Download ePaper

Fachowy Elektryk 4/2016

6, 8-10, 12-14, 18 Aktualności 42, 74, 75, 86, 113, 120 Nowości, w tym: 42 Obudowy metalowe wnętrzowe serii SOLID GSX – 6XS, 4XN160 i 4XP160 86 COMAPCT LED, nowa lampa kompaktowa LED GO! 120 Nowa seria osprzętu CARLA™ oraz Gira Sensotec 16 Inteligentny Dom EXTA LIFE – nowość w ofercie Zamel 20 Nowoczesne programy do projektowania rozdzielnic 26 Hagercad.one – proste projektowanie rozdzielnic elektrycznych 28 Economic BOXTM 30 Rozdzielnice multimedialne MSF zgodne z duchem epoki 32 SmartARS pro – inteligencja i bezpieczeństwo w nowej generacji rozłączników ARS pro 34 Norweski transformator dodawczy – rozwiązanie problemu spadków napięcia w sieciach nn – MVB Booster 36 Prąd z natury 40 Profesjonalne i bezpieczne trasy kablowe 44 Zabezpieczenia przed rozprzestrzenianiem się pożaru w obiektach przemysłowych 47 Systemy z zachowaniem funkcjonalności podczas pożaru 48 Bezpieczeństwo pożarowe – podtrzymanie funkcji podczas pożaru wg klasyfikacji E oraz zachowanie ciągłości obwodu wg klasyfikacji PH 50 Ograniczniki przepięć Eaton – ochrona Twojego domu przed wyładowaniami atmosferycznymi 52 Bezpieczniki SN 56 Baterie i akumulatory 60 Agregaty prądotwórcze 64 Przegląd agregatów prądotwórczych 68 ELCAN – producent artykułów elektrotechnicznych 72 Nowości firmy ELEKTRO 76 Dynamiczny rozwój, czyli nowoczesne rozwiązania i podejście do klienta 78 Modernizacja rozdzielni instalacyjnych Rittal 80 Oświetlenie hal przemysłowych i magazynów 83 Trójfazowy układ zasilania LED 84 Oświetlenie obiektów przemysłowych – oprawy LED do zadań specjalnych 88 Powiedz oznacznikom TAK 92 Taśmy TZe firmy Brother – synonim trwałości 94 Oznakowania przewodów i kabli 96 Oznaczniki firmy Kurant 98 Rozdzielnice budowlane i przedłużacze firmy Doktorvolt 100 Kompensacja mocy biernej 104 Komfortowa obsługa inteligentnej instalacji 108 Mineralny ulepszacz gruntu – GEM 110 Kamery termowizyjne 114 Testo dla elektryków 116 Na straży jakości zasilania – nowy analizator PQM-707 firmy SONEL 118 Testery instalacji z innowacyjną funkcją ochrony urządzeń 122 Zdrowie i bezpieczeństwo – najlepsi sprzymierzeńcy profesjonalnego wykonawcy 124 Zgrzewanie egzotermiczne – warte poznania i stosowania 127 Energotytan – promocje targowe 9/2016 128 Narzędzia akumulatorowe do obróbki kabli z Energotytanu 130 Pozytywne wibracje 6, 8-10, 12-14, 18 Aktualności
42, 74, 75, 86, 113, 120 Nowości, w tym:
42 Obudowy metalowe wnętrzowe serii SOLID GSX – 6XS, 4XN160 i 4XP160
86 COMAPCT LED, nowa lampa kompaktowa LED GO!
120 Nowa seria osprzętu CARLA™ oraz Gira Sensotec
16 Inteligentny Dom EXTA LIFE – nowość w ofercie Zamel
20 Nowoczesne programy do projektowania rozdzielnic
26 Hagercad.one – proste projektowanie rozdzielnic elektrycznych
28 Economic BOXTM
30 Rozdzielnice multimedialne MSF zgodne z duchem epoki
32 SmartARS pro – inteligencja i bezpieczeństwo w nowej generacji rozłączników ARS pro
34 Norweski transformator dodawczy – rozwiązanie problemu spadków napięcia w sieciach nn – MVB Booster
36 Prąd z natury
40 Profesjonalne i bezpieczne trasy kablowe
44 Zabezpieczenia przed rozprzestrzenianiem się pożaru w obiektach przemysłowych
47 Systemy z zachowaniem funkcjonalności podczas pożaru
48 Bezpieczeństwo pożarowe – podtrzymanie funkcji podczas pożaru wg klasyfikacji E oraz zachowanie ciągłości obwodu wg klasyfikacji PH
50 Ograniczniki przepięć Eaton – ochrona Twojego domu przed wyładowaniami atmosferycznymi
52 Bezpieczniki SN
56 Baterie i akumulatory
60 Agregaty prądotwórcze
64 Przegląd agregatów prądotwórczych
68 ELCAN – producent artykułów elektrotechnicznych
72 Nowości firmy ELEKTRO
76 Dynamiczny rozwój, czyli nowoczesne rozwiązania i podejście do klienta
78 Modernizacja rozdzielni instalacyjnych Rittal
80 Oświetlenie hal przemysłowych i magazynów
83 Trójfazowy układ zasilania LED
84 Oświetlenie obiektów przemysłowych – oprawy LED do zadań specjalnych
88 Powiedz oznacznikom TAK
92 Taśmy TZe firmy Brother – synonim trwałości
94 Oznakowania przewodów i kabli
96 Oznaczniki firmy Kurant
98 Rozdzielnice budowlane i przedłużacze firmy Doktorvolt
100 Kompensacja mocy biernej
104 Komfortowa obsługa inteligentnej instalacji
108 Mineralny ulepszacz gruntu – GEM
110 Kamery termowizyjne
114 Testo dla elektryków
116 Na straży jakości zasilania – nowy analizator PQM-707 firmy SONEL
118 Testery instalacji z innowacyjną funkcją ochrony urządzeń
122 Zdrowie i bezpieczeństwo – najlepsi sprzymierzeńcy profesjonalnego wykonawcy
124 Zgrzewanie egzotermiczne – warte poznania i stosowania
127 Energotytan – promocje targowe 9/2016
128 Narzędzia akumulatorowe do obróbki kabli z Energotytanu
130 Pozytywne wibracje

from rafaello More from this publisher

05.09.2016 Views

4/2016 Sierpień 2016 ISSN 1643-7209

4/2016

Sierpień 2016

ISSN 1643-7209

Projekt produktu, projekt interfejsu: schmitz Visuelle Kommunikation hgschmitz.de

Gira G1

Wszechstronna obsługa

technicznego wyposażenia

budynku

Nowy panel Gira G1 to inteligentne

centralne urządzenie

do obsługi całego technicznego

wyposażenia budynku.

Dzięki oferującemu doskonałą

jakość obrazu wyświetlaczowi

wielodotykowemu wszystkie

funkcje systemu KNX można

łatwo obsługiwać jednym dotknięciem

palca lub gestem.

W połączeniu z bramką domofonową

IP panel Gira G1 może

służyć również jako wideodomofon.

Zaprojektowany całkowicie

od nowa, intuicyjny interfejs

użytkownika Gira

sprawia, że obsługa technicznego

wyposażenia budynku

jak łatwiejsza, niż kiedykolwiek

dotąd. Panel Gira G1

można w łatwy sposób zainstalować

jak normalny łącznik

instalacyjny w jedynej puszce

podtynkowej.

Więcej informacji pod

adresem: www.gira.com/pl

Wyróżnienia

Gira G1:

iF Design Award 2015,

German Design Award 2015

Good Design Award

Chicago 2014,

ICONIC Awards 2014,

Plus X Award 2014,

Design Plus 2014

Interfejs Gira:

ADC Award 2015,

Red Dot Award 2014

Best of the Best

Drodzy czytelnicy!

www.fachowyelektryk.pl

Wydawca:

Wydawnictwo Target Press

sp. z o.o. sp. k.

Biuro w Warszawie:

ul. Przasnyska 6B, 01-756 Warszawa

tel. +48 22 635 05 82

tel./faks +48 22 635 41 08

Redaktor Naczelna:

Małgorzata Dobień

tel. kom. 502 255 773

malgorzata.dobien@targetpress.pl

Redaktor Prowadzący

Jerzy Wierzbowski

tel. kom. 501 602 059

jerzy.wierzbowski@targetpress.pl

Dyrektor Marketingu i Reklamy:

Robert Madejak

tel. kom. 512 043 800

robert.madejak@targetpress.pl

Dział Promocji i Reklamy:

Andrzej Kalbarczyk

tel. kom. 531 370 279

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl

Marcin Sikora

tel. kom. 515 251 052

marcin.sikora@targetpress.pl

Ryszard Staniszewski

tel. kom. 503 110 913

ryszard.staniszewski@targetpress.pl

Dyrektor Zarządzający:

Robert Karwowski

tel. kom. 502 255 774

robert.karwowski@targetpress.pl

Adres Działu Promocji i Reklamy:

ul. Przasnyska 6B, 01-756 Warszawa

tel./faks +48 22 635 41 08

Prenumerata:

prenumerata@fachowyelektryk.pl

Skład:

As-Art Violetta Nalazek

as-art.studio@wp.pl

Druk:

MODUSS

Redakcja nie zwraca tekstów

niezamówionych, zastrzega sobie prawo

ich redagowania oraz skracania.

Nie odpowiadamy za treść

zamieszczonych reklam.

ISSN 1643-7209

Kolejne targi ENERGETAB stały się tradycyjnie okazją do przygotowania jeszcze solidniejszej

dawki materiałów informacyjnych, zawartych w grubszym – niż w pozostałych wydaniach

– zeszycie. Mamy nadzieję, że zainteresują Was one i przydadzą się w pracy zawodowej.

Prace redakcyjne w okresie wakacyjnym zmusiły mnie kilkakrotnie, podobnie jak autorów, handlowców

i współpracowników z firm branżowych do korzystania o różnych porach doby i faz

„urlopów” (ach ten nałogowy i wymuszany pracoholizm), do korzystania z bezprzewodowej

telefonii i internetu. O ile w dużych ośrodkach sprawują się one nawet nieźle, o tyle już np.

30 km od centrum stolicy, nad morzem itp. itd są to formy komunikacji pozostawiające

wiele do życzenia. Wbrew ostentacyjnym zachętom operatorów, by zawsze i wszędzie z nich

korzystać.

A nie chodzi przecież tylko o życie towarzyskie, portale społecznościowe, pamiątkowe MMS-y.

Coraz więcej rozwiązań technicznych, m.in. odnoszących się do utrzymania infrastruktury,

przemysłu czy inteligentnych budynków oferowanych jest z założeniem ich zdalnego obsługiwania.

Rozbudowa sieci nie nadąża za potrzebami.

Wyrażam więc nadzieję, że oplatany coraz gęściej siecią niewidzialnych połączeń świat nie

padnie ofiarą telekomunikacyjnego bezwładu i jego konsekwencji we wszystkich dziedzinach.

SPIS TREŚCI

Jerzy Wierzbowski

redaktor prowadzący

6, 8-10, 12-14, 18 Aktualności

42, 74, 75, 86, 113, 120 Nowości, w tym:

42 Obudowy metalowe wnętrzowe serii SOLID GSX – 6XS, 4XN160 i 4XP160

86 COMAPCT LED, nowa lampa kompaktowa LED GO!

120 Nowa seria osprzętu CARLA oraz Gira Sensotec

16 Inteligentny Dom EXTA LIFE – nowość w ofercie Zamel

20 Nowoczesne programy do projektowania rozdzielnic

26 Hagercad.one – proste projektowanie rozdzielnic elektrycznych

28 Economic BOX TM

30 Rozdzielnice multimedialne MSF zgodne z duchem epoki

32 SmartARS pro – inteligencja i bezpieczeństwo w nowej generacji rozłączników ARS pro

34 Norweski transformator dodawczy – rozwiązanie problemu spadków napięcia w sieciach nn – MVB Booster

36 Prąd z natury

40 Profesjonalne i bezpieczne trasy kablowe

44 Zabezpieczenia przed rozprzestrzenianiem się pożaru w obiektach przemysłowych

47 Systemy z zachowaniem funkcjonalności podczas pożaru

48 Bezpieczeństwo pożarowe – podtrzymanie funkcji podczas pożaru wg klasyfikacji E oraz zachowanie ciągłości obwodu

wg klasyfikacji PH

50 Ograniczniki przepięć Eaton – ochrona Twojego domu przed wyładowaniami atmosferycznymi

52 Bezpieczniki SN

56 Baterie i akumulatory

60 Agregaty prądotwórcze

64 Przegląd agregatów prądotwórczych

68 ELCAN – producent artykułów elektrotechnicznych

72 Nowości firmy ELEKTRO

76 Dynamiczny rozwój, czyli nowoczesne rozwiązania i podejście do klienta

78 Modernizacja rozdzielni instalacyjnych Rittal

80 Oświetlenie hal przemysłowych i magazynów

83 Trójfazowy układ zasilania LED

84 Oświetlenie obiektów przemysłowych – oprawy LED do zadań specjalnych

88 Powiedz oznacznikom TAK

92 Taśmy TZe firmy Brother – synonim trwałości

94 Oznakowania przewodów i kabli

96 Oznaczniki firmy Kurant

98 Rozdzielnice budowlane i przedłużacze firmy Doktorvolt

100 Kompensacja mocy biernej

104 Komfortowa obsługa inteligentnej instalacji

108 Mineralny ulepszacz gruntu – GEM

110 Kamery termowizyjne

114 Testo dla elektryków

116 Na straży jakości zasilania – nowy analizator PQM-707 firmy SONEL

118 Testery instalacji z innowacyjną funkcją ochrony urządzeń

122 Zdrowie i bezpieczeństwo – najlepsi sprzymierzeńcy profesjonalnego wykonawcy

124 Zgrzewanie egzotermiczne – warte poznania i stosowania

127 Energotytan – promocje targowe 9/2016

128 Narzędzia akumulatorowe do obróbki kabli z Energotytanu

130 Pozytywne wibracje

AKTUALNOŚCI

Fachowego Elektryka

ENERGETAB 2016, 13–15 września 2016

Od 13 do 15 września br. odbędą się

w Bielsku Białej, w ośrodku ZIAD 29. Międzynarodowe

Energetyczne Targi Bielskie

ENERGETAB 2016.

Impreza ta to największe w Polsce targi

nowoczesnych urządzeń, aparatury i technologii

dla przemysłu energetycznego. Jest

to zarazem jedno z najważniejszych spotkań

czołowych przedstawicieli sektora elektroenergetycznego

oraz branż z nim związanych.

Teren targów obejmuje ponad 30 tys. m 2 powierzchni

ekspozycyjnej, zarówno w nowo

wybudowanej, nowoczesnej hali wielofunkcyjnej,

jak i w pawilonach namiotowych

oraz na terenach otwartych – na których

wystawcy mają możliwość ekspozycji wielkogabarytowych

i ciężkich eksponatów.

Targom towarzyszyć będą konferencje, seminaria

i prezentacje wystawców – zatem

jest to także doskonałe forum dla rozmów

o aktualnych kierunkach rozwoju branży

oraz wdrażanych innowacjach.

Targi ENERGETAB to wyjątkowa szansa

nawiązania dialogu między producentami,

projektantami, dostawcami usług i czołowymi

przedstawicielami przedsiębiorstw energetycznych

– i to wszystko w jednym miejscu.

Tradycyjnie już podczas targów odbędzie

się konkurs nagradzający prestiżowymi medalami

i pucharami „szczególnie wyróżniające

się produkty” zgłoszone do konkursu

przez wystawców. Decyzję o przyznaniu

wyróżnienia i jego kategorii podejmuje komisja

konkursowa, którą tworzą eksperci

partnerów targów.

Po raz pierwszy zostanie natomiast

zorganizowany multimedialny konkurs

dla zwiedzających targi, którzy

będą mogli wziąć w nim udział za pomocą

własnych mobilnych urządzeń

(smartfon/tablet). Wszyscy uczestnicy

będą mieli okazję wykazać się wiedzą

w zakresie oferowanych przez wystawców

rozwiązań, jednocześnie zapoznając

się z nowościami produktowymi,

które zostaną zaprezentowane w tej

edycji targów.

Czekające na zwycięzców tych konkursów

bardzo cenne nagrody stanowić będą – jak

sądzą organizatorzy, dodatkową zachętę,

aby odwiedzić ENERGETAB 2016.

Multimedialny konkurs dla zwiedzających,

jest w swojej istocie targowym wydarzeniem

marketingowym, realizowanym przy

wykorzystaniu nowoczesnych technologii

komunikacyjnych.

Konkurs ten składa się z odrębnych modułów

odnoszących się do ofert poszczególnych

wystawców.

Ta nowa forma promocji pomoże wystawcom

zwiększyć skuteczność

i efektywność ich udziału

w targach. W dzisiejszych

czasach, gdy targi postrzegane

są jako arena komunikacji,

za wykorzystaniem

multimedialnego konkursu

dla zwiedzających stoją

konkretne argumenty w postaci

poprawy takich wskaźników

jak: „zapamiętywalność”,

„jednostkowy koszt

na zwiedzającego stoisko”,

„jednostkowy koszt pozyskania

danych teleadresowych”,

a w konsekwencji

„zwrot z inwestycji”. Ponadto

multimedialne konkursy,

które emocjonalnie

angażują zwiedzających,

w ich świadomości budują

wysoką pozycję marki

wystawcy. Wykorzystując

nowoczesne rozwiązanie

komunikacyjne, wystawca

nawet przy mniej licznym

personelu targowym, jest

w stanie zrealizować interaktywny przekaz

dotyczący swojej oferty dla dowolnie dużej

fali zwiedzających.

W ubiegłym roku targi ENERGETAB 2015

odwiedziło ponad 20 tys. zwiedzających,

którzy mogli zapoznać się z ofertami

743 wystawców z 18 krajów Europy i Azji.

W tym roku spodziewać się można podobnie

imponujących danych.

Fot.: VCanal

Opr. red. FE, źródło ZIAD;

więcej informacji na stronie

www.energetab.pl

6 Fachowy Elektryk 4 • 2016

AKTUALNOŚCI

Fachowego Elektryka

W ramach RENEXO Poland 2016

Kongres budownictwa energooszczędnego oraz certyfikacji budynków

w ramach RENEXO Poland 2016 w Warszawie

Firma City Brand Energia Odnawialna

oraz REECO Poland

Sp. z o.o., serdecznie zapraszają

na: „Kongres budownictwa

energooszczędnego oraz certyfikacji

budynków”. Druga

edycja wydarzenia odbędzie

się 21 października 2016 roku

w Warszawie podczas 6. Międzynarodowych

Targów Energii

Odnawialnej i Efektywności

Energetycznej „RENEXPO

Poland 2016”.

Od kilku lat w Polsce obserwujemy

dynamiczny rozwój budownictwa

energooszczędnego i pasywnego. Dzięki

temu znacznie ograniczamy koszty eksploatacji

budynku związane m.in. z energią elektryczną

i cieplną, zużyciem wody, czy poborem

gazu. Przy budownictwie pasywnym

możemy zmniejszyć te koszty nawet o 90%

w stosunku do standardowego podejścia. Tak

duża ich redukcja jest możliwa dzięki rozwiązaniom

obejmującym m.in.: ukształtowanie

bryły, wysoką termoizolacyjność oraz

szczelność i wykorzystanie odnawialnych

źródeł energii, a także wewnętrznych źródeł

ciepła do celów grzewczych. Należy także

wspomnieć, że jednym z najważniejszych

elementów budynku pasywnego jest zapewnienie

stałego dopływu świeżego powietrza

dzięki wentylacji mechanicznej o wysokim

poziomie sprawności.

W ramach spotkania poruszymy również

kwestię certyfikacji wielokryterialnej. Inwestorzy,

deweloperzy czy najemcy coraz częściej

stawiają na budowle mające certyfikaty:

LEED, BREEAM, DGNB, HQE. Obecnie

w Polsce jest 437 obiektów certyfikowanych,

spośród tego 80% to certyfikaty BREEAM.

Dokumenty te wydaje się budynkom, które

spełnią określone wymogi dla danego programu.

Są to m.in.: efektywność energetyczna,

jakość środowiska wewnętrznego,

zarządzanie gospodarką wodną i odpadami,

jakość materiałów, konstrukcja budynku czy

zrównoważona lokalizacja.

Budownictwo energooszczędne oraz poprawa

efektywności energetycznej to jedne

z istotnych kwestii, które narzuca nam

Polityka Energetyczna Polski i Europy.

Rozwiązania wykorzystywane przy budynkach

energooszczędnych oraz pasywnych

w znacznym stopniu zmniejszają emisję

CO 2 , ograniczają zużycie energii elektrycznej

i cieplnej, a także przyczyniają się

do zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska.

Propagowanie idei budownictwa

ekologicznego, nowoczesnych technologii,

jak również certyfikacji wielokryterialnej

w znacznym stopniu pobudza innowacje

i rozwój polskiej gospodarki.

W programie m.in.:

• Przepisy prawne regulujące rynek budownictwa

energooszczędnego oraz pasywnego,

• Dyrektywy Parlamentu Europejskiego

i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej

budynków,

• Przyszłość budownictwa zrównoważonego

w Polsce,

• Podnoszenie efektywności energetycznej

w istniejących budynkach,

• Certyfikacja LEED, BREEAM, DGNB,

HQE – przebieg procesu certyfikacji,

przykłady,

• Polska jako lider certyfikacji wielokryterialnej

w Europie Środkowo-Wschodniej,

• Polskie certyfikaty budownictwa ekologicznego,

• Dofinansowania do budownictwa energooszczędnego

oraz na poprawę

efektywności energetycznej budynków,

• Materiały i technologie w budownictwie

energooszczędnym,

• Rozwiązania IT do efektywnego zarządzania

mediami,

• Termowizja i badania szczelności budynków.

Organizatorzy zapraszają wszystkie osoby

interesujące się tematyką zrównoważonego

budownictwa oraz certyfikacją wielokryterialną,

a w szczególności: firmy deweloperskie,

inwestorów, agencje nieruchomości,

firmy budowlane, biura architektoniczne,

spółdzielnie mieszkaniowe, zarządców nieruchomości,

zakłady produkcyjne, samorządy,

firmy technologiczne, instalatorów, banki

i instytucje finansowe, kancelarie prawne itp.

Więcej informacji na: www.city-brand.pl

lub www.renexpo-warsaw.com.

Na tej ostatniej stronie internetowej można

też zapoznać się z profilem całej imprezy

targowo-konferencyjnej RENEXPO, której

tylko jednym z wielu przedsięwzięć składowych

jest wyżej opisany Kongres budownictwa

energooszczędnego oraz certyfikacji

budynków.

www.renexpo-warsaw.com

8 Fachowy Elektryk 4 • 2016

AKTUALNOŚCI

Fachowego Elektryka

TIM SA po raz kolejny wsparł dziecięce Onkoigrzyska

Ponad 100 zawodników z Dolnego Śląska,

Czech i Słowacji wzięło udział w Dolnośląskich

Onkoigrzyskach Dzieci i Młodzieży,

które już po raz dziewiąty odbyły się we

Wrocławiu. Po raz ósmy jednym z głównych

sponsorów wydarzenia był TIM SA.

W czerwcowych zawodach, na kilka tygodni

przed rozpoczęciem przez tysiące sportowców

zmagań w Rio, w stolicy Dolnego Śląska konkurowali

ze sobą mali pacjenci zmagający się

z chorobami nowotworowymi. W zależności

od wieku i stanu zdrowia rywalizowali w konkurencjach

lekkoatletycznych, zawodach pływackich,

tenisie stołowym, badmintonie i piłce

nożnej (na wrocławskim Stadionie Olimpijskim)

lub w konkurencjach zręcznościowych

(w Przylądku Nadziei – kierowanej przez prof.

Alicję Chybicką Klinice Transplantacji Szpiku,

Onkologii i Hematologii Dziecięcej Uniwersytetu

Medycznego we Wrocławiu).

– Obraz roześmianych twarzy, oczu pełnych

zapału i emocji pozostanie na długo w naszej

pamięci. Zawody były doskonałą okazją

do promowania aktywności fizycznej wśród

osób leczonych z powodu chorób onkologicznych.

Wszak ruch przybliża nas do zdrowia

– podsumowuje imprezę prof. Marek Woźniewski,

kierownik Katedry Fizjoterapii i Terapii

Zajęciowej w Medycynie Zachowawczej i Zabiegowej

na Wydziale Fizjoterapii wrocławskiej

Akademii Wychowania Fizycznego, która

jest jednym z organizatorów Onkoigrzysk.

Każdy ze zwycięzców w poszczególnych

dyscyplinach otrzymał pamiątkowy medal

i atrakcyjne nagrody, ufundowane przez sponsorów

wydarzenia, m.in. TIM SA.

– Jesteśmy z Onkoigrzyskami niemal od samego

początku, przez lata pomagaliśmy w budowie

Przylądka Nadziei. Pochodzimy z Wrocławia,

jesteśmy obecni na rynku od prawie

30 lat, a to zobowiązuje – także do tego, by dostrzegać

ważne społecznie inicjatywy i wspierać

je – mówi Krzysztof Folta, prezes zarządu

TIM SA.

Dziesiąta, jubileuszowa edycja Dolnośląskich

Onkoigrzysk Dzieci i Młodzieży odbędzie się

w sobotę 3 czerwca 2017 r.

REKLAMA

www.tim.pl

Fachowy Elektryk 4 • 2016

AKTUALNOŚCI

Fachowego Elektryka

Fachowy Elektryk

zaprasza na swoje stoisko nr 11, hala F

podczas targów ENERGETAB 2016

Bielsko-Biała, 13-15 września 2016

Fot.: Ryszard Staniszewski

Tak było przed rokiem

10 Fachowy Elektryk 4 • 2016

AKTUALNOŚCI

Fachowego Elektryka

To już trzy lata grupy Elektro Omega

Grupa Elektro Omega s.a. w tym roku w listopadzie będzie obchodzić 3 lata od założenia – czas

szybko biegnie. Przez ten okres przekonaliśmy się, kto z dostawców jest nastawiony na biznes

i jego rozwój na zasadach partnerskich, a kto tylko politykuje i plotkuje. Z tego miejsca dziękuję

wszystkim obecnym partnerom handlowym, producentom, importerom i dostawcom za wspólny

rozwój, zaufanie i postawienie na naszą grupę. Zaczynaliśmy w 2014 r. od 15 podmiotów, a już

dziś grupujemy ponad 39 hurtowni.

Rodzi się pytanie: czy i gdzie jest tego koniec?

Nie mamy ściśle określonej liczby naszych

partnerów, ale wiemy, kogo chcemy

przyjmować w nasze szeregi jako członków

grupy i akcjonariuszy. Widząc i analizując,

jak poukładany jest rynek dużej dystrybucji

jednolitej oraz dużych grup zakupowych,

w których albo podmioty wyrastają na jednolite,

jak Grodno, Kaczmarek Electric, czy

Nowa Elektro – poszukaliśmy miejsca

w ramach hurtowni o obrotach w przedziale

2-7 mln, czyli rodzinnych, długo działających

na rynku hurtowni, albo nowych

złożonych przez aktywnych managerów

handlowców chcących dynamicznie się rozwijać.

Jednym dajemy podmuch w żagle,

aby nie byli zjadani przez sieciówki jako

podhurt, innym stabilizację i warunki, aby

mogli rozwijać swoje biznesy w oparciu

o swoje kontakty. Założeniem strategicznym

od początku jest, aby hurtownie budowały

swoją przyszłość, rozwój i stabilizację

w oparciu o akcjonariat – z przestrzeganiem

zasad partnerstwa i uczciwości kupieckiej

oraz szacunku dla innych. Systematyczna

praca, dobór oferty z zakresu szerszego niż

osprzęt, przewody i oświetlenie pozwala

12 Fachowy Elektryk 4 • 2016

AKTUALNOŚCI

Fachowego Elektryka

nowoczesna grupa

REKLAMA

na maksymalizację marży naszych hurtowni.

Wiedza, szkolenia, system IT, wizualizacja

pozwala na jednolitą politykę

oraz ofertę dobraną pod każdego instalatora,

dewelopera, inwestora. To droga,

którą jako najmłodsza grupa kroczymy

z wyselekcjonowanymi dostawcami,

świadcząc usługi dla naszych klientów.

Dziś wyroby „pewnych” producentów

sprzedają wszyscy; najczęściej najwięksi

dostawcy mają 1–4 dystrybutorów i ci

uzyskują dzięki temu najlepsze warunki,

a firma duża, która jest dystrybutorem,

ale dziesiątym u producenta, ma warunki

często gorsze, niż warunki rynkowe. To

może jest dobre, bo prowadzi do zmniejszenia

zbyt dużej liczby dystrybutorów,

ale nieuczciwe wobec lojalnych partnerów

handlowych. Rynek obecnie jest

nadal nie poukładany, konsolidacje, które

miały miejsce, są bardziej elementem

wizerunkowym, niż przynoszącym realne

korzyści zarówno hurtowniom, jak i producentom.

Rzadko kto buduje dziś rynek

poprzez uświadamianie instalatorów

i zachowanie lojalności. Najczęściej rynek

budowany jest poprzez obsługę i chęć

pozyskiwania podhurtu i szybkie zwiększanie

wolumenu obrotu. Widać to np.

po działaniach Inter-Elektro, w której są

duże podmioty kilkunasto-, kilkudziesięciomilionowe,

a obecnie przyjmowane są

hurtownie nie pasujące tam z obrotem kilka

milionów. Konsolidacja rynku według

mnie, a działam na rynku już ponad 10 lat,

powinna odbywać się poprzez konsolidację

podobnych do siebie wielkościowo

podmiotów. Wtedy firmy mają podobne

potrzeby i problemy do rozwiązania. Duże

rozbieżności powodują nieporozumienia

i niestabilność takiej organizacji, jak

grupa zakupowa, bo wtedy każdy ciągnie

w innym kierunku potrzebnym w danym

momencie, tylko dla siebie. To dlatego

na pewnym etapie z grup zakupowych

jak w ostatnich dwóch latach odchodziły

pewne firmy, które wyrosły szybciej i szukały

samodzielnej drogi. Uważam, że dziś

hurtownia o obrotach od 3 do 15 mln zł

nie powinna działać samodzielnie, nawet

jak jej kierownictwu wydaje się, że mają

jako podhurt bardzo dobrze poukładaną

współpracę z sieciówką lub dużą hurtownią.

Taka hurtownia traci możliwości

szybkiego rozwoju i z każdym rokiem

dystans do rynku się powiększa. Dlatego

zapraszam hurtownie do współpracy z naszą

grupą.

Piotr Zieliński

Prezes Zarządu

Elektro Omega s.a.

ELEKTROHURT

ELEKTROSTAN

ELECTROMEGA

SORPLEX

UNIPOL

ELECTRIC

K&M Elektro

Jaworzno

MESKON

ELEKTRYK

MRK RUSOWICZ

POLKON

GRAP

Leszno

ELECTROCONTACT

KURCZOBA

ART-ELEKTRO

MAXIMA

ALFA-BIS

MILCAREK

J&M ELECTRIC

LIKO

MAGELEKTRO

ELMIX

EUROKABEL-PROREM

PRADOS

SKONIECZNI

ELTRIM

EUROKABEL

BEKAZET

El-SUR

DUX

ELEKTRO-SYSTEM

ALKAN

ZAP

ELEKTRA

ELEKTRO-MAD

TOMAK

Napisz:

Fachowy Elektryk 4 • 2016

AKTUALNOŚCI

Fachowego Elektryka

Dni Zintegrowanych Systemów Bezpieczeństwa Pożarowego

5–6 października 2016 w Hotelu Windsor

w Jachrance odbędzie się kolejna, V edycja

Ogólnopolskich Dni Zintegrowanych Systemów

Bezpieczeństwa Pożarowego Schrack

Seconet i Partnerzy. Formuła charakterystyczna

dla tego spotkania – nacisk na merytorykę

i pogłębianie wiedzy – zostaną zachowane

podobnie jak w latach poprzednich. W ciągu

dwóch dni specjalistycznych wykładów połączonych

z praktycznymi warsztatami u poszczególnych

producentów, uczestnicy będą

mieli okazję pogłębić i usystematyzować

swoją wiedzę z zakresu zaawansowanych systemów

bezpieczeństwa.

Celem spotkania jest możliwość zaprezentowania

uczestnikom w sposób praktyczny,

jak systemy bezpieczeństwa funkcjonują we

wzajemnej interakcji. Schrack Seconet Polska

wraz ze wszystkimi partnerami V edycji warsztatów

zaprezentują przykłady współpracy

systemów bezpieczeństwa z układami mechaniki

i automatyki budynku.

Najważniejszym punktem tego spotkania

będzie prezentacja „na żywo” procedury

zadziałania wszystkich, zintegrowanych

systemów bezpieczeństwa podczas pożaru.

W trakcie pokazu Integracji zostanie zaprezentowanych

kilka scenariuszy, co pozwoli

na szczegółowe omówienie poszczególnych

zagadnień.

Podczas dwóch dni merytorycznych spotkań

z najlepszymi ekspertami w branży słuchacze

zapoznają się z najnowszymi wytycznymi,

dotyczącymi projektowania m.in. systemów:

SSP, DSO, SUG, BMS, SMS, CCTV,

SKD, sterowania wentylacją, oddymianiem

i oddzieleniami pożarowymi, a także sieci

strukturalnych.

Referaty wygłoszą wybitni reprezentanci

branży zabezpieczeń m.in.: przedstawiciele

instytucji badawczych, najlepszych, specjalistycznych

uczelni technicznych oraz niezależni

specjaliści, zajmujący się problematyką

systemów bezpieczeństwa.

W sesji wykładowej i warsztatowej, udział

wezmą także przedstawiciele Instytutu Bezpieczeństwa

Pożarowego NODEX. Patronami

merytorycznym edycji 2016 są również:

CNBOP oraz Instytut Techniki Budowalnej.

www.schrack-seconet.pl

Niespotykana żywotność polskiej fotowoltaiki

Zdaniem prezesa Instytutu Energetyki Odnawialnej

Grzegorza Wiśniewskiego polska

fotowoltaika przejawia niespotykaną żywotność,

a firmy fotowoltaiczne – odporność

na stres fundowany przez polityków.

Może świadczyć o tym m.in. najnowszy

raport IEO.

Fotowoltaika w Polsce nigdy nie miała

szczęścia do polityki i polityków, prawa

i ustawodawców. Nigdy nie miała „miodowego

miesiąca”, a dwie ostatnie próby legislacyjne,

z lat 2012 i 2015, ukształtowania

branży na zdrowych zasadach i ochrony

polskich firm (w segmencie prosumenckim)

zostały zduszone w zarodku. Tworzone nieprzyjazne

i korupcjogenne prawo zmusza

sektor do nagannych niekiedy zachowań,

kiedy ten mniej świadomy i słabiej poinformowany

klient ponosi ryzyko i straty. Ale

klientów nie ubywa, a branża fotowoltaiczna

trwa i dalej się rozwija.

I tu cytat z blogu prezesa Wiśniewskiego:

– Pozwolę sobie na „dowód anegdotyczny”

potwierdzający statystyki i obrazujący motywy

rosnącego zainteresowania od 2012 r.,

choć do tego czasu fotowoltaika była jedynie

ciekawostką, a nie branżą. Już w połowie

2012 r., w kilka miesięcy po publikowaniu

pierwszej wersji „pro-prosumenckiej”

ustawy o OZE, która dostrzegła fotowoltaikę,

w okresie wakacyjnym przejeżdżałem

przez województwo podlaskie. Zatrzymałem

się na stacji benzynowej. Dwójka młodych

rolników bardzo konkretnie rozmawiała

o tym, czy nie warto byłoby zainwestować

w panele fotowoltaiczne w ich własnych

gospodarstwach rolnych, choć było pewnie

wiele innych, równie pociągających dla

młodych chłopaków tematów do rozmowy

i to niekoniecznie o biogazie czy dzierżawie

ziemi pod wiatraki.

Dzisiejsza żywotność branży fotowoltaicznej

zastanawia, bo ma ona (przepraszam

za żołnierskie dowcipy i militarne analogie)

w Polsce tak przerąbane jak w tzw. ruskim

czołgu… T-34. Ekspert pisze, że w tym radzieckim

czołgu pełnym niedogodności,

czołgiści byli niedoszkoleni – kurs specjalistyczny

sowieckich pancerniaków trwał

zaledwie 72 godziny (tyle, co czasami szkolenie

instalatorów PV), a taktykę jednostek

pancernych Armii Czerwonej (tu można

wstawić odpowiednie organa władzy i administracji

państwowej ostatnich rządów)...

cechował totalny chaos. Ale, jak pisze cytowany

specjalista od militariów: „nawet

najgorszy czołg przy zastosowaniu odpowiedniej

taktyki i z dobrze wyszkoloną załogą

może być groźną bronią…”

Pełen wpis dostępny na stronie:

odnawialny.blogspot.com

14 Fachowy Elektryk 4 • 2016

@zamelpl

INTELIGENTNY

budynek

Inteligentny Dom EXTA LIFE

Nowość w ofercie Zamel

PROMOCJA

Inteligentny Dom EXTA LIFE jest nową propozycja firmy Zamel w dziedzinie automatyki

budynkowej. EXTA LIFE jest rozwiązaniem komfortowym, w pełni bezpiecznym, a przy

tym przystępnym cenowo. Dwukierunkowość systemu, rozbudowane funkcje logiczne,

szyfrowanie transmisji, możliwość zdalnej kontroli urządzeń, autodetekcja elementów, czy

bezpłatny autoupdate odbiorników to gama cech i funkcji, które z całą pewnością wyróżniają

Inteligentny Dom EXTA LIFE na tle innych rozwiązań dostępnych obecnie na rynku.

Dzięki bezprzewodowej strukturze system

EXTA LIFE można zainstalować niemal

w każdym budynku i to bez konieczności

modyfikacji istniejącego okablowania.

EXTA LIFE to możliwość nieustannej

rozbudowy systemu o kolejne elementy

sterowane radiowo, a tym samym perspektywa

poszerzania funkcjonalności

inteligentnego domu zgodnie z pojawiającymi

się oczekiwaniami i potrzebami

użytkowników.

Dom wyposażony w system EXTA LIFE

jest miejscem przynoszącym odpoczynek,

wygodę, bezpieczeństwo, a przede

wszystkim komfort każdego dnia, dzięki

możliwości adaptacji i konfiguracji urządzeń

zgodnie ze stylem życia i oczekiwaniami

wszystkich domowników. EXTA

LIFE to cała paleta rozwiązań umożliwiająca

zarówno realizację prostych zadań

– po wykonywanie skomplikowanych

scenariuszy zawierających szereg następujących

po sobie zdarzeń.

System EXTA LIFE umożliwia komfortowe

i sprawne sterowanie oświetleniem,

roletami okiennymi, bramami

wjazdowymi, ogrzewaniem oraz

innymi urządzeniami elektrycznymi

nie tylko z poziomu nadajników radiowych,

ale także za pomocą smartfonów

i tabletów z dowolnego miejsca

na świecie.

Dom w zasięgu ręki

z dowolnego miejsca na świecie

EXTA LIFE to doskonała propozycja dla

osób, które często przebywają poza domem.

System umożliwia sterowanie domową

instalacją, a przede wszystkim kontrolę

urządzeń sprzężonych w ramach systemu

z dowolnego miejsca na świecie.

Tworząc inteligentny dom EXTA LIFE,

konstruktorzy z firmy ZAMEL położyli

szczególny nacisk na kwestie zabezpieczenia

systemu bezprzewodowego sterowania

przed dostępem osób trzecich. EXTA LIFE

jest niewidoczna dla osób postronnych

– złożone protokoły szyfrowania zastosowane

w ramach systemu EXTA LIFE uniemożliwiają

podszywanie się pod użytkowników,

a nawet podgląd wykonywanych w ramach

systemu działań. EXTA LIFE umożliwia

tworzenie wielu kont dla użytkowników ze

zróżnicowanymi uprawnieniami, funkcja ta

jest szczególnie istotna w przypadku, gdy

użytkownikami systemu są nie tylko osoby

dorosłe, ale także dzieci.

16 Fachowy Elektryk 4 • 2016

INTELIGENTNY

budynek

EXTA LIFE

– po prostu inteligentny dom

EXTA LIFE to prostota, intuicyjność i ergonomia

użytkowania. Dostęp i wygoda korzystania

z urządzeń zgrupowanych w ramach

inteligentnego domu EXTA LIFE została

przemyślana tak, aby korzystanie z systemu

było wygodne zarówno dla najmłodszych

domowników, jak i osób dorosłych.

System nastawiony jest także na maksymalne

uproszczenie procesu instalacji

i konfiguracji. Oferuje możliwość zdalnego

dopisywania i usuwania nadajników do wybranych

odbiorników, ich parametryzację

oraz zdalną zmianę ich ustawień.

EXTA LIFE

– możliwości systemu

Sterowanie oświetleniem

W inteligentnym domu oświetleniem

można zarządzać w sposób całkowicie

odmienny niż w domu z instalacją tradycyjną.

Sterowanie oświetleniem to szereg

możliwości począwszy od zwykłego

włącz/wyłącz, poprzez sceny świetlne, aż

po całą gamę możliwości automatycznego

sterowania oświetleniem zgodnie z zaprogramowanymi

funkcjami, np. można

włączyć światło w sypialni, przy okazji

spowodować podniesienie rolet, a w trakcie

spotkania z przyjaciółmi przy grillu

w ogrodzie można ustawić odpowiednie

oświetlenie na zewnątrz budynku, kiedy

zapadnie wieczór.

Sterowanie roletami

Inteligentny dom EXTA LIFE to pełna

kontrola nad roletami okiennymi w całym

budynku. Aplikacja umożliwia zarządzanie

roletami z podziałem na poziomy

i pomieszczenia budynku. Ikony widoczne

w aplikacji pozwalają na opuszczanie/

podnoszenie wszystkich rolet jednym kliknięciem.

Opcja zaprogramowania funkcji

czasowych umożliwia użytkownikom systemu

sterowanie roletami zgodnie z zadanym

harmonogramem. Roletami można

zarządzać również z poziomu nadajników

EXTA LIFE oraz tradycyjnych łączników

żaluzjowych.

Sterowanie bramami wjazdowymi

Wykorzystując system EXTA LIFE, z dowolnego

miejsca można za pomocą telefonu

komórkowego uruchomić mechanizm

otwierania bramy wjazdowej na posesję lub

rozpocząć otwieranie bramy garażowej.

Sterowanie temperaturą

Kolejną ważną funkcją jest regulowanie

temperatury w pomieszczeniach, które odbywa

się przy udziale nadajników klawiszowych.

Użytkownik ma możliwość przypisania

określonej temperatury ogrzewania

do konkretnych pomieszczeń. Co więcej,

istnieje możliwość zaprogramowania systemu

tak, żeby zmieniał wartości w określonych

godzinach lub dniach tygodnia.

Funkcje logiczne

EXTA LIFE pozwala na definiowanie pojedynczych

zdarzeń, sekwencji, a także

scen, których realizacja może być warunkowana

spełnieniem określonych przez

użytkownika warunków logicznych. Najczęściej

mogą być one sprzężone z wartością

parametrów podawanych przez

czujniki pracujące w ramach systemu.

Warunkiem może być także naciśnięcie

wybranego nadajnika. Czynności te

mogą mieć charakter jedno- lub wielokrotny

w zależności od daty, godziny,

dnia tygodnia.

Dwukierunkowość

Główną cechą systemu EXTA LIFE jest

dwukierunkowa komunikacja pomiędzy

kontrolerem a odbiornikami, co pozwala

na błyskawiczne uzyskanie informacji

na temat np. zamknięcia okien/drzwi, poziomu

rolet zewnętrznych czy też włączenia

poszczególnych urządzeń.

Autoupdate odbiorników

System nastawiony jest na maksymalne

uproszczenie procesu instalacji i konfiguracji.

Umożliwia zdalne dopisywanie i usuwanie

nadajników do wybranych odbiorników,

ich parametryzację oraz zdalną zmianę ich

ustawień.

Na podstawie materiałów ZAMEL

Fachowy Elektryk 4 • 2016

AKTUALNOŚCI

Fachowego Elektryka

Wiha w czołowej setce

Producent narzędzi ręcznych, firma Wiha

Werkzeuge, dołączyła do grona niemieckiej

elity innowacyjności, grupy 100 najbardziej

innowacyjnych przedsiębiorstw

średniej wielkości w Niemczech. Nagroda

wręczona została na Niemieckim Szczycie

Przedsiębiorstw Średniej Wielkości w Essen

24 czerwca br. Firma Wiha już od momentu

założenia, przed ponad 70 laty, skupia swoją

uwagę na rozwoju, produkcji i dystrybucji

wysokiej jakości rozwiązań w zakresie profesjonalnych

narzędzi ręcznych dla przemysłu

i rzemiosła. Wskaźnikami siły innowacyjności

producenta ze Schwarzwaldu są

nie tylko liczne krajowe i międzynarodowe

patenty oraz nagrody Design-Award za innowacje

w sektorze narzędzi ręcznych, ale

również takie nagrody jak „MX Award” dla

najlepszej firmy w Niemczech w kategorii

małych i średnich przedsiębiorstw, czy

też najnowszy certyfikat jakości AGR e.V.

(Aktion Gesunder Rücken – niemieckie

Stowarzyszenie Akcja na rzecz Zdrowego

Kręgosłupa), który potwierdza prozdrowotne

działanie ergonomii wkrętaków

firmy. Firma Wiha, działająca na arenie

międzynarodowej i należąca do czołówki

w swojej branży, pozostaje zawsze wierna

swojemu najwyższemu celowi: zaoferowaniu

użytkownikom możliwie najlepszych

rozwiązań, które ułatwią im pracę, sprawią,

że będzie efektywniejsza i przede wszystkim

będzie chroniła ich zdrowie. Aby sprostać

potrzebom, wymaganiom i życzeniom

użytkowników, pracownicy firmy Wiha

regularnie odwiedzają place budowy, warsztaty

oraz przemysłowe hale produkcyjne,

gdzie przekazują i wymieniają niezbędne

doświadczenia. „Bezpośrednio u źródła”

stawiane są pytania, sprawdzane jest działanie

narzędzi, tam również rozpoznawane są

zagrożenia lub ich potencjał.

Podczas wyboru TOP 100 przedsiębiorstwa

biorące udział w konkursie oceniane były

przez prof. dr. Nikolausa Franke i jego zespół

naukowców z katedry Przedsiębiorczości

i Innowacji Uniwersytetu Ekonomicznego

w Wiedniu. Analizie poddano ponad

100 parametrów w pięciu kategoriach „Zarządzanie

wspierające innowacje”, „Klimat

innowacji”, „Procesy innowacyjne i organizacja”,

„Marketing innowacji/Ukierunkowanie

na klienta” i „Sukces innowacyjny”.

Firma Wiha jest dumna z otrzymanej nagrody

oraz związanego z nią uznania i docenienia

kultury innowacji przedsiębiorstwa.

Na podstawie informacji firmy Wiha

„Zielone światło” dla rodzin ze Śląska, Małopolski i Lubelszczyzny

18 sierpnia, po raz drugi Towarzystwo

na rzecz Ziemi i Zielony Instytut rozpoczną

społeczną akcję „Zielone światło”, w ramach

której 50 rodzin ze Śląska, Małopolski

i Lubelszczyzny otrzyma energooszczędne

oświetlenie. Celem akcji jest zwrócenie

uwagi na problem ubóstwa energetycznego

i roli, jaką w walce z nim odgrywa zwiększenie

efektywności energetycznej.

W akcji „Zielone światło” zorganizowanej

przez Towarzystwo na rzecz Ziemi oraz

Zielony Instytut, we współpracy z gminnymi

ośrodkami pomocy społecznej i przy

wsparciu lokalnych aktywistów, weźmie

udział 50 rodzin z województw śląskiego,

małopolskiego i lubelskiego. Wszystkie

należą do grupy najbardziej zagrożonej

ubóstwem energetycznym. Będą to rodziny

wielodzietne, rodzice samotnie wychowujący

dzieci, osoby w podeszłym wieku, a także

chore – znajdujące się w trudnej sytuacji

finansowej. W ich gospodarstwach domowych

tradycyjne żarówki wymienione zostaną

na energooszczędne LED-y. W oparciu

o dokonaną analizę potrzeb, organizatorzy

łącznie przygotowali 772 lampy LED-owe.

Ponadto część dzieci otrzyma nowe biurkowe

oprawy oświetleniowe ze źródłami

światła LED, co pozwoli na poprawę jakości

oświetlenia. Dzięki wymianie oświetlenia,

niektóre z rodzin będą mogły zaoszczędzić

na rachunkach za energię elektryczną

ponad 600 zł w ciągu roku, przy założeniu

wykorzystania pełnego oświetlenia domu

przez zaledwie dwie godziny dziennie.

– Zdajemy sobie sprawę, że poprzez akcję

nie rozwiążemy w całości problemu ubóstwa

energetycznego, z którym borykają się

rodziny objęte programem. Jednak będzie

to dla nich krok we właściwą stronę, aby

wyjść z błędnego koła w którym się znalazły

– powiedział Robert Wawręty z Towarzystwa

na rzecz Ziemi. Dotychczas rodziny

próbowały oszczędzać poprzez zakup tanich

żarówek starego typu. Szybko jednak okazywało

się, że ich użytkowanie jest związane

z wielokrotnie wyższym poborem prądu,

co powoduje drastyczny wzrost wydatków

na energię elektryczną. To z kolei uniemożliwia

im zakup droższych, ale energooszczędnych

LED-ówek. Zaangażowane

w akcję organizacje liczą, że działania nie

tylko pomogą wybranym rodzinom. Zostaną

one również zauważone przez decydentów,

którzy pochylą się nad problemem

ubóstwa energetycznego i stworzą prawne

instrumenty, umożliwiające kierowanie podobnej

pomocy przez samorządy lokalne.

Robert Wawręty, Towarzystwo na Rzecz Ziemi,

robert@tnz.most.org.pl

Dariusz Szwed, Zielony Instytut,

dariusz.szwed@zielonyinstytut.pl

18 Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Nowoczesne programy

do projektowania rozdzielnic

Dostępne rozwiązania pozwolą nam na idealne dopasowanie aparatur do rozdzielnicy

oraz ich rozmieszczenie zgodnie z przepisami, przygotowanie wyceny i eksport projektu

do odpowiedniego pliku. Co jeszcze potrafią oferowane przez producentów programy do

projektowania rozdzielnic?

Fot.: HENSEL

Fot. 1.

Program dostępny przez przeglądarkę internetową to wygodne rozwiązanie

Coraz rzadziej decydujemy się na tradycyjne,

ręczne projektowanie rozdzielnicy

wraz z niezbędnymi aparatami. Rozrysowywanie

poszczególnych elementów

na kartce, sięganie po kalkulator, zaglądanie

do kolejnych wytycznych przy

ogromie dostępnych teraz komponentów

i możliwości jest co najmniej niewygodne

– w związku z tym konfigurację urządzenia

bez wykorzystania specjalnych programów

możemy obecnie uznać za niemal

niemożliwą. Nawet w przypadku prostych

rozdzielnic niskiego napięcia.

Programy do projektowania rozdzielnic

znalazły się zatem w podstawowym wyposażeniu

projektanta i instalatora. Nowoczesne

aplikacje umożliwiają intuicyjną,

wygodną obsługę, prowadzą nas przez kolejne

etapy konfiguracji urządzeń, sugeru-

EKSPERT Fachowego

Elektryka

Czy program uchroni nas przed popełnieniem błędu?

Wojciech Jarząbek,

inżynier rozwiązań

technicznych

w Schneider Electric

Polska

Z naszych doświadczeń wynika,

że użytkownicy chcący

korzystać ze specjalnych

programów do projektowania

rozdzielnic potrzebują indywidualnego

przeszkolenia zarówno

z aparatury producenta,

jak również z systemu i zasad

konfiguracji rozdzielnic.

Najlepsze programy automatycznie dobierają odpowiednie

płyty montażowe dla aparatury oraz blokują błędne wybory

użytkownika. Z tego względu przeszkolony użytkownik

zazwyczaj nie ma problemów przy konfiguracji mniejszych

rozdzielnic o prądzie znamionowym do 250 A. W przypadku

takich rozdzielnic główne błędy polegają zwykle na pozostawieniu

zbyt małej ilości miejsca na zaciski dla kabli

odpływowych, nieodpowiednim dobraniu bloków rozdzielczych

lub szyn dystrybucyjnych oraz pominięciu istotnych

elementów dodatkowych, jak m.in. wspomniane zaciski czy

szyna uziemiająca. Mniej doświadczeni użytkownicy często

dobierają jak najmniejszą obudowę, aby zmieścić jedynie

wymaganą aparaturę, nie pozostawiając odpowiedniej rezerwy

miejsca lub rozmieszczając aparaty w sposób niemożliwy

do podłączenia.

W przypadku dużych rozdzielnic o prądzie znamionowym

powyżej 800 A błędy pojawiają się znacznie częściej i tylko

bardzo zaawansowani użytkownicy potrafią je skonfigurować

prawidłowo.

Jak w takim razie nie popełniać błędów przy korzystaniu

z programów do konfiguracji rozdzielnic? Na pewno bardzo

ważne jest dobrze poznać program, jego możliwości, jak

również ograniczenia. Należy pamiętać, że program sam

wszystkiego za nas nie zrobi. Najważniejsze jest jednak

doświadczenie związane z samym procesem składania

rozdzielnicy.

