

6-13 lat wypiło w ciągu ostatniej doby 

przynajmniej jeden taki produkt. Badanie 

pokazało też, że tylko co trzecia 

26

ŻYWIENIE Nasi podopieczni 


mama dzieci w wieku 6-8 lat wie, ile 

płynów powinno wypijać jej dziecko 

w ciągu dnia. W przypadku dzieci starszych, 

w wieku 9-13 lat, jest trochę lepiej 

– świadomość właściwej ilości płynów 

w diecie swojego dziecka ma co drugi 

rodzic. Nie zmienia to jednak faktu, 

że rodzice tylko w niewielkim stopniu 

(34 proc. respondentów) poszukują informacji 

nt. norm właściwego nawodnienia. 

Lepszą znajomość tematu mają 

nauczyciele, którzy w 61 proc. potrafili 

prawidłowo podać te normy. Pedagodzy 

lepiej potrafią także wskazać skutki 

odwodnienia dzieci takie jak: obniżona 

aktywność, spadek energii i kłopoty 

z koncentracją czy uczucie zmęczenia. 

DLACZEGO NIE SOK? 

Kiedyś woda uważana była za płyn gorszy 

i bezwartościowy. Lekarze zalecali, 

by zamiast niej podawać maluchom soki, 

które zawierają cenne substancje znajdujące 

się w owocach. Badania pokazały 

jednak, że soki prócz witamin zawierają 

też duże ilości cukru, który sprzyja otyłości 

i nie jest dobry dla zdrowia. Nie 

zaspokaja też skutecznie pragnienia. 

Potwierdza to wspomniany już sondaż: 

dzieci zapytane o to, co piły najchętniej 

po wysiłku fizycznym mówią, że wodę 

niegazowaną (tak twierdzi 67 proc. nauczycieli 

klas 1-3, 49 proc. uczniów z klas 

27


1-3 oraz 53 proc. uczniów z klas 4-6). Dopiero 

na kolejnych miejscach pojawiają 

się soki, nektary i napoje owocowe. Co 

ciekawe, badanie ujawniło też, że woda 

niegazowana jest najbardziej lubianym 

napojem blisko jednej piątej dzieci. 

ZDROWA I SMACZNA 

To dobrze, ponieważ woda zawiera cenne 

minerały. Ma też wiele innych zalet: doskonale 

oczyszcza organizm z toksyn, najlepiej 

gasi pragnienie; reguluje ciśnienie 

krwi i nawilża skórę oraz śluzówki. Zgodnie 

z zaleceniami Instytutu Matki i Dziecka 

dla niemowląt najlepsza jest woda 

mineralna niskosodowa, czyli zawierająca 

poniżej 20 mg sodu na dm 3 wody i niskozmienaralizowana, 

czyli zawierająca poniżej 

1500 mg składników mineralnych na 

1 dm 3 . Większe dzieci, w wieku od 2 – 10 

lat, mogą pić zarówno wodę niskozmineralizowaną, 

jak i średniozmineralizowaną 

(zawartość soli mineralnych od 500 do 

1500mg/l), jednak nie powinna być ona 

zbyt wysoko nasycona dwutlenkiem węgla. 

W przypadku żłobków i przedszkoli 

dopuszczalne jest kupowanie takiej wody 

Łączna iloś wszystkich płynów przyjętych 

w ciągu dnia przez malucha powinna 

wynosi ok. 1 l-1,5 l – w przypadku 

dzieci , a dokładnie – 100 ml wody na 

każdy z pierwszych dziesięciu kilogramów 

ich ciała, 50 ml na każdy z kolejnych 

dziesięciu i 20 ml na każdy kilogram 

powyżej 20 kg. 

w większych pojemnikach, np. butlach 

10-litrowych do dystrybutorów, które są 

zabezpieczone specjalnymi plombami 

28


gwarantującymi, że podczas transportu 

lub przechowywania wody nie dostają się 

do niej bakterie czy inne zanieczyszczenia. 

Mniejsze butelki nie powinny stać otwarte 

dłużej niż 48 godzin. 

KRANÓWKA CORAZ LEPSZA 

Minęły już czasy, kiedy woda z kranu 

śmierdziała chlorem i nie nadawała się 

do picia nawet po przegotowaniu. Dziś 

wodociągi w każdym niemal mieście 

chwalą się doskonałą jakością kranówki, 

podkreślając, że nadaje się ona do bezpośredniego 

spożycia. Obecnie woda 

z miejskich wodociągów nie jest chlorowana, 

lecz uzdatniana i filtrowana 

w dużo bardziej bezpieczny dla zdrowia 

sposób. W zależności od miejsca może 

to być np. ozonowanie lub naświetlanie 

promieniami UV. Warto o tym pamiętać, 

szukając wody do przygotowywania np. 

mleka modyfikowanego dla starszych 

niemowląt czy gotowania zup lub kompotów. 

Przedtem dobrze jednak sprawdzić, 

co mówi o jakości swojej wody 

z kranu nasz lokalny dostawca. 

JAK NAUCZYĆ DZIECI 

PICIA WODY? 

Picie wody to zdrowy nawyk, który powinno 

mieć każde dziecko. – Nawyki 

żywieniowe kształtują się już od okresu 

wczesnego dzieciństwa. Dzieci są doskonałymi 

obserwatorami. Wzorem do 

naśladowania są przede wszystkim rodzice. 

Dotyczy to wszystkich obszarów, 

także żywienia – mówi prof. dr hab. n. 

med. Halina Weker. Grzegorz Łapanowski, 

założyciel fundacji „Szkoła na 

Widelcu”, który od ośmiu lat prowadzi 

warsztaty kulinarne z dziećmi podkreśla, 

że preferują one słodki smak już od najmłodszych 

lat, bo kojarzy się z czymś dobrym, 

z przyjemnością. – Nie oznacza to 

jednak, że tej preferencji nie można zmienić. 

To tak jak z oliwkami czy owocami 

morza – na początku ich smak wydaje się 

dziwny, ale z czasem przyzwyczajamy 

się do niego i staje się jednym z naszych 

ulubionych. Podobnie będzie z wodą: 

zmiana preferencji wymaga czasu i zaangażowania 

ze strony rodziców i dzieci. 

Sprawdzi się tutaj metoda małych kroków, 

a nie nakazy czy zakazy, które 

ograniczają naturalną potrzebę samodzielnego 

i niezależnego decydowania 

zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. 

– Jeśli wprowadzimy zakaz, to automatycznie 

podsycimy potrzebę posiadania 

tego, co zostało ograniczone. Jeśli więc 

zakażemy dziecku picia tego co słodkie, 

a co było do tej pory dostępne, 

to takie produkty staną się dla niego 

jeszcze bardziej atrakcyjne – przestrzega 

Marta Żysko-Pałuba, psycholog 

i psychoterapeuta. 

29



Nie lubią warzyw? 

Niechęć do warzyw jest często spotykanym problemem. Jak zachęcić dziecko do jedzenia 

surówek i jarzynek? 

O 

ile słodkie owoce nie są problemem, 

o tyle brokuły, buraczki 

czy surówka z kapusty budzą 

zwykle niechęć u dzieci. A przecież warzywa 

stanowią podstawowy składnik 

diety, ze względu na cenne substancje, 

które zawierają. Te obfite źródła witaminy 

C, E i A, żelaza czy kwasu foliowego 

trudno zastąpić innymi produktami. 

Dlatego warto zachęcać niejadków 

do spróbowania i polubienia warzyw. 

Oto kilka trików, które to ułatwią. 

KANAPECZKI – ZWIERZĄTKA 

Dobrym, choć pracochłonnym sposobem 

na zachęcenie dzieci do jedzenia 

warzyw jest zrobienie kolorowych 

kanapeczek w zabawnych kształtach. 

Wystarczy przygotować pieczywo z wędliną 

lub żółtym serem i ułożyć na nim 

pyszczki zwierzątek lub inne kształty 

zrobione z krążków rzodkiewki, marchewki 

lub ogórka, kawałków szczypiorku 

czy talarków pokrojonych oliwek. 

Można kombinować samemu lub 

skorzystać z podpowiedzi znajdujących 

się w intrenecie. Warto też sięgnąć po 

specjalne sprzęty, jakimi są akcesoria 

do robienia bento. Bento to posiłek na 

wynos, który dotarł do nas aż z Japonii. 

W kraju kwitnącej wiśni niezwykle 

popularne jest bento przygotowywane 

dla dzieci na lunch jedzony w szkole 

lub przedszkolu. Szkolne bento przyjmuje 

tam postać zwierzątek, kwiatków 

lub innych fantazyjnych kształtów. Aby 

posiłki były atrakcyjne, japońskie mamy 

kupują specjalne wykrojniki do warzyw, 

serów i mięs, wykałaczki z dekoracjami 

lub foremki, zamieniające ryż lub puree 

w kulki albo inne kształty. Pomagają im 

one stworzyć naprawdę bajkowy posiłek, 

który wygląda wspaniale i aż chce 

się go jeść. Akcesoria do bento dostępne 

są również w Polsce w sklepach internetowych. 

ZUPA-KREM 

Problemem dla maluchów są często pływające 

w zupie kawałeczki gotowanej 

włoszczyzny czy innych warzyw. Dzieciom, 

które ich nie lubią, można podawać 

je w formie zmiksowanych zup, 

w których można dostarczyć sporą ilość 

witamin i składników mineralnych. Wystarczy 

zwykłą zupę jarzynową zblendować 

na gładką masę, by powstał smaczny 

i wartościowy krem. Do takiej zupy 

wrzucić można wszystkie warzywa, jakie 

tylko mamy pod ręką: kalafior z ziemniakami, 

brokuły ze szpinakiem i zielonym 

groszkiem, ziemniaki z włoszczyzną i dodatkiem 

majeranku itd. Do zup-kremów 

pasują grzanki lub groszek ptysiowy, ale 

równeż drobne kluseczki. 

SOSY I PLACUSZKI 

Placki ziemniaczane z dodatkiem zmiksowanej 

cukinii i marchewki, sos do makaronu 

ze zmiksowanego gotowanego 

kalafiora czy mięsny farsz do naleśników 

ze zblendowaną włoszczyzną – to kolejne 

sposoby przemycenia warzyw tak, 

by dzieci się nie zorientowały. Drobno 

starta marchewka może stanowić składnik 

prawie każdego ciasta. Gdy maluchy 

polubią nowy smak, można stopniowo 

zrezygnować z blendera i rozdrabniać 

ugotowane warzywa widelcem lub kroić 

na malutkie kawałki. Ważne tylko, by 

znaleźć potrawy, które można uzupełniać 

takimi warzywnymi dodatkami. 

Warto pamiętać, że warzywa można 

dodawać również do past kanapkowych 

(z wędzonej makreli i białego sera) czy 

do twarożków. 

SOKI I PRZECIERY WARZYWNE 

Dobrym pomysłem na podanie dziecku 

warzyw w innej, a przez to ciekawszej 

formie jest przygotowywanie z nich 

soków. Kupno wyciskarki umożliwia 

zrobienie soków i przecierów zarówno 

warzywnych, jak i owocowych, a zakup 

blendera – także koktajli czy smoothies. 

WAŻNE: 

W podobny sposób można 

przemycać mięso dzieciom, które 

mają do niego wstręt. Można je 

ukrywać w farszu do naleśników 

czy pierogów lub w sosach do 

makaronu. 


30


fot. Fotolia.com (3) 

Sokowirówki i wyciskarki bardzo dokładnie 

zgniatają i rozdrobniają warzywa. 

Dzięki takiej metodzie w sokach 

pozostają wszystkie cenne substancje: 

witaminy i minerały. Warto wiedzieć, że 

szklanka soku warzywnego (czyli ok. 200 

ml) to jedna z pięciu obowiązkowych 

porcji warzyw i owoców, które każdy 

powinien zjeść w ciągu doby. 

Kilka pomysłów 

na zachętę 

• Dzieci chętniej jedzą dania, 

które same przygotowały. 

Zanim więc podasz kanapki na 

podwieczorek, zaproś maluchy 

do wspólnego ich 

sporządzenia. 

• Zadbaj o atrakcyjny wygląd 

jedzenia. Przydadzą się tu 

wspomniane foremki do ryżu, 

akcesoria do wycinania warzyw, 

ale również własna pomysłowość. 

• Pomyśl o ładnej zastawie. 

Talerzyki z misiami na dnie, które 

każdy chce wreszcie ujrzeć, 

czasami pomagają na apetyt. 

31



Maria Piekart 

Postaw na mleko 

Dla organizmu dziecka to jeden z najważniejszych składników diety. Jednak rodzaj mleka, 

który podajemy naszym podopiecznym zależy od ich wieku. 

Mleko pełne jest białka i wapnia, 

ale również cukrów, 

tłuszczy, witamin (A,D,E 

i K) oraz soli mineralnych. Białko 

to główny budulec organizmu: dzięki 

niemu komórki rosną i odnawiają 

się, mózg działa na pełnych obrotach, 

a mięśnie pracują bez zarzutu. Z kolei 

wapń jest ważny dla układu kostnego 

– wzmacnia kości i zęby, ale wpływa 

też na prawidłową pracę układu nerwowego 

i na krzepliwość krwi. Mleko 

zawiera też cukry, m.in. laktozę, która 

wpływa na przyswajanie wapnia przez 

organizm. A jednak wciąż słychać 

głosy, które podważają teorie o doskonałym 

wpływie mleka na zdrowie 

dzieci. Jaka jest prawda? Czy możemy 

w przedszkolu lub żłobku podawać 

dzieciom mleko? Oczywiście – zależy 

tylko jakie. 

