You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
iradəsizliyi və çox zəifliyi ilə tanınmış olan Fransa kralı 11-ci<br />
Luinin baş barmağının birinci bəndi çox kiçik olub.<br />
Şəkil 13. İnsanın barmaq izlərinin növləri<br />
Şəkil 14. İnsan əlinin xətləri və barmaq falanqalarının<br />
görünüşü<br />
Beləliklə, insan barmaqlarının izi bütün adamlarda fərqli<br />
olduğu elm tərəfindən 20-ci əsrin əvvəlində tam sübuta<br />
yetirilməsinə baxmayaraq, bu fikir 1400 il bundan əvvəl<br />
müqəddəs Qurani-Kərimdə verilmişdir.<br />
48<br />
GENETİKAYA AİD<br />
«…Adəm oğullarının bellərindən nəsillərini çıxardıb onları<br />
özlərinə şahid tutaraq…»<br />
Müqəddəs Qurani-Kərimin Əl-Əraf (7-ci) surəsinin 172-ci<br />
ayəsində deyilir: (Ey Peyğəmbərim!) Xatırla ki, bir zaman<br />
Rəbbin Adəm oğullarının bellərindən nəsillərini çıxardıb<br />
onları özlərinə (bir-birinə) şahid tutaraq: «Mən Sizin<br />
Rəbbiniz deyiləmmi?» - soruşmuşam, onlar da: «Bəli,<br />
Rəbbimizsən!» - deyə cavab vermişlər. (Belə bir şahidliyin<br />
səbəbi) qiyamət günü: «Biz bundan qafil idik».<br />
Bu ayədə «Adəm oğlullarının bellərindən nəsillərini<br />
çıxarıb onların özlərinə şahid tutarıq» ifadəsində atadan<br />
(valideynlərdən) övladlara (nəsillərə) əlamətlərin irsən keçməsi<br />
fikri verilmişdir.<br />
Əlamətlərin doğrudan da irsi olaraq valideynlərdən yeni<br />
nəslə ötürülməsini ilk dəfə 1884-cü ildə K. Negeli, O. Kertoviç,<br />
E. Strasburger və A. Veysman göstərmişlər. Belə ki,<br />
spermatoziod (kişi cinsi hüceyrə) yumurta hüceyrəsi (qadın<br />
cinsi hüceyrə) ilə birləşib mayalandıqdan sonra rüşeym əmələ<br />
gəlir. Spermatozoid atanın, yumurta hüceyrəsi isə ananın<br />
irsiyyət maddəsini (irsi məlumatları) rüşeymə ötürür.<br />
Rüşeymdən əmələ gələn yeni orqanizm (nəsil) hər iki<br />
valideynin genetik xassələrinə malik olur.<br />
Erkək və dişi cinsi hüceyrələr birləşdikdən sonra onların<br />
nüvəsi bir-birinə qarışır. Nüvənin tərkibində irsiyyət<br />
maddəsinin (idioplazmanın) olmasını 1888-ci ildə T. Boveri<br />
göstərmişdir. Nüvədə irsiyyət maddəsinin xromosomdan ibarət<br />
olması isə 1900-cü ildə kəşf olunub. İsveçrə alimi R. Mişer<br />
dezoksiribonuklein turşusunu (DNT) 1868-ci ildə kəşf etməsinə<br />
baxmayaraq, Amerika alimləri O. Everi, K. Makleod və M.<br />
Makkarti DNT-nin irsi məlumatlar daşımasını xeyli sonra sübut<br />
etdilər.<br />
49
Change language