HAZAR WORLD - SAYI 42 - MAYIS 2016

www.hazarworld.com
birbirlerinden, kültürler karışmış, dinler karışmış,
medeniyetler karışmış. Çünkü uzaklaşmayı yaratan
sebepler var, bunu siyaset olarak gerçekleştiren
insanlar var. Suni olarak dinler arasında problemler
yaratmaya çalışıyorlar. Bunu yapan güçler, ülkeler
var; bunu hayata geçiren siyasetler var. İşte dünyanın
böyle zor bir döneminde Azerbaycan bütün dünyaya
çok kültürlülüğün önemli olduğunu söylüyor ve çok
kültürlülüğü desteklemeye davet ediyor.
Peki bunun için Azerbaycan’da neler yapılıyor?
Söylediğim gibi Azerbaycan çok milletli, çok dinli ve
çok kültürlü bir ülke. Azerbaycan’ın kuzeyinde farklı,
güneyinde farklı küçük ve büyük halklar var. Onlar
Azerbaycan’ın ortak kültürüne sahipler ama her birinin
özel kültürü, özel gelenekleri var. Azerbaycan’da
dünyada sadece bir köyde konuşulan diller var. Mesela
Quba’da Hınalıq köyü var. Eski zamanlarda onların
6 ay boyunca dünyayla bağlantısı olmuyordu. Şimdi
Cumhurbaşkanımız oraya gitti; oradaki insanlara
büyük destek verdi, oraya yollar yapıldı. O köyde
dünyanın hiçbir yerinde konuşulmayan bir Hınalıq
dili var. Bu dilin kaybolmaması için ayrıca bir dilbilgisi
kitabı çıkartıldı. Okullarda Azerbaycan dili, İngilizce,
Rusça ve diğer dillerin yanı sıra o küçük köyün
dili kaybolmasın diye çocuklara öğretiliyor. Yani
bu dillere ya da dinlere bu kadar hassas bir tutum
var. 2016 boyunca Azerbaycan’ın dört bir yanında
toplantılar yapılıyor. Bu toplantılar ve merasimler
bütün Azerbaycan’a yansıtılıyor ki Azerbaycan halkı
çok kültürlülük bayramının ülkenin her yerinde
kutlandığını hissetsin.
Azerbaycan kültürü dediğimiz Türk kültürü mü
yoksa biraz daha farklılaşmış bir kültür mü?
Azerbaycan kültürü, kökü itibarıyla elbette Türk
kültürüdür ama sadece Türk kültürü olarak saymak
da doğru değil. Türk kültürü bizim damarlarımızda
akan kan ama mesela Orta Çağ’da bu Müslüman
kültürüydü. Bizde hepsinden bir tat var, renk var.
Azerbaycan’da hem Güney Kafkasya’nın çok değerli
renkleri, tatları ve izleri var, hem de Müslüman kültürü,
Osmanlı’dan, Türkiye Türklerinden, Anadolu’dan, Arap
dünyasından, İran’dan, Hindistan’dan gelen bir şeyler
var. Mesela Azerbaycan’da bir zamanlar ateşperestler
yaşamış ve burada ateşperestler mabedi olmuş.
Hindistanlılar da buraya geliyormuş ziyarete. Bazıları
kalıyormuş burada, gelirken kültürlerinden bir şeyler
getiriyorlarmış. İranlılar, Araplar gelmiş geçmiş, herkes
bir şeyler götürmüş buradan. Aynı zamanda bir şeyler
getirmişler ve bu kültürlerin hepsi karışmış. Temelinde
Türk kültürüdür ama Türk kültürü diğer kültürlerin
güzelliklerini, üstünlüklerini kendine çekmiş ve çok
küresel bir kültür olmuş.
Çok kültürlülük dünya siyaseti değil de bir ütopya
gibi algılanıyor. Siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
Biz dünyanın gerçekleriyle barışmalıyız, başka yolumuz
Bizim tarihten gelen, faydasını
gördüğümüz, doğruluğuna ve
geleceğine inandığımız yolumuz
var. Çok kültürlülük öyle bir yol.
yok. Mesela dünyada bugün bazı uluslararası kurumlar
sadece formalite için var ve bir iş yapmıyorlar. Bunların
kâğıt üzerinde kalan, gerçekleşmeyen yazıları var
ama biz bunları kabul etmişiz. Bizim başka yolumuz
yok, bunlarla birlikte çalışmalıyız. Bu açıdan da
dünyada kiminin kabul etmesi kiminin etmemesi bizi
çok ilgilendirmiyor. Bizim tarihten gelen, faydasını
HAZAR WORLD
29