Myślę, że na początku każda firma zajmująca się prefabrykacją

rozdzielnic napotyka pewne problemy, ale

z czasem uczy się je rozwiązywać i wypracowuje swój własny

pomysł na odpowiednie wykorzystanie programów oferowanych

przez producentów sprzętu do rozdziału energii.

20 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot.: HENSEL

Fot. 2.

Projekt dostępny w 3D oznacza, że możemy obejrzeć

go z każdej strony i zaglądać we wszystkie zakamarki

rozdzielnicy

ją optymalne rozwiązania i alarmują o błędach.

Wynikiem prac jest projekt, często

w 3D, który możemy wyeksportować

w postaci pliku o wygodnym formacie.

W zapomnienie odchodzą również problemy

z udostępnianiem czy archiwizacją

dokumentów. Co proponują poszczególni

producenci?

ENYGUIDE

Dostęp do programu ENYGUIDE opracowanego

przez firmę Hensel możliwy jest

przez przeglądarkę internetową (istnieje też

możliwość pracy offline). Jeśli zarejestrujemy

się na stronie www.enyguide.pl, serwis

zapamięta nasze ustawienia i wybory, co posłuży

nam do przyszłych konfiguracji.

Fot. 3.

Aplikacja podpowie nam m.in. w temacie niezbędnych akcesoriów

montażowych

Pierwszym etapem prac jest wybór systemu

oraz umieszczenie w polu projektowym odpowiednich

obudów (propozycje w postaci

zdjęć). Następnie mamy możliwość wyposażenia

każdej rozdzielnicy w wyposażenie

dodatkowe, jak płyty montażowe czy przepustowe,

a dalej – kolejnych komponentów

jak zaciski rzędowe czy aparatura modułowa

(których nie znajdziemy już w ofercie firmy).

Do skonfigurowanej rozdzielnicy możemy

dobrać niezbędne elementy montażowe,

daszki zabezpieczające przed oddziaływaniem

czynników atmosferycznych lub zestawy

łączenia obudów itp. Na dalszym etapie

mamy możliwość sprawdzenia poprawności

konfiguracji. Jeśli podczas któregoś z kroków

doboru popełniliśmy błąd, program zaznaczy

nam go na czerwono. Ponadto aplikacja

poinformuje nas o aktualnych cenach

komponentów.

Interesującą opcją jest z pewnością wygenerowanie

rysunku w trójwymiarze.

Możemy „zrobić zdjęcie wizualizacji”

i zapisać je w formacie JPG. Oczywiście,

EKSPERT Fachowego

Elektryka

Przechowuj dane w chmurze

Krzysztof Kurzawa,

główny specjalista

ds. technicznych firmy

Hensel Polska Sp. z o.o.

Istotne jest, aby program do projektowania

rozdzielnic dostępny

był przez przeglądarkę internetową

– jak w przypadku systemu

firmy Hensel. Nie ma potrzeby

instalowania oprogramowania na

komputerze użytkownika, wszystko

dzieje się w chmurze. Nie ponosimy

z tego tytułu żadnych dodatkowych

kosztów. Stworzone projekty zapamiętane zostają

na serwerze programu ENYGUIDE. Można do nich wrócić w

późniejszym terminie i łatwo nimi zarządzać.

Program umożliwia ponadto wizualizację w trójwymiarze. Całą

rozdzielnicę lub jej części możemy obracać i oglądać z każdej

strony, a także „zaglądać” do ich wnętrza. Każdy widok pojawiający

się na ekranie można zapisać do pliku JPG. Cały projekt

daje się spakować do jednego pliku i wysłać np. do innego użytkownika.

Bardzo ważną funkcjonalnością, dodaną niedawno do ENYGUIDE’a,

jest generowanie raportów określających możliwości odprowadzenia

ciepła wydzielanego wewnątrz rozdzielnicy. Jest to związane

z wymaganiami narzuconymi przez normę PN-EN 61439. Tym

samym firma Hensel jako producent pierwotny systemu pomaga

finalnemu prefabrykatorowi rozdzielnicy w określeniu bilansu strat

mocy.

W myśl wymienionej wyżej normy winien on dołączyć taki raport

do dokumentacji zestawu rozdzielczego i określić na tej podstawie

współczynnik RDF.

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot.: HAGER Fot.: SCHNEIDER ELECTRIC

Fot. 4.

Fot. 6.

Użytkownik może sprawdzić ceny poszczególnych komponentów,

a nawet koszty montażu

Niektóre aplikacje umożliwiają komunikację i współtworzenie

projektu przez różnych specjalistów

Fot.: SCHNEIDER ELECTRIC

Fot. 5.

Program prowadzi nas przez wszystkie etapy projektowania

z powodzeniem wygenerujemy całą dokumentację projektową

wraz z rysunkami i listami (PDF, DXF, Excel), w paru lub jednym

pliku. Program jest bezpłatny i umożliwia projektowanie

rozdzielnic firmy Hensel.

Rapsody 1.7

Prosty i wygodny w obsłudze jest również Rapsody 1.7 stworzony

przez firmę Schneider Electric. Pierwszym krokiem projektowania

rozdzielnicy jest określenie jej parametrów. Program od razu podpowie

nam, które z rozdzielnic spełniają podane założenia. Następnie

wybieramy aparaturę – według widoku standardowego (co ułatwi

i skróci nam pracę) lub wszystkich dostępnych typów aparatów

– oraz obudowę i elementy montażowe. Na dalszym etapie możemy

skorzystać ze wspomaganego trybu konfiguracji rozdzielnicy.

Program udostępni nam informację dotyczącą cen – oprócz kosztów

samych komponentów poinformuje nas o kosztach usług dodatkowych,

jak montaż na obiekcie, czy też robocizny. Po zakończeniu

projektowania eksportujemy raport do pliku tekstowego, XLS lub

.dwg. Program jest bezpłatny i umożliwia projektowanie rozdzielnic

firmy Schneider Electric. Możemy pobrać go ze strony producenta.

EKSPERT Fachowego

Elektryka

Podstawowe funkcje

Dariusz Szymkiewicz,

kierownik projektu

Hager Polo Sp. z o.o.

Dobry program do projektowania

powinien być uniwersalny i wspomagać

pracę – posiadać moduły,

które są w stanie przyspieszyć

i ułatwić pracę projektantom,

instalatorom, automatykom czy

prefabrykatorom rozdzielnic elektrycznych.

Istotne, aby program pracował

w środowisku cadowskim, czyli

był bliski większości projektantów.

Zgodnie z normą PN-EN

61439 odpowiedzialność za wykonanie

rozdzielnicy spoczywa

na producencie zestawu (prefabrykatorze),

ale dobór aparatury,

jej selektywność i dobór nastaw

to jednak zakres projektu

elektrycznego. Hagercad.one daje możliwość wysłania

schematu ideowego i otrzymania od producenta gotowej

rozdzielnicy z rozmieszczeniem urządzeń oraz poszczególnymi

nastawami. Protokół obliczeń temperaturowych

jest integralną częścią projektu. Producent końcowy zestawu

ma możliwość obejrzenia rozdzielnicy w 3D oraz

zwymiarowania odległości między poszczególnymi elementami.

Instalator, który wykonuje instalacje w domu jednorodzinnym,

często sam ją projektuje. Możliwość doboru urządzeń,

rozmieszczenie ich w rozdzielnicy, opisanie obwodów końcowych

i wydrukowanie czytelnych etykiet do rozdzielnicy

– to wszystko odbywa się automatycznie.

Automatycy znajdą dla siebie dodatkowe arkusze schematów

poświęcone obwodom sterowania. Stworzenie automatycznie

listwy zaciskowej, czytelnie opisanej i przedstawionej

również w widoku rozdzielnicy, ułatwi prace montażowe

i późniejsze prace konserwacyjne.

22 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot. 7.

Część programów pozwala na zaprojektowanie nie tylko

rozdzielnicy, ale całej instalacji elektrycznej

Fot. 8.

Projektant może wybierać z listy sugerowanych urządzeń

Fot.: EATON

Fot.: AB-MICRO

Fot.: HAGER

Fot.: EATON

Fot. 9.

Intuicyjny program podpowiada nam najbardziej optymalne

rozwiązanie

Fot. 10.

Istotną funkcjonalnością jest możliwość rozmieszczenia

aparatów we wnętrzu rozdzielnicy

Hagercad.one

Debiutujący właśnie program hagercad.one

firmy Hager Polo pracuje w środowisku

cadowskim, w oparciu o pakiet Office. Dzięki

niemu mamy możliwość zaprojektowania

całej instalacji elektrycznej wraz z doborem

urządzeń. Na poszczególnych etapach projekt

trafia np. do specjalisty od automatyki

odpowiedzialnego za szafę sterowniczą oraz

do producenta rozdzielnic, który skonfiguruje

urządzenie. Wszyscy pracują nad projektem

w ramach jednego programu i pliku.

Na uwagę zasługuje przede wszystkim

tryb automatyczny pozwalający na szybkie

rozmieszczenie aparatów. Program

sugeruje nam optymalny rodzaj obudowy,

pyta o ilość rezerwy, sposób rozmieszczenia

listew zaciskowych itd. Poszczególne

etapy dostępne są w widoku

3D. Następnie samodzielnie dobiera pokrywę,

przepusty kablowe, konstrukcję

nośną, a na końcu przygotowuje gotowe

pole opisowe.

Program jest bezpłatny i umożliwia projektowanie

rozdzielnic firmy Hager Polo.

Możemy pobrać go ze strony producenta

po uprzednim zarejestrowaniu.

EKSPERT Fachowego

Elektryka

Przede wszystkim intuicyjność

Przemysław Pazera,

Junior Product Manager,

Eaton Electric

SBC

… a właściwie SwitchBoard Configurator

ver 1.2.10b firmy Eaton umożliwia skonfigurowanie

rozdzielnicy na jeden z dwóch

sposobów: szybki i standardowy. Pierwszy

z nich ogranicza liczbę niezbędnych czyn-

Oprogramowanie do projektowania i wyceny rozdzielnic

elektrycznych musi wyróżniać się mało

skomplikowaną formą obsługi i intuicyjnością,

dzięki czemu stanie się idealnym narzędziem

pracy zarówno dla instalatorów doświadczonych,

jak i początkujących projektantów. W przypadku

SBC SwitchBoard Configurator ver. 1.2.11b

w zależności od potrzeb można zdecydować się

na jeden z dwóch sposobów tworzenia schematu.

Przy wyborze opcji „szybkiego doboru” projekt

rozdzielnicy zajmuje kilka minut. Za pomocą kilku

podstawowych filtrów można zaprojektować rozdzielnicę,

zobaczyć jej rysunek w CAD oraz przy

zainstalowanym cenniku, zrobić zestawienie produktów

i całkowity kosztorys. Bardziej rozbudowana

wersja „dobór standardowy” poza elementami

z doboru szybkiego pozwala na jednoczesne tworzenie

schematu elektrycznego, który można dowolnie

modyfikować, usuwać lub dodawać kolejne

aparaty elektryczne i inne akcesoria. Stworzony

projekt rozdzielnicy można wydrukować lub też wyeksportować zarówno do pliku

PDF jak i CAD. W przypadku jakichkolwiek trudności na pasku menu znajdziemy

ikonę „Pomoc”.

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

EKSPERT Fachowego

Elektryka

Ciągła ewolucja

Paweł Richter,

dyrektor pionu

systemów CAE,

AB-MICRO Sp. z o. o.

W ostatniej dekadzie zaobserwowaliśmy

znaczący rozwój oprogramowania

dedykowanego do

projektowania rozdzielnic. Bardzo

szybko ewoluowało ono od tradycyjnych

prostych narzędzi klasy

CAD do profesjonalnych narzędzi

do projektowania 3D, oferujących

takie rozwiązania jak kontrola

kolizji w 3D, analiza stopnia

wypełnienia koryt kablowych czy

narzędzia do automatycznego

rozprowadzania połączeń. Obserwowana

jest również tendencja do

skracania procesu produkcyjnego

dzięki rozmaitym interfejsom integrującym

oprogramowanie do

projektowania 3D z maszynami do

konfekcjonowania żył czy otworowania

płyt montażowych.

Poszczególne rozwiązania można opisać na podstawie naszej

platformy EPLAN. Dzięki niej płynnie i w niedługim czasie można

wykonać zabudowę rozdzielnic 3D w oparciu o projekt elektryczny

EPLAN Electric P8 lub skorzystać z importu listy urządzeń i połączeń,

gdy ten jest niedostępny. Kontrola kolizji, automatyczne

otworowanie powierzchni montażowych, automatyczne rozprowadzanie

połączeń, kontrola stanu wypełnienia koryt kablowych

to jedne z flagowych funkcjonalności EPLAN Pro Panel. Interesującym

rozwiązaniem są również dodatkowe interfejsy do maszyn

NC lub maszyn do konfekcjonowania żył. Dzięki temu można

na przykład przygotować połączenia, nawet gdy nie zakończono

jeszcze montażu aparatów na płycie montażowej.

Niezwykle istotny jest również dostęp do szczegółowych danych

w zakresie wykorzystywanej w projekcie aparatury. Chodzi

tu zwłaszcza o dane wykorzystywane w modelowaniu, jak

modele 3D, informacje o akcesoriach, dane o otworowaniu NC

czy szczegółowy schemat przyłączy dla rozprowadzania połączeń.

W przypadku wielu producentów EPLAN udostępnia te

dane użytkownikom zdalnie za pośrednictwem EPLAN Data

Portal.

Fot.: AB-MICRO

ności i decyzji do minimum, przedstawia

nam listę typowych, często stosowanych

rozwiązań. Projektant uzyskuje wizualizację

i listę komponentów. Tryb szybki nie

pozwala nam jednak na zaprojektowanie

rozdzielnicy wraz z zainstalowanymi wewnętrznymi

aparatami – w odróżnieniu

od trybu standardowego. W tym przypadku

prace użytkownik rozpoczyna właśnie

od ustalenia aparatów, podaje też dodatkowe

parametry istotne dla konfiguracji rozdzielnicy,

jak podział na sekcje czy ustalenie

miejsca i sposobu montażu aparatów.

Program podpowiada najbardziej optymalne

rozwiązanie, następnie proponuje konkretne

modele rozdzielnic oraz umożliwia edycję

wyborów. Moduł „Widok” pozwala nam zaś

na kontrolę rozmieszczenia urządzeń.

Wizualizacje końcowe przedstawiane są

w środowisku CAD. Projekt możemy wyeksportować

w formacie CAD lub PDF.

Program jest bezpłatny i umożliwia projektowanie

rozdzielnic firmy Eaton. Możemy

pobrać go ze strony producenta.

EPLAN

Platforma EPLAN Pro Panel, którego oficjalnym

dystrybutorem jest firmy Abmicro to rozwiązanie

CAE wspomagające projektowanie

rozdzielnic w trójwymiarze (a oprócz tego

– szaf sterowniczych, instalacji elektrycznej

itd.). System wskazuje urządzenia dostępne

do montażu, automatycznie prowadzi nas

przez kolejne etapy. Możliwe jest wyrównanie

komponentów i dokładne ich ulokowanie

we wnętrzu rozdzielnicy. Na tym etapie

w projektowaniu brane są pod uwagę przepisy

montażowe i minimalne odległości określone

przez wymogi producenta. Ponadto program

dostarcza nam informacje dotyczące montażu

płyt, drzwi lub całych obudów. Interesującą

funkcjonalnością są z pewnością testy kolizji.

Po przygotowaniu projektu możemy przygotować

projekt 3D, a następnie pobrać ją

na dysk komputera.

EPLAN Pro Panel jest narzędziem uniwersalnym.

Wielu producentów dostarcza

swoje dane za pośrednictwem EPLAN Data

Portal. Użytkownik może też samodzielnie

rozbudowywać bazę komponentów. Program

możemy pobrać ze strony producenta.

Nie jest on darmowy.

Fot. 11.

Testy kolizji pozwalają nam wyeliminować ewentualne błędy

Iwona Bortniczuk

24 Fachowy Elektryk 4• 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Hagercad.one

– proste projektowanie

rozdzielnic elektrycznych

PROMOCJA

Program do projektowania hagercad.one firmy Hager to pomoc dla projektanta,

producenta zestawu rozdzielczego, elektroinstalatora i automatyka. Funkcje zawarte

w programie podpowiadają kolejne kroki podczas projektowania, ograniczając tym

samym powstawanie błędów.

Intuicyjna obsługa

Program pracuje w środowisku cadowskim,

dlatego jest znany większości

projektantów i producentów

rozdzielnic. Oparty o pakiet Office,

pozwala na szybką i intuicyjną

obsługę. Projekty są umieszczane

w folderach, ułożonych w strukturze

danych o budowie drzewa.

Każda inwestycja, nawet składająca

się z kilku obiektów podzielonych

na kondygnacje, sektory

i pomieszczenia dedykowane, może

zostać czytelnie i przejrzyście zapisana,

a odnalezienie konkretnej

rozdzielnicy nie sprawia żadnych

problemów. Tworząc bazę projektów,

na jej podstawie program automatycznie

tworzy bazę klientów

z dokładnymi informacjami o firmie

i osobach kontaktowych.

nie własnych szablonów projektów. Jest

to bardzo wygodne głównie w budownictwie

wielorodzinnym lub hotelarstwie,

gdzie rozdzielnice mieszkaniowe lub

dedykowane do pokoi hotelowych są

powtarzalne lub niewiele się od siebie

różnią.

Faza projektowania

Wybieramy schemat jedno- lub wielokreskowy,

ręczny lub automatyczny. Możemy

go rysować w sposób tradycyjny,

umieszczając symbole urządzeń, przewody

i opisy na schemacie ideowym lub

tworzyć go w tabeli schematu. W tym

przypadku umieszczamy urządzenia

w odpowiednim okienku tabeli (miejsce

w instalacji), opisujemy typ obwodu,

jego lokalizację, rodzaj i długość przewodu

oraz określamy moc przyłączonego

odbioru. Wszystkie dane, opisy, nastawy

zostają automatycznie zaimportowane

do schematu. Tam też możemy sprawdzić

równomierność obciążenia w poszczególnych

gałęziach obwodu. Możemy samodzielnie

zmienić zasilanie urządzeń

na poszczególnych fazach lub zlecić to

zadanie programowi. Jeżeli nie chcemy

tracić czasu na długotrwałe podłączenia

przewodów pod zaciski urządzeń w danym

obiekcie, możemy wybrać podłączenie

na zaciski szeregowe. Program sam

dobierze zaciski do przekrojów przewodów.

Na zaciski szeregowe możemy wyprowadzić

wszystkie obwody automatyki

i sterowania.

Przejrzysty projekt

Już na wstępie procesu projektowego

program podpowiada różne

rodzaje zasilania. Możemy wybrać

zasilanie z transformatora lub

z innej rozdzielnicy, układ dwóch

transformatorów lub dodać do tego

jeszcze generator. W łatwy i czytelny

sposób można zobaczyć, która

rozdzielnica jest główna, a która

ma zasilanie rezerwowe, pozwala

to również na ciągłe śledzenie

doboru aparatów łączeniowych.

Hagercad.one umożliwia tworze-

26

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Wybór obudowy

Kolejnym krokiem jest wybór obudowy

w sposób automatyczny lub półautomatyczny.

W obu wersjach należy określić

podstawowe parametry, np. IP, IK,

sposób wprowadzenia przewodów góra

– dół oraz wielkość rezerwy. W kolejnej

fazie wybieramy bloki rozdzielcze. Program

podpowiada, które bloki wybrać,

pokazując typ wraz ze zdjęciem. Ważnym

elementem jest sposób montażu zacisków

szeregowych. Mamy możliwość

zabudowy ich w różnych podzespołach,

w układzie poziomym lub pionowym

oraz odpowiedniego ich rozmieszczenia

– pogrupowania zacisków. W wersji automatycznej

dostajemy gotową rozdzielnicę

z zabudowanymi urządzeniami.

W wersji półautomatycznej podzespoły

i urządzenia są rozmieszczone na zewnątrz

obudowy i samodzielnie je układamy

metodą push-up.

Przestrzeganie norm

Po zaprojektowaniu całej rozdzielnicy

przechodzimy do funkcji „Obliczenia

cieplne”. Zgodnie z normą PN-EN

61439 jest to konieczny element procesu

projektowo-montażowego rozdzielnicy,

za który odpowiada producent końcowy

zestawu czyli prefabrykator. Jeżeli

na schemacie znajdują się rzeczywiste

wartości mocy zasilanych urządzeń,

współczynniki mocy, obciążenia i jednoczesności,

to program przeliczy temperaturę

w rozdzielnicy na podstawie

tych danych. Jednak w przypadku braku

takich informacji, hagercad.one sam

przelicza temperaturę w rozdzielnicy

zgodnie z normą PN-EN 61439, podając

maksymalne prądy ciągłe, jakimi można

obciążać poszczególne obwody.

Tworzenie etykiet

Hegercad.one umożliwia automatyczne

drukowanie etykiet. Po wejściu w moduł

„Etykieta” możemy wydrukować opisy

wszystkich urządzeń, które są zabudowane

w rozdzielnicy. Program pobiera

opisy urządzeń ze schematu. Dlatego

ważne jest właściwe opisanie wszystkich

urządzeń i odbiorników oraz ich lokalizacji

już w fazie projektowania. Dzięki

temu, za pomocą jednego kliknięcia, drukujemy

gotowe opisy i piktogramy, które

znacznie ułatwią użytkownikom obsługę

rozdzielnicy.

Zalety programu hagercad.one

• Pomoc podczas projektowania rozdzielnic.

• Łatwe zarządzanie projektem.

• Automatyczne tworzenie bazy projektów

i klientów.

• Widok projektu w formacie 3D.

• Możliwość eksportu pełnego projektu

do pliku CAD.

• Wymiarowanie wnętrza rozdzielnicy

zdecydowanie przyspiesza pracę i eliminuje

możliwość zabudowy urządzeń

zbyt blisko siebie, ze względu na podłączenia

szyn Cu lub przewodów.

• Umożliwia automatykom rozmieszczenie

urządzeń na arkuszach sterownia

w sposób dla nich najbardziej odpowiedni.

• Umożliwia zapisanie zacisków w sposób

jednoznaczny i umieszczenie ich w

rozdzielnicy w taki sposób, aby prace

instalacyjne w obiekcie były proste do

wykonania przez instalatora.

• Producenci zestawów rozdzielczych

otrzymują jasny i czytelny schemat

ideowy z opisem typu przewodów,

sposobem ich wprowadzenia, nastawy

urządzeń.

• Użytkownik otrzymuje rozdzielnicę

zaprojektowaną i wykonaną zgodnie

z normą PN-EN 61439, co potwierdza

deklaracja CE, której wzór znajduje się

w programie.

Dariusz Szymkiewicz

Kierownik Projektu

Hager Polo Sp. z o.o.

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

ECONOMIC BOX

PROMOCJA

ECONOMIC BOX to rozdzielnice mieszkaniowe firmy ELEKTRO-PLAST w stopniu

ochrony IP40 z obudową i drzwiami z tworzywa (PC). Powstały one z połączenia

serii, Economic i Control Box w jedną serię rozdzielnic natynkowo-podtynkowych

ECONOMIC BOX. Są one przystosowane do standardu deweloperskiego

odpowiadające nowemu rozporządzeniu, które dotyczy przyłączy teletechnicznych.

Rozdzielnice ECONOMIC BOX cieszą się dużą popularnością ze względu

na spójność wizualną z rozdzielnicą elektryczną. Na uwagę zasługuje nowoczesne

wzornictwo i wyposażenie opisywanych rozdzielnic.

Podstawowe parametry i właściwości

rozdzielnic ECONOMIC BOX

firmy ELEKTRO-PlAST:

• rozdzielnice w wersji elektrycznej

i multimedialnej,

• rozdzielnice w wersji multimedialnej

zgodne z rozporządzeniem

(Dz.U. z 2012,)

• wykonanie zgodne z normą PN-

EN 62208,

• prąd znamionowy do 63 A,

• wersje od 1 do 3 rzędów aparatury,

• 6, 8, 12, 24, 36 – modułów,

• rozdzielnice w wersji podtynkowej i natynkowej,

• nowoczesne wzornictwo obudowy,

• drzwi transparentne lub w kolorze obudowy,

• kolor obudowy biały RAL 9016,

• spójne wzornictwo rozdzielnicy elektrycznej

i teletechnicznej,

• stopień ochrony IP40,

• odporność na uderzenie IK05,

• II klasa ochrony,

• warunki pracy od -20 o C do +70 o C,

• zaciski śrubowe N/PE w standardzie,

• szyna stalowa TS35 w standardzie,

• opcja zamka na klucz,

• możliwość plombowania,

• osłabienia umożliwiające precyzyjne

docięcie otworów na przewody,

• nowa konstrukcja dna rozdzielnicy,

• produkt inwestycyjny z referencjami.

ELEKTRO-PLAST

Tadeusz Czachorowski Spółka Jawna

05-190 Nasielsk, ul. Płońska 18

tel. +48 23 69 33 900

www.elektro-plast.com.pl

28

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Rozdzielnice teletechniczne

zgodne z rozporządzeniem

PROMOCJA

Od 2013 r. ma zastosowanie nowelizacja Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa

i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać

budynki i ich usytuowanie. Wprowadza ona obowiązek budowy w obiektach mieszkalnych

kompletnej instalacji antenowej, logicznej i światłowodowej doprowadzającej sygnał

elektryczny oraz transmisję danych do każdego lokalu.

Producentom nie pozostało więc nic

innego, jak tylko zaspokoić popyt

powstały na skutek wprowadzenia

nowego prawa i rosnących potrzeb

lokatorów domów i budynków

wielorodzinnych. ELEKTRO-PLAST

stworzył rozdzielnice multimedialne

MSF – urządzenia wyprzedzające

dzisiejsze standardy, spełniające

przyszłe potrzeby użytkowników

i wykorzystujące rozwiązania stosowane

przez praktyków oraz ponad

30 lat doświadczenia inżynierów

obu firm. Taki mariaż gwarantuje

nie tylko wysoką jakość sprzętu, ale

również jego doskonałą ergonomię.

Ze szlachetnym rodowodem

Multimedialne rozdzielnice MSF bazują

na sprawdzonej i chwalonej przez użytkowników

konstrukcji bardzo płaskich rozdzielnic

podtynkowych. Konsultacje z projektantami

instalacji, monterami i użytkownikami zaowocowały

wieloma udoskonaleniami pozytywnie

przekładającymi się na bezpieczeństwo oraz łatwość,

szybkość i pewność montażu. Wnętrze

rozdzielni zostało przykryte ramą z wyposażonymi

w otwory wentylacyjne metalowymi

drzwiami o sztywnej konstrukcji. Drzwi te

wystają jedynie 5 mm ponad tynk, czyniąc z tej

rozdzielnicy jedno z najbardziej płaskich rozwiązań

na rynku. Największym osiągnięciem

konstruktorów jest jednak wygospodarowanie

dodatkowej przestrzeni do montażu osprzętu

oraz poprowadzenia przewodów przy zachowaniu

wszelkich wymagań bezpieczeństwa

oraz pełnej ergonomii i wytrzymałości szafki.

Pojemne i bogato wyposażone

Rozmiar pozwalający na kompleksową i zróżnicowaną

zabudowę szafki odgrywa rolę kluczową.

Jest tak, ponieważ instalacja w budynku

musi zapewnić nie tylko rozdział energii elektrycznej,

lecz także odpowiednią transmisję

danych. Dlatego rozdzielnice multimedialne

MSF zaprojektowano tak, że umożliwiają montaż

wielu komponentów komunikacyjnych.

Duża ilość miejsca wewnątrz szafki pozwala

na zamontowanie wszystkich komponentów

komunikacyjnych jednego poziomu (z wykorzystaniem

ażurowej płyty montażowej), dzięki

czemu rozdzielnica staje się centrum sterowania

domowymi multimediami. Aparaty modułowe

montowane są na szynie nośnej, którą połączyć

można ponad zaciskami z przewodem do wyrównania

potencjałów, dzięki czemu spełnione

zostają najważniejsze wymogi normy DIN EN

5013-4:2005 dla neutralnych, przewodowych

instalacji komunikacyjnych w obiektach mieszkaniowych.

Rozmiar to jednak nie wszystko – nowoczesne

urządzenia muszą być wielofunkcyjne i proste

w obsłudze. Telekomunikacyjne rozdzielnice

multimedialne MSF mają zastosowanie

w niskoprądowych instalacjach teletechnicznych

i elektrycznych wykorzystywanych

w budownictwie mieszkalnym wielorodzinnym,

gdzie przepisy regulują ustawowo dostęp

do zakończenia kabli światłowodowych, koncentrycznych

i kabli UTP oraz umieszczenia

w szafce urządzeń aktywnych i pasywnych

z zasilaniem elektrycznym. Aby spełnić wymagania

prawa oraz potrzeby użytkowników,

projektantów i monterów w nowej rozdzielnicy

30

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

firmy ELEKTRO-PLAST zastosowano

rozwiązania sprawiające,

że jest to urządzenie elastyczne,

„współpracujące” z monterem.

Zaprojektowano ją tak, że montaż

wyposażenia i kabli jest niezwykle

prosty i szybki. Duża przestrzeń

uzupełniona jest bogatą ofertą wyposażenia

oraz prostotą i bezpieczeństwem

montażu. W nowej rozdzielnicy

MSF wszystkie niezbędne

elementy montowane są w prosty

sposób na metalowej płycie montażowej.

Rozdzielnica multimedialna

przystosowana jest do instalacji

12-portowego patch panela, który

mocowany jest na płycie montażowej

za pomocą spinek. Panel zawiera

etykiety opisowe, co ułatwia uporządkowanie

instalacji wewnątrz

rozdzielnicy, ułatwia konfigurację i montaż

gniazd sieci światłowodowej, komputerowej,

telefonicznej, telewizji kablowej, systemu audio

oraz alarmów. W patch panelu krosowym

można zamontować powszechnie stosowane

gniazda multimedialne KEYSTONE m.in.

typu F żeńskie (TV), RCA, światłowodowe SC,

APC, LC duplex, USB, HDMI, RGB, BNC itp.

Elastyczność montażu zapewniają zaciski N

oraz PE umieszczone w listwach mocowanych

na zatrzaski do podstawy rozdzielnicy. Wysokie

bezpieczeństwo i przejrzystość montażu zapewnia

oznaczenie sekcji N i PE kolorami oraz

konstrukcja listew chroniąca przed przypadkowym

dotknięciem. Aby skrócić czas montażu,

każda z szyn TH została wyposażona w system

szybkiego mocowania – teraz wystarczy jeden

obrót wkrętka, aby wymontować zespół szyn

z rozdzielnicy. Szyny TH

połączone zostały za pomocą

pionowych poprzeczek

w specjalne „szelki”, dzięki

czemu instalator zyskuje

możliwość elastycznego

uzbrojenia i okablowania

rozdzielnicy. Pod szynami

TH, kierując się sugestiami

współpracujących z firmą

profesjonalnych instalatorów,

projektanci wygospodarowali

obszar roboczy o wysokości

10 mm.

Projektanci rozdzielnic multimedialnych

MSF pamiętali

również o maksymalnym

ułatwieniu i uproszczeniu

montażu szaf do ścian.

Montaż rozdzielnic do ścian

pustych wykorzystuje wielokrotnie sprawdzone

kotwy tworzywowe. Montaż w ścianach

murowanych ułatwiają znajdujące się na wyposażeniu

metalowe uchwyty. Aby zapewnić

instalatorowi pewność montażu, konstruktorzy

wprowadzili na kołnierzu rozdzielnicy

oraz na wysuwanych przepustach wycięcia

trasujące służące do obrysowania otworu

montażowego. Dodatkowym dużym atutem

rozdzielnicy MSF jest jej kompatybilność

z rozdzielnicą instalacji elektrycznej.

•

ELEKTRO-PLAST

Tadeusz Czachorowski Spółka Jawna

05-190 Nasielsk, ul. Płońska 18

tel. +48 23 69 33 900

www.elektro-plast.com.pl

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

SmartARS pro

– inteligencja i bezpieczeństwo w nowej generacji

rozłączników ARS pro

PROMOCJA

Apator S.A. to firma z wieloletnią tradycją. Historia produkcji aparatury łączeniowej sięga roku

1950, gdy w Toruniu powstały Pomorskie Zakłady Wytwórcze Aparatury Niskiego Napięcia,

które w późniejszych latach przyjęły nazwę Apator. Od samego początku firma reagowała na

potrzeby rynku energetycznego, tworząc w każdym okresie innowacyjne na ten czas produkty.

Fot. 1.

Nowość

Każdy z nowych wyrobów przez wiele

lat – do czasu jego kolejnej wersji

– z powodzeniem był i jest stosowany

zarówno w energetyce, jak i przemyśle.

Kilkadziesiąt lat nadało wyrobom odpowiednią

markę, a nazwa Apator kojarzy

się obecnie odbiorcom z bardzo

dobrą jakością wykonania oraz niezawodnością

działania.

Jednymi ze szlagierowych wyrobów

sprzedawanych przez firmę są rozłączniki

bezpiecznikowe listwowe

typu ARS, których historia sięga początku

lat 90. XX w. Od tamtego czasu

przeszły one wiele metamorfoz.

Każda kolejna wersja miała coraz nowocześniejsze

rozwiązania, których

wymagał rynek energetyczny. Za

każdym razem dział rozwoju tworząc

nową wersję rozłącznika, starał się

wzbogacić ją o tzw. „wartość doda-

ną” – zwiększyć funkcjonalność i sprawić,

aby obsługa była jeszcze bardziej intuicyjna

i bezpieczna.

Od kilku lat oferowane są dwie wersje produktowe

z rodziny rozłączników izolacyjnych

bezpiecznikowych listwowych: ARS oraz

ARS pro. W drugiej połowie 2016 r. pojawiła

się kolejna nowa generacja rodziny typu ARS,

z przedrostkiem „smart”, aby podkreślić „inteligencję”

aparatów. SmartARS pro (fot. 1.)

są przeznaczone do aplikacji, w których wymagana

jest wysoka niezawodność oraz bezpieczeństwo

obsługi, tj. rozdzielnic niskich

napięć w stacjach transformatorowych, przemysłowych

rozdzielnic niskiego napięcia oraz

złączy kablowo-rozdzielczych. Rozłączniki

smartARS pro spełniają wymagania najnowszych

norm europejskich PN-EN 60947-1

i PN-EN 60947-3. Ich parametry techniczne

dostosowane są do najnowszych standardów

specyfikacji technicznych zakładów energetycznych,

zarówno polskich jak i zagranicznych.

SmartARS pro można wyposażyć w odpowiednie

moduły detekcyjne (fot. 2.), przekładniki

prądowe (fot. 3.), łączniki miniaturowe oraz

inne akcesoria. Tak wyposażone rozłączniki

przewidziane są do stosowania w nowym systemie

opracowanym przez Apator, służącym

do monitorowania stacji i rozdzielnic niskiego

napięcia. System ten nosi nazwę 4grid Inspect.

Rozwiązanie 4grid Inspect umożliwia tworzenie

inteligentnych systemów nadzoru stacji SN/nn,

które są jednymi z elementów inteligentnych

sieci, powszechnie znanych jako smart grid. Wykorzystane

urządzenia oraz usługi IT pozwalają

na bezpieczną dystrybucję energii i otrzymanie

pełnego pakietu informacji o jej jakości i stanie

zamontowanych komponentów. Rozłącznik

smartARS pro jest jednym z głównych części

składowych tego systemu. Daje on informację

do systemu nadzoru SCADA o stanie przepalenia

się wkładki bezpiecznikowej, pomiarze prądów

fazowych oraz informuje o pozycji pracy

rozłącznika (zamknięty/otwarty).

Jedną z głównych i najważniejszych innowacji

w rozłącznikach smartARS pro jest bezpieczny

i szybki montaż w technologii PPN. Specjalna

konstrukcja rozłącznika z zabudowanymi

Fot. 2. Fot. 3.

Fot. 4.

32

Fachowy Elektryk 4 • 2016

Fot. 5.

Fot. 6.

w podstawie modułami zawierającymi śruby

(fot. 4) pozwala na jego bezpieczny montaż

na moście szynowym w technologii PPN.

Poza bezpieczeństwem rozwiązanie to przyspiesza

w znacznym stopniu prace instalatorskie

w porównaniu do wersji klasycznej.

Pozwala to firmom wykonawczym w znacznym

stopniu obniżyć koszty związane

z montażem. Rozwiązanie takie jest możliwe

również dla wersji rozłącznika z zabudowanymi

zaciskami hakowymi.

Rozłącznik smartARS pro został dostosowany

do istniejących systemów rozdzielnic.

Wymiary zewnętrzne i specjalnie wyprofilowane

kształty umożliwiają jego montaż

w systemowych rozwiązaniach szaf wielu

marek, z wykorzystaniem elementów maskujących

danych producentów (fot. 5).

Kolejna innowacja to kontrolowane odprowadzenie

ciepła w rozłącznikach smartARS pro.

Specjalnie zaprojektowane kanały umiejscowione

wewnątrz rozłącznika umożliwiają jeszcze

lepszą wymianę ciepłego powietrza, co w znacznym

stopniu wpływa na poprawę pracy rozłącznika.

Wykorzystany został tzw. „efekt komina”.

Od dołu rozłącznika zostaje zasysane zimne

powietrze, które następnie przechodząc przez

tory prądowe, odbiera od nich ciepło i górnymi

otworami oddaje je na zewnątrz. Zaletą tego

rozwiązania jest to, że rozłącznik smartARS pro

oddając ciepłe powietrze do góry, nie podgrzewa

pozostałych rozłączników zamontowanych

na moście szynowym.

Zmodyfikowana została także obudowa rozłącznika

w porównaniu z poprzednią wersją.

Obecnie tworzy ona jeden element bezpośrednio

połączony z osłonami styków. Tak monolityczna

konstrukcja obudowy nadaje jej odpowiedniej

sztywności, powodując, że pracujący

w niej napęd nie ma żadnych zbędnych luzów,

zapewniając stabilność i pewność działania.

Nowa konstrukcja detali w rodzinie rozłączników

smartARS pro pozwoliła na uzyskanie

podwyższonego stopnia ochrony IP. Rozłączniki

w pozycji pracy przy zasłoniętych

otworach pomiarowych umiejscowionych

w pokrywkach, mają „od czoła” klasę ochrony

IP30. W pozycji otwartej (rozłączonej) – IP20.

W trakcie operacji łączeniowych, gdy nóż

wkładki bezpiecznikowej umiejscowiony jest

jeszcze w stykach szczękowych, osoba obsługująca

rozłącznik ma przez cały czas zapewnioną

ochronę i pewność, że nie dotknie elementów

będących pod napięciem, w tym noża wkładki

bezpiecznikowej. Dopiero po wyjściu noży ze

styków szczękowych, gdy pojawi się widoczna

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

przerwa izolacyjna, następuje dostęp do noży

wkładki bezpiecznikowej. Jest wtedy stuprocentowa

pewność, że rozłącznik rozłączył obwód.

W każdej kolejnej wersji rozłączników ARS

w osłonie styków umiejscowione są specjalnie

zaprojektowane i odpowiednio usytuowane

nad stykami szczękowymi płytki dejonizacyjne,

które we właściwy sposób, podczas operacji

łączeniowych dzielą, a następnie gaszą łuk

elektryczny, podnosząc w ten sposób bezpieczeństwo

obsługi rozłączników.

Bardzo dobra jakość tworzyw od lat zapewnia

wysoką jakość produktów z rodziny rozłączników

ARS pro. Istotnym i niezmiernie ważnym

parametrem jest także klasa palności tworzyw

sztucznych użytych do produkcji rozłączników

smartARS pro. Są to najwyższej klasy

tworzywa mające klasę palności V0. Apator

zlecił wykonanie badań potwierdzających deklarowaną

klasę palności w akredytowanym

laboratorium badawczym. Badania zostały

wykonane na próbkach o grubości minimalnej,

maksymalnej oraz uśrednionej, grubościach,

które występują w detalach wchodzących

w skład całego rozłącznika.

Apator tworząc nową wersję rozłączników rodziny

ARS – smartARS pro, wprowadził w tym

rozłączniku szereg innowacji oraz zmian. Zrobił

to w głównie dla podniesienia bezpieczeństwa

i zapewnienia łatwej obsługi rozłącznika.

Premiera smartARS pro, jeszcze w postaci

prototypu 3D została pozytywnie odebrana

podczas ubiegłorocznych targów Energetics

w Lublinie. Rozłącznik izolacyjny bezpiecznikowy

smartARS pro otrzymał tam

wyróżnienie w kategorii „Produkt Roku”

(fot. 7). W kwietniu b.r. podczas IX Konferencji

Naukowo-Technicznej I-MITEL

SmartARS pro otrzymał również wyróżnienie

prezesa Oddziału Zagłębia Węglowego SEP

w konkursie „Najlepszy innowacyjny produkt

lub technologia elektrotechniczna” (fot. 8).

Po pierwszych pozytywnych opiniach z rynku

przyszedł czas, aby smartARS pro, podobnie

jak jego poprzednik ARS pro, został

z powodzeniem wdrożony w aplikacjach

energetycznych i przemysłowych. Zwłaszcza,

że w procesie projektowania zostały

zastosowane nowsze, innowacyjne rozwiązania,

których wymagał rynek energetyczny.

Fot. 7.

Fot. 8.

mgr inż. Robert Łuczak

– menedżer produktu,

Biuro Rozwoju Aparatury

Łączeniowej Apator SA

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Rozwiązanie problemu spadków napięcia w sieciach nn – MVB Booster

Norweski transformator dodawczy

SLAViTECH Sp. z o.o., starając się spełnić oczekiwania klientów, nieustannie dąży

do rozwoju swojego portfela produktów. Bazując na kilkunastoletnim doświadczeniu

w dostawach aparatury zabezpieczeniowej nn, z powodzeniem reprezentuje na rynku polskim

światowych liderów w branży. W związku z dynamicznym tempem rozwoju firma

wprowadza w 2016 roku nowości, dotychczas nieobecne na rodzimym rynku. W artykule

mamy przyjemność przedstawić Państwu dwie nowe marki, tj. włoskie przedsiębiorstwo

TOZZI GREEN oraz norweskiego producenta MAGTECH.

Wahania napięcia spowodowane asymetrią obciążeń w naziemnej

sieci energetycznej? Niskie napięcie przez część dnia spowodowane

zwiększonym obciążeniem?

• Transformator dodawczy Magtech to szybkie i korzystne

rozwiązanie.

• Łatwe planowanie i montaż, solidna konstrukcja.

• Uproszczone narzędzie planowania z zastosowaniem programu

Excel.

• Opatentowana konstrukcja i skuteczne rozwiązanie.

Bezpieczeństwo

• Stycznik obejściowy zapewnia odporność na uszkodzenia

(bez przerw w zasilaniu).

• Powrót do normalnego trybu pracy w przypadku braku zakłóceń

(wysoka temperatura, przeciążenie).

• Zwiększa zdolność zwarciową jednobiegunową dla naziemnej

sieci energetycznej.

• Ik1 wzrasta o ponad 60%.

• Opcja: wyłącznik elektroniczny na wyjściu zapobiega niskiemu

progowi zwarcia.

Potwierdzona jakość

• Stworzony we współpracy z kilkoma zakładami energetycznymi

(np. Vattenfall Eldistribution AB, Hafslund Nett

AS).

• Zgodny z EN50160; oznakowanie CE (do użytku domowego).

• Duże zainteresowanie urządzeniem w Skandynawii i na

świecie, pierwsza instalacja w 2003 roku.

Montaż transformatora dodawczego MAGTECH na słupie – Włochy

Jakość zasilania

• Zwiększa i stabilizuje napięcie oddzielnie dla każdej fazy.

• Zwiększa moc zwarciową jednobiegunową (60% lub więcej

dla naziemnej sieci energetycznej).

• Odłączenie przewodnika N nie wpływa na napięcie.

• Jest to możliwe dzięki opatentowanemu uzwojeniu symetrycznemu.

• Szybka regulacja: 100 ms dla zmiany typowego obciążenia.

Solidna budowa

• 25-letni okres eksploatacji – bez części ruchomych i półprzewodników.

• Opatentowana technologia MCI Magtech Controllable Inductor

– zmiennik indukcyjności.

• Ocynkowana obudowa umożliwiająca użytkowanie na wolnym

powietrzu.

Szybki montaż

• Łatwy montaż w jeden dzień.

• Montowany na słupie, nie wymagana obudowa, jeden lub

dwa słupy.

• Montowany na podłożu, nie wymagana obudowa.

• Bezpłatne narzędzie planowania na www.magtech.no (Excel).

Zastosowanie

• Stabilizacja napięcia w liniach niskiego napięcia lub kabli

głębinowych.

• Wsparcie dla nadajników stacji bazowych GSM i UMTS,

w domach letniskowych, ośrodkach wypoczynkowych, gospodarstwach

rolnych, hodowlach ryb, zakładach produkcyjnych

itp.

• Tymczasowe źródło zasilania na placach budowy, w tunelach

itp.

• Stabilizacja napięcia w sieci w sytuacji, gdy wahania napięcia

są spowodowane rozproszonymi źródłami energii, np.

ogniwo słoneczne, elektrownie wodne i wiatrowe.

34

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Wyłącznik próżniowy w układzie posobnym

ecoSMART VCB SN TOZZIgreen

Wyłącznik SN SF6 ecoSMART

TOZZZIgreen

Zamiennik/retrofit APU 50 1600A w wykonaniu

stacjonarnym

TOZZI GREEN to firma działająca w sektorze energetycznym

we Włoszech i wielu krajach na świecie. Oferuje

rozwiązania związane z energią odnawialną. Jest

jednym z najważniejszych w Europie producentem małych

turbin wiatrowych. Od ponad 50 lat TOZZI zajmuje

się projektowaniem, produkcją i sprzedażą urządzeń

elektrycznych średniego napięcia, paneli elektrycznych,

stacji transformatorowych, dostarczaniem innowacyjnych

i zrównoważonych rozwiązań technicznych

z dziedziny energetyki. Projektowanie oraz produkcja

urządzeń odbywa się tylko i wyłącznie we Wloszech.

Retrofity wyłączników APU

Spełniając oczekiwania klientów, firma Slavitech wprowadziła do swojej

oferty zamienniki (RETROFITY) nieprodukowanych już wyłączników

APU (produkowanych kiedyś przez APENĘ). Głównym przesłaniem

przy opracowaniu prezentowanych zamienników była minimalizacja

czasu i kosztów związanych z wymianą wyeksploatowanych wyłączników

typu APU, zastępując je produktem najnowszej generacji gwarantującym

pewność i niezawodność działania. Nowe wyroby mają takie same

wymiary montażowe, podziałkę biegunową oraz adaptowane listwy zaciskowe

(układ sterowania) jak wyłączniki APU, występują w wykonaniu

zarówno stacjonarnym, jak i wysuwnym. Stanowią zamiennik wybranego

typu wyłącznika APU 15, 30, 50 o prądzie znamionowym do 3200 A.

Zalety retrofitów OEZ

• retrofity przystosowane są do montażu w miejsce starego wyłącznika

APU( podejścia szynowe, otwory montażowe, listwa

sterowania, itd…);

• konstrukcja wykonana specjalnie pod konkretną rozdzielnię;

• krótki czas montażu;

• brak konieczności wymiany całego pola rozdzielnicy,

• nowoczesna technologia budowy wyłącznika itd….

Budowa

Konstrukcję wyłącznika tworzą następujące elementy:

• blok wyłącznika z napędem ręcznym lub zdalnym, silnikowym

firmy OEZ,

• elektroniczny wyzwalacz nadprądowy (do ochrony silników,

transformatorów i linii kablowych przed skutkami zwarć i przeciążeń

z możliwością nastaw od 40% In) firmy OEZ,

• w zależności od potrzeby: wyzwalacz napięciowy wzrostowy,

lub wyzwalacz podnapięciowy oraz styki pomocnicze,

• konstrukcja wsporcza (umożliwiająca zamocowanie w miejsce APU),

• zaciski wejściowe i wyjściowe,

• panelu sterowania miejscowego .

Jacek Stryszyk

Rozdzielnica SN w izolacji SF6 TOZZIgreen

Czereśniowa 19, 02-457 WARSZAWA,

tel. +48 22 863 15 21, fax +48 22 873 33 45

info@hhi.com.pl, www.hyundai-elec.pl

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Prąd z natury

Inwestowanie w systemy pozwalające na pozyskiwanie energii ze słońca, wiatru czy

biomasy – choć nad Wisłą może stanowić jeszcze swego rodzaju nowinkę – jest w wielu

przypadkach jak najbardziej zasadne. Nawet pomimo dość niestabilnych przepisów

i polityki państwa w zakresie OZE.

Prąd ze słońca…

Po boomie na kolektory słoneczne

przyszedł czas – przynajmniej od strony

technicznej – na prężny rozwój

instalacji fotowoltaicznych. Możliwość

produkcji energii elektrycznej

ze światła słonecznego oraz jej wykorzystania

na potrzeby procesów

zachodzących w budynku lub nawet

możliwość (w niektórych krajach

i w niektórych proponowanych w minionych

latach w Polsce rozwiązaniach finansowoprawnych)

odsprzedaży nadwyżki energii,

a dodatkowo stosunkowo krótki możliwy

okres zwrotu inwestycji sprawia, że Polacy

– choć początkowo ostrożnie podchodzili

do wszelkich nowinek technologicznych

z zakresu OZE – coraz częściej decydują się

na tego typu rozwiązania we własnych domach.

Do przemiany światła na energię elektryczną

dochodzi w ogniwach fotowoltaicznych, czyli

układach produkowanych na bazie krzemu,

występującego w postaci płytek z półprzewodnika

posiadającego złącze P-N. Ogniwa

wychwytują bezpośrednie oraz rozproszone

promieniowanie słoneczne, powodując powstanie

pary nośników o przeciwnych ładunkach

elektrycznych, wskutek czego wytworzone

zostaje napięcie elektryczne.

Fot.: SELFA GE

Fot. 1.

Polacy zachłysnęli się technologią solarną. Po kolektorach słonecznych przyszła pora na instalacje fotowoltaiczne

36 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot.: BISON ENERGY Sp. z o.o. - www.bisonenergy.pl

Fot. 2.

Wskazane jest tworzenie układów na bazie urządzeń jednego

producenta, co ułatwi, a czasami po prostu umożliwi, ich

konfigurację

Fot. 3.

Po zamontowaniu instalacji fotowoltaicznej każdy może

stać się samodzielnym producentem prądu

Pamiętajmy, że prawidłowa praca systemu

fotowoltaicznego będzie możliwa jedynie

wtedy, gdy prawidłowo zostaną dobrane

moduły fotowoltaiczne zbudowane z połączonych

ze sobą ogniw. Podstawą wszelkich

decyzji powinny być urządzenia jednego

producenta, dodatkowo tego samego

typu, co ułatwi (lub wręcz umożliwi) ich

konfigurację. Tym, czym się należy kierować,

dobierając komponenty systemu, jest

tzw. tolerancja mocy. W przypadku szeregu

(12 sztuk) modułów o mocy 250 W wynosi

ona od -5% do +5%. Instalatorzy przestrzegają

przed szeregami osiągającymi zbyt duże

granice tolerancji mocy, może to bowiem

przemawiać na niekorzyść produktu. Oprócz

tego konieczne jest ustalenie, ile modułów należy

zainstalować (co zależy m.in. od miejsca

instalacji) oraz wybranie odpowiedniej technologii

– cienkowarstwowej lub krystalicznej.

Moduły cienkowarstwowe są wybierane przez

inwestorów m.in. z uwagi na estetykę, jednak

krystaliczne mają wyższą sprawność.

Kolejną istotną dla projektanta kwestią jest dobór

inwertera fotowoltaicznego. To urządzenie,

które przekształca wartość napięcia prądu stałego,

pozyskanego przez ogniwa, na napięcie

prądu zmiennego, które może być wykorzystywane

w gospodarstwie domowym. W przypadku

instalacji on-grid (podłączonej do sieci elektroenergetycznej)

do jego zadań należy również

optymalizacja produkcji energii.

… lub powietrza

W polskich warunkach, w wielu lokalizacjach

bardzo dobrze poradzą sobie również

turbiny wiatrowe, także te montowane

„na małą skalę”, czyli na potrzeby budynków

mieszkalnych czy gospodarskich. Inwestorzy

EKSPERT Fachowego

Elektryka

Krótki okres zwrotu inwestycji

Piotr Gabryańczyk,

menadżer produktu,

SELFA GE S.A.

Sierpniowa nowelizacja ustawy

o OZE, która zmieniła zasady rozliczania

energii produkowanej

przez prosumenckie instalacje

OZE (wprowadzony system bilansowania)

znacząco poprawia

ekonomiczność inwestycji. Porównując

do wcześniejszych regulacji

ustawowych, dających możliwość

sprzedaży nadwyżek jedynie po

średniej cenie energii elektrycznej,

jest to jak najbardziej pozytywna

zmiana. Ponadto nowelizacja nie

wyklucza skorzystania z dofinansowania

np. z programu „Prosument”.

