08.10.2015 Views

Fachowy Elektryk 4/2015

6 Aktualności 6 Moc w synergii nowa organizacja branżowa dla wszystkich KRAJOWA IZBA GOSPODARCZA ELEKTRYKI 8 Energetab 2015 – największe w Polsce targi w branży energetycznej 14 Nowości 22 Aparatura sterownicza i kontrolna niskiego napięcia 27 Co słychać na rynku oznaczników? 32 Na co zwrócić uwagę, wybierając ręczną drukarkę? 34 3M Grafoplast™ globalny lider w systemach oznaczania kabli i przewodów 36 Mocowania kablowe 39 Osprzęt instalacyjny dla wymagających 44 Valena Life 46 Nowości elektroniczne w seriach deco 48 ROUTER, SWITCH, WZMACNIACZ TV. – Rozdzielnice msf domowym centrum sterowania. 50 Bezpieczniki topikowe w ochronie instalacji fotowoltaicznych 54 SIBA – nasze zabezpieczenie, twoja korzyść 56 Systemy tras kablowych do trudnych miejsc konstrukcyjnych i eksploatacyjnych 60 IDEAL TECHNICAL SOLUTIONS - nowa marka - sprawdzony partner 62 Cyfrowa aparatura modułowa serii xEffect – ochrona i diagnostyka instalacji elektrycznych 64 Osprzęt łączeniowy firmy Elektro 66 Przekładniki prądowe niskiego napięcia typu APA Konfigurator doboru przekładników 68 Problemy z rezystancją poprawnie zbudowanego uziemienia? Uziom sypany – GEM pomoże! 70 Poprawne przygotowanie okablowania do podłączenia urządzeń w systemie KNX 74 Inteligentny dom dla wymagających – ABB-free@home i ABB-Welcome 76 Oni nie ściemniają 80 Inteligentny bezprzewodowy system sterowania EXTA FREE – komfortowe sterowanie roletami w przystępnej cenie 82 Mierniki cęgowe 84 Przegląd mierników cęgowych 89 Nowości w ofercie mierników Benninga 90 Miernik rezystancji izolacji Sonel MIC-2501 92 Szybka identyfikacja i opis punktów pomiaru temperatury 96 Czujniki ruchu i obecności PIR 100 Wirtualne ogrodzenie Twojej nieruchomości – pasywne czujki podczerwieni 102 Co słychać na rynku LED? 108 Oświetlenie przemysłowe 110 Technologia ultrasonic i iHF – nowe możliwości czujników STEINEL 112 Profesjonalne narzędzia akumulatorowe Panasonic nareszcie dostępne w Polsce 114 Włókna szklane i systemy do przeciągania kabli i przewodów Z energotytanu 116 Warsztat FE 118 Pozytywne wibracje

6 Aktualności
6 Moc w synergii nowa organizacja branżowa dla wszystkich KRAJOWA IZBA GOSPODARCZA ELEKTRYKI
8 Energetab 2015 – największe w Polsce targi w branży energetycznej
14 Nowości
22 Aparatura sterownicza i kontrolna niskiego napięcia
27 Co słychać na rynku oznaczników?
32 Na co zwrócić uwagę, wybierając ręczną drukarkę?
34 3M Grafoplast™ globalny lider w systemach oznaczania kabli i przewodów
36 Mocowania kablowe
39 Osprzęt instalacyjny dla wymagających
44 Valena Life
46 Nowości elektroniczne w seriach deco
48 ROUTER, SWITCH, WZMACNIACZ TV. – Rozdzielnice msf domowym centrum sterowania.
50 Bezpieczniki topikowe w ochronie instalacji fotowoltaicznych
54 SIBA – nasze zabezpieczenie, twoja korzyść
56 Systemy tras kablowych do trudnych miejsc konstrukcyjnych i eksploatacyjnych
60 IDEAL TECHNICAL SOLUTIONS - nowa marka - sprawdzony partner
62 Cyfrowa aparatura modułowa serii xEffect – ochrona i diagnostyka instalacji elektrycznych
64 Osprzęt łączeniowy firmy Elektro
66 Przekładniki prądowe niskiego napięcia typu APA Konfigurator doboru przekładników
68 Problemy z rezystancją poprawnie zbudowanego uziemienia? Uziom sypany – GEM pomoże!
70 Poprawne przygotowanie okablowania do podłączenia urządzeń w systemie KNX
74 Inteligentny dom dla wymagających – ABB-free@home i ABB-Welcome
76 Oni nie ściemniają
80 Inteligentny bezprzewodowy system sterowania EXTA FREE
– komfortowe sterowanie roletami w przystępnej cenie
82 Mierniki cęgowe
84 Przegląd mierników cęgowych
89 Nowości w ofercie mierników Benninga
90 Miernik rezystancji izolacji Sonel MIC-2501
92 Szybka identyfikacja i opis punktów pomiaru temperatury
96 Czujniki ruchu i obecności PIR
100 Wirtualne ogrodzenie Twojej nieruchomości – pasywne czujki podczerwieni
102 Co słychać na rynku LED?
108 Oświetlenie przemysłowe
110 Technologia ultrasonic i iHF – nowe możliwości czujników STEINEL
112 Profesjonalne narzędzia akumulatorowe Panasonic nareszcie dostępne w Polsce
114 Włókna szklane i systemy do przeciągania kabli i przewodów Z energotytanu
116 Warsztat FE
118 Pozytywne wibracje

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

4/<strong>2015</strong><br />

Sierpień <strong>2015</strong><br />

ISSN 1643-7209


Gira stacja dokująca i Gira radio z RDS<br />

Przyłączanie zewnętrznych źródeł dźwięku/muzyki<br />

www.gira.pl<br />

Przyłączanie zewnętrznych źródeł muzyki do radia z RDS Gira<br />

Gira stacja dokująca umożliwia przyłączanie zewnętrznych<br />

źródeł dźwięku do radia Gira. Dzięki bezprzewodowej transmisji<br />

muzyki za pośrednictwem Bluetooth, urządzenia przenośne nie<br />

muszą być połączone przewodami. Ta droga transmisji umożliwia<br />

pobieranie muzyki z takich źródeł, jak smartfony, tablety<br />

lub laptopy. Także radia internetowe, które są odbierane przez<br />

urządzenia w sieci domowej, mogą być odtwarzane za pomocą<br />

stacji dokującej przez radio Gira. Ze stacją dokującą może<br />

współpracować, za pośrednictwem Bluetooth, osiem źródeł<br />

dźwięku.<br />

Rys. Gira podtynkowe radio z RDS i stacja dokująca Gira z<br />

zaślepką, Gira E2, biały z połyskiem.<br />

Stacja dokująca ze stacjonarną ładowarką<br />

Rosnąca liczba smartfonów i odtwarzaczy MP3 w domu oznacza<br />

dużą ilość ładowarek, więc także plątaninę przewodów<br />

i kłopotliwe szukanie właściwej. Dzięki stacji dokującej Gira<br />

wszystkie urządzenia mogą korzystać z jednej, zainstalowanej<br />

na stałe, ładowarki. Łatwo wymienialne nakładki pozwalają na<br />

szybkie dostosowanie do urządzenia.<br />

Rys. Stacja dokująca do ładowania Apple Lighting, Gira E2,<br />

biały z połyskiem.<br />

Standard zgodny z wieloma smartfonami i MP3<br />

Stacja dokująca Gira jest wyposażona we wszystkie typowe<br />

złącza do zasilania. Za pomocą obrotowego mocowania można<br />

szybko i łatwo wymieniać trzy nakładki Apple 30-pin, Apple<br />

Lighting i USB Micro B i przyłączać do ładowania różne smartfony<br />

i MP3.<br />

Rys. Stacje dokujące do Apple Lighting, Apple 30-pin, mikro<br />

USB.<br />

Nagrody Gira radio z RDS za stylistykę i komfort obsługi: Perspective Award – Product Design 2011,<br />

iF product design award 2010, Plus X Award-Siegel für Design und Bedienkomfort 2010


BIURA<br />

PRZEMYSŁ


NIERUCHOMOŚCI<br />

ULICE I DROGI


Drodzy czytelnicy!<br />

www.fachowyelektryk.pl<br />

Wydawca:<br />

Wydawnictwo Target Press<br />

sp. z o.o. sp. k.<br />

Biuro w Warszawie:<br />

ul. Hajoty 53/2, 01-821 Warszawa<br />

tel. +48 22 635 05 82<br />

tel./faks +48 22 635 41 08<br />

Redaktor Naczelna:<br />

Małgorzata Dobień<br />

tel. kom. 502 255 773<br />

malgorzata.dobien@targetpress.pl<br />

Dyrektor Marketingu i Reklamy:<br />

Robert Madejak<br />

tel. kom. 512 043 800<br />

robert.madejak@targetpress.pl<br />

Dział Promocji i Reklamy:<br />

Andrzej Kalbarczyk<br />

tel. kom. 531 370 279<br />

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl<br />

Marcin Sikora<br />

tel. kom. 515 251 052<br />

marcin.sikora@targetpress.pl<br />

Ryszard Staniszewski<br />

tel. kom. 503 110 913<br />

ryszard.staniszewski@targetpress.pl<br />

Dyrektor Zarządzający:<br />

Robert Karwowski<br />

tel. kom. 502 255 774<br />

robert.karwowski@targetpress.pl<br />

Adres Działu Promocji i Reklamy:<br />

ul. Hajoty 53/2, 01-821 Warszawa<br />

tel./faks +48 22 635 41 08<br />

Prenumerata:<br />

prenumerata@fachowyelektryk.pl<br />

Skład:<br />

Mykgraf studio<br />

www.mykgraf.pl<br />

Druk:<br />

Zakłady Graficzne TAURUS<br />

Redakcja nie zwraca tekstów<br />

niezamówionych, zastrzega sobie prawo<br />

ich redagowania oraz skracania.<br />

Nie odpowiadamy za treść<br />

zamieszczonych reklam.<br />

ISSN 1643-7209<br />

Wakacje, jak zawsze, szybko minęły. Wejście w zawodowy rytm z pewnością nie<br />

będzie łatwe, zwłaszcza po tegorocznym upalnym lecie. Dobrą rozgrzewką będą<br />

z pewności coroczne targi Energetab. Powitanie nowego sezonu pod Szyndzielnią<br />

to nie tylko okazja to uprzyjemnienia sobie powrotu do pracy ale również możliwość<br />

spotkania kolegów z branży i wspólne wymienienie uwag na temat obecnej<br />

sytuacji w branży elektro-energetycznej. Energetab to również zapowiedź nowych<br />

trentów i prezentacja nowości produktowych – czyli wszystko to, co będzie nam<br />

przydatne w nadchodzących miesiącach. Dla naszej redakcji to również kolejna,<br />

bardzo ważna, możliwość spotkania z czytelnikami i wspólna zabawa podczas<br />

Konkursów Fachowego <strong>Elektryk</strong>a. A na drogę do Bielska Białej polecam lekturę<br />

naszego najnowszego wydania.<br />

Małgorzata Dobień<br />

redaktor naczelna<br />

SPIS TREŚCI<br />

6 Aktualności<br />

6 Moc w synergii nowa organizacja branżowa dla wszystkich<br />

KRAJOWA IZBA GOSPODARCZA ELEKTRYKI<br />

8 Energetab <strong>2015</strong> – największe w Polsce targi w branży energetycznej<br />

14 Nowości<br />

22 Aparatura sterownicza i kontrolna niskiego napięcia<br />

27 Co słychać na rynku oznaczników?<br />

32 Na co zwrócić uwagę, wybierając ręczną drukarkę?<br />

34 3M Grafoplast globalny lider w systemach oznaczania kabli i przewodów<br />

36 Mocowania kablowe<br />

39 Osprzęt instalacyjny dla wymagających<br />

44 Valena Life<br />

46 Nowości elektroniczne w seriach deco<br />

48 ROUTER, SWITCH, WZMACNIACZ TV. – Rozdzielnice msf domowym centrum sterowania.<br />

50 Bezpieczniki topikowe w ochronie instalacji fotowoltaicznych<br />

54 SIBA – nasze zabezpieczenie, twoja korzyść<br />

56 Systemy tras kablowych do trudnych miejsc konstrukcyjnych i eksploatacyjnych<br />

60 IDEAL TECHNICAL SOLUTIONS - nowa marka - sprawdzony partner<br />

62 Cyfrowa aparatura modułowa serii xEffect – ochrona i diagnostyka instalacji elektrycznych<br />

64 Osprzęt łączeniowy firmy Elektro<br />

66 Przekładniki prądowe niskiego napięcia typu APA Konfigurator doboru przekładników<br />

68 Problemy z rezystancją poprawnie zbudowanego uziemienia? Uziom sypany – GEM pomoże!<br />

70 Poprawne przygotowanie okablowania do podłączenia urządzeń w systemie KNX<br />

74 Inteligentny dom dla wymagających – ABB-free@home i ABB-Welcome<br />

76 Oni nie ściemniają<br />

80 Inteligentny bezprzewodowy system sterowania EXTA FREE<br />

– komfortowe sterowanie roletami w przystępnej cenie<br />

82 Mierniki cęgowe<br />

84 Przegląd mierników cęgowych<br />

89 Nowości w ofercie mierników Benninga<br />

90 Miernik rezystancji izolacji Sonel MIC-2501<br />

92 Szybka identyfikacja i opis punktów pomiaru temperatury<br />

96 Czujniki ruchu i obecności PIR<br />

100 Wirtualne ogrodzenie Twojej nieruchomości – pasywne czujki podczerwieni<br />

102 Co słychać na rynku LED?<br />

108 Oświetlenie przemysłowe<br />

110 Technologia ultrasonic i iHF – nowe możliwości czujników STEINEL<br />

112 Profesjonalne narzędzia akumulatorowe Panasonic nareszcie dostępne w Polsce<br />

114 Włókna szklane i systemy do przeciągania kabli i przewodów Z energotytanu<br />

116 Warsztat FE<br />

118 Pozytywne wibracje


AKTUALNOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

MOC W SYNERGII<br />

NOWA ORGANIZACJA<br />

BRANŻOWA<br />

DLA WSZYSTKICH<br />

KRAJOWA<br />

IZBA<br />

GOSPODARCZA<br />

ELEKTRYKI<br />

W dobie ogólnopolskiego porozumienia społecznego<br />

w celu minimalizacji niepotrzebnych, często trudno<br />

zrozumiałych podziałów, Grupa Inicjatywna E(SY)<br />

NERGIA reprezentująca przemysłowo-handlowe<br />

firmy elektrotechniczne, powołała 11 czerwca <strong>2015</strong><br />

roku, nową organizację gospodarczą, pn. Krajowa<br />

Izba Gospodarcza <strong>Elektryk</strong>i w skrócie KIGE.<br />

Dzięki tej inicjatywie powstała niepowtarzalna<br />

okazja zbudowania szerokiej reprezentacji<br />

branży elektrycznej (w ogólnych sektorach:<br />

PRODUCENT, DYSTRYBUTOR, WYKO-<br />

NAWCA), samodzielnego kreowania naszej<br />

gospodarczej rzeczywistości i kształtowania<br />

branży elektrycznej (również dzięki demokratycznie<br />

wybranej reprezentacji), wg naszych<br />

potrzeb i marzeń, a nie wg recept decydentów<br />

różnych szczebli, którzy dostrzegają<br />

ją tylko wtedy, kiedy osobiście odczuwają<br />

braki w dostawie energii elektrycznej.<br />

Zaistniała niepowtarzalna szansa zapisania<br />

„białych kart”, tym co sami uznamy za istotne<br />

i ważne, przy okazji wzorując się na dobrych<br />

wzorcach okresu międzywojennego.<br />

Nawet nazwa nowej Organizacji nawiązuje<br />

do dobrych sprawdzonych wzorców, a logo,<br />

zgodnie ze sztuką, posiada ukryty przekaz<br />

i sens.<br />

„Izba Przemysłowo-Handlowa” zmieniła się<br />

na dzisiejszą, bardziej uniwersalną „Izbę Gospodarczą”.<br />

„Elektryczna” to nasze „korzenie”,<br />

nawiązująca do zjawiska elektryzacji<br />

występującego przy pocieraniu bursztynu<br />

(łac. elektrum, gr. elektron), a słowo kojarzyło<br />

się naszym przodkom z wszystkim co<br />

wiąże się z impulsem i energią. Dzisiaj służy<br />

także nam do tworzenia nowych skojarzeń<br />

i pojęć,. Natomiast nazwa „Krajowa” w kontekście<br />

pochodzenia kapitału jest bardziej<br />

pojemna niż nazwa „Polska”, która ogranicza<br />

go do pochodzenia lokalnego. W epoce<br />

rosnącego globalizmu, kapitał przemieszcza<br />

się podobnie i równie swobodnie (choć<br />

zdecydowanie szybciej), jak 100 i więcej lat<br />

temu. Dlatego też, mając świadomość historyczną<br />

i wiedzę o świecie współczesnym,<br />

należy mądrze, realizować hasło: „MYŚL<br />

GLOBALNIE<br />

– DZIAŁAJ LOKALNIE”.<br />

• Krajowa Izba Gospodarcza <strong>Elektryk</strong>i, jako<br />

ORGANIZACJA SAMORZĄDOWA,<br />

zamierza być jedną z najważniejszych organizacji<br />

samorządowych polskiej branży<br />

elektrotechnicznej.<br />

• Krajowa Izba Gospodarcza <strong>Elektryk</strong>i, statutowo,<br />

strukturalnie i mentalnie będzie<br />

organizacją zarówno opiniotwórczą, jak<br />

i twórczą. Marzeniem pomysłodawców<br />

jest aby docelowo pełniła funkcję inicjatora<br />

branży elektrotechnicznej.<br />

• Krajowa Izba Gospodarcza <strong>Elektryk</strong>i zamierza,<br />

pod swoimi skrzydłami, skupiać<br />

6 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


AKTUALNOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Wszyscy działający w szeroko pojętej branży elektrycznej,<br />