32


Zgodnie z zaleceniami specjalistów, 

dzieci powinny pić mleko mamy przynajmniej 

do 6. miesiąca życia, potem 

karmienie może być kontynuowane 

lub zamienione na karmienie mlekiem 

modyfikowanym, które stanowi uzupełnienie 

rozszerzonej diety niemowlęcia. 

Mleko modyfikowane następne 

czy typu junior (dla dzieci powyżej 1. 

roku życia) to mleko krowie, jednak 

odpowiednio przetworzone – zmodyfikowane, 

stąd nazwa. Ma obniżoną 

ilość białka i sodu, poziom potasu 

i chloru, zmienione proporcje tłuszczów 

(dodawane są tłuszcze roślinne), 

zwiększoną ilość witamin i żelaza, 

kwasów tłuszczowych czy laktozy, 

których w mleku krowim jest stosunkowo 

niewiele, w porównaniu z mlekiem 

kobiecym. Po co to wszystko? 

Chodzi o to, że organizm niemowlęcia 

potrzebuje niektórych składników 

do prawidłowego rozwoju (dlatego są 

one dodawane do mieszanek), a z niektórymi 

nie poradziłby sobie podczas 

trawienia, np. duże ilości białka i sodu 

mogłoby obciążać nerki małego dziecka 

(te są wyrzucane ze składu mleka 

modyfikowanego). 

Ze zwykłym mlekiem krowi może sobie 

poradzić dopiero organizm dziecka 

po pierwszych urodzinach. Dlatego 

w zaleceniach pediatrów mleko krowie 

pojawia się dopiero w diecie po 1. roku 

życia. Innym powodem, dla którego mleko 

krowie znajduje się w diecie dopiero 

rocznego dziecka jest fakt, że mleko często 

uczula. W jego składzie znajduje się 

aż 30 białek uznawanych za alergizujące. 

U dziecka w wieku powyżej 12. miesięcy 

alergia na białka mleka krowiego jest 

już zwykle rozpoznana, a sam malec jest 

już mniej podatny na alergie. Warto pamiętać, 

że obostrzenia dotyczące wieku 

dzieci i mleka krowiego odnoszą się wyłącznie 

do surowego mleka. Przetwory 

mleczne, jak serki czy jogurty można podawać 

dzieciom wcześniej – to dla tego 

że są również przetwarzane podczas 

produkcji. 

CO PODAWAĆ? 

Jakie ma to znaczenie dla nas, osób konstruujących 

żłobkowy lub przedszkolny 

jadłospis? Dopóki dziecko nie skończy 

roku i jego rodzice nie zdecydują się 

na podanie mu mleka krowiego, nie 

wolno nam go wprowadzać do diety. 

Zakaz ten dotyczy oczywiście również 

maluchów, u których zdiagnozowana 

jest alergia na białko mleka krowiego. 

Takie dzieci mogą pić wyłącznie mleko 

modyfikowane lub junior. Są to pełnowartościowe 

mieszanki bogate w wapń 

i witaminę D, żelazo czy tłuszcze nienasycone. 

Dla wybrednych mleka typu 

junior dostępne są również w wersjach 

smakowych: waniliowej, z miodem, 

truskawkowej itd. Już w drugiej połowie 

1. roku życia można podawać 

przetwory mleczne przeznaczone dla 

niemowląt: serki, jogurty. Są one wartościowymi 

źródłami wapnia, aminokwasów 

i witamin, a także bakterii 

probiotycznych. Jogurty dla niemowląt 

mają skład przystosowany do małych 

brzuszków. Zwykłe jogurty dla dorosłych 

można podawać starszym dzieciom 

w 2. roku życia – mogą bowiem 

zawierać barwniki i cukier, których lepiej 

unikać jak najdłużej. 

Jogurt z jabłuszkiem i cynamonem 

(porcja dla 4 dzieci) 

• 4 jabłka, szczypta cynamonu, 4 łyżki cukru brązowego i 2 szklanki 

jogurtu naturalnego. 

Udusić obrane i pokrojone jabłka z cukrem i cynamonem. Zblendować je lub 

dobrze rozgnieść, a następnie dodać do jogurtu naturalnego. 

Kulki z twarożku na zimno 

(porcja dla 4 dzieci) 

• 1 kg twarożku, 1 szklanka jogurtu naturalnego, 4 łyżki powideł, wiórki 

kokosowe lub kakao do obtoczenia. 

Twarożek zmieszać z jogurtem i powidłami. Uformować kulki i obtoczyć je 

w wiórkach kokosowych lub w kakao. Schłodzić w lodówce. 

Placuszki z truskawkami (dla 6 dzieci) 

– przepis pochodzi z książki Darii Ładochy 

„Gotuj zdrowo dla dzieci” 

• 250 g jogurtu, 2 jajka, 2 łyżki oleju, 3 łyżki cukry trzcinowego, 1 i 1/3 

szklanki mąki orkiszowej, 2 łyżeczki proszku do pieczenia, truskawki. 

Jogurt zmiksować z jajkami i olejem, dodać cukier, mąkę, proszek i szczyptę soli. 

Wymieszać i dodać pokrojone truskawki. Nakładać na patelnię łyżką formując 

placuszki. Smażyć na małym ogniu z każdej strony aż do zrumienienia. 

Budyń domowej roboty (dla 4 dzieci) 

– przepis pochodzi z książki Darii Ładochy 

„Gotuj zdrowo dla dzieci” 

• 50 g białej czekolady, 1/2 litra mleka, 1 jajko, 2 łyżki cukru, 2 łyżki mąki 

ziemniaczanej, 20 ziarenek granatu do dekoracji, kilka listków mięty. 

Czekoladę zetrzeć na tarce, razem z innymi składnikami wrzucić do rondelka 

i podgrzać 10 min, aż masa zgęstnieje. Podczas gotowania cały czas mieszać. 

Wlać do salaterek i pozostawić do ostygnięcia. Udekorować owocami i miętą. 

33

Nasi podopieczni ZDROWIE 

Innovationpr.pl 

Wypadki dzieci 

– pierwsza pomoc 

Dzieci bywają bardzo ruchliwe i często trudno uchronić je przed drobnymi wypadkami 

w domu, przedszkolu czy na placu zabaw. Do najczęstszych skutków dziecięcej aktywności 

zaliczają się stłuczenia, skaleczenia i siniaki. Warto wiedzieć, jak poradzić sobie z nimi 

i jakimi preparatami uzupełnić apteczkę, aby być przygotowanym na takie okoliczności. 

Drobnych wypadków w przedszkolu 

nie da się uniknąć – najmłodsi 

bywają bardzo ciekawscy 

i na tyle aktywni, że nawet chwilowe 

spuszczenie ich z oka może skończyć się 

siniakiem lub otarciem. Pierwszą pomoc 

w przypadku takich urazów można 

przeprowadzić samodzielnie, przy użyciu 

środków z apteczki. 

STŁUCZENIA I ZASINIENIA 

Dzieciństwo nie może obyć się bez stłuczeń 

i siniaków, a najmłodsi mają wiele 

okazji, żeby nabić sobie guzy. W trakcie 

uderzenia, np. o podłoże, naruszone zostają 

tkanki, wywołując obrzęk i krwiak, 

czyli znany nam siniak. Co zrobić, kiedy 

dziecko uderzy się lub przewróci? 

Przede wszystkim warto schłodzić miejsce 

stłuczenia przy pomocy kostek lodu 

zawiniętych w chustkę lub woreczek. 

Można posmarować je również maścią 

chłodzącą zawierającą arnikę, np. Maścią 

Niedźwiedzią Polarny Lód. Chłodzenie 

stłuczenia powoduje obkurczenie naczyń 

krwionośnych, zatrzymując narastający 

obrzęk i zasinienie. 


SKALECZENIA, 

ZADRAPANIA, OTARCIA 

W trakcie zabawy nietrudno również 

o lekkie skaleczenie lub otarcie. W przypadku 

delikatnych zranień ryzyko dostania 

się brudu lub bakterii do głębszych 

warstw skóry jest minimalne, dlatego 

najczęściej wystarczy przemyć miejsce 

otarcia lub skaleczenia wodą, a jego okolice 

wodą i mydłem. Można również zdezynfekować 

ranę obmywając ją środkiem 

odkażającym pamiętając przy tym, aby 

takie preparaty stosować bezpośrednio 

na ranę. Nie polewajmy rany spirytusem 

salicylowym, ponieważ przy głębszych 

skaleczeniach może powodować uszkodzenia 

tkanek. Po zakończeniu tych 

czynności na miejsce zranienia możemy 

przykleić plaster z opatrunkiem. W przypadku 

głębszych ran, utkwienia w niej 

przedmiotów lub zabrudzenia rany konieczny 

jest szybki kontakt z lekarzem. 

OPARZENIA 

Ruchliwe dziecko łatwo może oparzyć 

się o gorące przedmioty. Jeśli oparzenie 

jest powierzchowne, obejmuje jedynie 

zaczerwienienie naskórka i nie pojawiają 

się na nim pęcherze (co świadczy o poparzeniu 

głębszych warstw skóry), powinno 

się od razu schłodzić miejsce oparzenia, 

umieszczając je pod strumieniem 

bieżącej, zimnej wody na nie więcej niż 

kwadrans. W przypadku lekkich oparzeń 

nie jest konieczne zakładanie opatrunku. 

Dla złagodzenia objawów i schłodzenia 

miejsca oparzenia można zastosować 

preparaty chłodzące. 

Z lekkimi urazami dzieci można sobie 

poradzić. Ważne jest jednak przede 

wszystkim to, aby zapobiegać niebezpiecznym 

sytuacjom – nie spuszczać 

pociechy z oka podczas zabawy, zabezpieczyć 

w domu ostre krawędzie i nie 

zostawiać w zasięgu wzroku gorących 

przedmiotów oraz detergentów. Nie 

zapominajmy również o tym, że poważniejsze 

urazy należy jak najszybciej skonsultować 

z lekarzem. 

34

ZDROWIE Nasi podopieczni 

Podręczna apteczka w przedszkolu 

Zgodnie z ustawą (Dz. U. Z 2007 Nr 14, poz. 89) wychowawca i opiekun w przedszkolu nie może podawać dziecku 

żadnych leków. Co innego, gdy malec skaleczy się lub stłucze sobie kolano. Wówczas musimy opatrzeć ranę, tzn. 

zdezynfekować i zalepić ją plastrem. Datego w każdym przedszkolu musi znajdować się apteczka (to również wymóg 

rozporządzenia Dz. U. Nr 6, poz. 69 z 2003 r.). W podręcznej apteczce powinny znaleźć się środki do udzielania 

pierwszej pomocy: delikatne preparaty odkażające np. Octenisept (nie wolno stosować płynów dezynfekujących 

i wody utlenionej), różnej szerokości bandaże dziane i elastyczne, kompresy jałowe, sterylną gazę opatrunkową, 

opatrunki jałowe, plastry. Warto też, aby oprócz środków opatrunkowych w apteczce w przedszkolu znalazły się płyny 

odstraszające komary, meszki i kleszcze oraz preparaty z filtrem UV, ewentualnie pianki na oparzenia słoneczne. 

Płyn 

odstraszający 

komary 

Mosbito 

Płyn do odstraszania 

komarów w dużym 

opakowaniu z rozpylaczem 

w formie tzw. pistoletu. Płyn 

do odstraszania komarów 

przeznaczony do 

bezpośredniego stosowania 

na skórę to rozwiązanie dla 

tych, którzy przyzwyczaili 

się do tradycyjnej formy 

preparatów na komary. Zawiera 

tylko naturalne olejki eteryczne: lawendowy 

i z mięty pieprzowej. Ma zapach lawendy, który 

jest przyjemny dla człowieka, ale uciążliwy dla 

komarów. 

Cena: 18,49 zł/250 ml 

Maść niedźwiedzia 

Została wyprodukowana z naturalnych surowców 

oraz cennych ekstraktów ziołowych. Tradycyjna 

receptura wzbogacona w składniki aktywne 

zapewnia naturalne działanie oraz intensywne 

chłodzenie, pozostawiając 

przyjemne uczucie ulgi, 

odprężenia i relaksu. 

Maść Niedźwiedzia tworzy 

na skórze pielęgnacyjno 

- ochronną warstwę, 

zapewniając długotrwałe 

działanie. Stosować do 

schłodzenia i masażu okolic 

stawów, mięśni oraz pleców 

po nadmiernym wysiłku 

fizycznym. Szczególnie 

polecana dla osób 

uprawiających sport i osób 

starszych. 

Cena: 11.49 zł/100 ml 

Panthenol Pianka 

regenerująco-łagodząca 

Pianka regenreująco-łagodząca 

z dekspantenolem przynosi ukojenie, ochładza 

skórę po nadmiernym opalaniu lub podrażnioną 

w inny sposób. Chroni i pielęgnuje podrażnioną 

skórę, zwłaszcza po oparzeniach słonecznych 

i termicznych. Stymuluje naturalne procesy 

odnowy komórek. 

Piankę można stosować u dzieci od 3. roku życia. 

