Fachowy Dekarz & Cieśla 1/2008
Stabilizacja w budownictwie? Oddając w Wasze ręce kolejne wydanie „Dekarza & Cieśli”, patrzę z nadzieją na rozpoczynający się rok, choć wiele pytań pozostaje wciąż bez odpowiedzi. Każdego roku jesienią nadchodzi w branży budowlanej czas, w którym następuje stabilizacja aktywności inwestorów i związany z tym spadek zapotrzebowania na materiały budowlane. Cała branża budowlana zadaje sobie pytanie, czy obserwowana stabilizacja jest typowym zjawiskiem sezonowym, czy też oznacza koniec fazy wzrostu tego rynku w dłuższym okresie? Z drugiej strony wiemy, że w okresie od stycznia do października 2007 r. ilość pozwoleń na budowę przekroczyła rekordową liczbę 200 000 mieszkań. Naszym zdaniem – bazując na przytoczonych powyżej danych – można zakładać zwiększoną aktywność inwestorów już od początku wiosny 2008 r., a to prognozy optymistyczne, pozwalające wierzyć, że nadzieja okaże się realna. Jedno jest pewne, o wszystkich nowinkach z naszej branży przeczytacie zawsze na łamach „Dekarza i Cieśli”. Zapraszamy także do odwiedzenia naszych stoisk podczas zbliżających się targów Budma 2008 w Poznaniu. Dachy Płaskie – pawilon 10 BudShow – pawilon 3A, stoisko 13 Czekamy na Wasze opinie i komentarze, prośby, informacje o tym, o czym chcielibyście przeczytać na naszych łamach etc. pod adresem e-mail: dekarz@ardo.pl. Chętnych zapraszamy do złożenia zamówienia na bezpłatną prenumeratę kolejnych wydań „Dekarza” u Anny Musiołowskiej pod numerem telefonu 0-61 861 03 96. Redaktor Prowadzący SPIS TREŚCI Nowości. 6 Lukarna dwuspadowa – konstrukcje ciesielskie . 14 Ocena techniczna pokrycia dachu. 18 RHEINZINK®TOUR w Białymstoku. 23 Podstawowe obróbki dekarskie. 25 Systemy zabezpieczeń przeciwśnieżnych . 28 OPOLSKIE STOWARZYSZENIE DEKARZY, BLACHARZY I CIEŚLI . 30 Budownictwo ryglowe. 32 Dach nad trybunałem. 34 Na luzie. 38
Stabilizacja w budownictwie?
Oddając w Wasze ręce kolejne wydanie „Dekarza & Cieśli”, patrzę z nadzieją na rozpoczynający się rok, choć wiele pytań pozostaje wciąż bez odpowiedzi.
Każdego roku jesienią nadchodzi w branży budowlanej czas, w którym następuje stabilizacja aktywności inwestorów i związany z tym spadek zapotrzebowania na materiały budowlane. Cała branża budowlana zadaje sobie pytanie, czy obserwowana stabilizacja jest typowym zjawiskiem sezonowym, czy też oznacza koniec fazy wzrostu tego rynku w dłuższym okresie? Z drugiej strony wiemy, że w okresie od stycznia do października 2007 r. ilość pozwoleń na budowę przekroczyła rekordową liczbę 200 000 mieszkań.
Naszym zdaniem – bazując na przytoczonych powyżej danych – można zakładać zwiększoną aktywność inwestorów już od początku wiosny 2008 r., a to prognozy optymistyczne, pozwalające wierzyć, że nadzieja okaże się realna.
Jedno jest pewne, o wszystkich nowinkach z naszej branży przeczytacie zawsze na łamach „Dekarza i Cieśli”.
Zapraszamy także do odwiedzenia naszych stoisk podczas zbliżających się targów Budma 2008 w Poznaniu. Dachy Płaskie – pawilon 10 BudShow – pawilon 3A, stoisko 13
Czekamy na Wasze opinie i komentarze, prośby, informacje o tym, o czym chcielibyście przeczytać na naszych łamach etc. pod adresem e-mail: dekarz@ardo.pl.
Chętnych zapraszamy do złożenia zamówienia na bezpłatną prenumeratę kolejnych wydań „Dekarza” u Anny Musiołowskiej pod numerem telefonu 0-61 861 03 96.
Redaktor Prowadzący
SPIS TREŚCI
Nowości. 6
Lukarna dwuspadowa – konstrukcje ciesielskie . 14
Ocena techniczna pokrycia dachu. 18
RHEINZINK®TOUR w Białymstoku. 23
Podstawowe obróbki dekarskie. 25
Systemy zabezpieczeń przeciwśnieżnych . 28
OPOLSKIE STOWARZYSZENIE DEKARZY, BLACHARZY I CIEŚLI . 30
Budownictwo ryglowe. 32
Dach nad trybunałem. 34
Na luzie. 38
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1/<strong>2008</strong><br />
BEZPŁATNY<br />
KWARTALNIK<br />
styczeń-marzec<br />
System zabezpieczeń<br />
przeciwśnieżnych - str. 28<br />
fot. Braas
MARKOWE AKcEsORiA dAchOWE<br />
systEM pRzEciWÂniE˚ny<br />
Oryginalny system<br />
przeciwÊnie˝ny Braas to:<br />
- ∏atwoÊç monta˝u<br />
- idealnie dopasowanie do dachówek Braas<br />
- wysoka jakoÊç i trwa∏oÊç<br />
- odpornoÊç na korozj´ i inne czynniki<br />
atmosferyczne<br />
Stosujàc markowe rozwiàzania zapewniasz<br />
bezpieczeƒstwo mieszkaƒców na d∏ugie lata.<br />
infolinia: 0801 900 555<br />
dla tel. kom.: 022 481 39 86<br />
www.braas.pl
Wydawca:.<br />
ARDO-STUDIO sp. z o.o.<br />
60-275 Poznań, ul. Pogodna 24<br />
tel./faks +48 061 861 00 05<br />
Biuro w Warszawie:<br />
00-842 Warszawa, ul. Łucka 15/1907<br />
tel./faks +48 022 635 41 08<br />
Redaktor Prowadzący:<br />
Robert Tomaszkiewicz<br />
e-mail: dekarz@ardo.pl<br />
Współpraca:<br />
Dariusz Nowicki<br />
Jerzy Romanow<br />
Piotr Głowacki<br />
Piotr Jaczewski<br />
Piotr Leń<br />
Przemysław Spych<br />
Krzysztof Światła<br />
Zbigniew Karaś<br />
Szef Produkcji:<br />
Dominik Zdeb<br />
Dział Graficzny:<br />
Małgorzata Dobień<br />
Mateusz Zarzyński<br />
Bartosz Wojciechowski<br />
Dział Promocji i Reklamy:<br />
Marcin Sikora<br />
tel. kom. 0-515 251 052<br />
e-mail: marcin.sikora@ardo.pl<br />
Stabilizacja w budownictwie?<br />
Oddając w Wasze ręce kolejne wydanie<br />
„<strong>Dekarz</strong>a & Cieśli”, patrzę z nadzieją na<br />
rozpoczynający się rok, choć wiele pytań<br />
pozostaje wciąż bez odpowiedzi.<br />
Każdego roku jesienią nadchodzi w branży<br />
budowlanej czas, w którym następuje stabilizacja<br />
aktywności inwestorów i związany<br />
z tym spadek zapotrzebowania na materiały<br />
budowlane. Cała branża budowlana<br />
zadaje sobie pytanie, czy obserwowana<br />
stabilizacja jest typowym zjawiskiem sezonowym,<br />
czy też oznacza koniec fazy<br />
wzrostu tego rynku w dłuższym okresie?<br />
Z drugiej strony wiemy, że w okresie od<br />
stycznia do października 2007 r. ilość pozwoleń<br />
na budowę przekroczyła rekordową<br />
liczbę 200 000 mieszkań.<br />
Naszym zdaniem – bazując na przytoczonych<br />
powyżej danych – można zakładać<br />
zwiększoną aktywność inwestorów już od<br />
początku wiosny <strong>2008</strong> r., a to prognozy<br />
optymistyczne, pozwalające wierzyć, że<br />
nadzieja okaże się realna.<br />
Jedno jest pewne, o wszystkich nowinkach<br />
z naszej branży przeczytacie zawsze<br />
na łamach „<strong>Dekarz</strong>a i Cieśli”.<br />
Zapraszamy także do odwiedzenia naszych<br />
stoisk podczas zbliżających się targów<br />
Budma <strong>2008</strong> w Poznaniu.<br />
Dachy Płaskie – pawilon 10<br />
BudShow – pawilon 3A, stoisko 13<br />
Czekamy na Wasze opinie i komentarze,<br />
prośby, informacje o tym, o czym chcielibyście<br />
przeczytać na naszych łamach etc.<br />
pod adresem e-mail: dekarz@ardo.pl.<br />
Chętnych zapraszamy do złożenia zamówienia<br />
na bezpłatną prenumeratę kolejnych<br />
wydań „<strong>Dekarz</strong>a” u Anny Musiołowskiej<br />
pod numerem telefonu<br />
0-61 861 03 96.<br />
Redaktor Prowadzący<br />
Robert Tomaszkiewicz<br />
Piotr Kupidurski<br />
tel. kom. 0-515 251 00<br />
e-mail: piotr.kupidurski@ardo.pl<br />
Adres Działu Promocji i Reklamy<br />
ARDO-STUDIO sp. z o.o.<br />
00-842 Warszawa,<br />
ul. Łucka 15/1907<br />
Prenumerata<br />
Anna Musiołowska<br />
tel. +48 61 861 03 96<br />
e-mail: anna.musiolowska@ardo.pl<br />
Druk:<br />
POLIGRAFIA PIOTROWSKI<br />
Redakcja nie zwraca tekstów<br />
niezamówionych, zastrzega sobie prawo<br />
ich redagowania oraz skracania. Nie<br />
odpowiadamy za treść zamieszczonych<br />
reklam.<br />
SPIS TREŚCI<br />
Nowości.............................................. 6<br />
Lukarna dwuspadowa – konstrukcje ciesielskie ....................14<br />
Ocena techniczna pokrycia dachu.............................18<br />
RHEINZINK®TOUR w Białymstoku .............................23<br />
Podstawowe obróbki dekarskie................................25<br />
Systemy zabezpieczeń przeciwśnieżnych ........................28<br />
OPOLSKIE STOWARZYSZENIE DEKARZY, BLACHARZY I CIEŚLI ...........30<br />
Budownictwo ryglowe.................................... 32<br />
Dach nad trybunałem.....................................34<br />
Na luzie..............................................38<br />
4<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
* cena brutto okna GZL CO2 1054<br />
Okna do poddaszy VELUX<br />
cena od<br />
714 zł *<br />
Niech sypie,<br />
zawiewa i mrozi...<br />
Burzę śnieżną najprzyjemniej podziwiać, pozostając<br />
w zaciszu domu. Od ponad 60 lat VELUX projektuje<br />
okna zbliżające ludzi do piękna natury. Jednak nigdy<br />
kosztem ich trwałości. VELUX – okna na każdą pogodę.<br />
W celu uzyskania pełnych informacji o naszej ofercie,<br />
zadzwoń pod nr (022) 33 77 000 i zamów katalog<br />
lub odwiedź www.velux.pl
NOWOŚCI<br />
ABIZOL G<br />
Selena wprowadza na rynek masę szpachlową asfaltowo-kauczukową Abizol G<br />
Tytan Professional. Jest to produkt z nowej generacji Abizoli – mas bitumicznych<br />
do zabezpieczania budynków przed działaniem wody i wilgoci. Środek<br />
przeznaczony jest do naprawy uszkodzonych pokryć dachowych, podklejania<br />
papy, szpachlowania ubytków oraz innych prac dekarskich i uszczelniających<br />
w budownictwie. Dzięki modyfikacji kauczukiem syntetycznym Abizol G<br />
Tytan Professional zyskał odporność na typowe w naszym klimacie spękania<br />
pomrozowe.<br />
Więcej informacji: www.selena.pl<br />
X-tream<br />
Corotop® X-tream – trójwarstwowa, wysokoparoprzepuszczalna polipropylenowa<br />
membrana dachowa przeznaczona do stosowania na pełnym deskowaniu<br />
dachów skośnych, ocieplonych. Jest membraną o ekstremalnych parametrach<br />
wytrzymałościowych, niepodatną na uszkodzenia mechaniczne, co wpływa na pełen<br />
komfort przy montażu produktu na dachu. Odznacza się nieprzeciętną odpornością<br />
na działanie słupa wody, ekstremalną odpornością na zerwanie na gwoździu, przy<br />
jednoczesnym zachowaniu bardzo wysokiej paroprzepuszczalności. Jest produktem<br />
odpornym na działanie promieni UV, a dzięki zastosowaniu laminacji (termobonding)<br />
membrana jest odporna na procesy starzenia się, co wpływa na niezmienność jej<br />
