You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Kr.<br />
öðrum matvörum.<br />
4.4.1 L<strong>á</strong>gmarksverð mjólkur<br />
L<strong>á</strong>gmarksverð mjólkur er það verð sem bændum er greitt af afurðastöðvum <strong>á</strong> hvern lítra af<br />
innveginni mjólk innan greiðslumarks. L<strong>á</strong>gmarksverðið er <strong>á</strong>kvarðað af verðlagsnefnd eins <strong>og</strong><br />
fjallað er um í kafla 3.1.<br />
100<br />
L<strong>á</strong>gmarksverðið er endurreiknað<br />
þegar talin er þörf <strong>á</strong>. Á mynd 4.6 85<br />
80<br />
m<strong>á</strong> sj<strong>á</strong> hvernig l<strong>á</strong>gmarksverð<br />
60<br />
mjólkur hefur þróast fr<strong>á</strong> byrjun <strong>á</strong>rs<br />
40<br />
20<br />
0<br />
2003, bæði <strong>á</strong> verðlagi hvers <strong>á</strong>rs <strong>og</strong><br />
<strong>á</strong> föstu verðlagi miðað við vísitölu<br />
neysluverðs <strong>á</strong>n húsnæðis, með<br />
grunn <strong>á</strong>rið 2013. 86<br />
Verðlag hvers <strong>á</strong>rs Fast verðlag<br />
Á breytilegu verðlagi hækkaði<br />
l<strong>á</strong>gmarksverðið fremur jafnt fram<br />
til <strong>á</strong>rsins 2007 þegar það tók<br />
Mynd 4.6: L<strong>á</strong>gmarksverð mjólkur, 2003-2014.<br />
Heimild: Atvinnuvega- <strong>og</strong> nýsköpunarr<strong>á</strong>ðuneytið. Auglýsingar<br />
stökk, úr rúmum 48 kr./l í 62 kr./l<br />
<strong>á</strong>rið 2008 <strong>og</strong> svo í 71 kr./l <strong>á</strong>rið<br />
2009. Síðan þ<strong>á</strong> hefur verðið haldið<br />
<strong>á</strong>fram að hækka sm<strong>á</strong>msaman. Fram að stökkinu 2007 hafði raunverð haldist fremur stöðugt í<br />
um það bil 75 kr./l en <strong>á</strong>rið 2008 fór það upp í rúmar 87 kr./l. Síðan hefur það heldur lækkað. Í<br />
dag er l<strong>á</strong>gmarksverð <strong>á</strong> lítra af mjólk um 83 kr.<br />
4.4.2 Verð <strong>á</strong> umframmjólk<br />
Ár<br />
Mjólk sem framleidd er umfram greiðslumark veitir ekki rétt til greiðslna úr ríkissjóði. Þ<strong>á</strong> er<br />
hún ekki heldur bundin af l<strong>á</strong>gmarksverði mjólkur. Upplýsingar um verð <strong>á</strong> umframmjólk allt<br />
fr<strong>á</strong> <strong>á</strong>rinu 1993 fengust fr<strong>á</strong> Samtökum afurðastöðva.<br />
Þar kemur fram að verð <strong>á</strong> umframmjólk er breytilegt <strong>og</strong> er h<strong>á</strong>ð mjólkurþörf hverju sinni, í<br />
samræmi við framboð <strong>og</strong> eftirspurn. Fullt afurðastöðvaverð var greitt fyrir alla umframmjólk<br />
verðlags<strong>á</strong>rin 2005-2007. Þ<strong>á</strong> verður greitt fullt afurðastöðvaverð fyrir umframmjólk <strong>á</strong>rin 2014-<br />
2015. Stundum hefur verið greitt fullt verið fyrir próteinhluta. Þetta <strong>á</strong> meðal annars við um<br />
<strong>á</strong>rin 1997-1999 <strong>og</strong> 2003-2005. Annars hefur umframmjólkin einfaldlega verið verðlögð lægra<br />
en mjólk innan greiðslumarks. Þ<strong>á</strong> hefur komið fyrir að erlent skilaverð hafi verið greitt fyrir<br />
umframmjólk, t.d. verðlags<strong>á</strong>rin1999-2000 <strong>og</strong> 2002-2003, en þ<strong>á</strong> var enginn mjólkurskortur í<br />
85 Á mynd 3.6 er búið að taka vegin meðaltöl hvers <strong>á</strong>rs þar sem verðlagi var breytt mjög óreglulega.<br />
86 Verðlagsnefnd <strong>á</strong>kvarðar breytingar í l<strong>á</strong>gmarksverði mjólkur með óreglulegu millibili, stundum oft <strong>á</strong> <strong>á</strong>ri <strong>og</strong><br />
stundum <strong>á</strong> einhverra <strong>á</strong>ra fresti. Hér hefur verið tekið vegið meðaltal <strong>á</strong> l<strong>á</strong>gmarksverði fyrir hvert <strong>á</strong>r.<br />
45
Change language