Możliwość bilansowania energii

w stosunku: 1 kWh wprowadzona

do sieci umożliwia odbiór 0,8 kWh

dla instalacji o mocy ≤10 kWp sprawia, iż zwrot inwestycji znacząco

się skrócił. Pamiętajmy jednak, że należy prawidłowo dobrać

moc instalacji PV w stosunku do rocznego zużycia energii

w gospodarstwie domowym (produkcja mniejsza niż zużycie),

ponieważ ewentualne nadwyżki po zbilansowaniu przepadną.

Przeanalizujmy prosty przykład dla domu jednorodzinnego zamieszkałego

przez 4 osoby, z instalacją fotowoltaiczną o mocy

4 kWp. Oczywiście są to ogólne obliczenia, które nie uwzględniają

wzrostu cen energii, redukcji opłat stałych w cenie energii,

rzeczywistej wartości dofinansowania.

Dane wejściowe:

– roczny pobór energii z sieci: 5000 kWh;

– koszt zakupu i montażu (VAT 8%): 14400 zł (6000 zł/kWp; dofinansowanie

40%);

– produkcja energii: 3960 kWh (990 kWh/kWp);

– zużyta energia na potrzeby własne: 2280 kWh (60% produkowanej

energii);

– wprowadzona energia do sieci: 1520 kWh (40% produkowanej

energii);

– średnia cena energii PGE Obrót (brutto z VAT): 0,65 zł/kWh.

Okres zwrotu inwestycji można policzyć wg następującego algorytmu:

14400 zł / [(2280 kWh x 0,65 zł/kWh) + (1520 kWh x 0,52 zł/

kWh)] = 6,3 lat.

W mojej opinii jest to zadowalający rezultat. Takie wyniki powinny

przyczynić się do rozwoju branży i być pozytywnie odbierane

przez przyszłych inwestorów.

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

EKSPERT Fachowego

Elektryka

Elektrownie wiatrowe: przede wszystkim na Pomorzu i w Polsce Centralnej

Piotr Hiszpański,

Ventus Energia

Turbiny wiatrowe w Polsce to

bardzo dobra inwestycja. Szczególnie

interesująco wygląda to

na Pomorzu i w Polsce Centralnej,

gdzie warunki wiatrowe są

wyśmienite. Na rynku polskim

swoje miejsce znalazły już instalacje

fotowoltaiczne często

dotowane ze środków różnych

programów polskich i unijnych,

co pomogło w spopularyzowaniu

tej technologii.

Z przeprowadzonych przez nas

badań wynika, iż turbina o mocy

1 kW produkuje 3 razy więcej

energii niż instalacja fotowoltaiczna

o mocy 1 kWp, a więc

opłacalność inwestycji tej jest

jeszcze większa. Można zacytować

kilka konkretnych liczb i przeprowadzić krótkie wyliczenie

:

– turbina 1 kW pozwala wyprodukować do 3000 kWh energii

w roku,

– stale rosnąca cena energii z sieci to obecnie ok 80 gr za

1 kWh (bez kosztów stałych, tzw. abonamentowych),

jeśli więc zastąpimy energię kupowaną wytwarzaną przez turbinę,

oszczędności wyniosą ok. 3750 zł brutto, co przy cenie

1 kW turbiny z montażem wynoszącej ok. 11 000 zł (bez dodatkowych

dotacji) daje nam zwrot inwestycji na poziomie 4 lat.

Wniosek: 25% zwrot bez podatku jest wyjątkowo korzystny

i trudno go porównać z jakąkolwiek dzisiejszą lokatą kapitału.

Na rynku pojawiły się już ekonomiczne rozwiązania hybrydowo

pozwalające działać na – zasadzie gromadzenia energii

lokalnie w bateriach litowo-jonowych i wykorzystywania

jej w momencie, kiedy jest potrzebna, a nie tylko wtedy, kiedy

jest dostępna – dotyczy to zarówno instalacji fotowoltaicznych,

jak i turbin wiatrowych.

powinni jednak mieć na uwadze, że obowiązują

tu znacznie bardziej rozbudowane

procedury, niż chociażby w przypadku inwestycji

w instalację fotowoltaiczną. Przepisy

dokładnie precyzują, które z konstrukcji wymagają

zdobycia pozwolenia na budowę (np.

turbina posadowiona na fundamencie, trwale

związana z gruntem), a które nie (turbina zamontowana

na budynku).

Mała elektrownia wiatrowa może funkcjonować

jako dodatkowe lub samodzielne źródło

energii. W sytuacji, gdy instalacja uzupełnia

zasilanie budynków podłączonych do sieci

elektroenergetycznej, turbina jest przeważnie

wykorzystywana do dostarczania energii

na wydzielony obwód, np. oświetleniowy lub

też dostarcza energię elektryczną do działania

ogrzewania podłogowego; innym przykładem

zastosowania jest ogrzewanie wody.

Głównym elementem turbiny wiatrowej jest

wirnik, który przekształca energię wiatru

w energię mechaniczną. Z tej z kolei generator

produkuje energię elektryczną. Rocznie

system może wyprodukować taką ilość energii

elektrycznej, która odpowiada 25% iloczynu

mocy nominalnej turbiny oraz liczby godzin

pracy (przy mocy minimalnej 4 kW będzie

to 4 kW x 24 h x 365 dni x 25% = 8 760 kWh

rocznie). Na zaspokojenie potrzeb domu jednorodzinnego

(ok. 4500 kWh) wystarczy

instalacja o mocy nominalnej na poziomie

2 kW. Należy poza tym pamiętać, że turbiny

wiatrowe najczęściej magazynują część

energii w akumulatorach – nadwyżkę można

wykorzystać np. w bezwietrzny dzień. Jednocześnie

warto zauważyć, że akumulator jest

Fot.: VENTUS ENERGIA

Fot.: AIRGENERATOR

Fot.: VENTUS ENERGIA

Fot. 4.

Na największe zyski z turbin wiatrowych

mogą liczyć mieszkańcy

Pomorza i Polski Centralnej

Fot. 5.

Przy budowie małej elektrowni wiatrowej

obowiązują bardziej skomplikowane

procedury niż w przypadku

instalacji fotowoltaicznej

Fot. 6.

Bardzo często turbina jest wykorzystywana

jako źródło energii dla

instalacji oświetleniowej czy systemu

ogrzewania podłogowego

38 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot.: VIESSMANN

Fot. 7.

Do zasilania układów kogeneracyjnych wykorzystuje się m.in. biogaz z biomasy

stabilizatorem dla urządzeń przetwarzających

energię elektryczną, łagodzącym skutki nierównomiernej

wydajności urządzeń OZE.

W inwestycjach prywatnych wykorzystuje

się turbiny o poziomej osi obrotu

tylu HAWT (czyli horizontal axis wind

turbine) oraz pionowej osi obrotu typu

VAWT (vertical axis wind turbine).

Układy poziome stanowią niemal 95%

realizowanych instalacji, co wynika

przede wszystkim z niższej ceny rozwiązania.

Małe elektrownie wiatrowe o poziomej osi

obrotu skonstruowane są z obrotnicy oraz

prądnicy zabudowanych wewnątrz gondoli,

steru regulacji kierunkowej, wirnika

i sterownika elektronicznego kontrolującego

i regulującego pracę urządzenia.

Prąd i ciepło jednocześnie

Systemy fotowoltaiczne i małe elektrownie

wiatrowe pozwalają na pozyskanie

w fazie eksploatacji w zasadzie darmowej

energii z odnawialnych źródeł. Instalacje

te są jednak w dużej mierze uzależnione

od warunków pogodowych, pory dnia,

roku. Dość jeszcze nierozpowszechnionym

na rynku rozwiązaniem, a zapewniającym

inwestorowi stabilne źródło pozyskiwania

energii, są agregaty, moduły kogeneracyjne

(minikogeneracyjne) wytwarzające

jednocześnie prąd, jak i ciepło. Jak wskazują

producenci, ich zastosowanie pozwala

na zredukowanie energii pierwotnej nawet

o 36%, a emisji CO2 o 58% w porównaniu

do technologii konwencjonalnych. Do

zasilania układów wykorzystuje się m.in.

biogaz z biomasy (nie wychodzimy więc

wówczas poza tematykę OZE) lub gaz

ziemny bądź kopalniany.

Agregaty kogeneracyjne skonstruowane

są w oparciu o agregaty prądotwórcze wyposażone

w synchroniczne silniki spalinowe

zasilane wspomnianym biogazem (de

facto metanem). Silnik napędza generator

wytwarzający prąd. Pozostała ilość ciepła

pobierana jest z urządzenia (chłodzenie)

i spalin oraz przekazywana do lokalnego systemu

grzewczego i instalacji c.o. i c.w.u.

Kompaktowe moduły dedykowane inwestorom

prywatnym ukierunkowane są przede

wszystkim na wypełnienie zapotrzebowania

na ciepło – wytwarzają przede wszystkim

prąd na potrzeby własne (lub także częściowo

do zasilania sieci), a powstająca jednocześnie

energia cieplna jest wykorzystywana

w całości do celów grzewczych.

Wyżej wymienione instalacje pozwalają inwestorom

na osiągnięcie znaczącej lub nawet

kompletnej niezależności energetycznej.

W związku z tym, że polskie prawo umożliwia

odsprzedaż energii operatorom systemu

dystrybucyjnego (OSD; choć jednocześnie

nie pozwala na funkcjonowanie taryf gwarantowanych

dla produkcji energii z OZE),

montaż instalacji, jak turbiny wiatrowe,

systemy fotowoltaiczne czy moduły kogeneracyjne,

jest jak najbardziej wskazany.

O rozwoju energetyki w oparciu o OZE zadecydują

regulacje przyjmowane przez polskie

władze państwowe. Ostatnio przyjęte przez

rząd i sejm rozwiązania stawiają na produkcję

energii elektrycznej i ciepła na potrzeby

własne, odrzucając możliwość uczynienia

z czasem OZE konkurencyjnymi wobec paliw

kopalnych, w szczególności węgla.

Iwona Bortniczuk

Na podstawie materiałów firm:

Selfa GE, Ventus Energia, Viessmann

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Profesjonalne i bezpieczne

trasy kablowe

Prowadzenie tras kablowych w domach i ogrodach staje się coraz prostsze dzięki

profesjonalnym systemom kanałów, listew i rur elektroinstalacyjnych. Najczęściej

używane w instalacjach domowych są nisko gabarytowe listwy i kanały do montażu

natynkowego. Dzięki szerokiej gamie dostępnych rozmiarów możemy wybrać odpowiedni

rozmiar kanałów potrzebnych do naszej instalacji.

PROMOCJA

a)

b)

c)

d)

Fot. 3.

a)

Fot. 1.

Podział i podstawowe kryteria

doboru odpowiedniego systemu

W zależności od miejsca montażu

należy wybrać odpowiedni system

trasy kablowej (fot. 1). Podstawowym

wyborem w biurach, magazynach

czy garażach będzie system kanałów

Fot. 2.

elektroinstalacyjnych zwykłych lub podparapetowych.

Listwy i kanały dzielą się na grupy,

których częścią wspólną jest wysokość,

dzięki czemu możemy łączyć różne rozmiary

kanałów. Wspomniane korytka występują

w wersjach z przegrodami symetrycznymi,

asymetrycznymi lub bez nich. Dzięki tym

kanałom możemy

w dowolnym miejscu

montować wszelkiego

rodzaju osprzęt, tj.

gniazda sieciowe czy

teleinformatyczne.

Na szczególną uwagę

zasługuje system kanałów

podparapetowych

KPP (fot. 2), które

możemy umieszczać

w trudno dostępnych

miejscach (np. pod

parapetami), nie ograniczając

sobie przy

tym dostępu do zdjęcia

bądź założenia

pokrywy.

Jeśli instalacja wymaga

położenia przewodów

na podłodze, odpowiednim

wyborem

będą listwy półokrągłe,

które umożliwią

swobodne przechodzenie

i przejeżdżanie

po ich powierzchni

(fot 3. a–d).

Fot. 4.

b)

c)

d)

e)

40

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

a) a)

b) b)

Fot. 5. Fot. 7.

Elementy składowe

systemu listew i kanałów

Zarówno w kanałach nisko gabarytowych,

jak i tych większych należy pamiętać

o zastosowaniu całego szeregu osprzętu potrzebnego

do wykonania instalacji. Elementami

składowymi są: narożnik wewnętrzny,

narożnik zewnętrzny, łącznik kątowy, łącznik

prosty i zakończenie. Dzięki tym komponentom

poprawimy estetykę, bezpieczeństwo

i skracamy czas montażu. (fot. 4.a–f).

System rur elektroinstalacyjnych

Rury gładkie i karbowane mają szerokie

zastosowanie w instalacjach wewnętrznych

i zewnętrznych.

Dla przykładu, do zamaskowania instalacji

kablowej w garażu czy na poddaszu możemy

użyć systemu rur gładkich (sztywnych)

pozwalających na bezpieczne i trwałe wykonanie

trasy kablowej. Wyróżniamy dwa

rodzaje rur

gładkich. Zwykła,

prosta rura

o długościach

2 lub 3 m

i ciesząca się

coraz większą

popularnością

Fot. 6.

prosta rura kielichowa mająca na jednym

końcu rozszerzoną końcówkę eliminującą

dodatkowe łączenie rur. Wspomniane złącze

kielichowe jest połączeniem rozłącznym

umożliwiającym wydłużenie części instalacji

(fot 5. a i b).

W przypadku zamiaru wykonania zakrętu

posłuży nam elastyczna złączka kompensacyjna

umożliwiająca wykonanie trasy pod

dowolnym kątem. Do mocowania rur elektroinstalacyjnych

wykorzystujemy dedykowane

uchwyty. Zarówno rury jak i uchwyty

mają szeroką gamę rozmiarów, idealnie

a)

b) c)

d)

komponując się ze sobą. Nowatorskim rozwiązaniem

w mocowaniu rur są przykręcane

uchwyty, które można użyć w dwojaki

sposób z zamknięciem lub bez. Dzięki swojej

budowie w łatwy sposób możemy łączyć

ze sobą dowolną liczbę mocowań, uporządkowując

tym samym szereg rur (fot 6. a–d).

Przykładowym zastosowaniem rur karbowanych

może być zamiar wykonania

instalacji w ścianach gipsowych, od domu

do bramy, czy dowolne miejsce w ogrodzie.

Tu z pomocą pojawiają się rury w dwóch

wersjach. Pierwsza zwykła rura giętka i druga

z pilotem (stalową linką umożliwiającą

łatwe przeciągnięcie przewodu). Owe rury

karbowane swobodnie można układać pod

ziemią, dzięki czemu idealnie zamaskujemy

instalację, a prowadzone przez nie przewody

będą bezpieczne (fot. 7. a i b).

Podsumowując, systemy listew, kanałów

i rur elektroinstalacyjnych są niezwykle

przydatne w profesjonalnym wykonaniu

tras kablowych. Szerokie spektrum rodzajów,

rozmiarów i kolorów pozwala

na wykonanie praktycznie każdej instalacji

kablowej z zachowaniem zasad estetyki

i bezpieczeństwa.

•

AKS Zielonka

ul. Gen. Rozwadowskiego 134

05-230 Kobyłka

+48 22 786 99 35

+48 22 786 97 45

http://aks-zielonka.pl

®

Fachowy Elektryk 4 • 2016

NOWOŚCI

Fachowego Elektryka

Obudowy metalowe wnętrzowe

serii SOLID GSX – 6XS, 4XN160 i 4XP160

Typoszereg obejmuje obudowy stojące

6XS, natynkowe 4XN160 oraz podtynkowe

4XP160. Projekt wewnętrznego podziału

oparto na normie DIN 43870. Obudowy

stojące 6XS o stopniu ochrony IP66

umożliwiają podział wkładu w pionie

i w poziomie. Dostępne są wersje

z odkręcanymi bokami lub bez oraz

z odkręcaną ścianą tylną obudowy.

Drzwi pojedyncze lub dzielone

(zależnie od wielkości) otwierające

się w obrysie zewnętrznym obudowy.

Wkład montażowy jest wyjmowany.

Osłony i płyty montażowe przeznaczone

są do aparatów ETI.

W obudowach można zamontować

mosty szynowe w pionie i poziomie.

Obudowy można też zestawiać bokami

lub tyłem. Cokół ma w bokach

osłabienia do wprowadzania kabli

i przewodów, a przednia i tylna część cokołu

jest odkręcana.

Obudowy natynkowe 4XN160 i podtynkowe

4XP160 występują w dwóch szerokościach

okna montażowego: 2 i 3 (500 mm i 750 mm),

oraz wysokościach: 3, 4, 5, 6, 7 (450 mm,

600 mm, 750 mm, 900 mm, 1050 mm).

Wersja podtynkowa 4XP160 składa się z kasety

i przykręcanej ramki z drzwiami. Wewnątrz

obudowy (natynkowej lub podtynkowej)

montowany jest wkład montażowy składający

się ze wsporników pionowych WP-A lub

WP-U, maskownic, płyt montażowych, szyn

TH. Wkład montażowy jest wyjmowany, co

ułatwia oprzewodowanie aparatów w warsztacie.

Tył obudów natynkowych 4XN160

wykonany jest z blachy stalowej, ocynkowanej

i mocowany na blachowkręty. Odkręcenie

tyłu ułatwia oprzewodowanie aparatów z zamontowanym

wkładem.

Dane techniczne:

stopień ochrony: IP66, IP44, IP42, I klasa

ochronności, odporność mechaniczna:

IK10, zakres temperatur pracy: od -20°C

do +70°C, kolor: RAL 7035, zgodność

z normą PN-EN 62208.

www.etipolam.com.pl

HART – komunikacja dla pomiarowców

Firma Fluke wprowadza do sprzedaży

na rynku polskim nowy produkt

– Fluke 154 HART, samodzielne narzędzie

komunikacyjne wykorzystujące

tablet z zainstalowaną aplikacją

„FlukeHART” i modemem bezprzewodowym

HART, który nawiązuje z kolei

bezpośrednie połączenie z testowanym

lub konfigurowanym nadajnikiem

HART. Po połączeniu asystenta kalibracji

Fluke 154 HART z dokumentującym

kalibratorem procesów Fluke 754 lub

wielofunkcyjnym kalibratorem procesów

Fluke 725, użytkownik otrzymuje kompletne

rozwiązanie HART służące do kalibracji

i konfiguracji.

Protokół HART (ang. Highway Addressable

Remote Transducer) to istniejący od 1986 r.

protokół komunikacyjny sieci przemysłowych,

umożliwiający m.in. zmianę zakresu

i diagnostykę urządzeń. Działa zgodnie

ze standardem Bell 202; przetworniki tego

typu mogą pracować w trybie analogowym

i cyfrowym, jednak w przypadku komunikacji

cyfrowej czasy odpowiedzi są bardzo

długie, dlatego komunikacja ta służy głównie

do zmiany nastaw i diagnostyki. HART

jest dziś standardem komunikacji urządzeń

pomiarowych w przemyśle.

Konfiguracja urządzenia jest niezwykle łatwa

dzięki interfejsowi użytkownika tabletu

z systemem Android. Zewnętrzny modem

bezprzewodowy umożliwia podłączenie

modemu do testowanego nadajnika, dzięki

czemu użytkownik może zdalnie komuni-

kować się z urządzeniem. Nadajniki

HART często znajdują się w zamkniętych

przestrzeniach, do których

dostęp jest utrudniony lub są one

poza zasięgiem. Fluke 154 ogranicza

konieczność pozostawania tuż obok

testowanego lub konfigurowanego

urządzenia, co pozwala pracować

z bezpieczniejszego i wygodniejszego

miejsca. Komunikacja bezprzewodowa

ma daleki zasięg – do 75 m.

Obsługa wielu języków – wyborem języka

w systemie operacyjnym Android. Polecenia

komunikacyjne HART w opisach urządzeń

HART dostępne są jedynie w języku

angielskim.

Akumulator litowo-jonowy umożliwia konfigurowanie

i testowanie urządzenia HART

nawet przez kilka dni. Wytrzymała obudowa

i zestaw przewodów testowych przeznaczone

są do pracy w środowiskach produkcyjnych.

www.fluke.pl

42 Fachowy Elektryk 4 • 2016

®

ENERGETAB 2016

13-15.09.2016

Pawilon O, stoisko 9

®

Ul. Gen. Rozwadowskiego 134

3 oka ow ssw olska

Telefon: +48 22 786 99 35

www.aks-zielonka.pl

WWW.AKS-ZIELONKA.PL

PORADY

Fachowego Elektryka

Zabezpieczenia

przed rozprzestrzenianiem się pożaru

w obiektach przemysłowych

Obiekty przemysłowe wymagają szczególnej ochrony przed rozprzestrzenianiem się

pożaru. Stąd też zastosowanie znajduje szereg rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo

ludzi i realizowanych procesów przemysłowych.

Niezależnie od zastosowanych zabezpieczeń

ważne jest w pierwszej

kolejności szybkie wykrycie pożaru.

Uzyskuje się to dzięki nowoczesnym

urządzeniom elektronicznym

bazującym na odpowiednich detektorach.

Najczęściej są one umieszczane

w przestrzeni głównej nad sufitem

podwieszanym oraz nad podłogami

technologicznymi. Szczegółowe

rozmieszczenie czujników dobierają

projektanci. Celem uzyskania precyzyjnej

detekcji stosuje się czujniki

wczesnego wykrywania dymu.

W wielu obiektach przemysłowych

wykorzystywane są czujniki działające

z uwzględnieniem wielu kryteriów

wykrywania. Chodzi przede wszystkim

o czujniki dymowo-chemiczno-

Fot. 1.

Centrala p.poż. Kilsen

-temperaturowe, chemiczno-temperaturowe

oraz dymowo-temperaturowe.

Typowy czujnik przekazuje informacje w postaci

analogowej do centrali. Odpowiednie dobranie

trybów pracy czujników w odniesieniu

do optymalizacji poziomu czułości oraz minimalizowania

ryzyka fałszywych alarmów ma

duże znaczenie. W czujkach wielosensorowych

wszystkie sensory mogą pracować jednocześnie,

zaś oprogramowanie uwzględnia

zależności pomiędzy ich parametrami. Detektory

czujek wielosensorowych mogą pracować

niezależnie pod różnymi adresami. Oznacza

to, że jedna czujka wielosensorowa jest w stanie

zastąpić kilka czujek jednodetektorowych.

W takim przypadku określona czujka jest równocześnie

czujką termiczną, optyczną oraz

źródłem informacji o poziomie CO dla systemu

zapobiegania zatruciem tlenkiem węgla.

Fot.: SPS ELECTRONICS

Fot. 2.

Czujka dualna Kilsen

Sygnał z czujników wprowadzany jest

do specjalnych central sterujących, a niektóre

z nich to zaawansowane urządzenia

mogące współpracować z systemami automatyki.

Wiele central może również obsługiwać

dźwiękowe systemy ostrzegawcze.

Odpowiednie kable i trasy kablowe

Przewody i kable wraz z zamocowaniami stosowane

w systemach zasilania i sterowania

urządzeniami służącymi w ochronie przeciwpożarowej

powinny zapewniać ciągły dopływ

energii elektrycznej w warunkach pożaru

przez wymagany czas działania urządzenia

przeciwpożarowego, jednak nie mniejszy niż

90 minut. W świetle polskich przepisów dopuszcza

się ograniczenie czasu zapewnienia

ciągłości dostawy prądu do 30 minut, dla

przewodów i kabli znajdujących się w przestrzeniach

chronionych stałym urządzeniem

gaśniczym tryskaczowym oraz dla przewodów

i kabli sterujących klapami dymowymi.

Podstawę w przemyśle stanowią przewody odporne

na działanie wysokich temperatur, niejednokrotnie

przekraczających 1400°C. Kable

tego typu, stanowią nieodzowne elementy

instalacji, w których płyną zarówno małe, jak

i duże prądy, zwłaszcza w miejscach narażonych

na występowanie ognia, oparów metali

Fot.: SPS ELECTRONICS

44 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot.: PROTEKOL

do rurowych konstrukcji podłóg podniesionych.

Niejednokrotnie zastosowanie znajdują

również uchwyty kablowe mocowane do płyt

gipsowo-kartonowych, porobetonu, cegły silka,

betonu i pustaków ceramicznych.

Fot. 3.

Drabinki kablowe, elementy nośne, wiązki kablowe również z kablami ognioodpornymi

czy też topionego szkła. W typowej konstrukcji

przewidziano giętką niklowaną linkę. Jeżeli

przewody cechują się dodatkowym wzmocnieniem,

ważną rolę odgrywa taśma teflonowa

PTFE oraz dwie, termospawalne taśmy poliamidowe

(kapton). Warstwa izolacyjna jest

umieszczona w płaszczu z włókna mineralnego.

Dodatkowo zastosować można osłonę ze

stali nierdzewnej. Sprawdza się ona również

w środowiskach agresywnych. Niektóre typy

przewodów są w stanie pracować stale, w temperaturze

od 1100°C do 1400°C. Zwraca się

również uwagę na inne cechy, które decydują

o pracy w trudnych warunkach. Chodzi przede

wszystkim o odporność na szoki termiczne

i starzenie się kabli. Niektóre przewody nie

ulegają skutkom promieniowania UV.

Oferta rynkowa w zakresie tras kablowych

obejmuje również rozwiązania pozwalające

na mocowanie kabli w systemie bezpieczeństwa

pożarowego E-30, E-60 i E-90.

Za podstawę w tym zakresie można uznać

korytka kablowe z kształtami przetłoczeń

wzdłużnych i poprzecznych. Tym sposobem

zapobiega się uszkodzeniu przewodów podczas

ich układania (przeciągania). Wycięcie

na końcu koryta oraz przesunięcie ostatniego

rzędu otworów pozwala na wsuwanie jednego

korytka w drugie i montaż bez łącznika.

Ważna jest gęsta perforacja z przetłoczeniami,

która zapewnia dobrą wymianę ciepła.

Montaż poszczególnych elementów ułatwiają

głębokie przetłoczenia, gęsta perforacja,

wycięcia służące do łączenia przez wsuwanie

oraz otwory w dnie korytka. Maksymalny

rozstaw podpór może wynosić 1,5 m przy

maksymalnym obciążeniu 20 kg/m. Materiał

wykonania stanowi stal ocynkowana metodą

Sendzimira (PN-EN 10346:2011) w postaci

blachy np. o grubości 0,7 mm lub 1,0 mm.

W ramach oferty systemów tras kablowych

spełniających wymagania bezpieczeństwa

pożarowego trzeba wspomnieć o pokrywach

korytek, drabin oraz korytek siatkowych. Elementy

tego typu są standardowo wykrawane

i tłoczone ze stali i ocynkowane metodą Sendzimira

(PN-EN 10346:2011). Opcjonalnie

zastosować można stal ocynkowaną metodą

zanurzeniową (PN-EN ISO 1461:2011) lub

stal kwasoodporną (PN-EN 10088). Pokrywy

dostępne są również jako kolanka 90° oraz pokrywy

trójnika i czwórnika pod kątem wszystkich

korytek, drabin, korytek siatkowych,

a także wszystkich systemowych kształtek.

Uwzględniając w systemie tras kablowych

elementy tego typu, zyskuje się ochronę kabli

przed uszkodzeniem mechanicznym oraz

przed promieniowaniem UV. Pokrywa zapewnia

również dobrą ochronę przed zapyleniem.

Mówiąc o systemach bezpieczeństwa pożarowego

E-90 warto również wspomnieć

o ponadnormatywnych mocowaniach do konstrukcji

stalowych, do blachy trapezowej oraz

Fot. 4.

Instalacje tryskaczowe

Instalacje tryskaczowe bardzo często projektowane

są w oparciu o normę PN-EN 12845.

Uwzględniając ten dokument, klasyfikuje

się zagrożenia i przeprowadza kwalifikację

ogniową składowanych materiałów. Oprócz

tego określana jest wymagana intensywność

składowanych materiałów oraz liczba tryskaczy

niezbędna do skutecznego zabezpieczenia

określonej powierzchni.

W praktyce zastosowanie znajduje kilka rodzajów

systemów tryskaczowych. Instalacje

wodne wykorzystują stałe wypełnienie wodą.

Rozwiązania tego typu stosuje się przy ochronie

pomieszczeń, w których występuje temperatura

dodatnia nie przekraczająca 95°C.

Oprócz tego wykorzystywane są systemy

powietrze wypełnione wodą pod ciśnieniem

do zaworu kontrolno-alarmowego, a za zaworem

– do momentu zadziałania systemu

tryskaczowego – instalacja zawiera powietrze.

Takie rozwiązania stosuje się w przestrzeniach,

w których mogą wystąpić ujemne temperatury

lub przekraczające 95°C.

Niejednokrotnie zastosowanie znajdują systemy

mieszane. Są to instalacje wodno-powietrzne,

z zaworem kontrolno-alarmowym

wodno-powietrznym lub wykorzystujące

kombinację zaworu kontrolno-alarmowego

wodnego i powietrznego. Podczas zimy urządzenie

działa jako powietrzne, a w pozostałych

porach roku jest systemem wodnym.

W wielu obiektach montowane są systemy

wstępnie sterowane typu A, uruchamiane za

Instalacja tryskaczowa aquatherm red pipe (firestop) układana w betonie

1. Wylot rury aquatherm red pipe 11/4”, 11/2”, 2”

2. Tryskacz schowany w płaszczyźnie stropu, średnica tryskacza 1/2”,3/4”,1”

3. Tryskacz wysunięty zgodnie z CEA 4001, średnica tryskacza 1/2”,3/4”,1”

Schemat instalacji tryskaczowej

Fot.: AQUATHERM POLSKA

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot.: ENERGOTEST

Fot.: VENTURE

Fot. 5.

pomocą sygnału podawanego przez system

sygnalizacji pożarowej, a nie w efekcie otwierania

tryskaczy. Instalacje tego typu stosuje się

w obiektach, w których przypadkowy wypływ

wody może spowodować duże straty. Warto

wspomnieć o systemach sterowanych typu B;

w nich uruchomienie instalacji następuje wraz

z otwarciem tryskaczy lub zadziałania systemu

sygnalizacji pożarowej. Takie rozwiązania są

nieodzownym elementem aplikacji wymagających

ochrony przestrzeni przed szybkim rozwojem

pożaru za pomocą urządzeń powietrznych.

Instalacje elektryczne

w obszarach zagrożonych pożarem

Już na etapie projektowania instalacji elektrycznej

powinny zostać uwzględnione

pewne szczególne rozwiązania pod kątem

ochrony przeciwpożarowej. Przede wszystkim

istotna jest odpowiednia lokalizacja

oprzewodowania względem dróg ewakuacyjnych,

zgodnie z ich warunkami.

Fot.: ATM

Specjalne urządzenia zabezpieczające szafy sterownicze i rozdzielnie przed skutkami

łuku elektrycznego

Nie zaleca się lokalizowania przewodów w obrębie

dróg ewakuacyjnych zakwalifikowanych

do wszystkich warunków. W miejscach, gdzie

jest to nieuniknione, przewody powinny być

prowadzone w osłonach lub w obudowach,

które nie podtrzymują lub nie rozprzestrzeniają

ognia oraz nie osiągają temperatury wystarczającej

do zapalenia otaczających materiałów

w czasie określonym przepisami.

Systemy instalacyjne, znajdujące się w obrębie

dróg ewakuacyjnych, nie powinny być

zlokalizowane w zasięgu ręki. W przeciwnym

przypadku zastosowanie powinny znaleźć

zabezpieczenia przed mechanicznym

uszkodzeniem. Trasy instalacji elektrycznych

powinny być możliwie jak najkrótsze.

W warunkach ewakuacyjnych BD3 i BD4

wszystkie urządzenia rozdzielcze i sterownicze,

z wyjątkiem niektórych urządzeń ułatwiających

ewakuację, powinny być dostępne

tylko dla osób upoważnionych. W przypadku

gdy urządzenia znajdują się w przejściach

Fot. 6.

Specjalne wentylatory produkowane

są z myślą o systemach oddymiania

montaż powinien przewidzieć zamykane

wnęki lub obudowy wykonane z materiałów

niepalnych lub trudno zapalnych. W warunkach

tych oraz w obrębie dróg ewakuacyjnych

nie mogą znaleźć zastosowania podzespoły

elektryczne zawierające płyny łatwo zapalne.

Wyjątek stanowią jednak pojedyncze kondensatory

wbudowane w urządzenia (lampy

wyładowcze oraz kondensatory rozruchowe

silników).

Podsumowanie

W praktyce zastosowanie znajduje wiele

rozwiązań zapobiegających rozprzestrzenianiu

się pożaru w obiektach przemysłowych.

Opisane wyżej to tylko nieliczne z nich.

Systemy ochrony przed rozprzestrzenianiem

się pożaru w obiektach przemysłowych bardzo

często przybierają formę instalacji dedykowanych.

Przykładem w tym zakresie mogą

być zabezpieczenia przed pożarem w serwerowniach

i sterowniach.

Jeżeli w typowym systemie wykrywania pożaru

w serwerowniach przynajmniej jeden

czujnik wykryje dym, zostanie zainicjowany

I stopień alarmu, a następnie uruchomi

się sygnalizacja wizualno-optyczna. W tym

czasie administrator powinien sprawdzić

stan serwerowni. Z kolei gdy dym wykryją

co najmniej dwie czujki z rożnych linii

dozorowych, zainicjowany zostanie alarm

II stopnia. W efekcie zadziała sygnalizacja

optyczna przy użyciu sygnalizatorów, które

znajdują się nad wejściem i wyjściem z serwerowni.

Sygnalizatory informują o konieczności

opuszczenia pomieszczenia i zakazie

wejścia do niego. Po określonym czasie zostanie

uwolniony środek gaśniczy.

Fot. 7.

Środek gaśniczy do ochrony sterowni i serwerowni

Damian Żabicki

46 Fachowy Elektryk 4• 2016

ZABEZPIECZENIA

Fachowego Elektryka

Systemy z zachowaniem funkcjonalności podczas pożaru

Ochronę budynków oraz osób w aspekcie bezpieczeństwa pożarowego zapewniają systemy

z zachowaniem funkcjonalności podczas pożaru.

PROMOCJA

Jednym z najważniejszych wymagań

w przypadku pożaru jest

zachowanie przez określony czas

zasilania energią elektryczną, służącą

dla układów sygnalizacji pożarowej,

wentylacji, pompowania

wody, pracy wind ewakuacyjnych,

oświetlenia dróg ewakuacyjnych.

Zachowanie tych funkcji zapewnia,

że interwencja jednostek straży

pożarnych jest bardziej efektywna

i eliminowane są szkody dotyczące

zdrowia ludzi oraz majątku.

W oparciu o szereg prób, firma

KOPOS wykazała funkcjonalność

w przypadku pożaru w odniesieniu

do szerokiego portfolio swoich wyrobów

i klasyfikuje te wyroby w oparciu

o wymagające normy europejskie, oparte

na normie DIN 4102-12.

Odpowiednio do tego – zgodnie z rosnącymi

wymaganiami rynku – oferujemy w kilku

grupach produktów wyroby, zapewniające

zasilanie w energię elektryczną przez

okres 90 minut w sytuacji, kiedy temperatura

przekracza 1000°C.

Głównymi grupami wyrobów są:

• korytka kablowe JUPITER,

• korytka kablowe MARS,

• pomosty kablowe,

• systemy dla tras pionowych,

• druciane korytka kablowe,

• rurki stalowe,

• poszczególne zaciski kabli w różnych

wykonaniach,

• puszki elektroinstalacyjne dla różnych

przekrojów z osłoną do IP66.

Na załączonych fotografiach przedstawiono

kablowe systemy nośne podczas próby wytrzymałości

pożarowej.

www.kopos.pl

REKLAMA

Fachowy Elektryk 4 • 2016

ZABEZPIECZENIA

Fachowego Elektryka

Bezpieczeństwo pożarowe

– podtrzymanie funkcji podczas pożaru wg klasyfikacji E

oraz zachowanie ciągłości obwodu wg klasyfikacji PH

Bezpieczeństwo pożarowe to zagadnienie szczególnie istotne w budynkach, w których

mamy do czynienia z możliwością przebywania jednocześnie dużej liczby osób lub

z przechowywaniem w ich wnętrzu dużej ilości materiałów palnych. W pierwszym przypadku

będą to obiekty użyteczności publicznej, takie jak lotniska, dworce, galerie handlowe, szkoły,

w drugim natomiast magazyny materiałów palnych i zakłady przemysłowe. Najważniejszym

zadaniem podczas pożaru jest ratowanie ludzi, a w dalszej kolejności mienia i stąd wynikają

wytyczne dla instalacji elektrycznych pełniących rolę systemów bezpieczeństwa podczas

akcji ratunkowej.

W czasie pożaru i prowadzonej akcji

ratunkowej wymagane jest prawidłowe

działanie określonych urządzeń pożarowych

przez wskazany przepisami czas.

Na przykład czas działania oświetlenia

awaryjnego i ewakuacyjnego wynosi

60 minut, co uznaje się za czas, w którym

ludzie powinni opuścić płonący

budynek. Inaczej jest w przypadku urządzeń

służących do gaszenia pożaru, np.:

pomp pożarowych lub urządzeń oddymiających

– w tym przypadku minimalny

czas działania wynosi 90 minut.

W związku z tym wprowadzono klasyfikacje,

które określają podtrzymanie

funkcji danej instalacji elektrycznej podczas

pożaru przez założony czas. Sformułowanie

„potrzymanie funkcji” jest

celowe, gdyż może nie tylko dotyczyć

podtrzymania zasilania, lecz również

podtrzymania transmisji sygnału i sterowania

np. w systemach sygnalizacji

SAP i ostrzegania DSO.

Fot. 2.

Skrzynka FK 5000 przystosowana

do montażu telekomunikacyjnych

listew przyłączeniowych

Fot. 1.

Za bezpieczeństwo pożarowe odpowiedzialne są całe systemy

Należy mieć na uwadze, że przytoczone

w tytule artykułu klasyfikacje E oraz PH

odpowiadają zupełnie innym metodom testowania

systemów pożarowych i są związane

z warunkami pracy instalacji, a także

ze sposobem ułożenia przewodów.

Badanie zachowania ciągłości obwodu PH polega

na zamocowaniu próbki na ognioodpornej

tablicy i poddawaniu jej działaniu płomienia.

Do obwodu jest przyłożone napięcie znamionowe

oraz przepływa w nim prąd o natężeniu

minimum 0,25 A. Dodatkowo tablica jest poddawana

udarowi mechanicznemu w odstępach

5-minutowych, co symuluje narażenia mechaniczne

przegrody budowlanej podczas pożaru.

Warunkiem pozytywnego zakończenia testu

jest zachowanie ciągłości przewodzenia prądu

lub sygnału (w przypadku sygnału dla światłowodu

sprawdza się tłumienność, która nie

może przekroczyć dopuszczalnej wartości).

W zależności od wymagań danego systemu pożarowego

przeprowadza się testy 30, 60, 90 lub

120-minutowe, co odpowiada klasom od PH30

do PH120. Próba zachowania ciągłości obwodu

PH jest najtrudniejszym testem, który przechodzą

jedynie materiały wysokiej jakości.

Badanie podtrzymania funkcji według klasyfikacji

E dotyczy całego zespołu kablowego.

Obejmuje ono więc kompletny system wraz

z okablowaniem i puszkami odgałęźnymi. Zespół

kablowy jest umieszczany w specjalnej

komorze, gdzie poddawany jest próbie ognia

w warunkach zbliżonych do rzeczywistego

pożaru. Podczas testu w obwodach zasilających

utrzymywane jest napięcie 400 V oraz

wymuszany jest przepływ niewielkiego prądu.

Sprawdza się zachowanie ciągłości zasilania

i brak zwarć pomiędzy przewodami. Testy

48

Fachowy Elektryk 4• 2016

ZABEZPIECZENIA

Fachowego Elektryka

REKLAMA

Niezawodne

zasilanie, również

podczas pożaru

Fot. 3.

Próba na zachowanie ciągłości obwodu PH120 (testowana

jest puszka odgałęźna z poliwęglanu firmy Hensel)

przeprowadza się w czasie 30, 60, 90 minut, co odpowiada klasom

E30, E60, E90.

Ponadto bardzo ważne są materiały, z jakich wykonane są poszczególne

produkty. Zobrazować to można na przykładzie klatki schodowej

wykorzystywanej do ewakuacji osób oraz reakcji materiałów

na działanie ognia. W przypadku puszek odgałęźnych niedopuszczalne

jest wydzielanie toksycznych lub żrących substancji oraz dymienie,

co mogłoby utrudnić akcję ewakuacji lub doprowadzić do zatrucia

oparami ewakuowanych osób. Materiał powinien również mieć właściwości

nierozprzestrzeniania płomienia, aby nie podsycać ognia.

Puszki odgałęźne

E30-E90

PH120

z podtrzymaniem funkcji podczas pożaru

i zachowaniem ciągłości obwodu

Fot. 4.

Próba na zachowanie ciągłości obwodu PH120 (testowana

jest metalowa puszka odgałęźna firmy Hensel)

Przykładem produktów spełniających najwyższe wymagania są

puszki odgałęźne serii FK firmy Hensel. Obok bardzo dobrych parametrów

w standardowych warunkach pracy puszki FK charakteryzują

się klasami podtrzymania funkcji podczas pożaru E 30, E 60,

E 90 oraz zachowania ciągłości obwodu PH 120. Producent pozostawił

do wyboru klientów puszki wykonane z najwyższej jakości

poliwęglanu lub puszki metalowe chętnie stosowane w najbardziej

wymagających instalacjach przemysłowych. Seria FK daje możliwość

łączenia przewodów o przekrojach żył do 50 mm 2 . Oferta

obejmuje również specjalne skrzynki przystosowane do montażu

telekomunikacyjnych listew przyłączeniowych.

•

• podtrzymanie funkcji podczas pożaru zgodnie z

niemiecką normą DIN 4102, część 12 wraz z

odpowiednimi kablami

• zachowanie ciągłości obwodu PH120 zgodnie z

angielską normą BS EN 50200 wraz z odpowiednimi

kablami

Hensel Polska Sp. z o.o.

61-248 Poznań · www.hensel-electric.pl

Nowość

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Ograniczniki przepięć

Eaton

– ochrona Twojego domu przed wyładowaniami

atmosferycznymi

PROMOCJA

Każdego roku w Polsce przypada średnio od 15 (na północy kraju) do 30 (na południu)

dni burzowych. I choć ta liczba w porównaniu ze wszystkimi dniami w roku nie jest

imponująca, to wystarczy jedno uderzenie pioruna w instalację elektryczną, by wszystkie

urządzenia elektryczne i elektroniczne uległy uszkodzeniu. Dlatego dobór odpowiedniego

zabezpieczenia chroniącego nasz dom przed skutkiem wyładowań okazuje się kluczowy.

Eaton Electric biorąc po pod uwagę potrzeby swoich klientów, proponuje wachlarz

rozwiązań dopasowany do rozmiaru instalacji i rodzaju chronionych urządzeń.

Najpopularniejszymi urządzeniami

dostępnymi na rynku, które chronią

przed wyładowaniem atmosferycznym

są ograniczniki przepięć. Według

normy IEC 61643-1 ograniczniki

dzielimy na trzy klasy:

• klasa 1, której zadaniem jest

ochrona przez bezpośrednim

oddziaływaniem prądu piorunowego,

przepięciami atmosferycznymi;

• klasa 2, której zadaniem jest

ochrona przed pośrednim oddziaływaniem

prądu piorunowego

oraz przepięciami komutacyjnymi

(łączeniowymi);

• klasa 3, której zadaniem jest

ochrona czułych urządzeń przed

przepięciami łączeniowymi.

na jeden biegun aparatu i obniży napięcie

przy wyładowaniu do 1,5 kV. Co więcej, jest

wyposażony w wymienne wkładki warystorowe,

co eliminuje potrzebę wymiany całe-

W Polsce najpopularniejsze są aparaty

kombinowane klasy 1 + 2, które

łączą w sobie cechy obu klas. Eaton

proponuje aparat SPBT12-280/3

dedykowany dla starych instalacji

4-przewodowych (układ TN-C) oraz

SPBT12-280/4 dedykowany dla nowych

instalacji 5-przewodowych

(układ TN-S).

Ogranicznik klasy 1+2 SPBT12 wytrzyma

prąd piorunowy do 12,5 kA

Fot. 1.

SPBT12-280/4

50

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Fot. 2.

Fot. 3.

SP-B+C/3+1

SPCT2-280/4

go aparatu przy uszkodzeniu jednej z nich.

SPBT12 wyposażony jest również w optyczny

wskaźnik przepalenia wkładki, a poprzez

dobudowanie styku pomocniczego z boku

aparatu możemy informację o tym odczytać

np. w systemie inteligentnego domu.

Dla bardziej wymagających aplikacji np. zakłady

przemysłowe Eaton proponuje ograniczniki

klasy 1+2 serii SP-B+C/3 (układ

TN-C) lub SP-B+C/3+1 (układ TN-S). Te

ograniczniki składają się ze wspólnie oszynowanych

ograniczników klasy pierwszej

SPI oraz ograniczników klasy drugiej

SPCT2. Dzięki temu taki aparat ma wytrzymałość

na prąd piorunowy równy 100 kA,

co pozwala na stosowanie go w budynkach

o ochronie w klasie I – np. instalacje wojskowe

czy szpitale. Te aparaty również obniżą

napięcie podczas wyładowania do 1500 V.

Jeżeli w naszym domu znajduje się kolejna

rozdzielnica elektryczna np. zasilająca

elektryczne zraszacze ogrodowe, bramę

wjazdową tudzież inne piętro budynku,

należy w ramach koordynacji zabezpieczeń

w tej drugiej rozdzielni ponowić

środki ochrony klasy drugiej, tzn. zamontować

ogranicznik klasy drugiej. Dzieje

się tak dlatego, że im większe odległości

(i dłuższe przewody), tym wyższe spadki

napięć, co odbija się negatywnie na poziomie

ochrony aparatury. Eaton proponuje

aparat SPCT2-280/4 (układ TN-S), który

obniża napięcie w chronionej instalacji

do 1,4 kV. Zbudowany jest podobnie jak

SPBT12 z warystorów w postaci wymiennych

wkładek. SPCT2 znajduje również

zastosowanie w halach produkcyjnych,

gdzie chroni przed skutkami przepięć komutacyjnych

powstałych w wyniku pracy

silników i aparatury ich zabezpieczającej.

Ostatnim elementem systemu ograniczników

przepięć są aparaty klasy 3, seria

SPDT3. Podczas wyładowania obniżają

one napięcie w chronionym obwodzie

do 1 kV i są uzupełnieniem ograniczników

klasy 1 i 2. Znajdują zastosowanie

przy ochronie czułych urządzeń elektronicznych,

serwerów, central i aparatury,

której bezawaryjne działanie jest istotne.

Również są zbudowane z warystorów

w postaci wymiennych wkładek.

Uzupełnieniem oferty ograniczników

przepięć są te dedykowane do instalacji

fotowoltaicznych. Aparaty serii SPPVT

występują w klasach kombinowanej 1+2

lub tylko w klasie 2. To aparaty uniwersalne,

mogą być montowane w instalacjach

uziemionych bądź nie. Występują

w standardowych wersjach na napięcie

600 i 1000 V DC oraz z wbudowanym stykiem

do sygnalizacji przepalenia wkładek

lub bez tego styku. Analogicznie jak pozostałe

ograniczniki mają wymienne wkładki,

dzięki czemu koszt eksploatacji zostaje

obniżony do niezbędnego minimum.

Fot. 4. SPPVT2 Fot. 5. SPDT3

Bartłomiej Jaworski,

Junior Product Manager

Eaton Electric Sp. z o.o.

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Bezpieczniki SN

Bezpieczniki są podstawowymi elementami, które zabezpieczają urządzenie, jego

fragment lub użytkownika przed określonym czynnikiem zagrażającym. W nowoczesnych

bezpiecznikach SN stawia się na możliwie prostą zasadę działania, bezpośrednie

związanie z czynnikiem zagrożenia, wysoką pewność zadziałania oraz niski koszt

produkcji lub eksploatacji.

Warto przypomnieć, że termin „bezpiecznik”

jest nazwą potoczną i bardzo

często używaną w odniesieniu

do wkładki topikowej, będącej częścią

wymienianą w przypadku przekroczenia

określonej wartości prądu.

Budowa typowego bezpiecznika topikowego

przeznaczonego do pracy

w instalacjach SN bazuje na wkładce

topikowej i podstawie bezpiecznikowej

(uchwycie).

Fot. 1.

Przykładowe wkładki topikowe SN

Wkładka topikowa

Za najważniejszy element wkładki można

uznać topik. Zazwyczaj jest on nawinięty

spiralnie na ceramicznym wsporniku o przekroju

poprzecznym w kształcie gwiazdy.

Topiki łączy się za pomocą okuć wkładki

(styków) poprzez specjalny pierścień wyposażony

w łącznik.

W typowej wkładce topikowej można

wyróżnić korpus izolacyjny, który z obu

stron jest zamknięty za pomocą okuć

związanych ze stykami, stanowiąc jednocześnie

obudowę wkładki. We wnętrzu

znajdują się kolejne elementy, takie

jak piasek, taśmy srebrne, wspornik,

a także wybijak lub wskaźnik zadziałania

z mechanizmem wyzwalającym. Korpusy

wkładek najczęściej wykonuje się z materiałów

ceramicznych, takich jak porcelana

wysokoglinowa (C120 lub C130).

Zastosowanie takiego materiału wynika

z konieczności zapewnienia odporności

wkładki na działanie wysokich temperatur,

która może osiągnąć nawet kilkaset

stopni Celsjusza. Nie mniej ważna jest

także odporność wkładki na działanie

wysokiego ciśnienia panującego podczas

wyłączania zwarć. Wytrzymałość korpusów

izolacyjnych na ciśnienie z reguły

przekracza 100 barów.

Nieco węższe zastosowanie mają korpusy

wykonane z tworzyw sztucznych, które dodatkowo

są wzmocnione włóknami szklanymi.

Co prawda ich przewagą w porównaniu

z korpusami wykonanymi z ceramiki

jest mniejsza masa i wygodniejszy montaż

w przypadku instalacji napowietrznych, to

jednak odporność na działanie temperatury

sprowadza się do stosowania we wkładkach

o mniejszych prądach znamionowych.

Styki dla uzyskania dobrej przewodności

elektrycznej i termicznej wykonuje się

z miedzi, mosiądzu lub aluminium. Ochronę

przed korozją zapewniają natomiast

powłoki srebrzone. Zastosowanie znajdują

również wkładki ze stykami niklowanymi.

Wkładki mogą być wyposażone w wybijak,

który współpracuje z systemem wyzwalania

łącznika w rozdzielnicy. To

właśnie dzięki wybijakowi zyskuje się

informację o zadziałaniu bezpiecznika

i uruchomieniu rozłącznika zapewniającego

przerwę w obwodach.

52 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

REKLAMA

Obudowy stojące 6XS

Fot. 2.

Rozdzielnica wnętrzowa z wkładkami topikowymi SN

Parametry techniczne

Wszystkie parametry techniczne zazwyczaj podawane są

w kartach katalogowych konkretnego bezpiecznika. Chodzi

przede wszystkim o wartości znamionowe, wymiary, charakterystyki

czasowo-prądowe, wykresy prądu ograniczonego,

całki Joule’a przedłukowe i wyłączania, przepięcia wyłączeniowe

oraz straty mocy.

Prąd znamionowy wkładek topikowych określa się jako prąd,

który może popłynąć przez wkładkę topikową w sposób ciągły

bez przekroczenia dopuszczalnych temperatur. Z kolei

napięcie znamionowe jest podawane w przypadku używania

bezpiecznika w sieciach z punktem neutralnym uziemionym

bezpośrednio lub przez małą impedancję. Zakres działania

bezpiecznika SN wyznaczają dwa różne napięcia np. 6/12 kV.

Pierwsza, niższa wartość określa minimalne napięcie robocze,

natomiast druga wyższa wartość oznacza maksymalne napięcie

robocze, dla którego wkładka jest zaprojektowana. Norma

PN-EN 60282-1 określa tę wartość jako napięcie znamionowe.

Istotną rolę odgrywa znamionowy prąd wyłączalny, czyli największa

wartość prądu spodziewanego (wartość skuteczna),

jaką bezpiecznik jest w stanie wyłączyć w standardowych warunkach

przy określonym napięciu.

Mówiąc o wartościach znamionowych bezpieczników SN

należy mieć również na uwadze wartości znamionowe prądu

Obudowy 4XP160

Obudowy hermetyczne GT

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

wyłączalnego najmniejszego

(prąd wyłączalny najmniejszy).

Parametr ten stanowi

najmniejszą wartość prądu

spodziewanego, jaką bezpiecznik

może wyłączyć

w określonych warunkach

z uwzględnieniem pełnego napięcia

znamionowego. Jeżeli

dojdzie do wyłączenia przez

bezpiecznik prądu mniejszego,

niż najmniejszy prąd wyłączalny,

temperatura wkładki

może znacznie wzrosnąć,

a nawet może ona popękać pod

wpływem działania wysokiej

temperatury. Wartości prądu

wyłączalnego najmniejszego

określa się dla trzech różnych

klas bezpieczników – niepełnozakresowych

(dobezpiecze-

Fot. 3.

niowych), ogólnego zastosowania,

pełnozakresowych.

