Türkiye

KONUK YAZAR
Yenilenebilir enerji kaynakları destekleme mekanizmaları-1
Tüketiciler de
üretici
olabiliyor
Net ölçüm sisteminin asıl amacı, öz
tüketimini karşılamak amacıyla yerinde
elektrik üretme fırsatı sunan ve öz
tüketimlerini aşan elektriği belirli bir
fiyattan satma imkânı vermek. Daha
net bir ifadeyle net ölçüm sisteminde
temel amaç, tüketicileri yenilenebilir
enerji teknolojilerine yatırım yapmaya
teşvik etmek. Net ölçüm sisteminde
uygulama alanı genellikle fotovoltaik,
rüzgar gibi yenilenebilir enerji
teknolojilerinde küçük ölçekli yenilenebilir
enerji tesislerini kapsıyor. Bu
sistemde, sayaçlar hem elektrik tüketimini
hem de tüketiciler tarafından
üretilen elektriği kayıt altına alıyor.
Daha düşük maliyetli olduğu için öz
tüketimini sağlamak isteyen yatırımcılar
tarafından kolaylıkla uygulanabiliyor.
En önemli avantajlarından
biri de elektriğin üretilmediği ve/veya
tüketilmediği saatlerde ihtiyacını veya
ihtiyaç fazlasını değerlendirebilme
garantisi..
YEK’lerin desteklenmesinde politika
hedefleri doğrultusunda çalışmalar
yürütülüyor. Uygulanan bu politikaların
amacına göre, farklı mekanizmalar
ortaya çıkıyor. Politika amacı olarak
rekabetin ya da YEK’lerin hedeflenen
kabul edilebilir bir düzeye çıkarılmasında
hangisinin önemli olduğunun
ortaya konulması gerekiyor.
Sabit fiyatlı alım garantileri
(FiT), yenilenebilir enerji teknolojilerine
yapılan yatırımlara ivme
kazandırmak, elektrik üretim portföyü
içerisinde YEK’lerin payını
arttırmak için kullanılan en yaygın
destek mekanizmalarından biri.
FiT, yenilenebilir enerji yatırımcılarına
ürettikleri elektrik için ödeme
garantisi veriyor. Bu ödemeler,
yenilenebilir enerji teknolojilerinin
ekonomik ömrüne göre belirlendiği
için periyotları farklılık gösterebiliyor.
Teknolojinin türü, proje boyutu,
kaynakların kalitesi ve proje yerine
göre farklılık gösterdiği için çoğu
durumda, teşvik ödemeleri elektrik
üretiminin marjinal maliyetini
yansıtacak şekilde ayarlanıyor.
FiT mekanizmasının sağlıklı
bir şekilde amacına ulaşması için üç
temel parametrenin sürdürülebilir
bir şekilde planlanması gerekiyor.
Bunlar; sisteme garantili erişim,
istikrarlı ve uzun vadeli enerji alım
anlaşmaları ve fiyatların YEK’lerden
üretilen gücün birim maliyetleri
yansıtacak şekilde uygulanması...
FiT sisteminin gelişmiş
versiyonu olan prim sistemi ise
yatırımcılar için dinamik bir teşvik
sunuyor. Prim ödemeli sistemde,
yenilenebilir enerji yatırımcıları,
mevcut elektrik piyasası fiyatları
üstünde sabit veya değişken prim
ödemesi alıyor. FiT sisteminden en
önemli farkı, yatırımcılar arasındaki
rekabet korunması.
Kota yükümlülüğü yatırımı da artıyor
Kota yükümlülükleri, bir diğer
ifadeyle yenilenebilir portfolyo
standartları (RPS), FiT ile birlikte
hükümetlerin YEK’lerin çeşitliliğini
desteklemek için kullandığı yaygın
destekleme mekanizmalarından
biri. FiT sisteminden farklı olarak,
fiyat bazlı yerine miktar bazlı olarak
işliyor.
Kota yükümlülüğü mekanizmasının
en önemli ayağını, ihale
sistemleri ve TGS’ler oluşturuyor.
YEK’lerden elektrik üreten ve/veya
tüketen oyuncular, yenilenebilir
enerji kullanım miktarını arttırdıkları
her birim başına ticarete
konu sertifika/emtia elde ediyor.
Buna karşın bu program kapsamında,
kendi kota yükümlülüğünü
karşılama durumunda başarısız
olan yükümlü taraf ceza ödemek
zorunda kalıyor. Bu uygulamayla
doğrudan yeni yenilenebilir elektrik
santrallarına yatırım yapılması ya
Mayıs 2016EnerjiPanorama 39