Pianka łatwo się wchłania, dzięki czemu aplikacja 

na bolesne miejsca jest bardziej skuteczna – nie 

wymaga wcierania. 

Cena: 16,99 zł/150 ml 

Plastry viscoplast 

Zestaw plastrów 

opatrunkowych 

z wizerunkiem postaci z filmu 

Star Wars. 

Barwnik bezpieczny dla skóry 

dziecka, hipoalergiczne, 

przepuszczalne dla pary 

wodnej i powietrza (pozwalają 

skórze oddychać). Zestaw 

zawiera 10 sztuk plastrów 

o rozmiarze 72 x 25 mm na 

folii PE. 

Cena: 5,69 zł 

Chicco – Przeciw komarom 

Wyjątkowa formuła działa skutecznie 

w dzień i w nocy, doskonała ochrona przeciw 

najpowszechniej występującym rodzajom 

komarów, w tym najbardziej irytującym 

i groźnym azjatyckim komarom tygrysim, które 

występują coraz częściej w wielu częściach 

świata. Testowane dermatologicznie, bez 

alkoholu, nie zawierają barwników, co zapewnia 

łagodną i delikatną ochronę dla niemowląt 

i dzieci od 3 miesiąca życia oraz kobiet w ciąży. 

Cena: 24,30 zł/100ml. 

35

Nasi podopieczni ZDROWIE 


Maciej Wójcik 

Uwaga, kleszcze! 

Są małe, ale niebezpieczne. Kryją się w trawie i krzakach, nie tylko w lesie, ale 

i w przedszkolnym ogrodzie. Dlatego trzeba chronić przed nimi dzieci. 

Wraz z nastaniem lata dni stają 

się coraz cieplejsze, a aura 

sprzyja spędzaniu czasu 

na dworze. Przebywanie na świeżym 

powietrzu jest niezwykle ważne i potrzebne 

do odpowiedniego rozwoju naszych 

podopiecznych, dlatego powinno 

się okres ładnej pogody wykorzystać 

maksymalnie. Należy jednak pamiętać 

o niebezpieczeństwach jakie się z tym 

wiążą, zwłaszcza o tych, które ciężko 

nieraz dostrzec na pierwszy rzut oka. 

Na przykład o kleszczach. 

PAJĘCZAKI, CZYLI...? 

Kleszcze to niezwykle drobne pasożyty 

z gatunku pajęczaków. Ich rozmiary 

są zależne od ilości krwi jaką wypiją. 

W trakcie pasożytowania, ich masa 

może się powiększyć dwieście razy, 

a tułów może osiągnąć nawet 3 centymetry 

długości. Czemu tak małe stworzenie 

jest aż tak niebezpieczne? Chodzi 

oczywiście o choroby, które kleszcze 

przenoszą do naszego organizmu: boreliozę 

i kleszczowe zapalenie mózgu. 

Ta pierwsza to choroba bakteryjna po- 

36

ZDROWIE Nasi podopieczni 

wodowana bakterią o nazwie borelia. 

Kleszcz przekazuje ją wraz ze swoją śliną 

po wkłuciu się w skórę. Z tą chorobą 

(odpowiednio wcześnie wykrytą) jesteśmy 

na szczęście w stanie poradzić sobie 

za pomocą antybiotyków. Dużo gorsze 

jest kleszczowe zapalenie mózgu, które 

jest chorobą wirusową, a więc nie ma na 

nią antybiotyku. Tę chorobę trzeba po 

prostu „przejść”. W przeciwieństwie do 

boreliozy, na kleszczowe zapalenie mózgu 

można dziecko zaszczepić. 

PRAWDY I MITY 

Jak sprawić, żeby uchronić naszych podopiecznych 

przed kleszczami? Istnieje 

wiele mitów na ten temat. Dotyczą tego, 

jak się przed nimi chronić, gdzie je można 

znaleźć i jak się ich pozbyć, gdy już się 

wkłują. 

Najczęściej spotykane mity: 

• Kleszcze żyją tylko w paprociach 

– omijając te rośliny jesteśmy bezpieczni 

• Kleszcze skaczą na nas z drzew 

• Jasne kolory przyciągają kleszcze 

– idąc do ogrodu należy ubrać się 

w ciemne stonowane kolory 

Dlaczego są to mity? Wyeliminowanie 

paprotników, a nawet wszystkich drzew 

z naszego przedszkolnego ogródka problemu 

nie rozwiąże. Kleszcze żyją w krzakach, 

które mają maksymalnie wysokość 

półtora metra, a najczęściej spotkać je 

można na trawach. Dodatkowo są ślepe, 

dlatego jest im zupełnie obojętne, w co jesteśmy 

ubrani. Dlatego powyższe ostrzeżenia 

nie są skuteczne, a ukąszeniom musimy 

zapobiegać innymi metodami. 

SZCZEPIENIE 

Przede wszystkim najważniejszą sprawą 

będzie zwrócenie uwagi rodziców 

naszych podopiecznych na pajęczaki. 

To od nich zależy zwiększenie poziomu 

bezpieczeństwa dzieci. To oni podejmą 

na przykład decyzję o zaszczepieniu 

dziecka na kleszczowe zapalenie mózgu. 

W tej kwestii my możemy jedynie 

poinformować rodziców po pierwsze: 

o istnieniu takiej szczepionki, po drugie: 

o podstawowych faktach na jej temat, 

które powinni znać, jak np. ten, że szczepienie 

jest bezpieczne już u rocznych maluchów. 

Dodatkowo, to właśnie rodzice 

mają możliwość dokładnego obejrzenia 

swojego malucha i poszukania kleszczy 

na jego ciele, a zatem to oni jako pierwsi 

mogą zauważyć ewentualnego kleszcza 

i jako pierwsi zareagować. Warto zwrócić 

im uwagę na to, że tego problemu nie 

należy bagatelizować. I wreszcie to oni 

podejmą decyzję o preparatach odstraszających 

kleszcze, jakimi będzie można 

spryskiwać ubrania i ciało maluchów 

przed wyjściem na spacer (zaopatrzą 

w nie dzieci lub nie wyrażą przeciwwskazań, 

żeby to przedszkole się w takie prepararty 

zaopatrzyło). 

NASZA ROLA 

Sami jednak też zupełnie bezsilni nie jesteśmy. 

Możemy bowiem zadbać o to, 

żeby w przedszkolnym ogródku ograniczyć 

ilość kleszczy przez spryskiwanie roślin 

znajdujących się w ogrodzie. Warto 

też pilnować dzieci, aby nie chodziły po 

chaszczach i między krzakami. Jeśli zauważymy, 

że jakieś dziecko ma na skórze 

kleszcza, musimy pamiętać, że nie wolno 

nam go usuwać. Opiekun w placówce nie 

może wykonywać żadnych medycznych 

procedur, należy do nich także wyciąganie 

kleszcza bez wiedzy i zgody opiekunów 

dziecka. Jedyne co możemy zrobić, to natychmiastowe 

poinformowanie rodziców 

o zauważonym pajęczaku. 


37

Nasi podopieczni WYCHOWANIE 


W co się bawić? 

Zabawy podwórkowe powoli odchodzą do lamusa. Zastępują je tablety i smartfony, 

których we własnych domach używają coraz mniejsze dzieci. Nie pozwólmy, aby nasi 

podopieczni ograniczali się do samotnego korzystania z cudów techniki. Zaproponujmy 

im alternatywę. Pozwólmy wypracować, choćby w przedszkolu, dobry nawyk. 

Nie od dziś wiadomo, że zabawy 

na świeżym powietrzu korzystnie 

wpływają nie tylko na zdrowie 

i kondycję naszych wychowanków, ale 

także na ich umiejętność funkcjonowania 

w grupie i budowania relacji. Bez nich nasi 

podopieczni nie będą się prawidłowo rozwijać, 

a ich rodzice z pewnością nie będą 

zadowoleni, jeśli maluchy w ciepłe dni nie 

będą pojawiały się na dworze. Pamiętajmy, 

że nawyki, także te dotyczące aktywności 

fizycznej, kształtują się już we wczesnym 

dzieciństwie. I że złe nawyki przychodzą 

same, a dobre trzeba wypracować. Zapewnienie 

dzieciom atrakcji na świeżym 

powietrzu jest więc naszą powinnością 

i obowiązkiem. Jak sprawić, aby maluchy 

naprawdę chętnie uczestniczyły w grach 

i zabawach podwórkowych? Oto kilka pomysłów 

na aktywność fizyczną na świeżym 

powietrzu. 

TOR Z PRZESZKODAMI 

Ustawiamy na naszym przedszkolnym 

placu zabaw tor przeszkód dostosowany 

do wieku maluchów. Mogą się na 

nim znaleźć krzesła, piłki, siatki, drabinki, 

obręcze i wszelkie inne przeszkody, 

które mamy pod ręką. My wyposażmy 

się w stoper i mierzmy maluchom czas 

potrzebny na pokonanie przeszkód. 

Jest to świetne zadanie pozwalające na 

naukę koordynacji ruchów, rywalizację 

i... No właśnie. Jak w każdym konkursie 

mamy tu wygranych (których oczywiście 

nagradzamy, choćby wesołą naklejką), 

jak i przegranych. Dzieci uczą 

się cieszyć ze zwycięstwa i akceptować 

porażki. 


38

WYCHOWANIE Nasi podopieczni 


POSZUKIWANIE SKARBÓW 

W tej zabawie może uczestniczyć wiele 

dzieci w różnym wieku. Naszym zadaniem 

jest pochowanie w przedszkolnym 

ogrodzie jak największej ilości 

atrakcyjnych dla dzieci „skarbów”: słodyczy, 

drobnych zabawek, materiałów 

plastycznych. Zadaniem małych poszukiwaczy 

będzie odnalezienie ich, a naszym 

wydawanie poleceń złożonych, 

które dziecko powoli musi uczyć się 

rozumieć i stosować, takich jak: „Stań 

prosto. Dwa kroki w lewo, kucnij. Połóż 

rękę na tej gałęzi. Przeczołgaj się 

odrobinę do przodu”. To ćwiczenie 

świetnie integruje grupę oraz pozwala 

wszystkim uczestnikom zabawy na wiele 

radości. 

ZABAWA W „GŁUPIEGO JASIA” 

To gra z piłką. Potrzebne są do niej 

trzyosobowe grupy dzieci. Dwoje 

z nich rzuca do siebie piłkę, a trzecie 

dziecko, stojące po środku, usiłuje ją 

przechwycić. Jest to możliwe, gdy piłka 

upadnie lub gdy dziecko wyskoczy 

wysoko i złapie piłkę w locie. Wtedy 

zastępuje osobę, której udało się wytrącić 

piłkę, czyli po prostu dzieci zamieniają 

się miejscami. Ta zabawa stwarza 

okazję do wysiłku fizycznego, rozwija 

refleks i pozwala na integrację z grupą 

rówieśników. 

UDAWANKI 

To zabawa lubiana szczególnie przez 

bardzo małe dzieci. Prosimy je, aby rozbiegły 

się po placu, następnie rzucamy 

komendy: „Zbieramy grzyby”, „Łapiemy 

motyle”, „Malujemy ścianę”, „Zrywamy 

jabłka”. Dzieciaki w tej zabawie muszą 

symulować różne czynności, być uważne 

i pomysłowe jednocześnie. Gra świetnie 

integruje, pozwala się bawić, pośmiać 

i radośnie spędzić czas. 

MURARZ 

Dzieci ustawiają się po jednej stronie 

ogródka. Jedno dziecko – murarz staje po 

środku i łapie dzieci przebiegające na drugą 

stronę. Murarz może poruszać się tylko po 

jednej linii – w prawo i w lewo. Gdy załpie 

dziecko, staje ono na linii, zmniejszając wolne 

miejsce do przebiegania. Kolejne złapane 

dziecko staje obok, tworząc mur i „zabudowując” 

przestrzeń do przebiegania. 

Anna Kuciubas, przedszkolanka 

z warszawskiego przedszkola „Skrzaty” 

Zauważyłam, że wiele dzieci nie chce latem wychodzić na dwór. Wolą 

posiedzieć w sali i pooglądać telewizję. Jednak ja, jako pedagog, nie 

mogę się na to zgodzić. Moim zadaniem jest zapewnienie podopiecznym 

odpowiedniej porcji ruchu na świeżym powietrzu. Dzięki temu dzieci lepiej 

się rozwijają, integrują, są zdrowsze, a co dość oczywiste – również chętniej 

zjadają potem przedszkolne posiłki, do spożycia których normalnie nie 

zawsze można je namówić. Jednak pamiętajmy – gdy zabieramy naszych 

podopiecznych na przedszkolne podwórko, postarajmy się zapewnić 

im jakieś atrakcje. Nie ograniczajmy się do ustawionych na placu zabaw 

drabinek i piaskownic. Wymaga to od nas oczywiście sporo wysiłku, ale 

nagrodą będzie zdrowie nie tylko naszych pociech, ale także nasze własne. 

39



Dmuchawce, 

latawce, wiatr... 

Istnieją zabawki ponadczasowe. Takie, które cieszą wiele pokoleń. To oczywiście piłki, 

latawce, skakanki, gumy do skakania oraz wszelkiej maści paletki do gier na świeżym 

powietrzu. Jakie wybrać do naszego żłobka i przedszkola, aby służyły przez lata? 

Piłka-zmyłka? Znikająca plastelina? 