pragnący realizować swoje cele gospodarcze razem z innymi<br />

uczestnikami życia gospodarczego, mogą pobrać ze strony<br />

www.kige.pl, zakładka ZGŁOSZENIE, Deklarację Przystąpienia<br />

do Krajowej Izby Gospodarczej <strong>Elektryk</strong>i lub napisać na adres<br />

mailowy: biuro@kige.pl<br />

jak najwięcej firm i stowarzyszeń branży<br />

elektrotechnicznej.<br />

Jest to praca na lata, a przyjmując polską specyfikę,<br />

jest to praca na bardzo długie lata.<br />

Tylko czy my mamy na to aż tyle czasu?<br />

• Czy za kilka lat, a „przy sprzyjających wiatrach”<br />

za kilkanaście lat, będziemy jeszcze<br />

istnieć jako Firmy, a personalnie, jako eksperci<br />

w swoich specjalnościach?<br />

• Czy zdążymy wychować i wprowadzić<br />

„do gry” swoich następców?<br />

• Czy procesy globalizacyjne nie pochłoną<br />

naszych Firm?<br />

(mniejszy problem w przypadku udanej unifikacji<br />

– olbrzymi problem w przypadku marginalizacji<br />

lub likwidacji, czyli tzw. „walec<br />

historii”!)<br />

Na te i inne tego typu pytania WSZYSCY<br />

sami MUSIMY sobie odpowiedzieć.<br />

Główne cele jakie zostały postawione przed<br />

nową Organizacją:<br />

• Budowanie pozytywnego wizerunku<br />

przedsiębiorcy w Polsce;<br />

• Integracja firm producenckich, dystrybucyjnych<br />

i wykonawczych, szeroko pojętej,<br />

branży elektrycznej;<br />

• Oficjalne lobbowanie (zgodnie z polskim<br />

prawem) branży elektrycznej, wśród decydentów<br />

polskiego życia gospodarczego<br />

i społecznego, tak aby była wreszcie zauważona<br />

i doceniona, a w konsekwencji<br />

mogła skuteczniej rozwijać się dla Polski;<br />

• Propagowanie wspólnego działania firm<br />

elektrycznych o kapitale polskim oraz innym<br />

działającym w Polsce, wprowadzającym<br />

na nasz rynek nowoczesne technologie<br />

i tworzącym nowe miejsca pracy.<br />

Krajowa Izba Gospodarcza <strong>Elektryk</strong>i<br />

(KIGE), oparta została na trzech podstawowych<br />

filarach: Produkcja, Dystrybucja, Wykonawstwo.<br />

Trzy podstawowe filary będą działać równolegle<br />

na czterech płaszczyznach: Krajowej,<br />

Międzynarodowej, Szkoleniowej, Lobbingowej.<br />

System organizacyjny oparto na matrycy<br />

systemu funkcjonalnego, pozwalającego<br />

na równoległe wielopłaszczyznowe działania.<br />

Na stronie internetowej Krajowej Izby Gospodarczej<br />

<strong>Elektryk</strong>i www.kige.pl obok innych<br />

informacji, można obejrzeć zwiastun<br />

filmu o nazwie – nawiązującej do tytułów<br />

francuskich seriali animowanych – „Była sobie<br />

energia…” / „Były sobie energie trzy…”<br />

(trzy energie symbolizują trzy filary elektryki<br />

– Produkcję, Dystrybucję i Wykonawstwo),<br />

w którym w sposób prosty i skondensowany<br />

zawarta została kwintesencja pomysłu, „narodzin”,<br />

symboliki i założonych celów KIGE<br />

wraz z pomysłami na ich realizację. Pod pozorną<br />

powierzchownością, kryje się wiele<br />

ukrytych myśli dotyczących stanu polskiego<br />

rynku elektrycznego (szerzej, polskiej gospodarki).<br />

Do Zarządu KIGE zostali wybrani:<br />

• Sławomir Dębowski, Prezes<br />

• Łukasz Kasprzyk, Wiceprezes<br />

• Jacek Kosiorek, Wiceprezes<br />

Do Komisji Rewizyjnej KIGE<br />

zostali wybrani:<br />

• Adam Bochenek<br />

• Artur Rozmus<br />

• Jakub Róziewicz<br />

Po ostatecznej rejestracji, najprawdopodobniej,<br />

będzie to największa Organizacja<br />

szeroko pojętej branży elektrycznej, tak pod<br />

względem liczby członków, jak również reprezentatywności<br />

samej branży, skupiająca<br />

firmy produkcyjne, dystrybucyjne i wykonawcze<br />

z sektora MŚP.<br />

Pełna aktywność Krajowej Izby Gospodarczej<br />

<strong>Elektryk</strong>i powinna rozpocząć się z początkiem<br />

2016 roku.<br />

<br />

<br />

Więcej na stronie: www.kige.pl<br />

Sławomir Dębowski<br />

REKLAMA<br />

ponad<br />

Największy sklep<br />

internetowy<br />

z kablami i przewodami<br />

www.multikable.pl<br />

+48 71 72 62 659, +48 519 041 812<br />

sklep@multikable.pl<br />

25 000 produktów<br />

w ofercie<br />

Ogromny wybór przewodów i kabli dla instalatorów, przemysłu, energetyki, firmy, domu...<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

7


AKTUALNOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Energetab <strong>2015</strong><br />

– największe w Polsce targi<br />

w branży energetycznej<br />

Z satysfakcją informujemy, że na tegoroczne Międzynarodowe Energetyczne Targi Bielskie<br />

ENERGETAB <strong>2015</strong> wpłynęły zgłoszenia od ponad 700 wystawców z 17 krajów Europy i Azji, którzy<br />

pragną zademonstrować swoje najnowsze produkty dla modernizującej się polskiej energetyki.<br />

Wśród wystawców spotkamy zarówno dobrze<br />

znane międzynarodowe korporacje<br />

dostarczające pełny wachlarz produktów<br />

na globalne rynki jak też większość liczących<br />

się, krajowych dostawców najbardziej<br />

zaawansowanych technologicznie maszyn,<br />

urządzeń i aparatów, służących niezawodnemu<br />

wytwarzaniu i dostarczaniu energii<br />

elektrycznej.<br />

Jesteśmy przekonani, że prezentowane<br />

podczas targów produkty oraz towarzyszące<br />

targom konferencje zadowolą szeroką<br />

rzeszę zwiedzających, którzy od wielu lat<br />

bardzo licznie odwiedzają nasze targi.<br />

Ekspozycja targowa obejmuje następujące<br />

obszary tematyczne: przesył, dystrybucję<br />

i rozdział energii elektrycznej i cieplnej,<br />

wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej,<br />

elektrotechnikę i elektronikę przemysłową.<br />

Targi ENERGETAB to największe w kraju<br />

targi nowoczesnych urządzeń i technologii<br />

dla energetyki a zatem doskonałe miejsce<br />

promocji i budowy wizerunku firmy. Bielskie<br />

targi znane są z dużej frekwencji kompetentnych<br />

zwiedzających – w ubiegłym<br />

roku ich liczba znacznie przekroczyła 20<br />

tysięcy osób.<br />

Strategicznym Partnerem targów ENER-<br />

GETAB <strong>2015</strong> jest TAURON Polska Energia<br />

SA.<br />

Targi to wyjątkowa okazja jednoczesnego<br />

spotkania zarówno klientów jak i konkurentów.<br />

Program targów w tym organizowanych<br />

konferencji i seminariów oraz inne przydatne<br />

informacje są na bieżąco aktualizowane<br />

na stronie www.energetab.pl.<br />

Na tegoroczne targi ENERGETAB<br />

<strong>2015</strong> zapraszamy do ZIAD Bielsko-Biała<br />

S.A (Al. Armii Krajowej 220) w dniach<br />

od 15 do 16 września w godz. od 9:00<br />

do 17:00, a 17 września w godz. od 9:00<br />

do 15:00. Wstęp wolny.<br />

<br />

Źródło: ZIAD Bielsko-Biała<br />

8 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


nowoczesność w Twoim domu<br />

exta free<br />

exta<br />

ledix<br />

sterowanie radiowe<br />

automatyka budynkowa<br />

inteligentne oświetlenie<br />

sundi<br />

cet<br />

matec<br />

dzwonki i gongi<br />

kable i przewody<br />

systemy grzewcze<br />

entra<br />

etero<br />

ynsta<br />

systemy domofonowe<br />

systemy przywoławcze<br />

akcesoria<br />

www.zamel.com


AKTUALNOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Somfy z promocją na TaHomę i napędy do bram<br />

Firma Somfy, światowy lider w produkcji inteligentnych<br />

urządzeń do domów i budynków użyteczności<br />

publicznej, ruszyła z nową promocją<br />

na swoje produkty.<br />

Pierwsza oferta dotyczy systemu domu inteligentnego<br />

TaHoma. Jeśli w punkcie biorącym<br />

udział w promocji zakupimy centralę systemu<br />

wraz z co najmniej pięcioma napędami w technologii<br />

io-homecontrol dostaniemy zwrot 500<br />

zł. Wystarczy tylko, że po nabyciu produktów<br />

zarejestrujemy nasz zakup na stronie internetowej<br />

firmy Somfy pod adresem: www.somfy.pl/<br />

domwtwoichrekach.<br />

Druga oferta została przygotowana dla tych,<br />

którzy myślą o zakupie napędu do bramy, a przy<br />

okazji chcą podnieść bezpieczeństwo w swoim<br />

domu. Kupując jeden z napędów otrzymamy<br />

dodatkowo za darmo baterię zasilania awaryjnego,<br />

a także możliwość zakupu wideodomofonu<br />

V200 w promocyjnej cenie. - To domofon, który<br />

umożliwia bezpieczne otwieranie bramy lub<br />

furki bezpośrednio z naszego domu. Do zestawu<br />

dołączony jest kolorowy monitor, w który wbudowany<br />

jest pilot pięciokanałowy umożliwiający<br />

sterowanie urządzeniami w technologii RTS –<br />

wyjaśnia Tomasz Koziarek, Product Marketing<br />

Manager w firmie Somfy.<br />

Producent przypomina, że jego produkty posiadają<br />

nawet 5 lat gwarancji. Promocja potrwa<br />

do końca września br. Źródło: Somfy<br />

Złoty Laur Klienta dla Kanlux<br />

Kanlux po raz kolejny został wyróżniony<br />

Złotym Laurem Klienta. Nagroda przyznana<br />

w kategorii „Oprawy oświetleniowe” stanowi<br />

potwierdzenie rozpoznawalności marki<br />

na rynku oraz wysoką ocenę oferty produktowej<br />

Kanlux. Celem tego popularnego,<br />

ogólnopolskiego projektu konsumenckiego<br />

jest wyłanianie najpopularniejszych produktów,<br />

marek i usług w swoich kategoriach.<br />

Otrzymanie Złotego Lauru jest dla firmy<br />

szczególnym wyróżnieniem, potwierdzającym,<br />

że oferta Kanlux spełnia oczekiwania<br />

Klientów, a produkty dopasowane są do ich<br />

potrzeb. Portfolio Kanlux z każdym rokiem<br />

zyskuje na coraz większej atrakcyjności, nic<br />

więc dziwnego, że powiększa również grono<br />

zadowolonych klientów. Źródło: Kanlux<br />

Szkolenie: Zagadnienia ochrony<br />

przeciwprzepięciowej w obliczu norm<br />

W ofercie szkoleń Phoenix Contact pojawiło<br />

się nowe szkolenie: Zagadnienia ochrony przeciwprzepięciowej<br />

w obliczu norm, dedykowane<br />

dla konstruktorów, projektantów, inżynierów-<br />

instalatorów, elektryków, automatyków<br />

i wszystkich rozpoczynających współpracę<br />

z produktami Phoenix Contact.<br />

Podczas szkolenie uczestnicy będą mogli zapoznać<br />

się wymogami norm ochrony przeciwprzepięciowej<br />

oraz zasadami doboru urządzeń<br />

ochrony przed przepięciami dla AKPiA i zasilania<br />

napięciem zmiennym.<br />

Na szkoleniu omówione zostanie działanie<br />

i badanie stanu ograniczników przepięć przy<br />

pomocy urządzenia CHECKMASTER.<br />

Dodatkowe, przydatne informacje na temat<br />

ochrony przed przepięciami można znaleźć<br />

na blogu: blog.phoenixcontact.com/marketing-<br />

-pl/tag/ochrona-przed-przepieciami/<br />

Szkolenie odbędzie się 25 września <strong>2015</strong>,<br />

w siedzibie Phoenix Contact we Wrocławiu.<br />

Do dyspozycji uczestników przygotowane zostały<br />

nowoczesne multimedialne sale szkoleniowe<br />

wyposażone w profesjonalny sprzęt oraz<br />

wszelkie niezbędne pomoce dydaktyczne.<br />

Ponadto każdy uczestnik otrzymuje posiłek,<br />

oraz dostęp do bufetu kawowego.<br />

Więcej informacji o szkoleniu na stronie internetowej<br />

Phoenix Contact<br />

<br />

Źródło: Phoenix Contact<br />

10 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


AKTUALNOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Osram naświetlił sytuację w branży<br />

