You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
skatttekjum.<br />
Framboð<br />
v<br />
Framleiðslutengdir styrkir fela í sér að<br />
framleiðendum er borgað úr ríkissjóði<br />
A<br />
fyrir hverja framleidda einingu.<br />
Framboð m. styrk<br />
v f<br />
Þannig r<strong>á</strong>ðast heildargreiðslur til<br />
B C<br />
v*<br />
G<br />
framleiðandans af heildarframleiðslu.<br />
D<br />
E F<br />
Framleiðslutengdir styrkir draga úr<br />
v n<br />
jaðarkostnaði framleiðslunnar<br />
svoframboðskúrfan hliðrast niður <strong>á</strong><br />
við. Meira er framleitt en <strong>á</strong>ður, eins<br />
Eftirspurn<br />
<strong>og</strong> sýnt er <strong>á</strong> mynd A.4. Verð <strong>á</strong><br />
m* m s<br />
m<br />
markaði lækkar úr v* í v n <strong>og</strong><br />
Mynd A.4: Velferðar<strong>á</strong>hrif framleiðslutengdra styrkja. neytendur auka neyslu sína upp í m s .<br />
Ábati neytenda eykst þannig úr A + B<br />
í A + B + D + E + F, eins <strong>og</strong> sj<strong>á</strong> m<strong>á</strong> <strong>á</strong> töflu A.3. Framleiðendur geta nú selt magnið m s en f<strong>á</strong><br />
fyrir það verðið v f , sem jafngildir markaðsverðinu, v n , að viðbættum styrknum. Ábati<br />
framleiðenda eykst því úr D í B + C+ D.<br />
Þó að styrkurinn virðist hafa j<strong>á</strong>kvæð <strong>á</strong>hrif, þar sem <strong>á</strong>bati neytenda <strong>og</strong> framleiðenda eykst,<br />
verður að athuga að hið opinbera hefur skuldbundið sig til að greiða styrk <strong>á</strong> hverja framleidda<br />
einingu. S<strong>á</strong> kostnaður er munur <strong>á</strong> verði til framleiðenda <strong>og</strong> verði til neytenda margfaldaður<br />
með framleiddu magni,<br />
Tafla A.3: Velferðar<strong>á</strong>hrif framleiðslutengdra styrkja.<br />
Án styrkja Með styrkjum Breyting<br />
Neytendur A+B A+B+D+E+F +D+E+F<br />
Framleiðendur D B+C+D +B+C<br />
Hið opinbera - -B-C-D-E-F-G -B-C-D-E-F-G<br />
Samfélagið A+B+D A+B+D-G -G<br />
<br />
<br />
v v m , <strong>og</strong> jafngildir<br />
f n s<br />
svæðinu B + C + D + E + F+<br />
G. Þar með er kostnaðurinn<br />
hærri en sem nemur aukningu<br />
í <strong>á</strong>bata neytenda <strong>og</strong><br />
framleiðenda. Heildar<strong>á</strong>bati<br />
samfélagsins dregst saman um svæðið G. Þ<strong>á</strong> er vert að hafa í huga að kostnaðurinn er<br />
greiddur með skatttekjum, en skattheimta dregur að jafnaði úr skilvirkni hagkerfa.<br />
A.4 Óframleiðslutengdir styrkir <strong>–</strong> fræðileg umfjöllun<br />
Óframleiðslutengdir styrkir eru óh<strong>á</strong>ðir því hve mikið er framleitt. Þr<strong>á</strong>tt fyrir að vera <strong>á</strong> ýmsan<br />
h<strong>á</strong>tt sambærilegir framleiðslutengdum styrkjum eru heildar<strong>á</strong>hrif þeirra töluvert önnur.<br />
Styrkjum fylgir yfirleitt allratap, sbr. umfjöllun um framleiðslutengda styrki hér að ofan.<br />
Óframleiðslutengdir styrkir, eða eins konar nefstyrkir (e. lump sum payments), valda minnstu<br />
allratapi samanborið við aðrar tegundir styrkja.<br />
Það sem gerir óframleiðslutengda styrki öðruvísi en framleiðslutengda er að þeir hafa ekki<br />
<strong>á</strong>hrif <strong>á</strong> jaðarkostnað (JK) framleiðenda. Þeir draga þess í stað úr föstum kostnaði svo<br />
meðalkostnaðarkúrfa framleiðandans (MK) hliðrast niður <strong>á</strong> við úr MK 1 í MK 2 . Til skamms<br />
88
Change language