Piasek kinetyczny? A może 

urządzenie do puszczania wielu 

baniek mydlanych jednocześnie? 

Mamy w czym wybierać. Decydując 

się na zakup zabawek do naszej placówki, 

uważnie przejrzyjmy ofertę 

kilku firm – wiele z nich reklamuje się 

w środkach masowego przekazu, i co 

nie dziwi, to właśnie ich produkty są 

najbardziej pożądane przez naszych 

podopiecznych. Możemy się z tym 

nie zgodzić, możemy taki stan rzeczy 

skrytykować albo przyjąć do wiadomości 

i także w ten sposób zawalczyć 

o klienta. Tym bardziej, że wiele z reklamowanych 

gadżetów jest po prostu 

bardzo rozwijających i ciekawych. 

I znakomicie potrafią uatrakcyjnić 

niejedne nudne zajęcia w żłobku czy 

w przedszkolu. 

PIŁKI NIE TYLKO 

DLA CHŁOPCÓW 

Co można zrobić ze zwykłą piłką? Okazuje 

się, że wiele. Można wyprodukować 

bardzo obecnie popularna piłkę-zmyłkę 

40



(firmy Eppe), która jest przeznaczona 

dla dzieci w wieku 4-7 lat, zarówno dla 

chłopców, jak i dziewczynek. Występuje 

w różnych wesołych kolorach, które zadowolą 

oczekiwania obydwu płci. Piłka 

ma przesunięty środek ciężkości – tocząc 

się, nieoczekiwanie zmienia kierunek, 

a kiedy wydaje się, że już ją mamy, ona 

znowu ucieka w inną stronę – tak reklamują 

swój produkt producenci. Gadżet 

wyparł hit ostatnich czasów – dyskopiłkę 

(również firmy Eppe), która pełniła dwie 

funkcję – dysku, którym można było 

rzucać na odległość lub do uczestnika 

zabawy oraz piłki klasycznej. Co więcej 

– potrafiła zmienić się podczas gry i zaskoczyć 

tym bawiące się nią dzieci. Występuje 

również w wielu uniwersalnych 

kolorach. Jest wykonana z wytrzymałego 

gumowego tworzywa, elastyczna 

i odporna na uszkodzenia, jaskrawa – 

a więc świetnie widoczna podczas zabawy. 

Piłka zapewnia świetną rozrywkę na 

świeżym powietrzu i motywuje dzieci do 

aktywności fizycznej. Ale to nie koniec 

niezwykłych piłek, które możemy znaleźć 

w wielu sklepach. Możemy również 

pokusić się o zakup popularnych piłek 

do skakania (produkuje je np. firma 

SIMBA). Piłka jest wyposażona w wygodne 

uchwyty, wystarczy na niej usiąść, 

przytrzymać za wystające rączki i można 

już oddać się wesołej zabawie. Gadżet 

wyrabia umiejętność zachowania równowagi. 

Co więcej – jest dostępny w wielu 

ciekawych kolorach z wzorem ulubionej 

postaci z bajek. 

NA NIEBANALNE 

PRZEDPOŁUDNIE 

Aby zagospodarować naszym podopiecznym 

czas przed obiadem, oczywiście 

na świeżym powietrzu, świetnie 

sprawdzi się puszczanie latawców. To 

rozrywka ponadczasowa, która była 

dostępna już w pokoleniu naszych rodziców. 

Tyle, że kiedyś latawce wykonywało 

się samodzielnie, obecnie 

można kupić gotowe zabawki w sklepie 

lub hurtowni. Istnieją nawet specjalne 

sklepy z latawcami, takie jak choćby 

latawce.pl. Możemy tu nabyć zabawki 

w przeróżnej aranżacji, kolorach i motywach. 

Ceny też bywają w dużej rozpiętości 

– od dostępnych na każdą kieszeń, 

po takie dla prawdziwych koneserów 

takiego sprzętu. 

BAŃKI NA TYSIĄC SPOSOBÓW 

Puszczanie baniek mydlanych przez nasze 

maluchy przeżywa progres. Ale nie 

są to już takie bańki mydlane jakie puszczało 

się jeszcze kilkanaście lat temu. Tu 

również przemysł zabawkowy oferuje 

nam wiele możliwości. Możemy zakupić 

urządzenie do puszczania ogromnych 

baniek mydlanych, oczywiście nie pod 

wpływem oddechu, ale wiejącego wiatru 

(firma 4M) lub takie, z którego udaje się 

puszczać wiele baniek jednocześnie (producentem 

jest firma Smiki). To ostatnie 

jest małych rozmiarów i niewiele kosztuje, 

więc możemy zakupić je w większej 

ilości, tak aby starczyło dla wszystkich 

dzieci, lub aby mogło stać się nagrodą za 

dobre zachowanie czy upominkiem rozdawanym 

w przedszkolnych konkursach. 

Pamiętajmy, że jest to zabawka dla dzieci 

w bardzo różnym wieku, poczynając od 

trzylatków, ale zapewne ucieszą się z niej 

nawet zerówkowicze. 

41


Magdalena Bodzoń 

Czytać każdy może… 

stwórzmy mu warunki 

Czytanie jest jedną z najważniejszych umiejętności współczesnego człowieka, stymuluje 

bowiem dalszy rozwój umysłowy, umożliwia zdobywanie i pogłębianie wiedzy. 

Umiejętność czytania ze zrozumieniem przesądza często o późniejszych sukcesach 

dziecka w szkole. Dlatego ważne jest, aby w żłobku i przedszkolu – czyli w pracy 

z najmłodszymi dziećmi stworzyć solidne podstawy do nauki czytania. 

Wyrabianie gotowości czytania 

jest równie ważnym procesem 

jak właściwa nauka. Dwa 

podstawowe filary poprawnego czytania 

to: spostrzeganie wzrokowe i słuchowe. 

Obie te funkcje można i należy ćwiczyć 

jeszcze przed rozpoczęciem właściwej 

nauki czytania. Przed poznaniem literek 

dziecko musi dokładnie postrzegać kształty, 

umieć je porównać i różnicować. Litery 

dla biegle czytającego są bardzo łatwe 

do rozróżnienia. Zupełnie inaczej ma się 

sprawa z dziećmi, które dopiero rozpoczynają 

swoją przygodę z czytaniem. Dla 

nich litery są skomplikowanymi kształtami. 

Szczególnie, że wiele z nich różni się 

od siebie jedynie drobnymi szczegółami 

(a-o, m-n, b-d). Dlatego tak ważna jest 

umiejętność różnicowania kształtów. 

Drugim niezmiernie ważnym czynnikiem 

warunkującym naukę czytania jest prawidłowy 

odbiór dźwięków, ich różnicowanie 

i synteza. Większość dzieci słyszy 

dźwięki doskonale, jednak nie zawsze 

prawidłowo je różnicuje. Nie należy także 

zapominać o tym, jak ważne jest, aby 

dziecko potrafiło prawidłowo mówić – 

zarówno pod względem fonetycznym, jak 

i gramatycznym. Prawidłowa wymowa 

opiera się na prawidłowym funkcjonowaniu 

aparatu słuchowego, oddechowego 

i artykulacyjnego. 

PRZEZ ZABAWĘ… DO CZYTANIA 

Dzieci w przedszkolu przygotowują się 

do nauki czytania i pisania podczas zabaw, 

zajęć, sytuacji edukacyjnych. Ważne 

jest, aby wszystkie zajęcia odbywały 

się w formie przyjemnych zadań. Od 

dawna wiadomo, że nauka i stymulacja, 

która odbywa się w formie zabawy, 

w przyjaznej atmosferze sprawia dużo 

przyjemności przynosząc jednocześnie 

najlepsze rezultaty. 

ZABAWY ROZWIJAJĄCE 

ODBIÓR, RÓŻNICOWANIE 

I SYNTEZĘ DŹWIĘKÓW 

Zabawa „Co to za odgłosy” – zabawa 

polegająca na puszczaniu dziecku różnych 

dźwięków, np. szczekanie psa, burza, 

klakson samochodu itp. Zadaniem 

dziecka jest odgadnięcie tego co słyszy. 

Inną odmianą tej zabawy łączenie dźwięku 

z obrazkiem – np. czajnik (zdjęcie 

czajnika, konkretny przedmiot) z zaprezentowanym 

dźwiękiem. 

Zabawa „Gdzie jest budzik?” – zadaniem 

maluchów w tej zabawie jest odnalezienie 

ukrytego budzika lub innej 

zabawki wydającej dźwięki. 

Zabawa w powtarzanie rytmu – jest 

to idealna zabawa dla całej grupy dzieci. 

Prowadzący wystukuje rytm poprzez 

klaskanie, tupanie itp. – zadaniem grupy 

jest dokładne powtórzenie tego, co 

usłyszała. 

Zabawa „Niedokończone wyrazy” 

– pokazując dziecku różne przedmioty, 

wypowiadamy pierwszą część słowa i poprosimy, 

żeby dziecko je kończyło. 

ZABAWY ROZWIJAJĄCE 

SPOSTRZEGANIE WZROKOWE 

Zabawa „Czego brakuje na obrazku?” 

– zadaniem dziecka jest odgadnięcie jakiego 

elementu brakuje na przedstawianym 

mu obrazku. 

Zabawa „Naśladuj mnie” – zabawa idealna 

dla całej grupy. Prowadzący wykonuje 

ruchy, które grupa ma naśladować, 

tak jak by była odbiciem w lustrze. 

Zabawa w „Kubki-skrytki” – należy 

przygotować plastikowe kubeczki i pod 

jeden z nich schować mały przedmiot. 

Następnie przesuwać powoli kubeczkami, 

zmieniając ich miejsce. Dziecko 

ma wskazać kubeczek z poszukiwanym 

przedmiotem. 

Zabawa „Czego brakuje?” – wykładamy 

na stoliku kilka produktów, żeby 

dziecko się z nimi zapoznało, następnie 

gdy dziecko jest odwrócone, chowamy 

jeden z nich. Dziecko ma za zadanie 

zgadnąć, której rzeczy brakuje. 

To tylko kilka przykładów zabaw, które 

z powodzeniem można organizować 

dzieciom. Takich zabaw jest oczywiście 

znacznie więcej. Można je dowolnie łączyć 

i modyfikować tak, aby były ciekawe 

i angażowały całą grupę. Warto poświęcić 

czas i energię, aby maluchy zdobyły 

solidne podstawy, które w przyszłości 

pozwolą im łatwo wejść w świat czytania 

i pisania. Dobre spostrzeganie wzrokowe 

i słuchowe, koordynacja ruchowa, 

ćwiczenie małej i dużej motoryki, dobra 

orientacja przestrzenna – to wszystko 

fundamenty późniejszego sukcesu dzieci. 

I nie zapominajmy przy tym o czytaniu 

dzieciom książek! Niezwykle ważne jest, 

aby przeżywać razem przygody z opowieści. 

Zaszczepienie w maluchach miłości 

do książek zaprocentuje w przyszłości! 

42



43



Czytanie globalne 

– co to takiego? 

Jedną z metod nauki czytania małych dzieci, a raczej przygotowywania ich do późniejszej 

edukacji na tym polu, jest amerykańska metoda Glenna Domana. 

Pół wieku temu Doman zauważył, 

że małe dzieci, które nie 

znają jeszcze liter i nie potrafią 

czytać, rozpoznają krótkie słowa jak 

obrazki. Układ liter i ich kształt traktują 

tak jak my – dorośli – piktogram 

informujący np. o tym, że stoimy przed 

damska toaletą. W ten sposób zapamiętują 

„rysunek” liter składający się np. 

na wyraz SOK, oglądając wielokrotnie 

kartony z tym napisem stojące w domu 

na stole. Swoją obserwację Glenn Doman 

zamienił w metodę nauki czytania 

– najpierw dzieci z uszkodzeniami 

mózgu, a następnie – zdrowych kilkulatków. 

Zapamiętywanie ksztaltu liter przez 

maluchy ma kluczowe znaczenie w metodzie 

globalnego czytania. Dlatego naukę 

warto zacząć od najprostszych słow 

złożonych z 3-4 liter. Wspomniany SOK 

na kartonie czy napis OPEL – na samochodzie 

taty to doskonałe krótkie słowa, 

idealne na początek nauki. Ale czytanie 

napisów na opakowaniach czy reklamach 

to nie wszystko. Warto w czasie 

zajęć wykorzystać plansze z prostymi 

słowami, takimi jak MAMA, TATA, 

KOT, PIES, STÓŁ itd. i pokazywać 

je dzieciom wypowiadając na głos napisane 

wyrazy. W ten sposób maluch 

łączy obraz z dźwiękiem i utrwala sobie 

w pamięci to połączenie. Dobrym sposobem 

jest też naklejanie kart z napisami 

na przedmioty i meble znajdujące się 

w przedszkolnej sali. Maluch bawiąc się 

mimowolnie spogląda na napisy i kojarzy 

je z konkretnymi rzeczami. Aby skojarzył 

je również ze słowem, warto co jakiś 

czas czytać na głos dzieciom podpisy 

na meblach. 