Tuż przed rozpoczęciem wakacji w restauracji<br />

Atelier Amaro w Warszawie odbyło się śniadanie<br />

prasowe zorganizowane przez firmę<br />

OSRAM. Spotkanie było okazją do zaprezentowania<br />

nowego rozwiązania firmy OSRAM,<br />

jakim jest system oświetlenia Lightify oraz<br />

przedstawienia sytuacji na globalnym i polskim<br />

rynku oświetlenia LED.<br />

Podczas spotkania przedstawiono kierunki<br />

zmian, jakie zachodzą w branży oświetlenia<br />

na całym świecie. Zwrócono uwagę na zmieniającą<br />

się rolę oświetlenia w codziennym<br />

życiu, jego wpływ na energooszczędność, bezpieczeństwo<br />

oraz procesy społeczne i komunikacyjne.<br />

OSRAM przewiduje, że do 2020<br />

roku wartość globalnego rynku oświetleniowego<br />

sięgnie ponad 110 mld €, z czego około<br />

66% przypadnie na technologię LED.<br />

Firma OSRAM wskazała, że technologia<br />

LED, już w niedalekiej przyszłości zdominuje<br />

branżę oświetleniową<br />

W kolejnej części o głównych aspektach<br />

technologii LED. Firma Osram podkreśliła,<br />

że w przypadku źródeł i systemów LED konieczna<br />

jest dbałość o jak najwyższą jakość<br />

produktów.<br />

Firma przedstawiła też swój najnowszy produkt<br />

– zestawy oświetleniowe Lightify. Dzięki<br />

integracji lamp z oprawą LED i z aplikacją<br />

na smartfon lub tablet, wszystkimi źródłami<br />

światła w systemie Lightify steruje się zdalnie,<br />

bez względu na miejsce ich lokalizacji.<br />

Uczestnicy otrzymali również praktyczne<br />

wskazówki, w jaki sposób odróżnić rozwiązania<br />

efektywne i trwałe od wyrobów złej jakości<br />

– często pojawiających się na polskich<br />

półkach sklepowych. Źródło: Osram<br />

REKLAMA<br />

Czy fotowoltaika się opłaca?<br />

APAInnovative, w okresie od kwietnia 2014 do kwietnia b.r. dokonała<br />

pomiarów działania instalacji fotowoltaicznej zamontowanej na budynku<br />

siedziby głównej firmy w Gliwicach. Monitoringu dokonano za<br />

pomocą systemu Vision BMS. System pobrał informacje bezpośrednio<br />

z zastosowanego w instalacji licznika energii, które następnie przeanalizował<br />

i zarchiwizował.<br />

Z analizy systemu za 12 miesięcy wynika, że w ciągu całego roku ogniwa<br />

fotowoltaiczne wyprodukowały 686,44 kWh energii.<br />

Koszt 4 paneli fotowoltaicznych zainstalowanych na dachu budynku<br />

firmy wyniósł 3300 PLN, (należy zaznaczyć, że w tym przypadku nie<br />

zakupiono inwertera, który jest często elementem całej instalacji fotowoltaicznej).<br />

Instalacja zamontowana na dachu budynku firmy APAInnovative,<br />

w ciągu 12 miesięcy, wyprodukowała 686,44 kWh, których wartość<br />

wynosi 411,86 PLN przy średniej cenie za 1 kWh - 0,60 PLN 1 . Gdyby<br />

zamontowane urządzenia pracowały przez cały czas w podobnych warunkach,<br />

można w dużym uproszczeniu przyjąć iż środki zwróciłyby<br />

się po około 96 miesiącach.<br />

Opłacalność inwestycji jest uzależniona od kilku innych, niż samo nasłonecznienie,<br />

czynników. Przede wszystkim od jej wielkości. Im mniejsza<br />

instalacja tym wyższy koszt w przeliczeniu na wat mocy. Ogólnie koszt<br />

1kW instalacji sieciowej waha się między 6000 a 8000 PLN netto/kW.<br />

Znaczenie mają także umiejscowienie konstrukcji (naziemna, na płaskim<br />

dachu, na skośnym), czy zastosowane komponenty. Istotne jest także<br />

dofinansowanie, które może zamortyzować poniesione koszty. Trzeba<br />

także pamiętać o żywotności ogniw (gwarancje zazwyczaj udzielane są<br />

na pierwsze 10 lat). Ponadto ogniwa zużywają się, a co za tym idzie spada<br />

ich efektywność.<br />

Źródło: APAInnovative<br />

1<br />

Do rozliczenia przyjęto cenę za 1kWh stosowaną przed dostawcę prądu na posesji<br />

firmy APAInnovative. Dostawcą prądu jest TAURON Sprzedaż GZE Sp. z o.o.,<br />

12 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


NOWOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Seria sieciowych kamer panoramicznych FLEXIDOM<br />

Dzięki niezrównanej jakości obrazu seria<br />

sieciowych kamer panoramicznych FLE-<br />

XIDOME IP panoramic firmy Bosch ustanawia<br />

nowy standard w segmencie systemów<br />

dozoru wizyjnego wykorzystujących<br />

kamery panoramiczne. Kamera FLEXI-<br />

DOME IP panoramic 7000 MP przeznaczona<br />

do pracy w pomieszczeniach oferuje<br />

– w zależności od modelu – pole<br />

widzenia 180 lub 360 stopni, przetwornik<br />

obrazu o rozdzielczości 12 megapikseli,<br />

prędkość 30 klatek na sekundę oraz<br />

obiektyw szerokokątny fisheye. Kamera<br />

FLEXIDOME IP panoramic 5000 MP,<br />

przeznaczona do pracy w pomieszczeniach<br />

i na zewnątrz, oferuje najbardziej<br />

kompaktową na rynku konstrukcję typu<br />

Dome w kamerach z polem widzenia 360<br />

stopni, przetwornik obrazu o rozdzielczości<br />

5 megapikseli, prędkość 15 klatek<br />

na sekundę oraz – podobnie jak poprzedni<br />

model – obiektyw szerokokątny fisheye.<br />

Obydwa modele kamer zapewniają pełen<br />

obraz bez martwych punktów oraz rejestrowanie<br />

poruszających się obiektów, optymalizując<br />

w znaczący sposób wydajność<br />

każdego systemu dozoru wizyjnego. W połączeniu<br />

z bezpłatnym oprogramowaniem<br />

Video Security Client użytkownicy mają<br />

do wyboru nawet sześć różnych trybów<br />

obserwacji obrazu. Ponadto w kamerze<br />

FLEXIDOME IP panoramic 7000 MP zintegrowano<br />

szereg inteligentnych rozwiązań<br />

do analizy obrazu wideo.<br />

pl.boschsecurity.com<br />

REKLAMA<br />

14 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


NOWOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Światło na machnięcie ręki<br />

Gira wprowadziła na rynek nowe urządzenia. Wśród<br />

nowości znajdziemy między innymi bezdotykowy<br />

wyłącznik połączony z czujką ruchu, która może pracować<br />

w pomieszczeniach, w których znajdują się<br />

wentylatory czy grzejniki. Jedna lampa załącza się<br />

po zbliżeniu ręki do czujnika Gira Sensotec, a druga<br />

od razu po wykryciu ruchu. Urządzenie można zamontować<br />

wraz z podtynkowym radiem, które odbiera sygnał<br />

ze smartfonów i MP3. Może również pełnić rolę<br />

ładowarki. Urządzenia te dostępne są w kilkudziesięciu<br />

odmianach stylistycznych i kolorystycznych.<br />

<br />

www.gira.pl<br />

Nowa seria wewnętrznych kamer IP<br />

Nowa seria wewnętrznych kamer<br />

marki MOBOTIX obejmuje<br />

3 modele: p25, i25 oraz c25,<br />

które dostępne są z obiektywami<br />

od 15° do 360°. Możliwości ich<br />

wykorzystania wewnątrz obiektów<br />

są praktycznie nieograniczone,<br />

można je np. zainstalować<br />

na suficie lub na ścianie. Mogą<br />

monitorować całe pomieszczenie<br />

lub jego, wąski określony<br />

obszar np. wejście.<br />

Jednocześnie kamery posiadają<br />

praktyczną konstrukcję, wbudowaną<br />

kartę MicroSD 4GB, której pojemność<br />

można rozszerzyć do 128GB.<br />

Dzięki zastosowaniu przetwornika 6MP<br />

z technologią MoonLight otrzymujemy:<br />

• wysoką jakość obrazu z wyraźnymi<br />

szczegółami również na krawędziach;<br />

• zmniejszone rozmycie obrazu podczas<br />

ruchu dzięki krótszym czasom ekspozycji;<br />

• możliwość zastosowania kamer w trudnych<br />

warunkach oświetleniowych dzięki<br />

wysokiej czułości na światło;<br />

• 6MP (3072 x 2048 pikseli).<br />

Wszystkie kamery dodatkowo wyposażone<br />

są w bezpłatne funkcje analityczne<br />

obejmujące:<br />

• MxActivitySensor inteligentną detekcję<br />

ruchu pozwalającą na ograniczenie fałszywych<br />

alarmów do minimum;<br />

• MxAnalytics umożliwiającą liczenie<br />

klientów i tworzenie map ciepła obrazujące<br />

natężenie ruchu.<br />

Wszystkie modele wewnętrzne 6MP<br />

opcjonalnie dostępne są ze zintegrowanym<br />

mikrofonem i głośnikiem. Funkcjonalność<br />

audio można wykorzystać<br />

do realizacji działań informacyjno-promocyjnych<br />

oraz do automatycznego odtwarzania<br />

zdarzeń alarmowych.<br />

W skrócie kamery marki MOBOTIX<br />

to połączenie wysokiej funkcjonalności<br />

z atrakcyjną ceną.<br />

Dystrybutorem w Polsce kamer<br />

MOBOTIX jest Linc Polska Sp. z o.o.<br />

www.mobotix.com.pl<br />

FLIR | TCX nowa seria kamer termowizyjnych typu bullet<br />

TCX to nowa seria kamer termowizyjnych<br />

typu bullet marki FLIR. Kamery te umożliwiają<br />

obserwację 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu,<br />

dostarczając obraz termowizyjny o wysokim<br />

kontraście w każdych warunkach atmosferycznych,<br />

nawet w zupełnej ciemności. Kamery<br />

dostępne są w różnych rozdzielczościach i z różnymi<br />

obiektywami. Ponadto oferują: weryfikację<br />

wideo zdarzeń alarmowych znacznie obniżając<br />

liczbę fałszywych alarmów dzięki algorytmom<br />

WDR, DDE i AGC; wbudowaną funkcję wykrywania<br />

ruchu (VMD); łatwą integrację (ONVIF<br />

Profil S); możliwość zastosowania w nowych<br />

jak i starych systemach (wyjście analogowe,<br />

MPX oraz IP); 2 wejścia i wyjście alarmowe;<br />

możliwość rejestracji obrazu wewnątrz kamery;<br />

zdalny dostęp do kamer dzięki aplikacji FLIR<br />

na urządzenia mobilne i komputery PC. Kamery<br />

z serii TCX są ekonomicznym rozwiązaniem<br />

dostępnym w dwóch wariantach różniących<br />

się rozdzielczością obrazu<br />

oraz rodzajem obiektywu. Ich zasięg<br />

wykrywania osób to: do 30m<br />

przy rozdzielczości 480x360<br />

(90°), do 45m przy rozdzielczości<br />

320x240 (50°); Kamery<br />

termowizyjne marki FLIR umożliwiają<br />

widzenie w całkowitej<br />

ciemności poprzez dym, kurz<br />

a nawet lekką mgłę. Łączą wysoką<br />

jakość z bardzo atrakcyjną<br />

ceną. To niezwykle skuteczne rozwiązania<br />

umożliwiające wykrywanie wtargnięć<br />

na dany obszar oraz weryfikację wideo zdarzeń<br />

alarmowych w praktycznie każdych warunkach<br />

atmosferycznych. Dystrybutorem produktów<br />

FLIR w Polsce jest Linc Polska Sp. z o.o.<br />

<br />

www.flir-termowizja.pl<br />

16 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


NOWOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Puszki przemysłowe IP 65 firmy Elektro-Plast<br />

Do konieczności stosowania w przemyśle<br />

puszek o wysokim stopniu IP nie trzeba<br />

nikogo przekonywać. Szczelna puszka to<br />

pewne połączenie elektryczne, a co najważniejsze<br />

- bezpieczna instalacja elektryczna<br />

i sterująca w warunkach przemysłowych.<br />

Stojąc przed wyborem puszki<br />

hermetycznej warto sięgnąć do rozwiązań<br />

industrialnych firmy Elektro-Plast.<br />

Przemysłowe puszki hermetyczne o stopniu<br />

ochrony IP 65 wytwarzane są z materiałów<br />

takich jak PVC, PC oraz ABS. Tym sposobem<br />

mamy możliwość wyboru puszki wykonanej<br />

z materiału ściśle dostosowanego<br />

do warunków otoczenia.<br />

Kluczową rolę odgrywa podwójna izolacja<br />

puszki. W zależności od rodzaju przepustu<br />

kablowego wybrać można model<br />

z gładkimi ścianami lub ścianami z prze-<br />

Małe i ekonomiczne zasilacze na szynę DIN<br />

Japońska firma Cosel wprowadziła<br />

do sprzedaży nową serie małogabarytowych,<br />

tanich zasilaczy na szynę DIN serii<br />

KLEA o mocach 120 i 240 W z napięciami<br />

wyjściowymi 24VDC i 48VDC. Standardowe<br />

wykonanie zapewnia:<br />

• wbudowane zabezpieczenia przeciw-<br />

-przeciążeniowe (OCP) i przeciw-przepięciowe<br />

(OVP)<br />

• uniwersalny zakres napięcia wejściowego<br />

* w przypadku zasilania DC wymagany jest zewnętrzny bezpiecznik<br />

tłoczeniami pod przewody. W puszkach<br />

hermetycznych firmy Elektro-Plast ważna<br />

jest zwiększona odporność na promieniowanie<br />

UV i uderzenia (IK07). Puszki<br />

występują w wykonaniu: z pokrywą w kolorze<br />

transparentnym i w kolorze obudowy<br />

szary RAL 7035. Standardowe obudowy<br />

przemysłowe dostępne są w wielu<br />

rozmiarach. Dodatkowo należy zwrócić<br />

uwagę na elementy konstrukcyjne takie<br />

jak: metalowe wkręty mocujące i elastyczne<br />

uszczelki.<br />

Oferta firmy Elektro-Plast w zakresie puszek<br />

industrialnych o wysokim stopniu<br />

IP jest bardzo bogata. Stąd też wybrać<br />

można odpowiednie rozwiązanie zaczynając<br />

od elektryki, poprzez elektronikę,<br />

kończąc na automatyce i telekomunikacji.<br />

www.elektro-plast.com.pl<br />

AC85-264V lub 120-370VDC*<br />

• zakres temperatur pracy -20 do +70C<br />

• sprawność do 90%<br />

• 5 lat gwarancji<br />

• miniaturową obudowę - szerokość 120<br />

W = 38 mm, 240 W = 50 mm<br />

• wykonanie zgodne z UL-60950-1,<br />

EN60950-1, c-UL, UL508, CE Low Voltage<br />

Directive<br />

www.dacpol.eu<br />

Nowe mierniki cęgowe<br />

Fluke Corporation wprowadza na rynek 2 nowe moduły Fluke Connect:<br />

mierniki cęgowe do pomiaru prądu stałego A3003FC i A3004FC.<br />

Miernik cęgowy Fluke A3003FC jest przeznaczony do mierzenia prądu<br />

stałego o dużym natężeniu. Został wyposażony w duże cęgi (64 mm)<br />

umożliwiające chwytanie większych przewodów, które na ogół występują<br />

np. w kopalnictwie, instalacjach użytku publicznego, infrastrukturze<br />

morskiej oraz kolejowej jak również w innych gałęziach przemysłu ciężkiego.<br />