znakomitych parametrów w czasie.<br />
Więcej informacji: www.corotop.com.pl<br />
DACHOLEUM –<br />
pewny dach nad głową<br />
Dacholeum Tytan Professional to kolejny produkt nowej,<br />
udoskonalonej generacji Abizoli. Preparat służący do<br />
renowacji dachów i wykonywania hydroizolacji typu<br />
lekkiego i średniego został zmodyfikowany kauczukiem<br />
syntetycznym z dodatkiem żywic. Dzięki temu powłoki<br />
hydroizolacyjne zyskują odporność na spękania mrozowe,<br />
typowe dla naszego klimatu. Nowe Dacholeum, głęboko<br />
wnikając w papę, ponownie ją uelastycznia.<br />
Więcej informacji: www.selena.pl<br />
6<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
NOWOŚCI<br />
Więcej Koramica<br />
Karpiówka Mahoniowa angoba szlachetna jest to dachówka<br />
z kategorii półpołyskowych, o głębokiej, nasyconej, mahoniowej<br />
barwie. Pojedyncza Karpiówka stanowi wąską, płaską płytkę,<br />
której dolna krawędź może mieć różne wykroje. Jej wielkość<br />
i kształt sprawiają, że może być stosowana na dachach, nawet<br />
z niezwykle wymyślnymi formami architektonicznymi.<br />
Madura Kunice to nowoczesny model dachówki o historycznym<br />
kształcie esówki – holenderki. Od historycznego wzorca różni się<br />
nowoczesnym systemem zamków, które zwiększają szczelność<br />
pokrycia dachowego. Madurę wykorzystuje się wszędzie tam,<br />
gdzie szuka się klasycznej, falistej formy.<br />
Więcej informacji: www.wienerberger.pl<br />
Solano<br />
– stal powlekana organicznie<br />
Solano ® to nowa generacja organicznie powlekanych gatunków stali.<br />
Została opracowana z myślą o zastosowaniu na pokrycia dachowe<br />
i okładziny ścienne w najbardziej wymagających warunkach, w tym<br />
w środowiskach przemysłowych i nadmorskich.<br />
Powłoki Solano ® nakładane są na metaliczne podłoże. Zapewniają<br />
doskonałą odporność na korozję nawet na krawędziach cięcia.<br />
Stal Solano ® wykorzystuje farbę termoplastyczną o podwyższonej<br />
odporności na działanie promieni UV.<br />
Produkt jest objęty gwarancją na całą powłokę – do 30 lat.<br />
Więcej informacji: www.arcelormittal.com<br />
www.festool.pl<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong><br />
7
NOWOŚCI<br />
System z aprobatą<br />
System dachów płaskich ECON fireproof firmy<br />
STYROPOL sp. z o.o. otrzymał kolejną Aprobatę<br />
Techniczną Instytutu Techniki Budowlanej<br />
w Warszawie (AT-15-7114/2007). ECON fireproof<br />
to jedyny system do wykonywania termoizolacji<br />
przekryć dachowych na bazie styropianu, który<br />
pozwala na uzyskanie klasy odporności ogniowej<br />
przekrycia nawet RE 60, co dwukrotnie przekracza<br />
najsurowsze wymagania obowiązujących<br />
przepisów. Oznacza to, że system można zastosować<br />
praktycznie na każdym dachu płaskim i uzyskać<br />
znaczne oszczędności finansowe.<br />
System ECON fireproof przeznaczony jest do termoizolacji<br />
dachów z konstrukcją nośną wykonaną<br />
ze stalowych blach trapezowych. Spełnia wymogi<br />
zapisane w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury<br />
z 12 kwietnia 2002 r. dotyczące klas odporności<br />
ogniowej przekrycia dachu. Chroni przed<br />
rozprzestrzenianiem<br />
się ognia oraz, co<br />
najważniejsze, zapewnia<br />
wysoką odporność<br />
ogniową, potwierdzoną<br />
licznymi<br />
badaniami Zakładu<br />
Badań Ogniowych Instytutu<br />
Techniki Budowlanej.<br />
Windą na dach<br />
Dnia 8 grudnia 2007 w warszawskim hotelu Novotel odbyła się finałowa<br />
gala konkursu VELUX dla dekarzy „Winduj zyski – zyskaj windę”.<br />
Goście przyjechali z całej<br />
Polski, frekwencja była<br />
znakomita – w balu uczestniczyło<br />
ponad 250 osób.<br />
Kulminacyjnym punktem<br />
imprezy było losowanie<br />
dwóch wind dekarskich<br />
marki Geda. Szczęśliwcami<br />
zostały firmy: PUH Blachdek<br />
z Ostrowa Wielkopolskiego<br />
i Dachpol z Suwałk.<br />
– Bardzo duże zainteresowanie<br />
konkursem przerosło<br />
nasze oczekiwania,<br />
a setki instrukcji, za które<br />
uczestnicy zbierali punkty,<br />
przychodziły do nas prawie<br />
każdego dnia. Gratuluję<br />
serdecznie zwycięzcom,<br />
a także dziękuję wszystkim<br />
uczestnikom za zaangażowanie.<br />
Zachęcam do<br />
uczestnictwa w przyszłorocznej<br />
edycji konkursu<br />
– mówi Dyrektor Marketingu<br />
VELUX Polska Jakub Bogacz.<br />
Więcej informacji:<br />
www.econfireproof.pl<br />
Więcej informacji:<br />
www.VELUX.pl<br />
800 PSE –KRESS<br />
Maksymalna moc uderzeniowa młotowiertarki pneumatycznej KRESS 800<br />
PSE została podwyższona do 3,2 J przy mocy silnika MAXX-Power o mocy<br />
800 wat. Dzięki temu możemy wiercić w betonie otwory o maksymalnej<br />
średnicy 26-28 mm. Oprócz zwiększenia mocy urządzenia, duży nacisk<br />
położono również na komfort i ergonomię. Przełączanie z wiercenia<br />
na dłutowanie dokonuje się za pomocą jednego przycisku, uchwyt<br />
urządzenia SDS-plus wyposażono w automatyczny zamek.<br />
Wymienione cechy nowej młotowiertarki Kress w znacznym stopniu<br />
ułatwiają pracę użytkownikom tego typu maszyn. To właśnie oni<br />
powinni szczególnie zwrócić uwagę na zastosowany w 800 PSE silnik,<br />
tzw. MAXX-Power-Motor. Jest to opatentowana przez firmę KRESS<br />
konstrukcja, pozwalająca o 40% wydłużyć żywotność szczotek oraz<br />
uzyskać nawet do 25% więcej mocy.<br />
Więcej informacji: www.langelukaszuk.pl<br />
8<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
NOWOŚCI<br />
System 36 V firmy Bosch<br />
Bosch uzupełnił ofertę elektronarzędzi 36 V o pilarkę tarczową GKS 36 V-LI Professional<br />
i piłę szablastą GSA 36 V-LI Professional. Dzięki akumulatorom litowo-jonowym<br />
wszystkie elektronarzędzia 36 V są tak wydajne jak narzędzia sieciowe.<br />
Nowa pilarka tarczowa umożliwia przycięcie na długość do 95 płyt wiórowych (900 x<br />
19 mm) na jednym cyklu ładowania akumulatora standard o pojemności 2,6 Ah. Nowa<br />
piła szablasta GSA 36 V-LI Professional jest równie wydajna. Można przy jej użyciu<br />
przyciąć do 195 belek świerkowych (100 x 100 mm) na jednym cyklu ładowania<br />
akumulatora Standard o pojemności 2,6 Ah. Dzięki 2-biegowej przekładni urządzenie<br />
działa z optymalną prędkością skokową dla danego materiału. Długość skoku wynosząca<br />
28 mm zapewnia maksymalną głębokość cięcia 250 mm. System akumulatorowych<br />
elektronarzędzi litowo-jonowych 36 V obejmuje także młot udarowo-obrotowy GBH<br />
36 V-LI Professional, wiertarko-wkrętarkę GSR 36 V-LI Professional oraz wiertarkę<br />
udarową GSB 36 V-LI Professional.<br />
Więcej informacji: www.bosch.pl<br />
Caddy Maxi<br />
Dłuższy o 47 centymetrów Caddy Maxi jest jednym<br />
z największych modeli wśród samochodów tego typu.<br />
Pojemność ładunkowa do 4,2 m 3 , ładowność 800 kg,<br />
masa holowanej przyczepy 1500 kg i – zależnie od<br />
konfiguracji wnętrza – powierzchnia bagażowa o<br />
długości do 2250 mm to rekordowe wartości w tym<br />
segmencie. Równie dobrze w samochodzie tym może<br />
wygodnie podróżować siedem osób.<br />
Więcej informacji: www.vwuzytkowe.pl<br />
www.protool.pl<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong><br />
9
NOWOŚCI<br />
Opolskie Stowarzyszenie <strong>Dekarz</strong>y,<br />
Blacharzy i Cieśli<br />
15 grudnia 2007 roku odbyło się długo oczekiwane spotkanie założycielskie stowarzyszenia. Dla nas to wielki dzień<br />
zwieńczający długą i wytrwałą pracę na rzecz zawiązania własnej, opolskiej branżowej organizacji. Wreszcie<br />
doczekaliśmy się sformalizowania naszej istniejącej już od lat i zintegrowanej społeczności.<br />
Spotkanie zgromadziło właścicieli 40 firm dekarskoblacharsko-ciesielskich.<br />
Zaszczycili nas również swoją<br />
obecnością przedstawiciele firm producenckich : BRAAS,<br />
VELUX, WIENERBERGER, PLASTMO, IVT oraz hurtownie<br />
DOMEX, WKT, MERKURY, INTECH, PAWLISZYN. Byli również<br />
przedstawiciele redakcji DEKARZ & CIEŚLA. Należy<br />
wspomnieć także o firmach, które z przyczyn niezależnych<br />
nie mogły być obecne na spotkaniu deklarując jednak pomoc<br />
jak PEREZ, MB, ELEM, DORKEN, ROTO, URSA.<br />
Genezę, powody zmian oraz główne cele stowarzyszenia<br />
przypomniał i przedstawił zebranym Jerzy Romanow. Zwrócił<br />
szczególnie uwagę na fachowość która jest kluczowym słowem<br />
stowarzyszenia i podstawową motywacją podejmowanych<br />
w nim działań. Przedstawił ideę oraz zasady udzielania<br />
certyfikatów wykonawczych oraz legitymacji orzeczników<br />
technicznych. Omówił formułę planowanych szkoleń<br />
i konferencji poświęconych technicznym rozwiązaniom<br />
dotyczącym naszej branży.<br />
Najbliższy harmonogram prac stowarzyszenia, operacyjne<br />
szczegóły związane z jego finansowaniem, strukturę<br />
organizacyjną, współpracę z producentami i mediami oraz<br />
przystąpienie do tworzonej Polskiej Federacji <strong>Dekarz</strong>y,<br />
Blacharzy i <strong>Dekarz</strong>y przedstawił Dariusz Nowicki.<br />
Podczas spotkania wystąpił również zaproszony przez<br />
nas przedstawiciel ubezpieczeniowej firmy brokerskiej.<br />
Przedstawił możliwość dedykowania naszej organizacji<br />
specjalnych form ubezpieczenia mogących oprócz<br />
standardowej ochrony dać nam narzędzia do realizowania<br />
projektu Certyfikowana Firma.<br />
Oficjalną część spotkania zakończyło głosowanie statutu<br />
stowarzyszenia, wybory władz i komisji rewizyjnej oraz<br />
podpisanie dokumentów wymaganych w sądzie rejestrowym.<br />
Członkami Zarządu Opolskiego Stowarzyszenia <strong>Dekarz</strong>y,<br />
Blacharzy i Cieśli zostali wybrani: Dariusz Nowicki –Prezes<br />
Zarządu, oraz członkowie: Krzysztof Świtała, Hubert Reitor,<br />
Krystian Augustyn, Edward Bartyla. Powołano komisję<br />
rewizyjną w składzie: Hajduk Robert, Wiktor Swoboda,<br />
Bienek Andrzej.<br />
Część nieoficjalna odbyła się jeszcze tego samego dnia<br />
w godzinach popołudniowych podczas zabawy i zawodów<br />
zorganizowanych na jednej z opolskich kręgielni.<br />
Dziękujemy wszystkim firmom producenckim, które<br />
zaszczyciły nas swoją obecnością i zadeklarowały<br />
współpracę. Dziękujemy za to, że były i teraz są też z nami.<br />
