Ang Nervous System.pdf - eSkwela Naga City
Ang Nervous System.pdf - eSkwela Naga City Ang Nervous System.pdf - eSkwela Naga City
Talahuluganan Sakit na Alzheimer (Alzheimer’s Disease) Katangian ng sakit na ito ang patuloy na pagkawala ng memorya Axon Ang buntot ng isang neuron kung saan dumadaan ang mga electrical pulse Aksiyong Potensyal (Action Potential) Ang mga electrical pulse na naglalakbay sa isang neuron Utak Ang pinagmumulan ng katalinuhan ng tao. Ito ang pinakamahalagang organ o bahagi ng nervous system na matatagpuan sa loob ng bungo (skull) Brainstem Ang lugar sa pagitan ng utak at ng gulugod (spinal cord) kung saan kinokontrol ang mga pinaka-importanteng tungkulin upang mabuhay. Dito din dumaraan ang mga senyales o signal Autonomic Function Tumutukoy ito sa kakayahan ng nervous system na panatilihin ang buhay sa pamamagitan ng automatic o hindi boluntaryong pagkontrol ng mga panloob na bahagi ng katawan Cerebellum Kilala rin ito bilang maliit na utak. Ang Cerebellum ang nakikipagugnay sa mga galaw ng katawan Cerebral Cortex Kilala ito sa tawag na Cerebrum. Ito ang pinakalabas na bahagi ng utak na may kaugnayan sa katalinuhan ng tao Cognitive Function Tumutukoy sa kakayahan ng nervous system na mag-isip, matuto, maka-alala at magproseso ng mga impormasyon Dendrite Ang mga sanga ng isang neuron Epilepsy Isang sakit kung saan may panginginig ng katawan dahil sa abnormal na mga neurons sa utak External Stimuli Mga senyales o signal na galing sa kapaligiran Bali (Fracture) Putol o basag na bahagi ng buto na kadalasang sanhi ng mga aksidente Gyri Ang isa nito ay tinatawag na gyrus. Tumutukoy ito sa mga kulubot o pakurbang dibuho o disenyo ng utak Internal Stimuli Mga senyales o signal na nagmumula sa loob ng katawan Medulla Oblongata Ang lugar sa loob ng brainstem na nagkokontrol sa pagtibok ng puso, paghinga at ng iba pang mahahalagang tungkulin ng katawan Meninges Ito ang mga pabalat o mga bahaging tumatakip sa utak Meningitis Ang pamamaga ng pabalat o mga bahaging tumatakip sa utak na sanhi ng impeksiyon 56
Myelinated Isang uri ng neuron na mabilis na nagpapadala ng impulses dahil sa mataba nitong pabalat Myelin Sheath Ang taba na bumabalot sa axon na sanhi ng mas mabilis na paglalakbay ng mga impulse Multiple Sclerosis Isang sakit na may katangian na lumalalang kahirapan sa pagiisip at paggalaw Nerves Mga bungkos ng neurons na nagpapadala ng mga electrical impulse sa buong katawan Nervous System Ang pangunahing kontrol sa katawan ng tao. Binubuo ang nervous system ng mga grupo ng estrukturang nagpapadala at nagpoproseso ng mga impulse sa buong katawan upang manatili itong buhay at gumagana na mahusay Neuron Ang pinakapayak o simpleng yunit ng nervous system. Ang neurons ay mga selula (cell) na may kakayahang magpadala ng mga electrical impulse Sistemang Organ (Organ System) Isang grupo ng mga organ o mga bahagi ng katawan na gumaganap ng isang tiyak o na tungkulin Paraplegia Ang pagkawala ng kakayahan ng mga paa na gumagalaw sanhi ng isang pinsala sa nervous system Peripheral Nervous System Ang bahagi ng nervous system na matatagpuan sa labas ng bungo at ng gulugod (spinal cord). Ito ang nagdadala ng mga senyales o signal sa iba pang bahagi ng katawan Periphery Matatagpuan sa gilid o sa tabi Pons Isang lugar na matatagpuan sa brainstem na dinadaanan ng mga senyales o signal sa pagitan ng utak at ng gulugod Quadriplegia Ang pagkawala ng kakayahan ng parehong mga kamay at paa na gumalaw sanhi ng isang pinsala sa nervous system Sensory Function Tumutukoy sa kakayahan ng nervous system na makaramdam ng stimuli mula sa loob ng katawan at mula sa kapaligiran Slipped Disk Isang napakasakit na pinsala sa nervous system na sanhi ng pagdulas ng mga disk na matatagpuan sa pagitan ng mga buto ng gulugod Soma Ang katawan ng selula ng neuron na nagpapanatili ng metabolic functions Somatic Function Tumutukoy sa boluntaryo o sinasadyang paggalaw na ginagawa ng nervous system Gulugod (Spinal Cord) Ang bahagi na matatagpuan sa loob ng gulugod (spine) na nagpapadala ng mga senyales o signal mula sa utak patungo sa ibang bahagi ng katawan at pabalik Stimuli Ang mga senyales o signal na nagmumula sa kapaligiran o sa loob ng katawan na nagiging sanhi ng isang reaksyon 57