Unikalna konstrukcja cęgów modelu A3003FC zapewnia większą<br />

elastyczność przy pomiarach prądu stałego. Zakres natężenia, który można<br />

sprawdzić miernikiem wynosi od 10 A do 2000 A. Przyrząd umożliwia<br />

rejestrację danych i zapis do 65 tys. wyników.<br />

Miernik cęgowy Fluke A3004FC, również przeznaczony do mierzenia<br />

prądu stałego, umożliwia z kolei pomiar sygnałów w zakresie od 4 do 20<br />

mA bez przerywania obwodu. Wyposażony jest w odłączane cęgi z przewodem<br />

przedłużającym, ułatwiające wykonywanie pomiarów w ciasnych<br />

miejscach.<br />

Fluke A3004FC pozwala na rejestrację danych i zapis do 65 tys. wyników.<br />

Oba nowe mierniki cęgowe należą do rodziny bezprzewodowych przyrządów<br />

Fluke Connect, które pozwalają automatycznie rejestrować dane<br />

w chmurze Fluke Cloud, a także udostępniać je dzięki funkcji rozmowy<br />

wideo ShareLive.<br />

<br />

www.fluke.pl<br />

18 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


NOWOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Niezawodne i bezpieczne<br />

rozdzielnice ognioodporne<br />

System rozdzielnic<br />

ognioodpornych FB,<br />

nowość w ofercie Hager,<br />

to unikalne rozwiązanie<br />

stanowiące<br />

połączenie obudowy<br />

wykonanej z materiałów<br />

ognioodpornych<br />

zgodnych z PN-EN<br />

13501 oraz systemu<br />

dystrybucji univers<br />

zgodnego z normą<br />

PN-EN 61439. Rozdzielnice<br />

ognioodporne<br />

to niezawodność<br />

i bezpieczeństwo<br />

w przypadku pożaru.<br />

www.hager.pl<br />

REKLAMA<br />

Ograniczniki typ 3 rodzina SEC<br />

Nowoczesna rodzina ograniczników<br />

Safe Energy Control<br />

(SEC) to synonim niezwykłej<br />

żywotności i możliwości<br />

w dziedzinie prądów piorunowych<br />

oraz przepięć. Jej kolejny<br />

element, ogranicznik typ<br />

3, jest najnowocześniejszym<br />

rozwiązaniem w tej dziedzinie.<br />

Jego kolejne wersje umożliwiają<br />

ochronę obwodów<br />

do napięcia 230 V. Możliwe<br />

jest to dla różnych aplikacji<br />

z napięciami stałymi i zmiennymi.<br />

Budowa ogranicznika<br />

to nowatorska konstrukcja zawierająca<br />

symetryczna kombinację<br />

zabezpieczeń skutecznie<br />

działających również przy<br />

przeciążeniu. Istotną cechą ich<br />

jest to, że typ 3 nie wymaga<br />

dodatkowych zabezpieczeń<br />

do poziomu 315AgG zabezpieczeń<br />

od strony zasilania.<br />

W wielu zastosowaniach są<br />

one praktycznie „bez-bezpiecznikowe”.<br />

Jest to bardzo<br />

istotne przy obliczaniu kosztów<br />

łącznych zastosowanej<br />

ochrony, gdzie na koszt ochrony<br />

jednej fazy składa się koszt<br />

ogranicznika, dodatkowych<br />

połączeń i zabezpieczenia,<br />

jeśli producent tego wymaga<br />

z powodu np. słabszej technologii.<br />

Ograniczniki te należą do rodziny<br />

ograniczników SEC,<br />

których jakość i trwałość<br />

jest potwierdzona możliwością<br />

bezpłatnej wymiany<br />

uszkodzonej wkładki<br />

w okresie do 5 lat od zakupienia<br />

całego aparatu.<br />

Więcej informacji<br />

o produkcie:<br />

www.phoenixcontact.com<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

19


NOWOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Bypassy energetyczne – lekarstwo<br />

na przerwy w dostawach prądu<br />

FACTOR LED Z<br />

FACTOR LED N<br />

FACTORIA LED P<br />

TRILUX Lumena Star to służąca oświetleniu<br />

płaszczyzn oprawa do nabudowania na powierzchniach<br />

poziomych i sufitach oraz mocowania<br />

na masztach. W przypadku modernizacji systemu<br />

projektorów, możliwe jest ograniczenie kosztów<br />

montażu dzięki wykorzystaniu istniejącej infrastruktury.<br />

Rozwiązanie emituje światło o temperaturze<br />

barwowej 4 000 lub 5 000 K i współczynniku<br />

oddawania barw na poziomie Ra>70 lub Ra>60.<br />

Oprócz wysokiej jakości światła, oprawa daje<br />

znaczące oszczędności. Sięgająca 128 lm/W wydajność<br />

świetlna oraz możliwość redukcji mocy<br />

Zgodnie z polskim prawem gospodarstwo domowe nie może<br />

być odcięte od prądu na dłużej niż 48 godzin łącznie w ciągu<br />

jednego roku1. Tymczasem z powodu złych warunków atmosferycznych<br />

– gwałtownych burz, silnych wiatrów czy dużych<br />

opadów śniegu – często dochodzi do zerwania bądź uszkodzenia<br />

linii przesyłowych, czego skutkiem są przewlekłe awarie<br />

prądu.<br />

Bypassy energetyczne to praktyczne rozwiązanie, które pozwala<br />

zapewnić stały przepływ prądu nawet w najtrudniejszych<br />

warunkach atmosferycznych i w miejscach o skomplikowanym<br />

ukształtowaniu terenu. Na najnowsze rozwiązanie<br />

firmy Alumast SA składa się niekorodujący zestaw energetycznych<br />

słupów kompozytowych, które w przypadku awarii sieci<br />

omijają zniszczony fragment infrastruktury. Zapewnia to stały<br />

przepływ energii elektrycznej na czas naprawy lub ustąpienia<br />

niekorzystnych zjawisk pogodowych. Słupy wyróżnia przede<br />

wszystkim trwałość, lekkość oraz bezpieczeństwo. Są izolatorem<br />

prądu, co ma niebagatelny wpływ na poziom bezpieczeństwa<br />

w trakcie ich eksploatacji. Innowacyjne słupy energetyczne<br />

w zależności od potrzeb mogą być wkopywane, lub<br />

montowane na podstawach przenośnych. Co więcej ich instalacja<br />

nie wymaga dźwigu ani bednarki. Ich zaletą jest również<br />

fakt, że są one dwusegmentowe, co znacznie ułatwia transport<br />

w trudnych warunkach terenowych. www.alumast.eu<br />

Nowa rodzina opraw przemysłowych<br />

Nowa grupa opraw typu HIGH-BAY i LOW-BAY<br />

o szerokim spektrum zastosowań.<br />

Nowa rodzina opraw o nowoczesnej konstrukcji<br />

i bardzo wysokich parametrach świetlnych, dedykowana<br />

do użytku wewnętrznego i zewnętrznego<br />

w obiektach produkcyjnych, magazynowych, stacjach<br />

paliw i salach sportowych.<br />

Oprawa typu HIGH-BAY FACTOR LED Z (wariant<br />

zwieszany), przeznaczona jest do oświetlenia<br />

zakładów produkcyjnych, hal przemysłowych,<br />

wielkopowierzchniowych magazynów a FAC-<br />

TOR LED N (wariant natynkowy) dodatkowo<br />

hal magazynowych, obiektów handlowych i usługowych,<br />

w tym stacji paliw, hal sportowych i sal<br />

gimnastycznych w obiektach edukacyjnych.<br />

W obiektach o niższych stropach znajdzie zastosowanie<br />

oprawa typu LOW-BAY FACTORIA<br />

TRILUX Lumena Star – gwiazda oszczędności<br />

i włączenia urządzenia do systemu zarządzania<br />

oświetleniem pozwalają na obniżenie poborów<br />

energii o 40% względem analogicznych rozwiązań<br />

konwencjonalnych. Żywotność wynosząca<br />

według standardu L80 B10 80 000 roboczogodzin,<br />

duża wytrzymałość układu i prosta obsługa<br />

gwarantują minimalizację kosztów serwisowych.<br />

Rozwiązanie charakteryzuje się uniwersalnym<br />

designem, odpornością na niekorzystne warunki<br />

atmosferyczne i możliwością doboru strumienia<br />

świetlnego z zakresu od 8 200 do 24 000 lm. Dzięki<br />

tym cechom, znajduje zastosowanie zarówno<br />

LED N (wariant podtynkowy). W oprawach zastosowano<br />

panele LED wysokiej mocy i wysokim<br />

współczynnikiem oddawania barw Ra>80. Mleczny<br />

klosz wykonany jest z nowej generacji poliwęglanu<br />

Makrolonu® LED rozwiniętego przez firmę<br />

Bayer Material Science specjalnie dla oświetlenia<br />

LED. Materiał zapewnia maksymalnie wysoką<br />

(93%) przepuszczalność światła widzialnego oraz<br />

fal bliskich podczerwieni aż do 1100 nm. Materiał<br />

charakteryzuje się bardzo wysoką odpornością<br />

mechaniczną na uderzenia (IK10), co wydłuża<br />

okres eksploatacji opraw. Dzięki zastosowaniu<br />

mrożonego dyfuzora zminimalizowany został<br />

współczynnik olśnienia, co znacząco zwiększa<br />

komfort pracy. Dostępna jest optyka o rożnym kącie<br />

świecenia (70°, 90° lub 120°).<br />

www.lenalighting.pl<br />

na placach kontenerowych, miejscach magazynowych<br />

i terminalach, jak i na obiektach sportowych<br />

oraz jako iluminacja i oświetlenie akcentujące.<br />

www.trilux.com.pl<br />

Bardzo przepraszamy za wykorzystanie w artykule „Gorący obraz”, opublikowanym w wydaniu 3/<strong>2015</strong> Fachowego <strong>Elektryk</strong>a, tekstu<br />

autorstwa pracownika firmy TESTO bez jego wiedzy i zgody.<br />

Redakcja<br />

20 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


www.aks-zielonka.pl


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

SIRIUS ACT – Łatwy montaż, eleganckie wzornictwo<br />

PROMOCJA<br />

Aparatura sterownicza<br />

i kontrolna niskiego<br />

napięcia<br />

Nie trzeba nikogo przekonywać, jak istotne są przyciski i lampki sterownicze, stanowiące<br />

podstawowy interfejs pomiędzy człowiekiem a maszyną. Te niewielkie urządzenia stosowane<br />

są w tak dużych ilościach, że nawet nieznaczne usprawnienia w ich konstrukcji przynoszą<br />

wymierne korzyści zarówno przy projektowaniu, jak i w zastosowaniu praktycznym. Zalety<br />

nowatorskich przycisków i lampek sterowniczych SIRIUS ACT docenią inżynierowie,<br />

monterzy oraz osoby obsługujące instalacje.<br />

Przyciski i lampki sterownicze są niezmiennie<br />

wiodącymi i sprawdzonymi rozwiązaniami<br />

niemal we wszystkich gałęziach przemysłu<br />

i infrastruktury, nawet pomimo rozwoju nowoczesnych<br />

paneli dotykowych. Jest to grupa<br />

urządzeń nieodzowna dla funkcjonowania instalacji<br />

sterowniczych i kontrolnych niskiego<br />

napięcia.<br />

Możliwość nawet niewielkiego skrócenia czasu<br />

montażu, podłączenia i serwisowania może<br />

przynieść producentom urządzeń seryjnych<br />

znaczne oszczędności.<br />

Wyniki międzynarodowego badania rynku,<br />

przeprowadzone przez dużego producenta,<br />

wykazały, że wiele wymagań technicznych<br />

dotyczących urządzeń sterowniczych i sygnalizacyjnych<br />

łączyło się z pokaźnymi oszczędnościami<br />

po stronie użytkownika.<br />

Wielu pytanych miało zaskakująco wysokie<br />

wymagania w stosunku do wyglądu urządzeń<br />

i odkrycie tego faktu istotnie wpłynęło na działania,<br />

na których skupiono się w początkowej<br />

fazie prac nad nową linią produktów. Wiązało<br />

się to szczególnie z atrakcyjnym frontem maszyn,<br />

wprowadzanym ostatnio przez wielu<br />

producentów, dla których jest on wskaźnikiem<br />

wysokiej jakości ich produktu. Przyciski<br />

i lampki sterownicze zazwyczaj instaluje się<br />

z przodu maszyny – często w połączeniu z panelami<br />

dotykowymi – w indywidualny, typowy<br />

dla danego producenta sposób. Oczywiste jest<br />

22 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

więc, że tego typu komponenty powinny podnosić<br />

ogólną estetykę maszyny lub instalacji.<br />

Jeżeli chodzi o łatwość instalacji, wymagania<br />

użytkowników można podsumować kilkoma<br />

słowami: cały proces – począwszy od rozpakowania,<br />

poprzez przygotowanie otworów,<br />

montaż i podłączanie poszczególnych komponentów,<br />

aż po ich odłączenie w celach serwisowych<br />

– powinien odbywać się szybciej<br />

i łatwiej. To pozornie błahe zadanie stanowiło<br />

jednak prawdziwe wyzwanie dla projektantów.<br />

Informacje dot. wytrzymałości, otrzymane<br />

od konserwatorów maszyn, którzy pracują dla<br />

producentów, oraz serwisantów pracujących<br />

u klientów końcowych, dają jasny obraz: ten<br />

rodzaj produktów – technologicznie mniej zaawansowanych<br />

w porównaniu z innymi systemami<br />

napędowymi i automatyki – nigdy nie<br />

może być powodem przestoju produkcji.<br />

Ostatnie z czterech kluczowych zagadnień<br />

wiązało się częściowo z prostym połączeniem<br />

z systemami sterowania, które pozwoli<br />

ograniczyć nakłady na okablowanie, a częściowo<br />

z bardziej elastycznym sposobem integracji<br />

z tymi systemami. Powinna zostać<br />

zapewniona możliwość podłączenia urządzeń<br />

do powszechnie używanych interfejsów<br />

komunikacyjnych (takich jak IO-Link i AS-<br />

-Interface), włączając w to – o ile to możliwe<br />

– integrację sygnałów z systemu bezpieczeństwa,<br />

np. z przycisków ZATRZYMANIE<br />

AWARYJNE.<br />

Cztery linie wzornicze<br />

– jeden koncept<br />

Efektem procesu projektowania i rozwoju<br />

przycisków i lampek sterowniczych SIRIUS<br />

ACT było stworzenie kompletnego portfolio,<br />

zawierającego ponad tysiąc niepowtarzalnych<br />

numerów zamówieniowych (Fot. 1.)<br />

Dzielą się one na cztery różne linie wzornicze<br />

opierające się jednak na tym samym podstawowym<br />

systemie. Użytkownik może wybrać<br />

między seriami wykonanymi z czarnego tworzywa,<br />

z tworzywa z matowym, metalowym<br />

pierścieniem oraz wersją z błyszczącym metalem<br />

bądź z matowym, płaskim, metalowym<br />

wykończeniem, przy czym tylne elementy<br />

systemu (strona okablowania) dla wszystkich<br />

linii wzorniczych są niemal identyczne. Nawet<br />

przy zastosowaniu produktów z kilku linii<br />

wzorniczych różnorodność w zakresie poszczególnych<br />

części jest niewielka, co może<br />

szczególnie cieszy osoby z działów projektowych<br />

i utrzymania ruchu. (Fot. 2.)<br />

Szybko i łatwo: montaż i podłączenie<br />

Praca przy zwykłych okrągłych otworach,<br />

bez specjalnych wpustów, była istotnym wymaganiem<br />

postawionym przez instalatorów<br />

zajmujących się montażem i podłączeniem<br />

elektrycznym. Zdaniem klientów powinna być<br />

możliwość prostego, maszynowego lub – o ile<br />

będzie taka konieczność – nawet manualnego<br />

wykonania otworów. Kolejnym ważnym kryterium<br />

była możliwość dokonywania instalacji<br />

przez jedną osobę. Biorąc to pod uwagę, elementy<br />

wykonawcze zaprojektowano tak, aby<br />

uszczelka przylegała ciasno i nawet przy montażu<br />

uchwytu od góry, np. przy otwartej konsoli,<br />

nie była potrzebna pomoc z drugiej strony.<br />

Gdy tylko uchwyt zostanie nałożony (sygnalizuje<br />

to głośne kliknięcie), mocowanie można<br />

szybko dokończy dokręceniem śruby. (Fot. 3.)<br />

Elementy można w prosty sposób wyrównać<br />

za pomocą linijki umieszczonej na górnej krawędzi<br />

uchwytu bądź za pomocą linii pomocniczej.<br />

Pozostaje jedynie montaż bloków styków:<br />

możliwe jest zamontowanie zatrzaskowo<br />

do trzech bloków styków obok siebie i dwóch<br />

bloków styków piętrowo. Nie są do tego potrzebne<br />

specjalne narzędzia. Przy urządzeniach<br />

podświetlanych środkowy blok styków zastępuje<br />

blok LED. Wszystkie bloki łączeniowe<br />

dostępne są z przyłączami śrubowymi lub<br />

sprężynowymi. Jeśli zachodzi potrzeba wymiany<br />

elementu wykonawczego, wystarczy<br />

jedynie poluzować śrubę i nacisnąć dźwignię<br />

na uchwycie. Wszystkie bloki styków i LED<br />

pozostają przy tym na swoich miejscach. Pozwala<br />

to na wyeliminowanie możliwych błędów<br />

podczas prac. Kolejną zaletą systemu jest<br />

to, że uchwyty z blokami można zatrzaskiwać<br />

również na zaślepkach otworów, zatem wcześniej<br />

można przygotować instalację pod dodatkowe,<br />

opcjonalne funkcjonalności maszyny<br />

lub instalacji. (Fot. 4.)<br />

Fot. 1.<br />

Fot. 2.<br />

Fot. 3.<br />

Fot. 4.<br />

Przełączniki z kluczem RFID<br />

zastępują złożone systemy kluczy,<br />

zapewniając lepszą funkcjonalność<br />

(jak np. identyfikacja użytkowników)<br />

Przegląd czterech linii wzorniczych<br />

przycisków i lampek sterowniczych<br />

SIRIUS ACT dostosowanych do<br />

każdego wymagania klienta<br />

Montaż jedną ręką: szybkie, pewne<br />

mocowanie uchwytu, sygnalizowane<br />

głośnym kliknięciem<br />

Przejrzysty rysunek złożeniowy<br />

przełącznika z uchwytem oraz<br />

bloków styków lub LED<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

23


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Większa dostępność dzięki wyjątkowo<br />

