Mjólkurvöruframleiðsla á Íslandi – Staða og horfur

svæðinu A + B + C + D + E + F en framleiðendaábati jafngildir svæðinu G.
v
Framboð
v
Framboð
A
A
v*
v t
v
C
D
B
E
F
Heimsframboð m. lágum tollum
Heimsframboð
v t
v*
v
A
B
C
D
Heimsframboð m. háum tollum
Heimsframboð
G
m f
m f,t
E
Eftirspurn
Eftirspurn
m* m n,t
m
m f m*
m
m n
a) Áhrif lágra tolla b) Áhrif hárra tolla
Mynd A.6: Velferðaráhrif innflutningshafta.
Innflutningstollar valda því að innfluttar vörur verða dýrari en á frjálsum markaði, þ.e.
heimsmarkaðsframboðskúrfan hliðrast upp á við, sbr. mynd A.6a. Þar sem innflutningur hefur
hækkað í verði á innlendum markaði geta framleiðendur nú selt meira magn, m f,t , á
samkeppnishæfu verði, v t . Við verðið v t vilja neytendur magnið m n,t , sem er meira en
innlendir bændurláta í té. Mismuninum er, eins og áður, mætt með innflutningi. Nú er
neytendaábati A + B og hefur því dregist saman um C + D + E + F, eins og sjá má í töflu
A.4. Framleiðendaábati hefur hins vegar aukist um svæðið C. Þá græðir ríkissjóður svæðið E
í tollgreiðslur. Þegar á heildina er litið dregst þó velferð samfélagsins saman sem nemur D +
F.
Heimsframboðskúrfan hliðrast ofar eftir því sem tollurinn er hærri. Nægilega hár tollur lokar
á allan innflutning. Það sést á mynd A.7b og í neðri hluta töflu A.4. Nú sjá erlendir
Tafla A.4: Velferðaráhrif innflutningshafta.
Mynd A.6a Án tolla Með venjulegum tollum Breyting
Neytendur A+B+C+D+E+F A+B -C-D-E-F
Framleiðendur G C+G +C
Hið opinbera - E +E
Samfélagið A+B+C+D+E+F+G A+B+C+E+G -D-F
Mynd A.6b Án tolla Með háum tollum Breyting
Neytendur A+B+C+D A -B-C-D
Framleiðendur E B+E +B
Hið opinbera - - -
Samfélagið A+B+C+D+E A+B+E -C-D
framleiðendur sér ekki
fært að flytja inn vörur
þar sem innlent verð er
nú lægra en kostnaður
við innflutning.
Jafnvægi næst því þar
sem innlent framboð og
eftirspurn skerast, eins
og í lokuðu
markaðskerfi.
Neytendaábati dregst
saman en framleiðendaábati eykst. Hið opinbera ber hvorki kostnað né ábata af banninu.
Heildarábati dregst saman sem nemur svæði C + D – tjónið er stærra en ef tollar væru lægri.
Af þessum dæmum er ljóst að því hærri sem innflutningstollar eru þeim mun skaðlegri eru
þeir samfélaginu.
m n
90