Charakterystyki czasowo-prądowe

wkładek topikowych określa się jako

średnie charakterystyki przedłukowe. Prezentują

one czas przedłukowy (oś rzędnych)

jako funkcję prądu spodziewanego (oś odciętych)

powodujących stopienie topika. Z kolei

ABC wkładek topikowych

Wkładki bezpiecznikowe

dobiera

się, uwzględniając

przynajmniej kilka

parametrów

W typowej wkładce bezpiecznikowej wykorzystuje się rurę porcelanową

zakończoną obustronnie okuciami. W rurze umieszczony jest topik wkładki

składający się z jednego, kilku lub kilkunastu drutów srebrnych. Są one

specjalnie profilowane i nawinięte śrubowo na wspornik ceramiczny. W poosiowym

otworze wspornika umieszcza się dodatkowy topik sterujący działaniem

wybijaka. We wnętrzu wkładki jest materiał gaszący łuk elektryczny.

Kluczową rolę odgrywa odpowiedni skład materiału gaszącego zarówno

pod kątem składu chemicznego, jak i ziarnistości. Wkładka jest obustronnie

szczelnie zamknięta a w jednym z okuć stykowych znajduje się wybijak

sprężynowy. Jego dynamiczne zadziałanie pozwala na wyzwalanie mechanizmu

wyłączającego rozłącznik lub na załączanie układów sygnalizujących

i obwodów pomocniczych. Wkładka bezpiecznikowa samoczynnie, jednorazowo

przerywa prąd przetężeniowy w zabezpieczanym obwodzie w efekcie

przetopienia topika i zgaszenia łuku elektrycznego powstałego we wnętrzu

wkładki. Wyzwolony wybijak sygnalizuje zadziałanie wkładki. Z kolei podstawy

bezpiecznikowe bazują na belce stalowej z zaciskiem uziomowym. Na

belce montowane są dwa izolatory wsporcze wnętrzowe lub napowietrzne.

Z kolei na kołpakach izolatorów umieszcza się uchwyty w postaci sprężyny

stykowej, sprężyny dociskowej oraz przyłącza.

Jako najważniejsze cechy wkładek topikowych SN należy wymienić przede

wszystkim wysoką zdolność wyłączania, ograniczanie prądów zwarciowych,

niskie wartości prądu wyłączalnego najmniejszego, niskie przepięcia łączenia,

a także możliwość współpracy z rozłącznikiem.

Fot. 4.

skuteczność ograniczania prądu

przez bezpieczniki można

sprawdzić na wykresie prądu

ograniczonego przedstawiającego

wartość szczytową prądu

płynącego przez wkładkę jako

funkcję prądu zwarciowego

spodziewanego.

Należy podkreślić, że używanie

czasu przedłukowego

w przedziale czasu, w którym

zachodzi ograniczanie prądu,

może nie być właściwe, bowiem

czas ten w dużym stopniu

zależy od rodzaju prądu,

częstotliwości, stałej czasowej,

kąta przesunięcia fazowego

oraz kąta załączenia. Zdecydowanie

dokładniejsze wyniki

uzyskuje się dzięki wartościom

całek Joule’a. W przypadku

większych prądów wartości te

w dużej mierze zależą od materiału

i przekroju topika.

Na etapie wyboru odpowiednich parametrów

wkładek analizuje się również straty

mocy. Są one określane przy założeniu

obciążenia wkładki topikowej jej prądem

znamionowym. Warto wspomnieć o przepięciach

wyłączeniowych mierzonych podczas

badania prądu wyłączalnego. Zgodnie

z normami dopuszczalna wartość przepięcia

wynosi 3,2 wartości napięcia znamionowego

bezpiecznika.

Sygnalizacja i wyzwalanie

Przydatne rozwiązanie stanowi wskaźnik

zadziałania lub wybijak, zapewniający informację

o zadziałaniu bezpiecznika. Wybijak

wysuwa się ze styku wkładki. Oprócz funkcji

sygnalizacyjnej wybijak po przerwaniu przepływu

prądu odgrywa rolę sprzęgła swobodnego

rozłącznika, zapewniając jego otwarcie

i tworząc jednocześnie przerwę izolacyjną

Fot. 5.

Najważniejszym elementem wkładki

topikowej jest topik

Podstawa bezpiecznikowa

54 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

we wszystkich trzech fazach obwodu. Na

kompletny zespół wybijaka składa się trzpień

wybijaka, sprężyna odpowiedzialna za dostarczenie

odpowiedniej energii do wyzwolenia,

drut przytrzymujący napiętą sprężynę

oraz topik wybijaka, który jest połączony

z okuciem wkładki. Elektrycznie zespół wybijaka

jest połączony równolegle z topikiem

głównym. W momencie przetężenia trwającego

odpowiednio długo następuje stopienie

topików głównych oraz zadziałanie systemu

wyzwalającego i wyłączenie prądu. Przy wyłączaniu

prądu zwarciowego, czyli z chwilą

gdy czasy przedłukowe są bardzo krótkie,

wybijak uruchamia się już w fazie wzrostu

prądu zwarciowego i wysuwany jest niemal

w momencie wyłączenia prądu przez topiki

główne.

Podstawy bezpiecznikowe

W zależności od aplikacji dobierana jest

odpowiednia podstawa bezpiecznikowa

– napowietrzna lub wnętrzowa. Np. podstawa

bezpiecznikowa może być przeznaczona

Fot. 6.

Dzięki sygnalizacji i wybijakom

zyskuje się sygnalizowanie zadziałania

bezpiecznika i rozłączenie

obwodów

do mocowania wkładek bezpiecznikowych

z wybijakiem na napięcie znamionowe

o prądzie znamionowym do 200 A. Zastosowanie

obejmuje wkładki zabezpieczające

obwody transformatorowe oraz wkładki

bezpiecznikowe z wybijakiem na napięcie

znamionowe 7,2 kV o prądzie znamionowym

do 200 A. Typowe podstawy stosuje

się zarówno do wkładek zabezpieczających

obwody transformatorowe, jak i wkładek

zabezpieczających obwody silnikowe

– zwłaszcza z zastosowaniem styczników.

Jako zalety oferowanych na rynku podstaw

bezpiecznikowych należy wymienić przede

wszystkim możliwość załączania obwodów

pomocniczych i sterujących w rozdzielni

w momencie zadziałania wkładki bezpiecznikowej.

Oprócz tego istotna jest sygnalizacja

zadziałania wkładki bezpiecznikowej

w obwodach sygnalizacyjnych rozdzielni oraz

uniwersalne wykonanie dostosowane wymiarowo

do każdego rodzaju wkładek (znormalizowanych

zgodnie z odpowiednią normą).

Andrzej Pawlicki

Literatura:

Bezpieczniki topikowe wysokonapięciowe,

Siba Sp. z o. o. 2015

REKLAMA

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Baterie i akumulatory

Trudno sobie dziś wyobrazić funkcjonowanie wielu urządzeń codziennego użytku bez

baterii czy akumulatorów. Budziki, golarki elektryczne, szczoteczki do zębów, pojazdy

elektryczne, zabawki, samochody czy telefony komórkowe to tylko kilka nielicznych

przykładów zastosowania baterii czy akumulatorów, należących do chemicznych źródeł

prądu. Energia wiązań chemicznych zawartych w nich substancji przekształcana jest na

energię elektryczną w wyniku zachodzących reakcji chemicznych.

Fot.: www.shtr.eu

Podstawą działania chemicznego

źródła prądu jest zestaw substancji

czynnych i elektrolitu. W bateriach

i akumulatorach zestaw ten funkcjonuje

w postaci ogniwa zawierającego elektrody

dodatnie i ujemne oraz elektrolit

w indywidualnej zamkniętej obudowie.

Ogniwa mogą być ogniwami pierwotnymi

(do których zalicza się baterie)

charakteryzującymi się tym, że wytwarzanie

energii elektrycznej odbywa się

w nich w wyniku nieodwracalnej reakcji

chemicznej i nie można ich ponownie

ładować za pomocą innych źródeł

elektryczności. Drugą odmianą są ogniwa

wtórne, w których wytwarzanie

energii elektrycznej następuje w wyniku

odwracalnej reakcji chemicznej

i można je ładować za pomocą innych

źródeł energii elektrycznej. Do tej grupy

ogniw zalicza się akumulatory.

Baterie i akumulatory mogą występować

w różnych konfiguracjach kształtu

i wielkości. Jednostką elektryczną

opisującą baterie, według której są one

rozróżniane, jest napięcie elektryczne

baterii. W przypadku akumulatorów

Fot. 1.

Popularne baterie AA różnych producentów

często jednostką tą jest dodatkowo pojemność

akumulatora podawana w amperogodzinach

(Ah). Bateriom i akumulatorom poświęcony

jest cykl norm z serii PN-EN60086.

Każda bateria czy akumulator opisana jest

odpowiednim oznaczeniem, dzięki czemu

producentom sprzętu elektrycznego zasilanego

z baterii czy akumulatora łatwo

jest wskazać użytkownikowi, jakie źródło

powinien do tego urządzenia zakupić.

Pierwsza litera w oznaczeniu baterii mówi

o technologii, w jakiej została ona wykonana.

Druga zaś określa jej kształt jak w poniższym

wykazie:

• pierwsza litera – technologia wykonania:

(brak) – ogniwo cynkowo-węglowe

(grafitowe)

A – ogniwo cynkowo-powietrzne

B – ogniwo litowo-węglowe

C – ogniwo litowo-manganowe

E – ogniwo litowo-tionylowe

F – ogniwo litowo-żelazowe

H – ogniwo niklowo-metalowo-wodorkowe

ładowalne (akumulator NiMH)

K – (oznaczenie spotykane) ogniwo

niklowo-kadmowe ładowalne (akumulator

Ni-Cd)

L – ogniwo alkaliczno-braunsztynowe

(anoda: cynk; elektrolit: wodorotlenek

metalu zasadowego; katoda:

tlenek manganu IV)

M – dawniej: ogniwo rtęciowe; obecnie:

ogniwo litowe ładowalne

P – ogniwo alkaliczno-powietrzne

S – ogniwo srebrowe

Z – ogniwo niklowo-manganowe (Ni-Mn)

• druga litera - kształt ogniwa

R – ogniwo cylindryczne

F – ogniwo płytkowe

S – ogniwo prostopadłościenne

Wielorakości baterii wynikają z ich różnych

konstrukcji i materiałów użytych do produkcji.

To z kolei powoduje, że poszczególne

rodzaje baterii różnią się parametrami

elektrycznymi. Poniżej przedstawiono podstawowe

rodzaje baterii.

• Baterie cynkowo-węglowe – mają znamionowe

napięcie ogniwa o wartości

1,5 V. Jest to najstarszy rodzaj baterii

wprowadzonych do powszechnej sprzedaży.

Baterie te zwane też są często

bateriami cynkowo-grafitowymi. Wykorzystywane

są do zasilania urządzeń

o małym prądzie (do 100 mA). Charakteryzują

się niskim kosztem produkcji

i niską ceną. Baterie tego typu nie mogą

być pozostawione w urządzeniu, jeśli są

wyczerpane. Bardzo często następuje

z nich wyciek elektrolitu, co może spowodować

zniszczenie urządzeń. Można

spotkać je w latarkach, zabawkach, kalkulatorach,

zegarach itp.

• Baterie alkaliczne – o napięciu ogniw

1,5 V. Tego typu baterie dobrze sprawdzają

się w urządzeniach o średnim

(100-300 mA) i dużym poborze prądu

(rzędu 0,5 C; liczbowo prąd wielkości

połowy pojemności ogniwa np. przy po-

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot.: www.psdgraphics.com

Fot. 2.

Bateria litowa

jemności 1000 mAh mówimy o obciążeniu

prądem 500 mA). Charakteryzują się

większą pojemnością, dłuższą żywotnością

i szerszym zakresem temperatur pracy

(-30°C...+70°C) w stosunku do baterii

cynkowo-węglowych. Czas przechowywania

baterii alkalicznych wynosi około

5-7 lat i jest dłuższy, niż w przypadku

baterii cynkowo-węglowych – gdzie czas

przechowywania wynosi maksymalnie

2 lata. Wylania elektrolitu (po całkowitym

rozładowaniu) zdarzają się zdecydowanie

rzadziej. Baterie alkaliczne są zdecydowanie

droższe od ich odpowiedników

w wersji cynkowo-węglowej.

• Baterie cynkowo-powietrzne – charakteryzujące

się przede wszystkim bardzo

długim czasem przechowywania, który

praktycznie jest nieograniczony dopóki

nie zostaną wystawione na działanie powietrza.

Po „aktywacji” czas działania

tego typu baterii nie jest zbyt długi i wynosi

3-4 miesiące. Zastosowanie znajdują

w aparatach słuchowych i urządzeniach

telemetrycznych.

• Baterie litowo-manganowe – to baterie o

napięciu znamionowym ogniw wynoszącym

3 V. Ich podstawową cechą jest duża

odporność na wahania temperatury oraz

bardzo duża gęstość energii. Pozwala to na

uzyskanie z baterii o rozmiarze AA trzykrotnie

więcej energii, niż z takiej samej

wielkości baterii alkalicznej. Baterie litowe

są powszechnie stosowane w urządzeniach

wymagających niezawodności. Mogą pracować

w zakresie temperatur -40°C...+65°C

i charakteryzują się niskim współczynnikiem

samorozładowania, dzięki czemu czas

ich przechowywania sięga nawet 10 lat.

• Baterie litowe (Li-FeS2) – zostały wprowadzone

na rynek konsumencki w 2007 r.

przez firmę Energizer. Ich napięcie znamionowe

wynosi 1,7 V, a charakteryzują

się odpornością na zmiany temperatury

i bardzo długim czasem przydatności do

użytku – nawet do 15 lat. Baterie litowe są

bardzo odporne na rozładowanie dużym

prądem np. w lampach błyskowych aparatów

fotograficznych. Przy obciążeniu

dużym prądem rozładowania baterie litowe

wykazują 4 razy większą pojemność

od baterii alkalicznych.

• Baterie srebrowe – mają nieco wyższe

napięcie znamionowe wynoszące 1,55 V.

Rozpoznawane są także pod nazwami baterii

tlenkowo-srebrowych lub srebrowo-

-cynkowych. Dzięki stabilnemu napięciu

wyjściowemu znajdują zastosowanie w

urządzeniach czułych na zmiany napięcia

zasilania. Przeciekające baterie srebrowe

są niebezpieczne dla środowiska, co stanowi

duży problem przy przechowywaniu

zużytych ogniw.

Spośród wyżej opisanych rodzajów baterii

najbardziej powszechne tzw. „zwykłe”,

które kupujemy w sklepie jako np.

baterie AA lub AAA to baterie cynkowo-

-węglowe lub ich nieco droższe odmiany

alkaliczne.

Akumulatory mają tę przewagę nad bateriami,

że możemy korzystać z ich energii wielokrotnie.

Po rozładowaniu wystarczy je ponownie

naładować, używając odpowiedniej

ładowarki, tzn. przeznaczonej do danego

typu akumulatora.

Wyróżnia się poniższe typy akumulatorów.

• Akumulatory kwasowo-ołowiowe – najbardziej

powszechnym miejscem ich

stosowania są samochody. Każdy akumulator

składa się z pojedynczych cel

o napięciu nominalnym 2 V. Większość

akumulatorów składa się z 3 do 6 cel – co

daje napięcie akumulatora 6 lub 12 V. Należą

do grupy akumulatorów tanich i w razie

konieczności mogą dostarczać duży prąd

(np. do rozruchu silnika). Ich wadą jest

dość duża masa przypadająca na jednostkę

pojemności. Wykonuje się je jako obsługowe

lub bezobsługowe – czyli bez dostępu

do cel. Podgrupą tego typu akumulatorów

są akumulatory AGM, w których elektrolit

jest zaabsorbowany w separatorze wykonanym

z maty szklanej. Poprzez taki rodzaj

wypełnienia przestrzeni międzyelektrodowej

zlikwidowano możliwość wycieku

elektrolitu z uszkodzonego mechanicznie

akumulatora. Akumulatory AGM znajdują

zastosowanie w systemach podtrzymania

zasilania UPS.

• Akumulatory żelowe – elektrolitem

w tego typu akumulatorach jest zżelowany

kwas siarkowy. Zaletą akumulatorów

żelowych jest dobra odporność na ubytek

elektrolitu podczas pracy elektrycznej oraz

małe samorozładowanie. Akumulatory

żelowe mają zdecydowanie najdłuższą

żywotność – ok. 12 lat, a także największą

możliwą liczbę cykli ładowania/rozładowania.

Poza tym charakteryzują się

dobrą odpornością na zmiany temperatury

zewnętrznej, co jest dość istotną zaletą

w naszym zmiennym klimacie. Niestety są

one zdecydowanie droższe, niż ich odpowiedniki

kwasowo-ołowiowe.

• Akumulator NiCd (niklowo-kadmowy)

– nominalne napięcie akumulatorów

Ni-Cd wynosi 1,2 V. Akumulatory Ni-Cd

charakteryzują się dobrą wydajnością

w zastosowaniach wymagających większych

prądów i/lub niskich temperatur.

Poza tymi cechami są one odporne na

głębokie rozładowania – nawet do 0,9 V.

Mają jednak tzw. efekt pamięci, który

pojawia się przy niewłaściwym użytkowaniu

tego typu akumulatora i związany

jest z rozpoczęciem ładowania, zanim

nastąpi całkowite jego rozładowanie.

Powoduje on zmniejszenie pojemności

akumulatora, co docelowo przekłada

się na czas pracy urządzenia zasilanego

tym akumulatorem. Akumulatory Ni-Cd

nadal są stosowane głównie ze względu

na niską cenę. Często spotykane są

w tańszych elektronarzędziach oraz dość

Fot.: www.conrad.pl

Fot. 3.

Pastylkowa bateria srebrowa

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

powszechnie w oświetleniu awaryjnym

i ewakuacyjnym.

• Akumulator NiMH (niklowo-wodorkowy)

– ma napięcie nominalne 1,2 V

i nie zaleca się rozładowania głębszego,

niż 1,1 V. Ich cechą charakterystyczną

jest brak efektu pamięci,

ale za to przejawiają efekt tzw.

„leniwej baterii” polegający na tym, że

w przypadku naładowania akumulatora

przed uprzednim jego całkowitym rozładowaniem

jego napięcie nieco spada.

• Akumulator Li-Ion (litowo-jonowy)

– znamionowe napięcie pojedynczego ogniwa

wynosi 3,7 V. Z tego względu tego

typu akumulatory nie mogą być bezpośrednimi

zamiennikami powyżej opisanych

niklowo-kadmowych czy niklowo-

-wodorkowych. Stosowane są tam, gdzie

wymagana jest duża moc, a waga i rozmiar

mają być minimalne. Ich podstawową zaletą

jest brak efektu pamięci oraz brak efektu

„leniwej baterii”. Ponieważ są wrażliwe na

przeładowanie (grozi to wybuchem akumulatora)

proces ich ładowania jest nieco

bardziej rygorystyczny, niż w obu powyżej

wymienionych przypadkach. Powoduje to,

że ładowarki akumulatorów Li-Ion są nieco

bardziej skomplikowane w konstrukcji,

a zatem też droższe.

• Akumulator litowo-polimerowy – jest

odmianą akumulatora Li-Ion. Podstawową

zaletą tego typu akumulatorów jest to,

że można je wykonywać w dowolnym

kształcie i stosunkowo cienkie. To spowodowało,

że znalazły szerokie zastosowanie

choćby w telefonach komórkowych, czy

innych urządzeniach mobilnych. Ogniwa

Fot. 5.

Akumulatory Li-Ion do profesjonalnych

elektronarzędzi

litowo-polimerowe praktycznie wykazują

takie same właściwości jak akumulatory

litowo-jonowe.

• Akumulator nanofosfatowy – to najnowocześniejsza

odmiana akumulatorów

litowo-jonowych. Akumulatory te oznaczane

są symbolem LiFePO4. Charakteryzują

się one znamionowym napięciem

na poziomie 3,25 V oraz bardzo dużą

gęstością mocy i energii. Tego typu akumulatorów

nie należy rozładowywać do

napięcia poniżej 2 V. Akumulatory LiFe-

PO4 charakteryzują się także bardzo dużą

żywotnością.

Użytkowanie baterii ogranicza się do wyboru

właściwego modelu, zakupu, zainstalowania

w urządzeniu, a po zużyciu oddania

baterii do utylizacji. W przypadku akumulatorów

zasad ich poprawnej eksploatacji

jest nieco więcej. Akumulatory bowiem

mogą być narażone na uszkodzenia z wielu

różnych powodów, a przede wszystkim

wymagają odpowiedniego przechowywania

oraz ładowania. Każdy typ akumulatora wymaga

innego sposobu ładowania – co wynika

z jego budowy. Ze względu na sposób

sterowania ładowaniem, ładowarki akumulatorów

można podzielić na sterowane zegarowo

lub procesorem. Przed wyborem akumulatora

należy zawsze zastanowić się, jaki

typ będzie najbardziej odpowiedni do naszego

zastosowania, czy będzie eksploatowany

codziennie czy tylko sporadycznie, czy zasilane

nim urządzenie wymaga dużego prądu,

jaki maksymalny gabaryt i kształt jest

dopuszczalny? Znając odpowiedzi na te pytania

oraz specyfikę budowy i parametrów

poszczególnych typów akumulatorów, można

dopiero w sposób świadomy i poprawny

dokonać wyboru właściwego akumulatora.

Na zakończenie warto podkreślić, że pod żadnym

pozorem nie wolno wyrzucać akumulatorów

i baterii do śmieci. Zawsze zużyte ogniwa

należy oddać do punktu zbiórki tego typu

urządzeń, skąd trafiają one do utylizacji. Punkty

zbiórki zużytych baterii i akumulatorów znajdują

się choćby w sklepach czy marketach budowlanych

lub narzędziowych – zatem dostęp

do tego typu punktów jest bardzo powszechny.

Taki sposób utylizacji wynika z faktu, że baterie

czy akumulatory zawierają metale ciężkie

(m.in.: ołów, kadm, rtęć) oraz kwasy bądź zasady

tworzące elektrolit, które mają właściwości

żrące i korozyjne. Stwarza to zagrożenie

dla życia ludzkiego i środowiska naturalnego.

W związku z powyższym warto, zanim dokonamy

kolejnego zakupu baterii czy akumulator,

sprawdzić, czy nie posiadamy ich w domu.

Warto też zamieniać baterie na akumulatory,

gdyż mogą być one wielokrotnie ładowane

i dzięki temu dłużej użytkowane. Takie działania

na pewno ograniczą liczbę baterii wprowadzanych

na rynek, a zatem ograniczą także

ich szkodliwy wpływ na środowisko.

Fot.: BOSCH

Fot.: WAMTECHNIK

Fot. 4. Akumulator SBL 200-12i

Robert Gabrysiak

Źródła informacji:

www.vimtech.net

www.andex.eu

www.pclab.pl

www.aval.com.pl

www.akumulatorki.com

www.k-system.pl

http://e-baterie.com

http://www.eurobatt.net

http://www.zbierajbaterie.pl

http://www.fuw.edu.pl

http://www.akumulatory-zelowe.pl

http://wamtechnik.pl

http://edu.pjwstk.edu.pl/wyklady/psk2/scb/main107.html

https://swiatbaterii.pl/

http://sanyo.batteries.pl

http://gp.batteries.pl

58 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Agregaty prądotwórcze

Agregat to zespół kilku różnych sprzężonych ze sobą na stałe urządzeń lub maszyn,

które mają za zadanie wykonywanie określonej pracy. Agregat prądotwórczy jest

w najprostszym przypadku połączeniem silnika spalinowego i prądnicy w celu zasilania

odbiorników niezależnie od dostępu do sieci elektroenergetycznej lub przerw w jej

funkcjonowaniu.

Fot. 1.

Agregat prądotwóczy przenośny

Fot.: FOGO

Agregaty prądotwórcze stanowią

źródło napięcia elektrycznego, a we

współpracy z odbiornikami – prądu

elektrycznego (przemiennego lub

stałego), który jest wytwarzany za

pomocą prądnicy napędzanej silnikiem

spalinowym. Jako główne

podzespoły typowego urządzenia

tego rodzaju należy wymienić silnik

spalinowy (chłodzony wodą lub

powietrzem), a także prądnicę (jednofazową

lub trójfazową), sprzęgło

elastyczne oraz pulpit sterowania ze

wskaźnikami stanu pracy. Oprócz

tego istotny jest układ automatyki

odpowiedzialny za regulację napięcia,

parametrów pracy i czasu

reakcji na brak zasilania – dopływu

energii – w przypadku współpracy

z siecią elektroenergetyczną.

Biorąc pod uwagę wytwarzaną moc

i wykonanie, wyróżnia się agregaty

przenośne (moc: 0,9–10 kW), stacjonarne

małej mocy (moc: 7,50–35 kW), stacjonarne

średniej mocy (moc: 30–550 kW)

oraz stacjonarne dużej mocy (moc: 500

–2250 kW). Agregaty produkuje się jako

nie obudowane, obudowane i przeznaczone

do zabudowany na pojazdach specjalnych.

Tematyka obejmująca agregaty prądotwórcze

jest bardzo obszerna. Wybierając kilka

kluczowych zagadnień, warto przyjrzeć się

nieco bliżej agregatom:

• z automatycznym startem,

• przenośnym,

• specjalnym.

Oprócz tego ważnym zagadnieniem jest dobór

odpowiedniego agregatu oraz prawidłowa

jego eksploatacja.

Agregaty z automatycznym startem

Agregaty prądotwórcze z funkcją automatycznego

startu mają odpowiednie

rozruszniki i układy stabilizujące napięcie

wyjściowe. Niektóre modele mogą

być podłączone do instalacji elektrycznej

poprzez układ automatyki, co zapewnia

możliwość pracy np. w systemach automatycznego

załączania rezerwy. Zaletą takiego

rozwiązania jest przede wszystkim

bezobsługowość, bowiem agregat uruchamia

się wraz z zanikiem napięcia oraz wyłącza

silnik po powrocie zasilania. System

sterowania może uwzględniać sygnały pochodzące

z układu automatyki. Użytkownik

ma do dyspozycji wyświetlacz prezentujący

informacje o parametrach pracy

takich jak napięcie sieci, napięcie agregatu,

częstotliwość, napięcie akumulatora

oraz liczbę przepracowanych motogodzin.

Nowoczesne generatory uwzględniają

specjalne systemy kontrolowania silnika.

Chodzi głównie o parametry takie jak:

temperatura, ciśnienie oleju, prędkość obrotowa

itp. Użytkownik jest informowany

o braku ładowania akumulatora, konieczności

wezwania serwisu, braku napięcia

na wyjściu generatora i załączeniu stycznika

sieciowego.

Agregaty przenośne

W dostępnych na rynku przenośnych agregatach

prądotwórczych zastosowanie znajduje

szereg rozwiązań technicznych, które

poprawiają bezpieczeństwo zasilania odbiorników.

Przede wszystkim należy zwrócić

uwagę na agregaty o podwyższonej

wytrzymałości na czynniki atmosferyczne.

Wyświetlacz informuje o ewentualnych błędach

pracy silnika oraz wartościach napięcia

i pobieranego prądu. Nabyć można wersje

generatorów, w których diagnozowanie

nieprawidłości w pracy odbywa się poprzez

złącze komputerowe.

Agregaty bywają uruchamiane ręcznie lub

automatycznie. W trybie ręcznym rozruch

odbywa się poprzez pociągnięcie linki. Jeżeli

generator uruchamiany jest automatycz-

60 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

nie, to wystarczy przekręcić kluczyk załączający rozrusznik

zasilany z akumulatora.

Nieodzowna cecha nowoczesnych agregatów to zastosowanie

elektronicznej regulacji napięcia (AVR). W praktyce zastosowanie

znajdują generatory prądotwórcze z analogowym lub

cyfrowym systemem AVR. Sprawdzają się one bardzo dobrze

przy zasilaniu awaryjnym biur i domów wyposażonych

w urządzenia elektroniczne. Oprócz tego generatory z układem

AVR znajdują zastosowanie na placach budowy m. in.

do zasilania zgrzewarek oraz spawarek wymagających stabilnego

napięcia i częstotliwości.

Jeżeli potrzebny jest agregat do zasilania spawarki, warto rozważyć

zakup generatora prądotwórczego z modułem spawalniczym.

Urządzenia tego rodzaju sprawdzają się w miejscach,

gdzie prowadzone są prace spawalnicze i wymagające zasilania

elektronarzędzi. Do wyboru są agregaty jedno – i trójfazowe

o mocy od 6 do 11 kW.

Fot. 2.

Niektóre agregaty mają obudowy zapewniające obniżenie poziomu

hałasu

Fot.: FOGO

Agregaty specjalne

Do agregatów specjalnych zalicza się między innymi generatory

instalowane na samochodach. Rozwiązania tego typu

zapewniają w pełni mobilne źródło energii elektrycznej.

W skład kompletnego systemu do zabudowy wchodzi agregat

prądotwórczy z elektronicznym regulatorem obrotów, specjalne

wyciszone nadwozie, układ wydechowy, szafy sterowania

i odbioru mocy oraz zbiornik paliwa. Agregaty są również

dostępne na homologowanych przyczepach jedno- i dwuosiowych,

które mogą być holowane przez samochody.

Najpopularniejsze są agregaty prądotwórcze z silnikami wysokoprężnymi,

a więc zasilane olejem napędowym, stosuje

się też silniki benzynowe, zwłaszcza w przypadku mniejszych

mocy. Niejednokrotnie wykorzystuje się agregaty z silnikami

na gaz płynnym (LPG – propan-butan) i ziemny. Silniki tego

typu cechuje łatwy rozruch oraz bezproblemowa praca w szerokim

zakresie temperatur. Do uruchamiania zimnego silnika

nie trzeba benzyny.

Ciekawe rozwiązanie stanowią agregaty prądotwórcze napędzane

poprzez wałek odbioru mocy z ciągnika rolniczego.

Urządzenia tego typu są najczęściej wyposażone w prądnicę

synchroniczną szczotkową. Generator ma system ochrony

przed nadmierną temperaturą. Oprócz tego zastosowanie znajduje

wyłącznik magnetyczny i zabezpieczenie różnicowo-prądowe.

Użytkownik jest informowany o napięciu wyjściowym

i częstotliwości.

Na rynku dostępne są również trójfazowe agregaty prądotwórcze

o obniżonym poziomie hałasu. Specjalna obudowa chroni

silnik przed wpływem czynników zewnętrznych i zmniejsza

generowany hałas. Niektóre agregaty tego typu mogą być stosowane

na zewnątrz pomieszczeń. Urządzenia przeznaczone

do pracy w systemach zasilania awaryjnego mają odpowiedni

układ automatyki.

Fot. 3.

Agregat zabudowany na przyczepie samochodowej

Fot.: SUMERA MOTOR

Jak wybrać agregat prądotwórczy?

Dobierając agregat, warto pamiętać o kilku ważnych zasadach.

Przede wszystkim trzeba określić, czy zasilane odbiorniki

Fot. 4.

Agregaty prądotwórcze wyposaża się w silniki benzynowe, wysokoprężne

i zasilane gazem LPG lub ziemnym

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot.: ELMECO

Fot. 5. Agregat prądotwórczy nie obudowany Fot. 6. Agregat prądotwórczy obudowany

będą jedno- czy trójfazowe. Niejednokrotnie

obciążenie jest mieszane, czyli energia

elektryczna jest dostarczana do odbiorników

jedno-i trójfazowych. Należy pamiętać

o zjawisku asymetrii, mogącym wystąpić

w agregatach trójfazowych, do których

przyłączono więcej odbiorników jednofazowych

lub agregat zasila urządzenia mieszane.

W asymetrii wzrasta napięcie na fazach

niedociążonych, a maleje na fazach przeciążonych.

Może to spowodować nieprawidłową

pracę odbiorników lub uszkodzenie

agregatu. Różnica w obciążeniu nie powinna

więc przekraczać 10 % pomiędzy najbardziej

i najmniej obciążoną fazą. Zasada ta

nie dotyczy regulatorów z cyfrowym układem

regulacji napięcia.

Ważnym kryterium doboru agregatu prądotwórczego

jest wielkość obciążenia. Stąd też

trzeba pamiętać o właściwym zliczeniu prądów

znamionowych. Oprócz tego należy obliczyć

w przybliżeniu prąd rozruchowy. W przypadku

odbiorników, które są wyposażone w silniki

elektryczne, połączone w gwiazdę moc agregatu

powinna być o co najmniej 3 razy większa

od mocy znamionowej odbiornika. Identyczną

zasadę przyjmuję się w przypadku, gdy odbiorniki

będą połączone w gwiazdę/trójkąt.

Odbiorniki podłączane do agregatu mogą

być wyposażone w falownik. W takim

przypadku zaleca się, aby moc agregatu

była co najmniej o 150% większa od mocy

znamionowej odbiornika. Z kolei o 120%

większa powinna być moc agregatu zasilającego

elektronarzędzia, urządzenia grzewcze,

oświetlenie żarowe oraz urządzenia

elektroniczne. W przypadku gdy agregat

będzie zasilał urządzenia typu UPS,

to jego moc powinna być o co najmniej

170% większa od mocy znamionowej odbiorników.

Na etapie wyboru odpowiedniego agregatu

trzeba też wziąć pod uwagę szereg innych

parametrów, takich jak pojemność zbiornika

paliwa, masa, poziom hałasu itp.

EKSPERT Fachowego

Elektryka

Cezary Marchwiak

Product Manager

Power&Heating,

RAMIRENT SA

Co powinno decydować

o wyborze agregatu prądotwórczego?

Jakie problemy trzeba wziąć pod uwagę?

Najbardziej powszechnym problemem

występującym przy doborze

agregatu jest brak wiedzy klienta

o prądach rozruchowych silnika, który

ma być z generatora zasilany.

Często klient mając silnik 40 kW,

chce wypożyczyć agregat o mocy

50-60 kVA, a przecież moc generatora

potrzebna do rozruchu

może być kilkukrotnie większa od mocy znamionowej silnika.

Zależy to oczywiście od sposobu (trójkąt, gwiazda-trójkąt,

softstart, falownik….) rozruchu danego silnika.

Kolejną ważną sprawą, jaką należy mieć na uwadze przy długotrwałej

eksploatacji agregatu, jest obciążenie. Powinno się

ono zawierać w przedziale 30-80% mocy znamionowej generatora.

W tych warunkach praca urządzenia jest najbardziej

efektywna.

Odpowiadając na potrzeby rynku, firma RAMIRENT oferuje

generatory z opcją synchronizacji. Pełna moc dwóch lub

więcej agregatów wykorzystywana jest przy rozruchach,

a do pracy ciągłej wystarczy praca jednego generatora.

Dzięki takiemu rozwiązaniu eliminujemy powyższe problemy,

oszczędzamy paliwo i dbamy o środowisko naturalne

(niższa emisja spalin).

62 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot.: RAMIRENT SA

Fot. 7.

Agregaty prądotwórcze dużej mocy

w akcji

Eksploatacja agregatu

Do prawidłowej pracy agregatu niezbędny

jest właściwy obieg powietrza potrzebnego

do procesu spalania w silniku oraz do chłodzenia

prądnicy. Powietrze powinno być dostarczone

z zewnętrz najlepiej z przestrzeni

otwartej. Kluczową kwestię odgrywa przy

tym odprowadzenie na zewnątrz gorącego

powietrza. Jest to szczególnie istotne jeżeli

agregat pracuje w pomieszczeniu zamkniętym.

Należy więc zadbać o odpowiednie

kanały i otwory, czyli wlot powietrza (tzw.

czerpnia) oraz wylot (tzw. wyrzutnia). Otwory

warto zabezpieczyć przed przedostawaniem

się ptaków do pomieszczenia. Przydatnym

rozwiązaniem są specjalne żaluzje

z ruchomymi klapami, co eliminuje podczas

zimy przedostawanie się zimnego powietrza

z zewnątrz. W czasie postoju żaluzja powinna

być zamknięta. Bardziej zaawansowane

modele agregatów mają układ automatycznego

sterowania żaluzjami (tzw. przepustnica).

Wewnątrz zespołu prądotwórczego

obieg powietrza zapewnia wentylator.

Istotna jest odpowiednia instalacja do odprowadzania

spalin z agregatu. Pamiętać

należy, aby system przewodów odprowadzających

spalin był szczelny. Kanały

spalinowe trzeba poprowadzić możliwie

najkrótszą drogą, eliminując załamania.

Celem wyeliminowania drgań mocowanie

przewodów odprowadzających oraz tłumik

trzeba wyposażyć w specjalne wsporniki.

Warto zastosować rozwiązania do ochrony

przed oparzeniami. Może to być np. otulina

zewnętrzna tłumika i przewodów odprowadzających.

Podsumowanie

Podstawowy parametr agregatów prądotwórczych

to osiągana moc elektryczna. Co

do załączania agregatu trzeba brać pod uwagę

możliwość uruchamiania ręcznego lub

automatycznego. W trybie ręcznym rozruch

odbywa się poprzez pociągnięcie linki lub

przekręcenie kluczyka, załączającego rozrusznik

zasilany z akumulatora. W trybie automatycznym

agregat załącza się samoczynnie

w przypadku przerw w zasilaniu. Inne

parametry, na które należy zwrócić uwagę, to

pojemność zbiornika paliwa, masa oraz poziom

hałasu. W następnej kolejności należy

upewnić się, czy moc agregatu jest dostosowania

do mocy zasilanych odbiorników.

Przed uruchomieniem agregatu warto sprawdzić,

czy połączenia poszczególnych podzespołów

są prawidłowo wykonane. Podczas

eksploatacji trzeba pamiętać o właściwym

poziomie oleju.

Damian Żabicki

REKLAMA

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRZEGLĄD

Fachowego Elektryka

Przegląd agregatów prądotwórczych

Producent/dystrybutor CENTRUM ELEKTRONIKI STOSOWANEJ CES Sp. z o.o. COMEX S.A.

Model I.100 LHE 344S

Zastosowanie

Awaryjne źródło zasilania

Praca w tandemach zasilania awaryjnego

łącznie z zasilaczem UPS, praca niezależna

Marka silnika IVECO FPT YC Diesel

Chłodzenie powietrzem (P)/

cieczą (C)

C

Stacjonarny (S)/przenośny (PN)

przewoźny/(PW)/ kontenerowy (K)

S

S/K

Moc maksymalna [kW]/[KM] 88 kW 275 kW/374 KM

Moc pracy ciągłej [kW]/[KM] 80 kW 250 kW/340 KM

Maksymalne napięcie wyjściowe [V]/

liczba faz

400/230 V, 3 fazy 400/230 V AC/3 fazy

Stabilizacja napięcia (TAK NIE) TAK TAK

Automatyczna regulacja napięcia

(AVR)

Samoczynne załączanie rezerwy

(SZR) (TAK/NIE)

TAK

Rodzaj paliwa Diesel ON

Pojemność zbiornika paliwa 500 l umieszczony w ramie agregatu 500 litrów

Zużycie paliwa przy mocy 75% [l/h] 16,2 29,5

Wersja wyciszona (W),

nie wyciszona (NW)

W

Rozruch ręczny (R), elektryczny (E) E E

Masa 1590 kg 3250 kg

Cechy charakterystyczne

Wyposażenie opcjonalne

Wyprodukowany w UE, prądnica Marelli, obudowa

Super Silent, odporna na warunki atmosferyczne, panel

automatyki ComAp, podkładki antywibracyjne, tłumik

akustyczny na wylocie spalin, grzałka bloku silnika

ułatwiająca rozruch w niskich temperaturach, zamykany

wlew paliwa na zewnętrz obudowy, pompa spustowa oleju,

cyfrowy wskaźnik poziomu paliwa

- dodatkowe wyciszenie agregatu

- grzałka oleju

- port RS 485

- możliwość komunikacji przez GSM/GPRS, SNMP,

Profibus, Jbus, Modbus

- radiowy moduł zdalnego startu

- podwozie kołowe z homologacją

- i inne

- dodatkowy zbiornik paliwa

- wanna retencyjna

- zdalny wyłącznik awaryjny

- zdalny panel kontrolny

- panel sterowania AMF 25

- złącza zdalnej komunikacji

Sprzedaż (S)/wynajem (W) S S

Cena katalogowa netto [zł] Do uzgodnienia 89 500

64 Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRZEGLĄD

Fachowego Elektryka

Przegląd agregatów prądotwórczych

COMEX S.A.

LHE 825S

GEKO GERMANY / ENERGOTYTAN

7401 ( 400V/230V)

Praca w tandemach zasilania awaryjnego

łącznie z zasilaczem UPS, praca niezależna

YC Diesel

C

S/K

Przemysł

Honda GX 390 Super Silent

P

PN

660 kW/898 KM 6,5 KW

600 kW/816 KM 5,5 kW

400/230 V AC/3 fazy 400 V/3 fazy

TAK

ON

Benzyna

1200 litrów 20 l

122,7 2,1

W

E

NW

R/E

10 000 kg 107 kg

Agregat szczególnie cichy z dużym filtrem powietrza i dużym tłumikiem;

skrzynia wykonana w sposób chroniący przed spalinami i chroniąca akumulator;

automatyczny wyłącznik w przypadku braku oleju; wskaźnik poziomu rezerwy

paliwa silnikowego

- dodatkowy zbiornik paliwa

- wanna retencyjna

- zdalny wyłącznik awaryjny

- zdalny panel kontrolny

- panel sterowania AMF 25

- złącza zdalnej komunikacji

- pilot zdalnego sterowania

- sterowanie GSM

- dodatkowy zbiornik paliwa 50/100/150 l

- dodatkowy komputer sterujący

S

295 000 9900

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRZEGLĄD

Fachowego Elektryka

Przegląd agregatów prądotwórczych

Producent/dystrybutor ATLAS COPCO/RAMIRENT SA SDMO/RAMIRENT SA

Model QLB60 R550C3

Zastosowanie Eventy, inwestycje drogowe, przemysł, budownictwo… Eventy, fabryki, przemysł, budownictwo…

Marka silnika HATZ 1B50 VOLVO TAD1651GE

Chłodzenie powietrzem (P)/

cieczą (C)

P

C

Stacjonarny (S)/przenośny (PN)

przewoźny /(PW)/kontenerowy (K)

PW

Moc maksymalna [kW]/[KM] 3,5 kW 440 kW

Moc pracy ciągłej [kW]/[KM] 2,7 kW 440 kW

Maksymalne napięcie wyjściowe [V] /

liczba faz

230/1 400/3

Stabilizacja napięcia (TAK/NIE) TAK TAK

Automatyczna regulacja napięcia

(AVR)

Samoczynne załączanie rezerwy

(SZR) (TAK/NIE)

TAK

NIE

TAK

Rodzaj paliwa Diesel Diesel

Pojemność zbiornika paliwa 140 l 1481 l

Zużycie paliwa przy mocy 75% [l/h] 0,36 l 79,8 l

Wersja wyciszona (W),

nie wyciszona (NW)

W

Rozruch ręczny (R), elektryczny (E) E E

Masa 920 kg 6082 kg

Cechy charakterystyczne

Maszt LED z generatorem, wysokość robocza 8 m,

4xLED 350 W, 154 000 Lm,

czas pracy na jednym zbiorniku paliwa – 388 h,

automatyczne podnoszenie/opuszcznie masztu

STAGE 3a, listwa przyłączeniowa + gniazda, zwiększony

zbiornik paliwa, możliwość podnoszenia dźwigiem ( hak) oraz

wózkiem widłowym, płynna regulacja prędkości wentylatora

chłodnicy, 66 db(A) z 7 m, panel z możliwością synchronizacji

Wyposażenie opcjonalne Włącznik/wyłącznik zmierzchowy i/lub czasowy Zewnętrzny zbiornik paliwa, rozdzielnice, okablowanie…

Sprzedaż (S)/wynajem (W) W W1

Cena katalogowa netto [zł] 350 zł netto/dobę 1400 zł netto/dobę

66 Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

ELCAN

– producent artykułów

elektrotechnicznych

PROMOCJA

ELCAN spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. rozpoczęła działalność

w branży elektrotechnicznej w 2015 r. Kapitałowo związana jest z wiodącą polską

firmą, działającą nieprzerwanie na rynku elektroinstalacyjnym od blisko 40 lat

i wyrosła na jej fundamentach. W ofercie ELCAN znajdują się wysokiej jakości

produkty m.in. źródła światła LED, opaski zaciskowe różnego rodzaju, mufy kablowe

oraz przewody.

Led-y

Źródła światła LED – w odróżnieniu

od tradycyjnych żarówek – charakteryzują

się bardzo dużą trwałością.

Wszystkie LED-y producenta

ELCAN świecą przez 25 000 godzin.

Można je włączyć i wyłączyć

15 000 razy, co oznacza, że źródła

LED w zależności od sposobu użytkowania

mogą działać nawet przez

kilkanaście lat, a ich zastosowanie

oznacza niższe rachunki za energię

elektryczną. Wszystkie LED-y

ELCAN mają temperaturę barwową

3000K, dostarczają więc światło

o barwie ciepłej, białej. Są dedykowane

do użytku we wnętrzach. Nie są

przeznaczone do ściemniania.

W ofercie ELCAN znajdują się diody LED

szklane i z tworzywa, nie zawierające szkodliwej

dla zdrowia rtęci. Dysponujemy większością

najpopularniejszych typów energooszczędnych

diod LED: G45, A50, A60,

C37, C37-T, R39, R50, R63, PAR20, PAR30,

PAR38, GU10, MR16, GX53, G9 i G4.

Oferujemy LED-y z trzonkami: E14, E27,

GU10, GU5,3, GX53, G9 oraz G4. Przy wyborze

źródła należy zwrócić uwagę przede

wszystkim na rodzaj trzonka, aby produkt

pasował do oprawy oświetleniowej.

Warto również dobrać diody LED pod

względem kąta świecenia. Wśród LED-ów

ELCAN są źródła o największym możliwym

zasięgu, świecące pod kątem

360 stopni.

Opaski zaciskowe

– z tworzywa i ze stali nierdzewnej

Opaski zaciskowe przydają się do mocowania

różnego rodzaju elementów w wielu

sytuacjach. Są niezbędne w pracy elektroinstalatora,

pomagając np. utrzymać porządek

w plątaninie kabli. W ofercie ELCAN

znajduje się bogaty wybór opasek i akcesoriów

z tworzywa oraz ze stali nierdzewnej.

Opaski kablowe z tworzywa sztucznego to

najtańsza z propozycji. Opaski z tworzywa

sprawdzają się doskonale do mocowa-

360 0 360 0

Fot. 1.

LED G45 4W E14 szkło, LED F35 4W E14 szkło, LED GU10 7W 100 tworzywo, LED A60 9W E27

68 Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Tabela 1. Opaski zaciskowe z tworzywa

Rozmiar

szerokość x długość

[mm]

Materiał

Max.

średnica

wiązki [mm]

Obciążenie

na rozciąganie

[kg]

Temperatura

zastosowania

[ o C]

Kolor

Liczba

sztuk

w opakowaniu

od do

2,5 x 100, 120, 160, 200

20,5 52,5 8

100

3,6 x 140, 200, 300, 370 33 106 18 100/50

poliamid

biały/

4,8 x 180, 200, 250, 300, 350, 430 -40/+85

(nylon 6,6) 43 122,5 22 czarny 100/50

7,6 x 380, 550 108 162,5 55 20

9,0 x 920, 1220 280 375,5 80 20

Tabela 2. Opaski zaciskowe z tworzywa rozpinane

Rozmiar

szerokość x długość

[mm]

Materiał

Max.

średnica

wiązki [mm]

od

do

Obciążenie

na rozciąganie

[kg]

3,6 x 100

22,6 18

poliamid

4,8 x 160, 200, 305, 380 41,9 111

(nylon 6,6)

22

7,6 x 150, 200, 250, 300, 370 40,3 109,9

Temperatura

zastosowania

[ o C]

Kolor

Liczba

sztuk

w opakowaniu

-40/+85 biały 50

Fot. 2.

Opaska zaciskowa z tworzywa

sztucznego

Tabela 3. Akcesoria do opasek zaciskowych z tworzywa

Rozmiar

szerokość x długość x wysokość

[mm]

19 x 19

Materiał

Do

przewodów

o szerokości

[mm]

28 x 28 4,8

40 x 40 9

15,2 x 4,9 x 6,8

17,8 x 12,7 x 8,2

poliamid

(nylon 6,6)

4,8

22 x 16,2 x 9,6 x 5,2 7,6

25,4 x 16,2 x 10,8 x 5,2 9

8,1 x 38,1 x 7,6 7,6

3,6

Temperatura

zastosowania

[ o C]

-40/+85

Kolor

biały/

czarny

Liczba sztuk

w opakowaniu

20

Fot. 3.

Opaska zaciskowa z tworzywa

rozpinana

Tabela 4. Opaski zaciskowe ze stali nierdzewnej

Rozmiar

szerokość x długość

[mm]

4,6 x 125, 150, 200, 260, 290,

360, 520, 680, 840

7,9 x 200, 260, 290, 360, 520,

680, 840

Materiał

stal nierdzewna

304

Max.

średnica

wiązki [mm]

od

do

Obciążenie

na rozciąganie

[kg]

38 265,7 45

61,9 265,7 90

Temperatura

zastosowania

[ o C]

Kolor

Liczba

sztuk

w opakowaniu

-80/+538 srebrny 20

Tabela 5. Mufy kablowe

Rodzaj mufy

Stopień

ochrony

IP

Liczba

biegunów

Ciśnienie

max.

[bar]

Mufa kablowa

przelotowa typu „I” IP68

3/5 2/5

Mufa kablowa typu „T” 3/5 2

Napięcie

max.

[V]

250 H07RN-F

Średnica

przewodu

[mm²]

3G

0,75–2,5

Rodzaj

przewodu

Wskaźnik

upływu

napięcia

Liczba

sztuk

w opakowaniu

PTI250 1

Fot. 4.

Opaski zaciskowe ze stali nierdzewnej

Tabela 6. Przewody

Rodzaj przewodu Typ przewodu Kolor

Przewody

przyłączeniowe

Przewody zasilające

H03VVH2-F

Przekrój

[mm]

Napięcie

max.

[V]

2 x 0,75 1500/3000

OMYżo 3 x 1 1500/3000/5000

H05RR-F 3 x 1/2 x 1 1500/3000/5000

czarny

OMY 2 x 1 1500/3000/5000

H03VVH2-F 2 x 0,75

H03VV-F 3 x 0,75

2000

Liczba sztuk

w opakowaniu

1

Fot. 5.

Akcesoria do opasek

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Fot. 6. Mufa MKI-3B-K Fot. 7. Mufa MKT-3B-K

nia przewodów czy też znakowania instalacji

elektrycznej. Są przydatne w wielu

branżach, zwłaszcza technicznych, wszędzie

tam, gdzie szybko, sprawnie i w bezpieczny

sposób trzeba spiąć ze sobą kilka

elementów. Posiadamy opaski poliamidowe

(nylonowe) w kolorze białym i czarnym

w wielu rozmiarach. Dysponujemy

również opaskami z tworzywa rozpinanymi.

Polecamy dedykowane do opasek

nylonowych różnego rodzaju akcesoria

– białe i czarne podstawki samoprzylepne

(z taśmą dwustronną), podstawki na wkręt

oraz na wcisk w atrakcyjnych cenach.

Tam, gdzie potrzeba trwalszych, bardziej

wytrzymałych rozwiązań, lepszym rozwiązaniem

będzie opaska stalowa. Wykonana

z wysokiej jakości stali nierdzewnej

gwarantuje, że spięte nią elementy pozostaną

na swoim miejscu. Obejmy stalowe

ELCAN są dostępne w kolorze srebrnym.

Mufy kablowe

Różnego typu mufy (konektory) kablowe

służą do łączenia przewodów. Stopień

ochrony IP68 muf ELCAN pozwala

na stosowanie ich na zewnątrz pomieszczeń,

wszędzie tam, gdzie występuje

wilgoć i zapylenie. Odpowiednio dobrana

mufa kablowa (pod względem m.in.

przekroju przewodu, napięcia) pozwala

na bezproblemowe i szybkie łączenie oraz

rozłączanie obwodów elektrycznych.

Oferujemy mufy kablowe przelotowe typu

„I” (3- i 5-biegunowe) oraz typu „T”.

Przewody

W ofercie ELCAN można znaleźć w atrakcyjnych

cenach przewody przyłączeniowe

(dwu- lub trzyżyłowe) typu H03VVH2-F,

OMYżo, H05RR-F i OMY oraz przewody

zasilające typu H03VVH2-F i H03VV-F

w kolorze czarnym. W zależności od

potrzeb klienci mogą zamówić przewód

przyłączeniowy lub zasilający o długości

od 1,5 m do nawet 5 m.

Zapraszamy do współpracy

ELCAN to zespół fachowców, których pasja

i doświadczenie buduje silne i stabilne

relacje z kontrahentami. Strategią firmy

jest stałe poszerzanie oferty o wysokiej jakości,

nowoczesne i innowacyjne produkty.

Zapraszamy do kontaktu i współpracy.

www.elcan.pl

Fot. 8.

Przewód 3-żyłowy z zalewaną

wtyczką (nierozbieralną)

Fot. 9.