Globalne czytanie nie zastąpi oczywiście 

nauki zwykłego czytania i poznawania 

liter tradycyjną metodą, ale na to dzieci 

będą miały czas w szkole. Na pewno 

będzie im wtedy łatwiej, bo po nauce 

czytania słów jak obrazków, przychodzi 

naturalny etap uświadamiania sobie, że 

obazek ten składa się z poszczególnych 

elementow, jakimi są litery. Zazwyczaj 

malec dopytuje się wówczas o ich brzmienie, 

co jest kolejnym etapem na trudnej 

drodze nauki czytania. Specjaliści pracujacy 

z dziecmi tą metodą oceniają jej skuteczność 

na 90 procent. Ich zdaniem nie 

tylko kształtuje ona pamięć i inteligencję, 

ale również stymuluje wzrok i słuch. 

44



Znacie? 

To posłuchajcie! 

W dobie postępu technicznego nie możemy się ograniczać do konwencjonalnych lektur. 

Warto naszym wychowankom zaproponować nowoczesne formy obcowania z tekstem 

i pokusić się o wspólne słuchanie audiobooków. To doskonały sposób na urozmaicenie 

naszych zajęć. 

Dawniej były płyty analogowe. 

Dziś zastąpiły je audiobooki, 

których możemy słuchać 

wspólnie. I nie tylko słuchać. Na rynku 

jest wiele wartościowych publikacji, 

które pozwalają, po ich uprzednim 

wysłuchaniu, na pogłębioną rozmowę 

z dziećmi na ważkie tematy. Na tematy, 

których być może inaczej byśmy 

wspólnie nie podjęli, takie jak śmierć, 

rozstanie rodziców czy te, które nieco 

łatwiej oswoić, jak choćby rozpoczęcie 

nauki w szkole. 

AUDIOBOOK CZY KSIĄŻKA? 

Naszym zdaniem i jedno, i drugie. 

Wielu z nas uważa, że nic nie zastąpi 

tradycyjnej książki z obrazkami. Zapachu 

papieru i kleju, szelestu kartek. 

Niemniej obecnie audiobooki często 

łączą zalety słuchowiska z książką. Do 

niektórych dodawany jest cały pakiet 

edukacyjny: puzzle, książeczki, naklejki 

czy tekturowe postaci z bajek. Takie 

połączenie pozwala na jeszcze lepsze 

przekonanie naszych podopiecznych, 

że warto zainteresować się czytaniem 

i słuchaniem, czyli po prostu literaturą. 

W czasach zaawansowanych technologii 

pozwala oswoić dziecko z lekturą 

i przygotować je do samodzielnego 

czytania. Pamiętajmy, że audiobook to 

nic innego, jak nagrana książka w wykonaniu 

często znanego i lubianego 

przez szerszą rzeszę fanów lektora. 

Czytają więc Stanisława Celińska, 

Edyta Jungowska czy Janusz Gajos 

– jednym słowem, największe sławy 

polskiego panteonu gwiazd. 

46


PO CZYM POZNAĆ DOBRY 

AUDIOBOOK? 

Ciekawe słuchowisko musi posiadać 

kilka zalet, które przyciągną nasze maluchy 

i zachęcą do czytania. Nie może być 

więc anachroniczne, darujmy sobie bajki 

sprzed kilkudziesięciu lat, ponieważ 

nie trafiają już one do współczesnego 

odbiorcy. No chyba, że jest to słuchacz 

wprawiony, odpowiednio przygotowany, 

wówczas dla odmiany możemy 

spróbować zainteresować go czymś 

nieco trącącym myszką. Sporo takich 

publikacji znajdziemy w wydawnictwie 

„Bajki Grajki” – możemy tu wybierać, 

w ofercie są bowiem zarówno archaiczne 

starocie, jak i bajki ponadczasowe, 

takie jak: „Czerowny Kapturek” czy 

„Pchła Szachrajka”. Dziecko słuchając 

ich uczy się ich najczęściej na pamięć 

i zostają w nim na całe życie. Rozwijają 

wrażliwość, słownictwo i ciekawość 

świata. 

MIŁE UROZMAICENIE 

Audiobooki pozwalają też na uatrakcyjnienie 

naszych zajęć. Spróbujmy 

posłuchać z dziećmi ulubionych bajek, 

następnie zadać im pytania ze słuchu 

– takie ćwiczenie pomaga w koncentrowaniu 

uwagi, rozwija umiejętność 

wysławiania się i pomaga formułować 

własne myśli. Jest więc bezsprzecznie 

bardzo ważne. 

Edyta Jungowska, aktorka, wydawca 

audiobooków (wydawnictwo Jung-off-ska) 

Czytać książki z naszymi pociechami, czy słuchać wspólnie audiobooków? 

Otóż zdania są podzielone. Z jednej strony warto samemu czytać dziecku, bo 

to buduje relacje. Książka jest najłatwiejszym sposobem, aby stwarzać bliskość, 

rozwijać w dziecku wyobraźnię i budować w nim indywidualny sposób 

myślenia. Wspólna lektura, ale również wspólne słuchanie audiobooka może 

pomóc dziecku otworzyć się, sprowokować do rozmowy, którą trudno czasem 

nawiązać wprost, bo dziecko albo boi, albo wstydzi się o pewne sprawy 

zapytać. Książka może być katalizatorem. Dać odpowiedź na frapujące nasze 

maluchy pytania. 

Uważam, że zarówno dobra powieść jak i dobrze zrealizowany audiobook 

potrafią dziecko zarazić miłością do książek. I nie ma nic złego w tym, że 

sięgamy po książkę czytaną przez dobrego aktora. Poza tym trzeba się 

pogodzić z faktem, że świat idzie od przodu, książki pojawiają się w formach 

cyfrowych, papier zastępują czytniki, a za niedługo być może pojawią się 

jeszcze inne formy obcowania z literaturą. Już przecież istnieją e-booki dla 

dzieci, które oprócz tekstu dają dziecku możliwość zabawy, a poprzez zabawę 

wciągają w opowiadaną historię. Ważne, aby cały czas istniała dobra literatura, 

a formy jej poznawania mogą być nawet kosmiczne. 

Audiobooki, które cenię i które sama wydaję to mini-słuchowiska, czytane 

przez dobrych aktorów pracujących pod okiem, a raczej uchem reżysera. 

Muzycy, którzy tworzą przestrzeń muzyczną, świetna realizacja dźwięku, ale 

również oryginalna szata graficzna, sprawiają, że audiobook staje się małym 

„cacuszkiem”, często jak w przypadku naszego wydawnictwa z dołączoną 

książeczką do zabawy inspirowaną czytaną opowieścią. Obcowanie z dobrą 

literaturą w dobrym wykonaniu może umilić czas wspólnej podróży, stać 

się wieczornym dźwiękowym seansem przed snem, wspólną intensywnie 

spędzoną chwilą. 

47


Historia błękitnej planety 

Andri Snær Magnason, 

wydawnictwo EneDueRabe, 

cena 25 zł 

Był sobie Kosmos. Była sobie Błękitna 

Planeta. Jej mieszkańcy – dzieci, które 

nigdy nie dorastają, wiedli beztroskie 

życie pełne śmiechu, zabawy i szczęścia. 

Aż do dnia, w którym na Planecie 

pojawił się nieproszony gość… Kim 

okaże się tajemniczy gość? Co wydarzy 

się na Błękitnej Planecie? Książka jest 

świetną lekturą dla nieco starszych 

przedszkolaków. 

Billy w szkole 

Birgitta Stenberg, wydawnictwo 

EneDueRabe, cena 20,50 zł 

Opowieść o Billym i Lottcie pozwalająca 

oswoić dziecięcy lęk przed nieznanym, 

w tym wypadku przed szkołą. 

Warto zakupić i poczytać dzieciom 

w przedszkolnych zerówkach, które 

od września rozpoczynają przygodę 

z edukacją. Książka stwarza doskonałą 

możliwość zadawania pytań przez 

dzieci, a pedagogom – odpowiedzi na 

nurtujące najmłodszych pytania. 

Niebezpieczna podróż 

Tove Jansson, wydawnictwo 

EneDueRabe, cena 27,20 zł 

Zuzanna i jej kot siedzą na zielonej 

trawie. Dziewczynka marzy, by coś się 

wydarzyło. Zrezygnowana zdejmuje 

swoje okulary i... nieoczekiwanie przenosi 

się do dziwnego świata znanych 

bohaterów, jakimi są... Muminki. 

„Niebezpieczna podróż” to obowiązkowa 

lektura dla wszystkich, którzy lubią 

niezwykłe przygody i towarzystwo 

mieszkańców Doliny Muminków! 

Całkiem nowe bajeczki 

praca zbiorowa, wydawnictwo Ene- 

DueRabe, cena 42 zł 

W 2009 r. Fundacja FOSTER zorganizowała 

I Konkurs literacki na bajkę 

dla dzieci z intencją stworzenia szansy 

na opowiedzenie oryginalnej, jedynej 

w swoim rodzaju historii tym, których 

twórczość zwykle wpada do szuflady 

lub nie jest znana szerszej publiczności. 

W rezultacie powstał obszerny 

zbiór wspaniale i odważnie zilustrowany 

przez młodych, zdolnych twórców. 

Polecamy! 

Detektyw Blomkvist 

Astrid Lindgren, wydawnictwo 

Jung-off-ska, czyta Edyta Jungowska, 

cena 34,99 zł 

Czy coś może łączyć trzynastoletniego 

Kalle Blomkvista z kradzieżą drogocennej 

biżuterii? Wydaje się, że niewiele 

– a jednak! Kalle Blomkvist chce 

być detektywem. Marzy o wielkich 

kryminalnych zagadkach. Cóż z tego, 

skoro mieszka w małym miasteczku, 

w którym od lat nie wydarzyło się nic 

ciekawego. Pewnego dnia pojawia się 

jednak bardzo podejrzany osobnik. 

Detektyw Blomkvist przystępuje do 

akcji! 

Rasmus i włóczęga 

Astrid Lindgren, wydawnictwo 

Jung-off-ska, czyta Edyta Jungowska, 


Dziewięcioletni Rasmus mieszka 

w domu dziecka, codziennie marząc, 

że ktoś przyjdzie, pokocha go i zabierze 

stąd. Pewnego dnia postanawia uciec. 

I wtedy spotyka Oskara – z pozoru 

zwykłego włóczęgę. Kim naprawdę jest 

Oskar i czy wspólna wędrówka odmieni 

życie małego Rasmusa? Pełna przygód, 

ciepła i mądra opowieść o przyjaźni. 

„Rasmus i włóczęga” znajduje się na 

Złotej Liście książek polecanych przez 

Fundację „Całą Polska czyta dzieciom”. 

48


Okularki 

Ewa Madeyska, Wydawnictwo Dwie 

Siostry, cena 23,40 zł 

„Okularnica, gdzie twoje okulary?” 

– pyta w przedszkolu Wiktor. Frania 

nie odpowiada. Ma dość wyśmiewania 

i dość tych głupich patrzałek. Chciałaby, 

żeby zniknęły. Ale pewnego ranka 

znikają okulary taty i Frania przyłącza 

się do poszukiwań. Może przy okazji 

znajdzie sposób na Wiktora? Jak 

polubić okularki, gdy inni się z nich 

wyśmiewają? Pierwszy tom nowej serii 

dla przedszkolaków. 

Mapy 

Aleksandra i Daniel Mizielińscy, 

Wydawnictwo Dwie Siostry, cena 

58,40 zł 

51 ogromnych map poprowadzi nasze 

przedszkolaki przez 42 kraje i 6 kontynentów. 

Na każdej z nich dzieci 

znajdą niezliczone ilustracje, szczegóły 

i ciekawostki, które przeniosą je w wyjątkowe 

miejsca i sprawią, że zapragną 

dowiedzieć się jeszcze więcej. Udanej 

podróży! 

Mapownik 

Aleksandra i Daniel Mizielińscy, 

Wydawnictwo Dwie Siostry, cena 

28,80 zł 

Blok pełen twórczych zadań rysunkowych 

dla młodych odkrywców. Ciąg 

dalszy podróżniczej przygody zapoczątkowanej 

bestsellerową książką 

„Mapy”. Można z niego wyrwać kartki 

i rozdać przedszkolakom na zajęciach 

z bardzo popularnej ostatnio terapii 

ręki. Pamiętajmy, że rysowanie po śladzie, 

kolorowanie czy wypełnianie jest 

doskonałym wstępem do nauki pisania. 

Pięć sprytnych kun 

Justyna Bednarek, ilustracje Daniel 

de Latour, wydawnictwo Poradnia K, 


Utytułowani autorzy przygotowali 

kolejną książkę. To trzymająca w napięciu 

opowieść o spisku w gastronomicznych 

wyższych sferach. Opowieść 

o Procie Eustachym, Tomaszu Montanie, 

Euzebiuszu, pani Patrycji i Purchawce 

pozwala dziecku przenieść się 

w świat niesamowitej wyobraźni, porywającej 

przygody i wartościowego 

języka. Jeśli dodamy do tego cudowne 

ilustracje Daniela de Latour, otrzymamy 

wyjątkowy koktajl literacki. 

Mus jabłkowy 

Klaas Verplancke, Wydawnictwo 

Dwie Siostry, cena 27 zł 

Tata ma gładkie policzki, twarde 

mięśnie, a w kąpieli śpiewa jak mama. 

Jego ręce są ciepłe, a palce smakują 

musem jabłkowym. Ale czasem ręce 

taty robią się zimne i zaczynają ciskać 

błyskawice. Tata milknie, a w powietrzu 

zawisa burza. Na szczęście trwa 

to tylko chwilę, a potem... palce taty 

znów smakują musem jabłkowym. 

