Türkiye

KONUK YAZAR
Elektrik piyasasına ilişkin idari para cezalarında yeni dönem-2
rılığın düzeltme imkânı olduğu
hallerde ve neticenin ani veya mütemadi
olmasına göre farklı şekillerde
uygulanabilecek alternatifler
olarak karşımıza çıkıyor. Örneğin,
tarifelerle ilgili olarak temadi şeklinde
fazla tahsil edilen bir bedelin
mevzu bahis olması durumunda,
fazla tahsil etme keyfiyeti devam
ediyorsa aykırılığı gider ihtarına
hükmedilecek, keyfiyet devam etmiyorsa
aykırılığı tekrar etme ihtarı
söz konusu olacak. 8
Tarife ile ilgili fazla tahsilat tek
bir işleme inhisar eden ani nitelikteyse
lisans sahibine aykırılığın
tekrar edilmemesi ihtarı verilecek.
Ancak her halükarda fazla alınan
bedeller, iade edilerek aykırılık
giderilecek. Ya da mevzuat gereğI,
sözleşme yapması gereken bir tüketiciyle
sözleşme yapmaktan imtina
eden bir görevli tedarik şirketinin
durumunda aykırılığın giderilmesi
ihtarı verilecek. Bu şekilde görevli
tedarik şirketi, tüketici ile sözleşme
yaparak aykırılığı giderecek.
Telafisi olmayan durumlarda
uyarmadan para cezası verilecek
Tartışmalı bir örnek verelim.
Görevli tedarik şirketinin piyasada
rekabeti kısıtlayıcı veya engelleyici
etki doğuran davranış veya ilişkilerinin
tespit edildiğini ve bu konuda
Kurul tarafından öngörülecek tedbirlere
uymakla yükümlü olmasına
rağmen tedbirin gereğini yerine
getirmediğini ve ihmali olarak
ortaya çıkan bu neticenin temadi
ettiğini varsayalım. Soruşturma
ve karar anı itibarıyla tedbir halen
yerine getirilmemişse yani netice
temadi durumundaysa aykırılığın
giderilmesi ihtarı verilecek. Eğer
soruşturma ve karar anı itibarıyla
tedbirin gereği yerine getirilmiş ve
aykırılıksona ermişse benzer şekilde
aykırılığın tekrar edilmemesi ihtarı
yapılacak. Aykırılığın niteliği gereği
düzeltme imkânı yoksa doğrudan
idari para cezasına hükmedilecek.
Bu son seçenek, doğrudan
idari para cezasına hükmedilmesi
keyfiyeti, istisnai niteliği olan bazı
özel şartların ortaya çıkması sonucu
uygulanabilecek. “Niteliği itibarıyla
düzeltme imkânı olmayacak şekilde
aykırı davranılması” durumunda
ihtara gerek kalmaksızın idari para
cezası uygulanacağından, hangi aykırılıklarda
nitelik gereği düzeltme
imkanının olmadığı konusu önem
taşıyor. Ancak bu şartın gerçekleşmesi
durumunda, lisans sahibine
uyarı yapılmadan doğrudan idari
para cezası verilecek. Bu şartın hangi
hallerde gerçekleşmiş sayılacağına
ilişkin unsurlar, gerek Kurul’un
gelecekteki uygulamaları gerekse bu
uygulamaların dava konusu olması
durumunda mahkemelerin hükümleri
ile somutlaşacak. Ancak yine de
bazı öngörülerde bulunarak konuya
ışık tutmaya çalışacağız.
Önce keyfiyeti bir kavram olarak
unsurlarına ayıralım:
Ortada 6446 sayılı Kanun,
ikincil mevzuat veya lisans hükümlerine,
Kurul kararlarına ve talimatlara
aykırılık olacak, yani netice
gerçekleşmiş ve/veya gerçekleşmekte
olacak (ani veya mütemadi),
• Aykırılığı düzeltme imkânı
bulunmayacak,
• Bu imkânsızlık aykırılığın niteliğinden
kaynaklanacak. Ancak
bu üç unsur bir arada bulunduğu
zaman, lisans sahibi hakkında
doğrudan idari para cezası uygulanabilecek.
Bir örnek vermek
gerekirse, bir üretim şirketinin
Lisans Yönetmeliği’nin 19’uncu
maddesinin (b) bendi hükmünü
ihlal ederek yük alma veya atma
talimatlarına uygun hareket
etmediğini varsayalım. Burada
ani bir kabahat var ancak
talimatın yerine getirilmemesi
zaman bakımından önemli
olduğu için artık aykırılığın
düzeltilmesi imkanı yoktur. Fail
hakkında üçüncü seçeneğin
uygulanması gerekir. Bir başka
örnek: Primer frekans kontrolüne
katılım yükümlülüğüne riayet
edilmediğini düşünelim. Bu
durumda da zaman unsurunun
ön plana çıkarılması ve geriye
dönük olarak bu yükümlülüğün
yerine getirilmesinin mümkün
olmaması nedeniyle ihtara gerek
olmayan haller değerlendirilmesi
yapılabilecek mi?
Benzer bir konu 31 Mart 2015
tarihli ülke çapında gerçekleşen
elektrik kesintileriyle ilgili olarak
da ortaya atılabilir. Elektrik Şebeke
Yönetmeliği ve Elektrik Piyasası
Yan Hizmetler Yönetmeliği
hükümleri uyarınca bazı yükümlülüklerini
yerine getirmediği tespit
Mayıs 2016EnerjiPanorama 61