Przewód 3-żyłowy z wtyczką sieciową

i „koniczynką” do przyłączenia

np. zasilacza do laptopa

ELCAN spółka z ograniczoną

odpowiedzialnością sp. k.

ul. Wrzesińska 29

62-330 Nekla

tel. +48 61 437 66 93

e-mail: elcan@elcan.pl

www.elcan.pl

70 Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Nowości firmy ELEKTRO

Firma Elektro, znany czeski producent złączek elektrotechnicznych wypuściła na rynek

nową linię produktów dla prefabrykatorów rozdzielni elektrycznych i automatyków. Są to

podstawowe moduły elektroniczne umieszczone w typowych obudowach złączek elektrotechnicznych

przystosowanych do montażu na szynie TH 35, TH 15.

PROMOCJA

Typoszereg RSE D

RSE D R1A – Złączka z diodą ochronną

i diodą separacyjną. Podstawą

zacisku jest jedna dioda krzemowa

NP 1000 V/1 A.

Zastosowanie: Ładowanie akumulatorów

z zewnętrznego źródła, ochrona

przed niepożądanym przenoszeniem

sygnału napięciowego (obwody logiczne),

ochrona przed przepięciami

(włączanie cewek elektromagnetycznych

np. styczniki, zawory elektromagnetyczne),

testowanie obwodów

lamp kontrolnych.

RSE D S1A – Złączka z ochronną diodą

Schottky’ego. Podstawą zacisku

jest krzemowa dioda Schottky`ego

1000 V/1 A.

Zastosowanie: Podobne jak RSE

DR1A, ale w ekstremalnie szybkich

obwodach włączających (MHz).

W stosunku do standardowej diody

ma wyraźnie niższy spadek napięcia.

Typoszereg RSE LD

W złączce zainstalowano diodę LED

i stabilizator prądu zapewniający jej

stałe świecenie w całym zakresie napięcia

roboczego.

Zastosowanie: Sygnalizacja świetlna

z częstym włączaniem urządzeń (długa

żywotność). Maksymalne napięcie

wejściowe -30 V ÷ 30 V. Napięcie

robocze 3 V DC...30 V DC, pobór

prądu < 5 mA.

Kontrolki LED mogą być koloru

czerwonego, zielonego, żółtego,

niebieskiego, ciepłego białego

i zimnego białego. Konstrukcyjnie

moduł diodowy jest przeznaczony

do montażu na standardowych listwach

TS o szerokości 35 i 15 mm.

Obudowa modułu zapewnia stopień

ochrony IP20.

Typoszereg RSE PC

W złączce zainstalowano jeden polimerowy

bezpiecznik wielokrotnego użytku

z dodatnim współczynnikiem ciepła (PPTC)

30 V DC od 0,05 do 1,5 A i 24 V DC od 2

do 3 A. Maksymalne napięcie robocze wynosi

30 V DC.

Zastosowanie: Ochrona przeciążeniowa sieci

danych, zastępuje bezpieczniki rurkowe

(wyjścia PLC, przekaźniki, styczniki, czujniki,

zawory elektromagnetyczne).

Złączka z bezpiecznikiem

polimerowym PC i diodą LED

W złączce zainstalowano jeden polimerowy

bezpiecznik wielokrotnego użytku z dodatnim

współczynnikiem ciepła (PPTC) 30 V DC

od 0,05 do 1,5 A i 24 V DC od 2 do 3 A i diodą

sygnalizacyjną LED informującą o rozłączeniu

bezpiecznika. Aby sygnalizacja rozłączenia

działała, należy zachować polaryzację

podłączenia modułu zgodnie ze schematem.

Maksymalne napięcie robocze 30 V DC.

Typoszereg RSE TL

W złączce zainstalowano dwukierunkową

diodę transil 1,5 kW/1 ms (400 W/10 ms).

Charakterystyka diody jest podobna do

dwóch połączonych szeregowo i przeciwnie

diod Zenera.

Zastosowanie: Ochrona przeciwprzepięciowa

podłączonych obwodów od 5 do 440 V.

Przede wszystkim jako EMI (Electromagnetic

Interference), ochrona przed wyładowaniami

antystatycznymi, szybkimi przełączeniami,

falą udarową itp.

Typoszereg RSE 4D

RSE 4D R1A – Złączka z mostkiem prostowniczym.

W złączce zainstalowano cztery

krzemowe diody NP 1000 V/1 A połączone

w mostek Graetza.

Zastosowanie: Zasilania elementów i obwodów

prądu stałego (kontrolki, zawory elektromagnetyczne,

stabilizatory napięcia).

RSE 4D S1A – Złączka z mostkiem prostowniczym

na diodach Schottky’ego. W złączce

zainstalowano cztery krzemowe diody

Schottky`ego 30 V/200 mA połączone w mostek.

Zastosowanie: Podobne jak w przypadku

RSE 4D R1A, ale w ekstremalnie szybkich

obwodach wyłączających (MHz).

W stosunku do standardowych diod mają

wyraźnie niższy spadek napięcia; zasilanie

sprzętu komputerowego, urządzeń radarowych.

Konstrukcyjnie moduł mostkowy jest przeznaczony

do montażu na standardowej listwie

nośnej o szerokości 30 mm. Obudowa

modułu zapewnia stopień ochrony IP20.

Typoszereg RSE KTU,

RSE KTB, RSE KTG

RSE KT U24V – Złączka z separatorem galwanicznym

24 V DC z tranzystorem unipolarnym.

W złączce zainstalowano wyłącznik optyczny

(30 V DC/250 mA), dioda sygnalizacyjna

LED, tranzystor wyłączający (30 V DC/

/250 mA), ochrona wyjść przed zmianą biegunowości

(dioda Schottky`ego) i ochrona

nadmiarowoprądowa (bezpiecznik wielokrotnego

użytku).

72

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Zastosowanie: Obwody z zasilaniem do

+24 V DC. Tam, gdzie ze względów bezpieczeństwa,

konieczności ochrony obwodów

lub oddzielania różnych napięć trzeba galwanicznie

oddzielić różne urządzenia.

RSE KT G – Złączka z wyłącznikiem mocy

względem N.

W złączce zainstalowano unipolarny tranzystor

mocy z otwartym kolektorem (30 V/

/4, 8, 12 A), sygnalizacyjną diodę LED,

ochronną diodę do włączania obciążenia indukcyjnego

(wyjście 3). Dioda jest połączenia

przeciwnie do tranzystora wyłączającego

i zapewnia ochronę przeciwprzepięciową.

Zastosowanie: Łączenie obciążenia do

+30 V DC o charakterze oporowym i indukcyjnym.

RSE KT U – Złączka z wyłącznikiem mocy

względem zasilania.

W złączce zainstalowano tranzystor mocy,

z otwartym kolektorem (30 V/2,5 A),

sygnalizacyjną diodę LED, ochronną diodę

do włączania obciążenia indukcyjnego

i moduł o obciążeniu 2 A z ochroną przeciwprzepięciową

(bezpiecznik wielokrotnego

użytku).

Zastosowanie: Łączenie obciążenia do +24 V

DC o charakterze oporowym i indukcyjnym.

Moduł jest przeznaczony do montażu

na standardowej listwie TS o szerokości

35 mm. Obudowa modułu zapewnia stopień

ochrony IP20.

Typoszereg RSE SSR, RSE KT

RSE SSR AC1A – Złączka z przekaźnikiem

półprzewodnikowym.

W złączce zainstalowano półprzewodnikowy

przekaźnik mocy z galwaniczną separacją,

(wytrzymałość izolacji 1500 V AC), sygnalizacyjną

diodę LED, ochronną dwukierunkową

diodę transil.

Zastosowanie: Włączanie obciążenia do

250 V AC/1A.

RSE KT DC – Złączka z półprzewodnikowym

przekaźnikiem 24 V DC.

W złączce zainstalowano przetwornicę,

transformator operacyjny (wejście 40 V DC,

wytrzymałość izolacji 1500 V DC), tranzystor

mocy (30 V/2, 8, 15 A), sygnalizacyjną

diodę LED, ochronną diodę transil do włą-

REKLAMA

NOWOŚCI!

Zapraszamy do odwiedzenia naszego stoiska podczas targów ENERGETAB 2016

w Bielsku Białej w dniach 13–15 września br.

Pawilon F, stoisko 13

Przedstawicielstwo w Polsce

03-565 Warszawa, ul. Borzymowska 32

tel./fax (22) 663 48 15, 639 86 48, 743 69 79

fax (22) 743 69 77

e-mail: istpol@istpol.pl, www.istpol.pl

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

czania obciążenia indukcyjnego. Zastosowano

ochronę nadmiarowo-prądową (bezpiecznik

wielokrotnego użytku).

Zastosowanie: Tam, gdzie jest konieczna separacja

galwaniczna obwodów np. dla obwodów

logicznych 24 V DC.

Obciążenie indukcyjne należy zbocznikować

diodą ochronną RSE D R1A.

RSE KT DCB – Złączka z półprzewodnikowym

przekaźnikiem 24 V DC na 24 V AC/

/V DC.

W złączce zainstalowano przetwornicę, transformator

operacyjny (wejście 40 V DC, wytrzymałość

izolacji 1500 V DC), tranzystor

mocy (30 V/2, 8, 15 A), sygnalizacyjną diodę

LED, ochronną dwukierunkową diodę transil

do włączania obciążenia indukcyjnego.

Zastosowanie: Oddzielenie galwaniczne

obwodów logicznych 24 V DC od obwodu

mocy do 30 V AC/DC.

Tam, gdzie ze względów bezpieczeństwa,

konieczności ochrony obwodów lub oddzielania

różnych napięć, trzeba galwanicznie

oddzielić różne urządzenia. Wejście od 3

do 40 V DC. Obciążenie indukcyjne należy

zbocznikować diodą ochronną RSE D R1A.

Konstrukcyjnie moduł jest przeznaczony

do montażu na standardowej listwie TS

o szerokości 35 mm.

mgr inż. Bogdan Mędrek

ISTPOL Sp. z o.o.

www.istpol.pl

Lekka i szybka przemysłowa drukarka etykiet

Firma Brother zaprezentowała najnowszą

przemysłową drukarkę

etykiet stworzoną z myślą o profesjonalistach,

dla których ważna jest

jakość, niezawodność oraz trwałość

tworzonych oznaczeń. P-touch

E100VP to poręczne i szybkie

urządzenie, które oferuje specjalne

funkcje do druku najpopularniejszych

typów etykiet, w tym 168

najczęściej używanych symboli

elektrycznych i telekomunikacyjnych.

Ma masę zaledwie 390 g

– bez baterii i kasety z taśmą. Jest

przenośną drukarką etykiet klasy

przemysłowej, przeznaczoną

dla pracowników zajmujących się

utrzymaniem infrastruktury technicznej,

w tym elektryków i elektroinstalatorów.

Model oferuje szereg

funkcji, dzięki którym każdy użytkownik

może drukować czytelne

etykiety do wygodnego oznaczania

m.in. kabli i powierzchni płaskich.

P-touch E100VP jest wyposażony

w wyraźny graficzny wyświetlacz

LCD oraz specjalną klawiaturę numeryczną,

dzięki którym jego obsługa

jest intuicyjna i szybka. Urządzenie

jest dostępne w komplecie

z praktycznym futerałem, w którym

mieści się dołączony zasilacz sieciowy

oraz materiały eksploatacyjne,

takie jak taśmy do zadruku.

Prędkość druku to 20 mm/s, 1,5 raza

większa w porównaniu z podobnej

klasy modelami konkurencji. Urządzenie

jest kompatybilne z taśmami

o szerokości: 3.5, 6, 9 i 12 mm.

Atrament termiczny w taśmach

TZe do drukarek etykiet firmy

Brother znajduje się między dwoma

ochronnym warstwami PET (folii

poliestrowej). Takie rozwiązanie

zabezpiecza wydruk przed działaniem

cieczy, tarcia, temperatury,

chemikaliów i światła słonecznego.

Wytrzymałość taśm potwierdzają

liczne testy wytrzymałościowe

w trudnych warunkach. Taśmy

TZe są dostępne w wielu różnych

kolorach i rozmiarach. Dostępne

są również specjalistyczne taśmy

w kasetach, do użytku przemysłowego.

Opracowana przez firmę

Brother technologia Flexible-ID

sprawia, że taśma tego typu idealnie

nadaje się do oznaczania zakrzywionych

powierzchni. Przy jej

wykorzystaniu można etykietować

m.in. poszczególne żyły przewodu,

powierzchnie cylindryczne, rury

i kanały PVC oraz pręty i tuleje. Taśma

może być umieszczana zarówno

na czystych, jak i nierównych,

szorstkich powierzchniach, takich

jak malowany metal, powierzchnie

malowane proszkowo, szafki rozdzielcze

czy krosownice.

www.brother.pl

74 Fachowy Elektryk 4 • 2016

NOWOŚCI

Fachowego Elektryka

Nowe agregaty prądotwórcze

REKLAMA

Firma AKMEL zaprezentowała dwa nowe

agregaty prądotwórcze o mocy 500 kVA

z silnikami VOLVO TAD1641GE pracujące

w synchronizacji jako zasilanie

awaryjne huty szkła. Prądnice agregatów

marki SINCRO SK355MS wyposażono

w cyfrowe układy AVR o dokładności

stabilizacji napięcia na poziomie

+/- 0,25%. Montaż agregatów w pomieszczeniu

został wykonany w całości przez

firmę AKMEL. Urządzenia wyposażono

w kompletny układ wentylacji oraz odprowadzenia

spalin. Wykonano trasy kablowe

pomiędzy agregatami oraz nową rozdzielnią

główną obiektu. Każdy z agregatów

ma zamontowany wysokiej klasy sterownik

marki ComAp pozwalający na dostosowanie

pracy zespołu prądotwórczego

do potrzeb klienta.

Agregaty załączają się sekwencyjnie w zależności

od zadanego obciążenia na odbiorach.

Współpracują z trzecim agregatem z silnikiem

Volvo o mocy 325 kVA, który był wcześniej

dostarczony i zamontowany na obiekcie przez

firmę AKMEL, łącznie tworząc zespół prądotwórczy

o mocy ciągłej 1325 kVA. Ostatni

z wymienionych, używany już agregat załączany

jest jako ostatni w celu oszczędzania

jego żywotności. Zespół prądotwórczy ma

60 miesięcy gwarancji, a firma AKMEL

świadczy dla niego serwis 24 h na dobę przez

7 dni w tygodniu. Na życzenie klienta agregaty

mogą zostać włączone w system zdalnego

nadzoru agregatów 24 h na dobę, co pozwala

na zdalne monitorowanie i diagnozowanie

usterki urządzenia serwisantowi z każdego

miejsca w kraju.

www.akmel.eu

Fachowy Elektryk

zaprasza na swoje stoisko nr 11, hala F

podczas targów ENERGETAB 2016

Bielsko-Biała, 13-15 września 2016

Fachowy Elektryk 4 • 2016

HANDEL, USŁUGI

Fachowego Elektryka

Dynamiczny rozwój,

czyli nowoczesne rozwiązania i podejście do klienta

PROMOCJA

Jedną z naszych wartości, którą kierujemy

się w codziennej pracy, jest

klient. To właśnie jego potrzeby

i zadowolenie z naszych usług są

dla nas motywacją do ciągłego rozwoju.

Jako dystrybutor oferujemy

swoim klientom nie tylko bardzo

bogaty asortyment produktów, ale

również narzędzia usprawniające

proces zakupów. Obserwacje rynku

oraz potrzeby klientów, z jakimi się

spotykamy, wskazują, że firmy poszukują

szybkiego dostępu do wyrobów

technicznych oraz narzędzi,

które w znacznym stopniu ułatwiają

cały proces zakupów, zaczynając

od wyboru produktu poprzez jego

zamówienie, a na sprawnej i terminowej

dostawie kończąc. Dlatego

Alfa Elektro oferuje swoim klientom

szereg innowacyjnych rozwiązań,

takich jak: platforma eHandel,

cross-docking i katalog Smart Direct

z funkcją Punch Out.

Cały czas dbamy o to, by nasza oferta była

wykorzystywana przez klientów w sposób

najbardziej optymalny. Dlatego też dalsza

rozbudowa infrastruktury oraz systemu

dostaw, pogłębianie wiedzy technicznej,

wzmocnienie kompleksowej obsługi sektora

przemysłowego oraz rozwój e-biznesu to

nasze priorytety. W każdym z tych obszarów

w ostatnim czasie zaszły zmiany, które

– mamy nadzieję – są dostrzegane i doceniane

przez naszych klientów.

Alfa Elektro łączy tradycję z nowoczesnością,

a ceniąc czas i oczekiwania swoich

klientów ciągle rozwija platformę zakupów

przez internet – eHandel. Dzięki nowoczesnej

wyszukiwarce towarowej na licencji

Fact-Finder ® , która daje wiele opcji wyszukiwania,

zakupy stają się proste, a co

istotne, są możliwe poza godzinami pracy

hurtowni, z pełnym dostępem do stanów

magazynu centralnego i hurtowni. Ponadto

system pozwala na wgląd do bieżących

i historycznych koszyków oraz faktur, a uruchomienie

modułu ePaczka daje możliwość

wysyłki towaru pod wskazany adres.

Dynamiczny rozwój sieci handlowej w naturalny

sposób pociąga za sobą doskonalenie

procesów dystrybucji m.in. poprzez

wprowadzenie systemu cross-docking, który

znacznie upraszcza drogę towaru do odbiorcy,

a czas oczekiwania na zamówiony

towar znacząco się skraca. Ponadto klient

76 Fachowy Elektryk 4 • 2016

HANDEL, USŁUGI

Fachowego Elektryka

REKLAMA

może otrzymać powiadomienie sms lub email z informacją o gotowym

do odbioru towarze.

Od lat Alfa Elektro kieruje dedykowaną ofertę do wymagającego

sektora gospodarki, jakim jest sektor przemysłowy. To właśnie

za sprawą Działu Rozwoju Przemysłu idealnie dopasowuje się

do jego wymagań i utrzymania relacji z klientami poprzez optymalne

wsparcie w doborze aparatury i efektywności dostaw.

Alfa Elektro oferuje klientom narzędzie usprawniające proces zakupów

w postaci katalogu Smart Direct z funkcją Punch Out. Jest

to katalog produktów, który można zintegrować z wewnętrznym

systemem zamówień klienta. Dużą zaletą naszego katalogu jest

możliwość dostosowania go do indywidulanych potrzeb i wymagań.

Rozwiązanie to w szczególności polecamy firmom, które

dysponują systemem ERP, jak również tym, które wykorzystują

obszar e-biznesu w swojej działalności. Takie rozwiązanie mogą

wdrożyć również te firmy, które zastanawiają się nad zmianą

swojego systemu zamówień i planują wprowadzić system elektroniczny.

Doskonale wiemy, jakie wymagania stawia rynek, dlatego

w naszej ofercie łączymy to, co najważniejsze – najlepszy serwis

i wsparcie, jakie jest tylko możliwe.

Alfa Elektro

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Modernizacja rozdzielni

instalacyjnych Rittal

Łatwy montaż rozdzielni instalacyjnych

PROMOCJA

Rozdzielnie instalacyjne są centralnymi komponentami infrastruktury elektrycznej

w budynkach, centrach danych i obiektach przemysłowych. Rittal właśnie zmodernizował

swoje rozdzielnie instalacyjne ISV systemu modułowego Ri4Power.

Zoptymalizowany zestaw montażowy

pozwala na jeszcze łatwiejszą

i szybszą integrację modułów ISV

z systemami szaf sterowniczych TS 8

i SE 8 oraz z obudową sterowniczą

Kompakt AE.

Zoptymalizowana wersja zestawu

montażowego to nie tylko lepsza

obsługa i szybsza instalacja, lecz

– dzięki mniejszym opakowaniom

– także znacznie efektywniejsze magazynowanie

i transportowanie. Zestawy

montażowe mogą być używane

również w przypadku szaf o takich

samych wymiarach w wersjach ze

stali nierdzewnej. Tym samym Rittal

oferuje od ręki rozwiązanie rozdziel-

O firmie Rittal

Firma Rittal z siedzibą w Herborn w Hesji to wiodący światowy

dostawca systemowy szaf sterowniczych, systemów rozdziału

prądu, klimatyzacji, infrastruktury IT oraz oprogramowania i serwisu.

Rozwiązania systemowe Rittal stosowane są we wszystkich

dziedzinach przemysłu, w budownictwie maszyn i urządzeń oraz

w branży informatyczno-komunikacyjnej (ICT).

Do szerokiego spektrum zastosowań należą rozwiązania infrastruktury

dla modułowych i energooszczędnych centrów przetwarzania

danych, od innowacyjnych koncepcji bezpieczeństwa, aż po

fizyczne zabezpieczanie danych i systemów. Wiodący dostawcy

oprogramowania, firmy Eplan i Cideon, uzupełniają łańcuch wartości

o interdyscyplinarne rozwiązania inżynieryjne, a Rittal Automation

Systems – o rozwiązania automatyzacji budowy rozdzielni.

Niepozorna z wyglądu,

bezkompromisowa

w działaniu.

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

ni instalacyjnych także do surowych warunków

otoczenia.

Dużą zaletą zestawu montażowego Rittal ISV

jest wyjmowana rama nośna stelażu rozdzielni.

Dzięki temu montaż urządzeń oraz okablowanie

można przeprowadzić sprawnie i wygodnie poza

szafą. Po okablowaniu ramę wraz ze wszystkimi

urządzeniami po prostu umieszcza się w zestawie

montażowym i zabezpiecza sworzniami. Aby zredukować

koszty, rama nośna złożona jest tylko

z faktycznie potrzebnych poprzeczek. Rittal zrezygnował

ze zbytecznych poprzeczek profilowych

– mimo to gwarantując wystarczającą elastyczność

zabudowy. W ten sposób do dyspozycji użytkowników

jest większa przestrzeń pod zabudowę

urządzeń i innych materiałów wyposażenia.

Rozdzielnia instalacyjna Rittal ISV bazuje na seriach

szaf sterowniczych TS 8 i SE 8 dla rozdzielni

wolno stojących oraz na obudowie sterowniczej

AE dla rozdzielaczy naściennych. Wyposażenie

rozdzielni w urządzenia elektryczne, jak wyłączniki

nadmiarowo-prądowe, bezpieczniki i złącza

zaciskowe, odbywa się za pomocą modułów ISV.

Moduły te są dostępne w różnych wersjach, w zależności

od instalowanych urządzeń lub wymaganych

funkcji.

Do integracji modułów ISV z różnymi systemami

szaf są potrzebne zestawy montażowe. Służą one

do mocowania ramy nośnej modułu ISV, a w zestawie

mają dokładnie dopasowaną ramę osłonową

zabezpieczającą przez dotykiem. Rama osłonowa

chroni przed dotykiem pomiędzy osłonami

modułów ISV a ramą szafy sterowniczej. •

Fot. 1.

Rittal zmodernizował swoje rozdzielnie instalacyjne ISV systemu

modułowego Ri4Power

REKLAMA

Fot.: RITTAL SP. Z o.o.

Obudowy sterownicze Kompakt AE

◾ Szybki montaż

◾ Łatwa zabudowa wewnętrzna

◾ Międzynarodowe aprobaty

◾ Dostępność ponad 50 wariantów

wprost z magazynu

www.rittal.com/06ae

www.rittal.pl

PORADY

Fachowego Elektryka

Oświetlenie

hal przemysłowych i magazynów

Od właściwego oświetlenia hal przemysłowych i magazynów zależy bezpieczeństwo

realizowanych procesów, a co najważniejsze, bezpieczeństwo ludzi. Rozwój nowoczesnych

systemów oświetlenia zmierza w kierunku wykorzystania energooszczędnych źródeł

światła i inteligentnego sterowania.

Fot. 1.

Przykładowe oświetlenie hali magazynowej

Fot.: NEONICA

Podstawa w zakresie przepisów prawa

dotyczących oświetlenia przemysłowego

to kodeks pracy oraz rozporządzenie

ministra pracy i polityki

socjalnej w sprawie ogólnych przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy.

Szczegóły techniczne wynikają natomiast

z normy PN-EN 12464-1:2012

Światło i oświetlenie – Oświetlenie

miejsc pracy – Część 1: Miejsca pracy

we wnętrzach.

Oferta rynkowa w zakresie systemów

oświetlenia przemysłowego jest

bardzo obszerna zatem odpowiednie

rozwiązanie dobiera się ściśle pod

kątem konkretnego obiektu. W przemyśle

i w magazynach zastosowanie

znajdują oprawy: z kloszami, do kanałów

montażowych, kolejowe, wodoodporne,

przeciwwybuchowe, wandaloodporne,

HACCP/IFS, do wysokich lub niskich

temperatur, ewakuacyjne/awaryjne, panelowe

rurowe, do więzień. Oprócz tego niejednokrotnie

wykorzystywane są projektory

oświetleniowe o różnym stopniu ochrony

(IP20, IP54, IP65). Do opraw dobierane są

odpowiednie akcesoria.

Oprawy LED

Interesujące rozwiązanie stanowią tubularne

oprawy przemysłowe LED ze stopniem

ochrony IP69K. Oprawy są odporne

na długotrwałe zanurzenie w wodzie

na głębokości do 20 m przy możliwości

mycia myjkami wysokociśnieniowymi.

Tubę wykonuje się z materiału o wzmocnionej

konstrukcji i wysokiej odporności

na pękanie. Wybrać można pomiędzy

oprawą zasilaną napięciem stałym 24 V ze

zintegrowanym transformatorem a oprawą

zasilaną 230 V AC.

Specjalne oprawy produkowane są z myślą

o pracy w przemyśle spożywczym. W takich

rozwiązaniach istotną rolę odgrywa

ochrona przed roztrzaskaniem. Ważne jest

higieniczne czyszczenie i zabezpieczenie

przez osadzeniem zanieczyszczeń. Można

ustawić różną wartość strumienia świetlnego

dla tej samej długości. Dla zapewnienia

szczelności oprawy wykorzystuje się

specjalne uszczelki odporne na odkształcenia

wykorzystujące gumę syntetyczną

i silikon. Oprawy nie stwarzają zagrożenia

w postaci przedostawania się drobin materiału

i elementów konstrukcyjnych opraw

do procesu produkcyjnego. Ponadto ważne

jest uniemożliwienie gromadzenia się

na powierzchni opraw, a w ich wnętrzu zanieczyszczeń

pyłowych trudnych do usunięcia

lub zanieczyszczeń o charakterze

mikrobiologicznym. Czyszczenie jest łatwe

i wykonuje się je bezpiecznie. Kluczowe

miejsce zajmuje montaż oprawy będący

gwarancją szczelności.

Oprawy typu high-bay z regulowanym

kloszem znajdują zastosowanie przy

oświetlaniu magazynów, hal przemysłowych,

iluminacji budynków, oświetleniu

terenów zewnętrznych. Korpus urządzeń

bazuje na tworzywie sztucznym odpornym

na warunki atmosferyczne. Dodatkowo

obudowa jest wzmocniona włóknem

szklanym. Klosz bardzo często wykonuje

się z aluminium odlewanego ciśnieniowo.

Bezpieczeństwo pracy urządzenia zapewnia

odseparowanie termiczne komory

transformatora od źródła światła.

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot.: LUG

REKLAMA

NOWA ENERGIA

DOBRY WYBÓR

www.bemko.eu

bemkopolska

OPRAWY PRZEMYSŁOWE “ASPIN”

Fot. 2.

Oprawa oświetleniowa Urbino

Niejednokrotnie zastosowanie znajdują oprawy nabudowane

LED w obudowie aluminiowej z jedno- lub dwuliniowym

źródłem światła. Typowa oprawa tego rodzaju oprócz źródła

światła ma przezroczystą pokrywę ochronną z materiału odpornego

na pękanie. Ważny jest wewnętrzny aluminiowy odbłyśnik

z adapterem przeznaczonym do mocowania wymiennej

pokrywy pryzmatycznej. Tym sposobem zapewniona jest

optymalna redukcja olśnienia. Oprawy mogą być podłączone

jako oświetlenie awaryjne. Opcjonalnie można przewidzieć

wersje: ze ściemnianiem, z trybem nocnego oświetlenia czuwającego,

z trybem pracy na pół mocy.

Specjalne oprawy dobiera się pod kątem cech środowiska,

w którym występują kwasy, zasady, oleje, smary, paliwa itp.

Stopień ochrony wynosi IP65 lub IP69K. Oprócz tego wykorzystać

można oprawy typu floodlight ze strumieniem świetlnym

o bardzo dużej wartości, przekraczającej nawet 46 tys. lm.

HBA-200-6K

BRIDGELUX

IP54

100W, 150W

200W

6000K

od 8000lm

do 16000lm

Z myślą o magazynach

Systemy oświetleniowe przeznaczone do pracy w magazynach

powinny spełniać szereg wymagań, bowiem obiekty tego typu

bardzo często nie mają dostępu do światła dziennego. Oprócz

tego dostępowi do światła dziennego nie sprzyjają wąskie

przejścia znajdujące się między regałami przy wysokich konstrukcjach

dachowych. Zgodnie z normą PN-EN 12464-1, która

zawiera wymagania względem oświetlenia w magazynach, średnie

natężenie oświetlenia powinno mieścić się pomiędzy 100 lx

a 200 lx. Praktyka jednak pokazuje, że poziom ten powinien

być nieco wyższy i wynosić 300 lx po to, aby zapewnić bez-

HBA-100-6K

EPISTAR

Dostępne klosze:

45°,90°,120°

HBA-150-6K

BRIDGELUX

Fot.: LUG

Fot. 3.

Oprawa oświetleniowa Atlantyk

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

problemowe czytanie etykiet i dokumentów

magazynowych. Wyższy poziom natężenia

oświetlenia jest również ważny w obszarach

wjazdów do magazynów po to, aby zapewnić

dobrą widoczność.

Projektując oświetlenie magazynu, bierze

się pod uwagę przede wszystkim wysokość

pomieszczeń. Magazyny o wysokości nie

przekraczającej 6 m wyposaża się w oprawy

z lampami fluorescencyjnymi lub źródłami

światła LED. Jeżeli wysokość magazynu

przekracza 6 m, to używane są oprawy

ze źródłami światła LED lub wyładowcze

o wysokim strumieniu świetlnym. W magazynach

wysokiego składowania z regałami

niejednokrotnie instaluje się systemy

ciągłych rzędów świetlówek z reflektorami

z wąskim kątem świecenia.

W oświetleniu magazynowym najczęściej

zastosowanie znajdują oprawy: rastrowe

natynkowe, przemysłowe do świetlówek

liniowych, pyłoszczelne i wodoodporne,

zawieszane oprawy typu high bay do wysokoprężnych

lamp, a także oprawy rastrowe

do wbudowania. Oprócz nich stosuje się

szerokopasmowe naświetlacze do lamp wyładowczych

oraz oprawy ścienno-sufitowe.

Fot.: DOKTORVOLT

Fot. 6.

Oprawa przemysłowa-led-highbay-100

W, 8000 lm-barwa-swiatlabiala,

4000K, 230 V, LED

Fot. 4.

Fot.: LUG

Oprawa oświetleniowa

Powerlug

Fot. 5.

Oświetlenie inteligentne

Systemy oświetlenia inteligentnego mają za

zadanie optymalizowanie zużycia zapotrzebowania

na energię elektryczną przy zwiększonym

komforcie użytkowania instalacji

oświetleniowej. W rozwiązaniach inteligentnych

oprócz infrastruktury elektrycznej

istotną rolę odgrywają odpowiednie aplikacje

komputerowe. Systemy inteligentne

zapewniają elastyczną kontrolę oświetlenia

poprzez możliwość konfiguracji instalacji

i tworzenie profili. Ważne jest przy tym

definiowanie charakteru oświetlenia na każdym

jego poziomie – cały obiekt, strefy, indywidualne

oprawy. Poszczególne elementy

systemu można automatycznie uruchamiać

przy użyciu usprawnionych narzędzi pozwalających

na uproszczenie konfiguracji

inteligentnych opraw oświetleniowych.

Skraca się przy tym czas, który jest niezbędny

do uruchamiania i wgrania początkowych

ustawień. Dzięki otwartej wymianie

danych systemy mogą współpracować

z rozwiązaniami klasy BMS i systemami

zarządzania energią. W efekcie zyskuje

się zdalną optymalizację poprzez analizę

w czasie rzeczywistym najważniejszych

parametrów oświetlenia. System umożliwia

dalszą optymalizację ustawień dla zwiększenia

wydajności instalacji oświetleniowej.

Użytkownicy mogą tworzyć szczegółowe

raporty dotyczące pracy każdej oprawy.

Prowadzony jest własny rejestr danych

obejmujący zużycie energii, czas obciążenia

łącznie z oświetleniem zewnętrznym.

Oprawa oświetleniowa Nextimo

Podsumowanie

Opisane wyżej rozwiązania stanowią jedynie

wąski wycinek bogatej oferty rynkowej

produktów, które pozwalają na skuteczne

oświetlanie hal przemysłowych i magazynów.

Oprócz tego warto przynajmniej

wymienić systemy oświetleniowe takie jak

chociażby linie świetlne, magazynowe downlighty

IP44, oprawy magazynowe IP65,

oprawy plastikowe IP54, oprawy nasufitowe,

oprawy wiszące high bay, oprawy okrągłe

i kwadratowe wpuszczane czy oprawy

zwieszane. Niejednokrotnie zastosowanie

znajdują oprawy nabudowane okrągłe

i kwadratowe, naświetlacze oraz oprawy

ścienne i rastrowe.

Oczywiście oferowane na rynku oprawy

nie bazują wyłącznie na ledowych źródłach

światła. W tym zakresie trzeba bowiem

wspomnieć o lampach: metahalogenkowych,

wyładowczych HID, halogenowych

oraz o świetlówkach liniowych, a także

zintegrowanych i niezintegrowanych świetlówkach

kompaktowych. Kwestia rozwiązań

tego typu była już podejmowana na łamach

„Fachowego Elektryka”.

Systemy oświetlania, które znajdują zastosowanie

w przemyśle, muszą spełniać

wymagania norm i przepisów, zachowując

efektywność energetyczną. Niższe koszty

eksploatacyjne nie powinny wpływać

na pogorszenie jakości światła, co jest

szczególnie ważne w zakładach produkcyjnych.

Istotną rolę odgrywa wysoki poziom

wartości natężenia oświetlenia, ograniczenie

zjawiska olśnienia w pomieszczeniach

przemysłowych, gdzie wykonywana jest

praca ciągła. Oświetlenie o odpowiednich

parametrach ma bezpośredni wpływ na wydajność

pracy i jakość produkowanych wyrobów.

Kluczową rolę odgrywa przy tym

wpływ oświetlenia na bezpieczeństwo ludzi

i realizowanych procesów produkcyjnych,

zmniejszenie liczby wypadków i komfort

wykonania pracy.

Marcin Jędrzejczyk

Fot.: NEONICA

82 Fachowy Elektryk 4• 2016

OŚWIETLENIE

Fachowego Elektryka

Trójfazowy układ zasilania LED

Oświetlenie wielkopowierzchniowych hal przemysłowych i obszarów handlowych wymagających

zastosowania długich ciągów świetlnych niesie ze sobą szereg ograniczeń i niedogodności.

Inżynierowie MILOO-ELECTRONICS postawili sobie za cel stworzenie rozwiązania,

które wyeliminuje błędy konwencjonalnych układów zasilających oraz zapewni lepsze

parametry elektryczne.

PROMOCJA

Z początkiem 2016 roku firma MILOO-

-ELECTRONICS skutecznie opatentowała

innowacyjny trójfazowy układ

zasilania LED.

Główną zaletą rozwiązania jest

równomierność obciążania faz sieci.

Podłączenie wszystkich opraw

w długiej linii świetlnej bezpośrednio

do jednej fazy może skutkować

przeciążeniem sieci elektrycznej.

W dotychczasowych rozwiązaniach

ciągów oświetleniowych konieczne

było krosowanie opraw i podłączanie

ich kolejno do każdej z 3 faz.

Trójfazowy układ zasilania MILOO-

-ELECTRONICS całkowicie eliminuje

ten problem. Instalacja elektryczna

pracuje optymalnie, jest

równo obciążona, pobór prądu jest

na zmniejszonym poziomie, straty

są minimalne, a instalacja opraw niezwykle

prosta. Wystarczy podłączyć

zasilanie do oprawy na początku linii.

Bardzo ważną cechą zaprojektowanego

przez MILOO-ELECTRONICS

układu zasilania jest brak efektu stroboskopowego.

Efekt ten na stanowiskach pracy

może być bardzo niebezpieczny i obowiązująca

norma oświetleniowa nakazuje eliminowanie

go. Zjawisko występuje, gdy

obracający się element (np. część maszyny,

którą obsługuje operator) jest oświetlany

migoczącym światłem. Zachodzi wtedy złudzenie

optyczne, że element jest w bezruchu,

porusza się wolniej lub nawet w innym

kierunku. W skrajnym przypadku może to

prowadzić do groźnego wypadku. Konwencjonalnym

sposobem radzenia sobie z tym

efektem jest np. oświetlanie miejsca pracy

dwoma źródłami światła, zasilanymi z minimum

dwóch różnych faz sieci. Lampa zasilana

trójfazowo jest w takiej sytuacji idealnym

wyjściem.

Trwałość tradycyjnych zasilaczy impulsowych

AC/DC to ok. 25 000 godzin. Trójfazowy

zasilacz MILOO-ELECTRONICS

nie zawiera żadnych elementów starzejących

się (kondensatorów elektrolitycznych,

dławików itp.), więc jego żywotność jest

praktycznie nieskończona.

Sprawność elektryczna trójfazowego zasilacza

MILOO-ELECTRONICS dochodzi

do 98%, tymczasem dobrej klasy markowy

zasilacz impulsowy AC/DC osiąga poziomy

80-85%. Zasilacz wyposażony jest w interfejs

komunikacyjny DALI, co obecnie staje

się standardem w sektorze „smart-lighting”

oraz „smart-building”.

Opisane tutaj rozwiązanie trójfazowe można

znaleźć w oprawach MILOO-ELECTRO-

NICS z rodziny S-LINE 3F. Są to liniowe

oprawy LED do łączenia w długie ciągi

świetlne. Dzięki połączeniu nowoczesnej

technologii LED i niezawodnego zasilacza

oprawa idealnie sprawdza się wszędzie

tam, gdzie wymagane są niezawodność,

oszczędność oraz efektywność. Linie świetlne

S-LINE 3F znajdują zastosowanie jako

oświetlenie miejsc pracy, przestrzeni przemysłowych

i handlowych.

Patrząc przyszłościowo rozwiązane trójfazowe

LED wydaje się być doskonałym rozwiązaniem

do opraw oświetlenia ulicznego,

które są obecnie obiektem zainteresowania

inżynierów MILOO-ELECTRONICS.

Twórcy opisywanego rozwiązania (od lewej): Łukasz Kołaszewski, Miłosz Włodarczyk,

Rafał Brzegowy

Na podstawie informacji

firmy MILOO-ELECTRONICS

Fachowy Elektryk 4 • 2016

OŚWIETLENIE

Fachowego Elektryka

Oświetlenie obiektów przemysłowych

– oprawy LED do zadań specjalnych

Wysoka efektywność energetyczna instalacji oświetleniowych wykorzystujących oprawy wykonane

w technologii LED, przekładająca się na istotne oszczędności związane z redukcją kosztów

utrzymania takiej instalacji spowodowała, że wiele nowo budowanych lub modernizowanych

obiektów przemysłowych opiera się właśnie na systemach w technologii LED.

Niestety na etapie podejmowania decyzji

o wyborze konkretnego rozwiązania

oświetleniowego często nie zwraca się

wystarczającej uwagi na kwestie jakości

opraw LED, a jest to szczególnie istotne

ze względu na zwykle podwyższone dla

obiektów przemysłowych wymagania

środowiskowe pracy opraw i oczekiwany

poziom ich niezawodności.

Blaski i cienie

produktów i rozwiązań LED

Od kilku lat obserwujemy prawdziwą rewolucję

na rynku oświetleniowym związaną

z popularyzacją półprzewodnikowego

wytwarzania światła. Technologia

LED stwarza obiecujące możliwości nie

tylko w zakresie poprawy efektywności

energetycznej instalacji oświetleniowych,

lecz także umożliwia odmienne,

innowacyjne podejście do problematyki

projektowania oświetlenia tak, aby

zapewnić jego szeroko pojętą jakość.

Jednak kluczem do poprawnej implementacji

rozwiązań oświetlenia opartych

na LED-ach, zwłaszcza w przypadku

wymagających zastosowań przemysłowych,

jest dogłębna znajomość zarówno ich zalet,

jak i ograniczeń. Wysoka skuteczność świetlna

i trwałość funkcjonalna, natychmiastowy

start i ponowny zapłon z pełną emisją strumienia

świetlnego, wysoka odporność na wstrząsy,

płynna regulacja strumienia świetlnego oraz dobre

oddawanie barw czyni LED-y, dla większości

zastosowań, interesującą alternatywą innych

energooszczędnych systemów oświetlenia.

Należy jednak zaznaczyć, że niewłaściwej jakości

oprawy LED na ogół nie mają większości

powyższych zalet, a ciężkie warunki pracy

w obiektach przemysłowych bardzo szybko

uwidaczniają ich niedoskonałości. Nieprzemyślana

konstrukcja opraw LED nie sprosta

wymaganiom w zakresie ich odporności na zapylone

lub zawilgocone środowisko pracy, czy

podwyższoną temperaturę otoczenia, co drastycznie

ograniczy ich trwałość. Niewłaściwie

dobrane materiały obudów spowodują szybką

ich degradację w środowiskach przemysłowych,

nieobojętnych chemicznie. Niskiej jakości

układy zasilające zredukują energooszczędność

systemu oświetlenia, a co ważniejsze

i bardziej dotkliwe, spowodują szereg problemów

związanych z brakiem kompatybilności

elektromagnetycznej, na przykład w postaci zakłócania

innych urządzeń. Złej jakości układy

zasilające są też główną przyczyną uszkodzeń

opraw LED, co niekorzystnie wpływa na koszty

eksploatacji, zwłaszcza w przypadku instalacji

oświetlenia przemysłowego, gdzie oprawy

zwykle są trudno dostępne. Z kolei nieprawidłowa

konstrukcja układu optycznego oprawy

lub niskiej jakości projekt oświetlenia zwiększy

zagrożenia związane z wysoką jaskrawością

LED-ów, co może istotnie obniżać jakość realizowanego

oświetlenia, przy jednoczesnym

ograniczeniu jego efektywności energetycznej.

W tym kontekście istotna jest świadomość,

że na rynku dostępna jest obecnie znaczna

liczba opraw LED, które nie tylko nie spełniają

podstawowych wymogów bezpieczeństwa

użytkowania, ale również są nieprzemyślane

konstrukcyjnie, przez co trwonią potencjał

drzemiący w technologii LED.

Kompetencja w cenie

Poza problematyką właściwej jakości opraw

LED niezwykle istotne jest ich mądre i świadome

użycie, dopasowane do bardzo specyficznych

wymagań danego obiektu przemysłowego.

Konieczne jest kompetentne opracowanie

projektu oświetlenia, nie tylko realizującego

Fot. 1. Elektrolux Siewierz

Fot. 2.

ICB Pharma Jaworzno

84 Fachowy Elektryk 4 • 2016

OŚWIETLENIE

Fachowego Elektryka

Fot. 3. Petralana Bytom

Fot. 4.

Warszawski Uniwersytet Medyczny

Fot. 5.

Fot. 6.

INDUSTRY FLOWER MAXI

Ziaja Gdańsk

zalecenia norm, np. PN-EN 12464-1:2012 „Światło i oświetlenie. Oświetlenie

miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach”, ale co równie

ważne, uwzględniające praktyczne doświadczenia z realizacji i późniejszego

funkcjonowania takich instalacji oświetleniowych. Oprócz zagwarantowania

technicznej poprawności projektowanego oświetlenia, ważne

jest zapewnienie odpowiedniego komfortu widzenia dla jego użytkowników.

Człowiek pozyskuje ponad 80% informacji o otoczeniu za pomocą

narządu wzroku, co powinno przekładać się na świadomość potrzeby

realizacji prawidłowego oświetlenia, które jest nośnikiem tych informacji.

Odpowiednie warunki oświetleniowe i wynikająca z nich wygoda widzenia

mają bezpośrednie przełożenie na szybkość, jakość i bezpieczeństwo

wykonywanej pracy. Oczywiście ważnym elementem instalacji oświetleniowej

jest odpowiednio zaprojektowany system sterowania, który

w istotny sposób poprawia efektywność energetyczną oświetlenia, jak

również komfort jego obsługi.

Bez wątpienia profesjonalne instalacje oświetleniowe wykorzystujące oprawy

LED, zwłaszcza uzupełnione o system sterowania, są w stanie zapewnić

wysokiej jakości oświetlenie przy jednoczesnym istotnym poziomie redukcji

zapotrzebowania na energię elektryczną, w porównaniu do klasycznych

rozwiązań oświetleniowych. Żeby jednak docenić wspomnianą jakość

oświetlenia i jego energooszczędność, musi ono przede wszystkim przez

lata niezawodnie funkcjonować. Biorąc pod uwagę z jednej strony fakt,

że oprawy LED to skomplikowane urządzenia elektroniczne, a z drugiej

często ich ciężkie warunki pracy w obiektach przemysłowych, powinno to

skłaniać do zwracania bacznej uwagi w zakresie jakości projektowanych

rozwiązań oświetleniowych LED. Nawet bardzo kompetentnie opracowany

projekt oświetlenia będzie jedynie pustą obietnicą potencjalnych korzyści

bez zastosowania odpowiedniej jakości opraw oświetleniowych, które będą

w stanie zrealizować jego założenia. Firma ES-SYSTEM posiada szeroką

ofertę systemów opraw LED dedykowanych profesjonalnemu oświetleniu

przemysłowemu. Są to między innymi: INDUSTRY FLOWER, CYBE-

RIA, COSMO czy PURE, które są rezultatem ponad 25 lat doświadczeń

w produkcji opraw dla tego segmentu. Dysponuje również wieloma zespołami

inżynierów z bogatym doświadczeniem w projektowaniu i realizacji

instalacji oświetleniowych dla tego typu inwestycji.

Bogdan Skorupka

Dyrektor Segmentu:

Oświetlenie Przemysłowe

ES-SYSTEM S.A.

Fachowy Elektryk 4 • 2016

Fachowy Elektryk 6• 2015

NOWOŚCI

Fachowego Elektryka

COMAPCT LED

Nowa lampa kompaktowa LED GO!

Rodzina opraw oświetleniowych COM-

PACT LED to jedna z nowszych propozycji

znajdujących się w ofercie polskiego producenta

Lena Lighting S.A. Podtynkowa

wersja COMPACT LED P – przeznaczona

jest do montażu w sufitach modułowych.

Dostępna jest również wersja natynkowa,

a producent zapowiada, że w najbliższym

czasie pojawi się również wersja zwieszana

tej lampy.

Lampy COMPACT LED dostępne są w mocach

32, 36, 50 W, a maksymalny strumień

świetlny to 5700 lm. Już najniższa moc – 32 W

zapewnia ilość światła odpowiadającą tradycyjnym

rastrom 4 x 18 W. Dzięki zastosowaniu

specjalnych kloszy rozpraszających

(opalowych lub pryzmatycznych)

uzyskano równomierny rozkład światła

na całej powierzchni i ograniczenie olśnienia

(UGR 80 gwarantuje spełnienie obowiązujących

norm oświetleniowych.

Zaletą tych oprawy jest prosty i szybki

montaż. Złącze zasilające znajduje się

na zewnątrz obudowy, a masa w przypadku

wersji do sufitów modułowych to tylko

1,9 kg. Pozwala to na redukcję liczby zwiesi

sufitu oraz jednoosobowy montaż. Dostępna

jest też linka pozwalająca podwiesić

oprawę niezależnie od sufitu – co spełnia

wymagania montażowe lamp w sufitach

modułowych.

www.lenalighting.pl

Nowe szybkozłączki firmy Bemko

Firma Bemko rozszerza gamę akcesoriów

elektroinstalacyjnych o kolejną serię

szybkozłączek instalacyjnych. Złączki serii

P04 dostępne są w trzech wersjach, dla

2, 3 i 5 przewodów. Kompaktowe kształty

zapewniają wygodę w przypadku budowy

lub modernizacji istniejącej instalacji.

Mechanizm dźwigni pozwala na precyzyjne

i szybkie podłączenie dowolnego typu

przewodów (linek, jedno- i wielodrutowych)

o przekroju w zakresie: 0,2–4 mm 2 .

Dzięki przezroczystej obudowie możemy

w szybki i łatwy sposób zweryfikować,

czy przewody zostały poprawnie zamontowane

oraz sprawdzić czy są prawidłowo

odizolowane. Otwory testowe pozwalają

w szybki i bezpieczny sposób zweryfikować

połączenia w instalacji elektrycznej.

Złączki są pakowane w paczki po 10 szt.

Podzespoły charakteryzują się następującymi

parametrami:

• prąd: max 32 A,

• napięcie: max 450 V,

• temperatura pracy: max 105°C.

www.bemko.eu

86 Fachowy Elektryk 4 • 2016

system COSMO LED

system CYBERIA

system PURE

system INDUSTRY FLOWER

www.essystem.pl

PORADY

Fachowego Elektryka

Powiedz oznacznikom TAK

Trwałe i czytelne oznaczenie przewodów to wymóg nakładany przez przepisy. Powinniśmy

mieć jednak też świadomość korzyści płynących po prostu z prawidłowego oznaczenia.

Oznaczniki umożliwiają szybką i poprawną identyfikację elementów instalacji,

a jednocześnie zapewniają bezpieczeństwo jej użytkowania i serwisowania.

Fot.: PARTEX

Fot. 1.

Wybierając rodzaj oznaczników, należy mieć na uwadze moment aplikacji

Wyraźne, trwałe i jednoznaczne

oznaczenia przewodów elektrycznych,

elementów przyłączeniowych,

urządzeń czy szaf sterowniczych to

jeden z kluczowych etapów realizacji

instalacji elektrycznej. Dokładne,

przemyślane oznakowanie wszelkich

komponentów instalacji oraz ich dokumentacja

ułatwia (a niejednokrotnie

wręcz umożliwia) proces tworzenia

i eksploatacji systemu. Dzięki

prawidłowo dobranym oznacznikom

i zawierającym wszelkie niezbędne

informacje oznaczeniom możliwe

jest bezpieczne przeprowadzenie

prac konserwacyjnych czy napraw

w przypadku awarii.

Co na rynku?

Produkty do oznaczania możemy

pogrupować m.in. ze względu

na moment czy też specyfikę aplikacji

– na oznaczniki przeznaczone do przewodów

niepodłączonych oraz podłączonych.

Fot. 2.

Zastosowanie w przypadku przewodów niepodłączonych

znajdują przede wszystkim

Rynek oznaczników rozwija się w kierunku specjalizacji. Na rynku pojawiają się kolejne

produkty do „zadań specjalnych”

Fot.: HELLERMANNTYTON

88 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot.: LAPP KABEL

Fot. 3.

Zamiast składania opisu żyły z pojedynczych znaków zaczęto stosować systemy drukujące

ciągi znaków na jednym nośniku

elementy o konstrukcji zamkniętej, które

w prosty sposób wsuwamy na przewód.

Pomaga w tym specjalnie wyprofilowana

konstrukcja wnętrza oznacznika, dodatkowo

kształt oznacznika zapobiega przekręceniu

się elementu na przewodzie (zwłaszcza

wskazane w przypadku oznaczeń składających

się z kilku oznaczników). Alternatywnym

rozwiązaniem jest wyposażenie

przewodów w tulejki oznacznikowe (czyli

z opisem wsuwanym w tulejkę) lub zastosowanie

elastyczne samogasnących rurek,

koszulek termokurczliwych (o skurczu materiału

nawet 3:1).

Podczas oznaczania przewodów już podłączonych,

np. w sytuacji, gdy prace obejmują

modernizację funkcjonującej sieci, sięgamy

po zatrzaskowe oznaczniki o konstrukcji otwartej.

Na uwagę zasługują przede wszystkim

materiały elastyczne, stabilnie przylegające

do powierzchni przewodu (unikamy

ryzyka zsunięcia się oznaczenia w trakcie

montażu). Oprócz tego zastosowanie znajdują

tabliczki (mocowane za pomocą specjalnych

taśm), opaski oraz naklejki, kilkukrotnie

owijane wokół przewodu.

Liczy się zastosowanie

Instalatorzy przeprowadzający prace w budynkach

mieszkalnych z pewnością sięgną

po standardowe produkty, które co prawda

nie mają specjalistycznych certyfikatów

(w tym przypadku zazwyczaj nie jest to

konieczne), ale charakteryzują się wysoką

odpornością na uszkodzenia mechaniczne,

pocieranie, zabrudzenia, działanie alkoholi

i olejów, jak również o dobrej przyczepności

do nierównej powierzchni.

Należy jednak pamiętać, że podczas oznaczania

instalacji, szafy sterowniczej czy

urządzenia kluczowe jest właściwe określenie

warunków, w jakich będą pracować oraz

przez kogo będą użytkowane w przyszłości.