Dziękujemy również za pomoc finansową w przygotowaniu<br />
całej imprezy.<br />
Dariusz Nowicki<br />
Więcej informacji na nowo tworzonych stronach serwisu<br />
www.polskie.ciesielstwo-dekarstwo.pl<br />
10<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
NOWOŚCI<br />
Nawiewnik V40P<br />
Firma FAKRO wprowadziła – automatyczny nawiewnik V40P jako standardowe<br />
rozwiązanie w oknach dachowych. Wydajność nawiewnika V40P<br />
zwiększa się wraz ze wzrostem różnicy ciśnień wewnątrz i na zewnątrz<br />
pomieszczenia, aż do osiągnięcia<br />
wartości optymalnej.<br />
Przy dalszym wzroście<br />
różnicy ciśnień wielkość<br />
kanału przepływu powietrza<br />
jest utrzymywana na<br />
stałym poziomie. Sprężysta,<br />
pneumatyczna przesłona<br />
odchyla się, zmniejszając<br />
powierzchnię przekroju nawiewnika<br />
i ograniczając tym<br />
samym ilość przepływającego<br />
powietrza. Taka sytuacja występuje np. przy nagłych podmuchach wiatru<br />
oraz w okresie zimowym.<br />
Nawiewnik posiada możliwość ręcznej regulacji oraz całkowitego zamknięcia.<br />
Nawiewnik V40P poprzez ciągłą, automatyczną regulację kanału przepływu<br />
dostarcza optymalną ilość powietrza do pomieszczenia, dzięki czemu<br />
zapewnia zdrowy mikroklimat na poddaszu oraz oszczędność energii cieplnej.<br />
Okno dachowe FTP-V Electro<br />
Okno obrotowe FTP-V fabrycznie<br />
wyposażone w urządzenia umożliwiające<br />
otwieranie i zamykanie<br />
okna oraz sterowanie dodatkami<br />
za pomocą pilota. Okno posiada<br />
również czujnik deszczu, który<br />
w czasie pojawienia się opadów<br />
automatycznie uruchamia<br />
funkcję zamykania skrzydła.<br />
Cały zintegrowany mechanizm<br />
obsługi okna<br />
(centralka<br />
i siłownik)<br />
mieści się pod<br />
estetyczną<br />
aluminiową blendą zamontowaną w dolnej części ościeżnicy.<br />
Siłownik o wysięgu 24 cm umożliwia otwieranie i zamykanie<br />
skrzydła. W celu umycia szyby zewnętrznej lub<br />
w przypadku braku prądu wystarczy przekręcić klamkę<br />
o 90°, co spowoduje rozłączenie siłownika ze skrzydłem.<br />
Na ościeżnicy okna wyprowadzono styki 24VDC umożliwiające<br />
łatwe zamontowanie elektrycznych dodatków<br />
wewnętrznych ARF-E lub AJP-E oraz rolety zewnętrznej<br />
ARZ-E. Akcesoria te dostosowane są do centralki sterującej<br />
i obsługiwane za pomocą tego samego pilota.<br />
Więcej informacji: www.fakro.pl<br />
Jakie nowości rynkowe przygotowuje w tym roku Fakro?<br />
W nowym roku przygotowaliśmy kilka nowości. Będą one na pewno<br />
bardzo atrakcyjne dla użytkowników okien Fakro oraz jedną<br />
poważną innowację, oferowaną jako standardowe rozwiązanie<br />
do różnych modeli okien dachowych Fakro, które do tej pory były<br />
wyposażone w nawiewnik V35, a więc nawiewnik o bardzo dużej<br />
przepuszczalności powietrza. Tą innowacją jest wprowadzenie<br />
automatycznego nawiewnika. Rozwiązanie to polega na<br />
zastosowaniu, nazwijmy to, sprężystej przesłony, która blokuje<br />
przepływ powietrza w sytuacji, kiedy pojawia się duża różnica<br />
ciśnień między otoczeniem a wnętrzem pomieszczenia. Takie<br />
sytuacje mają miejsce w momencie podmuchów wiatru, w okresie<br />
zimowym oraz kiedy występuje duża różnica temperatur miedzy<br />
otoczeniem a pomieszczeniem.<br />
Czy to rozwiązanie będzie stosowane w wybranych modelach<br />
okien dachowych Fakro?<br />
Tak, jest to rozwiązanie standardowe i będzie stosowane<br />
w modelach okien, które do tej pory posiadały nawiewnik V35.<br />
Są to wszystkie modele okien uchylno-obrotowych i niektóre<br />
wybrane modele okien obrotowych. Rozwiązanie to wchodzi do<br />
standardowego wyposażenia tych okien. Podobne rozwiązania<br />
funkcjonowały na rynku, ale związane były z koniecznością zakupu<br />
dodatkowego urządzenia i zamontowania go do okna. W tej chwili<br />
klient otrzymuje to rozwiązanie w standardzie. Nawiewnik jest<br />
zintegrowany, a więc bardzo przyjazny dla klienta. Rozwiązanie to<br />
nie wpływa na wygląd i estetykę samego okna. Natomiast korzyści<br />
wynikające z zastosowania nawiewnika automatycznego są bardzo<br />
duże. Nawiewnik zapewnia zdrowy klimat w pomieszczeniu,<br />
dozuje ilość powietrza napływającego, tak aby klimat wewnątrz<br />
domu lub pomieszczenia był optymalny. W ten sposób dbamy<br />
także o oszczędności energii, ponieważ nadmiar powietrza był<br />
zazwyczaj wyprowadzany przez wentylacje i dochodziło do strat<br />
energii cieplnej. Przy zastosowaniu nawiewnika automatycznego<br />
optymalizuje wymianę powietrza w pomieszczeniach, a więc<br />
i wydatki ponoszone na ich ogrzewanie.<br />
Czy w związku z zastosowaniem nowego<br />
wywietrznika w nazwie okien pojawi się<br />
dodatkowe oznaczenie sugerujące, że to<br />
rozwiązanie pojawia się w standardzie?<br />
Owszem, okna, które w standardzie zostaną<br />
wyposażone w nawiewniki automatyczne,<br />
oprócz nazwy określonej dla danego typu będą<br />
oznaczone symbolem V40P, który to określa nasz<br />
najnowszy nawiewnik automatyczny. Nawiewnik<br />
V40P jest zaawansowanym urządzeniem o bardzo<br />
dużej wydajności automatycznie dopasowywanej<br />
do warunków zewnętrznych i atmosferycznych<br />
Z Januszem Komurkiewiczem<br />
Szefem Marketingu Fakro rozmawiał<br />
Piotr Kupidurski<br />
12<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
0 18 444 0 444, e-mail: fakro@fakro.pl, www.fakro.pl<br />
Okno dachowe<br />
w konstrukcji dachu<br />
Montowanie okna dachowego w połaci dachu to przedsięwzięcie niezbyt trudne, lecz wymagające wprawy i umiejętności<br />
manualnych. Nie tylko profesjonaliści, ale również majsterkowicze mogą pokusić się o samodzielne wykonanie takiej<br />
pracy. Okna dachowe mogą być montowane w każdej konstrukcji dachu od drewnianych więźb dachowych, aż po stropodachy.<br />
Montaż okna dachowego<br />
Okna dachowe Fakro wyposażone są w uniwersalne<br />
kątowniki, które umożliwiają montaż okien w konstrukcji<br />
dachu, zarówno na łatach, na krokwiach, a w<br />
przypadku większych rozmiarów okien, również na<br />
wymianach.<br />
Instalacja okna dachowego w drewnianej więźbie poza<br />
wycięciem łat nie wiąże się najczęściej z koniecznością<br />
ingerencji w konstrukcję dachu, gdyż odpowiedni<br />
dobór szerokości okna pozwala<br />
na jego szybki i prosty montaż.<br />
Montaż okna połaciowego nie<br />
wymaga również budowania<br />
dodatkowych ścianek, jak w<br />
przypadku lukarn, a co za tym<br />
idzie, stosowania dodatkowych<br />
materiałów, które podnoszą<br />
ciężar i koszt konstrukcji dachu.<br />
W przypadku stropodachów<br />
wystarczy pozostawić odpowiedniej<br />
wielkości otwór na<br />
okno dachowe.<br />
Do okien dachowych oferowane<br />
są specjalne kołnierze<br />
uszczelniające, czyli kompletne<br />
oblachowanie zewnętrzne<br />
umożliwiające połączenie okna z dowolnym rodzajem<br />
pokrycia dachowego.<br />
Ze względu na różnorodność pokryć, w ofercie FAKRO<br />
znajduje się wiele typów kołnierzy uszczelniających,<br />
umożliwiających zamontowanie kołnierza w każdym<br />
typie pokrycia dachowego, a nawet w płaskich stropodachach.<br />
Aby wybrać optymalny sposób montażu<br />
okna w konstrukcji dachu musimy najpierw je poznać.<br />
Montaż na łatach<br />
Okna dachowe montujemy na łatach wtedy gdy szerokość<br />
okna jest znacznie mniejsza niż rozstaw krokwi.<br />
Stosując montaż na łatach mamy Możliwość przesuwania<br />
okna w poziomie podczas przykręcania kątowników, celem<br />
lepszego dopasowania miejsca zamontowania okna<br />
do profilu pokrycia dachowego. Połączenie okna dachowego<br />
z łatami w konstrukcji dachu jest trwałe a przeprowadzenie<br />
montażu jest szybkie i proste w wykonaniu.<br />
Montaż na krokwiach<br />
Okna dachowe montujemy na krokwiach w przypadku<br />
gdy rozmiar okna dostosowany jest do rozstawu krokwi.<br />
Połączenie okna z krokwią za pomocą kątowników<br />
zapewnia stabilność konstrukcji i trwałość połączenia.<br />
Montaż na krokwiach zalecany jest przy wymianie starych<br />
okien na nowe w dachach już istniejących oraz jeżeli projektowane<br />
są duże rozmiary okien.<br />
Montaż na wymianach<br />
Montaż na łatach Montaż na krokwiach Montaż na wymianach<br />
W przypadku gdy szerokość okna jest większa od rozstawu<br />
między krokwiami, stosujemy wymiany w konstrukcji<br />
dachu. Belki poziome wymianu należy usytuować w<br />
odległości 30 – 50 cm od dolnej i górnej krawędzi okna.<br />
Umożliwi to prawidłowe wykonanie wewnętrznych<br />
szpalet okna (dolna prostopadle, a górna równolegle do<br />
podłogi).<br />
Prawidłowy montaż okna dachowego w konstrukcji<br />
dachu z zachowaniem zgodnej z przepisami wysokości<br />
montażu od podłogi zapewnia optymalne wykorzystanie<br />
funkcji jakie spełnia okno połaciowe. Poprzez okno dachowe<br />
do wnętrza pomieszczenia wpada światło dzienne, po<br />
otwarciu skrzydła napływa świeże powietrze, a patrząc<br />
przez okno obserwujemy otoczenie domu. •
WARSZTAT<br />
Lukarna dwuspadowa<br />
– konstrukcje ciesielskie<br />
Lukarna dwuspadowa (szczytowa) to najbardziej popularny typ lukarny. Jej atrakcyjność<br />
wynika z umiejętnego połączenia kilku zalet: atrakcyjnego wyglądu – urozmaicającego<br />
bryłę dachu, funkcjonalności – duża powierzchnia doświetlenia poddasza, prostoty<br />
konstrukcji – konstrukcja identyczna jak w przypadku dachu dwuspadowego, oraz<br />
elastyczności w zakresie doboru materiałów pokrycia. Z powodu wymienionych walorów<br />
lukarny dwuspadowej inwestorzy oraz architekci najczęściej ją wybierają spośród wielu<br />
innych.<br />
Geometria<br />
Lukarna dwuspadowa przykryta jest dwoma<br />
połaciami schodzącymi się w linii<br />
kalenicy (1), [rys. nr 1]. Przejście między<br />
połaciami lukarny a połacią dachu<br />
Konstrukcja<br />
Prostota geometryczna lukarny dwuspadowej<br />
pociąga za sobą również prostotę<br />
samej konstrukcji. Oczywiście istnieje<br />
kilka możliwych rozwiązań, które wynikają<br />
z konstrukcji dachu głównego, gabarytów<br />
lukarny oraz aranżacji zabudowy<br />
lukarny od wnętrza.<br />
