Mjólkurvöruframleiðsla á Íslandi – Staða og horfur

Vísitala
Því má gera ráð fyrir að hækkun á verði samanburðarvara á því tímabili hafi að einhverju
leyti verið til komin vegna lækkunar á gengi krónunnar. Þar með má álykta að verðhækkun
þeirra umfram verð á mjólkurafurðum sé ekki endilega vísbending um að landbúnaðarkerfið
hafi verndað neytandann.
Samanburður á þróun verðvísitalna á innlendum og innfluttum vörum í vísitölu neysluverðs
sýnir þessi áhrif glögglega, sbr. mynd 4.10. Sjá má af myndinni að þróun verðs á innlendum
vörum og grænmeti 90 og innfluttum vörum án áfengis og tóbaks hélst í hendur fram til áranna
2008 og 2009. Þá dró í sundur með þessum vísitölum þar sem verð á innfluttum vörum
hækkaði meira en verð á innlendum vörum. Þessi þróun er í samræmi við lækkun gengis
íslensku krónunnar árin 2008-2009. Árin 2003-2013 hækkaði vísitala neysluverðs um
tæplega 82%, vísitala verðs á innlendri vöru og grænmeti um tæplega 71% og vísitala verðs á
innfluttir vöru án áfengis og tóbaks um rúmlega 78%.
Þróun verðs á mjólkurafurðum
Verð á helstu mjólkurafurðum hefur fylgst nokkuð vel að undanfarin ár eins og mynd 4.11
sýnir. Mjólkurafurðir hafa hækkað í verði á tímabilinu sem hér er til skoðunar, eins og aðrar
170
160
150
140
130
120
110
100
90
80
70
Nýmjólk Skyr Jógúrt m. áv.
Rjómi
Ostur
Mynd 4.11: Verðvísitala nokkurra mjólkurafurða, grunnur
2003.
Ár
Heimild: Hagstofa Íslands og eigin útreikningar.
vörur. Mest hefur verð skyrs og
jógúrts með ávöxtum hækkað, eða
um 60%,en næstmest hækkaði ostur
í verði eða um 46%. Minnst
hækkaði rjómi, eða um 34%. Verð á
nýmjólk hækkaði um 49% á
tímabilinu.
Samanburður á verði mjólkurafurða
og annarra matvara
Samkvæmt mynd 4.10 hækkaði
vísitala verðs á innlendum vörum
og grænmeti minna en vísitala
neysluverðs árin 2003-2013, eða
um 71% samanborið við 82%
hækkun vísitölu neysluverðs.
Samkvæmt mynd 4.11 hækkaði
verð á skyri og jógúrti með
ávöxtum mest af þeim
mjólkurafurðum sem hér eru til skoðunar, eða um 60%. Af þessu er ljóst að mjólkurafurðir
hækkuðu minna í verði en bæði vísitala neysluverðs og vísitala verðs á innlendum vörum og
grænmeti, en vísitala verðs á innlendum vörum og grænmeti er hentugust (af þeim sem
tiltækar eru af undirvísitölum vísitölu neysluverðs) til að bera saman við verð á
90 Til grænmetis telst bæði grænmeti framleitt innanlands og innflutt grænmeti. Það má því gera ráð fyrir að
vísitalan verð á innlendum vörum hafi hækkað minna en vísitalan fyrir innlendar vörur og grænmeti sýna.
50