Warto zauważyć, że branża oznaczników

dąży w kierunku „specjalizacji”. W ciągu

ostatnich kilku lat producenci znacznie

rozwinęli gałąź elementów do specjalistycznych

zastosowań, przede wszystkim

dedykowanych wymagającemu środowisku

pracy. Dostosowanie do specyfiki miejsca

aplikacji to jeden z najważniejszych trendów

tego rynku. Gros tego rodzaju produktów to

systemy oznaczeń powstałe z myślą o pracy

w warunkach przemysłowych. Oprócz tego

Fot. 4.

Fot.: PARTEX

Oznacznik z kodem QR?

Jak najbardziej. Dzięki temu zawrzemy

znacznie większą liczbę informacji

niż w standardowym opisie

EKSPERT Fachowego

Elektryka

Zamiast pojedynczych znaków – ciągi znaków na jednym nośniku

Mariusz Pajkowski,

z-ca dyrektora

ds. technicznych,

Lapp Kabel

W celu szybszej identyfikacji

obwodów elektrycznych opisy

stosowane na żyłach i przewodach

są coraz dłuższe. Jeszcze

kilka lat temu standardem było

oznaczenie składające się z litery

i kolejnego numeru, np. A12,

B145. Obecnie na żyłach mamy

długie opisy, które są w pełni

zgodne z opisami na listach połączeniowych,

np. PWR14-B145-

XD2567. Zmiana ta spowodowała

konieczność innego podejścia

do oznaczania. Zamiast składania

opisu żyły z pojedynczych

znaków (oznaczniki pierścieniowe)

zaczęto stosować systemy

drukujące ciągi znaków na jednym

nośniku (pasku, koszulce).

Pozwala to na przyspieszenie procesu znakowania oraz

eliminuje pomyłki. Nie pojawia się też problem „brakujących

liter” w pudełku ze znakami. Podręczne drukarki stosowane

bezpośrednio przez montera na obiekcie pozwalają

na bieżąco tworzyć potrzebne etykiety. Wydajniejszym

rozwiązaniem jest przygotowanie całego zestawu – sekwencji

oznaczników – w biurze, za pomocą drukarki stacjonarnej,

laserowej lub termotransferowej. Monter nie traci

czasu na drukowanie, tylko wybiera odpowiednie etykiety

z poręcznego arkusza lub taśmy. Metodą sprawdzającą się

przy dużych lub powtarzalnych projektach jest zamówienie

gotowych etykiet bezpośrednio u producenta oznaczników.

Gwarantuje to najwyższą trwałość znakowania, ogranicza

czas i koszty.

Osobiście jestem zwolennikiem znakowania za pomocą druku

na rurkach termokurczliwych. Są one bardzo trwałe, dostępne

w kilku kolorach i nie zabierają cennej przestrzeni.

Należy tylko pamiętać, aby je założyć przed podłączeniem

żyły do zacisku.

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot.: LAPP KABEL

Fot. 5.

Dobrym rozwiązaniem, znacznie przyspieszającym proces, jest zamówienie etykiet

u producenta

powstają oznaczenia dedykowane do stosowania

np. w środkach transportu czy miejscach,

w których spodziewane są duże

skupiska ludzi (bezhalogenowe), ponadto

produkty na użytek wojska (odporne na szerokie

spektrum czynników, o wytrzymałości

potwierdzonej przez specjalistyczne certyfikaty)

czy też branży spożywczej (głównie

ze stali nierdzewnej). Na rynku dostępne są

również oznaczniki odporne na bardzo wysoką

temperaturę (np. od -55 do +225°C)

przeznaczone do zastosowania przy źródłach

ciepła, czyli np. silniku.

Wyższa odporność, dłuższa żywotność

Producenci stawiają zatem na komponenty

przeznaczone do pracy w ściśle określonych

warunkach. Wynika z tego wyraźna

poprawa parametrów poszczególnych

grup oznaczników oraz podwyższenie

ich odporności na różnorodne czynniki,

wśród których można wymienić chociażby

ekstremalne temperatury, ogień, wilgoć.

Powoduje to, że znacznie przesunęła

się granica żywotności takich rozwiązań

– opis pozostaje czytelny nawet przez kilkadziesiąt

lat. Poza tym należy zauważyć,

że producenci oferują już nie tylko pojedyncze

produkty, ale kompletne, kompatybilne

systemy oznaczników, czyli całe

„rodziny” (oznaczniki, koszulki, taśmy

barwiące do drukarek itd.) przeznaczone

do aplikacji w danym miejscu o konkretnych

wymaganiach.

Zaprojektuj i wydrukuj

Poruszając temat oznaczników, należy

wspomnieć również o programach przeznaczonych

do ich projektowania. Wyraźna

i czytelna identyfikacja nie opiera

się bowiem tylko i wyłącznie na jakości

i trwałości samego druku, napisu, ale

również – na przemyślanym, jasnym,

zrozumiałym dla potencjalnego odbiorcy

(np. instalatora przeprowadzającego

modernizację instalacji w przyszłości

czy serwisanta) opisie. Intuicyjne programy

prowadzą użytkownika przez kolejne

etapy tworzenia opisu, a następnie

automatycznie przesyłają przygotowaną

etykietę do danej drukarki. Co interesujące,

niektóre programy umożliwiają nie

tylko tworzenie standardowych opisów

zawierających podstawowe dane, ale także

kodów QR, dzięki czemu na etykietę

czy oznacznik można nanieść znacznie

więcej informacji. Do ich odczytania wystarczy

aplikacja w smartfonie lub specjalny

skaner.

Brak urządzenia, jak drukarka, również nie

stanowi większego problemu – z zadaniem

naniesienia opisu można zwrócić się do producenta,

u którego dokonywany jest zakup

oznaczników, tabliczek, koszulek itd. Drukarki

znalazły się już jednak w gronie

EKSPERT Fachowego

Elektryka

Jak rozwija się rynek produktów do identyfikacji?

Nadine Hansen,

European Product

Manager Identification

Systems,

HellermannTyton

Popyt na trwałe oznaczniki rośnie,

ponieważ są one idealnie

przystosowane do ekstremalnych

warunków pracy w danym środowisku.

Warte uwagi są m.in. takie

produkty jak: oznaczniki ze stali

nierdzewnej (wysoka odporność

na oddziaływanie środowiska,

np. deszcz), rurki termokurczliwe

z oznacznikami (w połączeniu

z drukiem termotransferowym

odporne na chemikalia), samoprzylepne

etykiety z winylu (PVC),

poliestru (PET) lub polietylenu

(PE) (wszystkie nadają się idealnie

do oznaczania maszyn, urządzeń

lub jako nośnik kodów kreskowych)

oraz tzw. „clipsy”, czyli

praktyczne oznaczniki do kabli

i przewodów. To właśnie kable i przewody w dobie coraz większej

roli elektroniki są jednym z najważniejszych elementów do

oznakowywania. Przykładem może być coraz bardziej skomplikowana

budowa szaf sterowniczych w budynkach, gdzie

bez odpowiednich oznaczników łatwo stracić orientację. Coraz

więcej inżynierów oraz instalatorów stawia zatem na precyzyjne

produkty do identyfikacji kabli i przewodów. Również

technologia RFID (radioidentyfikacji) nabiera coraz większego

znaczenia. Dzięki tej technologii możliwy jest zapis wielu informacji

oraz prosty odczyt za pomocą dedykowanych czytników.

Produkty RFID są przy tym również odporne na ekstremalne

warunki, dzięki czemu nadają się do zastosowań przemysłowych.

W poszczególnych dziedzinach przemysłu, takich jak

energia odnawialna (zwłaszcza elektrownie wiatrowe offshore)

lub branża samochodowa, tempo wzrostu popytu na produkty

RFID jest wyjątkowo wysokie. Technologia ta umożliwia

wyjątkowo szybką oraz precyzyjną identyfikację przedmiotów.

Tutaj przykładem może być branża samochodowa, w której za

pomocą technologii RFID planuje się oznaczanie poszczególnych,

specjalnych komponentów. Dzięki temu niemożliwe jest

fałszerstwo lub nielegalna podmiana sondy.

Jednak wybór odpowiedniego produktu zależy zawsze od jego

planowanego zastosowania i powiązanymi z tym wymaganiami,

jakie musi spełnić. Z tego powodu producenci oferują cały szereg

produktów, które są ciągle optymalizowane i ulepszane, w związku

z czym idealnie odpowiadają na wymagania środowiska pracy.

Tutaj widoczny jest jeszcze duży potencjał nowych rozwiązań,

które byłyby doskonale dopasowane do indywidualnych wymagań

klientów oraz poszczególnych zastosowań.

90 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

EKSPERT Fachowego

Elektryka

Przede wszystkim: materiały bezhalogenowe

Agnieszka Rujner,

specjalista ds. marketingu,

Partex

Jeszcze całkiem niedawno materiały

zawierające halogeny były

bardzo chętnie wykorzystywane

przy produkcji zarówno kabli, jak

i oznaczników na kable i przewody.

Należy jednak mieć na uwadze, że

halogeny mimo, że obniżają palność

niektórych tworzyw sztucznych,

paradoksalnie podnoszą

ryzyko pożarowe. Halogen, który

znajdzie się w pobliżu materiałów

podtrzymujących ogień, ulega rozkładowi,

wydzielając przy tym gęste,

toksyczne gazy, niebezpieczne

dla zdrowia i życia człowieka. Ma to

ogromne znaczenie wszędzie tam,

gdzie można się spodziewać dużych

skupisk ludzi, a więc szpitale,

szkoły, domy towarowe, środki komunikacji

publicznej. W związku z dużym ryzykiem, jakie niesie

ze sobą użycie materiałów zawierających halogeny, coraz bardziej

popularne, a nawet wymagane, stały się materiały bezhalogenowe.

Szczególnie istotne jest to w przypadku oznaczników

na kable i przewody, które często instalowane są w miejscach,

w których ewentualny pożar mógłby mieć katastrofalne skutki.

Z materiałów bezhalogenowych wybieranych do produkcji

oznaczników warto wymienić poliamid. Ma on dobre właściwości

mechaniczne, jest wytrzymały i bardzo odporny na zużycie,

a ponadto odporny na organiczne rozpuszczalniki, jednak ma

ograniczoną wytrzymałość na kwasy i związki zasadowe. Kolejne

na liście są: ZEREX, samogasnący, mający właściwości

ograniczania produkcji dymu i toksyn oraz ABS – wytrzymały

i sztywny, odporny na związki zasadowe i detergenty.

Użycie oznaczników wykonanych z materiałów bezhalogenowych

w dużej mierze zmniejsza ryzyko powstawania i rozprzestrzeniania

się pożarów, chroni przed trującymi gazami i ogranicza

zadymienie, uniemożliwiające np. ewakuację z miejsca

objętego pożarem.

Fot.: PARTEX

Fot.: HELLERMANNTYTON

Fot. 6.

Fot. 7.

Nowe technologie druku sprawiają, że opis na znaczniku jest niemal niezniszczalny

Interesującym rozwiązaniem są oznaczniki bezhalogenowe – zapobiegające rozprzestrzenianiu

się ognia i nieemitujące szkodliwych gazów podczas spalania

sprzętów typu „must have”, niezbędników

instalatora oznaczającego instalację

czy urządzenia. Coraz mniejsze rozmiary

urządzenia (drukarki ręczne), wygoda

użytkowania czy wyposażenie w duży

wyświetlacz oraz daną liczbę symboli

sprawia, że tworzenie opisu oraz etykiety

może odbywać się na miejscu przeprowadzania

prac (nie potrzebujemy wtedy

komputera i programu do projektowania).

Zyskujemy jednocześnie pewność,

że tworzone przez nas oznaczenia są

jednolite, jeśli chodzi o uwzględnione

na nich dane – minimalizujemy możliwość

popełnienia błędu przez pracownika,

o którą nietrudno przy monotonnym

i żmudnym opisie ręcznym.

Sami producenci przyznają, że rozwój rynku

oznaczników nie przebiega bardzo dynamicznie.

Instalatorzy sięgają po sprawdzone

już rozwiązania, mamy co najwyżej

do czynienia z poprawą odporności danych

elementów na oddziaływanie szerokiego

spektrum czynników. Jednocześnie nadal

zdarza się opisywanie przewodu za pomocą

najprostszego plastra i flamastra (!)

– w takiej sytuacji zakup najprostszego

czy najtańszego oznacznika stanowi zmianę

na lepsze.

Iwona Bortniczuk

Konsultacja merytoryczna:

Mariusz Pajkowski, z-ca dyrektora

ds. technicznych, Lapp Kabel

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Taśmy TZe firmy Brother

– synonim trwałości

PROMOCJA

Mimo warstwowej budowy są niezwykle cienkie. Grubość 160 mikrometrów nie przeszkadza

im jednak w osiągnięciu zaskakująco dobrych parametrów wytrzymałościowych.

Taśmy TZe są odporne na ścieranie, zarysowania, promieniowania UV i ekstremalne

temperatury.

Fot. 1.

Fot. 2.

Fot. 3.

Oznaczanie kabli rurkami

termokurczliwymi

Oznaczanie infrastruktury

sieciowej

Druk etykiet z urządzenia

mobilnego na

Brother PT-E550WVP

Priorytetem przy oznaczaniu sieci i jej poszczególnych

elementów, kilometrów kabli,

dziesiątek przełączników czy kolejnych

aparatów w szafach rozdzielczych jest czytelność

oraz trwałość opisu. Oznacznik powinien

umożliwić identyfikację komponentów

systemu i dostarczać informacje na temat instalacji

przez wiele kolejnych lat, niezależnie

od warunków otoczenia, temperatury czy też

oddziaływania czynników atmosferycznych.

Niezbędne są więc profesjonalne akcesoria

zapewniające możliwie najwyższy stopień

ochrony.

Największy potencjał w temacie trwałości

oznaczeń eksperci dostrzegają obecnie

w nowoczesnych laminowanych taśmach

TZe. Wysokie parametry wytrzymałościowe

zawdzięczają one unikalnej konstrukcji

oraz metodzie produkcji. Każda taśma

zbudowana jest w rzeczywistości z sześciu

warstw – powłoki ochronnej (PET – folia poliestrowa),

kleju (akryl), kolorowej warstwy

bazowej (PET), kolejnej warstwy kleju, papieru

podklejkowego oraz warstwy wydruku.

Mimo wykorzystania aż sześciu warstw etykieta

TZe jest wyjątkowo cienka. Przy tym

– niemal niezniszczalna, wyjątkowo odporna

na działanie niesprzyjających czynników.

Tego rodzaju taśmy mają grubość zaledwie

160 mikrometrów, nieznaczne różnice występują

w przypadku różnego rodzaju odmian.

Druk wykonany metodą termotransferową

umieszczany jest pomiędzy dwiema poliestrowymi

warstwami – skutecznie opiera

się więc działaniu czynników o szerokim

spektrum.

Dobre parametry

Skomplikowana budowa taśmy TZe nie

oznacza jednak, że oznaczenie należy zaplanować

i zaprojektować jeszcze przed przeprowadzeniem

prac. Coraz szerszy wybór

wśród przenośnych przemysłowych drukarek

termotransferowych oraz mechanizm

oparty na kasetach sprawia, że taśmę z odpowiednim

opisem wydrukujemy na miejscu

przeprowadzania prac. Ponadto, w zależności

od przeznaczenia oraz rodzaju drukarki,

możemy tworzyć etykiety o różnej szerokości,

zawierające do kilku linijek tekstu, a często

nawet szeroki i rozbudowany opis. Każda

z kaset ręcznych drukarek P-touch zawiera

trzy rolki z poszczególnymi materiałami – taśmą

barwiącą, ochronną laminującą i taśmą

klejącą. Nadruk (a raczej jego lustrzane odbicie)

powstaje na wewnętrznej powierzchni

ochronnej taśmy laminującej. Podczas wysuwania

etykiety z urządzenia na zadrukowanej

powierzchni umieszczana jest taśma klejąca.

O znakomitych parametrach wytrzymałościowych

etykiet laminowanych TZe przekonują

nas wyniki rygorystycznych testów

przeprowadzonych przez firmę Brother.

Taśmy nie tracą swoich właściwości, a opis

nie przestaje być czytelny mimo narażenia

na ścieranie, działanie bardzo niskich i bardzo

wysokich temperatur, chemikaliów przemysłowych

oraz promieniowania UV. Sześciowarstwowy

materiał skutecznie opiera

się temperaturze od -80 do +150°C (nawet

w wielokrotnych cyklach podgrzewania

i oziębiania), a nadruk nie zmienia swojego

koloru i nie blaknie nawet podczas wielu

miesięcy oddziaływania promieni słonecznych.

Materiał zachowuje swoje właściwości

nawet przy długotrwałym, uporczywym

działaniu wody lub wilgoci, taśma nie odkleja

się ani nie rozmaka. Warto zwrócić uwagę,

że trwałość zostaje zachowana także przy oddziaływaniu

innych niesprzyjających czynników,

jak chociażby zadrapania, ścieranie,

zmywanie, uderzenia.

92

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

REKLAMA

Fot. 4.

Oznaczanie paneli kontrolnych

Rodzaje taśm

Dostępnych jest kilka rodzajów taśm laminowanych – wyróżniających

się dzięki poszczególnym parametrom użytkowym. Wytrzymałość

warstwy klejowej jednej z taśm TZe jest 50% wyższa niż

standardowych materiałów tego rodzaju. Dzięki temu wykorzystamy

je w wymagających miejscach – do mocowania na nierównych

i chropowatych powierzchniach, np. na rurach, elementach maszyn,

panelach malowanych metodą proszkową. Taśmę Flexi ID wybierzemy

z kolei z uwagi na jej elastyczność, zwłaszcza w przypadku,

gdy opisu musimy dokonać z ostrym zagięciem, na powierzchni

cylindrycznej, na prętach, rurach, przewodach lub wężach z PVC.

Wykorzystany w niej klej zapewnia bardzo ścisłe przywieranie

do izolacji oraz do kolejnych warstw taśmy, dzięki czemu etykiety

mogą być stosowane również jako flagi i owijki. Jeśli zależy nam

zaś na jak najwyższej ochronie przed blaknięciem, zdecydujmy się

na taśmę z czarnym nadrukiem na matowym srebrnym tle (najbardziej

odporne na płowienie). Dostępne są również taśmy ze specjalną

fluoroscencyjną („ostrzegającą”) warstwą kleju, w kolorze żółtym

lub pomarańczowym – znajdują zastosowanie wszędzie tam,

gdzie pozostawić musimy kluczową informację dotyczącą specyfiki

sieci, jej eksploatacji bądź niezbędnych instrukcji bezpieczeństwa.

Oczywiście trwałość nadruków na etykietach laminowanych TZe

ma związek nie tylko z bardzo dobrymi parametrami wykorzystanych

materiałów oraz metody umieszczania opisu pomiędzy dwoma

warstwami ochronnymi, ale także z właściwościami samego druku

termotransferowego. Druk termotransferowy odbywa się w podobny

sposób jak druk termiczny. Pod wpływem temperatury oraz dzięki

naciskowi głowicy drukarki na taśmę nanoszony jest barwnik.

Nadruk wyróżnia się wysoką odpornością na czynniki zewnętrzne.

Trwałość stała się swego rodzaju synonimem taśm TZe. Odporność

na zarysowania, zmywanie, promieniowanie UV czy substancje

chemiczne sprawia, że opis będzie czytelny przez długie lata – niezależnie

od warunków.

Tasiemki TZe są kompatybilne z drukarkami etykiet Brother,

model P-E100VP, PT-E300VP oraz PT-E550WVP.

Materiał informacyjny

z zasobów redakcji FE

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Oznakowania przewodów i kabli

Firma PB Technik, jako dystrybutor firmy Brady, od wielu już lat oferuje rozwiązania

do identyfikacji dowolnych przewodów lub kabli użytkowanych w różnorodnych środowiskach.

Etykiety marki Brady zostały opracowane na podstawie badań i testów, z myślą o uzyskaniu

maksymalnej trwałości, która zapewnia czytelność podczas prac interwencyjnych dotyczących

instalacji. Jeśli zależy Ci przede wszystkim na wydajności i jakości, zaufaj sprawdzonym

rozwiązaniom do identyfikacji przewodów i kabli marki Brady: etykiety owijane, etykiety typu

flaga, przywieszki do kabli, koszulki termokurczliwe, etykiety nasuwane.

PROMOCJA

Etykiety owijane

Etykiety owijane marki Brady odznaczają

się wysoką odpornością

na blaknięcie i ścieranie. Służące

do trwałego lub tymczasowego oznaczania

kabli i przewodów etykiety

owijane charakteryzują się doskonałą

jakością druku oraz bardzo wysoką

odpornością na oddziaływanie ekstremalnych

temperatur, substancji

chemicznych i paliw.

Winylowe etykiety samolaminujące

B-427 do identyfikacji kabli zawierają

trwałą, przezroczystą warstwę winylową

z akrylową warstwą klejącą, wrażliwą

na dociskanie. Etykiety mają białą

(lub opcjonalnie w innym kolorze)

strefę do zadruku oraz przezroczystą

warstwę laminującą, owijającą się wokół

etykiety i zapewniającą ochronę nadruku

przed blaknięciem i ścieraniem.

Etykiety B-498 z płótna winylowego

z możliwością wielokrotnego przyklejania

odznaczają się specjalną

powłoką wierzchnią na płóciennym

spodzie. Odznaczają się bardzo dobrą

jakością druku i doskonałym przyleganiem,

a jednocześnie można je przez

pewien czas wielokrotnie przeklejać.

Fot. 2.

Etykiety do oznaczenia światłowodów

Etykiety typu flaga

Etykiety typu flaga do oznaczania kabli to doskonałe

rozwiązanie identyfikacyjne w sytuacji,

gdy odpowiednie oznaczenie kabla lub przewodu

wymaga podania większej liczby informacji

lub kodu kreskowego. Polipropylenowa etykieta

B-425 idealnie nadaje się do identyfikacji

przewodów światłowodowych. Wykonana

jest z bardzo elastycznego materiału. Dostępna

w kształcie litery P lub T, co pozwala zminimalizować

powierzchnię stykania się etykiety

z kablem światłowodowym.

Etykietę B-499 z płótna nylonowego można

łatwo owinąć wokół przewodów, zaś nadruk

można wykonać po obu stronach flagi. Ta etykieta

charakteryzuje się wysoką odpornością

na oddziaływanie wysokich i niskich temperatur,

oleju, brudu i substancji chemicznych.

wiązek przewodów. Przywieszki te zapewniają

dużo miejsca na informacje identyfikacyjne

oraz charakteryzują się wysoką odpornością

na rozdarcie, oddziaływanie rozpuszczalników

oraz wysokich temperatur. Dostępne w wielu

kolorach. Firma Brady poleca uniwersalne

przywieszki do kabli B-109 (białe) oraz B-145

(szare), odznaczające się doskonałą odpornością

na rozdarcie oraz oddziaływanie wysokich

temperatur. Świetnie sprawdzają się do oznaczania

przewodów zasilających i uziemienia,

kabli audio/wideo, wiązek kabli oraz przewodów

centrów danych.

Koszulki termokurczliwe

Koszulki termokurczliwe to elastyczne rozwiązanie

do identyfikacji przewodów i kabli,

z możliwością przesuwania wzdłuż kabla

do momentu podgrzania i skurczenia się

koszulki, co spowoduje jej unieruchomienie

w żądanym miejscu. Takie właściwości

pozwalają na dostosowanie położenia koszulki

termokurczliwej już po podłączeniu

kabla. Koszulkę termokurczliwą należy nasunąć

na kabel przed jego podłączeniem.

Poliolefinowa koszulka termokurczliwa

B-342 PermaSleeve , dostępna w wielu

kolorach, odznacza się bardzo wysoką

odpornością na oddziaływanie temperatur

Fot. 1.

Etykiety samolaminujące

Przywieszki do kabli

Przywieszki do kabli sprawdzają się doskonale

zarówno w zastosowaniach wewnątrz pomieszczeń,

jak i na zewnątrz. Są zazwyczaj mocowane

przy użyciu linek mocujących i doskonale

nadają się do oznaczania grubych kabli lub

Fot. 3.

Oznaczenia kabli HEATEX

94

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

regulacji dotyczących poziomu emisji dymu

i substancji chemicznych podczas pożaru.

Fot. 4.

Koszulki termokurczliwe

Etykiety nasuwane

Jeśli kable nie zostały jeszcze podłączone,

a nie chcesz używać etykiety samoprzylepnej

bądź koszulki termokurczliwej, etykieta

nasuwana jest doskonałą alternatywą. Położenie

etykiety nasuwanej można dostosować

po podłączeniu kabla. Firma Brady poleca

etykietę B-7696 DuraSleeve , dostępną

Fot. 6.

Rapido

(do 135°C) oraz substancji chemicznych

i rozpuszczalników. Wyraźny, czytelny tekst

wydrukowany na koszulce termokurczliwej

do oznaczania przewodów i kabli przy użyciu

drukarki marki Brady zapewnia niezawodną

identyfikację przewodów.

Niedymiąca, bezhalogenowa koszulka termokurczliwa

B-7641 charakteryzuje się doskonałą

odpornością na oddziaływanie promieniowania

UV, wilgoci i rozpuszczalników,

a także ma wyśmienite właściwości z punktu

widzenia oceny palności (zgodne z normą

EN 45545-2). Spełnia wymogi rządowych

Fot. 5.

Nośnik oznaczenia Ademark

w kolorze żółtym i białym, przeznaczoną

do identyfikacji przewodów różnego rodzaju.

Etykiety DuraSleeve z możliwością

wykonywania nadruków są umieszczane

w przezroczystej, sztywnej osłonie z PCW,

odznaczającej się wyjątkową wytrzymałością

i zapewniającej ochronę zadrukowanym

wkładkom. Specjalny kształt osłonki nasadzanej

na przewód umożliwia jej dostosowanie

do różnych średnic przewodów.

Na podstawie materiałów

informacyjnych firmy Brady

REKLAMA

PERFEKCYJNE

WYKOŃCZENIE

Nowa drukarka

etykiet BMP61

Nowa przenośna drukarka etykiet BMP61 zapewnia znakomitą efektywność

dostosowaną do Twoich oczekiwań i wymogów. Cechuje ją trwałość, wysokie

tempo pracy i możliwość obsłużenia wielu różnych zadań z zakresu identyfikacji. Ich

perfekcyjną realizację umożliwia dostępność szerokiej gamy trwałych etykiet do

zadruku, a także szereg opcji łączności oraz zarządzania i zapisywania danych etykiet.

Sprawdź jak działa drukarka i pobierz darmowy

przewodnik po identyfikacji kabli i przewodów!

www.bradyeurope.com/BMP61

PB Technik Sp. z o.o.

Tel: +48 22 6158344 info@pbtechnik.com.pl

www.pbtechnik.com.pl

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Oznaczniki firmy Kurant

Profesjonalne i trwałe oznaczenie przewodów, kabli, złączek i zacisków zapewnia szeroka

gama oznaczników produkowanych w Wytwórni Artykułów z Tworzyw Sztucznych – Dariusz

Kurant.

PROMOCJA

Produkcję oznaczników firma Kurant

rozpoczęła w 1982 r . Do produkowanych

od początku oznaczników serii

MZ i DK dołączyły w kolejnych latach

nowe wersje dostosowane do aktualnych

potrzeb klientów. Rodzina

tzw. „koralików” z trwałym i nieścieralnym

nadrukiem powiększyła się

o wykonania krótkie MZ/K, wąskie

MZ/W, końcówki adresowe MZ/KA,

czy oznaczniki w międzynarodowym

kodzie kolorów MZ/MKK oraz kolejne

MZ-AS, MZ-MO i MZ-DE.

Oznaczniki serii MZ oraz DK wielokrotnie

zdobywały uznanie i nagrody

międzynarodowych imprez targowych.

Oznaczniki MZ wykonane są z materiałów

izolacyjnych, nie przesuwają się

na przewodzie. Mogą pracować w szerokim

zakresie temperatur od -30 o C

do +100 o C. Nadruk na oznacznikach

MZ to litery, cyfry oraz typowe znaki

i symbole stosowane do adresowania

przewodów w przemyśle. Nadruk

może być także indywidualnie uzgadniany

z klientem.

Oznaczniki MZ mają właściwości samogasnące,

są odporne na działanie światła, paliw,

oleju, smarów, kwasów oraz typowych rozpuszczalników

stosowanych przy czyszczeniu

i konserwacji aparatów i urządzeń elektrycznych.

Odporność na zasolenie, pleśnie

i wilgoć powoduje, że oznaczniki MZ mogą

być stosowane do kabli układanych w ziemi

oraz w innych trudnych warunkach środowiskowych

i klimatycznych.

Oznaczniki MZ-MKK wykonane zgodnie

z międzynarodowym kodem kolorów

(poszczególnym cyfrom przypada określony

kolor oznacznika). Oznaczniki tego

typu są zalecane do stosowania w miejscach

o dużym zapyleniu lub narażonych

na zabrudzenie, gdzie trudno odczytać (bez

oczyszczenia) symbole na oznacznikach

oraz wszędzie tam, gdzie wymaga tego dokumentacja.

gdzie ilość miejsca na umieszczenie oznaczników

jest ograniczona. Jest to rozwiązanie

do współpracy ze złączkami np. typu Wago.

Oznaczniki MZ/W o zmniejszonej szerokości,

umożliwiające wykonanie oznaczeń

i adresowania gęsto ułożonych przewodów,

Oznaczniki MZ/K o zmniejszonej długości,

umożliwiające wykonanie znacznie

krótszych adresów, opisów składających

się z wielu oznaczników umieszczonych

obok siebie na jednym przewodzie lub

opasce kablowej zapiętej na wiązce przewodów.

Oznaczniki MZ/KA stosowane jako końcówki

adresowe, gdzie na jednym oznaczniku

można umieścić wieloznakowy opis.

Znakowanie końcówek adresowych można

wykonać we własnym zakresie lub zlecić

wykonanie napisów w formie trwałego

i nieścieralnego nadruku firmie Kurant.

Oznaczniki MZ/MO dostępne jako czyste,

niezadrukowane profile oznacznika

o przekroju zamkniętym są przygotowane

do zadrukowania we własnym zakresie przy

użyciu drukarki termotransferowej. Pro-

96

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

fil oznacznika MZ/MO produkowany jest

w kilku rozmiarach.

Oznaczniki MZ-AS to kolejny profil

oznacznika o przekroju zamkniętym przeznaczony

do oznaczania przewodów we

własnym zakresie lub zadrukowania i konfekcji

w firmie Kurant wg dostarczonej listy

adresów.

Oznaczniki MZ-DE wykonane z przezroczystego

PCV w formie spłaszczonej rurki

z otworami przystosowanymi do montażu

za pomocą opasek kablowych. W środku

można umieszczać zaadresowane etykiety.

Oznaczniki MZ-E wykonane z przezroczystego

PCV o przekroju zamkniętym

z kieszonką na etykietę. Etykiety dostarczane

są w postaci arkuszy A4 z perforacją

ułatwiającą odrywanie pojedynczych

etykiet.

Oznaczniki PCC zatrzaskowe do zakładania

na podłączone przewody. Oznaczniki

z pojedynczymi znakami, z których dzięki

specjalnym wypustkom z boku możliwe jest

składanie adresów wieloznakowych.

Tabliczki identyfikacyjne TI wykonane są

z poliamidu, odpornego na większość substancji

chemicznych. Opisy można nanosić

za pomocą specjalnych pisaków albo przez

cechowanie termiczne – wypalanie (zalecane),

dające gwarancję „wiecznej” trwałości

Oznaczniki MZ-T wykonane są z odcinków

rurek termokurczliwych z naniesionym

fabrycznie trwałym i nieścieralnym nadrukiem

wykonanym zgodnie ze zleceniem

klienta. Oznaczniki termokurczliwe wykonane

z rurek o większej średnicy można

nakładać na przewody zakończone końcówkami,

wtykami, złączkami.

znakowania. Tabliczki mocuje się na kablu

lub wiązce przewodów za pomocą opasek

kablowych. Tabliczki identyfikacyjne są

przeznaczone do znakowania kabli i przewodów

elektrycznych i telekomunikacyjnych

oraz do adresowania kabli ziemnych

www.kurant.pl

REKLAMA

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Rozdzielnice budowlane

i przedłużacze firmy

Doktorvolt

Firma Doktorvolt jest lokalnym producentem rozdzielnic i przedłużaczy siłowych. Erbetki

są zgodne z nową normą PN-EN 61439, a jakość każdej sztuki zostaje potwierdzona

certyfikatem i indywidualnym numerem seryjnym, dzięki czemu do finalnego klienta

trafia bezpieczny i profesjonalny produkt.

PROMOCJA

Fot. 2.

Rozdzielnice budowlane TD produkowane

przez firmę Doktorvolt

z Dobrodzienia są dowodem na to,

że nie tylko na zachodzie Europy

wytwarza się produkty wysokiej

jakości. Dzięki owocnej współpracy

z takimi firmami jak: Mennekes,

Lapp Group czy SEZ Krompachy,

Doktorvolt jest w stanie dostarczyć

rozdzielnie najwyższej jakości

w stosunkowo niskiej cenie.

Właściwości

Erbetka składa się z obudowy o klasie

ochrony IP65, gniazd Mennekes

(tutaj klasa ochrony zależy

od wybranego rodzaju gniazd

– zaczynając od IP44, a kończąc

na IP67). Za połączenie

gniazd z zabezpieczeniami

wewnątrz

rozdzielni odpowiadają

najwyższej

Zabezpieczenia firmy SEZ Krompachy

i otwarta rozdzielnica TD

jakości przewody firmy Lapp Kabel, natomiast

wyłączniki nadprądowe oraz różnicowoprądowe

są produkowane w całości

w Europie przez firmę SEZ Krompachy. Niezaprzeczalną

zaletą wyłączników jest czułość

na prądy różnicowe sinusoidalnie przemienne

(AC), a także na sinusoidalnie przemienne

i pulsujące ze składową stałą (A) (fot. 1).

Wyłączniki firmy SEZ zapewniają ochronę

w przypadku zwarcia w układzie oraz

dodatkową ochronę przeciwporażeniową,

odcinając prąd płynący przez ciało podczas

dotyku bezpośredniego i pośredniego. Jako

jedne z nielicznych zabezpieczeń dostępnych

na rynku, wyłączniki firmy SEZ Krompachy

mają znamionową obciążalność

zwarciowo-

-przepustową 10 kA.

Rozdzielnica jak na

swoje możliwości jest

niewielkich rozmiarów

(355x255x125 mm), co gwarantuje

większą mobilność

niż w przypadku rozdzielnic

innych producentów.

Proces produkcji zakończony jest

badaniem poszczególnych gniazd

oraz zabezpieczeń przy użyciu maszyny

pomiarowej. Jeśli wszystkie parametry

rozdzielnicy są zgodne z normą, to

zostaje jej przyznany certyfikat jakości oraz

indywidualny numer seryjny, pozwalający

łatwo zidentyfikować rozdzielnicę.

Fot. 1.

Aparatura zabezpieczająca stosowana

w rozdzielnicach DOKTORVOLT

Zastosowanie

Rozdzielnie są tworzone z myślą o bardzo szerokich

zastosowaniach. Zaczynając od zwykłych

małych garażowych sprzętów, poprzez

lokalne firmy budowlane, kończąc na wielkich,

międzynarodowych inwestorach, dla

których najważniejsza jest jakość (fot. 2).

Do każdej z rozdzielni Doktorvolt może zamontować

uchwyt, pozwalający na łatwe przenoszenie.

Jest dostępna również opcja z kablem

zasilającym, co daje użytkownikowi zestaw

gotowy do użycia zaraz po wyjęciu z pudełka.

Na tylnej ściance obudowy kupujący może wywiercić

otwory i umocować rozdzielnicę na stałe,

np. na ścianie. Erbetka ma również opcję pozwalającą

na zamykanie szybki ochraniającej

zabezpieczenia na kłódkę oraz zaplombowania

całego urządzenia (fot. 3).

Możliwości

Dzięki maszynie cnc, możliwym staje się

stworzenie urządzenia mającego dowolnie

wybraną konfigurację gniazd i zabezpieczeń,

w miarę możliwości, jakie daje po-

98

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

wierzchnia rozdzielnicy i zgodność z ogólnie

przyjętymi normami.

Biorąc pod uwagę staranność, z jaką tworzone

są rozdzielnice TD, praktycznie nie

ograniczoną możliwość komibancji gniazd

i wyłączników oraz akcesoriów ułatwiających

korzystanie z tego urządzenia, można

śmiało stwierdzić, że firma Doktorvolt

zalicza się do czołówki producentów urządzeń

w swojej klasie.

Przedłużacze

Doktorvolt jest również producentem przedłużaczy

siłowych, kempingowych oraz zastosowania

domowego. Do produkcji kabli

Fot. 4.

Przedłużacz siłowy 32 A

przedłużających używany jest olejoodporny

przewód OnPD (H07RN-F), Przedłużacze,

sprawdzane po montażu, spinane opaską

ułatwiającą łatwe przenoszenie i przechowywanie,

na koniec pakowane próżniowo,

są wyjątkiem na polskim rynku (fot. 4).

Więcej informacji na stronie www.doktorvolt.pl

lub pod adresem e-mail kontakt@doktorvolt.pl

Fot. 3.

Rozdzielnica TD z jej opakowaniem

•

REKLAMA

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Kompensacja mocy biernej

Odbiorniki energii elektrycznej pobierają z sieci energię czynną, która zamieniana jest

na pracę i ciepło strat. Poza tym o ile nie charakteryzują się czystą rezystancją, a mają

także – jak to jest najczęściej w praktyce – charakter indukcyjny lub pojemnościowy

pobierają także energię bierną. Dotyczy to m.in. silników, transformatorów, dławików

i innych urządzeń o charakterze indukcyjnym oraz kondensatorów i prowadzonych równolegle

do siebie kabli będących odbiornikami o charakterze pojemnościowym.

Fot. 1.

Kondensatory 1-fazowe do kompensacji mocy biernej

Energia bierna – nieodłącznie

związana z działaniem niemal wszystkich

odbiorników nie wykonuje żadnej

pracy. Jej przepływ nie jest jednak obojętny

dla systemu elektroenergetycznego.

Gdy moc, a w ślad za nią energia bierna

jest pobierana w nadmiarze, obniża

istotnie parametry sieci przesyłowych.

Moc bierna pod kontrolą

Z tego też tytułu operatorzy sieci przesyłowych

wprowadzają opłaty za ponadnormatywny

pobór mocy biernej,

niejako zmuszając odbiorców energii

do racjonalnego gospodarowania mocą

bierną w systemie. Nieskompensowana

moc bierna wiąże się z niepotrzebnymi

wydatkami, a skuteczne jej wyeliminowanie

pozwala nie tylko zaoszczędzić

pieniądze, ale przyczynia się również

do racjonalnej eksploatacji urządzeń

elektrycznych. Podobnie sprawa wygląda

w przypadku odbiorników pobierających

moc bierną pojemnościową,

z tym że moc bierna pojemnościowa

Fot.: www.miflex.com.pl

i indukcyjna mają – jako wielkości wektorowe

– przeciwne znaki. Zatem jednym ze sposobów

ograniczania mocy biernej indukcyjnej może

być stosowanie dodatkowych odbiorników

o charakterze pojemnościowym i odwrotnie.

Oba rodzaje mocy biernej, zarówno indukcyjna

jak i pojemnościowa, wpływają na zwiększenie

strat cieplnych i ograniczają sprawność transformatorów

oraz linii kablowych. Wprowadzenie

kompensacji skutecznie ograniczającej moc

bierną w sieci wpływa na zmniejszenie współczynnika

mocy, wydłuża żywotność kabli,

transformatora i pozostałych elementów sieci

zasilającej. Jeśli uwzględni się zasadę kompensacji

polegającą na tym, aby niezbędną ilość

mocy biernej wytwarzać w pobliżu odbiornika,

a nie przesyłać jej przez system energetyczny,

to uzyska się następujące korzyści kompensacji:

zmniejszenie natężenia prądu w sieci i wiążące

się z tym zmniejszenie spadku napięcia i strat

mocy w liniach przesyłowych. Ponadto zmniejszenie

natężenia prądu pozwoli na zmniejszenie

przekroju przewodów linii, a wzrost współczynnika

mocy wpłynie korzystnie na pracę innych

odbiorników podłączonych do sieci.

Podstawowymi źródłami mocy biernej wytwarzanej

w systemie elektroenergetycznym są

generatory synchroniczne. Szacuje się że wytwarzają

one około 50% całej mocy biernej

systemu. Kolejne znaczące źródła mocy biernej

to: słabo obciążone linie wysokiego napięcia,

kondensatory lub baterie kondensatorów, synchroniczne

kompensatory mocy biernej pracujące

w sieci, silniki synchroniczne oraz kompensatory

statyczne – tyrystorowe.

Oprócz źródeł mocy biernej w sieci energetycznej

znajdują się także jej odbiorniki. Urządzenia

te do prawidłowej pracy (jak już wspomniano

powyżej) muszą wytwarzać pole elektromagnetyczne

i należą do nich m.in.: transformatory,

dławiki, silniki synchroniczne, lampy wyładowcze

czy przekształtniki tyrystorowe.

Moc bierna dostarczana do odbiorników

wpływa na zwiększenie wartości prądów

roboczych w sieci energetycznej, wymuszając

w ten sposób konieczność instalowania

urządzeń wytwórczych o większych mocach

i prądach znamionowych. Poza tym zwiększa

spadki napięć w liniach zasilających

i transformatorach, powoduje większe straty

energii czynnej w transformatorach, liniach

energetycznych oraz obwodach odbiorczych.

Z tego powodu dąży się to tego, aby

jak najwięcej mocy biernej kompensować

w miejscu jej zapotrzebowania – czyli przy

odbiorniku. W całym systemie energetycznym

dąży się natomiast do tego, aby mocy

biernej nie przesyłać na duże odległości.

Co dopuszczają przepisy

Dopuszczalny pobór mocy biernej z systemu

elektroenergetycznego został określony w Rozporządzeniu

Ministra Gospodarki z dnia 4 maja

2007 r. w sprawie szczegółowych warunków

funkcjonowania systemu elektroenergetycznego

(Dz.U. nr 93/2007 poz. 623, z późniejszymi

zmianami). Według powyższego rozporządze-

100 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot. 2.

Kompensator

Fot.: www.adel.net.pl

nia dopuszczalny pobór mocy biernej określono

przez podanie współczynnika tg φ , którego wartość

nie może być mniejsza niż 0,4. Przekroczenie

dopuszczalnej wartości tegoż współczynnika

skutkuje naliczeniem kar (opłat) za pobór ponadnormatywnej

mocy biernej.

Poprawę współczynnika mocy można uzyskać

poprzez unikanie nadmiernego poboru

mocy biernej lub w sposób sztuczny poprzez

instalowanie dodatkowych źródeł mocy biernej

– pojemnościowej lub indykcyjnej – przy

odbiornikach. Wybór urządzenia kompensującego

powinien zależeć od warunków technicznych,

jak i tych zdecydowanie ważniejszych

dla inwestora, czyli ekonomicznych.

Spośród takich kompensatorów jak: kompensatory

synchroniczne, kompensatory energoelektroniczne

czy kondensatory, najczęściej

stosowane są baterie kondensatorów często

wyposażane w urządzenia do automatycznego

włączania członów kondensatorowych.

Moc kondensatorów potrzebną do kompensacji

można obliczyć na podstawie stosunkowo

prostych zależności.

Należy pamiętać, aby dobrana moc baterii

nie spowodowała przekompensowania, bowiem

w takich wypadkach odbiornik zmienia

charakter z indukcyjnego na pojemnościowy,

a zatem do sieci będzie generowana

moc bierna pojemnościowa, a to też może

być szkodliwe, a nawet niebezpieczne.

Baterie kondensatorów

Baterie kondensatorów z punktu widzenia

wykonania dzieli się na jedno- lub trójfazowe.

Natomiast pod kątem napięcia znamionowego

można wyróżnić baterie niskich napięć

(do 1 kV), średnich napięć (do 30 kV), wysokich

napięć (do 110 kV) oraz najwyższych

napięć (>110 kV). Inny podział kondensatorów

uwzględnia miejsce ich zainstalowania i tutaj

baterie kondensatorów mogą być w wykonaniu

wnętrzowym, napowietrznym lub wnętrzowo-

-napowietrznym. Poza tym klasyfikacja ta

uwzględnia także wykonania do specjalnych

warunków środowiskowych, takich jak: kopalnie

czy pomieszczenia zapylone. Rozwiązania

napowietrzno-wnętrzowe najczęściej można

spotkać w rozdzielniach zakładów przemysłowych,

w których ze względu na brak miejsca

człony kondensatorowe montuje się na powietrzu,

a pola regulacyjne wewnątrz rozdzielni.

Jeśli w sieci energetycznej nie występują wyższe

harmoniczne prądu i napięcia oraz nie ma

możliwości wystąpienia zjawisk rezonansowych

w obwodzie baterii kondensatorów oraz indukcyjności

układu zasilania, to baterie kondensatorów

nie wymagają dodatkowych dławików rezonansowych.

W przeciwnym przypadku należy dołączyć

szeregowe dławiki rezonansowe – wtedy

powstaje tzw. filtr odstrojny (bateria z dławikami

Fot. 3. Regulator Nowar 2618

rezonansowymi chroniącymi przed zjawiskami

rezonansowymi) lub pasywny filtr wyższych harmonicznych.

Bateria kondensatorów z indukcyjnością

dławika szeregowego tworzy filtr o pewnej

częstotliwości własnej. Dla wszystkich częstotliwości

mniejszych od częstotliwości własnej filtru

(również dla częstotliwości 50 Hz) filtr ma charakter

pojemnościowy czyli kompensuje moc

bierną indukcyjną. Natomiast dla częstotliwości

większych od częstotliwości własnej obwód bateria

kondensatorów – szeregowy dławik, stanowi

charakter indukcyjny, uniemożliwiając dla tych

częstotliwości wystąpienia rezonansu w obwodzie

bateria kondensatorów – sieć zasilająca. Najczęstszymi

źródłami wyższych harmonicznych są

odbiorniki nieliniowe oraz przekształtniki tyrystorowe.

Jednak ich występowanie w sieci nie oznacza,

że automatycznie należy stosować dławiki

rezonansowe podpięte do baterii kondensatorów,

bowiem o ich zastosowaniu decyduje analiza

możliwości wystąpienia zjawisk rezonansowych.

Podstawowym kryterium możliwości pracy baterii

kondensatorów w obecności wyższych harmonicznych

prądu jest sumaryczny prąd obciążenia

baterii, który nie może przekroczyć 1,3I CN prądu

znamionowego kondensatorów. Analizę należy

Fot.: www.kmbsklep24.pl

Fachowy Elektryk 4 • 2016

101

PORADY

Fachowego Elektryka

przeprowadzić dla wszystkich możliwych stopni

regulacji baterii kondensatorów.

Ze sterownikiem

Nowoczesne baterie kondensatorów mają

mikroprocesorowe sterowniki do regulacji

ich pracy. Sterowniki te pełnią wiele funkcji

m.in. są to funkcje pomiarowe czy alarmowe

oraz współpracują z łącznikami stykowymi

lub bezstykowymi. Wybierając konkretny

sterownik do baterii kondensatorów, należy

przede wszystkim zwrócić uwagę na dynamikę

zmian obciążenia. Pod tym względem urządzenia

kompensacyjne można podzielić na:

• urządzenia do obciążeń wolnozmiennych

(z czasem reakcji 1 minuta dla

baterii niskonapięciowych oraz 5 minut

dla baterii średniego i wysokiego

napięcia),

• urządzenia do obciążeń o średniej dynamice

zmian obciążenia (1-3 sekundy),

• urządzenia do obciążeń szybkozmiennych,

gdzie czas reakcji kompensatorów

jest poniżej 40 ms.

Sztuka doboru

Podstawą prawidłowego doboru układu kompensującego

jest prawidłowe oszacowanie

zapotrzebowania na moc bierną pojemnościową.

Dokonując takiego szacunku, można

oprzeć się na jednym z dwóch kryteriów:

• likwidacji lub zminimalizowania opłat

za energię bierną,

• minimalizacji obciążeniowych strat

energii i spadków napięć.

O wyborze kryterium i poziomie skompensowania

mocy biernej indukcyjnej winien

decydować rachunek ekonomiczny. Analizując

koszty kompensacji mocy biernej

po stronie efektów, należy uwzględnić takie

elementy jak:

• likwidacja lub ograniczenie opłat za

energię bierną,

• ograniczenie strat energii czynnej,

• możliwość zainstalowania dodatkowych

odbiorów bez wymiany kabli,

transformatorów czy innych elementów

w układzie zasilająco-rozdzielczym,

• efekty ekonomiczne wynikające z obniżenia

zawartości wyższych harmonicznych,

• inne aspekty jak choćby umożliwienie

pracy odbiorników energii elektrycznej

w warunkach znamionowych.

Fot. 4.

Regulator mocy biernej

W skład kosztów inwestycyjnych dotyczących

kompensacji mocy biernej wchodzą następujące

koszty: wykonanie dokumentacji,

zakup urządzeń kompensacyjnych, montaż

urządzeń kompensacyjnych i pomiary odbiorcze

wraz z uruchomieniem, koszty atestów

i dopuszczeń, koszty eksploatacji oraz

koszty utrzymania w ruchu i serwisowania.

Baterię kondensatorów powinno dobierać się

w oparciu o pomiary sieci. Podstawowe korzyści,

jakie daje metoda doboru kondensatorów

na podstawie pomiarów parametrów sieci, to:

• dokładny dobór mocy baterii kondensatorów,

co redukuje jej koszt i pozwala

na optymalne jej wykorzystanie, koszt

pomiarów zwraca się w cenie baterii;

• dobór optymalnego stopniowania członów

baterii na podstawie pomiarów

zmian mocy biernej, co gwarantuje

właściwą kompensację przez cały czas

pracy i przy różnym poborze mocy;

• możliwość oceny czy będzie występował

rezonans, co wiąże się z eliminacją

ryzyka szybkiego uszkodzenia baterii;

Fot.: www.lopi.pl

• gwarancja doboru właściwej metody

kompensacji;

• możliwość zdecydowania, czy korzystniejsza

będzie kompensacja grupowa

czy indywidualna (lokalna).

Czas trwania pomiarów parametrów sieci powinien

być zależny od specyfiki odbiorcy. Dla

dużych odbiorców o zmiennym cyklu produkcji

należy tak dobrać czas pomiarów, aby obejmowały

on wszystkie rodzaje produkcji (zazwyczaj

jest to od 1-4 dni). Jeśli odbiorcy mają stały cykl

produkcji i zaliczają się do grupy odbiorców dużych

bądź średnich, to pomiar powinien trwać

tak, aby minimalnie objął jeden pełen cykl produkcyjny

(zazwyczaj jest to czas od kilku godzin

do jednej doby). Przyjmuje się, że dla budynków

biurowych i komunalnych pomiar parametrów

sieci powinien trwać co najmniej kilka godzin,

a w przypadku mocy biernej pojemnościowej

– dobę. Mali odbiorcy o mocy do 40 kW mają

czas pomiaru określany w zależności od rodzaju

obiektu, liczby odbiorników i cyklu produkcji

i może on trwać od kilku godzin do jednej doby.

102 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot. 5.

Baterie kondensatorów zvar w szafie

Dokonując pomiarów, należy zwrócić uwagę nie

tylko na moc bierną i czynną, ale także na to, czy

w sieci występują odkształcenia prądu i napięcia.

Jest to istotne z punktu widzenia wyposażenia

baterii w dławiki odstrajające.

Prawidłowo dobrana i wykonana bateria

kondensatorów powinna pracować kilkanaście

lat, tracąc niewiele ze swojej pojemności.

Jeżeli bateria przestaje działać po kilku

miesiącach lub kilku latach, oznacza to,

że została źle dobrana. Zazwyczaj uszkodzenie

baterii jest całkowite, a wymiana

uszkodzonych kondensatorów nie ma sensu,

gdyż one również szybko ulegną awarii.

Inną metodą doboru baterii kondensatorów

jest metoda na „podstawie faktury”. Jednak

może ona tylko w przybliżeniu określać moc

baterii. Niestety pozostałych jej parametrów,

takich jak typ i rodzaj regulatora z danych

zawartych na fakturze wywnioskować nie

można. W takiej sytuacji nie pomoże również

wiedza na temat rodzaju użytkowanych przez

odbiorcę urządzeń. Kupując baterię dobraną

w taki sposób, ryzykujemy, że nie spełni swojej

roli lub szybko ulegnie uszkodzeniu.