Mała lukarna dwuspadowa na dachu krokwiowym-kleszczowym<br />
[rys. nr 2]. Małe<br />
gabaryty lukarny umożliwiają oparcie<br />
konstrukcji lukarny na wzmocnionych<br />
krokwiach, bez konieczności stosowania<br />
dodatkowej konstrukcji wsporczej. Wprowadzony<br />
wymian miedzy wzmocnionymi<br />
krokwiami daje oparcie dla krokwi wyrys.<br />
nr 1 Geometria lukarny dwuspadowej.<br />
głównego realizowane jest za pomocą<br />
linii kosza (2). Dolna krawędź połaci<br />
lukarny tworzy okap (4), frontowa zaś<br />
okap szczytowy(3). Geometria lukarny<br />
jest dość prosta i uniwersalna. Modyfikacje<br />
bryły lukarny ograniczone są do parametrów<br />
podstawowych, czyli szerokości,<br />
nachylenia połaci oraz wielkości okapu .<br />
i okapu szczytowego.<br />
14<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
WARSZTAT<br />
rys. nr 2 Lukarna dwuspadowa – mała z deską koszową, więźba krokwiowa.<br />
rys. nr 3 Lukarna dwuspadowa – mała z deską koszową, więźba krokwiowo-płatwiowa.<br />
rys. nr 4 Lukarna dwuspadowa – duża z krokwiami koszowymi, więźba krokwiowo-płatwiowa.<br />
ciętej otworem lukarny. Płatwie będące<br />
oparciem dla krokwi lukarny mocowane<br />
są od frontu do ramki okna oraz do<br />
wzmocnionych krokwi. Krokwie lukarny<br />
połączone są w kalenicy na nakładkę<br />
i oparte na płatwi. Aby wyeliminować<br />
rozpór od krokwi lukarny, zastosowano<br />
kleszcze. Ich umieszczenie ułatwia zabudowę<br />
lukarny. Prezentowane rozwiązanie<br />
pozbawione jest belki kalenicowej, dlatego<br />
wymaga użycia wiatrownic (deski lub<br />
taśmy stalowe) umożliwiających stężenie<br />
krokwi lukarny w kierunku prostopadłym<br />
do połaci dachu głównego. Małe wymiary<br />
kosza lukarny dają możliwości zastosowania<br />
deski koszowej zamiast krokwi koszowej.<br />
Deska koszowa nabijana jest na<br />
połać dachu głównego, a krokwie lukarny<br />
„stoją” na desce.<br />
Budowa identycznej lukarny na dachu,<br />
który posiada płatew pośrednią, jest zadaniem<br />
łatwiejszym i charakteryzującym<br />
się większym ładem konstrukcji [rys. nr 3]. .<br />
Płatwie oraz belka kalenicowa oparte są<br />
na ramce okna oraz płatwi pośredniej za<br />
pomocą krótkich słupków. Wycięta krokiew<br />
dachu głównego otworem lukarny<br />
spoczywa na płatwi pośredniej. Krokwie<br />
lukarny oparte są na belce kalenicowej<br />
oraz płatwi lukarny. W koszu, tak jak i w<br />
poprzednim modelu, zastosowano deskę<br />
koszową. Jednym słowem ład i porządek.<br />
Budowa dużej lukarny dwuspadowej na<br />
dachu bez płatwi pośredniej raczej nie<br />
ma sensu, ponieważ i tak będzie wymagała<br />
podparcia słupami w przestrzeni<br />
poddasza lub wzmocnienia krokwi bardzo<br />
dużymi elementami drewnianymi lub<br />
stalowymi. Z tego powodu kolejne dwa<br />
rozwiązania oparto na dachu krokwiowopłatwiowym.<br />
Duża lukarna dwuspadowa z krokwią<br />
koszową to najczęściej spotykane rozwiązanie<br />
w projektach [rys. nr 4]. Duże<br />
krokwie koszowe oparte są na płatwi pośredniej.<br />
Brak możliwości oparcia krokwi<br />
koszowych w kalenicy lukarny zmusza do<br />
wydłużenia jednej z krokwi koszowych,<br />
aż do belki kalenicowej dachu głównego.<br />
Przecięcie krokwi dachu głównego<br />
krokwią koszową „wyprodukowało” ze<br />
zwykłych krokwi kilka kulawek. Krokwie<br />
lukarny w kalenicy zostały połączone na<br />
nakładkę i podparte na płatwi. Kleszcze<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong><br />
15
WARSZTAT<br />
krokwi połaci dachu głównego, na płask<br />
w koszu. Gabaryty oraz sposób mocowania<br />
deski koszowej sprawiają, że nie jest<br />
to element samonośny, przenoszący duże<br />
obciążenia. Deska koszowa to element<br />
pomocniczy umożliwiający wykształcenie<br />
kosza oraz mocowanie kulawek. Pod<br />
względem wykonania deska koszowa jest<br />
elementem zdecydowanie łatwiejszym .<br />
i wymagającym mniejszego nakładu pracy<br />
i materiału niż krokiew koszowa, mimo to<br />
jest rzadziej stosowana.<br />
Autorzy:<br />
mgr inż. Piotr Leń – Dietrich’s Polska<br />
Piotr Głowacki – student IV roku WTD,<br />
SGGW Warszawa<br />
Piotr Jaczewski – student IV roku WTD,<br />
SGGW Warszawa<br />
rys. nr 5 Lukarna dwuspadowa – duża z deską koszową, więźba krokwiowo-płatwiowa.<br />
spinają krokwie i zabezpieczają przed<br />
rozporem płatwie pośredniej. Wprowadzenie<br />
wiatrownic usztywnia całą konstrukcję.<br />
Alternatywą dla rozwiązania z krokwią<br />
koszową jest deska koszowa [rys. nr 5].<br />
Krokwie dachu głównego zostały przedłużone<br />
i oparte na płatwi pośredniej.<br />
Do ich górnej powierzchni została przymocowana<br />
deska koszowa, która stanowi<br />
oparcie dla kulawek lukarny. Belka kalenicowa<br />
oparta krótkimi słupkami na ramce<br />
okna oraz na płatwi pośredniej umożliwia<br />
oparcie krokwi lukarny w kalenicy .<br />
i usztywnienie lukarny w kierunku prostopadłym<br />
do połaci dachu głównego.<br />
koszową. Być może to przyzwyczajanie,<br />
wygoda lub brak wiedzy. Czym jest krokiew<br />
koszowa? Myślę, że każdy zawodowo<br />
zajmujący się projektowaniem i budową<br />
dachów to wie i nie wymaga to wyjaśnienia.<br />
Skupimy się więc na tym, czym jest<br />
deska koszowa. Deska koszowa, jak sama<br />
nazwa wskazuje, wykonana jest z deski<br />
lub belki, a nie z krawędziaka lub bala.<br />
Na dachu mocowana jest bezpośrednio do<br />
Literatura:<br />
1. Franz Kramer – Grundwissen des Zimmerers<br />
2. Hans-Jürgen Sterly, Horst Böttcher, Heino<br />
Walter – Ceramiczne pokrycia dachowe<br />
– szczegóły wykonawcze<br />
3. Ernst Neufert – Podręcznik Projektowania<br />
architektoniczno-budowlanego<br />
4. J. Pogorzelski, L. Urban – Ustroje budowlane,<br />
cześć II – konstrukcje drewniane<br />
5. Janusz Kotwica – Konstrukcje drewniane<br />
w budownictwie tradycyjnym<br />
Krokiew czy deska koszowa<br />
– dylemat, co włożyć do koszyka<br />
Przeglądając wiele projektów, dostrzeżono,<br />
że podstawowym elementem konstrukcji<br />
stosowanym w koszu dachu jest<br />
krokiew koszowa. Nawet jeśli długość linii<br />
kosza oraz obciążenie, jakie przypadają<br />
na tę cześć konstrukcji, sugerowałyby<br />
zastosować element pomocniczy, a nie<br />
nośny, używane są krokwie koszowe. Zastosowanie<br />
deski koszowej w projektach<br />
jest bardzo rzadkie. Trudno powiedzieć,<br />
z czego wynika taki stan, że w każdym<br />
koszu można znaleźć jedynie krokiew<br />
16<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
POD LUPĄ<br />
Ocena<br />
techniczna<br />
pokrycia<br />
dachu<br />
fot. 1<br />
fot. 2<br />
Opinię techniczną sporządzono<br />
na podstawie wizji<br />
lokalnej na obiekcie.<br />
fot. 3<br />
fot. 4<br />
Zdjęcia od 1 do 6 pokazują ewidentny<br />
brak staranności w wykonaniu poszycia<br />
– widzimy źle przycięte dachówki pod<br />
gąsiorami oraz szczeliny odsłaniające<br />
łaty. Jeśli widać łaty, to w zimie na<br />
pewno nastąpi wwiewanie śniegu pod<br />
gąsiory, co będzie przyczyną przeciekania<br />
poszycia. Estetyka wykonania tych<br />
elementów to temat na osobny artykuł.<br />
fot. 5<br />
fot. 6<br />
fot. 7<br />
fot.9<br />
Zdjęcia od 7 do 8 pokazują brak staranności w ułożeniu gąsiorów,<br />
taśm pod gąsiorami oraz absolutny brak liniowości.<br />
Zdjęcia od 9 do 10 przedstawiają dziwne przejścia gąsiora .<br />
w połać oraz połączeń dachówki.<br />
fot.8<br />
fot.10<br />
18<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
POD LUPĄ<br />
fot. 11<br />
fot.12<br />
fot.13<br />
fot.14<br />
Zdjęcia od 11 do 14 ujawniają kolejne niedociągnięcia i błędy, tym razem w wykonaniu systemu rynnowego. Zdjęcie 11. pokazuje<br />
„ciekawe” rozwiązanie otworu w rynnie. Ile wody wpadnie przez ten „otwór” do leja spustowego? Zdjęcia 12. i 13. przedstawiają „nowatorskie”<br />
wykonanie narożników o nietypowych kątach, natomiast zdjęcie 14. pokazuje „idealne” cięcie przy złączce uszczelkowej.<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong><br />
19
POD LUPĄ<br />
fot.15<br />
fot.16<br />
fot.17<br />
fot.18<br />
Wykonie parapetu – zdjęcia 17 i 18 – okazuje się, że „można” ciąć szlifierką kątową elementy lakierowane. Brak wywinięcia<br />
obróbki spowoduje z czasem zacieki oraz zniszczenie przez rdzę uszkodzonej krawędzi blachy powlekanej.<br />
fot.19<br />
fot.20<br />
fot.21<br />
fot.22<br />
Zdjęcia od 19 do 21 przedstawiają dalsze błędy w wykonanym dachu. Zdjęcie 19 – tak wykonany komin zawsze będzie ciekł,<br />
dekarz nie zwrócił uwagi na dziurki w otworze wentylacyjnym. Na zdjęciu 20 widać, że z montażu ławy kominiarskiej pozostały<br />
jakieś części (gdzie się podziały?), a zdjęcie 21 przedstawia „trochę” dużo różnych wklejek z ołowiu.<br />
20<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
POD LUPĄ<br />
fot.23<br />
fot.24<br />
fot.25<br />
fot.26<br />
Zdjęcia od 22 do 25 przedstawiają brak podstawowej wiedzy wykonawcy o wentylacji połaci dachowej. Jeśli na łacie zatrzymał<br />
się pył i resztki dachówki, to jak mają spłynąć ewentualne skropliny? Brakuje wlotu powietrza w miejscu pod rynną dachową.<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong><br />
21
POD LUPĄ<br />
Niedokładności oraz błędy w wykonaniu kalenic<br />
(1 do 6) będą skutkować zaciekami<br />
spowodowanymi przez nawianie śniegu oraz<br />
możliwość zacieku spowodowanego opadami.<br />
Zdjęcia 7 i 8 uwidaczniają brak liniowości<br />
i znikające taśmy pod gąsiorami, są to typowe<br />
błędy estetyczne. Zdjęcia 9 i 10 uwidaczniają<br />
„ciekawe” zakończenie i przejście gąsiorów<br />
w połać dachu, połączenia dachówki – dwa<br />
rzędy nad gąsiorem (oj, coś się nie zeszło)<br />
– istnieje możliwość przecieków. Powyższe<br />
uwagi dotyczą gąsiorów, ale obiekt posiada<br />
inne liczne niedociągnięcia przedstawione na<br />
zdjęciu 11 – ciekawy kształt i wielkość otworu<br />
wlotowego do leja, jego kształt i sposób wykonania<br />
(na pewno szlifierka kątową) spowoduje<br />
zmniejszenie możliwości odbioru wody<br />
do leja spustowego oraz późniejsze wystąpienie<br />
korozji. Zdjęcia 12 i 13 pokazują nietypowe<br />
