You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
hamısı erkək olub. İ.Daryevski və V.Kulikov 1957-ci ildə<br />
kərtənkələlərdə təbii partenogenez yolla çoxalma getdiyini<br />
sübut etmişlər. Qeyd etmək lazımdır ki, təbii (öz-özünə gedən)<br />
partenogenezin mexanizmi elmə hələ də məlum deyil.<br />
19-cu əsrdə və 20-ci əsrin əvvəllərində müasir elm<br />
tərəfindən sübut edilmişdir ki, partenogenez hadisəsini süni<br />
yolla da yaratmaq mümkündür. Süni partenogenezin<br />
mümkünlüyü ilk dəfə 1886-cı ildə rus alimi A.Tixomirov<br />
tərəfindən tut ipəkqurdu üzərində sübut olunub. O,<br />
ipəkqurdunun mayalanmamış yumurtalarına sulfat turşusu,<br />
kəskin temperatur fərqi və ya tüklə (mexaniki) təsir<br />
göstərməklə onların inkişafına səbəb olmuşdur. E.Batayen<br />
1910-cu ildə qurbağada, J. Lyub 1913-cü ildə dəniz kirpisində,<br />
daha sonralar balıqlarda süni partenogenezin mümkünlüyünü<br />
sübut etmişlər.<br />
Məməli heyvanlarda süni partenogenez yolla çoxalmanı ilk<br />
dəfə 1936-cı ildə J.Pinkus göstərmişdir. Təcrübələr siçanlar,<br />
sonra dovşanlar, daha sonra başqa məməlilər üzərində aparılıb<br />
və müsbət nəticələr alınıb.<br />
İnsanda mayalanmış yumurtadan rüşeymin inkişaf edə<br />
bilməsini isə ilk dəfə 1939-cu ildə Amerika alimi P.Xeqstr 23<br />
yaşlı qız üzərində apardığı təcrübələrlə sübut etmişdir.<br />
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, mayalanmamış<br />
yumurtadan əmələ gələn fərdlər həmişə haploid (tək)<br />
xromosom dəstə malik olur. Adətən rüşeymin inkişafı zamanı<br />
xromosomların (irsiyyət elementlərin) ikiləşməsi baş verir və<br />
diploid (cüt) xromosom dəsti yaranır. Deməli, partenogenez<br />
yolla yaranan yetkin fərd, mayalanma yolu ilə yaranan fərddən<br />
xromosomların sayına görə fərqlənmir.<br />
Beləliklə, partenogenezin mexanizmi elmə hələlik məlum<br />
olmasa da mayalanma olmadan yumurtanın inkişaf edib<br />
rüşeymə və balaya çevrilə bilməsi müasir elm tərəfindən sübut<br />
olunmuş yeni bir faktdır. Deməli, Məryəmin kişi ilə yaxınlığı<br />
(mayalanma) olmadan hamiləyə qalmasının mümkünlüyü artıq<br />
heç kəsdə şübhə doğurmamalıdır. 7-ci əsrdə (min dörd yüz il<br />
bundan qabaq) Quranda yazılmış bu faktın doğruluğu və<br />
elmiliyi 20-ci əsrdə müasir elm tərəfindən bir daha sübut<br />
olunmuşdur.<br />
34<br />
35
Change language