Wzruszająca książka obrazkowa 

o małym chłopcu, jego tacie i o tym, że 

nawet najlepszy rodzic czasem wpada 

w złość. Ale nie na długo. 

Niesamowite przygody 

dziesięciu skarpetek 

Justyna Bednarek, ilustracje Daniel 

de Latour, wydawnictwo Poradnia K, 


Gdzie znikają wrzucone do pralki 

skarpetki? Otóż zaginione skarpetki 

ruszają w świat, robią zawrotne kariery 

i mają świetne przygody: zostają 

gwiazdami filmowymi, detektywami, 

mysimi mamami albo po prostu 

uszczelniają wronie gniazdo. Najlepsza 

książka dziecięca 2015 roku w konkursie 

Empiku „Przecinek i Kropka”. Tytuł 

Nagrody Literackiej Miasta Stołecznego 

Warszawy. 

49


Maciej Wójcik 

Letnie wyprawy 

W wakacje w przedszkolu niewiele się dzieje. Warto więc wymyślić dzieciom jakieś 

atrakcje. Np. warsztaty lub wycieczkę. 

Nadeszło lato, wraz z nim wakacje, 

jednak dużo dzieci nadal 

będzie w tym czasie przebywać 

w przedszkolu. Będziemy mieli do czynienia 

z dużo mniejszą liczbą podopiecznych, 

ale nie zmienia to faktu, że w tym 

czasie trzeba zapewnić dzieciom sporo 

atrakcji. Najlepiej, jeśli byłyby to atrakcje 

wyjątkowe, takie, które dadzą dzieciakom 

poczucie, że wakacje to czas niezwykły. 

Ważne jest również zapewnienie 

różnorodności zajęć i sprawienie, aby 

dzieci nie spędziły tych dni bez przerwy 

w tym samym miejscu. 

CO WYBRAĆ I GDZIE SZUKAĆ? 

Wolne od zajęć programowych dni 

można spędzić poza przedszkolem. Wystarczy 

znaleźć ciekawe miejsce, warsztaty 

lub zajęcia dla maluchów oddalone 

najwyżej godzinę drogi od placówki. 

W całej Polsce istnieje bardzo wiele ciekawych 

miejsc, które zainteresują niejednego 

malucha, dlatego warto dobrze 

rozejrzeć się po swojej okolicy i przeprowadzić 

drobny research w internecie. 

Z oczywistych względów nie podamy tu 

wszystkich ofert, ale spróbujemy wskazać 

kilka pomysłów i być może tym samym 

zawęzić poszukiwania. 


Warto skupić się na zajęciach dających 

dzieciom możliwość zdobycia ciekawych 

umiejętnościach, które nawet jeśli 

nie zostaną przez naszych podopiecznych 

opanowane (bo i przecież nikt tego od 

nich wymagać w ich wieku nie może), 

to może chociaż będą dla nich odpowiedzią 

na niektóre ważne pytania lub 

zapoznają je z ginącymi już porfesjami 

i zwyczajami. I tak oto można wybrać się 

z maluchami na wycieczkę do warsztatu, 

w którym dzieci wyprodukują swoje własne 

świece z wosku pszczelego, kolorowe 

pachnące mydła czy ulepią własnoręcznie 

garnki i miski. W miejscach takich 

jak te, kilkulatki mają okazję dowiedzieć 

się, jak powstaje coś, co dotąd widziały 

wyłącznie w sklepie. Dodatkowo dumni 

wrócą z wycieczki ze swoją własnoręcznie 

wytworzoną świecą lub miską, 

którą podarują rodzicom albo postawią 

w pokoju. Dzieci mogą również na tego 

typu warsztatach poznawać typowe dla 

danego regionu rękodzieło, np. brać 

udział w zajęciach z haftów czy filcowania. 

Koszt takich zajęć jest różny w zależności 

od tego, gdzie je przeprowadzamy, 

ale nie są to zwykle wysokie sumy. Warte 

uwagi są np. Warsztaty Aktywnego 

Wypoczynku i Sportów Niekonwencjonalnych 

Brafs we Wrocławiu, gdzie 

przedszkolaki mogą liczyć na ciekawą 

lekcję połączoną z zabawą manualną, 

czyli tworzenie świec z węzy pszczelej, 

a także warszaty garncarskie w Koronowie 

koło Bydgoszczy. Produkcję kolorowych 

pachnących mydełek proponuje 

np. Piana Mydlana z Gdańska. 

MAŁY KUCHARZ 

Innym ciekawym pomysłem na wakacyjne 

warsztaty są lekcje gotowania, podczas 

których dzieci mogą stanąć przy prawdziwej 

kuchni i przyrządzić samodzielnie 

potrawy. Firmy zajmujące się takimi zajęciami 

profesjonalnie, jak chociażby Little 

Chef z Warszawy, organizują spotkania 

w swoich ośrodkach lub przyjeżdżają do 

poszczególnych przedszkoli, dlatego jeśli 

dojazd do takiego miejsca zająłby więcej 

niż pozwala na to plan wycieczki to można 

poradzić sobie i w taki sposób. Litte Chef 

ma w swojej ofercie naukę gotowania potraw, 

które jadł sam Harry Potter (czekoladowe 

żaby lub piwo kremowe) albo bohaterowie 

Gwiezdnych Wojen. W zajęciach 

może uczestniczyć maksymalnie 25 dzieci, 

a gotowaniu towarzyszą rozmowy o zdrowym 

żywieniu, kuchniach świata, kulinarnych 

zwyczajach czy zasadach savoir-vivre- 

’u. Podczas zajęć dzieci gotują i sprzątają 

kuchnię, a na koniec wspólnie siadają do 

stołu. Ucza się samodzielności, poznają 

nowe smaki i składniki, ale też zdobywają 

większą pewność siebie. 

Jeśli nie gotowanie, to może pieczenie? 

W Gościńcu w podwarszawskim Kawęczynie 

można wziąć udział w zajęciach 

„Od ziarenka do bochenka” i dowiedzieć 

się, jak ze zboża powstaje chleb oraz obejrzeć 

proces powstawania pieczywa. Przy 

okazji dzieci mogą spróbować regionalnego 

pieczywa i prawdziwego chleba na 

zakwasie, a nawet zmierzyć się z upieczeniem 

swojego chlebka, zdobywając ciekawe 

doświadczenie i wiedzę. 

50


51


Maria Piekart 

Jedziemy 

poszaleć! 

Wakacje w przedszkolu to idealny czas na zorganizowanie dzieciom wycieczki. 

Na przykład do parku rozrywki. 

W 

lipcu i sierpniu dzieci 

w przedszkolu jest zwykle 

mniej. Nie ma też normalnych 

zajęć, nie ralizowany jest program, 

a dzieci często łączone są w grupy 

niezależnie od wieku. Większość 

czasu maluchy spędzają na świeżym powietrzu 

– w ogródku, na placu zabaw, 

ale nawet przy ładnej pogodzie, po kilku 

dniach zaczyna pojawiać się nuda, 

To dobry moment, by zorganizować 

w przedszkolu wycieczkę. Najlepiej 

do parku rozrywki, który znajduje się 

w naszym rejonie. 

KOSZTY I ZGODY 

Zorganizowanie jednodniowej wycieczki 

przedszkolnej nie jest trudne, zwłaszcza, 

gdy robimy ją dla mniejszej liczy dzieci, 

a – jak wspomnieliśmy – latem duża absencja 

jest raczej regułą. Najpierw trzeba 

obliczyć koszty i zaprezentować je rodzicom. 

Muszą wyrazić zgodę na wycieczkę, 

ale biorąc pod uwagę frajdę, jaką daje 

maluchom taki wyjazd, na pewno nie 

będą mieli nic przeciwko. Trzeba też wyznaczyć 

kadrę, która pojedzie z dziećmi. 

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej 

i Sportu w sprawie warunków 

i sposobu organizowania wycieczek nie 

ustala jasno, ile osób dorosłych powinno 

przypadać na grupę dzieci, dlatego liczbę 

opiekunów ustala dyrektor na podstawie 

liczby jadących dzieci, ich wieku i stopnia 

rozwoju psychofizycznego. Zazwyczaj 

podczas jednodniowych wycieczek 

przypada 1 dorosły na 10 podopiecznych. 

Warto, oprócz nauczycieli, zaprosić do 

pomocy rodziców, którzy również mogą 

pojechać jako opiekunowie grupy. 

Konieczne jest zarezerwowanie biletów 

do wybranego parku oraz zamówienie 

transportu. Dla tak małych dzieci trzeba 

wynająć autokar: to najwygodniejsza i najbezpieczniejsza 

opcja, która na dodatek 

gwarantuje, że zostaniemy zabrani spod 

przedszkola aż do samej bramy parku 

rozrywki. Koniecznie trzeba wcześniej 

zorientować się, czy na miejscu będzie 

możliwość zamówienia dzieciom posiłku. 

Jeśli nie, musimy zaopatrzyć się w suchy 

prowiant i odpowiednią ilość napojów. 

www.lebapark.pl 

DOKĄD JECHAĆ? 

Wybierając park rozrywki, do którego 

chcemy pojechać, warto kierować się 

zainteresowaniami dzieci. W Polsce 

jest około 200 takich placówek o najróżniejszej 

tematyce, które mogą nie tylko 

bawić, ale i edukować. Podstawowym 

kryterium powinna być jednak odległość 

parku od naszego przedszkola. Wycieczka 

musi zmieścić się przecież w jednym 

dniu, a dzieci nie mogą być zbyt zmęczone 

podróżą, bo nie będą miały siły skorzystać 

z atrakcji, gdy już do nich dojadą. 

Dlatego warto przyjrzeć się stronom 

w internecie poświęconym parkom rozrywki 

i wybrać miejsce nie tylko ciekawe 

dla naszych podopiecznych, ale i oddalone 

najwyżej o 100 km od naszej miejscowości. 

Odległość to również kwestia 

kosztów, o czym nie można zapominać. 

PARKI DINOZAURÓW 

To doskonałe miejsce na wycieczkę dla 

kilkulatków. Dinozaury to temat, który 

zawsze budzi wśród nich emocje: maluchy 

dużo wiedzą na temat tych prehistorycznych 

zwierząt i zwykle są nimi zasafascynowane. 

W parkach dinozaurów 

mogą obejrzeć ich figury w naturalnej 

wielkości, dotknąć ich – niektóre parki 

oferują ruchome, interaktywne posągi. 

Organizowane są pokazy filmów o dinozaurach 

oraz place zabaw, na których 

dzieci mogą odkopać w piasku „kości” 

gigantycznych gadów. 

• Łeba (pomorskie), Malbork (pomorskie), 

Szklarska Poręba (dolnośląskie), 

Bałtów (świętokrzyskie), 

Solec Kujawski (kujawsko-pomorskie), 

Krasnobród (lubelskie), Witnica 

(lubuskie). 

52


PARKI MINIATUR 

To miejsca, w których można przespacerować 

się obok najsłynniejszych budowli 

świata lub zabytkach regionu – w miniaturze. 

Maluchy mogą obejrzeć Wieżę Eiffel’a, 

Statuę Wolności, egipskiego Sfinksa 

czy paryski Łuk Triumfalny, ale również 

zabytki Żywca, Podlasia czy Warmii i Mazur, 

które wyglądają jak domki dla lalek. 

W parkach mniatur oglądać można również 

miniatury latarni morskich czy makiet 

filmowych. To doskonała lekcja geografii 

i historii dla najmłodszych. 

• Konin (wielkopolskie), Pobiedzisko 

(wielkopolskie), Podzamcze 

(śląskie), Hajnowka (podlaskie), 

Kowary (dolnośląskie), Kętrzyn 

(warmińsko-mazurskie), Kłodzko 

(dolnośląskie). 

PARKI BAJKOWE 

Makiety filmowe, ale również chatka 

Śnieżki, w której posłuchać można bajki, 

karoca Kopciuszka, która jeździ, fabryka 

św. Mikołaja, w której produkowane są 

zabawki – to atrakcje parków poświęconych 

bajkom i dziecięcym opowieściom. 

Każde bajkowe miejsce pomyślane jest 

tak, by stymulowało wyobraźnię małych 

zwiedzających, bawiło i zachęcało 

do interakcji. Ponieważ postaci z bajek 

i filmów dziecięcych zawsze cieszą się 

zainteresowaniem malauchów, dlatego 

śmiało można rezerwować tam bilety dla 

naszych podopiecznych. 

www.twinpigs.zory.pl 

• Konin (wielkopolskie), Karpacz (dolnośląskie), 

Grudziądz (kujawsko- 

-pomorskie), Bałtów (świętokrzyskie). 

MIASTECZKA WESTERNOWE 

To gratka dla wielbicieli kowbojów 

i Indian. W miasteczkach westernowych 

można przejść się ulicą przeniesioną 

prosto z „dzikiego zachodu”, zjeść lody 

w saloonie czy poznać zwyczaje Indian 

Ameryki Północnej. W niektórych parkach 

westernowych istnieje możliwość 

przejażdżki na kucyku lub prawdziwym 

dyliżansem. 

• Sońsk (mazowieckie), Żory (śląskie), 

Karpacz (dolnośląskie), Mrągowo 

(warmińsko-mazurskie). 