trwałemu wykonaniu<br />

Zupełnie inne argumenty padały w przypadku<br />

funkcjonowania urządzeń u klienta końcowego.<br />

Gdy omawiano poziom ochrony, jedną<br />

z kluczowych kwestii było łatwe utrzymanie<br />

w czystości. Klienci w niektórych sektorach<br />

używają myjek ciśnieniowych, aby zachować<br />

wyposażenie w higienicznym stanie. Dzięki<br />

innowacyjnym metodom produkcji udało się<br />

osiągnąć stopień ochrony IP69K w zasadzie<br />

dla wszystkich produktów SIRIUS ACT –<br />

i to w realistycznej cenie rynkowej. Elementy<br />

wykonane głównie z poliamidu w połączeniu<br />

metalowymi częściami (odpornymi z natury)<br />

zapewniają niezrównany stopień trwałości<br />

materiałowej.<br />

Aby praca maszyny przebiegała bez zakłóceń<br />

nawet w wymagających warunkach produkcyjnych,<br />

wprowadzono szereg środków zabezpieczających<br />

tylną część urządzenia. Zostały<br />

one np. wyposażone w dodatkową ochronę<br />

umożliwiającą długotrwałą pracę w zapylonym<br />

środowisku. Podczas projektowania położono<br />

nacisk na wydłużenie żywotności elektrycznej<br />

styków do 10 milionów przełączeń.<br />

Dzięki temu szacowane prawdopodobieństwo<br />

awarii całego urządzenia automatycznie zostaje<br />

obniżone, nawet gdy rzeczywista liczba cykli<br />

łączeniowych jest znacząco większa.<br />

Projekt uchwytu stanowił dla inżynierów<br />

szczególne wyzwanie. Właśnie ten element<br />

zapewnia mechaniczną wytrzymałość całego<br />

urządzenia – zarówno zabezpiecza przed<br />

obracaniem, jak i kompensuje siły przykładane<br />

przy montażu bloków styków i LED.<br />

Ochronę przed obracaniem daje metalowy<br />

pierścień uchwytu z rzędem ostrych zębów,<br />

Fot. 5.<br />

Wysoka ochrona IP69K jako<br />

doskonała podstawa do<br />

zastosowania w wymagających<br />

warunkach przemysłowych<br />

Fot. 6.<br />

Konfigurator pozwalający na intuicyjną obsługę przyspiesza dobór i zamówienie<br />

gotowych obudów sterowniczych<br />

które poprzez centralną śrubę mocującą amortyzują<br />

montowany materiał i w ten sposób<br />

gwarantują długotrwałą wytrzymałość. Projekt<br />

mechanizmu mocowań bloków styków<br />

i LED został zaakceptowany dopiero wówczas,<br />

gdy wyniki testów odporności na wibracje<br />

dalece przekroczyły obowiązujące standardy<br />

techniczne. (Fot. 5.)<br />

Sprawdzona i wypróbowana<br />

komunikacja fieldbus<br />

W ostatnim kroku procesu przeprojektowania<br />

skupiono się na włączeniu przycisków<br />

i lampek sterowniczych do popularnego systemu<br />

komunikacyjnego Totally Integrated<br />

Automation firmy Siemens. Podobnie jak we<br />

wcześniejszych wersjach gotowe obudowy<br />

sterownicze, wyposażone w maksymalnie<br />

sześć przycisków i lampek sterowniczych,<br />

można podłączyć do AS-Interface. Standardowy<br />

płaski kabel AS-i zapewnia całe połączenie<br />

komunikacyjne, a w razie potrzeby również<br />

bezpieczną transmisję sygnału zatrzymania<br />

awaryjnego przez AS-i Safe. Przewidziano<br />

również połączenie fabrycznie okablowanej<br />

jednostki poprzez IO-Link. Dzięki tej opcji<br />

do integracji wszelkich sygnałów z nadrzędnym<br />

systemem sterowania wystarczą jedynie<br />

trzy konwencjonalne przewody.<br />

Proste narzędzia obniżające koszty<br />

projektowania<br />

Po spełnieniu praktycznie wszystkich wymagań<br />

pozostało jeszcze jedno pytanie: czy możliwe<br />

będzie obniżenie kosztów projektowania<br />

ponoszonych za każdym razem, gdy na rynku<br />

pojawia się nowa linia produktów?<br />

Odpowiedzią na to było stworzenie konfiguratora.<br />

W zaledwie kilku krokach pozwala<br />

on nie tylko na precyzyjne zdefiniowanie całych<br />

obudów sterowniczych, opierających się<br />

na konkretnych numerach zamówieniowych,<br />

ale również na wyszukanie w wygenerowanej<br />

liście elementów wszelkich danych istotnych<br />

w procesie projektowania dla każdego urządzenia,<br />

i to w różnych językach. Od kart katalogowych<br />

i rysunków 2D/3D do certyfikatów<br />

i makr Eplan, wszystkie informacje są codziennie<br />

aktualizowane i dostępne online. Jeśli wymagana<br />

jest obudowa dostosowana do potrzeb<br />

klienta, istnieje możliwość zamówienia jej bezpośrednio<br />

u producenta i - dzięki generowanemu<br />

przez konfigurator unikalnemu numerowi -<br />

ponowienie zamówienia nawet po wielu latach<br />

z dowolnego miejsca na świecie. (Fot. 6.)<br />

Wsparcie tego procesu zapewniają specjaliści<br />

producenta, którzy oferują klientom pomoc<br />

przy przejściu ze starszych produktów na nową<br />

serię urządzeń.<br />

Korzyści dla producentów maszyn,<br />

monterów i klientów końcowych<br />

Nowa oferta przycisków i lampek sterowniczych<br />

SIRIUS ACT daje szereg korzyści dotyczących<br />

wzornictwa, instalacji i połączenia, jak również<br />

obsługi i konserwacji. Szybki dostęp do danych<br />

wymaganych w dokumentacji projektu jest<br />

atutem dla projektantów, wielorakie zalety dotyczące<br />

montażu i połączenia docenią producenci<br />

maszyn i monterzy, a wyjątkowa niezawodność<br />

i niskie prawdopodobieństwo awarii będzie walorem<br />

dla klientów końcowych.<br />

Andreas Thomas<br />

Siemens AG, Digital Factory<br />

www.siemens.pl/sirius-act<br />

sirius.pl@siemens.com<br />

24 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: Brother<br />

26 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Co słychać<br />

na rynku<br />

oznaczników?<br />

W którą stronę idzie rynek oznaczników? Choć producenci<br />

nadal intensywnie pracują nad rozwojem segmentu produktów<br />

uniwersalnych, to należy zauważyć kolejny charakterystyczny<br />

trend. Powstaje coraz więcej oznaczników „do zadań<br />

specjalnych”, dopasowanych do wyśrubowanych wymagań<br />

danych aplikacji. Oprócz tego poszerzyła się oferta drukarek<br />

termotransferowych.<br />

Fot. 1<br />

Prężnie rozwija się<br />

segment przenośnych<br />

drukarek<br />

przemysłowych.<br />

Czy dynamiczny rozwój branży oznaczników<br />

sprawił, że metody tradycyjne<br />

odeszły do lamusa? Prawdę mówiąc, eksperci<br />

wskazują na znaczącą przewagę nowoczesnych<br />

rozwiązań nad tradycyjnymi,<br />

jak opis ręczny. Zwróćmy uwagę na to,<br />

że w przypadku ręcznego nanoszenia opisu<br />

na oznaczniki znacznie łatwiej o błąd, wynikający<br />

chociażby z wykonywania monotonnych,<br />

powtarzających się czynności.<br />

Co istotne, na popularności straciły<br />

również gotowe oznaczniki i szyldy<br />

oznaczeniowe, a szala zainteresowania<br />

przechyliła się w stronę oznaczeń indywidualnych,<br />

dedykowanych stricte danemu<br />

środowisku pracy oraz tworzonych<br />

na potrzeby konkretnej instalacji – przez<br />

instalatora i na miejscu przeprowadzania<br />

prac. Rynek oznaczeń w ciągu ostatnich<br />

kilku lat skupił się przede wszystkim<br />

na dwóch kluczowych zagadnieniach:<br />

technologii druku termotransferowego<br />

oraz oznaczeń przeznaczonych do wymagających<br />

aplikacji, czyli specjalistycznych<br />

branż. Poszczególni producenci<br />

wprowadzili lub rozszerzyli gamę materiałów<br />

bezhalogenowych oraz oznaczeń<br />

odpornych na wysokie i niskie temperatury,<br />

długotrwałe oddziaływanie olejów<br />

i paliw. Najwyraźniej zaakcentowanym<br />

kierunkiem rozwoju rynku jest uzyskanie<br />

konkurencyjnej żywotności produktów<br />

do oznaczania – gdyż sama instalacja<br />

cechuje się coraz większą trwałością<br />

i wytrzymałością.<br />

Do zadań specjalnych<br />

Producenci nieustannie rozwijają gamę<br />

oznaczeń dedykowanych stricte trudnym<br />

warunkom przemysłowym. Standardowe,<br />

uniwersalne produkty nie poradziłyby<br />

sobie z oddziaływaniem różnorodnych<br />

czynników wynikających z wymagającego<br />

środowiska pracy. Takie warunki wymagają<br />

wyjątkowo trwałych materiałów.<br />

Do użytku przemysłowego polecane są<br />

przede wszystkim produkty ze stali nierdzewnej,<br />

a w niektórych przypadkach<br />

– przy elementach narażonych na oddziaływanie<br />

środowiska agresywnego - ze<br />

stali kwasoodpornej. Wyróżniają się tu<br />

m.in. oznaczenia metalowe składające<br />

się z szyldów nośnych, do których wsuwa<br />

się poszczególne znaki, wyposażone<br />

w specjalne klamry. Zamontowanie zaślepek<br />

końcowych (po dwie w szyldzie)<br />

umożliwia trwałe przymocowanie szyldu<br />

na kablu – po zatrzaśnięciu zaślepek lub<br />

zaciśnięciu końcówek za pomocą przeznaczonych<br />

do tego szczypiec.<br />

W przemyśle mają zastosowanie także<br />

etykiety, które w połączeniu z odpowied-<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

27


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: Astat Fot.: Brother<br />

Fot. 2<br />

Ręczne metody oznaczania może jeszcze nie odeszły do lamusa, ale na<br />

pewno straciły na popularności.<br />

nio mocnym klejem mogą zagwarantować<br />

trwałość oznaczenia nawet w niesprzyjających<br />

warunkach – są to m.in. materiały<br />

poliestrowe, winylowe i nylonowe.<br />

Poszerzono też ofertę oznaczników zapewniających<br />

bezpieczeństwo w przypadku<br />

pożaru, przeznaczonych do aplikacji<br />

m.in. w przemyśle kolejowym i lotniczym<br />

(np. metro, tunele, czyli wszystkie te miejsca,<br />

w których od elementów instalacji<br />

wymagamy, aby były trudnozapalne, nie<br />

zawierały halogenów, a w razie pożarów<br />

nie wydzielały dużej ilości dymu, co<br />

umożliwia przeprowadzenie skutecznej<br />

i bezpiecznej ewakuacji ludzi). Naszą<br />

uwagę z pewnością zwrócą też oznaczniki<br />

odporne na skrajnie niskie i skrajnie wysokie<br />

temperatury (np. od -55 do +225), tzn.<br />

do stosowania w bezpośredniej bliskości<br />

źródeł ciepła, np. przy elementach silnika<br />

(dedykowane branży lotniczej). Interesujące,<br />

że rozszerzyła się oferta oznaczników<br />

przeznaczonych do użytku wojskowego,<br />

czyli posiadających zarówno specjalistyczne<br />

certyfikaty potwierdzające uzyskanie<br />

danych parametrów technicznych,<br />

jak i zgodność z wyśrubowanymi wymaganiami<br />

i normami wojskowymi.<br />

Fot. 3<br />

Przy ręcznym opisywaniu instalacji znacznie łatwiej o błąd.<br />

Drukujemy!<br />

Ręczne czy gotowe oznaczniki zastępowane<br />

są nowszymi, bardziej elastycznymi<br />

systemami identyfikacji, bazującymi<br />

na łatwiejszym tworzeniu zindywidualizowanych<br />

opisów. Stwierdzenie, że druk termotransferowy<br />

zrewolucjonizował segment<br />

oznaczeń przewodów, wcale nie jest przesadą.<br />

Metoda ta gwarantuje trwałość i odporność<br />

oznaczenia na szerokie spektrum<br />

czynników (pyły, oleje, promieniowanie<br />

UV, wilgoć, kwasy). Rozwój technologii<br />

druku termotransferowego pociągnął za<br />

sobą również poruszenie w segmencie specjalistycznych<br />

drukarek oraz bardzo trwałych<br />

taśm barwiących.<br />

Coraz chętniej wykorzystujemy drukarki<br />

przenośne, czyli umożliwiające zaprojektowanie<br />

i wykonanie oznaczenia na miejscu<br />

przeprowadzania prac. Ręczne, przemysłowe<br />

drukarki etykiet pozwalają<br />

na wydruk etykiet o różnych szerokościach<br />

– od ok. 3,5 do 18 mm – oraz z różną<br />

prędkością (do ok. 20 mm/s). Duży<br />

wyświetlacz LCD, wygodne w obsłudze<br />

przyciski i intuicyjna obsługa sprawiają,<br />

28 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

REKLAMA<br />

Fot.: Astat<br />

Fot. 4<br />

Oznaczniki termokurczliwe zmniejszają swoje rozmiary<br />

nawet trzykrotnie, idealnie przylegając do kabla.<br />

że z łatwością stworzymy własną etykietę, wybierzemy formę<br />

obramowania, styl druku, rozmiar czcionki oraz niezbędne<br />

do opisania instalacji czy urządzenia symbole (bazy symboli liczą<br />

nawet do kilkuset elementów, instalator może też wgrać lub<br />

zaprojektować swoje własne). Warto wspomnieć również o możliwości<br />

uwiecznienia na oznaczniku logo firmy instalatora.<br />

Wydrukowanie większej liczby oznaczników bądź opracowanie<br />

indywidualnego opisu czy symbolu to kwestia naciśnięcia<br />

kilku przycisków. Stworzony projekt zostaje zapisy w pamięci<br />

urządzenia – w razie potrzeby możemy do niego powrócić, wydrukować<br />

ponownie lub edytować. Producenci tworzą przeznaczone<br />

do współpracy z drukarkami oprogramowania, w związku<br />

z czym wszystkie wymienione czynności można przeprowadzić<br />

także z poziomu komputera czy też innego urządzenia mobilnego<br />

(aplikacje dostępne są do bezpłatnego pobrania w Google Play<br />

lub App Store). Istotnym usprawnieniem jest możliwość przesyłu<br />

plików do pamięci drukarki przez internet, np. bezpośrednio z serwisu<br />

Dropbox lub poczty e-mail.<br />

Oczywiście, nadal niezbędne są drukarki stołowe, których zalety<br />

docenimy w przypadku drukowania większej liczby powtarzalnych<br />

oznaczeń, np. kilkudziesięciu lub kilkuset, przeznaczonych<br />

do rozdzielnicy piętrowej lub budynkowej. Tego rodzaju urządze-<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