wykonanie narożników „na szybko”.<br />
Zastosowano silikon, a przecież można było<br />
złożyć zamówienie u producenta. W czasie<br />
pracy systemu rynnowego nastąpi rozerwanie<br />
uszczelnienia silikonowego i w konsekwencji<br />
przeciek. Docinka rynien i złączka uszczelkofot.27<br />
fot.28<br />
fot.29 fot.30 fot.31<br />
Wnioski<br />
Dach zgłoszony przez Inwestora do oględzin<br />
wykazał liczne braki w wykonaniu i wiedzy<br />
dekarskiej.<br />
wa dobrze wykonane spełniają swoje zadanie.<br />
Zdjęcie 14 pokazuje, że z czasem ujawni się<br />
przeciek. Dalsze zdjęcia, 15 i 16, pokazują<br />
połączenia sprowadzenia wody z kosza, rynny<br />
przy tak małych zakładkach i niedokładność –<br />
w tych miejscach wystąpi przeciek w wyniku<br />
nawiania śniegu lub dużych opadów deszczu.<br />
Na opisywanym dachu „dekarz” wykonał montaż<br />
parapetu z blachy powlekanej. Zdjęcia 17<br />
i 18 – tu również wykonawca wykazał się radosną<br />
twórczością. Brak wywinięć i cięcie parapetu<br />
z blachy powlekanej szlifierką to dość<br />
ciekawa kombinacja prowadząca z czasem do<br />
zacieku i rdzy. Przecieki wystąpią na pewno<br />
przy kominie, gdzie wykonawca pozostawił<br />
„otworki” w klinkierze. Te woda z czasem<br />
spenetruje i nastąpi zaciek na połączeniu<br />
klinkieru i cegły pełnej. Wtedy pojawi się pytanie<br />
– skąd to cieknie? Podczas montowania<br />
ławy kominiarskiej, co pokazuje zdjęcie 20.,<br />
„dekarzowi” pewnie „coś” pozostało; tak zamontowana<br />
ława nie gwarantuje bezpiecznego<br />
poruszania się po dachu.<br />
Ewidentne błędy wykonawcze prezentują<br />
zdjęcia 22 i 25 Wykonany okap bez wentylacji<br />
połaciowej (brak wlotu powietrza w okolicy<br />
pasa nadrynnowego) spowoduje w konsekwencji<br />
powstawanie warunków sprzyjających<br />
rozwojowi różnych drobnoustrojów i grzybów<br />
lubiących wilgoć i ciepło. Dach posiada również<br />
błędy estetyczno-wykonawcze, jak np.<br />
„falowanie” połaci dachu, co można zobaczyć<br />
na zdjęciach 26 i 27<br />
Dużo do życzenia pozostawia wykonanie<br />
więźby dachowej, pokazują to zdjęcia od .<br />
28 do 31.<br />
Podsumujmy: wyżej opisany dach należy poprawić<br />
zgodnie z wiedzą i sztuką dekarską.<br />
Naprawa powinna się skupić na usunięciu<br />
następujących usterek:<br />
- prawidłowym docięciu dachówki pod gąsiorami<br />
w kalenicach,<br />
- poprawieniu i przyklejeniu taśm pod gąsiorami,<br />
- wykonaniu prawidłowej szczeliny wentylacyjnej<br />
w obrębie okapu,<br />
- wykonaniu poprawnej komunikacji dachu,<br />
- poprawie obróbek w obrębie koszu/rynny,<br />
komina, parapetu/ściany,<br />
- poprawie montażu orynnowania – montaż<br />
należy wykonać zgodnie z zaleceniami producenta.<br />
Poprawa ułożenia dachówki, tzw. „liniowość”,<br />
może nastąpić w czasie naprawy całego dachu,<br />
jest to jednak drugorzędne (efekt estetyczny).<br />
Powyższe uwagi klasyfikują dach<br />
do gruntownej poprawki, wykonanej jednak<br />
przez DEKARZA.<br />
Dariusz Nowicki<br />
Opole, 19.10.2006 r.<br />
22<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
SZKOLENIA<br />
RHEINZINK ® TOUR<br />
w Białymstoku<br />
W ramach ogólnopolskiego cyklu RHEINZINK®TOUR 10.01.<strong>2008</strong> r. w Ośrodku Kształcenia<br />
<strong>Dekarz</strong>y w Białymstoku odbyły się warsztaty pt. „Fachowe wykonawstwo z tytan-cynku.<br />
Co to znaczy?” Zainteresowanie szkoleniem przeszło najśmielsze oczekiwania wszystkich<br />
- pojawili się dekarze z Białegostoku, Augustowa, Łomży i innych miejscowości. Cała<br />
sala szkoleniowa Ośrodka Kształcenia <strong>Dekarz</strong>y była w profesjonalny sposób przygotowana<br />
i wyposażona we wszystkie niezbędne materiały. Warsztaty rozpoczęły się krótkim<br />
wprowadzeniem pana Jana Grycuka, gospodarza i założyciela Ośrodka, który przedstawił<br />
RHEINZINK oraz firmę ThyssenKrupp Energostal – partnera biznesowego.<br />
W szkoleniu wzięło udział ok. 50 dekarzy,<br />
z których jeszcze niewielu miało okazję<br />
pracować z materiałami firmy RHEINZINK.<br />
Wszyscy z zainteresowaniem chłonęli informację<br />
i wiedzę o materiale i technologii<br />
blach cynkowo-tytanowych przekazywaną<br />
przez prowadzących. W tym miejscu należą<br />
się słowa uznania dla przedstawicieli firmy<br />
RHEINZINK, którzy przygotowali i poprowadzili<br />
szkolenie w sposób profesjonalny.<br />
Prowadzący w trakcie szkolenia przekazywali<br />
tylko istotne i najważniejsze informacje,<br />
starali się jak najwięcej dyskutować<br />
z uczestnikami i poruszać tematy z życia<br />
wzięte.<br />
Część teoretyczna przeplatała się z praktyczną.<br />
Uczestnicy oprócz lutowania<br />
i wykonywania obróbek zadawali szkoleniowcom<br />
„trudne” pytania z zakresu blach<br />
(nie tylko cynkowo-tytanowych) i na każde<br />
z nich została udzielona odpowiedź. Szkolenie<br />
zakończyło się praktycznymi obróbkami<br />
blacharskimi i konkursem lutowania. Trzeba<br />
zaznaczyć, że konfrontacja doświadczeń<br />
PROGRAM:<br />
10.00 – Prezentacja technologii .<br />
RHEINZINK® - materiał, właściwości,<br />
zalety<br />
11.00 – Systemy rynnowe RHEIN-<br />
ZINK® - prezentacja praktyczna<br />
• Rodzaje systemów – patynowane<br />
czy zwykłe<br />
• Sposoby montażu - lutowanie<br />
czy klejenie<br />
• Co rzeczywiście wpływa na trwałość<br />
systemów rynnowych<br />
• Dyskusja<br />
12.30 – Obróbki pionowe i poziome<br />
budynków w technologii<br />
RHEINZINK®<br />
– prezentacja praktyczna<br />
• Obróbka pasa podokapowego,<br />
obróbka wiatrownicy i komina<br />
• Obróbki gzymsów i parapetów<br />
• Najczęściej popełniane błędy .<br />
w pracach blacharskich i sposoby<br />
ich unikania<br />
• Dyskusja<br />
Terminy i miejsce:<br />
Są aktualizowane na bieżąco na<br />
stronie<br />
www.blacharzejakosci.pl<br />
lub pod telefonem<br />
0-22 611 71 30/31<br />
do samego końca trzymała w napięciu, co<br />
przeciągnęło nieco spotkanie.<br />
„Widzę duże zainteresowanie tematem<br />
blach na rąbek stojący i konieczność dalszego<br />
kształcenia młodych adeptów sztuki<br />
dekarskiej. Serdecznie zapraszam do<br />
częstszego kontaktowania się z nami”<br />
– powiedział wykonawcom na zakończenie<br />
zadowolony z przebiegu całego szkolenia<br />
gospodarz Ośrodka Kształcenia <strong>Dekarz</strong>y pan<br />
Jan Grycuk.<br />
Niniejsze spotkanie jest wstępem do właściwego<br />
programu szkoleń w technologii<br />
RHEINZINK, który jest dostępny na stronie<br />
www.tytan-cynk.pl. Udział w warsztatach<br />
jest bezpłatny. Istnieje możliwość dodatkowego<br />
zabrania swoich pracowników.<br />
W razie pytań prosimy o kontakt z doradcami<br />
technicznymi RHEINZINK pod<br />
tel. 0-22 611 71 30/32 lub za pośrednictwem<br />
strony www.blacharzejakosci.pl.<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong><br />
23
NIEZAWODNA<br />
CHEMIA BUDOWLANA<br />
SITOL SILICON<br />
LAMIERA<br />
Silikon dekarski na bazie żywic silikonowych<br />
najlepszy<br />
na rynku !<br />
ZASTOSOWANIE<br />
do elastycznego klejenia i uszczelniania obróbek blacharskich, takich jak: połączenia rynien,<br />
okapów, rur spustowych, opierzeń wykonanych z miedzi, blachy ocynkowanej i cynkowej,<br />
mosiądzu, brązu, żelaza, stali nierdzewnej, ołowiu, aluminium oraz blach powlekanych.<br />
WŁAŚCIWOŚCI<br />
• duża siła spajania,<br />
• wysoka przyczepność do większości powierzchni, również gładkich i szkliwionych,<br />
• po wyschnięciu duża szczelność i sprężystość,<br />
• wyjątkowo duża odporność na starzenie (obserwacje wykazały, że na przestrzeni 20 lat<br />
od zastosowania nie zanotowano żadnych mikropęknięć ani śladów kruszenia się na<br />
powierzchni spoiny) ,<br />
• odporność na działanie promieni UV oraz czynników atmosferycznych,<br />
• do stosowania wewnątrz i na zewnątrz.<br />
Torggler Polska Sp. z o.o. 95-100 Zgierz, ul. Sadowa 6<br />
tel. 0 42 717 27 37, 717 27 47, faks 0 42 717 10 58, e-mail: biuro@torggler.pl<br />
Więcej informacji o niezawodnej chemii budowlanej Torggler na: www.torggler.pl
WARSZTAT<br />
Podstawowe obróbki dekarskie<br />
Żaden dach nie obejdzie się bez obróbek dekarskich. Jakże często jednak<br />
wykonywane są one w sposób nieprawidłowy. Opisane w artykule metody nie<br />
wyczerpują oczywiście wszystkich możliwych technik wykonawczych jednak są<br />
dobrym przykładem najczęstszych rozwiązań.<br />
Warto więc przypomnieć kilka sposobów na wykonanie okapu, montażu rynien,<br />
obróbek kominów, ogniomurów i lukarn.<br />
Deska czołowa strugana<br />
i malowana, rynny na<br />
hakach mocowanych na<br />
łatach czyli tkzw. wysoki<br />
montaż rynien – nie jest<br />
konieczne stosowanie<br />
pasa nadrynnowego.<br />
Obróbka komina taśmą<br />
Wakafleks<br />
Obróbka taśmą Wakafleks<br />
pod oknem<br />
Deska czołowa<br />
Podbitka<br />
Możliwe sposoby wykonania podbitki.<br />
Rynny na hakach mocowanych do łat.<br />
Generalnie deska czołowa jest elementem<br />
ozdobnym i nie służy do mocowania<br />
haków rynnowych. Różnie można ją wykańczać<br />
–malować, obkładać łupkiem lub<br />
tym samym materiałem co podbitka. Na<br />
podkarpaciu najczęściej stosuje się okuwanie<br />
deski blachą.<br />
Przykład obok pokazuje detale okapu mające<br />
zastosowanie zarówno przy okapie .<br />
z deską czołowa jak i bez deski.<br />
Grzebień okapu z kratką<br />
wentylacyjną czyli tkzw.<br />
”wróblówka”<br />
Siatka okapu<br />
Hak rynnowy mocowany<br />
na łatach<br />
Gdy dach jest nachylony pod małym kątem między dachówką a rynną może pojawić<br />
zbyt duży i nieprzyjemny dla oka prześwit. Stosujemy wtedy pas nadrynnowy zasłaniający<br />
w/w pustkę. Pas zabezpiecza też w takich przypadkach przed wdmuchiwaniem<br />
wody czy śniegu pod okap.<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong><br />
25
WARSZTAT<br />
Pas nadrynnowy konieczny jest również w tedy kiedy rynny<br />
mocowane są do deski czołowej – niski montaż rynien. Trzeba<br />
powiedzieć, że w tradycji dekarskiej rynny wieszało się wyłącznie<br />
na hakach mocowanych do łat. Na pokarpaciu popularne jest jednak<br />
mocowanie rynien do deski.<br />