PARKI ZWIERZĄT 

Przedszkolakom kochającym przyrodę 

i zwierzęta spodoba się wycieczka do 

parku zwierząt lub na farmę. Takie placówki 

znajdują się zazwyczaj na wielkim, 

otwartym terenie. Można tam, z bliska 

lub z daleka, podziwiać dzikie zwierzęta: 

jelenie, dziki, sarny, ale również karmić 

oswojone kozy czy króliki. Niektóre parki 

dają możliwość poznania także zwierząt 

egzotycznych. Szczególny miejscem 

są fermy strusi, na których maluchy mogą 

podziwiać te olbrzymie ptaki, a także wykonać 

największą pisankę świata z strusiego 

jaja. 

• Ustroń (śląskie), Kadzidłowo (warmińsko-mazurskie), 

Piaseczno (mazowieckie). 

WAŻNE: 

Organizując wycieczkę, nie 

zapomnijmy o karcie imprezy. 

Powinna zawierać: program, listę 

uczestników, dane kierownika 

i opiekunów. Jest ona elementem 

obowiązku prowadzenia nadzoru 

pedagogicznego. Oprócz karty 

wycieczki dyrektor powinien zebrać 

dokumentację: zgody rodziców lub 

prawnych opiekunów, oświadczenie 

o ubezpieczeniu NNW, zakres zadań 

opiekunów i kierownika wycieczki 

oraz rozliczenie finansowe. 

www.parkbajek.pl 

53


Magdalena Bodzoń 

W różnym wieku 

Zastanawiając się jak stworzyć dzieciom najlepsze warunki rozwoju w placówce, nie 

można pominąć tematu grup mieszanych wiekowo. 

Przyzwyczajeni jesteśmy, że w grupach 

przedszkolnych są dzieci 

jednorodne wiekowo. Dotychczas 

inaczej było tylko w trakcie okresów, 

gdy w placówce jest mniejsza 

frekwencja, np. w okresie wakacji lub 

ferii lub w przedszkolach prowadzonych 

metodą Montesori – wynika to bowiem 

z samego założenia tej metody. Jednak 

coraz więcej placówek niedziałających 

w tej metodzie podejmuje z powodzeniem 

decyzję o tworzeniu grup mieszanych 

wiekowo. 

STARSZY CZY MŁODSZY 

– JEDNA RODZINA 

Zalet takiego rozwiązania jest wiele. 

Przebywanie dziecka w takiej grupie 

wpływa korzystnie na jego rozwój. Zróżnicowane 

ze względu na wiek dzieci 

dostarczają sobie wzajemnie szerokiego 

wachlarza doświadczeń emocjonalnych, 

społecznych i intelektualnych. Przede 

wszystkim taki układ jest bardziej naturalny 

niż dzielenie dzieci ze względu na 

wiek. Przypomina on bardziej domowe 

środowisko, jest jak rodzina wielodziet- 

54


na. Z roku na rok dzieci zmieniają swoją 

pozycję społeczną w grupie, co znacznie 

lepiej przygotowuje je do życia. Zmiana 

ról ułatwia dostrzeżenie i zrozumienie 

przez maluchy odmiennych potrzeb 

innych ludzi. Uczy szacunku do bycia 

innym. Dziecko, które potrzebowało 

pomocy jeszcze rok temu, dostrzega, że 

teraz ono może pomóc. 

RÓWNE SZANSE 

Wszystkie dzieci z jednego rocznika 

różnią się między sobą poziomem rozwoju 

zarówno intelektualnego, jak i fizycznego. 

Dzięki grupie zróżnicowanej 

wiekowo te różnice się zacierają. Nikt 

nie jest gorszy, każdy ma szansę rozwijać 

się we własnym tempie. W jednorodnych 

grupach nieporadne dziecko 

jest często wyśmiewane, nazywane 

gapą. W grupach mieszanych wiekowo 

zamiast śmiechu pojawia się odruch 

pomocy. Rośnie poczucie własnej 

wartości i sprawczości. Następuje samoistna 

nauka tolerancji i partnerstwa. 

W grupach mieszanych rywalizację zastępuje 

współpraca. Młodsze dzieci 

podpatrują starsze, uczą się od nich, 

biorą z nich przykład. Poprzez naśladownictwo 

młodsze maluchy szybciej 

uczą się różnych zachowań, jak też 

mają okazję do zdobywania większych 

umiejętności i nawyków. Ich rozwój 

ulega niejednokrotnie przyśpieszeniu 

w różnych sferach. Dzieci starsze czują 

się bardziej odpowiedzialne, uczą się 

akceptować to, że ktoś jest słabszy, wychodzą 

w inicjatywą pomocy. Czują się 

bardziej „dorosłe”. Radość przynosi im 

pomoc maluchom zarówno w codziennych 

czynnościach (tj. zawiązanie 

bucików czy odniesienie talerza), jak 

i w zabawie. Zważywszy na fakt, że 

wiele dzieci jest jedynakami takie środowisko, 

w którym funkcjonują grupy 

różnorodne wiekowo, dostarcza bodźców 

i doświadczeń, o które trudno zadbać 

w domu rodzinnym. W grupach 

mieszanych znacznie łagodniej odbywa 

się proces adaptacji, co jest łatwe 

do zaobserwowania już w pierwszych 

dniach roku przedszkolnego. Nie ma 

zbiorowego szlochu, popłakują tylko 

nieliczni. Większość starszych przedszkolaków 

stres ma już za sobą, a ich 

spokój udziela się maluchom. Dzieci 

nowych jest kilkoro, więc nauczyciel 

może poświęcić im więcej uwagi i troski. 

Także nie bez znaczenia jest fakt, 

że rodzeństwo, kuzynostwo czy dzieci 

z sąsiedztwa mogą trafić do jednej 

grupy, przez co łatwiej im się zaaklimatyzować. 


ZRÓBMY TO MĄDRZE 

Oczywiście, jasne jest, że stworzenie 

takiej grupy to nie tylko korzyści dla 

dzieci, ale także ogromne wyzwanie dla 

przedszkola. Jeśli chcemy, by był to projekt 

z korzyścią dla dzieci należy spełnić 

kilka warunków. Niezbędna jest modernizacja 

sali, dobór pomocy dydaktycznych, 

tak aby otoczenie było przystosowane 

do pracy i zabawy zarówno 

maluchów, jak i starszaków. Wiadome 

jest, że młodsze dzieci potrzebują więcej 

czasu na drzemkę, ubranie się czy 

umycie. Starsze muszą realizować już 

programy edukacyjne. Dlatego niezbędne 

jest przemyślane, logiczne zorganizowanie 

pracy, w taki sposób, by zostały 

zaspokojone potrzeby każdego dziecka. 

Grupy zróżnicowane wiekowo wymagają 

od nauczycieli znacznie większego 

zaangażowania, większych kompetencji, 

znajomości rozwoju psychofizycznego 

i społecznego dziecka na różnych 

etapach rozwoju. Konieczne jest także 

bardziej zindywidualizowane podejście 

do każdego dziecka i wnikliwa obserwacja 

rozwoju. Należy także zadbać o właściwe 

proporcje między dziećmi młodszymi 

i starszymi. W źle dobranej grupie 

mogą wystąpić zachowania regresywne, 

trudności w komunikacji między dziećmi, 

a do tego chaos, który dezorganizuje 

wszystkim pracę. 

55

Nasi podopieczni RODZICE 

Żłobek i Przedszkole Włoskie 

Piccolo Leonardo 


ul. Grójecka 39, 02-031 Warszawa 

e-mail: przedszkole@piccololeonardo.pl 

tel.: +48 795 122 044 

56

RODZICE Nasi podopieczni 

Marta Załuskowska 

Jak przygotować 

dziecko do adaptacji 

w przedszkolu? 

Zanim maluchy trafią do przedszkola lub żłobka, warto podpowiedzieć rodzicom, jak 

mają przygotować dzieci do nowego wyzwania. 

Oto kilka rad, które warto przekazać 

rodzicom, jeszcze zanim 

zaczną się dni adaptacyjne 

w przedszkolu. Jeśli macie swoją stronę 

internetową lub funpage na FB – koniecznie 

o tym napiszcie. Jak pomóc sobie 

i dziecku doradza Marta Załuskowska, 

psycholog i Dyrektor Przedszkola 

Włoskiego Piccolo Leonardo przy ul. 

Grójeckiej w Warszawie. 

NAJTRUDNIEJSZY 

PIERWSZY KROK… 

Kilkugodzinne rozstanie z małym 

dzieckiem, które właśnie rozpoczyna 

swoją przygodę z przedszkolem, to 

często ogromne przeżycie zarówno dla 

malucha, jak i dla rodziców. Możemy 

jednak zadbać o to, aby wiązało się ono 

bardziej z przygodą niż z trudnym doświadczeniem. 

Wiele zależy od nastawienia 

opiekunów oraz wcześniejszych 

przygotowań. Rozpoczęcie przez dziecko 

edukacji w przedszkolu to ogromne 

przeżycie dla całej rodziny. Jednak 

opiekunowie nie powinni okazywać 

zdenerwowania, aby nie przekazać negatywnych 

emocji maluchowi. Warto 

rozmawiać z dzieckiem o pozytywnych 

aspektach pobytu w takim miejscu 

– o nowych kolegach i koleżankach, 

z którymi można się bawić i o tym, jakich 

fajnych rzeczy się nauczy. Nie sugerujmy, 

że przedszkole stanowi ciężki 

obowiązek lub przykrą konieczność, 

nie wspominajmy o tym, że dla nas to 

również bardzo trudne przeżycie, że też 

tęsknimy. Lepiej skupić się na tym, że 

dziecko może zaufać rodzicowi, który 

zawsze po nie wraca. 

Przygotowania do adaptacji dziecka 

w przedszkolu możemy zacząć już wiele 

miesięcy wcześniej. 

1. Nie obawiajmy się zostawić 

dziecka pod opieką zaufanych 

osób – mogą być to np. dziadkowie 

lub ukochana ciocia. Zacznijmy od 

godziny czy dwóch, a skończmy na 

całym popołudniu czy wieczorze. Maluch 

przyzwyczajony do opieki innych 

osób, łatwiej zaakceptuje taką sytuację 

w przedszkolu. 

2. Zadbajmy o kontakt z rówieśnikami 

– możemy np. skorzystać z zajęć 

dodatkowych oraz zatroszczyć się, aby 

maluch spotykał się z dziećmi naszych 

znajomych. Będzie mu wtedy łatwiej 

zaadaptować się do funkcjonowania 

w przedszkolnej grupie. W sytuacji idealnej, 

maluch powinien znać wcześniej 

przynajmniej jedną osobę ze swojego 

nowego przedszkola. 

3. Poznajmy plan dnia w wybranym 

przez nas przedszkolu i dostosujmy do 

niego pory posiłków, spacerów, drzemek 

i zabaw. Zadbajmy też, aby nasze dziecko 

było bardziej samodzielne. 

4. Wspólnie skompletujmy wyprawkę 

– niech dziecko samo zdecyduje, jak 

mają wyglądać jego plecak czy worek 

na kapcie. Z jednej strony maluch poczuje 

się bardziej dorosły, z drugiej 

będzie cieszył się na wykorzystanie wybranych 

przez siebie rzeczy w przedszkolu. 

5. Oswajajmy dziecko z przedszkolem 

stopniowo. W Piccolo Leonardo 

dzieciom w okresie adaptacyjnym towarzyszą 

rodzice, dzięki czemu maluchy 

czują się pewniej i bezpieczniej, a tym 

samym łatwiej odnajdują się w nowym 

miejscu i chętniej nawiązują relacje. 

W pierwszych dniach samodzielnego 

pobytu dziecka w przedszkolu, warto 

nieco skracać czas spędzony przez malucha 

w tym nowym dla niego miejscu. 

Powinien on być wydłużany stopniowo, 

a kolejne etapy dnia powinny być dołączane 

jeden po drugim. 

6. Pamiętajmy, że ten nowy etap 

życia dziecka wywołuje w nim wiele 

różnych emocji. Niekiedy rodzic nie 

może uwierzyć w zmiany, które w tym 

czasie pojawiają się w zachowaniu malucha. 

Aby mu pomóc, potrzebna jest 

cierpliwość opiekuna, jego zaangażowanie 

i czas. W początkowym okresie 

starajmy się spędzać z dzieckiem 

więcej czasu, koniecznie w zaangażowany 

sposób. Rozmawiajmy o jego 

wrażeniach z przedszkola, zróbmy coś 

wspólnie. 

Okres przedszkolny jest bardzo ważny 

w życiu dziecka. To czas, kiedy maluch 

bardzo intensywnie się rozwija. Warto 

zadbać, aby było to dla niego również 

fantastyczne przeżycie i przygoda, którą 

zapamięta na zawsze. 

57

Nasi podopieczni RODZICE 


Maria Piekart 

Mam cię na oku! 

Kamery w przedszkolu lub żłobku to coraz częstszy widok. Nie są jednak montowane dla 

ochrony przed złodziejami, ale ze względu… na rodziców. 

Monitoring to inwestycja droga, 

ale mimo to wiele prywatnych 

placówek decyduje się 

na takie rozwiązanie. Wszystko po to, 

by rodzice mogli w ciągu dnia obserwować 

swoje dzieci. Jest to możliwe 

dzięki specjalnym aplikacjom, które 

pozwalają podglądać dzieci przez Internet. 