29


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: Brother<br />

Fot.: HellermannTyton<br />

Fot.: Brother<br />

Fot. 6<br />

Metodę oznaczania powinniśmy dobrać, biorąc pod uwagę specyfikę aplikacji.<br />

Fot. 5<br />

Coraz większe jest zainteresowanie<br />

oznaczeniami indywidualnymi,<br />

dedykowanymi danemu, często<br />

wymagającemu środowisku pracy.<br />

nia współpracują ponadto ze specjalnymi<br />

materiałami czy szyldami, odpornymi<br />

m.in. na wysoką temperaturę.<br />

Kody kreskowe i QR<br />

Coraz większe jest zainteresowanie instalatorów<br />

możliwością drukowania kodów<br />

kreskowych i QR. Wiąże się to z dużą<br />

ilością informacji, jakie musimy zawrzeć<br />

na oznaczeniu. Uwzględnienie wszystkich<br />

niezbędnych danych dotyczących instalacji,<br />

historii kabla, jego producenta, roli<br />

czy parametrów sprawia, że opisy stają się<br />

o wiele dłuższe – nawet, gdy posługujemy<br />

się symbolami. Niejednokrotnie opis<br />

może zmieścić się na oznaczeniu tylko<br />

pod warunkiem, że „skrócimy” go do formy<br />

kodu. Kody projektowane są na komputerze<br />

lub bezpośrednio na drukarce<br />

przenośnej, a ich sczytanie odbywa się za<br />

pomocą specjalnego skanera lub po prostu<br />

smartfona z zainstalowaną aplikacją.<br />

Taśmy termotransferowe<br />

Nie sposób nie wspomnieć również o taśmach<br />

przeznaczonych do drukarek termotransferowych,<br />

które zachowują trwałość<br />

nawet użytkowane w warunkach przemysłowych.<br />

Najnowsze rozwiązania bazują<br />

na technice cienkiej folii, w której przejście<br />

barwnika z fazy stałej do fazy ciekłej<br />

i jego transfer z taśmy na oznaczenie odbywa<br />

się w bardzo krótkim czasie. Niektóre<br />

z oferowanych przez producentów taśm<br />

składają się aż z sześciu warstw materiału,<br />

wyróżniając się przy tym niewielką grubością.<br />

Taśmę barwiącą dobieramy, biorąc<br />

pod uwagę przede wszystkim wymagania<br />

druku, czyli np. odporność na ścieranie<br />

oraz zarysowania<br />

Czym się kierować, wybierając<br />

oznaczniki?<br />

Oprócz warunków środowiska montażu<br />

istotne jest również, w jaki sposób chcemy<br />

dokonać aplikacji. Na rynku dostępne są<br />

oznaczniki przeznaczone do przewodów<br />

niepodłączonych oraz do już podłączonych<br />

instalacji. Jeśli pracujemy na przewodach<br />

niepodłączonych, prawdopodobnie sięgniemy<br />

po oznaczniki o konstrukcji zamkniętej.<br />

Profil wewnętrzny ukształtowany<br />

w formie strzałki sprawia, że wsunięcie<br />

elementu na kabel jest znacznie prostsze;<br />

zapobiega to również przekręcaniu się<br />

oznaczników względem przewodu, co ma<br />

szczególne znaczenie, jeśli opis składa się<br />

z kilku poszczególnych oznaczeń, symbo-<br />

30 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: Brother<br />

Fot. 7<br />

Ręczne oraz gotowe oznaczniki zastępowane są elastycznymi systemami identyfikacji<br />

umożliwiającymi tworzenie indywidualnych opisów.<br />

Fot.: Brother<br />

li. W zamocowaniu wieloznaczeniowych<br />

opisów pomocne będą specjalne aplikatory<br />

– najpierw wprowadzamy do niego<br />

przewód, a następnie wsuwamy nań ciąg<br />

oznaczników.<br />

Do oznaczenia niepodłączonych jeszcze<br />

przewodów możemy wykorzystać też<br />

rurki termokurczliwe – z wydrukowanym<br />

uprzednio opisem.<br />

Przy przewodach już podłączonych – np.<br />

podczas modernizacji działającej instalacji<br />

elektrycznej – zastosowanie znajdują<br />

oznaczniki zatrzaskiwane, czyli o konstrukcji<br />

otwartej. Tego rodzaju oznaczenia<br />

są bardziej sprężyste, elastyczne, nie oznacza<br />

to jednak, że przesuwają się po kablu.<br />

Sprawdzą się tu też wszelkiego rodzaju<br />

tabliczki, szyldy oraz etykiety przymocowywane<br />

za pomocą opasek i pasków.<br />

Dobierając rodzaj oznaczeń do specyfiki<br />

instalacji, należy zwrócić uwagę również<br />

na ich docelową ilość. Przy niewielkich<br />

ilościach można zastosować oznaczniki<br />

gotowe, przy małych i średnich pomogą<br />

ręczne drukarki, a przy średnich i dużych<br />

– drukarki stołowe, w obu przypadkach<br />

termotrasferowe.<br />

Dążymy w kierunku zautomatyzowania<br />

procesu oznaczania. Minimalizowane jest<br />

dzięki temu ryzyko ludzkiego błędu, a praca<br />

instalatora staje się znacznie prostsza.<br />

Iwona Bortniczuk<br />

Fot.: Partex<br />

Fot. 8<br />

Na podstawie materiałów firm:<br />

Partex, HellermannTyton,<br />

Brother, BRADY/Astat<br />

Konsultacja merytoryczna:<br />

Technologia druku termotransferowego<br />

zrewolucjonizowała branżę Paweł Petykiewicz, HellermannTyton<br />

Fot. 9<br />

oznaczników.<br />

oraz Bartłomiej Kocik, Astat<br />

Poszerzyła się oferta<br />

producentów w zakresie<br />

produktów specjalistycznych.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

31


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Na co zwrócić<br />

uwagę, wybierając<br />

ręczną drukarkę?<br />

Niezależnie od tego, czy instalujemy nowoczesną sieć LAN czy modernizujemy<br />

instalację elektryczną w starszym budynku, nie możemy zapomnieć o jednym:<br />

czytelnych i trwałych oznaczeniach. Dla profesjonalisty zaś dodatkowo liczy się<br />

wygoda i szybkość wykonywania opisu, także na miejscu przeprowadzania prac,<br />

oraz zminimalizowanie ryzyka popełnienia błędu. Wszystko to zapewniają ręczne,<br />

intuicyjne w obsłudze drukarki przemysłowe.<br />

Co cechuje nowoczesną instalację elektryczną?<br />

Przede wszystkim wysokiej jakości komponenty<br />

wykorzystane do jej wykonania.<br />

Producenci rozbudowują gamę kabli i przewodów<br />

przeznaczonych do danego zastosowania<br />

i odpowiadających na specyficzne<br />

wymagania środowiska pracy. Nieustannie<br />

pracują również nad poszerzeniem oferty<br />

produktów uniwersalnych, elastycznie dostosowanych<br />

do potrzeb aplikacji. Oprócz tego<br />

powstają kolejne, nowoczesne rozwiązania<br />

przeznaczone do opisu instalacji - oznaczniki,<br />

rurki termokurczliwe, taśmy oraz drukarki<br />

umożliwiające ich profesjonalny wydruk.<br />

Ręczne opisywanie – do lamusa<br />

Dlaczego drukarki do etykiet powoli wypierają<br />

z rynku tradycyjne metody, czyli narzędzia<br />

do ręcznego opisu? Przy manualnym<br />

wykonywaniu danych czynności i nanoszeniu<br />

na etykiety danych identyfikujących instalację<br />

czy urządzenie nietrudno o błąd. Wystarczy<br />

chwila nieuwagi, a mylimy symbole<br />

i nazwy, cały proces zaczynając od początku.<br />

Dzięki drukarce etykietowanie i oznaczanie<br />

przewodów i kabli będzie mniej pracoi<br />

czasochłonne.<br />

Na co zwrócić uwagę, kupując urządzenie<br />

do drukowania oznaczeń? Przede wszystkim<br />

zastanówmy się, gdzie i w jaki sposób będziemy<br />

z niego korzystać. Do wyboru mamy<br />

drukarki stacjonarne - do użytku w biurze -<br />

32 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 1. Ręczna drukarka Brother<br />

Fot. 2.<br />

PT-E550WVP<br />

bądź przenośnie, umożliwiające tworzenie<br />

etykiet w dowolnym miejscu. Za najbardziej<br />

uniwersalne uznaje się przede wszystkim<br />

drukarki ręczne, których kompaktowa budowa<br />

oraz niewielkie gabaryty pozwalają<br />

na wygodną obsługę. Jako przykład mogą<br />

służyć drukarki z serii P-touch firmy Brother.<br />

Drukarka P-touch<br />

Oczywiście, kluczowe są możliwości urządzeń<br />

oraz łatwość, intuicyjność w obsłudze.<br />

W przypadku modelu P-touch E100VP przygotowanie<br />

oznaczenia - w formie owijki,<br />

flagi lub tabliczki znamionowej - ułatwiają<br />

dedykowane przyciski. Funkcja drukowania<br />

sekwencyjnego pozwala na tworzenie do 9<br />

etykiet – na każdej uwiecznimy dwie linijki<br />

tekstu. Oznaczniki mogą mieć szerokość<br />

od 3,5 do 12 mm. W skonstruowaniu opisu<br />

pomoże nam 168 zapisanych w pamięci<br />

urządzenia symboli, m.in. elektrycznych,<br />

teleinformatycznych, audio-wizualnych oraz<br />

bezpieczeństwa. Urządzenie drukuje etykiety<br />

z prędkością do 20 mm/s. Po wydrukowaniu<br />

wystarczy je pociąć za pomocą wbudowanej,<br />

ręcznej gilotyny.<br />

Także kody kreskowe<br />

Drukarka przemysłowa P-touch E300VP<br />

dodatkowo wyposażona jest w standardową<br />

klawiaturę QWERTY, dlatego jej obsługa<br />

będzie równie łatwa jak w przypadku smartfona<br />

czy klawiatury komputera. Co interesujące,<br />

umożliwia drukowanie również etykiet<br />

na rurkach termokurczliwych oraz tworzenie<br />

kodów kreskowych. Warto zauważyć,<br />

że kody kreskowe są coraz powszechniej stosowane<br />

przez instalatorów i elektryków. Wy-<br />

nika to z potrzeby zawierania w opisie bardziej<br />

szczegółowych informacji dotyczących<br />

instalacji czy urządzenia – które jednak nie<br />

zmieściłyby się na standardowej etykiecie.<br />

Kod wraz z niezbędnymi danymi możemy<br />

sczytać specjalnym skanerem i przeanalizować<br />

parametry instalacji w miejscu przeprowadzania<br />

prac lub już w siedzibie firmy.<br />

P-touch E300VP posiada rozbudowane funkcjonalności<br />

związane z tworzeniem oznaczeń.<br />

Umożliwia zaawansowane drukowanie<br />

sekwencyjne aż do 50 etykiet o szerokości<br />

do 18 mm – ze standardową prędkością 20<br />

mm/s. Baza 384 symboli pozwala instalatorowi<br />

na elastyczność w opisywaniu instalacji.<br />

Fot. 3.<br />

Ręczna drukarka Brother<br />

PT-E100VP<br />

Trwałe i proste etykietowanie<br />

dzięki laminowanym taśmom<br />

Brother TZe<br />

Drukowanie przez komórkę<br />

Jeśli zależy nam na możliwości bezpośredniej<br />

współpracy ręcznej drukarki z komputerem,<br />

powinniśmy postawić na model P-touch<br />

E550WVP. Urządzenie podłączamy do komputera<br />

przy użyciu kabla USB – dzięki temu<br />

z dysku możemy pobierać bazę danych, indywidualne<br />

oznaczenia lub tworzone już etykiety<br />

i opisy oraz eksportować je do drukarki.<br />

Każdorazowe tworzenie etykiety przed jej<br />

wydrukiem nie jest więc konieczne.<br />

Z kolei elektrykom i instalatorom, którzy nie<br />

wyobrażają sobie pracy bez smartfona czy<br />

innego urządzenia mobilnego, można polecić<br />

aplikacje Brother iPrint & Label oraz Mobile<br />

Cable Label Tool – oczywiście bezpłatne<br />

i dostępne zarówno w Google Play, jak i App<br />

Store. Wystarczy pobrać je na urządzenie,<br />

a następnie tworzyć etykiety na podstawie<br />

jednego z dziesiątek szablonów etykiet oraz<br />

dodawać obrazy czy nawet logo naszej firmy.<br />

Kolejna z aplikacji – Mobile Transfer Express<br />

– pozwala zaś na szybkie wysłanie plików<br />

bezpośrednio z poczty e-mail lub serwisu<br />

Dropbox do pamięci urządzenia. Oznacza<br />

to, że wszelkie przygotowane w smartfonie<br />

czy tablecie opisy, oznaczenia, wzory, obrazy<br />

i symbole zapiszemy w bazie drukarki, a następnie<br />

– już np. podczas oznaczania instalacji<br />

– wydrukujemy.<br />

Nie zapomnij o…<br />

Wybierając drukarkę, należy zwrócić uwagę<br />

na parę innych kwestii. Zapytajmy sprzedawcę<br />

o to, w jaki sposób urządzenie zostało<br />

zabezpieczone przed ewentualnymi<br />

uszkodzeniami mechanicznymi, do których<br />

może dojść na miejscu pracy. Doskonale,<br />

jeśli drukarka posiada np. gumową osłonę,<br />

która odizoluje obudowę od środowiska zewnętrznego.<br />

Kolejnym ważnym czynnikiem<br />

jest czytelny, duży wyświetlacz (najlepiej<br />

LCD), który umożliwi pracę również w gorszych<br />

warunkach. Zastanówmy się poza tym,<br />

jaki sposób zasilania sprawdzi się w naszym<br />

wypadku. Drukarki – w zależności od wybranego<br />

modelu – są zasilane na jeden z kilku<br />

sposobów: bateria AA lub dołączony zasilacz<br />

sieciowy oraz bateria litowo-jonowa.<br />

Wreszcie, zanim dokonamy zakupu, zwróćmy<br />

uwagę na jakość etykiet i taśm, które są<br />

dedykowane do pracy z urządzeniem. W przypadku<br />

drukarek Brother opis nanoszony jest<br />

na laminowane etykiety TZe, które mimo<br />

swojej niewielkiej grubości osiągnęły zaskakująco<br />

dobre parametry wytrzymałościowe,<br />

wyróżniając się odpornością na zarysowania,<br />

promieniowanie UV, ścieranie oraz skrajne<br />

temperatury. Dzięki temu producent oferuje<br />

nam kompletny system do oznaczania.<br />

<br />

Iwona Bortniczuk<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

33


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

3M Grafoplast<br />

globalny lider<br />

w systemach oznaczania<br />

kabli i przewodów<br />

Rozwój nowych technologii w przemyśle<br />

stawia nowe wyzwania przed<br />

producentami i konserwatorami maszyn<br />

i urządzeń w różnych branżach<br />

m.in. automatyce, budowie maszyn,<br />

pneumatyce itp. Mobilizuje do rzetelnego<br />

oznaczania instalacji, nie tylko<br />

w nowych, ale także remontowanych<br />

instalacjach i urządzeniach.<br />

Projektanci i wykonawcy zobligowani<br />

przepisami, a także konkurencją<br />

na rynku coraz częściej sięgają po specjalistyczne<br />

oznaczenia kabli, przewodów,<br />

aparatów oraz innych urządzeń<br />

elektrotechnicznych. 3M wychodząc<br />

naprzeciw tym wymaganiom opracował<br />

czytelne, uniwersalne i wygodne<br />

systemy oznaczania, pasujące do komponentów<br />

elektrycznych różnych producentów<br />

na całym świecie.<br />

3M Grafoplast od ponad 50 lat specjalizuje<br />

się w produkcji systemów<br />

oznaczeń. Posiada doskonałą bazę<br />

konstrukcyjno-technologiczną, rozległe<br />

doświadczenia oraz sieć handlową<br />

na całym świecie. Zróżnicowane metody<br />

oznaczania od najprostszego systemu<br />

TRASP, przez ploter po drukarkę<br />

termotransferową SI2K, czynią ofertę<br />

bardzo interesującą i korzystną zarówno pod<br />

względem technicznym, jak i finansowym.<br />

System oznakowania Grafoplast TRASP<br />

System TRASP umożliwia kompletne i uniwersalne<br />

oznaczanie przewodów i kabli, wiązek<br />

kablowych, końcówek kablowych, aparatów<br />

i urządzeń, złączek oraz wszystkich<br />

elementów szaf sterowniczych.<br />

Podstawą systemu są gotowe elementy z cyframi,<br />

literami i symbolami, które umieszczane<br />

są w różnych nośnikach. Dzięki temu szybko<br />

i efektywnie można oznaczyć dowolne<br />

przedmioty. TRASP jest systemem prefabrykowanym<br />

łączącym najwyższą jakość oznakowania<br />

ze swobodą kreowania oznaczeń.<br />

System składa się z kasety montażowej wypełnionej<br />

paskami z oznacznikami (litery, cyfry,<br />

symbole) oraz różnego rodzaju nośników.<br />

Za pomocą dedykowanego uchwytu montażowego<br />

oznaczniki w łatwy sposób umieszczane<br />

są wewnątrz nośnika.<br />

Zestawy montażowe TRASP dzięki funkcjonalnym,<br />

przenośnym walizkom można zabrać<br />

w dowolne miejsce realizacji zlecenia. Doskonale<br />

sprawdzają się w pracach montażowych<br />

i serwisowych. Walizki dostępne są w 6 rodzajach,<br />

dzięki czemu można dobrać odpowiednią<br />

dla swoich potrzeb.<br />

System TRASP jest bardzo elastycznym<br />

rozwiązaniem, które pozwala na wykonywanie<br />

oznaczeń w terenie bez rezygnacji<br />

z jego jakości i czytelności. Posiada<br />

on także zbliżone możliwości montażowe<br />

Fot. 1. Fot. 2. Fot. 3.<br />

Zestaw montażowy Micro Kit Zestaw montażowy Trasp Box Zestaw montażowy Trasp Case<br />