- Page 5 and 6: Pag-isipan Natin Ito Ano sa tingin
- Page 7 and 8: Subukan Natin Ito Isipin mo kung pa
- Page 9 and 10: Sa pagpikit mo ng iyong mga mata pi
- Page 11 and 12: Hindi nalalayo sa isa’t-isa ang a
- Page 13 and 14: Ang mga Bahagi ng Nervous System 13
- Page 15 and 16: Binubuo ang central nervous system
- Page 17 and 18: Nakakagawa ng maraming bagay ang at
- Page 19 and 20: Cerebellum din ang nag-uutos at nag
- Page 21 and 22: Magbalik-aral Tayo Punuan ang mga p
- Page 23 and 24: Alamin Natin Peripheral Nervous Sys
- Page 25 and 26: Sa pamamagitan ng peripheral nervou
- Page 27 and 28: Nagaganap ang pagpasa ng electrical
- Page 29 and 30: Tandaan Natin ♦ May dalawang pang
- Page 31 and 32: Kaagad na dinala si Carlo sa ospita
- Page 33 and 34: Paraplegia Quadriplegia Subukan Nat
- Page 35 and 36: 1. Stroke Alamin Natin Ang mga Kara
- Page 37 and 38: 7. Mental Retardation Nang ipinanga
- Page 39 and 40: Nagbibigay din ng pag-asa sa mga pa
- Page 41 and 42: Pangangalaga sa Nervous System 41 A
- Page 43 and 44: Mag-ingat kapag nasa daan. Kung nak
- Page 45 and 46: Subukan Natin Ito Araw-araw maramin
- Page 47 and 48: ♦ Nararapat lamang na lagi nating
- Page 49 and 50: Batayan sa Pagwawasto A. Anu-ano na
- Page 51 and 52: Pag-isipan Natin Ito (pahina 14) 1.
- Page 53 and 54: Alamin Natin ang Iyong mga Natutuha
- Page 55: E. Aralin 4 Subukan Natin Ito (pahi
Myelinated Isang uri ng neuron na mabilis na nagpapadala ng impulses dahil sa<br />
mataba nitong pabalat<br />
Myelin Sheath <strong>Ang</strong> taba na bumabalot sa axon na sanhi ng mas mabilis na<br />
paglalakbay ng mga impulse<br />
Multiple Sclerosis Isang sakit na may katangian na lumalalang kahirapan sa pagiisip<br />
at paggalaw<br />
Nerves Mga bungkos ng neurons na nagpapadala ng mga electrical impulse sa<br />
buong katawan<br />
<strong>Nervous</strong> <strong>System</strong> <strong>Ang</strong> pangunahing kontrol sa katawan ng tao. Binubuo ang<br />
nervous system ng mga grupo ng estrukturang nagpapadala at nagpoproseso<br />
ng mga impulse sa buong katawan upang manatili itong buhay at gumagana na<br />
mahusay<br />
Neuron <strong>Ang</strong> pinakapayak o simpleng yunit ng nervous system. <strong>Ang</strong> neurons ay<br />
mga selula (cell) na may kakayahang magpadala ng mga electrical impulse<br />
Sistemang Organ (Organ <strong>System</strong>) Isang grupo ng mga organ o mga bahagi ng<br />
katawan na gumaganap ng isang tiyak o na tungkulin<br />
Paraplegia <strong>Ang</strong> pagkawala ng kakayahan ng mga paa na gumagalaw sanhi ng isang<br />
pinsala sa nervous system<br />
Peripheral <strong>Nervous</strong> <strong>System</strong> <strong>Ang</strong> bahagi ng nervous system na matatagpuan sa<br />
labas ng bungo at ng gulugod (spinal cord). Ito ang nagdadala ng mga<br />
senyales o signal sa iba pang bahagi ng katawan<br />
Periphery Matatagpuan sa gilid o sa tabi<br />
Pons Isang lugar na matatagpuan sa brainstem na dinadaanan ng mga senyales o<br />
signal sa pagitan ng utak at ng gulugod<br />
Quadriplegia <strong>Ang</strong> pagkawala ng kakayahan ng parehong mga kamay at paa na<br />
gumalaw sanhi ng isang pinsala sa nervous system<br />
Sensory Function Tumutukoy sa kakayahan ng nervous system na makaramdam<br />
ng stimuli mula sa loob ng katawan at mula sa kapaligiran<br />
Slipped Disk Isang napakasakit na pinsala sa nervous system na sanhi ng<br />
pagdulas ng mga disk na matatagpuan sa pagitan ng mga buto ng gulugod<br />
Soma <strong>Ang</strong> katawan ng selula ng neuron na nagpapanatili ng metabolic functions<br />
Somatic Function Tumutukoy sa boluntaryo o sinasadyang paggalaw na ginagawa<br />
ng nervous system<br />
Gulugod (Spinal Cord) <strong>Ang</strong> bahagi na matatagpuan sa loob ng gulugod (spine)<br />
na nagpapadala ng mga senyales o signal mula sa utak patungo sa ibang<br />
bahagi ng katawan at pabalik<br />
Stimuli <strong>Ang</strong> mga senyales o signal na nagmumula sa kapaligiran o sa loob ng<br />
katawan na nagiging sanhi ng isang reaksyon<br />
57
Change language