Podstawowe zasady

Dokonując zakupu baterii kondensatorów,

warto kierować się kilkoma podstawowymi

zasadami takimi jak:

• bateria musi być dobrana indywidualnie

dla konkretnego odbiorcy – baterii na

pewno nie wolno dobierać na zasadzie

„podobieństwa” odbiorców;

• nie zawsze bateria kondensatorów jest

najlepszym lub najtańszym rozwiązaniem

Fot.: www.zenex.pl

– w przypadku niewielkiej liczby odbiorników

(głównie 1-fazowych o niewielkiej

mocy) bardziej skuteczna i opłacalna

może być kompensacja indywidualna;

• najpierw zlecamy dobór baterii kondensatorów,

a dopiero później pytamy

o konkretne oferty – jeśli zapytamy

o dobór i dostawę baterii jednocześnie

to oferenci, chcąc wygrać, będą dbali

o to, aby oferowane przez nich urządzenie

było najtańsze, a nie dopasowane do

warunków, w jakich będzie musiało ono

pracować;

• pomiary powinny być przeprowadzone

odpowiednio do profilu odbiorcy – czyli

powinny być odpowiednio długie i prawidłowo

przeprowadzone;

• cena baterii jest ściśle uzależniona od jej

mocy – dlatego zawsze należy kupować

baterię kondensatorów o mocy dobranej

do rzeczywistego zapotrzebowania. Kupowanie

baterii na wyrost nie ma ekonomicznego

uzasadnienia;

• należy tak dobrać stopniowanie baterii,

aby zapewnić optymalne jej działanie

– liczbę stopni kondensatorowych jak

i ich moc decydują o tym, jak będzie

działać bateria i jaki będzie jej koszt. Źle

dobrane stopniowanie (w postaci zbyt

dużych członów) będzie powodować

problem z kompensacją mocy biernej

indukcyjnej przy małym obciążeniu.

Natomiast duża liczba drobnych stopni,

w przypadku odbiorców o stałym profilu

z niewielkimi zmianami w czasie, niepotrzebnie

zwiększy koszt urządzenia.

Baterie kondensatorów to urządzenia bezobsługowe.

Ze względu na automatyzację ich

pracy nie jest wymagana żadna dodatkowa

ich obsługa. Jedyną czynnością związaną

z eksploatacją tych urządzeń jest okresowa

wymiana filtrów w nawiewach szafy.

Tytułem podsumowania

W szerokiej gamie urządzeń kompensacyjnych

możliwych do stosowania w praktyce, największe

znaczenie odgrywają kompensatory oparte

na kondensatorach energetycznych. Wynika

to z ich zalet, z których podstawową jest stosunkowo

niska cena, małe straty własne mocy

czynnej, prosta obsługa eksploatacyjna. Skuteczna

kompensacja mocy biernej jest jedynym

skutecznym sposobem zmniejszenia rachunków

za energię elektryczną. Skuteczna kompensacja

oznacza dobrze dobrane i prawidłowo

działające urządzenie kompensujące, jakim jest

bateria kondensatorów. Jak wspomniano powyżej,

w doborze baterii kondensatorów należy

posługiwać się metoda opartą na pomiarze

parametrów sieci, gdyż tylko ta metoda daje

pełen obraz sieci, jej obciążenia, poboru mocy

biernej i jej zmienności w czasie, odkształceń

napięcia i prądu itp., dzięki czemu można optymalnie

dobrać wielkość i rodzaj baterii, a zatem

w sposób maksymalny zoptymalizować koszty

inwestycji oraz ograniczyć koszty energii elektrycznej,

pomniejszając je o wartość opłat związanych

z poborem energii biernej.

Robert Gabrysiak

Literatura i źródła informacji:

1. http://www.korporacjasystem.pl/kompensacja_mocy_biernej_teoria.html

2. http://www.polskiprad.pl/kompensacjamocy-biernej.html

3. http://www.olmex.pl

4. https://www.energiadlafirm.pl/strefaklienta/porady-doradcow/kompensacjamocy-biernej-pewny-sposob-na-nizszerachunki-_3.html

5. http://www.rebud.pl

6. http://www.elmaenergia.pl/resources/

wybrane%20zagadnienia%20kompensacji%20mocy%20biernej.pdf

7. http://www.twelvee.com.pl

8. http://www.doradcyenergetyczni.com.pl

9. K. Matyjasek: „Najnowocześniejsze

rozwiązania techniczne układów kompensacji

mocy biernej”, www.korporacjasystem.pl

Fachowy Elektryk 4 • 2016

103

INTELIGENTNY

budynek

Komfortowa obsługa

inteligentnej instalacji

Urządzenia sterownicze inteligentnych instalacji są ich wizytówkami. Wygląd i funkcjonalność

tych urządzeń decyduje o ocenie całej instalacji. Bardzo ważne jest przy tym zdanie osób

sporadycznie korzystających z nowoczesnych rozwiązań. Jeśli bez problemu radzą sobie

z podstawowymi funkcjami, to dobrze świadczy o producencie i o projektancie. Inteligentny

dom musi być wyposażony w dobrze zaprojektowane urządzenia obsługowe, które realizują

dobrze zaplanowane funkcje.

PROMOCJA

Fot.: GIRA

Fot. 1.

Urządzenia systemu Gira G1 są funkcjonalną i dyskretną ozdobą pomieszczenia

Każdy dom, także najbardziej inteligentny

nie może się obejść bez urządzeń

obsługowych umieszczonych

na ścianach. Najczęściej w miejscach

typowych dla tradycyjnych wyłączników.

Także oczekiwania użytkowników

są podobne. Oczekują oni łatwego

i szybkiego osiągnięcia zamierzonego

celu. Zwykle jest nim załączenie ogólnego

oświetlenia. Najlepiej, aby dało

się to zrobić po omacku, gdy trudno dostrzec

łącznik. Machinalnym ruchem ręki, bez precyzyjnego

celowania w konkretny klawisz.

Później, gdy już jest jasno, można wygodnie

korzystać z innych przycisków. Najważniejszy

jest zawsze pierwszy krok.

Od przycisku do panelu

Do sterowania w inteligentnych instalacjach

używane są czujniki przyciskowe, czujki

ruchu i obecności, małe i duże panele dotykowe

oraz urządzenia mobilne. Można

też używać urządzeń konwencjonalnych

powiązanych z systemem. Na przykład

w drzwiach do łazienki można zamontować

kontaktron, który przyłączony do wejścia binarnego

będzie załączać oświetlenie na czas

potrzebny do załączenia oświetlenia na stałe

lub szybkiego umycia rąk. Jeśli instalacja

wyposażona będzie w wyrobnik (dla kor.

104 Fachowy Elektryk 4 • 2016

INTELIGENTNY

budynek

Fot.: GIRA

Fot. 2.

Interfejs Gira zapewnia łatwą

i intuicyjną obsługę dowolnych

funkcji ze pomocą urządzeń

mobilnych

– urządzenie wykonawcze) ściemniający, to

oświetlenie po wejściu załączy się na ustawioną

wartość, a następnie zacznie się powoli

rozjaśniać. To przyjazne rozwiązanie

nie powoduje nieprzyjemnych wrażeń występujących

przy nagłym rozbłysku.

Natomiast urządzenia mobilne, tak chętnie

używane przez nowoczesne osoby, nigdy

nie zastąpią urządzeń obsługowych instalowanych

na stałe w sprawdzonych miejscach.

Wadą ich jest powolny dostęp do funkcji

sterowniczych. Załączenie oświetlenia wymaga

kilku kroków. Nigdy nie wystarczy

jeden ruch. Wszelkie smartfony i ajfony są

wspaniałym rozwiązaniem, gdy wypoczywa

się przed telewizorem na kanapie lub

w ogrodzie na hamaku. Urządzenia te są zawsze

pod ręką. I z każdego miejsca można

leniwie osiągnąć pożądany cel. Gdy nigdzie

się nie spieszy, można spokojnie przejść

przez menu, różne okna czy aplikacje, aby

dojść do funkcji, która w danym czasie jest

potrzebna. Im więcej funkcji dostępnych

na urządzeniu, tym dłuższa droga do ich realizacji.

Nigdy nie będzie to tak proste, jak

dotknięcie przycisku. Zwłaszcza jednoklawiszowego.

Ale także w przypadku przycisków

wieloklawiszowych możliwe jest takie

dobranie czujnika, aby zapewnić łatwą obsługę.

Przykładem może być wykorzystanie

4-klawiszowego czujnika przyciskowego,

w którym w jednym polu znajdzie się jeden

duży klawisz. Innym rozwiązaniem, niestety

wymagającym precyzyjniejszego ruchu

ręką, jest odpowiednie zaprogramowanie

przycisku. Jeśli w każdym pomieszczeniu

naciśnięcie górnego przycisku z lewej

strony zawsze załączać będzie podstawowe

określenie, bardzo szybko można opanować

bezbłędne trafianie w odpowiednie miejsca.

Zwłaszcza wtedy, gdy punkt ten będzie zaznaczony

dyskretnie świecącą diodą. Przy

tym rozwiązanie to jest przyjazne dla osób,

np. okresowych gości, korzystających

z tych przycisków okazjonalnie. Jednakowy

układ podstawowych funkcji realizowanych

za pomocą czujnika przyciskowego

jest łatwy do przyswojenia dla

każdego.

Oczywiście nie jest to jedynym rozwiązaniem

ułatwiającym korzystanie

z inteligentnych instalacji. Pierwsze

działanie po wejściu do pomieszczenia

może być wybierane także

przez krótkie (lub, wprost przeciwnie,

długie) naciśnięcie

konkretnego lub dowolnego

przycisku. Niestety rozwiązanie

to znacznie zmniejsza

liczbę funkcji, która pozostaje

do dyspozycji. W przypadku

zaprogramowania w ten

sposób przycisku 3-klawiszowego

do wykorzystania

pozostaje jedynie 6 funkcji jednobitowych.

Oczywiście za pośrednictwem

homeserwera można

je wykorzystać do dowolnych celów.

Także do ściemniania lub przywoływania

scen. W normalnych warunkach taka

liczba funkcji całkowicie wystarcza.

Pod warunkiem, że będą rozsądnie zaplanowane.

Niektórzy producenci oferują czujniki

przyciskowe wyposażone

w klawisze mające dodatkowe

możliwości. Klawisz typowego

czujnika przyciskowego składa

się w rzeczywistości z dwóch Fot. 3.

przycisków. W zależności

od budowy urządzenia mogą być one

skryte pod końcami jednego klawisza lub

stanowić dwa samodzielne przyciski. Działania

ich mogą dotyczących dwóch przeciwstawnych

funkcji dotyczących tego samego

odbiornika (np. załączania i wyłączania

kinkietu, rozjaśniania i ściemniania żyrandola,

czy opuszczania i podnoszenia żaluzji)

lub dwóch zupełnie innych odbiorników

(np. lewy przycisk może służyć do obsługi

ściemnianej lampy, a prawy do sterowania

żaluzją wyposażoną w obracające

się listwy). A w przypadku wykorzystania

do sterowania rozkazów jednobitowych,

każdy z przycisków może realizować dwie

niezależne funkcje (naciśnięcie krótsze niż

pół sekundy może na przemian załączać

Fot.: GIRA

Interfejs Gira ułatwia obsługę dowolnych

funkcji ze pomocą urządzeń mobilnych.

Służy nie tylko do sterowania i kontroli, lecz

także do projektowania i doboru urządzeń

Fachowy Elektryk 4 • 2016

105

INTELIGENTNY

budynek

i wyłączać kinkiety, a dłuższe niż pół sekundy

– opuszczać i podnosić rolety). Niektórzy

producenci oferują jeszcze możliwość

naciśnięcia klawisza na środku. Wtedy

wyzwalany jest kolejny rozkaz. I właśnie

tę funkcję można do inicjowania pierwszej

funkcji. Wszędzie, na całym obiekcie identycznie.

A jako, że jest to funkcja dodatkowa,

można tak zaprogramować wszystkie

klawisze, bez uszczerbku dla funkcjonalności

całego urządzenia.

Alternatywnym rozwiązaniem jest umieszczenie

w strefie wejściowej panelu dotykowego.

Ale wyłącznie małego. Duże zwykle

montowane są w miejscach reprezentacyjnych,

tak aby stanowiły element dekoracyjny,

poza funkcjami użytkowymi. Aby

panel dotykowy umożliwiał szybkie, łatwe

i machinalne załączenie głównej funkcji,

musi reagować właściwie na pierwszy dotyk

inaczej, niż na podstawowe czynności

obsługowe. Dobrym rozwiązaniem są

panele pobudzane w stanie uśpienia przez

przyłożenie dłoni do ekranu. Taki gest łatwo

wykonać, także w zupełnej ciemności.

Przyłożenie ręki powinno inicjować podstawową

funkcję: załączenie oświetlenia

komunikacyjnego (i równocześnie uaktywnienie

urządzenia). Kolejne czynności można

wybierać, czytając wyświetlane napisy.

Lub przejść do dużego panelu dotykowego

i tam wybierać odpowiednie funkcje szczegółowe.

Można też to uczynić już w pozycji

siedzącej, korzystając z jakiegoś urządzenia

mobilnego względnie notebooka.

Fot.: GIRA

Fot. 4.

Gira Esprit Linoleum – czujnik

przyciskowy z regulatorem temperatury.

Każdym klawiszem może

sterować naciskając go na końcach

lub w środku

Zgodnie z potrzebami

i przy spełnieniu kryteriów

W trakcie planowania instalacji konieczne

jest dobre rozpoznanie potrzeb przyszłego

użytkownika. W zależności od jego preferencji

trzeba określić wszystkie funkcje

realizowane za pomocą danego przycisku

lub panelu. W szczególności ważne jest

zdefiniowanie pierwszej funkcji, która będzie

powtarzana zawsze po wejściu do pomieszczenia

po zmroku. Funkcja ta może

być inna dla każdego pomieszczenia. Zawsze

dostosowana do specyficznych potrzeb

miejsca. Najprostszym działaniem

jest załączenia oświetlenia. Załączenie

od razu na pełną jasność lub powolne rozjaśnianie

(od zera lub ustalonej wartości).

Początkowa wartość i czas oczekiwania

na pełne rozjaśnienie powinno zostać dobrane

już po uruchomieniu całej instalacji

i pełnym wyposażeniu domu, tak aby użytkownik

sam określił, jakie wartości mu

najbardziej odpowiadają. Alternatywą jest

przywoływanie scen. Jest to rozwiązanie

znacznie lepsze, gdyż dotyczy dowolnej

liczby lamp i pozostałego wyposażenia pomieszczenia.

Także rolet, żaluzji, zasłon,

a także ogrzewania. W ramach scen można

też uruchamiać sprzęt audio wideo. Warunkiem

jest jedynie zdefiniowanie sceny.

Nie można przy tym zapomnieć, że przypisanie

jakiejś sceny przyciskowi wyklucza

(niemal) użycie go do wywoływania kolejnej

funkcji.

Innym rozwiązaniem jest zaprogramowanie

sekwencji zdarzeń. Z reguły wymaga

to wykorzystania dodatkowego urządzenia

– home serwera lub modułu logicznego.

Przy takim podejściu pierwsze dotknięcie

panelu lub wyzwolenie pierwszego działania

za pomocą przycisku wywołuje ciąg

zdarzeń następujących po sobie w określonych

odstępach czasu. Zdarzenia te mogą

być powiązane logicznie z informacjami napływającymi

z innych czujników. Przykładem

może być uwarunkowanie opuszczenia

rolet od czynników panujących wewnątrz

pomieszczenia i na zewnątrz domu. Po porównaniu

natężeń oświetlenia z czujnika

wewnętrznego i zewnętrznego rolety będą

opuszczane tylko wtedy, gdy na zewnątrz

jest ciemniej niż w domu. Innym warunkiem

może być blokowanie opuszczania

żaluzji zewnętrznych lub markiz, gdy wieje

silny wiatr. Działanie warunków i sekwencji

często służy do realizacji zaplanowanych

funkcji dopiero po pewnym czasie. Gdy

przy wejściu do pomieszczenia zostanie

wysłany rozkaz przywołania sceny, w pewnych

warunkach może początkowo nic się

nie dziać. Gdy jest wystarczająco jasno, nie

załączy się oświetlenie, nie zamkną zasłony.

Pozornie nic się nie zdarzy. Instalacja będzie

czekać na spełnienie warunków. Dopiero

po spełnieniu zadanych warunków zaczną

następować po sobie poszczególne zdarzenia.

Oświetlenie poczeka do zapadnięcia

zmierzchu lub do określonej godziny. Podobnie

pozostałe urządzenia. Także ogrzewanie

(chłodzenie) przełączy się w tryb

komfortowy, ale rozpocznie grzać (oziębiać)

dopiero, gdy temperatura spadnie poniżej

zadanej. W pracowniach plastycznych

i tam, gdzie wykonywane są precyzyjne

prace wymagające stałego natężenia oświetlenia,

aktywuje się jedynie czujka natężenia

oświetlenia. Jeśli warunki odpowiadać będą

zadanym, to nie zaobserwuje się żadnej reakcji.

Dopiero po wyjściu poza wyznaczone

granice nastąpi reakcja. Jeśli oświetlenie naturalne

będzie zbyt silne, zostaną zasunięte

(do odpowiedniego stopnia) rolety lub listwy

żaluzji obrócą się o kąt pozwalający

na pożądaną redukcję światła naturalnego

docierającego do miejsca pomiaru. Natomiast

w wypadku gdy zacznie brakować

światła słonecznego, niedobór zostanie uzupełniony

światłem sztucznym.

Inteligentne łączenie funkcji

Zakres działania urządzeń obsługowych

zainstalowanych w pobliżu wejść do pomieszczeń

nie może ograniczać się do jednej

funkcji. Nawet gdy jest to przywołanie

funkcji lub sekwencji zawierającej wiele

scen i warunków (fizycznych i czasowych).

Użytkownicy przyzwyczajeni do instalacji

tradycyjnych, a takich jest zdecydowana

większość, żądają, aby dało się oddzielnie

sterować każdym z odbiorników, każdą

z lamp. Z pozoru wydaje się to logiczne.

Jednak coraz częściej współczesne salony

są wyposażane w wiele opraw oświetleniowych,

różne rodzaje ogrzewania, klimatyzatory,

żaluzje, rolety i wiele innych

urządzeń. Spełniając życzenie klienta, integrator

musiałby zaprojektować wielkie

zestawy czujników przyciskowych. Jest to

możliwe. Większość producentów oferuje

pięciokrotne ramki. W każdym polu ramki

mógłby znaleźć się czteroklawiszowy

106 Fachowy Elektryk 4 • 2016

INTELIGENTNY

budynek

czujnik przyciskowy. W ten sposób użytkownik

dostałby do dyspozycji 20 klawiszy,

czyli 40 przycisków. Przyjęcie takiego

rozwiązania prowadzi do zniechęcenia

użytkowników i sprawia, że inteligentna

instalacja zamiast zachwycić będzie zniechęcać

do tego rozwiązania. Inteligencja

instalacji zależy, przede wszystkim,

od inteligencji projektanta i jego umiejętności

wybadania potrzeb klienta i mądrego

określenia realizowanych funkcji.

Jestem przekonany, że niemal zawsze

można ograniczyć się do czujnika przyciskowego

wyposażonego z pięć klawiszy

i regulator temperatur. Choć w znakomitej

większości zastosowań wystarczą trzy klawisze

lub dwa klawisze plus regulator temperatury.

Jeśli zlecający upiera się przy możliwości

obsługi każdego obwodu z osobna,

konieczne jest zaproponowanie któregoś

z paneli dotykowych. Każdy z nich wystarczy

do realizacji wszystkich funkcji

oczekiwanych przez klienta. W pobliżu

drzwi całkowicie wystarczą małe, np.

Fot.: GIRA

6” wyświetlacze dotykowe. Każdy z nich

pozwala na zaprogramowanie ponad 100

funkcji. Przykładem takiego urządzenia

jest G1 oferowany przez firmę Gira. Jest

wyjątkowo wygodny w obsłudze, gdyż

realizuje kilka ciekawych funkcji ułatwiających

korzystanie z niego. Przede wszystkim

ma wbudowany czujnik zbliżeniowy

aktywujący panel po wykryciu, że ktoś

zbliża się do urządzenia. Uśpiony panel

jest niewidoczny w ciemności. Zwłaszcza,

gdy jest czarny. Załączenie wyświetlacza

po wykryciu zbliżającej się osoby pozwala

na łatwą lokalizację urządzenia.

Kolejną zaletą jest wywoływanie pierwszej

funkcji przez przyłożenie dłoni do ekranu.

Jest to wygodna zawsze, a zawłaszcza wtedy,

gdy stoi się na progu ciemnego pomieszczenia.

Bez celowania w konkretny punkt

osiągane jest pożądane działanie.

Kolejne kroki małego panelu niewiele

różnią się od obsługi smartfonu czy tabletu.

Urządzenia jest tak samo obsługiwane

dotykiem i gestem. Różnica polega na interfejsie

graficznym. Ekran jest podzielony

na aktywne pola, które służą do wywoływania

konkretnych funkcji lub

do nawigacji. Odpowiednie pogrupowanie

funkcji (pomieszczeniami,

instalacjami itp.) zapewnia szybkie

osiągnięcie celu. Czy to dostępu

do konkretnej funkcji, czy też odczytu

jakichś wartości lub stanów.

Oczywiście także tan mały panel

dotykowy, tak jak znacznie większe

panele, odgrywa także rolę w pełni

funkcjonalnego wideounifonu. Po

wywołaniu przez gościa stojącego

przy wejściu natychmiast wraz

z dźwiękiem dzwonka pojawia się

obraz z kamery domofonowej. Jeśli

wokół budynku jest więcej kamer,

to można je łatwo przełączać,

uzyskując pełny obraz otoczenia.

Zobaczenie obrazu i rozmowa

z przychodzącym nie wymaga żadnych

dodatkowych czynności, jak

na przykład uruchamianie specjalnych

aplikacji.

Fot. 5.

Fot.: GIRA

Gira czteroklawiszowy czujnik

przyciskowy. Duzy klawisz, łatwo

znajdowany w ciemności, służy do

wybierania najczęściej używanych

funkcji

Jest on często „zakłócony” wymaganiami

klienta, który wszystko odnosi do dotychczasowych

doświadczeń z instalacją konwencjonalną.

Podobną „barierą” bywają architekci

i projektanci wnętrz. Wynika to z jednej strony

z większej dbałości o wygląd, niż o funkcjonalność.

A z drugiej – ze słabej znajomości

możliwości instalacji magistralnych. Najlepszą

formą współpracy jest podział kompetencji.

Osoba odpowiedzialna za zaprojektowanie

wyglądu pomieszczenia powinna jedynie

określić wygląd urządzeń obsługowych. Plus

ewentualnie określić miejsca ich montażu.

Biorąc jednak pod uwagę, że nie wszyscy

projektujący wnętrza przykładają dużą wagę

do ergonomii i komfortu eksploatacji, należy

wspólnie określać przeznaczenie każdego

elementu obsługowego i czujnika. Najlepiej,

aby kierując się oczekiwaniami inwestora,

wspólnie z architektem zaplanować miejsca

montażu i sporządzić listę funkcji realizowanych

w każdym z tych miejsc.

Fot. 6.

Gira G1 obsługiwany jednym palcem,

wystarczy wybrać funkcję, scenę, domofon,

instalację lub pomieszczenie

Kluczowe znaczenie podziału ról

W interesie wszystkich integratorów

i wszystkich osób eksploatujących inteligentne

instalacje jest zapewnienie

właściwego procesu projektowania.

Andrzej Dubrawski,

TEMA 2 sp. z o.o.

Przedstawicielstwo firmy

Gira w Polsce

Fachowy Elektryk 4 • 2016

107

WARSZTAT

Fachowego Elektryka

Mineralny ulepszacz gruntu – GEM

Wymagania w zakresie rezystancji stawiane projektowanym instalacjom uziemiającym w określonych

przypadkach odbiegają od wyników osiąganych przy nawet bardzo poprawnym ich wykonaniu.

Wynika to najczęściej z zastanych

warunków glebowych, np. gdy rezystancja

gruntu różni się od przyjętej

w obliczeniach, albo zastano w gruncie

przeszkody uniemożliwiające wykonanie

zaprojektowanej instalacji. Są

też sytuacje, w których z góry – już

na etapie projektowania – wiadomo,

że parametry będą nie osiągalne przy

wykorzystaniu standardowych metod

lub sama budowa uziemienia będzie

bardzo trudna lub niemożliwa (podłoże

skalne). W każdej z wymienionych

sytuacji rozwiązaniem może być

mineralny ulepszacz gruntu opisywany

przez normę PN-EN 62561-7,

np. GEM firmy Erico.

Rys. 1.

Przykłady zastosowania GEM

Czym dokładnie jest GEM

Poniżej pominę kwestie prawne, normatywne,

doboru lokalizacji dodatkowych

uziemień itp. Skupię się natomiast

na kwestiach samych rozwiązań

i technologii, tj. na wspomnianym

wyżej Ground Enhancement Material

– GEM, czyli materiale poprawiającym

rezystywność, też mineralnym

ulepszaczu gruntu, Jest to bardzo skuteczny,

bezobsługowy, trwały, łatwy w użyciu

i przyjazny dla środowiska środek. Znakomicie

sprawdza się w miejscach bardzo suchych,

piaszczystych, żwirowych, kamienistych, czy

wręcz litych skałach, gdzie wspaniale zwiększa

efektywne pole powierzchni oddawania

prądów z przewodnika uziemienia do otoczenia.

Spisuje się również bardzo dobrze, gdy

nie ma możliwości głębokiego pogrążania

uziomów pionowych lub są wyraźne deficyty

powierzchni działki pod zabudowę instalacją

uziemiającą.

GEM jest materiałem z dużym udziałem węgla

i nie powoduje korozji, poprawia skuteczność

uziemienia, szczególnie na obszarach

o słabej przewodności np. w skalistym podłożu

górskim czy glebie piaszczystej. Oporność

masy GEM wynosi ok 2 omów na cm, co

stanowi ok. 1% oporności standardowej masy

bentonitowej.

Materiał ten dostarczany jest w formie worków

o masie 11 kg (rys. 2) zawierających substancję,

która po zmieszaniu z wodą w określonej

proporcji osiąga konsystencję rzadkiego betonu

(rys. 3) i jest gotowa do instalacji. GEM

składa się bowiem również z cementu portlandzkiego,

który twardnieje do 3 dni. Pełną

wytrzymałość i optymalną rezystancję GEM

uzyskuje w ciągu 28 dni. Po tym czasie staje

się on dobrze przewodzącym betonem – dotyczy

to każdych warunków glebowych. GEM

utrzymuje stały poziom wydajności przez cały

okres żywotności uziemienia. Nie wypłukują

go wody gruntowe. Do jego instalacji wystarczy

jedna osoba. Autoryzowanym dystrybutorem

Erico (obecnie Pentair) na polskim rynku

jest fhu PARTNER.

Krótka instrukcja instalacji GEM na przewodniku poziomym

1. Zmieszać GEM z wodą do postaci zawiesiny przy użyciu betoniarki lub

wymieszać w wiadrze, taczce itp. Użyć 6-8 l czystej wody na 1 worek

GEM. Nie mieszać GEM ze słoną wodą .

2. Rozłożyć GEM w takiej ilości, aby pokrywał min. 5 cm warstwą dno

wykopu o szerokości min. 10 cm.

3. Odczekać 30–60 min, umożliwiając stwardnienie GEM. Jest to konieczne,

aby przewodnik instalacji nie zapadał się w masie.

4. Umieścić przewód na górze GEM. W miejscach, w których przewód

będzie wychodził z materiału, należy zabezpieczyć odcinki przewodnika

poprzez owinięcie ich taśmą izolacyjno-konserwującą na długości

10 cm (po 5 cm wewnątrz i na zewnątrz masy).

5. Rozprowadzić drugą część GEM nad przewodnikiem, układając ją

bezpośrednio na poprzedniej warstwie. Warstwa powinna mieć grubość

min. 5 cm.

6. Odczekać 30–60 min, umożliwiając stwardnienie GEM.

7. Ostrożnie wypełnić wykop zasypką o grubości ok. 10 cm.

8. Po odczekaniu 24 godzin wykop w całości zasypać, a jeśli jest potrzeba

– ubić.

108 Fachowy Elektryk 4 • 2016

WARSZTAT

Fachowego Elektryka

Rys. 2. GEM – opakowanie handlowe

Rys. 3. Rozrobiony GEM przygotowany Rys. 4.

do aplikacji

Ława z GEM na bednarce, wykop

wykonany koparką

W tym miejscu należy wspomnieć, dla uwagi

i przestrogi, że GEM i rozwiązywanie przy

jego użyciu problemów z rezystancją w instalacjach

uziemiających nie ma nic wspólnego

z tzw. uziomami chemicznymi czy aktywnymi.

Uziomy chemiczne i aktywne, dostępne

w Polsce, są rozwiązaniami poprawiającymi

rezystancję jedynie na krótki czas, ze względu

na wypłukiwanie składników przez wody

gruntowe i opadowe, są szkodliwe dla środowiska

i (co jest najważniejsze z punktu widzenia

bezpośredniego bezpieczeństwa ludzi)

nie spełniają jakichkolwiek norm polskich ani

europejskich.

Żaden z tych problemów nie dotyczy GEM

– jest on zgodny z normami polskimi, w tym

PN-EN 62561-7:2012, zgodny ze standardem

EPA Toxicity Characteristic Leaching Procedure

(TCLP), jest trwały, nie wypłukuje się

i jest bezpieczny dla środowiska.

Zastosowania

Możemy wyróżnić cztery zastosowania GEM

(rys. 1).

1. Budowa ław wokół poziomych przewodników

uziemienia. Ława taka wylewana jest

bezpośrednio na gruncie, w wykopie (rys.

4) i najbardziej efektywny wynik (polepszenie

rezystancji do ilości zużytej substancji)

daje przy rozmiarach: na wysokość min.

5 cm pod i nad otaczanym przewodnikiem

(co razem daje ok. 10 cm wysokości ławy),

na szerokość ok. 10 cm.

2. Budowa walca okalającego uziemienia

pionowe (np. gdy nie ma możliwości głębokiego

pogrążania uziomów pionowych).

Najlepiej wtedy sprawdza się wlewany

do otworów o średnicy od 10 do 25 cm.

3. Budowa uziemienia pionowego w odwiercie

skalnym. GEM pełni rolę przekaźnika

pomiędzy uziomem prętowym a skałami

otaczającymi uziom.

4. Budowa uziemienia w naturalnej szczelinie

skalnej w oparciu o giętką linkę miedzianą

zalaną GEM. Jego masa szczelnie wypełni

przestrzenie międzyskalne i umożliwi skuteczne

odprowadzanie prądów.

W praktyce

Jak już wspomniano, materiał po wyrobieniu

ma konsystencję rzadkiego betonu, a do przygotowania

potrzebna jest jedynie słodka woda.

Do instalacji zupełnie wystarczająca jest jedna

osoba. Wielkość ławy czy średnica otworu

do aplikacji pionowej uzależniona jest głównie

od praktycznych aspektów zabudowywania

masy. Przykładowy schemat zabudowy

ławy na przewodniku poziomym uziemienia

prezentuje ramka na poprzedniej stronie.

Poprawa (obniżenie) rezystancji uziemienia

na pojedynczym uziemieniu pionowym i poziomym,

w gruncie suchym i piaszczystym

wynosi od 30 do 60%. Szacując poprawę

uziemienia, należy mieć jednak na uwadze

wypadkową całego systemu.

Producent materiału dla ułatwienia doboru

liczby i sposobu aplikacji udostępnia darmowe

oprogramowanie dostępne już z poziomu

przeglądarki internetowej. Dostępne jest pod

adresem http://bit.ly/GEMcalculator. Aplikacja

ta pozwala także wyliczyć szacunkową

poprawę rezystancji uziemienia po zastosowaniu

założonych przez użytkownika ilości

materiału.

Podsumowanie

Jesteśmy przekonani, że zaprezentowany produkt,

może odgrywać rolę zarówno koła ratunkowego,

gdy warunki glebowe lub hydrotechniczne

są trudne, a rezystancja uziemienia

„nie wychodzi”, jak również gdy przygotowują

się Państwo do z założenia trudnego przedsięwzięcia.

GEM od Erico to sprawdzone

na całym świecie rozwiązanie, które stopniowo

zyskuje sobie aprobatę również w Polsce,

zarówno w profesjonalnej energetyce, przemyśle,

jak i w inwestycjach indywidualnych.

Jest bezpieczny, zgodny z przepisami, trwały,

skuteczny i w długim terminie bezobsługowy,

co sumarycznie jest najlepszym gwarantem

bezpieczeństwa.

•

Film na YouTube prezentujący

instalację GEM – zeskanuj

kod QR telefonem lub wpisz

adres: https://youtu.be/hHtIYboE8NE

Fachowy Elektryk 4 • 2016

109

PORADY

Fachowego Elektryka

Kamery termowizyjne

Nowoczesne kamery termowizyjne cechują się szerokimi możliwościami w zakresie wymiany

danych, prostą obsługą oraz szeregiem funkcji, które są szczególnie przydatne

w diagnostyce urządzeń, maszyn i instalacji elektrycznych.

Fot. 1.

Diagnostyka bezpieczników

Oferowane na rynku kamery termowizyjne

wyróżniają całkowicie nowe

rozwiązania konstrukcyjne i wzornicze,

wytrzymałe obudowy oraz proste

menu. Tym sposobem urządzenia tego

typu znacznie różnią się od tych stosowano

kilka lat temu. Warto podkreślić

stosunkowo niską cenę urządzeń, co

pozwala nie tylko na wymianę kamery

na nowszy model bez znaczących nakładów

finansowych, ale i na jej zakup

przez osoby oraz firmy, które do tej

pory nie miały do czynienia z termografią.

Tym bardziej, że spektrum

zastosowania kamer termowizyjnych

jest bardzo szerokie.

Fot.: FLUKE

Cechy kamer termowizyjnych

Bardzo przydatnym rozwiązanim jest

możliwość przesyłania do kamer danych

uzyskanych z innych przyrządów pomiarowych.

Przy przesyle informacji do komputera

osobistego czy też urządzeń takich jak iPhon

lub iPad może być użyty standard Bluetooth.

Przyda się także komunikacja w standardzie

Wi-Fi. Parametry takie jak wilgotność powierzchniowa,

temperatura powietrza, a nawet

wielkości elektryczne mogą być zapisywane

bezpośrednio na obrazie termowizyjnym.

Bardzo ważna i przydatna jest możliwość

nie tylko zapisywania w pamięci kamery,

ale i eksportu danych pomiarowych za pomocą

sieci bezprzewodowych oraz przechowywania

informacji „w chmurze”.

Wiele kamer wyposaża się w GPS, dzięki

czemu obraz można przypisać do określonego

położenia w terenie. W razie potrzeby

zdjęcia są wykonywane w sekwencji łącząc

fotografie w jeden obraz. Nie bez znaczenia

pozostaje możliwość zdalnego sterowania.

Komfort użytkowania z pewnością poprawią

klawisze szybkiego dostępu.

Szereg funkcji poprawia komfort użytkowania

kamery. Z myślą o ergonomii przewidziano

intuicyjną i hybrydową obsługę. Możliwe jest

więc sterowanie kamerą za pomocą joysticka

i ekranu dotykowego. Komfort pracy z pewnością

poprawi składany i obrotowy wyświetlacz

umożliwiający nagrywanie obrazu nad

głową operatora. Obrotowy uchwyt przyda się

w miejscach o ograniczonej ilości przestrzeni.

Na rynku oferowane są kamery termowizyjne

o wielkości telefonu komórkowego. Jako

ogólne cechy urządzeń tego typu, oprócz

lekkiej i płaskiej obudowy, należy wymienić

funkcję ułatwiającą odczytywanie liczb,

etykiet i innych elementów. Nie mniej ważny

jest wysoki poziom czułości oraz szerokie

pole widzenia. Bezpośrednio na ekranie dotykowym

można narysować szkic dodawany

do obrazu w podczerwieni. W niektórych

modelach przewidziano format plików wideo

MPEG-4 w świetle widzialnym i nie radiometrycznych

plików wideo w podczerwieni.

Kamery są często w stanie wyświetlać – w razie

potrzeby – wyłącznie temperatury wyższe, niższe

lub mieszczące się w zakresie zdefiniowanym

przez użytkownika. Pozostała część obrazu

widziana jest wówczas jako obraz wykonany

w paśmie światła widzialnego. Warto zwrócić

uwagę na wysoki poziom jasności, co pozwala

na wygodną pracę nawet przy mocnym słońcu.

Na uwagę zasługuje szybka identyfikacja

wybranych punktów przy użyciu różnych

trybów podglądu, dobieranych w zależności

od konkretnych warunków. Tradycyjny, pełnoekranowy

obraz można obejrzeć w podczerwieni,

dzięki czemu są dostrzegane

wszystkie szczegóły. Przydatne rozwiązanie

stanowi okienko obrazu zarejestrowanego

w podczerwieni, który jest otoczony ramką

obrazu zarejestrowanego w paśmie światła

widzialnego. Zaleta takiego rozwiązania

to łatwe identyfikowanie badanych miejsc,

przy jednoczesnym zachowaniu otaczającej

ramki, będącej punktem odniesienia.

110 Fachowy Elektryk 4• 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

Optymalizatory kontrastu poprawiają

jakość termogramu, przez

co automatycznie optymalizowane

są ustawienia kontrastu i jakości.

Jest to szczególnie przydatne

podczas diagnostyki złożonych

elementów.

W wielu modelach można dodać

komentarz głosowy i tekstowy

oraz powiększyć obraz elektronicznie.

Oprócz tego uwzględnia

się system wymiennych akumulatorów

wielokrotnego ładowania

(z reguły Li-Ion), wyjście wideo

i wskaźnik laserowy.

Diagnostyka

transformatorów

Podczas badań termowizyjnych

w odniesieniu do transformatorów

analizuje się przyrosty temperatury

na powierzchni kadzi.

Bardzo często za pomocą kamer

termowizyjnych są sprawdzane

nowe transformatory pod kątem

prawidłowej pracy rdzenia. Kontroli

poddaje się zaciski prądowe

oraz śruby odpowiedzialne za połączenie

kadzi z pokrywą. Niejednokrotnie

kamery termowizyjne

są używane do kontroli stanu bezpieczników.

Sprawdza się zaciski

przyłączeniowe, docisk styków,

a także uchwyty odciągowe i zaciski

mostka. Kontroli za pomocą

termowizji poddawane są zaciski

odgałęźne i przyłączeniowe oraz

wyłączniki.

Diagnostyka urządzeń

fotowoltaicznych

Obrazy termograficzne znajdują

zastosowanie przy wykrywaniu

nieprawidłowo podłączonych

elementów fotowoltaicznych,

niesprawnych ogniw

czy też niepotrzebnie wyłączonych

modułów. Podczas prac tego typu

konieczna jest znajomość natężenia

promieniowania słonecznego.

Wiele błędów wykrywa się dopiero

powyżej natężenia 500 W/m 2 .

Można wprowadzić termogram

z wartościami promieniowania

słonecznego.

Fot. 2.

Fot.: FLIR

Fot.: SONEL

Fot. 3.

Kamera termowizyjna KT-160

Izolatory obserwowane w promieniowaniu podczerwonym

Kamera przeznaczona do pracy

przy diagnostyce urządzeń fotowoltaicznych

powinna być odporna

na wstrząsy i uderzenia.

Oprócz tego ważna jest możliwość

pomiaru temperatur przekraczających

1000ºC. W przypadku kamer

do diagnostyki ogniw fotowoltaicznych

wysoka czułość termiczna

jest ważniejsza od bezwzględnej

dokładności. Zwraca się również

uwagę na możliwość łączenia

obrazów podczerwonych z fotografiami

wykonanymi w świetle widzialnym.

Warto zadbać o kamerę

z poziomem obrazu dostosowanym

do naturalnego pola widzenia.

Diagnostyka przekładników

i bezpieczników

Badania za pomocą termografii

przeprowadza się podczas prac

związanych z oceną stanu przekładników.

Analizie termograficznej

warto poddać również zewnętrzne

odłączniki pod kątem poprawności

działania sprężyn i zacisków przyłączeniowych.

Termowizji używa się przy przeglądzie

bezpieczników po to, aby

sprawdzić prawidłowy docisk styków

oraz stan zacisków przyłączeniowych.

Oprócz tego sprawdzane

są uchwyty odciągowe i zaciski

mostka. Nie bez znaczenia pozostaje

termogram zewnętrznych wyłączników,

a przede wszystkim ich

zacisków przyłączeniowych i wyłączników

wewnętrznych. Warto

także sprawdzić zaciski odgałęźne

i inne elementy łączeniowe.

Diagnostyka rozdzielnic

prądowych

Kamery termowizyjne są ważnym

elementem prac związanych z odbiorami

powykonawczymi rozdzielnic.

Przede wszystkim wykrywa

się niewłaściwie obrobione

końcówki przewodów i wadliwe

podłączenia do zacisków. Sprawdzeniu

można poddać szyny

zbiorcze, odłączniki, wyłączniki

mocy oraz przekładniki i transformatory.

Badane podzespoły nie

Fachowy Elektryk 4 • 2016

111

PORADY

Fachowego Elektryka

z edytorami tekstów. Raporty można łatwo

dostosować do indywidualnych wymagań

użytkowników, łącznie z wyglądem i formatem

dokumentu. Dodać można również

własne logo. Program tworzy własne formuły

przy użyciu wartości pomiarów z obrazów.

Na szczególną uwagę zasługują obszerne

możliwości związane z analizą temperaturową

obrazów. Funkcja obraz w obrazie (PiP),

również z potrójną fuzją, ułatwia wykrywanie

zdarzeń. Nakładane obrazy można przesuwać,

zmieniać ich wymiary oraz skalować.

Obraz w obrazie uzyskuje się poprzez

wgranie obrazu w podczerwieni i obrazu widzialnego.

Do obrazu dodawane są współrzędne

GPS. W sposób automatyczny generowany

jest także link do Google Maps.

Przydatne rozwiązanie stanowi wyznaczanie

trendów. Śledzone są więc informacje o temperaturze

analizowanego obiektu. Tym sposobem

można precyzyjnie zaplanować dalsze

działania. Oprócz tego zoom cyfrowy, zmiany

palety barwnej, natychmiastowe tworzenie

raportu, odtwarzanie komentarzy głosowych

nagranych w terenie, automatyczne obliczenia

z zaawansowanym narzędziem formuły to

tylko przykładowe możliwości nowoczesnych

aplikacji komputerowych, które wspomagają

pracę kamery termowizyjnej.

Fot. 4.

Diagnostyka napędu elektrycznego

powinny wykazywać podwyższonej temperatury

względem łączonych elementów.

Wykrywa się niewłaściwe połączenia elektryczne.

Na uwagę zasługują możliwości w zakresie

detekcji asymetrii zasilania i przeciążeń

w poszczególnych elementach instalacji.

Diagnostyka układów mechanicznych

W maszynach elektrycznych za pomocą

termowizji sprawdza się nieprawidłowo

smarowane i ustawione łożyska. Na nieprawidłowości

w tym zakresie wskazywać

może wzrost temperatury łożysk widoczny

na termogramie.

Termowizja sprawdzi się przy diagnostyce

układów, które odpowiadają za przenoszenie

napędu, czyli sprzęgła, tuleje, przeguby,

łańcuchy oraz koła pasowe i pasy. Pracy tym

elementom nie powinien towarzyszyć wzrost

Fot.: TESTO

temperatury. Powstające ciepło może wynikać

z tarcia podczas przesuwania się pasa po kole

lub ciągłego naprężania pasa. Jeżeli napęd pracuje

normalnie, to przepływ powietrza powinien

chłodzić pas, zapewniając równomierny

rozkład temperatury. W przypadku wystąpienia

zakłóceń na termogramie będą widoczne

elementy z podwyższoną temperaturą.

Oprogramowanie do analizy

termogramów

Istotną rolę odgrywa specjalistyczne oprogramowanie

komputerowe, przeznaczone

do przetwarzania i przechowywania zgromadzonych

danych. Dzięki niemu zyskuje

się możliwość tworzenia przejrzystych

a zarazem profesjonalnych raportów. Tworząc

je, można użyć funkcji kreatora dokumentu.

Niektóre programy są kompatybilne

Podsumowanie

Podczas prac diagnostycznych z użyciem termografii

ważna jest znajomość rozkładu temperatury

w odniesieniu do pozostałych elementów

konstrukcji urządzenia czy też jego

sprawnych podzespołów. Podczas pomiarów,

w pierwszej kolejności, jest przeprowadzane

badanie mające charakter bardziej ogólny,

po którym odbywa się szczegółowa analiza.

Dobra kamera termowizyjna powinna zapewnić

precyzyjne, a zarazem powtarzalne

odczyty. Stąd też istotną rolę odgrywa

sprawdzenie błędu pomiarowego. Warto

zwrócić uwagę na dobrą rozdzielczość pomiarową

i jakość obrazu.

Na etapie wyboru kamery termowizyjnej

warto sprawdzić, czy zapisuje ona obrazy

w standardowym formacie JPEG. Nie

bez znaczenia pozostają również wymiary

urządzenia, a przede wszystkim jego masa

i ergonomia. Istotną rolę odgrywają klawisze.

Wiele modeli obsługuje się za pomocą

3 lub 4 przycisków lub ekranu dotykowego.

Damian Żabicki

112 Fachowy Elektryk 4• 2016

NOWOŚCI

Fachowego Elektryka

Oszczędne i ekologiczne oświetlenie podczas remontu

Prace w ciemnych lub niedostatecznie oświetlonych

pomieszczeniach można prowadzić

wygodnie i wydajnie m.in. dzięki roboczej

oprawie oświetleniowej LED marki SKIL,

model 0320. Zapewnia ona oświetlenie porównywalne

do lampy halogenowej o mocy

100 W, zużywając pięciokrotnie mniej energii.

Długi, 6-metrowy przewód umożliwia wygodne

operowanie oprawą, przez co można ją

ustawić w najbardziej optymalnym miejscu,

a wytrzymała aluminiowa obudowa zwiększa

trwałość tego modelu. Trzy nakrętki motylkowe

pozwalają łatwo zmieniać kierunek światła

(wyżej, niżej).

Część prac remontowych, czy naprawczych

przeprowadzana jest w pomieszczeniach bez

oświetlenia. Wynika to z kolejności poszczególnych

etapów remontu – niektóre prace

należy wykonać przed położeniem i uruchomieniem

instalacji elektrycznej, oraz z samej

lokalizacji pomieszczenia. Zanim rozpoczniemy

remont, warto więc wyposażyć się w opisywaną

oprawę oświetleniową. Zapewnia ona

strumień świetlny 1575 lm.

Opisywany produkt jest częścią systemu

narzędzi „Energy Line“. Elektronarzędzia

z tej linii wyróżniają się wysoką wydajnością

i zapewniają dużą swobodę pracy. Są też

bardziej ekologiczne z uwagi na niskie zużycie

energii oraz kompaktową i lekką konstrukcję

– do ich produkcji wykorzystuje się

mniejsze ilości surowców.

REKLAMA

www.skileurope.com

Fot.: SKIL

Fachowy Elektryk 4 • 2016

113

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

Testo dla elektryków

Firma Testo przedstawia nową serię urządzeń dedykowanych do pomiarów parametrów

elektrycznych. Spełniając oczekiwania instalatorów sektora HVAC/R, jako światowy lider

branży pomiarowej, Testo wprowadza do oferty innowacyjne rozwiązania również do sektora

elektrycznego. Rodzina pięciu urządzeń pomiarowych pozwala użytkownikowi wykonać

jego pracę znacznie szybciej i wygodniej niż do tej pory.

Każde z serii urządzeń do pomiarów

elektrycznych wyróżnia się przynajmniej

jedną niespotykaną dotąd cechą

spośród znanych rozwiązań na rynku.

Detektor napięcia

Bezdotykowy detektor napięcia testo

745 charakteryzuje się zmiennym

poziomem czułości, dzięki czemu

wykrywa napięcie od poziomu 12 V.

Ponadto poprzez zastosowanie filtra

dolnoprzepustowego jest odporny

na zakłócenia wysokich częstotliwości.

Obudowa o stopniu ochrony

IP67 (pyłoszczelna i wodoodporna)

skrywa w sobie również wbudowaną

latarkę LED. Wykrycie napięcia sygnalizowane

jest sygnałem akustycznym

oraz optycznym. Detektor testo

745 spełnia kategorię bezpieczeństwa

CAT IV 600 V i CAT III 1000 V.

Testery napięcia

Rodzina testerów napięcia testo 750

wyróżnia się wskaźnikiem diodowym,

który jest widoczny z każdej strony urządzenia,

dzięki czemu pozycja samego

urządzenia podczas pomiaru nie ma istot-

nego wpływu na odczyt informacji o wielkości

napięcia. Solidna konstrukcja oraz materiały najwyższej

jakości dają użytkownikowi gwarancję

bezpieczeństwa podczas wykonywania pomiarów.

Producent nie zapomniał o tak istotnych

kwestiach związanych z bezpieczeństwem jak

chociażby pierścienie antypoślizgowe dookoła

obudowy testera, znacznie obniżające ryzyko

przypadkowego ześlizgnięcia się dłoni podczas

dokonywania pomiaru. Tester napięcia testo 750

zaprojektowany został w kategorii bezpieczeństwa

CAT IV 600 V i CAT III 1000 V, spełnia

ponadto wymogi normy DIN EN 61243-3:2010

mówiącej o konieczności wykrycia niebezpiecznego

napięcia w przypadku, gdy baterie zasilające

tester są rozładowane. W obudowie o klasie

zabezpieczenia IP64 nie zabrakło również latarki

LED umożliwiającej podświetlenie miejsca

pomiaru. Tester napięcia testo 750-3 umożliwia

wykonanie pomiarów poziomu napięcia, testu

ciągłości obwodu, kierunku wirowania faz, jednobiegunowego

wykrycia fazy i testu wyłącznika

różnicowoprądowego

Automatyczne testery napięcia i prądu

Dwa modele z serii testo 755 to w pełni automatyczne

testery napięcia i natężenia (hybryda

testera napięcia z amperomierzem cęgowym

z otwartymi cęgami), które w zależności

od rodzaju rozpoczętego pomiaru same dobierają

mierzony parametr oraz zakres jego wartości.

Brak jakichkolwiek elementów sterujących

pracą urządzenia ma istotny wpływ na trwałość

miernika oraz możliwość uszkodzenia mechanicznego,

ponadto obudowa wykonana jest

w standardzie IP64. Wbudowana w cęgi pomiarowe

latarka LED umożliwia oświetlenie

miejsca pomiaru. Natomiast duży podświetlany

wyświetlacz LCD wskazuje następujące

parametry: natężenie prądu przemiennego,

napięcie AC i DC, kierunek wirowania faz, test

ciągłości obwodu oraz spełnia funkcję jednobiegunowego

wykrywacza fazy. Tak samo jak

w przypadku testerów z serii testo 750, testo

755-2 został również zaprojektowany w kategorii

bezpieczeństwa CAT IV 600 V i CAT III

1000 V i spełnia normę DIN EN 61243-3:2010.

Multimetry

Automatyczne multimetry cyfrowe testo 760

łamią wszelkie stereotypy dotyczące pomiarów

elektrycznych. Nie mają znanego do tej pory

pokrętła wyboru funkcji pomiarowej, natomiast

wybór i ustawienie mierzonego parametru następuje

po podłączeniu przewodów pomiarowych

do odpowiedniego gniazda. Zakres pomiarowy

Fot. 1. testo 745 Fot. 2. testo 750 Fot. 3. testo 755 Fot. 4. testo 760 Fot. 5. testo 770

114

Fachowy Elektryk 4 • 2016

PRODUKTY

Fachowego Elektryka

dobierany jest automatycznie, więc możliwość

popełnienia błędu podczas pomiarów jest ograniczona

do minimum. Za wysoką dokładność

pomiarów odpowiada funkcja True RMS, natomiast

wysoki stopień zabezpieczenia obudowy

IP64 gwarantuje możliwość pracy w trudnych

warunkach. Zakres pomiaru napięcia do 1000 V,

zakres częstotliwości do 30 MHz (w tym funkcja

pomiaru współczynnika wypełnienia sygnału)

i pojemności elektrycznej do 60 000 μF

oznacza, że multimetr testo 760-3 może być

używany również w zastosowaniach przemysłowych.

Zintegrowany filtr dolnoprzepustowy pozwala

osiągnąć dokładniejsze wyniki pomiarów

na instalacjach z zainstalowanymi inwerterami.

Dodatkowe akcesoria, takie jak adapter do podłączenia

termopar lub amperomierz cęgowy

umożliwiający pomiar wyższych prądów, dopełniają

całość. Tak samo jak pozostałe produkty

Testo służące do pomiarów parametrów elektrycznych,

również i multimetry cyfrowe testo

760 spełniają wymagania kategorii bezpieczeństwa

CAT IV 60 0V i CAT III 1000 V. Podsumowując,

seria multimetrów cyfrowych testo 760

jest bardzo rozbudowaną i zaawansowaną technologicznie

propozycją dla elektryków, łącząc

prostotę obsługi i bezpieczeństwo pomiarów.

Amperomierze cęgowe

Ostatnia seria urządzeń pomiarowych testo

770 to amperomierze cęgowe z innowacyjnym

mechanizmem cable-grabTM. Mechanizm

ten ułatwia chwycenie jednego z przewodów

w ciasnym otoczeniu, gdzie gęsto

ułożone przewody utrudniają chwycenie jednego

z nich. Ruchome ramię cęgów pomiarowych

może być całkowicie wsunięte w obudowę

miernika, dzięki czemu tworzy się hak

umożliwiający chwycenie jednego z przewodów,

a następnie zamknięcie ramion cęgów.