Jeśli w przedszkolu lub żłobku 

jest 8 kamer (w jadalni, salach zabaw, 

szatni itd.), kontrola możliwa jest 

praktycznie przez cały czas. W niektórych 

placówkach monitoring działa 

na innych zasadach: rodzice nie mają 

możliwości korzystania z niego na bieżąco, 

ale nagrania odtwarzane są w sytuacjach 

wyjątkowych – gdy zdarzył się 

wypadek lub gdy zgłaszane są pretensje, 

które trzeba wyjaśnić. 

DOWÓD ZAUFANIA 

Montowanie kamer w placówkach ma 

inny wymiar dla obserwujących rodziców, 

a inny dla obserwowanych pracowników. 

Jeszcze inaczej podchodzą do 

tego właściciele i dyrektorzy przedszkoli. 

Z punktu widzenia rodziców monitoring 

pozwala na podglądanie dzieci i kontrolowanie 

nauczycieli oraz wychowawców. 

Dzięki nieustannemu śledzeniu mogą 

oni sprawdzać, jak opiekunki odnoszą 

się do maluchów, jak prowadzą zajęcia, 

ale również mogą patrzeć, jak zachowują 

się dzieci, czy nie płaczą i czy są grzeczne. 

– To kwestia bezpieczeństwa mojego 

dziecka – pisze na jednym z forów 

tata czterolatka. – Mogę sprawdzić, czy 

przedszkolanka solidnie pracuje i jest dla 

niego dobra: czy nie krzyczy i nie wyżywa 

się na moim dziecku. 

Takie wypowiedzi pojawiły się na forach 

internetowych po słynnych przypadkach 

w Żarach czy we Wrocławiu 

sprzed kilku lat, gdzie sfilmowano 

skandaliczne zachowanie opiekunek 

z tamtejszych żłobków. Słychać wtedy 

było również głosy, że monitoring jest 

gwarancją bezpieczeństwa i służyć ma 

wykluczeniu takich przypadków jak ten. 

Był on postrzegany przez rodziców jako 

narzędzie kontroli placówki, do której 

nie mają pełnego zaufania. 

PLUS DLA PLACÓWKI 

Z punktu widzenia właścicieli i dyrekcji 

żłobka czy przedszkola, monitoring podnosi 

notowania placówki. W wielu przypadkach 

może on zadecydować o wyborze 

przedszkola oferującego taką usługę. To 

również dowód wysokiego poziomu opieki: 

gdyby było coś do ukrycia, to przecież 

nie decydowano by się na zakładanie monitoringu. 

Montowanie kamer ma rozwiać 

wątpliwości rodziców, czy miejsce, które 

wybrali dla swojego dziecka spełnia ich 

oczekiwania i jest dla dziecka bezpieczne. 

Z obserwacji właścicieli wynika, że z internetowego 

podglądania rodzice korzystają 

głównie w pierwszych dniach żłobkowej 

czy przedszkolnej edukacji, a więc w okresie 

adaptacyjnym, gdy dzieci tęsknią za 

rodzicami. Potem obserwują je coraz rzadziej. 

Są też i tacy, którzy nawet nie zalogowali 

się do internetowego systemu monitoringu 

w swoim przedszkolu. Wolą nie 

wiedzieć, dlaczego ich dziecko płacze lub 

jest smutne, rozumieją, że nie zawsze znaliby 

kontekst obserwowanych sytuacji, co 

doprowadziło by ich do mylnych osądów. 

58

RODZICE Nasi podopieczni 

WIELKI BRAT PATRZY 

Czym innym są kamery dla osób pracujących 

w żłobkach i przedszkolach podłączonych 

do Internetu. Patrzenie im na 

ręce, podczas gdy wykonują swoją pracę, 

na pewno nie jest komfortowe. Co ważniejsze 

– możliwość obserwowanie zajęć 

maja nie tylko rodzice, ale i dyrekcja placówki. 

– Presja i dyskomfort z tym związany 

trwał przez kilka pierwszych dni – wspomina 

na forum przedszkolanka. – Teraz 

zupełnie nie zwracam uwagi na fakt, iż 

w danej chwili nasza pani dyrektor ogląda 

co robię z dziećmi. Jeśli się rzetelnie 

pracowało to kamery w niczym nie przeszkadzają. 

Jednakże pozostaje przy swoim 

zdaniu, iż wynalazek ten jest zbędny. 

Część opiekunek zwraca uwagę na zupełnie 

inny problem: możliwość obserwowania 

dzieci sprawia, że wielu rodziców 

dzwoni cały czas do przedszkola, 

na bieżąco zwracając uwagę na zachowanie 

ich dziecka, prosząc o zdjęcie 

mu sweterka lub zachęcenie do zabawy 

z kolegą. Takie telefony są uciążliwe, 

zajmują czas opiekunów i dezorganizują 

prace grupy. 

Są jednak nauczyciele, którzy chwalą 

sobie monitoring. Dla nich nagrania 

z kamer to szansa na wyjaśnienie wielu 

spornych spraw na linii nauczyciel – rodzic. 

Zdarza się często, że opiekunowie 

mają pretensje o to, że panie ukarały 

ich dziecko, potraktowały je niesprawiedliwie 

lub zachowały się w stosunku 

do malca w niewłaściwy sposób. 

Odtworzenie nagrań może pokazać 

rodzicowi z pretensjami, jak naprawdę 

zachowuje się jego pociecha i jaka 

jest rzeczywistość – tak często różna 

od tej przedstawianej przez dzieci czy 

tej, która jest wynikiem wyobrażeń rodzica 

o jego własnym dziecku. – Gdyby 

rodzice mieli możliwość obejrzenia 

naszej pracy nie tylko na zajęciach 

otwartych, ale również w codziennych 

sytuacjach, to wzrósłby prestiż naszego 

zawodu i już nikt nie odważyłby 

się powiedzieć, że nic nie robimy tylko 

siedzimy i pijemy kawkę – dodaje jedna 

z forumowiczek. 

CO NA TO PRAWO? 

Monitoring budzi wiele wątpliwości 

także z prawnego punktu widzenia. 

Wiele osób ma wątpliwości, czy nie koliduje 

to z ochroną wizerunku (art. 23 

ust. 1, art. 36 ustawy z 29 sierpnia 1997 

r. o ochronie danych osobowych). Loginy 

i hasła przydzielane rodzicom często 

trafiają przecież do innych członków 

rodziny, poza tym rodzic obserwujący 

swoje dziecko ma możliwość również 

oglądania innych dzieci. Częstym problemem 

jest również stopień zabezpieczeń 

i ewentualna możliwość włamania 

się do przedszkolnego systemu monitoringu. 

Dlatego dostęp do obrazu z kamer 

musi być dobrze chroniony. 

KOSZTY MONITORINGU 

W niektórych miastach, np. w Rzeszowie 

powstały programy umożliwiające bezpłatne 

założenie kamer. Zwykle jest to 

jednak poważny koszt. Zakup i montaż 

6-8 kamer to koszt od 3 do 6 tys. zł. Do 

tego dochodzi comiesięczny koszt usługi 

pozwalającej na śledzenie obrazu. Koszt 

jednej kamery wraz z usługą nagrywania 

to ok. 40 zł. miesięcznie. Są też firmy oferujące 

wypożyczenie kamer o wartości 

ok. 8 tys. zł i ich obsługę za około 350 zł 

miesięcznie. 

WAŻNE: 

Jeśli w przedszkolu stosowany 

jest monitoring, dyrektor jest 

zobowiązany do poinformowania 

o tym wszystkich pracowników 

placówki i rodziców dzieci. 


59

Nasz budynek WYPOSAŻENIE 


Maria Piekart 

Odnawiamy 

szatnię 

Szatnia musi być wygodna i ergonomiczna. Ale przede wszystkim bezpieczna dla małych 

użytkowników. Dlatego przed zakupem szafek i półek, warto się im dokładnie przyjrzeć. 

Szatnia to obowiązkowe pomieszczenie 

w każdym przedszkolu 

i żłobku. To miejsce, w którym 

maluchy muszą zostawiać swoje okrycia 

wierzchnie i buciki, ale nie oznacza 

to, że wystarczy na ścianie zamontować 

haczyki na kurtki. Zgodnie z przepisami, 

na każde dziecko powinno przypadać 

pół metra kwadratowego szatni. 

To akurat tyle, by zmieścić nie tylko 

szafkę na ubranie, ale również jakieś 

siedzisko. W szatni powinno znaleźć 

się bowiem miejsce, gdzie dzieci mogły 

usiąść i spokojnie się przebrać – w wieku 

4 lat założeni butów stojąc na jednej 

nodze może okazać się niemożliwe 

do zrealizowania. Najlepszym rozwiązaniem 

jest więc kupno mebli przeznaczonych 

specjalnie do szatni. 

DO WYBORU, DO KOLORU… 

W sklepach z meblami dla przedszkoli 

i żłobków można wybierać różnego rodzaju 

modele przeznaczone do szatni. 

Mają one zwykle ławki do siedzenia, 

miejsce na buty (na dole), półeczki na 

czapki (na górze) i oczywiście wieszaczki 

na kurtki. Część z nich to jednostronne 

szafki, przystawiane do ściany, inne – to 

wolnostojące, dwustronne, z szafkami 

i półkami z dwóch stron. Meble wolnostojące 

mogą dzielić duże pomieszczenie 

na segmenty przeznaczone dla poszczególnych 

grup, tworząc rzędy od razu 

dzielące szatnie. W ofercie wielu firm są 

też szafki narożne, dopasowane do jednostronnych 

modeli. 

NA CO ZWRACAĆ UWAGĘ? 

Szukając mebli do szatni nie możemy 

kierować się wyłącznie ich wyglądem 

i kształtem. Oprócz odpowiedniej wielkości 

i ilości półeczek musimy pamiętać 

o tym, że meble dla dzieci – nie tylko te 

przeznaczone na ubrania – muszą być 

bezpieczne. Co to znaczy? 

Po pierwsze muszą być stabilne. Dotyczy 

to zarówno mebli przystawianych 

do ścian, jak i stojących po środku pomieszczenia. 

Szafki stojące przy ścianie 

powinny być do nich przymocowane 

60

Nasz budynek WYPOSAŻENIE 

śrubami, aby dziecko, które np. wejdzie 

na siedzisko, by powiesić kurtkę, swoim 

ciężarem nie przechyliło mebla i nie wywróciło 

go na siebie. Szafki wolnostojące 

muszą mieć odpowiednią konstrukcję 

również uniemożliwiającą przechylenie 

się. Warto również zwrócić uwagę na 

to, czy elementy mebli mają zaokrąglone 

rogi lub czy ich wystające części nie stwarzają 

zagrożenia dla dzieci. Wiadomo, że 

maluchy często biegają nie patrząc przed 

siebie, więc w szatni, gdzie zwykle jest 

dużo dzieci, łatwo o wypadek. 

PRZEDE WSZYSTKIM 

BEZPIECZNE 

Zaokrąglone rogi czy stabilność mebli 

to elementy, które gwarantowane są 

przez normy i certyfikaty. Dlatego trzeba 

zwracać na nie uwagę, wybierając 

meble do szatni. Czym są normy i certyfikaty? 

Meble dopuszczone do produkcji 

muszą spełniać wszystkie wymogi 

odnośnie wytrzymałości, ich stabilności 

i funkcjonalności, określane w ustawie 

o ogólnym bezpieczeństwie produktów 

(Dz.U. 2003 nr 229 poz. 2275 z dnia 

12 grudnia 2003). Ustawa ta mówi, że 

„produkt wprowadzony na rynek polski 

uznaje się za bezpieczny, jeżeli spełnia 

określone odrębnymi przepisami polskimi 

szczegółowe wymagania dotyczące 

bezpieczeństwa produktów”. Te przepisy 

to normy obowiązujące na nas po 

wejściu do Unii. W przypadku mebli 

szkolnych i przedszkolnych wyznacznikiem 

jest norma PN-90/F-06010/05. 

Normy dotyczące mebli mówią, że 

szafki, regały i półki dla dzieci powinny 

mieć zaokrąglone lub fazowane wszystkie 

rogi i krawędzie, nie mogą też mieć 

elementów, otworów lub szczelin, 

w które mogłyby zakleszczyć się rączki 

malca. Normy dotyczą też materiałów, 

z których wykonane są meble dziecięce 

– muszą one być bezpieczne dla zdrowia, 

nie zawierać metali ciężkich, które 

mogłyby być szkodliwe dla maluchów 

(dotyczy to zarówno farb, lakierów, 

jak i innych elementów mebli). To, 

czy mebel spełnia wymienione wymogi 

oraz normy, określają symbole, które 

powinny znajdować się na nich lub na 

Badania pokazują, że w polskim przemyśle 

mebli przeznaczonych dla dzieci w ostatnich 

latach dokonał się niezwykły postęp. Pojawiły 

się nowe, bezpieczne technologie, doskonałe 

wzory, a większoś kolekcji jest certyfikowana, 

co gwarantuje bezpieczeństwo i wygodę 

użytkowania. 

ich opakowaniach. Certyfikaty to poświadczenia 

badań wykonanych przez 

jednostki certyfikujące. Oznacza to, że 

mebel został przebadany przez ekspertów 

w specjalistycznych laboratoriach 

(w Polsce jest ich kilka np. międzynarodowe 

laboratrium TÜV Rheinland 

Polska). 


62

Mój żłobek, moje przedszkole (08) 3/2016

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?