Niestety, w takich przypadkach często w sposób nieprawidłowy wykonywany<br />
jest ten detal. W mojej praktyce orzecznika technicznego najczęściej<br />
spotykanym błędem jest podwyższanie deski czołowej tak aby umieścić haki<br />
doczołowe jak najwyżej po to by uniknąć stosowania pasa nadrynnowego<br />
/bo to zawsze koszty dodatkowe/. Zapomina się jednak wtedy najczęściej<br />
o wentylacji /minimum 2cm ciągłej szczeliny/układając dachówkę jak na<br />
zdjęciach obok . Śmiem twierdzić, że na podkarpaciu ten błąd występuje na<br />
70% dachów.<br />
Zbyt krótki bo nie wchodzący<br />
do rynny pas nadrynnowy Poniżej prawidłowo wykonany okap .<br />
z deską czołową, pasem nadrynnowym .<br />
i siatką okapu na dachu pokrytym blachą<br />
– metoda jednak taka sama jak dla<br />
dachówki.<br />
Siatka okapu<br />
Okapnik<br />
Pas nadrynnowy<br />
Przykłady obróbki kominów.<br />
Obróbki kominów blachą ołowianą<br />
na tzw. ”noki”. Ołów leży na dachówce<br />
i pod dachówką.<br />
Kominy obrobione blachą aluminiową.<br />
Komin i ogniomur obrobiony blachą cynkowo<br />
tytanową, w tym przypadku „obróbka<br />
schowana jest pod dachówką.<br />
Zdjęcia i tekst: mgr inż. Jerzy Romanow www.dach-dom.com<br />
inicjator powstania Polskiej Federacji <strong>Dekarz</strong>y, Blacharzy i Cieśli<br />
www.polskie.ciesielstwo-dekarstwo.pl<br />
26<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
PREZENTACJE<br />
Systemy zabezpieczeń przeciwśnieżnych<br />
– bezpieczeństwo dla domu i mieszkańców.<br />
Globalne zmiany klimatyczne to fakt. W tym zakresie nie trzeba chyba nikogo<br />
przekonywać, bo wszyscy jesteśmy świadkami w ostatnich latach wyjątkowo<br />
upalnych miesięcy letnich i ostrych ataków zimy. W domach chronimy siebie<br />
i bliskich zarówno przed upałem, jak i przed zimnem, dbając, aby dom, a zwłaszcza<br />
dach, był solidnie ocieplony.<br />
Pod dachem chronimy się też przed deszczem<br />
i śniegiem. Woda deszczowa spływa po połaciach<br />
i jest odprowadzana przez rynny. Po<br />
deszczu dach szybko wysycha i jest gotowy<br />
na następny deszcz. Jednak ze śniegiem nie<br />
jest już tak prosto i szybko. Bowiem śnieg<br />
utrzymuje się na dachu długo. A jeśli opady są<br />
solidne, to zalega znaczna jego ilość. Bardzo<br />
często warstwa śniegu na dachu nie jest jednorodna.<br />
Wyobraźmy sobie taki przebieg zdarzeń.<br />
Jest mróz, napadało w nocy 10 cm śniegu.<br />
W dzień jest lekko powyżej zera i śnieg<br />
pod wpływem ciężaru własnego i temperatury<br />
„usiadł”. Zrobił się ciężki i mokry. Następnej<br />
nocy znów jest mróz i cały mokry śnieg na dachu<br />
związał się w twardą bryłę. Następne dni<br />
to piękna mroźna pogoda ze słońcem, które<br />
roztapia cienką powierzchniową warstwę śniegu<br />
na dachu. Ale jak tylko słońce zachodzi,<br />
to powierzchniowa warstwa mokrego śniegu<br />
natychmiast zamarza. W ten sposób tworzy się<br />
nam na dachu dobrze do niego przylegająca<br />
kilkucentymetrowa warstwa ciężkiego śniegu<br />
na wierzchu szklącego się lodem. Po tych<br />
kilku słonecznych i mroźnych dniach znów zaczyna<br />
padać śnieg. Pada, pada i gromadzi się<br />
na naszym dachu. Pod wpływem ciężaru własnego,<br />
temperatury i słońca ten nowy śnieg<br />
stopniowo „siada”, staje się gęsty i ciężki.<br />
Niestety nie spaja się on ze spodnią warstwą<br />
zeszklonego już wcześniej śniegu. Między<br />
tymi warstwami nie ma solidnego połączenia.<br />
Mechanizm ten powoduje w górach ogłaszanie<br />
kolejnych stopni zagrożenia lawinowego.<br />
Intuicyjnie można by powiedzieć, że to tylko<br />
z ostrych dachów śnieg się zsuwa. Okazuje<br />
się, że nie do końca jest to prawda. Kto jeździ<br />
na nartach, ten wie, że najniebezpieczniejsze<br />
lawinowo stoki górskie to te o nachyleniu<br />
raptem około 30 stopni. Pewna analogia do<br />
dachów bezspornie występuje. Na bardziej<br />
stromych dachach śnieg osuwa się wcześniej,<br />
bo w pewnym sensie nie ma na czym leżeć.<br />
Natomiast na dachach nieco mniej stromych<br />
śnieg gromadzi się w większych ilościach i niebezpieczeństwo<br />
związane jest z osunięciem<br />
większych ilości śniegu. Systemy zabezpieczeń<br />
przeciwśnieżnych w postaci drabinek czy styfot.<br />
Braas<br />
fot. Braas<br />
Najogólniej rzecz ujmując, osunięcia śniegu<br />
powstają właśnie w miejscach, gdzie kolejne<br />
warstwy śniegu nie są ze sobą związane. Jedna<br />
warstwa śniegu zsuwa się po drugiej… gwałtownie<br />
i szybko. Zsuwanie się śniegu z dachu<br />
wystąpić może także po samej połaci dachu,<br />
odsłaniając pokrycie dachowe. Powodem tego<br />
dość częstego zjawiska jest z kolei odmarzanie<br />
i wytapianie śniegu od spodu.<br />
28<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
PREZENTACJE<br />
Dachówka do mocowania płotka lub belki<br />
przeciwśnieznej. Fot. Braas<br />
lowych belek drewnianych montuje się często<br />
od razu na nowych dachach o nachyleniach<br />
około 45 stopni, bo tu zjawisko osuwania się<br />
jest najbardziej widoczne i wręcz spodziewane.<br />
Jest to jak najbardziej słuszna decyzja. Tymczasem<br />
na dachach o nachyleniach około 30<br />
stopni system zabezpieczeń przeciwśnieżnych<br />
przy montażu nowego dachu jest pomijany.<br />
Dopiero gdy z takiego dachu zsunie się wielki<br />
kawał ciężkiego, twardego śniegu i wgniecie<br />
maskę w samochodzie albo połamie ozdobne<br />
drzewka przy domu, to pojawia się u właścicieli<br />
domu pomysł, że jednak jakaś drabinka<br />
przeciwśnieżna by się przydała.<br />
Zsuwający się śnieg z dachu może utrudnić<br />
życie, blokując wjazd do garażu czy drzwi<br />
wejściowe. Może też doprowadzić do większych<br />
czy mniejszych strat materialnych<br />
w postaci wspomnianych drzewek, urwanej<br />
rynny czy uszkodzonego lusterka wstecznego<br />
w samochodzie. Może jednak również wyrządzić<br />
niemałą krzywdę bawiącemu się przed<br />
domem dziecku bądź seniorowi rodu, pod<br />
opieką którego dziecię się znajdowało. Projektowanie<br />
i stosowanie na dachach systemów<br />
zabezpieczeń przeciwśnieżnych chroniących<br />
przed osuwaniem się śniegu z dachu, a przez<br />
to chroniących domowników, jest jak najbardziej<br />
wskazane, a wręcz konieczne. System<br />
zabezpieczeń przeciwśnieżnych ma za zadanie<br />
zatrzymać śnieg na dachu, gdzie będzie się on<br />
stopniowo i powoli wytapiał, nie zagrażając<br />
ludziom i mieniu. Instaluje się go dla przykładu<br />
nad wejściem do domu, nad wjazdem<br />
do garażu czy nad ciągami komunikacyjnymi.<br />
Warto także zastosować system zabezpieczeń<br />
przeciwśnieżnych nad przeszkleniami, zwłaszcza<br />
o większych powierzchniach, na przykład<br />
nad oranżeriami.<br />
Płotki przeciwśnieżne zatrzymują znaczne ilości<br />
śniegu, powinny więc być zamontowane<br />
w takim miejscu, aby największe obciążenie<br />
nagromadzonym śniegiem przenoszone było na<br />
murłatę. Przy długich krokwiach można zamocować<br />
dodatkowy rząd płotków przeciwśnieżnych<br />
mniej więcej w połowie ich długości, ale<br />
Dachówka z mocowaniem i płotkiem<br />
przeciwśnieżnym. Fot. Braas<br />
i tu pamiętać należy, aby śnieg zbierający się<br />
na płotku obciążał jakąś podporę krokwi.<br />
Płotek przeciwsnieżny. Fot. Braas<br />
nie zwalnia nas od zdroworozsądkowego podejścia<br />
do tego zagadnienia i ze zrzucania<br />
śniegu z dachu. Jest to jedyna metoda bezpiecznego<br />
pozbywania się śniegu z dachu, co<br />
w regionach na przykład Podhala praktykowane<br />
jest od pokoleń.<br />
Systemy pokryć dachowych Braas i RuppCeramika<br />
zawierają solidne rozwiązania w zakresie<br />
zabezpieczeń przeciwśnieżnych. Drabinki lub<br />
belki przeciwśnieżne opierają się na pewnych<br />
i stabilnych dachówkach wyposażonych w odpowiednie<br />
wsporniki montażowe. Oczywiście<br />
wszystkie elementy dostarczane są w kolorach<br />
harmonizujących z pokryciem dachowym.<br />
W przypadku dachówek Braas i RuppCeramika<br />
do dyspozycji klientów jest pełny system<br />
zabezpieczeń przeciwśnieżnych. W ofercie<br />
znajdują się bardzo popularne drabinki przeciwśnieżne<br />
wraz z systemem stosownych<br />
uchwytów i dachówek, do których te drabinki<br />
się mocuje. Ale klienci mogą również zamówić<br />
uchwyt do stylowego okrąglaka, pełniącego<br />
taką samą funkcję jak drabinka.<br />
Przemysław Spych<br />
Doradca techniczny Braas, RuppCeramika<br />
Dodatkową metodą utrzymywania śniegu na<br />
połaci jest zamontowanie w niej równomiernie<br />
rozplanowanych tak zwanych stoperów śniegowych,<br />
czyli dachówek z niewielkim nadlewem.<br />
Dachówka z mocowaniem i belką przeciwśnieżną.<br />
Fot. Braas<br />
Pamiętajmy jednak, że takie zwiększone obciążenie<br />
krokwi wymagać może obliczeń wytrzymałościowych,<br />
co warto przedyskutować<br />
z architektem już w czasie projektowania.<br />
Pamiętać też trzeba, że obecne anomalie pogodowe<br />
wynikające ze zmian klimatycznych<br />
skutkują absolutną nieprzewidywalnością pogody,<br />
a więc także opadów śniegu. Nic więc<br />
Mocowanie belki przeciwśnieżnej. Fot. Braas<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong><br />
29
PREZENTACJE<br />
OPOLSKIE STOWARZYSZENIE DEKARZY, BLACHARZY I CIEŚLI<br />
– skąd przychodzimy<br />
Brać opolskich rzemieślników, producentów i firm handlowych związanych z branżą dachową<br />
rozpoczęła proces rejestracji istniejących od wielu lat nieformalnych związków wyrosłych<br />
na gruncie dobrej branżowej integracji w tym regionie.<br />
Województwo opolskie jest miejscem, gdzie<br />
wiele znaczących firm branży dachowej ulokowało<br />
swoje zakłady produkcyjne. Po długim<br />
okresie budownictwa socjalistycznego stosunkowo<br />
wcześniej od innych regionów Polski stanęliśmy<br />
przed możliwością stosowania nowoczesnych<br />
technologii i materiałów. Wielu z nas<br />
pierwsze kontakty z nowoczesnym, a jednocześnie<br />
wiernym tradycji budownictwem miało<br />
już wcześniej poprzez zarobkowe wyjazdy<br />
do Niemiec. Wszystko to sprawiło, że szybko<br />
unowocześniały się stare firmy usługowe, jak<br />