Oprócz standardowych funkcji pomiarowych,

takich jak pomiar natężenia i napięcia, pomiar

rezystancji i pojemności, test diody oraz ciągłość

obwodu model testo 770-3 ma funkcję

pomiaru mocy oraz komunikację Bluetooth ze

smartfonem lub tabletem, dzięki której istnieje

możliwość wykonania dokumentacji pomiarowej

i przesłania jej za pomocą wiadomości

e-mail. Ponadto miernik cęgowy testo 770-3

pozwala na wykonanie kilku wyspecjalizowanych

pomiarów, takich jak pomiar prądu rozruchowego

lub prądu jonizacji w μA. Dodatkowy

adapter umożliwia również podłączenie

termopar typu K. Dwuliniowy, podświetlany

wyświetlacz LCD pozwala na wywołanie

wartości minimalnej lub maksymalnej z danego

pomiaru oraz wartości średniej. Wszystkie

amperomierze cęgowe z serii testo 770

realizują funkcję TrueRMS oraz spełniają

kategorię bezpieczeństwa CAT IV 600 V

i CAT III 1000 V.

Coraz wyższe wymagania praktycznych rozwiązań

pomiarowych sprawiają, że proponowane

metody muszą odpowiadać indywidualnym

potrzebom użytkowników. Precyzyjna

identyfikacja oczekiwań klientów, jak i bezustanne

śledzenie rozwoju nowych technologii

są celami nadrzędnymi Testo. Innowacyjne

rozwiązania zastosowane w przyrządach Testo

służących do pomiarów wielkości elektrycznych

wyróżniają je spośród wielu rozwiązań

proponowanych na rynku. Wyznaczają nowe

standardy w pomiarach, czyniąc pracę prostszą,

szybszą i bezpieczniejszą.

Na podstawie materiałów firmy Testo

REKLAMA

Fachowy Elektryk 4 • 2016

115

POMIARY

Fachowego Elektryka

Na straży jakości zasilania

Nowy analizator PQM-707 firmy SONEL

PROMOCJA

Dynamiczny rozwój elektroniki wpływa na powstawanie coraz nowszych technologii

umożliwiających produkcję dóbr w sposób szybki, efektywny i tani. Dostajemy do

dyspozycji urządzenia, które pomagają nam w życiu codziennym, w pracy, przynoszą

rozrywkę i umożliwiają kontrolę, sterowanie i komunikację z nimi. Znajdujemy

się na takim etapie rozwoju technologicznego, w którym staje się normalnością,

że urządzenia sterują się same, wysyłając jedynie dane do osoby nadzorującej.

Wspólnym mianownikiem dla tego

obszaru działalności człowieka jest

energia elektryczna. Okazuje się,

że postęp spowodował w zasadzie

całkowite uzależnienie się ludzkości

od energii elektrycznej i to w niespełna

100 lat! Wszyscy przywykli, mówiąc

o prądzie czy napięciu, że jest

to zjawisko powszechne i oczywiste

jak powietrze, którym oddychamy.

Dopóki urządzenia elektryczne

Fot. 1.

PQM-707

pobierały energię liniowo, nie było większych

problemów. Postęp, miniaturyzacja,

automatyzacja spowodowały konieczność

budowy nowych, impulsowych układów

zasilających. Kompaktowe źródła światła,

urządzenia sterujące procesami technologicznymi,

spawarki, a nawet zwykły czajnik

elektryczny, czy płyta indukcyjna powodują

szkodliwe odkształcenia prądu i napięcia,

co niesie za sobą straty energii i powoduje

uszkodzenia urządzeń elektrycznych.

Szczególnie dotkliwe jest to w zakładach

przemysłowych, gdzie zatrzymanie produkcji

powoduje ogromne straty. Jakość energii elektrycznej

jest pojęciem stosunkowo nowym.

Wiele osób pracujących w służbach utrzymania

ruchu traktuje jakość jako coś oczywistego.

Jest energia – jest jakość. Wiele kolejnych

myśli o tym jak o magii i obwinia o wszystkie

nieszczęścia harmoniczne, czymkolwiek one

są. Jest wiele przyczyn tego stanu rzeczy. Na

pewno jedną z nich jest złożoność problemu.

Kolejną, poziom skomplikowania urządzeń

pomiarowych, których nie da się obsługiwać

bez specjalistycznej wiedzy. Energia elektryczna

jest towarem i coraz powszechniej jest

monitorowana w celu sprawdzenia, czy jej

parametry odpowiadają założeniom zawartym

w rozporządzeniu, jak i w normach. Niestety

to nie wystarcza. Służby utrzymania ruchu

borykają się z wieloma problemami, powodującymi

różnego rodzaju uszkodzenia

urządzeń energoelektronicznych,

czy też napędów, które są powodowane

zjawiskami szybkozmiennymi. Zatem

jakość energii elektrycznej może być

zgodna z wymaganiami (bo mierzone

wartości są uśredniane), a i tak,

pomimo tego faktu, będziemy narażeni

w dalszym ciągu na awarie

urządzeń elektrycznych, a co za

tym idzie na straty finansowe.

Rozwiązaniem tych problemów

może być upowszechnienie badania

parametrów energii elektrycznej,

nie tyle pod kątem jej jakości, ale i szkodliwych

zjawisk powodujących uszkodzenia.

Do tego celu firma SONEL S.A. skonstruowała

nowy analizator jakości zasilania

PQM-707. Jest to urządzenie autonomiczne,

116 Fachowy Elektryk 4 • 2016

POMIARY

Fachowego Elektryka

które może znaleźć powszechne zastosowanie

we wszystkich miejscach, wymagających

doraźnej kontroli zjawisk zachodzących

w systemach zasilania. Mogą to być

szpitale, zakłady meblarskie, montownie,

obiekty usługowe, serwerownie itp. Oczywiście

prowadzenie rejestracji długoterminowych

i badań jakości energii elektrycznej

na zgodność z normą jest również możliwe.

Analizator jest tak skonstruowany, aby

w wygodny, ergonomiczny i możliwie łatwy

sposób można było z niego korzystać.

Duży czytelny ekran dotykowy 7’’ pozwala,

zaraz po podłączeniu urządzenia,

na bieżące odczyty podstawowych informacji

dotyczących badanej sieci zasilającej.

Sprawdzenie baterii do kompensacji

mocy biernej czy wykrycie niebezpiecznych

dla napędów zjawisk związanych

z występowaniem wyższych harmonicznych

nie będzie stanowiło już problemu.

Łatwość oraz intuicyjność obsługi stawiają

to urządzenie w pierwszym szeregu

analizatorów tego typu do powszechnego

stosowania przez służby elektroenergetyczne

i utrzymania ruchu.

PQM-707 został skonstruowany zgodnie

z klasą S dla tego typu urządzeń. Cztery

wejścia prądowe pozwalają na podłączenie

cęgów mierzących prąd w trzech fazach

oraz w przewodzie neutralnym. Pięć wejść

napięciowych umożliwia badanie napięcia

we wszystkich konfiguracjach dla każdego

rodzaju sieci, również pomiędzy przewodami

N i PE.

Cała obsługa analizatora odbywa się przez

interfejs wyświetlany na ekranie dotykowym.

Konfiguracja urządzenia jest niezwykle

prosta i polega jedynie na wskazaniu

i ustawieniu odpowiednich parametrów

w zależności od celu badania. Można też

skorzystać z gotowych ustawień do rejestracji

danych pod kątem oceny parametrów

na zgodność z przepisami oraz z normami

polskimi, europejskimi, rosyjskimi, australijskimi.

Wszystkie dane są zapisywane

na karcie SD. W przypadku dokonania analizy

jakości zasilania na zgodność z przepisami

można wygenerować raport bezpośrednio

z miernika i zostanie on zapisany

do pamięci. Raport można przenieść na pendrive

i od razu przekazać osobie zainteresowanej

lub odpowiedzialnej za dany obszar

w miejscu przeprowadzenia badania.

Istnieje również funkcja pozwalająca

na zrzucanie obrazów z wyświetlacza, kiedy

przebiegi lub wyświetlane dane z odczytów

na żywo, chcemy zachować. Oprogramowanie

jest przystosowane do analizy zarejestrowanych

danych bezpośrednio w analizatorze

PQM-707. Daje to ogromny komfort

pracy i skraca czas wykonywania badań

i opracowania wniosków.

Mając na uwadze doświadczenia i uwagi

pozyskane z rynku, wprowadzono w mierniku

możliwość wywołania trybu uśpienia.

Przyczynia się to do znacznej oszczędności

baterii, kiedy nie chcemy korzystać

chwilowo z miernika, w trakcie np.

przemieszczania się po zakładzie, ale

też w momencie gdy nie chcemy czekać

na ponowne uruchomienie komputera

po całkowitym wyłączeniu zasilania.

W niedalekiej przyszłości przewidywane

jest rozszerzenie funkcjonalności złącza

USB. Będzie możliwość podłączenia

tam transmitera WiFi lub konwertera

USB-LAN.

Podsumowując, PQM-707 jest bardzo nowoczesnym

analizatorem jakości zasilania,

z niezwykle prostym w obsłudze interfejsem

użytkownika, z zachowaniem pełnej

elastyczności w konfigurowaniu miernika.

Oprogramowanie zainstalowane w PQM-

707 pomaga sprawnie przeprowadzić zarówno

badania chwilowe, jak i rejestracje

jakościowe trwające 7 dni (lub dłużej). Porównywanie

zarejestrowanych parametrów

w miejscu dokonywania badań ma niebagatelny

wpływ na szybkość i komfort pracy,

gdyż można od razu zidentyfikować potencjalny

problem. Wymienione cechy sprawiają,

że analizator PQM-707 może stać się

powszechnie stosowanym narzędziem diagnostycznym

na znacznie większą skalę niż

obecnie dostępne urządzenia na rynku.

REKLAMA

Roman Domański

SONEL

Fachowy Elektryk 4 • 2016

117

POMIARY

Fachowego Elektryka

Testery instalacji

z innowacyjną funkcją ochrony

urządzeń

Fluke wprowadza serię testerów instalacji z innowacyjną funkcją ochrony urządzeń. Testery

z nowej serii 1660 – na czele z modelem 1664 FC – zapewniają użytkownikowi większe

możliwości: pozwalają na szybkie i sprawne przeprowadzanie badań i pomiarów według

głównych norm krajowych, zapewniają ochronę urządzeń, które mogą być przypadkowo

podłączone do testowanej instalacji, oraz pozwalają na łatwe przesyłanie wyników testów

na smartfona. Opatentowana funkcja Insulation PreTest ostrzega użytkownika i przerywa

test, jeśli jakieś urządzenie jest przyłączone do instalacji.

Firma Fluke Corporation ogłosiła

wprowadzenie na rynek nowych

testerów instalacji z serii 1660,

które zapobiegają przypadkowemu

uszkodzeniu przyłączonych

urządzeń. Nową serię tworzą trzy

debiutujące modele: Fluke 1662,

1663 i 1664 FC. Przyrządy z nowej

serii 1660 umożliwiają weryfikację

poziomu bezpieczeństwa

instalacji domowych, komercyj-

nych i przemysłowych. Umożliwiają one

sprawdzenie tego, czy naprawione okablowanie

zostało zainstalowane w bezpieczny

sposób i zgodnie z wymaganiami

normy IEC 60364, HD 384 oraz wszystkimi

odpowiednimi normami krajowymi.

Nowe testery serii 1600 są przeznaczone

do badania i pomiarów rezystancji izolacji,

impedancji pętli, rezystancji od uziomu

do ziemi, rezystancji uziemienia,

prawidłowego działania wyłączników

różnicowoprądowych (RCD) w sieciach

o układzie TT i TN, kolejności faz oraz

impedancji pętli/fazy, jak również badania

wyłączników różnicowoprądowych

(RCD) w sieciach o układzie IT.

Tester Fluke 1664 FC to jedyny tester izolacji,

który zabezpiecza przed uszkodzeniem

urządzenia podłączone do układu

testowanego na poprawność izolacji – jest

wyposażony w chronioną patentem funkcję

Insulation PreTest, która wykrywa urządzenia

przyłączone do testowanej instalacji.

Test jest wówczas przerywany i pojawia się

wizualne ostrzeżenie. Funkcja Insulation

PreTest pozwala uniknąć przypadkowego,

kosztownego uszkodzenia przyłączonych

urządzeń.

Nowością w modelu 1664 FC jest także

funkcja testu automatycznego (Auto Test),

która umożliwia wykonanie pięciu wymaganych

testów instalacji z rzędu, w tym

wybranego automatycznego testu typu A,

typu AC lub RCD, co zapewnia zgodność

z krajowymi przepisami dotyczącymi instalacji

elektrycznych. Tester zmniejsza liczbę

ręcznie wykonywanych połączeń, ogranicza

możliwości pomyłki oraz skraca czas testu

aż do 40% w porównaniu z poprzednimi

modelami Fluke.

Model 1664 FC należy do rodziny przyrządów

Fluke Connect ® – bezprzewodowych

narzędzi diagnostycznych komunikujących

118 Fachowy Elektryk 4 • 2016

POMIARY

Fachowego Elektryka

Najważniejsze cechy testera 1664 FC:

• Przeznaczony do badania i pomiarów rezystancji

izolacji, impedancji pętli, rezystancji

od uziomu do ziemi, rezystancji uziemienia,

prawidłowego działania wyłączników różnicowoprądowych

(RCD) w sieciach o układzie

TT i TN, kolejności faz oraz impedancji pętli/

fazy oraz badania wyłączników różnicowoprądowych

(RCD) w sieciach o układzie IT.

• Test wstępny izolacji – tester 1664 FC jest

jedynym testerem wyposażonym w funkcję

wstępnego testowania izolacji, która

pozwala uniknąć kosztownych pomyłek

(w przypadku wykrycia urządzeń podłączonych

do testowanego układu, proces

testowania izolacji zostaje przerwany i generowane

jest ostrzeżenie wizualne i dźwiękowe).

• Funkcja Auto Test (testu automatycznego)

– umożliwia wykonanie 5 wymaganych testów

instalacji z rzędu, w tym wybranego automatycznego

testu typu A, typu AC lub RCD, co

zapewnia zgodność z krajowymi przepisami

dotyczącymi instalacji elektrycznych. Tester

zmniejsza liczbę ręcznie wykonywanych

połączeń, ogranicza możliwości pomyłki

i skraca czas testu nawet do 40 procent

w porównaniu z poprzednimi modelami Fluke.

• Zgodność z systemem Fluke Connect – co

umożliwia m.in. udostępnianie danych oraz

wyszukiwanie zapisanych wyników pomiarów

z dowolnego miejsca na świecie.

się za pośrednictwem aplikacji Fluke Connect. Pomiary wykonane

testerem mogą być bezprzewodowo przesyłane do aplikacji

Fluke Connect w smartfonach lub tabletach i automatycznie

zapisywane w chmurze FlukeCloud, co eliminuje możliwość

pomyłek podczas odczytywania i zapisywania wskazań. Technicy

mogą ze sobą współpracować w czasie rzeczywistym dzięki

połączeniom wideo ShareLive, co zwiększa wydajność prac

w terenie. Pomiary wykonane testerem 1664 FC można łączyć

z danymi pomiarowymi z innych przyrządów obsługujących

technologię Fluke Connect w celu tworzenia szczegółowych

raportów i ich udostępniania z miejsca pracy za pośrednictwem

poczty elektronicznej. Aplikacja mobilna Fluke Connect jest dostępna

dla systemu Android oraz systemu iOS i współpracuje

z 30 różnymi produktami firmy Fluke – stanowiąc największy

na świecie system połączonych przyrządów pomiarowych.

Więcej informacji dotyczących wielofunkcyjnych testerów instalacji

Fluke z serii 1660 można znaleźć na stronie internetowej:

www.fluke.pl oraz w załączonym dokumencie PDF.

•

REKLAMA

fhu PARTNER Janusz Budniok

t: 32 737 57 15

f: 32 737 57 16

e: biuro@fhupartner.pl

www.fhupartner.pl

ul. Narutowicza 79

43-502 Czechowice-Dziedzice

Nasze technologie – Twoje bezpieczeństwo!

Od samego początku, tj. od roku 2000, naszą ambicją było

dostarczanie najlepszych rozwiązań z zakresu ochrony

odgromowej. Z całym przekonaniem stwierdzamy, że cel ten

z sukcesem realizujemy. Udaje się to dzięki kooperacji

z najlepszymi specjalistami z branży ochrony odgromowej,

współpracy ze światowymi liderami technologicznymi, ciągłym

zbieraniu doświadczeń w praktyce i ciężkiej pracy całego

naszego zepsołu.

Jesteśmy firmą, która nie tylko dostarcza i wykonuje, ale również

doradza, pomaga, projektuje i szkoli. Priorytetem fhu PARTNER

jest znalezienie właściwego rozwiązania dla klienta –

satysfakcjonującego zarówno zapewnianym poziomem

ochrony, jak i pod względem jakości i ceny.

W naszej ofercie produktowej wyróżniamy:

>> systemy ochrony odgromowej klasy premium,

>> najlepsze rozwiązania uziomowe,

>> połączenia egzotermicze.

Jesteśmy autoryzowanymi dystrybutorami światowego lidera

w uziemieniach i i pomiedziowanych i hi systemach zgrzewów

egzotermicznych – ERICO, producenta znakomitych

uziomów kutych – KLK z Hiszpanii, osprzętu odgromowego

VV z Czech. Wyraźna część asortymentu to nasze własne

produkty.

Fachowy Elektryk 4 • 2016

119

NOWOŚCI

Fachowego Elektryka

Nowa seria osprzętu CARLA

Firma ELEKTRO-PLAST Nasielsk wprowadziła

na rynek nową ergonomiczną serię

osprzętu instalacyjnego CARLA , która dedykowana

jest do wnętrz mieszkaniowych jak

i użytku publicznego. Będąc serią modułową,

wykorzystuje ona ramki wielokrotne, do pięciu

modułów, co pozwala na dowolny dobór i konfigurowanie

osprzętu: przykładowo w ramce

pięciomodułowej można zamontować trzy

gniazda sieciowe z uziemieniem, gniazdo komputerowe

oraz gniazdo telewizyjno-satelitarne.

Ramki wielokrotne są uniwersalne, dzięki czemu

możemy je stosować zarówno w pionie,

jak i poziomie. Zastosowany w tej serii (a sprawdzony

wcześniej w seriach QUATTRO System

i SENTIA) niezawodny mechanizm łączników

oparty na szybkozłączach sprawia, iż wszystkie

te serie są ze sobą kompatybilne.

Ponadto rozbudowany asortyment gniazd

specjalistycznych pozwala w pełni wykorzystać

możliwości CARLI . W ofercie znajdziemy

m.in. łączniki schodowe, podwójne

schodowe, zwierne, żaluzjowe, gniazda

pojedyncze, gniazda podwójne, gniazda

data, gniazda audio, telefoniczne, komputerowe,

czy R-TV-SAT. Wzornictwo serii

CARLA charakteryzuje się ascetycznym,

eleganckim designem. Produkty z nowej

serii dostępne są w klasycznych kolorach

bieli i kremu. Osprzęt został sklasyfikowany

w średnio niższej półce cenowej, co czyni

serię dostępną niemal dla każdego. Oprócz

walorów estetycznych bardzo istotnym

aspektem konstrukcji osprzętu są rozwiązania

technologiczne ułatwiające bezpieczny

i solidny montaż. Wybierając produkty z serii

CARLA , klienci otrzymują produkty o wysokich

parametrach, co pozwoli na ich długotrwałe

i bezpieczne użytkowanie.

Gira Sensotec

Gira Sensotec jest komfortowym urządzeniem,

które zastępuje wyłącznik i czujkę

ruchu, zwłaszcza w pomieszczeniach

o skomplikowanym kształcie. Aby załączyć

oświetlenie na pełną wartość, wystarczy

zbliżyć rękę na odległość ok. 5 cm. Bezdotykowo,

dzięki czemu nie brudzi się. Całkowicie

wyklucza możliwość przenoszenia

bakterii czy wirusów, co stanowi argument

do wykorzystywania w pokojach dziecinnych

i pomieszczeniach leczniczych.

W ten sposób podnosi

komfort, bezpieczeństwo

i higienę.

Gira Sensotec działa też podobnie

do typowej czujki

ruchu, z tym, że nie musi

„widzieć” poruszających się

osób. Z dalszej odległości

załącza oświetlenie (także

lampy halogenowe i ledówki

na 230 V) na pełną lub

ustawioną wartość, dzięki

czemu eliminuje ew. olśnienie.

Gira Sensotec zawsze

zareaguje, nawet gdy jest

zasłonięta, np. ręcznikiem.

Urządzenie działa w opar-

ciu o efekt Dopplera, rozpoznaje, czy ktoś się

zbliża do czujki. W pozałamywanych korytarzach

i na schodach rejestruje fale odbijające

się od poruszającej się osoby, dzięki czemu

wcześniej załącza oświetlenia. Także wysoka

temperatura w pomieszczeniu nie przeszkadza

w wykrywaniu ruchu. Oczywiście samoczynne

załączenie oświetlenia następuje tylko wtedy,

gdy w pomieszczeniu jest ciemno. Każdy

użytkownik może nastawić indywidualnie

preferowaną jasność, powyżej której, oświetlenie

sztuczne jest zbędne. Gira Sensotec

oferowany jest w dwóch odmianach: z lampką

LED lub tylko z LED sygnalizacyjnymi.

Sensotec LED delikatnie rozświetla pomieszczenie,

niezależnie oświetlenia stanowiącego

wyposażenie pomieszczenia. Gira Sensotec

może być też obsługiwany za pomocą pilota,

a także służyć, oprócz lub zamiast załączania

oświetlenia, do otwierania drzwi. Urządzenia

te są oferowane w kilkudziesięciu odmianach

kolorystycznych i stylistycznych.

www.tema.pl

120 Fachowy Elektryk 4 • 2016

WARSZTAT

Fachowego Elektryka

Zdrowie i bezpieczeństwo

– najlepsi sprzymierzeńcy profesjonalnego wykonawcy

Wszędzie tam, gdzie praca zawodowa specjalisty wymaga kontaktu z elementami pod

napięciem, a także ciągłego używania narzędzi ręcznych, nie ma miejsca na nieuwagę,

zaniedbanie i pośpiech. Jak pokazują statystyki Głównego Urzędu Statystycznego,

w ubiegłym roku w Polsce doszło do 1100 wypadków przy naprawie, konserwacji

oraz instalacji maszyn i urządzeń, ponad 700 incydentów związanych z wytwarzaniem

i zaopatrywaniem w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę, a także 5776

wypadków na budowie.

Te same dane wskazują na fakt, że 3,3%

wszystkich wypadków przy pracy wynikało

z kontaktu z prądem elektrycznym,

temperaturą i substancjami chemicznymi,

co przekłada się na liczbę blisko

2890 zarejestrowanych przypadków.

Dodając do tego urazy zawodowe

– bóle dłoni i nadgarstków, czy zmiany

zwyrodnieniowe stawów, otrzymujemy

jasny komunikat – praca w zawodzie

elektryka, elektromontera czy mechanika

wymaga szczególnej odpowiedzialności

i daru przewidywania. Jak zadbać

o własne zdrowie i bezpieczeństwo wybierając

ten niełatwy zawód?

Więcej uwagi, mniej ryzyka

Zdecydowaną większość wypadków

przy pracy w ubiegłym roku sprokurowało

niewłaściwe zachowanie się

pracownika (blisko 60%), co tylko

dowodzi potrzeby zwiększania świadomości

przepisów dotyczących bezpieczeństwa

i higieny pracy. Uwagę

warto zwrócić także na takie sklasyfikowane

przez PKD przyczyny, jak

niewłaściwa organizacja stanowiska

pracy (5,3%), brak lub niewłaściwe

posługiwanie się czynnikiem materialnym

(7,5%) czy niewłaściwy stan

czynnika materialnego, co może wynikać

np. z nieodpowiedniego rozwiązania

technicznego, wykonania bądź wad

materiałowych (8,6%). Wymienione

aspekty szczególnie dotyczą prac związanych

z operowaniem narzędziami

ręcznymi, co z punktu widzenia profesjonalnego

elektryka powinno skłaniać

do większej troski o jakość i wynikające

z niej bezpieczeństwo wykorzystywanych

wkrętaków, szczypiec czy narzędzi

dynamometrycznych. Inwestycję w profesjonalny

warsztat narzędziowy należy więc

traktować nie tylko w kategoriach funkcjonalnych,

ale też ochronnych. Na co warto zwrócić

uwagę, kompletując skrzynkę narzędziową?

– Narzędzia ręczne powinny w naturalny

sposób stanowić przedłużenie dłoni każdego

profesjonalnego wykonawcy. Na temat należy

więc spojrzeć z dwóch stron – bezpieczeństwa

w kontakcie z elementami pod napięciem,

a także od strony ergonomii i jakości narzędzi,

które w dłuższej perspektywie pomogą uchronić

elektryka przed groźnymi i bolesnymi chorobami

zawodowymi – podkreśla Wojciech

Gradowski, ekspert firmy WIHA.

Bezpieczeństwo danego rozwiązania przejawia

się zarówno w ilości i jakości udokumentowanych

testów, jakim poddano narzędzie,

zdobytym certyfikatom, jak i technologii

wykonania. Tylko pełny monitoring wszystkich

czynników pozwala na osiągnięcie założonych

parametrów produktu finalnego oraz,

co jest równie ważne, jego powtarzalności.

Z drugiej strony należy zwrócić szczególną

uwagę na ergonomię narzędzia – dopasowane

optymalnie do ręki małe rękojeści gwarantujące

najlepszą precyzję i kontrolę oraz duże

zapewniające mocne dokręcanie, a także wbudowane

w rękojeść strefy twarde i miękkie.

Tak dobrane narzędzie pozwoli na wieloletnie,

bezbolesne, a przede wszystkim

bezpieczne wykonywanie obowiązków

zawodowych. Z czym wiąże się zaś praca

z rozwiązaniami niskiej jakości?

Gdy ból nie pozwala pracować

Powtarzalne, długotrwałe czynności manualne

w pracy każdego elektryka czy mechanika

mogą skutkować licznymi kontuzjami i przypadłościami

zawodowymi, w tym zwyrodnieniem

stawów, cieśnią nadgarstka czy tak zwanym

łokciem tenisisty. – Wszystkie schorzenia

związanie z nadmierną eksploatacją stawów

wiążą się z niepokojącym uczuciem dyskomfortu,

który zaniedbany, może przerodzić się w silny

ból, pozbawiający specjalistę krótko- lub długotrwałej

możliwości wykonywania zawodu

– podkreśla Jadwiga Razum, dyplomowany

rehabilitant. – Takie dolegliwości to skutek częstej

pracy z nienaturalnie wygiętą dłonią, która

w pierwszym stadium prowadzi do drętwienia

i sporadycznego bólu, a w dalszej fazie promieniuje

w stronę przedramienia, a nawet barku.

Na tym etapie zauważamy znaczne pogorszenie

sprawności manualnej, spadek precyzji działania,

a w najtrudniejszych przypadkach – nawet

zanik mięśni. Wtedy, w zależności od stopnia

kontuzji, pacjenta czeka operacja lub długa

rehabilitacja. Czas powrotu do pracy zależy

od wybranej metody leczenia i wykonywanego

zawodu – podkreśla. Oprócz znacznego

uszczerbku na zdrowiu, cierpi również portfel

– zarówno pracodawcy, jak i pracownika.

122 Fachowy Elektryk 4 • 2016

WARSZTAT

Fachowego Elektryka

Każdy dzień nieobecności to przestoje w wykonywanych

zadaniach, konieczność szukania

zastępstwa, nie wspominając o kosztach rehabilitacji

i dodatkowych zabiegów, które znacznie

przyspieszą wyczekiwany powrót do codziennych

zadań.

Co na to BHP?

Za chorobę zawodową uważa się przypadłość

określoną w wykazie chorób zawodowych,

która powodowana jest działaniem czynników

szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku

pracy lub sposobem wykonywania

pracy. W przypadku elektryków, mechaników

i innych specjalistów, wykonujących podczas

codziennych zadań powtarzalne ruchy prowadzące

do podrażnienia nerwu pośrodkowego

czy łokciowego, bolesnych urazów dłoni, nadgarstka,

łokcia czy barku są one bardzo powszechne.

Pracownik, który ulegnie kontuzji,

to duży problem dla pracodawcy – zwolnienie

chorobowe może trwać nawet 182 dni, nie

wspominając o okresie rehabilitacji wynoszącej

w tym wypadku od 3 do 9 miesięcy. Jeśli

rehabilitacja zostanie przerwana, a specjalista

wróci do pracy, należy się spodziewać nawrotu

choroby i jeszcze dłuższego okresu rekonwalescencji.

W efekcie, przedsiębiorstwo funkcjonuje

bez specjalisty, którego obowiązki należy

rozdzielić między aktywny zespół. Czy można

temu zapobiec? – Pracodawca ma do dyspozycji

szereg możliwości, które będą chronić jego

pracowników, zapewniać im jak najlepsze warunki

pracy oraz pozwolą szybko i efektywnie

reagować na ich potrzeby – podkreśla Matylda

Kołat, specjalista do spraw BHP – Pierwsza to

kompleksowe szkolenie z zakresu wykonywanych

zadań i obowiązków, które jest absolutną

koniecznością na każdym stanowisku pracy.

Druga wiąże się z odpowiednim wyposażeniem

warsztatu – zagwarantowaniu pracownikowi

wysokiej jakości certyfikowanych narzędzi, które

charakteryzują się ergonomiczną budową,

przeszły liczne testy potwierdzające dostosowanie

do pracy w obszarze elementów pod napięciem

i, choć można uznać to za truizm, będą

w nienagannym stanie. Wśród wielu przedsiębiorstw

pokutuje wciąż chęć oszczędności, czasem

kosztem zdrowia i komfortu pracownika.

Po trzecie, dobrze dobrane narzędzie to połowa

sukcesu – drugą gwarantuje odpowiedzialna

organizacja pracy, tj. zaplanowanie pracy

z różnymi narzędziami, które pozwolą odciążyć

bolące stawy, a uaktywnić inne partie mięśni.

Rotacja zadaniami, wymiennie – dokręcaniem,

przybijaniem, ściskaniem pozwoli na maksymalną

redukcję obciążenia pracownika – podkreśla

Matylda Kołat.

Rozwiązanie od specjalistów

dla specjalistów

Dynamiczny rozwój rynku narzędzi oraz

coraz większa świadomość pracowników

i pracodawców działających w obszarze usług

specjalistycznych sprawiają, że każdy produkt

powinien nieść za sobą pewną wartość dodaną

– w tym wypadku ponadprzeciętne bezpieczeństwo,

ochronę zdrowia oraz konstrukcję

ułatwiającą i przyspieszającą pracę. – Wsłuchując

się w potrzeby rynku, przeprowadziliśmy

szereg badań nad kształtem i ergonomią

narzędzi, które przyczynią się do zminimalizowania

ryzyka wystąpienia urazów zawodowych

wśród specjalistów. Tak powstała ergonomiczna

koncepcja rozmiarów rękojeści,

wykorzystywana do produkcji wkrętaków

SoftFinish, SoftFinish electric, SoftFinish

ESD i MicroFinish, nagrodzona przez niemieckie

stowarzyszenie lekarzy i terapeutów

na rzecz zdrowego kręgosłupa Aktion Gesunder

Rücken. – podkreśla Wojciech Gradowski,

ekspert firmy Wiha.

Wyróżniona koncepcja umożliwia użytkownikowi

wygodną, długotrwałą i przede wszystkim

pozbawioną bólu pracę, także w obliczu

intensywnej eksploatacji, typowej dla zastosowań

specjalistycznych. Oprócz koncepcji rozmiarów

rękojeści wkrętaków, certyfikat AGR

otrzymały również szczypce Inomic ® . Ergonomiczne

narzędzie, powstałe dzięki współpracy

konstruktorów z działu innowacji firmy Wiha,

fachowych instalatorów oraz Instytutu Inżynierii

Przemysłowej w Stuttgarcie, wyposażono

w rękojeść o załamanym kształcie, która chroni

narażone na kontuzje ręce oraz umożliwia wielogodzinną

pracę pozbawioną uczucia zmęczenia

i bólu. Równolegle poruszające się ramiona

szczypiec oraz zakrzywiony o 23° kształt rękojeści

wspiera fizjologiczny zakres ruchu nadgarstka

podczas pracy (narzędzie ułożone jest

prostopadle do elementów roboczych, a równolegle

do podłoża), co z jednej strony pozwala

na zwiększenie przenoszenia siły o około 25%,

a z drugiej zapobiega niezdrowej pozycji ręki

i całego ciała. Efekt? – Odpowiednio dobrane

narzędzia, których budowa i funkcjonalność

odpowiadają potrzebom specjalistów. A te,

w połączeniu z licznymi szkoleniami, dbałością

o zasady BHP, a także odpowiedzialnością

– zarówno pracownika, jak i pracodawcy to

gwarant bezpiecznej i efektywnej pracy każdego

specjalisty – dodaje Wojciech Gradowski.

Z urazami stawów podczas wykonywania codziennych

obowiązków zawodowych nie ma

żartów. To nie tylko duży problem dla specjalisty,

którego bolące dłonie prowadzą do konieczności

przerwania pracy zawodowej, ale

i niełatwa sytuacja dla pracodawcy, który był

odpowiedzialny za właściwe przygotowanie

miejsca pracy. Sytuacji można jednak zapobiec

poprzez kupno wysokiej klasy narzędzi,

szkolenia pracowników i podnoszenie świadomości

o skutkach zaniedbań podstawowych

założeń BHP. Pracujmy więc mądrze, za pomocą

dobrze dobranych narzędzi, a przyniesie

to liczne korzyści – nie tylko te materialne.

Na podstawie informacji firmy Wiha

Fachowy Elektryk 4 • 2016

123

PORADY

Fachowego Elektryka

Zgrzewanie egzotermiczne

– warte poznania i stosowania

Wiedza o zgrzewaniu egzotermicznym, czyli z wykorzystaniem reakcji chemicznej przebiegającej

z wydzieleniem dużej ilości ciepła, zasługuje na propagowanie wśród elektryków.

Dlatego postanowiliśmy przedstawić podstawowe informacje na temat tej technologii

w postaci zestawu pytań i odpowiedzi.

Czym wyróżnia się – na tle innych

metod łączenia przewodników

elektrycznych – zgrzewanie

egzotermiczne i gdzie bywa stosowane?

Egzotermiczne zgrzewanie materiałów

metalicznych o wysokiej temperaturze

topnienia uważa się za najdoskonalszy

sposób wykonywania

trwałych połączeń mechanicznych

i elektrycznych. W przeciwieństwie

do połączeń mechanicznych skręcanych

bądź połączeń zaciskanych

– nie dochodzi w tym przypadku

do koncentracji natężenia pola elektrycznego

w obrębie połączenia. A to

skutecznie chroni połączenie przed

przegrzaniem i w konsekwencji

zniszczeniem. Związane jest to z jednorodną

budową samej spoiny. Styk

jest dokładny na całej powierzchni

na poziomie molekularnym, dodatkowo

– bez mieszania się cząsteczek,

typowego np. dla spawania.

Połączenie egzotermiczne wykorzystywane jest w przemyśle

od 1938 roku, kiedy to Charles Cadwell przeprowadził pierwsze

pomyślne próby wykorzystania reakcji chemicznej, przy której

wydziela się olbrzymia ilość energii do stopienia opiłków metalu

i wykonania plomby, w której umieszczone zostały produkty metalowe

przeznaczone do połączenia. Obecnie połączenia egzotermiczne

są skutecznie wykorzystywane do łączenia wszelkich

rodzajów metali.

Współczesne połączenia egzotermiczne

znakomicie nadają się do łączenia wszelkich

rodzajów stali, w tym również pokrytych

warstwami miedzi oraz cynku ogniowego,

miedzi i jej stopów (mosiądzów i brązów)

– bez potrzeby zastanawiania się nad możliwością

ich pomieszania.

Opisywana metoda znajduje podstawowe

zastosowanie przy łączeniu przewodników

w obrębie gruntu lub nieco ponad nim

w maksymalnie bezpieczny i komfortowy

sposób, zapewniając doskonale pewne połączenie

montowanej instalacji.

Jakie wyposażenie jest potrzebne do wykonania

zgrzewów egzotermicznych?

Do wykonywania połączeń metodą zgrzewania

egzotermicznego potrzebne są:

• forma grafitowa,

• inicjator procesu (w zależności od przyjętej

wersji pistolet krzemionkowy lub

inicjator elektroniczny),

Fot. 1.

Kolejne kroki wykonania zgrzewu przy łączeniu przykładowych linek miedzianych, przy wykorzystaniu metody Cadwell

Plus (ze zintegrowanym zasobnikiem materiału zgrzewającego – nabojem), przy użyciu inicjatora elektronicznego, który

zapewnia swobodę oddalenia się od zainicjowanego procesu zgrzewania:

1. osadzenie przewodników w formie i włożenie zasobnika z materiałem zgrzewającym,

2. podłączenie inicjatora do zasobnika zgrzewającego i zamknięcie formy (kokili grafitowej),

3. odpalenie procesu,

4. otwarcie formy i jej wyczyszczenie oraz sprawdzenie wizualne jakości połączenia

124 Fachowy Elektryk 4 • 2016

PORADY

Fachowego Elektryka

lokalizacjach prac) zaleca się, aby proces

zgrzewania prowadzony był w zespołach

dwuosobowych. Można wtedy spokojnie

przyjąć, że minimalny czas, jaki jest potrzebny

na wykonanie pojedynczego zgrzewu,

to 10 min – uwzględniając przemieszczanie

się zespołu, trudne lokalizacje etc.

Rys. 1.

Porównanie tradycyjnych połączeń mechanicznych (po prawej) i wyjątkowo jednorodnego

połączenia zgrzewem egzotermicznym (po lewej)

Gdzie w elektroenergetyce i instalatorstwie

elektrycznym stosuje się najczęściej

zgrzewanie egzotermiczne?

Zgrzewanie egzotermiczne znakomicie

sprawdza się między innymi przy wykonywaniu

rozległych uziomów przy stacjach

energetycznych, siłowniach wiatrowych,

wieżach telekomunikacyjnych, na farmach

fotowoltaicznych, przy podłączaniu studia

audio, hali fabrycznej, czy inteligentnego

budynku, wyposażonych w liczne urządzenia

elektroniczne. Wszędzie tam, gdzie

oczekuje się uziemienia wysokiej klasy,

pewności jego działania i maksymalnej

trwałości.

• szczotki do czyszczenia połączenia,

• zgarniaki żużlu do czyszczenia formy,

• mały palnik gazowy do podgrzania i osuszenia

formy,

• środki ochrony osobistej – rękawice i okulary.

Wszystkie te produkty mieszczą się w jednym

pojemniku stanowiącym warsztat pracy

instalatora.

Poza wymienionym wyposażeniem kluczowe

znaczenie ma oczywiście zapas pojemniczków

z materiałem zgrzewającym

– po jednym pojemniczku na jedno kolejne

zaplanowane połączenie.

w formie. W trakcie kolejnych 30 s metal

w formie krzepnie. Temperatura w formie

osiąga niecałe 2000°C i w trakcie procesu

przenikające przez formę ciepło rozgrzewa ją

do temperatury kilkuset stopni (200-300°C).

Z praktycznego punktu widzenia (bezpieczeństwo

i wzajemna pomoc w trudnych

Jak przedstawiają się koszty stosowania

tej technologii?

Złącze egzotermiczne jest wykonane

z miedzi z dodatkiem aluminium i krzemu

(brąz aluminiowo-krzemowy). Sam

metal użyty na zgrzew – w zależności

od wielkości łączonych przewodników

Jak w praktyce wykonuje się zgrzew

egzotermiczny?

Proces technologiczny zgrzewania jest stosunkowo

prostym działaniem. Do jego prowadzenia

wystarczają przeciętne zdolności

manualne i umiejętność racjonalnego myślenia.

Wraz z formą jest dostarczana każdorazowo

instrukcja obrazkowa wykonania

połączenia. Istotne jest to, że każdy typ formy

i połączenia ma swoją specyfikę, co wymusza

inny sposób podejścia to wykonania

połączenia.

Warto podkreślić, że proces przebiega niezwykle

szybko – czas reakcji po naciśnięciu

startu ok. 2–5 s – gdy płynny metal jest już

Rys. 2.

Schemat prostej formy do wykonywania połączeń egzotermicznych

Fachowy Elektryk 4 • 2016

125

PORADY

Fachowego Elektryka

Fot.: FHU PARTNER

Fot. 2.

Zgrzewanie egzotermiczne to operacja bardzo widowiskowa, lecz zupełnie bezpieczna przy zachowaniu prostych zasad BHP

– może mieć masę od 45–500 g, a jego

koszt to, odpowiednio, od kilku do ponad

20 euro za nabój. Koszt eksploatacji

formy dodatkowo podwyższa tą kwotę

o 1–2 euro na połączenie. W rezultacie

koszt jednostkowy połączenia jest nawet

dziesięciokrotnie wyższy od najtańszych

połączeń krzyżowych ocynkowanych typu

bednarka-bednarka. Ale już w przypadku

łączenia elementami miedzianymi różnica

ta topnieje do 2-, 3-krotności złącza krzyżowego

miedzianego klasy „najtańszy

produkt w tej kategorii”.

O ile jednak za kluczowy czynnik przyjmiemy

pewność połączenia przez długi czas

eksploatacji, przy jednoczesnej całkowitej

eliminacji ich inspekcji – znanej jako poszukiwanie

„braku styku”, o tyle można przyjąć,

że zgrzewy egzotermiczne są tańszym

rozwiązaniem. I tu dodać należy, że pewność

w długim okresie należy rozumieć

minimum 50 lat użytkowania!

Rys. 3.

Przykładowe konfiguracje elementów przewodzących, które można połączyć za

pomocą zgrzewania egzotermicznego

Redakcja dziękuje za zachętę i pomoc

udzieloną przy przygotowywaniu artykułu

przez mgr. inż. Janusza Budnioka,

właściciela firmy FHU PARTNER i członka

Polskiego Komitetu Ochrony Odgromowej

przy SEP oraz Stowarzyszenia Inżynierów

Techników Pożarnictwa

126 Fachowy Elektryk 4 • 2016

WARSZTAT

Fachowego Elektryka

ENERGOTYTAN - PROMOCJE TARGOWE 9/2016

• reyzyjny meanizm zaakowy

• ieane a eektromonterw

• ieane iie bez oikw

• artowane ostrza tne

• waa k

• w zestawie waizka aowarka akumuator

• zasianie

PROMOCJA

Model Zakres Cu/Al Cena netto

E320 300 mm² 699 zł

2.

• izoaja

•

Model Zakres Cena netto

EK240B 10-240 mm² 7200 zł

• szybkie rozwijanie i zwijanie na stojaku obrotowym

• zwikszona oorno na zinanie i tarie

• ieana o wski zakrtw i rzeustw

• waa k

Model Ilość narzędzi Cena netto

TN-11 55 sztuk 799 zł

3.

• izoaja

•

Model Rozmiar Cena netto

10058 4,5mm/50m 799 zł

• w zestawie matry

• waizka na zestaw

Model Ilość narzędzi Cena netto

TN-02 17 sztuk 699 zł

Model Długość Cena netto

Z040 0,5-16 mm² 255 zł

www.energotytan.pl

Fachowy Elektryk 4 • 2016

127

WARSZTAT

Fachowego Elektryka

Narzędzia akumulatorowe do obróbki kabli

z Energotytanu

PROMOCJA

Dynamiczny rozwój nowych technologii sprawił, że współczesne napędy akumulatorowe

przeszły prawdziwą rewolucję nie tylko pod względem gabarytów, ale przede

wszystkim w zakresie zastosowanych w nich rozwiązań technologicznych. Narzędzia

elektrohydrauliczne ENERGOTYTAN kojarzone są nie tylko z niezawodnością działania,

ale także z doskonałymi parametrami pracy, co powoduje, że cieszą się coraz większym

uznaniem wśród elektroinstalatorów. Wybór tych urządzeń zaciskających i tnących

powoduje szybki zwrot z inwestycji, zapewniając przy tym użytkownikom znacznie

większy komfort pracy, niż tradycyjne narzędzia o napędzie hydraulicznym, zwiększając

jednocześnie wydajność.

Narzędzia serii EK z napędem elektrycznym

zasilane są z wydajnych

akumulatorów 5 Ah w technologii

Li-Ion. Narzędzia wyposażono

w obrotową o 180 o głowicę roboczą

z możliwością ręcznego zwolnienia

ciśnienia, automatyczny zawór

bezpieczeństwa zwalniający ciśnienie

po osiągnięciu przez narzędzie

ciśnienia maksymalnego, podświetlenie

LED miejsca pracy, oprogramowanie

diagnostyczno-serwisowe,

oraz dwubiegowy system hydrauliczny

zapewniający szybki posuw matrycy lub

ostrza do obrabianego elementu oraz wolny

ruch matryc podczas zaciskania lub cięcia

w celu wykorzystania 100% siły nacisku.

Każdy, kto stanął przed koniecznością doboru

matryc do zagniatania końcówek rurowych

różnych typów i standardów, wie,

Fot. 2.

Fot. 1.

że proces ten jest dosyć skomplikowany

i przed zakupem odpowiedniego zestawu,

nieodzowna jest specjalistyczna

konsultacja lub szkolenie. Użycie nieodpowiednich

dla danego typu końcówek

matryc jest zagrożeniem zarówno

dla narzędzia (możliwość uszkodzenia

głowicy), jak i dla zachowania właściwych

parametrów elektrycznych połączenia.

Najnowsza generacja narzędzi zagniatających,

który firma Energotytan

wprowadziła właśnie do swojej

oferty eliminuje powyższy problem,

pozwalając skupić się na samej pracy,

z pominięciem rozwiązywania złożonych

zagadnień technicznych. Urządzenia te

nie wymagają wymiany matryc zaciskających,

gdyż są wyposażone w bezmatrycowe

głowice przeznaczone do zaciskania

końcówek i łączników rurowych.

Sercem akumulatorowych urządzeń bezmatrycowych

serii EK jest ich specjalna głowica

zamykana w prasce EK400B (fot. 1)

lub otwarta praska EK240B (fot. 2),

w której zamontowane są cztery poruszające

się parami bolce: jedna z par porusza

się w pionie, a druga poziomo, tworząc

na zaciśniętej końcówce lub tulejce czterostronne

szczelne zagniecenie (fot. 3).

Technologia ta pozwala na pewne i błyskawiczne

zaciskanie w jednym urządzeniu dowolnych

końcówek rurowych i tulejek Cu

128 Fachowy Elektryk 4 • 2016

WARSZTAT

Fachowego Elektryka

Fot. 3. Fot. 4.

i Al ( także DIN ) w zakresie 6-400 mm 2 ,

bez ryzyka powstawania niewygodnych

wypływek, które bardzo często zdarzają się

podczas zaciskania na sześciokąt. Jednocześnie

skraca to czas wykonywania wszelkiego

rodzaju muf kablowych oraz wyklucza

możliwość popełnienia pomyłki, a więc

i wykonania wadliwego zaciśnięcia. Co

najważniejsze jakość i trwałość zagnieceń

„bezmatrycowych” nie ustępuje tej otrzymywanej

przy użyciu tradycyjnych matryc

(fot. 4). Wszystkie oferowane przez nas praski

bezmatrycowe zaciskają z siłą 50 kN.

Przykładem udanego procesu miniaturyzacji

są także narzędzia tnące Energotytan

serii EK (fot. 5), które pomimo

niewielkich rozmiarów i niskiej wagi

z powodzeniem radzą sobie z kablami

o przekroju do 240 mm 2 , tnąc je z siłą

do 45 kN. Zasilane bateriami Li-Ion 18 V,

pozwalają na wykonanie nawet do 100

operacji na jej jednym ładowaniu. Możliwość

swobodnej obsługi jedną ręką,

obrotowa głowica 180 o , ergonomiczny

uchwyt oraz LED-owe podświetlenie

miejsca pracy sprawiają, że urządzenia

kolumnowe zyskują coraz większe uznanie

wśród instalatorów, dowodząc swojej

przydatności zwłaszcza w wąskich przestrzeniach

roboczych.

Wprowadzenie wielofunkcyjnego sterowania

elektronicznego umożliwiło nie

tylko sygnalizację kluczowych parametrów

pracy za pomocą wskaźników LED

(fot. 6), ale również komunikację z samym

urządzeniem. Wprowadzone w 2016 r. pistoletowe

nożyce akumulatorowe (fot. 7)

dysponują siłą 60 kN, pozwalającą na przecinanie

kabli 4x240 mm 2 i są dostarczane

ze specjalnym oprogramowaniem, które

po zainstalowaniu na komputerze PC

pozwala użytkownikowi – za pomocą

Fot. 5.

umieszczonego w obudowie złącza USB

– na transmisję i analizę danych eksploatacyjnych

i diagnostycznych zapisanych

w pamięci urządzenia. Dzięki takiemu

rozwiązaniu, dostępnemu do niedawna jedynie

w autoryzowanych punktach serwisowych,

poznamy dokładną liczbę wykonanych

cykli, ich szczegółowe parametry,

ogólny stan techniczny narzędzia, a także

zaplanujemy termin jego następnego przeglądu

serwisowego. W przypadku problemów

wygenerowany na podstawie takich

danych raport może zostać przesłany bezpośrednio

do serwisu.

Mamy nadzieję, że chociaż skrótowo

udało nam się przybliżyć Państwu tą ciekawą

grupę urządzeń – w przypadku pytań

jak zwykle pozostajemy do Państwa

dyspozycji i zachęcamy do zapoznania

się z naszą ofertą.

Fot. 6. Fot. 7.

Adrian Zając

www.energotytan.com

Fachowy Elektryk 4 • 2016

129

POZYTYWNE WIBRACJE

Fachowego Elektryka

Nie daj się nabić

w butelkę

•••

W jednym z meczów podczas EURO 2016 drużyna

niemiecka zagrała słabo i wszyscy jej kibice krytykowali

ją. Tymczasem Polacy zagrali w tym spotkaniu tak dobrze,

że wszyscy ich w kraju chwalili.

A i tak wyszedł z tego tylko remis.

Potem polski zespół przegrał z Portugalią zaledwie

o jeden rzut karny, a ostatecznie Portugalczycy

zostali mistrzami Europy.

Nie mogło to potoczyć się odwrotnie?

•••

Przepis jednej pani (czy tylko jednej?) na udane małżeństwo:

mężczyzna powinien zarabiać na chleb, kobieta może najwyżej

dorobić na słodkie bułeczki.

Fot. http://bythewayphoto.blog.com/

•••

W środku nocy spotyka się na odludziu dwoje

przechodniów.

– Nie boi się Pani chodzić tak sama po ciemku?

– Dawniej, kiedy jeszcze żyliśmy, mój mąż i ja, to tak,

ale teraz…

•••

U nas w kraju nie ma jednolitej postawy wobec uchodźców

z dalekich rejonów. Na szczęście widać ogromną zbieżność

obaw Polaków i samych uchodźców. Polacy boją się, że

uchodźcy trafią do Polski. Uchodźcy też się boją, że trafią

do Polski.

•••

Jeśli chcesz zrobić coś dobrego, uruchom komputer.

Utwórz na pulpicie katalog „Sprawiedliwość”. Skasuj

go. Następnie otwórz folder Kosz. Kliknij prawym

przyciskiem na usunięty katalog i wybierz opcję „Przywróć

Sprawiedliwość”.

Czy czujesz, że od razu świat stał się lepszy?

•••

Żona pyta męża pogrążonego w lekturze

Fachowego Elektryka:

– Andrzejku, czy płazy są głupie?

– Oczywiście, kochana Żabusiu…

•••

Do banku w Zurichu wchodzi klient z walizką,

rozgląda się niepewnie i ściszonym głosem mówi

do bankiera w jednym z okienek:

– Chciałbym wpłacić pieniądze, w tej walizce są

całe cztery miliony franków.

Na to bankier uśmiecha się życzliwie i powiada:

– U nas nie musi Pan ściszać głosu, bieda to

żaden wstyd.

130 Fachowy Elektryk 4 • 2016

Limonka - nr 53

Lawenda - nr 54 Satynowy turkus - nr 59

Perłowa czerwień - nr 55

Burgund - nr 58

Wenge - nr 57

Tytan Tt strukturalny - nr 56

Nowe

KOLORY

Seria Karo to produkty, gdzie wyraziste kształty

mechanizmów kontrastują z subtelnymi liniami ramek.

To wyważona propozycja dla osób, które chcą by osprzęt

w ich domu stanowił ozdobę ściany.

Zdecydowany charakter i dynamikę we wnętrzu

wprowadzą ramki w modnych, zdecydowanych kolorach.

Dzięki nim w Twoim domu zagoszczą odważne

trendy projektowe. Efektownie będą prezentowały

się produkty w ramkach w kolorze wenge i tytanu

strukturalnego, które rów nież wzbogaciły ofertę

serii KARO.

Z.S.E. OSPEL S.A., ul. Gówna 128,

Wierbka 42-436 Pilica

tel./fax: 32 67 37 106 do 110,

fax: 32 75 08 499

e-mail: oce@ospel.com.pl

www.ospel.com.pl

www.facebook.com/OspelIdealnePolaczenie

Fachowy Elektryk 4/2016

Delete template?

Save as template ?