34 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROCEDURA OZNACZANIA: Zakładamy oznacznik na ostrze przy pomocy uchwytu montażowego. Oznacznik<br />

tworzy się z jednego lub większej liczby elementów nasuwanych na ostrze uchwyu montażowego, a następnie<br />

wkładamy nośnik z oznacznikami na przewód. Po umieszczeniu elementów w górnej kieszonce, należy<br />

lekko docisnąć lewym kciukiem końcówkę nośnika, w celu wysunięcia uchwytu montażowego.<br />

do systemu SI2K. Cechy te czynią system<br />

TRASP wręcz idealnym uzupełnieniem systemu<br />

SI2K w mniejszych projektach lub<br />

wymagających korekty bądź uzupełnienia<br />

oznakowania na miejscu instalacji.<br />

Zestawy montażowe do oznaczania<br />

Walizki dostępne są w 6 rodzajach, dzięki<br />

czemu można dobrać odpowiednią dla swoich<br />

potrzeb.<br />

MICRO KIT Podstawowy zestaw montażowy.<br />

Najmniejszy z dostępnych zestawów<br />

montażowych zawiera podstawowe akcesoria<br />

systemu TRASP (kaseta do oznaczników<br />

i uchwyt montażowy). Zestaw zawiera dodatkowo<br />

paski z cyframi, podstawowymi literami<br />

oraz zróżnicowane nośniki.<br />

TRASP BOX Mały zestaw montażowy to podręczna<br />

walizka zawierająca jedną kasetę montażową<br />

i dwa uchwyty, oraz wszystkie cyfry i niektóre<br />

litery. Zestaw zawiera dodatkowo nośniki<br />

głównie do oznaczania przewodów (nośniki nasuwane<br />

i wciskane).<br />

TRASP CASE Średni zestaw montażowy jest<br />

przenośną walizką umożliwiającą wykonanie<br />

oznaczeń zarówno na obiekcie zewnętrznym<br />

jak i w warsztacie. Zestaw zawiera dwie kasety<br />

montażowe i dwa uchwyty, co umożliwia<br />

jednoczesną pracę dwóm montażystom. W zestawie<br />

znajdują się również wszystkie cyfry,<br />

litery i symbole oraz duża ilość różnego rodzaju<br />

nośników. Zestaw dostępny jest w dwóch<br />

wersjach.<br />

STARTER KIT Największy z zestawów<br />

montażowych zawiera w zestawie 02 – jedną<br />

kasetę, w zestawie 03 – dwie kasety montażowe,<br />

dwa uchwyty montażowe, wszystkie<br />

cyfry i litery, symbole (po 240 oznaczników)<br />

oraz całe opakowanie nośników nasuwanych<br />

na przewody o przekroju od 0,5 do 2,5 mm 2 .<br />

Zestaw dostępny jest w dwóch wersjach.<br />

Fot. 4.<br />

Stacjonarna<br />

drukarka<br />

termontransferowa<br />

Grafoplast SI2KEVO<br />

Drukarka termotransferowa SI2KEVO<br />

3M Grafoplast SI2KEV0 jest ewolucją<br />

SI2KSYS1, znanego systemu termotransferowego<br />

do wykonywania oznaczników<br />

do wnętrza i na zewnątrz tablic rozdzielczych:<br />

przewodów, kabli, złączek modułowych,<br />

przycisków, elementów modułowych i innych<br />

komponentów. Uzupełnieniem systemu<br />

są etykiety, tabliczki i paski samoprzylepne<br />

oraz tabliczki do drukowania tabliczek znamionowych.<br />

System druku termotransferowego<br />

SI2K jest najbardziej innowacyjnym<br />

i elastycznym rozwiązaniem w dziedzinie<br />

oznaczania komponentów elektrycznych we<br />

wnętrzu (kabli, złączek i apartury) oraz na zewnątrz<br />

tablic rozdzielczych.<br />

SI2KEVO dzięki portowi USB 2.0, szybszemu<br />

drukowaniu, nowym funkcjom sterownika<br />

obsługującego wszystkie ustawienia bez<br />

konieczności ręcznego konfigurowania oraz<br />

dzięki wstępnie ustawionym profilom urządzeń,<br />

szybkiej i prostej instalacji, łatwej obsłudze,<br />

umożliwia szybkie i wydajne wykonanie<br />

wysokiej jakości oznaczników.<br />

Przygotowanie danych odbywa się za pomocą<br />

łatwego w obsłudze programu Simplo HIP.<br />

Proces drukowania jest cichy i bardzo szybki,<br />

a oznaczniki po wyjściu z drukarki są suche<br />

i gotowe do natychmiastowegp użytku.<br />

Najważniejsze cechy sprawiające, że drukarka<br />

sprosta wymagającym potrzebom oznakowywania.<br />

• Wszechstronna: bogaty katalog materiałów<br />

eksploatacyjnych dla różnych potrzeb oznaczania<br />

• Jakość druku: wysoka rozdzielczość (300 dpi)<br />

• Prędkość drukowania: aż do 8500 oznaczników<br />

na kable/godzinę,<br />

• Łatwa obsługa: tabliczki, przystosowane<br />

do ładowania automatycznego, pojedynczego<br />

lub ręcznego,<br />

• Prosta konserwacja: łatwo dostępny obszar<br />

drukowania i załadunku,<br />

• Kompaktowa: zwarte wymiary, waga poniżej<br />

10 kg.<br />

System umożliwia oznakowanie różnorodnych<br />

obiektów i elementów na setki różnych<br />

sposobów. Dzięki szerokiemu wachlarzowi<br />

rozmiarów tabliczek i oznaczników, można<br />

je dostosować do każdej aplikacji. Różne<br />

materiały z jakich wykonane są oznaczniki<br />

pozwalają nie tylko na wybór koloru, ale także<br />

na spełnienie przez oznaczniki wymagań<br />

takich jak niepalność czy odporność na różnorodne<br />

substancje np.: kwasy, oleje. •<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

35


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Mocowania kablowe<br />

Firma AKS-ZIELONKA, obecna na polskim rynku elektrycznym od ponad 30 lat,<br />

nieustannie pracuje na swoją dobrą opinię.<br />

W swoich działaniach stawia<br />

na rozwój, innowacyjność i jakość.<br />

Wszystkie nasze produkty wytwarzane<br />

są wyłącznie z najwyższej jakości<br />

tworzywa pierwotnego które<br />

kupujemy od sprawdzonych krajowych<br />

dostawców. Dzięki temu spełniamy<br />

wszelkie wymagane normy.<br />

Nasza oferta w chwili obecnej zawiera<br />

ponad 800 produktów a o tym,<br />

że idziemy w dobrym kierunku<br />

świadczy coraz większe grono zadowolonych<br />

stałych odbiorców.<br />

W dniu dzisiejszym chciałbym<br />

przedstawić grupę mocowań<br />

i uchwytów kablowych firmy AKS-<br />

-ZIELONKA. Grupa ta jest trochę<br />

niedoceniana, przez niektórych<br />

traktowana z przymrużeniem oka.<br />

Zapewniam jednak, że AKS-ZIE-<br />

LONKA ma się tutaj czym pochwalić.<br />

Uchwyty kablowe z gwoździem<br />

- FLOPY<br />

Jedne z najprostszych, a zarazem<br />

najbardziej popularnych typów<br />

mocowań to uchwyty kablowe<br />

z gwoździem, tzw. Flopy. Występują<br />

one w dwóch wersjach – do kabli<br />

o przekroju okrągłym i płaskim.<br />

Przeznaczone są do prostego<br />

i szybkiego montażu przewodów<br />

do ścian, podłóg, listew i futryn.<br />

Dedykowane są szczególnie<br />

do pewnego i bezpiecznego monto-<br />

Fot. 2.<br />

Fot. 1.<br />

Uchwyty kablowe z gwoździem - FLOPY<br />

Opaski kablowe białe i czarne<br />

wania kabli w podłożach takich jak drewno<br />

i gazobeton.<br />

Mocowanie odbywa się poprzez wbicie hartowanego<br />

stalowego gwoździa w podłoże.<br />

Dzięki zastosowaniu najwyższej jakości<br />

tworzywa nasze flopy doskonale spełniają<br />

swoje funkcje. Nie łamią się podczas montażu<br />

i charakteryzują się dużą wytrzymałością<br />

termiczną -40 °C - +65 °C. Jako jeden z nielicznych<br />

polskich producentów AKS posiada<br />

w swojej ofercie uchwyty w kolorze czarnym<br />

– odporne na działanie promieni UV.<br />

Opaski kablowe<br />

W dzisiejszych czasach opaski zaciskowe<br />

stały się bardzo powszechne. Znajdują<br />

one zastosowanie w różnych dziedzinach<br />

życia. Najczęściej i najszerzej używane są<br />

jednak w branży elektrycznej.<br />

W ofercie AKS-ZIELONKA nie mogło ich<br />

zabraknąć. Postaram się Państwa przekonać<br />

dlaczego warto używać właśnie naszych<br />

produktów.<br />

Opaski kablowe oferowane są<br />

w poniższych rozmiarach<br />

Opaski kablowe białe (28 rodzajów)<br />

długość L [mm] od 100 do 1020<br />

szerokość l [mm] od 2,5 do 9<br />

max. średnica wiązki Ø<br />

[mm]<br />

od 20 do 290<br />

Opaski kablowe czarne (17 rodzajów)<br />

– odporne na działanie promieni UV<br />

długość L [mm] od 100 do 1020<br />

szerokość l [mm] od 2,5 do 9<br />

max. średnica wiązki Ø<br />

[mm]<br />

od 20 do 290<br />

Opaski wykonane są z najwyższej jakości<br />

nylonu, co w połączeniu z doskonale<br />

zaprojektowaną i wykonana głowicą<br />

(zamkiem) zapewnia łatwy, trwały i bezpieczny<br />

montaż oraz daje dużą wytrzymałość.<br />

Gęste rozmieszczenie ząbków<br />

na opasce pozwala na precyzyjne i mocne<br />

spięcie wybranego elementu. Nasze opaski<br />

nie pękają i nie przepuszczają, dodatkowo<br />

wykazują się dużą elastycznością.<br />

Nie mają ostrych krawędzi i zadziorów,<br />

dzięki zaokrąglonej końcówce i krawędziom<br />

umożliwiają bezpieczny i łatwy<br />

montaż. Zapewniają optymalne mocowanie<br />

kabli i przewodów oraz nie narażają<br />

instalatora lub użytkownika na obrażenia.<br />

To miedzy innymi dlatego opaski AKS-ZIE-<br />

LONKA doceniane są przez ogromną rzeszę<br />

klientów i należą do najlepszych na rynku.<br />

36 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Mocne strony opasek<br />

kablowych AKS Zielonka<br />

• Najwyższej jakości<br />

tworzywo<br />

• Dobrze zaprojektowana<br />

i wykonana głowica<br />

• Gęsto rozmieszczone<br />

ząbki<br />

• Łatwy, bezpieczny i<br />

trwały montaż<br />

• Nie pękają<br />

• Nie „przepuszczają”<br />

• Nie kaleczą<br />

• Temperatura pracy<br />

-40 °C - +65 °C.<br />

• Właściwości<br />

samogaśnięcia<br />

• Odporność na działanie<br />

promieni UV<br />

AKS-ZIELONKA produkuje uchwyty<br />

zaciskowe w dwóch kolorach:<br />

Szare<br />

Czarne<br />

do stosowania wewnątrz<br />

pomieszczeń<br />

przeznaczone do montażu na zewnątrz<br />

budynków ( odporne na działanie<br />

promieni UV )<br />

Dostępne są dwie długości<br />

175 [mm] do mocowania przedmiotów o średnicy<br />

od 13 do 32 [mm]<br />

270 [mm] 270 [mm] do mocowania przedmiotów<br />

o średnicy od 32 do 60 [mm]<br />

Fot. 4.<br />

Uchwyt zaciskowy paskowy<br />

Ci którzy często używają ich w swojej pracy<br />

doskonale wiedzą, że wyróżnia je najwyższa<br />

jakość za rozsądną cenę.<br />

Jako uzupełnienie oferty AKS-ZIELON-<br />

KA posiada dwa rodzaje uchwytów kablowych<br />

dedykowanych do opasek zaciskowych.<br />

Są to zarówno uchwyty przykręcane<br />

jak i samoprzylepne. Zrobione z tworzywa<br />

o dobrych parametrach charakteryzują się<br />

dużą wytrzymałością. Zapewniają szybki,<br />

estetyczny i trwały montaż.<br />

Uchwyty kablowe wciskane<br />

Bardzo popularną grupą mocowań kablowych<br />

są uchwyty wciskane. Służą one<br />

do mocowania przewodów w podłożach<br />

typu beton, cegła, gazobeton. Umożliwiają<br />

szybki montaż poprzez wciśnięcie<br />

uchwytu wraz z przewodem w wywiercony<br />

otwór. Elementami mocującymi<br />

uchwyt w ścianie są elastyczne ząbki, które<br />

przy wciskaniu składają się a przy próbie<br />

wyciągnięcia rozpierają, klinując uchwyt<br />

w otworze. Gwarantuje to pewne mocowanie<br />

i profesjonalny wygląd instalacji.<br />

Nawet w przypadku tak mało skomplikowanych<br />

uchwytów firma AKS-ZIELON-<br />

KA wprowadziła pewne autorskie innowacje.<br />

Po wewnętrznych stronach ramion<br />

umieściliśmy wypustki które uniemożliwiają<br />

ich przesuwanie się względem siebie<br />

w momencie wciskania w otwór. Natomiast<br />

w uchwytach płaskich specjalne wypustki<br />

uniemożliwiają zgniecenie przewodu.<br />

To wszystko w połączeniu z najwyższej<br />

jakości tworzywem powoduje, że uchwyty<br />

wciskane AKS należą do najlepszych<br />

na rynku.<br />

Uchwyt zaciskowy paskowy<br />

Najnowszym produktem AKS jest uchwyt<br />

zaciskowy paskowy. Jest on wyposażony<br />

we wkręcany kołek co czyni go jednym<br />

z najbardziej uniwersalnych rozwiązań.<br />

Dzięki temu rozwiązaniu możliwy jest<br />

montaż zarówno przewodów jak i rur<br />

w każdym podłożu.<br />

Kołek znajdujący się w zestawie dedykowany<br />

jest do montażu elementów w podłożach<br />

takich jak beton, cegła, gazobeton.<br />

W razie potrzeby montowania w nietypowych<br />

materiałach ( np. styropian, drewno,<br />

metal, płyta gipsowo-kartonowa ) wystarczy<br />

kołek wykręcić i zastąpić go innym<br />

przeznaczonym do danego podłoża.<br />

Mam nadzieję, że zaciekawiłem Państwa<br />

ofertą mocowań AKS.<br />

Od lat naszą dewizą jest innowacyjność,<br />

dbałość o szczegóły i jakość.<br />

Tych z Państwa, którzy chcieliby to sprawdzić<br />

serdecznie zapraszam na nasze stoisko<br />

na terenie Międzynarodowych Energetycznych<br />

Targów Bielskich ENERGETAB<br />

<strong>2015</strong> (pawilon O stanowisko 9). Będzie<br />

tam można zapoznać się z całą naszą ofertą<br />

i zobaczyć inne grupy towarowe.<br />

Fot. 3.<br />

Uchwyty kablowe wciskane<br />

Do zobaczena!<br />

Krzysztof Sudoł<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

37


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: Hager<br />

38 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Osprzęt instalacyjny<br />

dla wymagających<br />

To, jaki osprzęt instalacyjny powinniśmy zastosować, jest ściśle powiązane ze specyfiką<br />