również powstawały nowe. Niestety za szybkim<br />
rozwojem branży nie nadążało szkolnictwo<br />
zawodowe. Nie wystarczyła już tylko praktyka<br />
i doświadczenie właścicieli firm. Potrzeba było<br />
coraz więcej pracowników. Lukę tę w początkowym<br />
okresie oraz teraz znakomicie wypełniły<br />
i nadal wypełniają działania dużych firm produkcyjnych<br />
i handlowych. To one właśnie od<br />
wielu lat przeznaczają duże kwoty pieniędzy na<br />
edukację i praktyczne szkolenia. Niemało pieniędzy<br />
wydano na różnego rodzaju programy<br />
lojalnościowe pozwalające wokół danej firmy<br />
skupić wcale niemałe grupy wykonawców. Te<br />
i podobne działania dały początek integracji<br />
środowiska firm wykonawczych. Właśnie podczas<br />
takich spotkań mieliśmy okazję poznać<br />
nowe materiały i techniki wykonawcze, wymienić<br />
doświadczenia, poznać się, a często nawet<br />
zaprzyjaźnić. Spotkań takich było wiele. Często<br />
sami poszukując możliwości doskonalenia się<br />
w zawodzie, uczestniczyliśmy w komercyjnych<br />
szkoleniach, po to by zdobyć kolejne uprawnienia,<br />
certyfikaty czy po prostu nowe umiejętności.<br />
Perfekcyjność wykonywania swojej pracy,<br />
podpatrywanie najlepszych, fachowość i posiadanie<br />
profesjonalnych narzędzi dla wielu z nas<br />
było formą zdrowej rywalizacji, a w efekcie<br />
powodem częstszych spotkań nawet na niwie<br />
towarzyskiej.<br />
Tworzyliśmy już dość zgrane środowisko, kiedy<br />
staliśmy się opolskim oddziałem rozwijającego<br />
się (czteroletniego wówczas) Polskiego<br />
Stowarzyszenia <strong>Dekarz</strong>y. Nasza aktywność,<br />
dobre kontakty z zaprzyjaźnionymi firmami<br />
i w środowisku dekarskim oraz zdolności organizacyjne<br />
sprawiły, że dwóch naszych kolegów,<br />
Dariusz Nowicki i Jerzy Romanow, zostało<br />
wybranych do Zarządu Głównego Polskiego<br />
Stowarzyszenia <strong>Dekarz</strong>y. Z przynależnością do<br />
PSD pokładaliśmy wiele nadziei, tym bardziej<br />
że nasz kolega Jerzy Romanow wybrany został<br />
Prezesem ZG PSD.<br />
Oprócz organizacyjnych talentów naszych kolegów<br />
mieliśmy znaczące osiągnięcia zawodowe.<br />
Jurek Romanow dwukrotnie zwyciężał w ogólnopolskich<br />
konkursach na wykonanie pokrycia<br />
dachowego. Łukasz Świtała i Adam Filipczyk na<br />
opolskich targach budownictwa otrzymali wyróżnienie<br />
za „Propagowanie sztuki dekarskiej”.<br />
Prestiżowe „Złote Pasy Dekarskie” firmy BRAAS<br />
przyznano kolegom: Edward Bartyla, Hubert Rejtor,<br />
Herbert Werner, Krzysztof Świtała, Dariusz<br />
Nowicki, Eugeniusz Ziółkowski, Henryk Labisz,<br />
Jan Hajduk. Dariusz Nowicki zdobył tytuł „Mistera<br />
Architektury” województwa opolskiego.<br />
Największym sukcesem były jednak zwycięstwa<br />
Herberta Wernera. Prowadząc drużynę, najpierw<br />
zdobył tytuł Wicemistrza na dekarskich Mistrzostwach<br />
Polski, a później złoty medal na Mistrzostwach<br />
Świata Młodych <strong>Dekarz</strong>y 2006 r. W 2007<br />
roku drużyna w składzie: Łukasz Świtała i Adam<br />
Filipczak zdobyła brązowy medal na Mistrzostwach<br />
Polski Młodych <strong>Dekarz</strong>y w Łodzi.<br />
Długo by jeszcze można wymieniać imprezy<br />
targowe, szkolenia, zdobyte certyfikaty, tytuły<br />
mistrzowskie, pikniki, zjazdy itp. Byliśmy i jesteśmy<br />
dumni z tego, że reprezentujemy dość<br />
liczną, zwartą i zaprzyjaźnioną grupę „zawodowców”.<br />
Po dwu latach przynależności, coraz częściej<br />
słysząc głosy i opinie kolegów, zaczęliśmy się<br />
zastanawiać nad stworzeniem własnej niezależnej<br />
i zgodnej z naszym rozumieniem standardów<br />
organizacji.<br />
Dla chcących poznać problem bliżej, poczytać<br />
lub podyskutować na forum zapraszamy<br />
na stronę byłego Prezesa Zarządu Głównego<br />
Polskiego Stowarzyszenia <strong>Dekarz</strong>y: www.dekarstwo.blog.onet.pl.<br />
Podczas naszego październikowego spotkania<br />
praktycznie wszyscy nasi koledzy –nie piszę<br />
„opolscy”, bo faktycznie uczestniczą w naszych<br />
spotkaniach również koledzy z sąsiednich województw<br />
– uznali, że pora stworzenia takiej<br />
organizacji właśnie nadeszła.<br />
Mamy własny i sprawdzony do tej pory system<br />
wartości, klucz w dobieraniu nowych członków,<br />
własny system certyfikacji wykonawstwa,<br />
własnych orzeczników technicznych, egzaminatorów<br />
i szkolących, doskonałe kontakty<br />
z największymi producentami i dystrybutorami<br />
w regionie, trwające wiele lat kontakty z opolską<br />
Izbą Rzemieślniczą.<br />
Dla wszystkich nas sprawa była oczywista. Jednomyślnie<br />
na pierwszym spotkaniu założycielskim<br />
podjęliśmy decyzję o założeniu Opolskiego<br />
Stowarzyszenia <strong>Dekarz</strong>y, Blacharzy i Cieśli.<br />
Naszym mottem jest: „FACHOWOŚĆ KLUCZEM<br />
DO SUKCESU NASZYCH FIRM”.<br />
Wszystkich tych, którzy bardziej wierzą w to<br />
niż w jakąkolwiek politykę, zapraszamy do<br />
wspólnego działania razem z nami.<br />
Mamy nadzieję, że kiedy ukaże się ten artykuł,<br />
będziemy już pod względem formalnym i prawnym<br />
naszą własną opolską (a może nie tylko)<br />
branżową organizacją.<br />
W imieniu komitetu założycielskiego<br />
Krzysztof Świtała<br />
Opolskie Stowarzyszenie weszło w struktury<br />
Polskiej Federacji <strong>Dekarz</strong>y, Blacharzy i Cieśli<br />
www.polskie.ciesielstwo-dekarstwo.pl<br />
30<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
TRADYCJA<br />
BUDOWNICTWO<br />
RYGLOWE<br />
kunszt i tradycja we współczesności<br />
– Zapomniane techniki budownictwa drewnianego są znakomitą alternatywą dla<br />
współczesnego budownictwa jednorodzinnego. Połączenie przede wszystkim<br />
oszczędności i funkcjonalności starych metod daje wręcz nieograniczone możliwości<br />
rozwiązań architektonicznych i zastosowań, wszak pod jednym warunkiem:<br />
profesjonalnego wykonawstwa. O starych i nowych metodach opowiada mistrz<br />
ciesielstwa i dekarstwa mgr inż. Jerzy Romanow, twórca, propagator i realizator<br />
idei „Twój Pierwszy Dom”.<br />
Budownictwo ryglowe<br />
(mur pruski, szachulec) to potoczna<br />
nazwa dla słupowo-ramowych konstrukcji<br />
drewnianych ścian budynków. To rodzaj<br />
szkieletu zbudowanego najczęściej<br />
z belek o przekroju 16 x 16 cm w formie<br />
krzyżujących się ze sobą zastrzałów, rygli,<br />
słupów, podwalin i oczepów. Tak jak<br />
w zamierzchłych czasach, kiedy budownictwo<br />
ryglowe stało się alternatywą dla<br />
drogiego budownictwa z pełno przekrojowych<br />
okorowanych pni drzew zwanych<br />
balami, tak i dzisiaj śmiało może konkurować<br />
zarówno z balem, jak i każdą ceramiczną<br />
czy betonową konstrukcją ściany.<br />
Co sprawia, że ten typ budownictwa<br />
może konkurować<br />
z innymi technologiami?<br />
Podstawowym atutem jest oszczędność.<br />
Ściana w budownictwie ryglowym otrzymuje<br />
własności nośne dla konstrukcji<br />
stropu poddasza i dachu przy minimalnej<br />
proporcji użytego surowca do całej objętości<br />
ściany. Ściana zawiera po prostu<br />
pustki, które w tradycyjnym budownictwie<br />
wypełnione byłyby drogim, co najmniej<br />
24-centymetrowym bloczkiem czy<br />
cegłą. Tutaj można zastosować te same<br />
materiały o trzykrotnie mniejszej grubości<br />
lub pominąć je, wypełniając pustki<br />
po prostu izolacją cieplną. Niebagatelną<br />
korzyścią jest również szybkość budowy.<br />
Dzisiaj profesjonalny zakład ciesielskodekarski<br />
jest w stanie przy pomocy odpowiedniego<br />
oprogramowania i narzędzi<br />
zaprojektować i wykonać dowolną drewnianą<br />
konstrukcję domu pod dachem<br />
swojej firmy oraz skrócić okres montażu<br />
kompletnego domu z dachem, elewacją<br />
i stolarką budowlaną do około 2-3 tygodni.<br />
Kolejną zaletą jest niespotykana<br />
w innych technologiach mnogość możliwych<br />
sposobów wykonania elewacji. Od<br />
odsłonięcia pięknego rysunku konstrukcji<br />
drewnianej do „ukrycia” go na rozmaite<br />
sposoby.<br />
Czy budownictwo ryglowe<br />
jest trwałe?<br />
Często spotykam się z obawami, czy aby<br />
domy wznoszone w tej technologii przetrwają<br />
kilkadziesiąt lat. Otóż, będąc bar-<br />
32<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
TRADYCJA<br />
dziej praktykiem niż teoretykiem, odpowiadam<br />
TAK, na dowód przywołując jedne<br />
z najstarszych i najlepiej zachowanych<br />
zabytków tego budownictwa, zachęcając<br />
do odwiedzenia takich miejsc, jak Celle<br />
k. Hamburga czy Limburg w Hesji. To<br />
praktycznie wyłącznie na murze pruskim<br />
zbudowane miasteczka o kilkusetletniej<br />
historii większości budynków. Oprócz<br />
takich pereł i w Polsce mamy wiele zamieszkałych<br />
do dzisiaj zabytkowych domów:<br />
na Pomorzu, Przedgórzu Sudeckim,<br />
Opolszczyźnie itd. – głównie na ziemiach<br />
związanych z kulturą niemiecką. Często<br />
patrząc na zabytkowe kamieniczki, nie<br />
podejrzewamy nawet, że te budowle pod<br />
tynkiem elewacji skrywają kilkukondygnacyjną<br />
drewnianą konstrukcję domu.<br />
Na co szczególnie powinniśmy<br />
zwrócić uwagę, decydując<br />
się na budownictwo<br />
ryglowe?<br />
Podstawą każdego fachowego działania<br />
jest spełnienie trzech warunków: posiadania<br />
wiedzy w danej dyscyplinie, narzędzi<br />
oraz motywacji do podjęcia pracy. Ze<br />
względu na specyfikę tego typu budownictwa<br />
dla wykonawcy najważniejszą rzeczą<br />
będzie przestrzeganie „fizyki budowli”.<br />
Ta, niestety dla wielu architektów,<br />
„tajemna wiedza” często doprowadza<br />
nie tylko domy drewniane do znacznego<br />
skrócenia okresu ich trwałości. Za najważniejszy<br />
element związany z technologią<br />
budowy uważam właściwe dobranie<br />
przekroju warstw ściany domu ryglowego<br />
oraz problem prawidłowej wentylacji<br />
w całym budynku. Jeżeli chodzi o narzędzia,<br />
to domów w tej technologii nie da<br />
się wykonywać wyłącznie piłą motorową.<br />
Znacznie przyspiesza pracę posiadanie<br />
oprogramowania ciesielskiego oraz specjalistycznych<br />
narzędzi ciesielskich. Bardzo<br />
ważnym czynnikiem wpływającym na<br />
