You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ki, müxtəlif genetik metodlarla sübut olunub ki, insanın<br />
ömrünün uzunluğu gen ilə təyin olunur.<br />
İnsan ömrünün genetik müəyyən olunması faktını ilk dəfə<br />
1928-ci ildə amerikalı alim A. Bell söyləmişdir. F. Kolman<br />
(1957), D. Yarvik (1961), S. Beqley (1981) və başqaları insan<br />
ömrünün həm irsi (genetik) təyin olunduğunu, həm də ömrün<br />
uzunluğunu müəyyən edən genin cinsi xromosomlarda<br />
yerləşdiyini söyləmişlər. Bu da onu göstərir ki, uzunömürlülük<br />
nəsildən-nəsilə keçən əlamətdir.<br />
R. Perl 1934-cü ildə göstərmişdir ki, uzunömürlülük<br />
dominant (üstün, üzə çıxan) əlamətdir və buna görə də<br />
uzunömürlü olan valideynlərin uşaqları da uzunömürlü olurlar.<br />
L. Qriberq (1979) göstərir ki, uzunömürlü adamlarda bir çox<br />
xəstəliklərə qarşı irsi (genetik) davamlılıq vardır. Bu fakt<br />
ömrün uzunluğunun genetik təyin olunduğunu bir daha sübut<br />
edir.<br />
Alimlər eyni zamanda hesab edirlər ki, insanın ömrünü<br />
təyin edən genin potensialının tam həyata keçməsində müəyyən<br />
şəraitin və həyat tərzinin də rolu böyükdür.<br />
Beləliklə, 7-ci əsrdə Qurani-Kərimdə insan əlamətlərinin<br />
(xassələrinin) genetik olması və nəsildən-nəslə (irsən)<br />
ötürülməsi, eləcə də ömrün uzunluğunun qabaqcadan irsi olaraq<br />
təyin olunmuş bir vaxt olması barədə məlumatlar söylənilir. Bu<br />
məlumatların dürüstlüyü 19-cu əsrin sonu və 20-ci əsrdə<br />
alimlər tərəfindən sübut edilmişdir.<br />
BOTANİKAYA AİD<br />
«… Bütün meyvələrdən cüt-cüt yaradan…»<br />
Müasir elmə məlumdur ki, bütün canlılar, o cümlədən<br />
bitkilər erkək və dişi olmaqla cütdürlər.<br />
Çiçəkli bitkilərdə bircinsli və ikicinsli çiçəklər mövcuddur.<br />
Bitkinin çiçəyində həm erkəkcik, həm də dişicik varsa, bunlara<br />
ikicinsli çiçəklər deyilir (şək. 15). Məsələn, alma, armud, gilas,<br />
alça və başqaları ikicinsli çiçəyə malik bitkilərdir. Bəzi<br />
bitkilərin çiçəyində yalnız erkəkcik və ya yalnız dişicik olur.<br />
Belə çiçəklərə bircinsli çiçəklər, bitkilərə isə bircinsli çiçəyə<br />
malik bitkilər deyilir.<br />
Bircinsli çiçəyə malik bitkilər birevli və ikievli olmaqla iki<br />
qrupa bölünürlər. Həm dişicikli, həm də erkəkcikli çiçəkləri bir<br />
fərd<br />
Şəkil 15. Çiçəyin quruluşu<br />
1. Dişicik<br />
2. Erkəkcik<br />
3. Ləçəklər<br />
4. Kasa yarpaqları<br />
5. Çiçək yatağı<br />
52<br />
53
Change language