trwałość budynku jest również właściwy<br />
dobór materiałów. W swojej praktyce budowlanej<br />
unikamy stosowania tworzywa<br />
i stali, zastępując je blachami miedzianymi,<br />
cynkowotytanowymi czy aluminiowymi.<br />
To samo dotyczy systemów rynnowych.<br />
Na pokrycia polecamy dachówki,<br />
kamień lub ww. blachy. W przypadku<br />
folii dachowych najchętniej polecamy te<br />
z deklarowanym 30-letnim okresem trwałości.<br />
Staramy się także używać drewna<br />
sezonowanego, struganego i głęboko impregnowanego.<br />
Generalnie uważamy, że<br />
należy pamiętać o zasadzie, aby łączyć<br />
ze sobą materiały o podobnym okresie<br />
trwałości. Dotrzymywanie tych zasad pozwala<br />
nam na udzielanie nawet 10-letnich<br />
gwarancji na wykonywaną usługę.<br />
Biorąc powyższe pod uwagę, największą<br />
trudnością i wyzwaniem dla wielu wykonawców<br />
oraz inwestorów, którzy zdecydowali<br />
się na budownictwo ryglowe,<br />
może się więc okazać zdobycie po prostu<br />
dobrego projektu architektonicznego.<br />
Jerzy Romanow<br />
www.dach-dom.com<br />
Wszystkie fotografie zamieszczone w artykule<br />
pokazują jedną z realizacji „Twój<br />
Pierwszy Dom” zaprojektowaną i wykonaną<br />
przez autora.<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong><br />
33
REALIZACJA<br />
Dach nad<br />
Trybunałem<br />
Pokrycie zabytkowego<br />
Trybunału Koronnego<br />
w Lublinie jest wykonane<br />
z blachy miedzianej.<br />
Realizacja była o tyle ciekawa,<br />
że na dachu ułożono<br />
zarówno nową blachę,<br />
jak i blachy z odzysku.<br />
Właśnie materiał „z recyklingu”<br />
sprawił wykonawcy<br />
nieco problemów.<br />
Budynek Trybunału<br />
Trybunał Koronny to kolejny zabytkowy<br />
obiekt, na którym moja firma wykonała<br />
pokrycie dachowe. Poprzednie pokrycie<br />
układane było w latach 70. XX w., ale<br />
dokładnej daty nie znam. Była to również<br />
blacha miedziana, układana na rą-<br />
Rys historyczny budynku<br />
Murowany budynek Trybunału Koronnego<br />
w Lublinie powstał w XV<br />
wieku. Zastąpił on stary drewniany<br />
ratusz, który spłonął w pożarze<br />
w 1389r. Na przestrzeni kolejnych<br />
lat budynek Trybunału był kilkakrotnie<br />
przebudowywany. Do wieku<br />
XVI odbywały się w nim zebrania<br />
rady miejskiej<br />
Lukarna<br />
W 1578 r. król Stefan Batory powołał<br />
do istnienia Trybunał Koronny,<br />
który był rodzajem sądu wyższej<br />
instancji dla szlachciców. Jeśli<br />
ktoś nie zgadzał się z wyrokiem<br />
sądu grodzkiego, składał apelację<br />
właśnie do Trybunału Koronnego<br />
i tam mógł liczyć na ponowne rozpatrzenie<br />
swojej sprawy. Obecnie<br />
w budynku mieści się Urząd Stanu<br />
Cywilnego, w którym dokonuje się<br />
zawarcia związku małżeńskiego.<br />
34<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
REALIZACJA<br />
Obróbka podstawy komina<br />
bek podwójny, z poprzecznymi felcami<br />
w odstępach metrowych.<br />
Materiał pokryciowy był doskonały, więc<br />
ułożony poprawnie powinien wytrzymać<br />
nawet 100 lat. Niestety, wykonawstwo<br />
było mocno wadliwe i niedbałe, leżące<br />
rąbki były nieszczelne, podobnie jak<br />
obróbki kominowe. Do środka budynku<br />
przeciekała woda.<br />
Na nowe pokrycie także użyto blachy<br />
miedzianej, o grubości 0,7 mm. Na<br />
części połaci wykorzystano materiał<br />
stary, będący jeszcze w dobrym stanie.<br />
Zdecydowały o tym, oczywiście, koszty..<br />
Pokrycie ułożono na starym deskowaniu.<br />
Nie wymieniono go w całości, lecz<br />
jedynie tam gdzie było to konieczne.<br />
Technologia układania blachy to rąbek<br />
podwójny z dwoma połączeniami poziomymi<br />
na długości połaci. W okapie<br />
nie ma wlotowych otworów wentylacyjnych,<br />
a na połaci brak jest otworów<br />
wylotowych. Strych budynku jest nieużytkowy,<br />
więc wentylacja odbywa się<br />
poprzez całe poddasze, przez lukarny<br />
i wentylowaną kalenicę.<br />
Układanie nowej blachy produkcji ThyssenKrupp<br />
nie nastręczyło żadnych problemów,<br />
szary były przepuszczane przez<br />
profilarkę Schlebach i montowane do<br />
podłoża za pomocą żabek ruchomych<br />
i stałych, wyrabianych na miejscu naszymi<br />
maszynami. Trochę problemów<br />
mieliśmy ze starą blachą z odzysku,<br />
którą trzeba było od nowa wyrabiać,<br />
docinać na jeden wymiar oraz łączyć na<br />
felc poziomy i pionowy. Bez tego prace<br />
trwałyby krócej, ale inwestor sporo zaoszczędził.<br />
Ja zaś podejmując się realizacji<br />
zlecenia wiedziałem, że będę musiał<br />
wykorzystywać blachę z rozbiórki.<br />
Dach miał łączną powierzchnię 900m 2 .<br />
Nową blachę ułożono na powierzchni<br />
ok. 60%, na pozostałej części leży blacha<br />
„z odzysku”. Brygada sześciu osób<br />
wykonywała pokrycie przez 33 dni robocze.<br />
Zbigniew Karaś<br />
Yeti-Dachy<br />
Okap dachu z rynną leżącą na hakach z bednarki<br />
miedzianej. Podkówki na krawędzi służą do<br />
zatrzymywania śniegu<br />
Lukarna, przez którą odbywa się<br />
wentylacja pokrycia<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong><br />
35
PREZENTACJE<br />
Oszczędność energii<br />
z oknami dachowymi Roto<br />
Minimalizacja strat ciepła.<br />
Okno niskoemisyjne Roto łączy w<br />
sobie przemyślaną technologię, optymalną<br />
izolację cieplną i wygodną<br />
obsługę. Współczynnik izolacji cieplnej<br />
od Uw = 1,1 W/(m 2 K) dla całego<br />
okna sprawia, że Roto wyznacza<br />
standardy na przyszłość. Prosty<br />
montaż – fabrycznie zintegrowany z<br />
oknem blok termoizolacyjny – czyni<br />
ofertę Roto jeszcze bardziej atrakcyjną.<br />
Ochrona przed elektrosmogiem.<br />
Zewsząd otaczają nas fale elektromagnetyczne<br />
o wysokiej częstotliwości,<br />
wytwarzane przez różnorodne<br />
technologie telekomunikacyjne.<br />
Jako producent okien dachowych,<br />
firma Roto zajęła się tematem<br />
elektrosmogu. Pomiary przeprowadzone<br />
przez niezależny instytut<br />
potwierdzają: szklenie termoizolacyjne<br />
okna niskoemisyjnego pokryte<br />
powłoką z metali szlachetnych<br />
odbija ponad 90% fal elektromagnetycznych.<br />
Potrójnie dobre szklenie<br />
izolacyjne.<br />
Trzyszybowy pakiet termoizolacyjny<br />
wypełniony kryptonem przyczynia<br />
się znacząco do polepszenia współczynnika<br />
termoizolacji. Znajdująca<br />
się na zewnątrz warstwa pyrolityczna<br />
zapobiega pojawianiu się rosy<br />
bądź lodu na zewnętrznej stronie<br />
szyby.<br />
Ochrona<br />
przed<br />
elektrosmogiem<br />
Warstwa<br />
pyrolityczna na<br />
zewnątrz<br />
Trzyszybowy<br />
pakiet<br />
termoizolacyjny<br />
36<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong>
PREZENTACJE<br />
Zintegrowany blok<br />
termoizolacyjny<br />
(Wärmedämmung - WD).<br />
W odpowiedzi na stale rosnące koszty<br />
energii Roto opracowało unikalny<br />
system specjalnej izolacji termicznej<br />
okna dachowego. Blok termoizolacyjny<br />
składa się z wyjątkowo odpornego,<br />
rozszerzonego i elastycznego polipropylenu,<br />
gwarantując wyższą izolacyjność<br />
cieplną (współczynnik ∆: 0,4 W/m 2 K).<br />
Uchylno-obrotowe<br />
8.. Więcej komfortu. Jedyne na rynku<br />
okno dachowe z podwójnym systemem<br />
otwierania sterowanym wyłącznie<br />
jedną klamką. Zapewnia zawsze bezpieczny<br />
i wygodny dostęp do otwartego<br />
okna w pozycji wyprostowanej.<br />
Z blokiem WD dostępne są wszystkie<br />
okna serii 8:<br />
847 H/K WD<br />
849 NE H/K niskoemisyjne<br />
846 S H/K WD dźwiękoszczelne<br />
845 A H/K WD Aquaclear<br />
Wysokoosiowe<br />
7.. Więcej swobody. Nowa generacja<br />
unikalnych rozwiązań funkcjonalnych.<br />
Dzięki umieszczonej w ¾ wysokości<br />
osi obrotu, skrzydło okna nie „wchodzi“<br />
do pomieszczenia, dzięki czemu<br />
nie ma ryzyka urazu głowy. Obsługa<br />
okna, wietrzenie, pozycja do mycia<br />
– wszystkie te funkcje sterowane jedną<br />
klamką. Okno wysokoosiowe serii<br />
7.. z blokiem WD:<br />
735 H/K WD<br />
RotoTronic<br />
4.. Doświetlenie i wentylacja.<br />
Dla uzyskania maksymalnego komfortu<br />
Roto stawia w napędach elektrycznych<br />
i sterownikach na najnowocześniejszą<br />
technologię. RotoTronic ze zintegrowanym<br />
systemem sterowania czyni<br />
obsługę wysoko zamontowanych okien<br />
dachowych łatwą, przyjemną, a przede<br />
wszystkim funkcjonalną. Okno Roto-<br />
Tronic z blokiem WD:<br />
435 H/K WD RotoTronic<br />
Roto Frank<br />
Okna Dachowe Sp. z o.o.<br />
Infolinia Roto: 0801 011 470<br />
(0,24 PLN/min.)<br />
biuro.pl@roto-frank.com<br />
www.roto.pl<br />
<strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong> 1/<strong>2008</strong><br />
37
NA LUZIE<br />
Małżonka jednego z więźniów poszła<br />
do naczelnika więzienia prosić o lżejszą<br />
pracę dla męża.<br />
– Ależ szanowna pani, przy klejeniu<br />
papierowych toreb jeszcze nikt się nie<br />
przemęczył!<br />
– Tak, ale on po tej pracy całymi nocami<br />
musi jeszcze kopać jakiś tunel...<br />
Żona z żalem do męża:<br />
-Twój gust jest taki<br />
zmienny, że doprawdy<br />
trudno wytrzymać.<br />
W poniedziałek<br />
lubiłeś fasolkę, we<br />
wtorek i w środę też,<br />
w czwartek również<br />
i nagle w piątek nie<br />
cierpisz fasoli!<br />
Facet kupił sobie fajny duży telewizor, przyniósł do<br />
domu,<br />
żona patrzy, a na pudle sporo jakichś znaczków informacyjnych.<br />
– Kochanie, co oznacza ta szklanka na opakowaniu?<br />
– To znaczy, że zakup trzeba opić<br />
Kolega opowiada koledze:<br />
– Byłem u lekarza i poprosiłem<br />
o syrop od kaszlu, a on dał mi, nie<br />
wiem czemu, środek na rozwolnienie.<br />
– Zażyłeś ten środek?<br />
– Zażyłem.<br />
– I co, kaszlesz?<br />
– Nie mam odwagi...<br />
Rozmawia dwóch architektów, jeden z dzieckiem,<br />
drugi bez. I ten bez dziecka mówi do<br />
tego drugiego:<br />
– To twoje?<br />
– Moje.<br />
Przygląda się chwilę z uwagą, po czym dodaje:<br />
– No fajne, ale ja bym je zrobił inaczej...
NOWA GENERACJA<br />
ELEKTRONARZĘDZI<br />
Wyłączny Importer<br />
Lange Łukaszuk Sp.j.<br />
Byków 25a<br />
55-095 Mirków<br />
071/ 39 80 800<br />
firma@langelukaszuk.pl