środowiska pracy. „Standardowy” osprzęt nie poradzi sobie w przypadku podwyższonej<br />

wilgotności, temperatury czy dużego zapylenia.<br />

Boom na produkty uniwersalne, sprawdzające<br />

się w każdych warunkach, najwyraźniej<br />

minął. Choć producenci nadal rozwijają<br />

swoją ofertę w tym zakresie, wydaje<br />

się, że uwagę skupili na innym segmencie.<br />

Co interesujące, dotyczy to także branży<br />

szeroko pojętego osprzętu elektroinstalacyjnego.<br />

Projektanci i konstruktorzy<br />

wyszli najwyraźniej z założenia, że osiągnięcie<br />

konkurencyjnej żywotności oraz<br />

długiego, bezawaryjnego działania będzie<br />

możliwe, jeśli rozszerzona zostanie gama<br />

produktów specjalistycznych, przeznaczonych<br />

do konkretnej aplikacji, czyli często<br />

wymagających, specyficznych warunków<br />

wynikających ze środowiska pracy. Powstają<br />

nowe, usprawnione komponenty,<br />

zapewniające wysoki stopień ochrony oraz<br />

dedykowane do pomieszczeń, w których<br />

panuje wysokie zapylenie, podwyższona<br />

wilgotność lub temperatura. Ich parametry<br />

są podyktowane normami budowlanymi,<br />

dzięki czemu zapewniają wygodę oraz<br />

bezpieczeństwo użytkowników w pożądanym<br />

stopniu.<br />

Kluczowe: IP<br />

Kluczowym „parametrem”, jakim operujemy,<br />

opisując materiały przeznaczone<br />

do pomieszczeń o specjalnych warunkach,<br />

jest stopień ochrony IP. Pierwsza<br />

cyfra kodu jest związana z ochroną urządzenia<br />

przed dostaniem się do jego wnętrza<br />

przedmiotów o średnicy mniejszej<br />

niż 1 mm, a jednocześnie oznacza stopień<br />

ochrony samego użytkownika przed bezpośrednim<br />

kontaktem z elementami pozostającymi<br />

pod napięciem. Druga cyfra<br />

odnosi się do ochrony urządzenia przed<br />

kroplami wody.<br />

Dlaczego dobranie nieodpowiedniego,<br />

tzn. zbyt niskiego stopnia ochrony IP<br />

może być brzemienne w skutkach? Wiąże<br />

się to m.in. z typowym zagrożeniem<br />

związanym chociażby ze środowiskiem<br />

o podwyższonej wilgotności. Zwiększona<br />

wilgotność czy możliwość chwilowego<br />

kontaktu z wodą zwiększa jednocześnie<br />

zagrożenie porażenia prądem. Do tego dochodzi<br />

podwyższona temperatura w niektórych<br />

z pomieszczeń, np. wskutek pracy<br />

urządzeń do obróbki termicznej. Należy<br />

więc zapewnić jak najwyższy poziom<br />

ochrony przed dotykiem elementów pod<br />

napięciem oraz takich, na których w razie<br />

awarii mogłoby dojść do pojawienia<br />

się potencjału elektrycznego. W pomieszczeniach,<br />

w których panują trudniejsze<br />

warunki konieczne jest izolowanie i osłonięcie<br />

przed dotknięciem czynnych części<br />

urządzeń i instalacji elektrycznych.<br />

Gniazdka do łazienki, garażu, kotłowni<br />

Najpopularniejszym segmentem oferty są<br />

więc z pewnością produkty bryzgoszczelne:<br />

gniazda i łączniki, dedykowane do pomieszczeń<br />

o podwyższonej wilgotności<br />

- jak kuchnie, łazienki, pralnie, suszarnie,<br />

piwnice i garaże, co jest związane z narażeniem<br />

znajdujących się w nich przedmiotów<br />

na kontakt z wodą. Wymaga się,<br />

aby w wilgotnych pomieszczeniach np.<br />

w budownictwie mieszkalnym czy obiektach<br />

użyteczności publicznej instalować<br />

jedynie gniazda wtyczkowe bryzgoszczelne<br />

o wysokim stopniu ochrony, min. IP 44<br />

– na- lub podtynkowe.<br />

Warto zaznaczyć, że przepisy i normy<br />

szczegółowo odnoszą się do instalacji elektrycznej<br />

i osprzętu elektroinstalacyjnego<br />

Fot. 1.<br />

Fot. 2.<br />

Wnętrze hermetycznego osprzętu<br />

chronią m.in. dławnica membranowa<br />

i membrana uszczelniająca.<br />

Obudowa o wysokiej klasie szczelności<br />

skutecznie chroni elementy<br />

okablowania przed przenikaniem<br />

pyłu, zanieczyszczeń i wody.<br />

Fot.: Hager<br />

Fot.: ELEKTRO-PLAST<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

39


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: Ospel<br />

Fot.: Ospel<br />

Fot. 3. Do montażu w łazience dedykowane Fot. 4.<br />

są gniazda wtykowe o min. IP 44.<br />

Podstawowym, popularnym zabezpieczeniem osprzętu<br />

jest otwierana klapka.<br />

w łazience. Wskazują one, że konieczne<br />

jest wyznaczenie w pomieszczeniu specjalnych<br />

stref wokół danych sprzętów, jak<br />

wanna czy brodzik, w których nie należy<br />

instalować żadnych włączników, gniazd<br />

czy urządzeń elektrycznych. W odległości<br />

do 60 cm od obrysu wanny lub brodzika<br />

do montażu dopuszcza się montaż jedynie<br />

bryzgoszczelnych opraw oświetleniowych<br />

w II klasie ochronności, a włączników<br />

i gniazdek – w jeszcze dalszej.<br />

Poszczególne elementy bryzgoszczelnych<br />

gniazdek i włączników są tak skonstruowane,<br />

aby nie dopuścić do wnętrza ani<br />

kropli wilgoci. Przed bryzgami wody<br />

chronią m.in. styki ochronne czy wykonane<br />

z gumy dławnice. Dodatkową ochronę<br />

w przypadku gniazdek zapewniają przekrywające<br />

urządzenia wieczka, osłony<br />

z tworzywa termoplastycznego – zarówno<br />

przed wilgocią, jak i włożeniem do otworów<br />

wtykowych jakichkolwiek przedmiotów<br />

(co przydaje się przede wszystkim,<br />

gdy w budynku przebywają małe dzieci).<br />

W produkcji specjalnego osprzętu elektroinstalacyjnego<br />

zaczęto wykorzystywać<br />

m.in. technologię wtrysku dwukomponentowego<br />

– umożliwiającą stworzenie<br />

skomplikowanych detali o podwyższonej<br />

wytrzymałości. Wnętrze osprzętu hermetycznego<br />

chronią skuteczne zabezpieczenia:<br />

dławnica membranowa i membrana<br />

uszczelniająca, a poszczególne elementy<br />

wykonane są z materiału samogasnącego.<br />

Elastyczna membrana oddziela elementy<br />

zewnętrzne, czyli klawisze i klapki, od części<br />

elektrycznej, do mechanizmu osprzętu<br />

nie może się więc przedostać nie tylko wilgoć,<br />

ale i kurz, pył oraz inne zanieczysz-<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

Zabezpiecz osprzęt przed szeregiem czynników<br />

Adrian Filip,<br />

Kierownik Produktu,<br />

Legrand Polska<br />

Rozprowadzona instalacja elektryczna<br />

dzieli się na dwie części:<br />

widoczną (gniazda, łączniki<br />

oświetlenia) oraz ukrytą (okablowanie<br />

z ewentualnymi mocowaniami<br />

w ścianach lub w przestrzeni<br />

nad sufitem). Widoczna część instalacji, którą stanowi<br />

osprzęt elektroinstalacyjny, jest miejscem przyłączania odbiorników<br />

energii. Jest to jej newralgiczny punkt, bardzo intensywnie<br />

eksploatowany przez użytkownika. Dlatego w zależności od<br />

warunków środowiskowych, w jakich się znajdujemy, osprzęt<br />

powinien spełniać wszystkie wymagania, gwarantujące bezpieczeństwo<br />

i wygodę obsługi w tym miejscu. Istotnym zadaniem<br />

przy projektowaniu jest właśnie dopasowanie rodzaju gniazd<br />

i łączników do warunków otoczenia i warunków pracy instalacji.<br />

Stąd planując, modyfikując lub uzupełniając wyposażenie,<br />

należy uwzględnić ich ewentualną ochronę przed:<br />

• wnikaniem niebezpiecznych ciał stałych do wnętrza obudowy<br />

• niebezpiecznymi skutkami wnikania wody<br />

• dostawaniem się przed pyłu i kurzu<br />

Instalacja elektryczna może być narażona na oddziaływanie<br />

wilgoci i zapylenia. W mieszkaniach, biurach i domach warunki<br />

otoczenia są dość przyjazne, przez co ważniejszym kryterium<br />

doboru osprzętu jest funkcjonalność i estetyka. Inaczej<br />

sytuacja przedstawia się w obszarach zewnętrznych budynków,<br />

parkingach, garażach, halach produkcyjnych i magazynach.<br />

Łazienki, baseny, myjnie - to także miejsca, w których<br />

dobór gniazd i łączników nie jest swobodny. Prawidłowy projekt<br />

i wykonanie powinny wykluczać rozwiązania nie zapewniające<br />

ochrony na poziomie co najmniej IP 44 w takich miejscach.<br />

W przypadku dużego zapylenia lub używania kierowanego strumienia<br />

wody, np. w celu utrzymania osprzętu w czystości, stopień<br />

ochrony powinien wzrosnąć nawet do IP 55 / IP 66.<br />

Czym grozi niedostosowanie osprzętu do charakteru użytkowania?<br />

To narażenie użytkownika i służb porządkowych na porażenie<br />

prądem oraz skrócenie czasu użytkowania instalacji.<br />

Kolejnym czynnikiem mogącym wpłynąć na obniżenie czasu<br />

użytkowania gniazd i łączników jest odporność mechaniczna<br />

na uderzenia, kradzież i akty wandalizmu. Wspomniana odporność<br />

nie zawiera się w parametrach IP xx . Pojawia się<br />

więc potrzeba równoległego zwrócenia uwagi na dodatkowy<br />

parametr, powiązany z odpornością mechaniczną. Nowa linia<br />

osprzętu Soliroc firmy Legrand wykonana z metalu, jest połączeniem<br />

odporności środowiskowej i mechanicznej. Niezniszczalne<br />

gniazda Soliroc, dedykowane do przestrzeni publicznych,<br />

takich jak dworce kolejowe, stadiony, punkty ładowania<br />

aut elektrycznych, parkingi, gwarantują wieloletni spokój i bezpieczeństwo.<br />

Już sam solidny, masywny wygląd serii, pełni rolę<br />

prewencyjną i zniechęca do podejmowania jakichkolwiek prób<br />

jej niszczenia. Gdyby jednak do takiej próby doszło lub pojawiło<br />

się przypadkowe uderzenie czymś w gniazdo, zdarzenie takie<br />

skończy się uszkodzeniem tego pierwszego.<br />

40 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

REKLAMA<br />

czenia. Z kolei zintegrowane z podstawą,<br />

ruchome dławnice gumowe oprócz ochrony<br />

wnętrza ułatwiają i przyspieszają podłączenie<br />

osprzętu do instalacji.<br />

W pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności<br />

instalacja elektryczna niejednokrotnie<br />

prowadzona jest natynkowo – szczególnie<br />

w przypadku piwnic czy pomieszczeń gospodarczych.<br />

Tu również należy zwrócić<br />

szczególną uwagę na zapewnienie optymalnego<br />

poziomu ochrony. Przy dużym ryzyku<br />

zalania czy dostania się wody można wykorzystać<br />

gładkie rury kielichowe typu RLM.<br />

Hermetyczność połączenia jest bardzo wysoka,<br />

szczególnie przy instalacji prowadzonej<br />

pionowo, jakość połączenia może być<br />

dodatkowo wzmocniona np. wewnętrznymi<br />

pierścieniami.<br />

Gniazdko w ogrodzie<br />

Producenci sukcesywnie rozwijają również<br />

gamę produktów przeznaczonych<br />

do montażu na zewnątrz, np. na terenie<br />

posesji czy ogrodu. Obudowa o klasie<br />

szczelności IP 55 skutecznie chroni elementy<br />

okablowania przed przenikaniem<br />

pyłu i zanieczyszczeń z powietrza oraz<br />

strumieniami wody, dlatego osprzęt może<br />

być montowany nawet w miejscach nie-<br />

zadaszonych, bezpośrednio narażonych<br />

na działanie czynników atmosferycznych.<br />

Moduł uszczelniający ma tu formę<br />

membrany oraz pokrywy mechanizmu<br />

łącznika. Dzięki zastosowaniu<br />

membrany możliwe jest zniwelowanie<br />

nierówności podłoża oraz możliwości<br />

przedostania się wilgoci – uszczelka<br />

zamontowana jest na całej powierzchni<br />

pod dnem obudowy.<br />

Warto zauważyć, że obecnie również<br />

osprzęt elektroinstalacyjny o wyższym<br />

stopniu ochrony i przeznaczony<br />

do niestandardowych pomieszczeń czy<br />

do użytkowania na zewnątrz wyróżnia<br />

się nowoczesnym, eleganckim wzornictwem.<br />

W zasadzie urządzenia „specjalne”<br />

swoim wyglądem nie różnią się<br />

od standardowych. Także w tej gamie<br />

produktów możemy znaleźć osprzęt designerski<br />

czy wyposażony w dodatkowe<br />

usprawnienia, jak np. podświetlenie<br />

ramki.<br />

Hermetyczna rozdzielnica<br />

Wysokiego zabezpieczenia wymagają<br />

przede wszystkim rozdzielnice<br />

(szczególnie natynkowe) przeznaczone<br />

do montażu w pomieszczeniach,<br />

Fot.: Legrand<br />

Fot.: Ospel<br />

Fot. 5.<br />

Przed bryzgami wody chronią m.in.<br />

styki ochronne i wykonane z gumy<br />

dławnice.<br />

Fot. 6.<br />

Oferta producentów w zakresie<br />

osprzętu „specjalnego” jest coraz<br />

większa.<br />

Fot. 7.<br />

Odporny na szereg czynników osprzęt wyposażany<br />

jest w dodatkowe funkcjonalności,<br />

jak chociażby zamknięcie na kluczyk.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

41


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: Karlik<br />

Fot.: ELEKTRO-PLAST<br />

Fot. 8.<br />

Producenci „wodoodpornych<br />

gniazdek” coraz większy nacisk<br />

kładą na design.<br />

Fot. 9.<br />

Bryzgoszczelne gniazdka i włączniki są tak<br />

zbudowane, aby do ich wnętrza nie przeniknęła<br />

ani kropla wilgoci.<br />

w których panuje „specyficzne środowisko”.<br />

Niektóre z oferowanych przez producentów<br />

rozdzielnic posiadają uszczelnienie<br />

wykonane za pomocą przepustu<br />

dwukomponentowego pod dławnice PG.<br />

Uzyskanie odpowiedniej klasy ochrony<br />

IP (55-65) jest możliwe m.in. dzięki<br />

trójstopniowemu systemowi uszczelnień<br />

składającego się z uszczelki zewnętrznej,<br />

wewnętrznej oraz pierścieni uszczelnia-<br />

jących. Dzięki temu urządzenia przeznaczone<br />

są m.in. do montażu w warunkach<br />

przemysłowych, np. na ścianach murowanych,<br />

w warunkach wysokiego zapylenia<br />

i podwyższonej wilgotności – w halach<br />

produkcyjnych, myjniach, jak również<br />

w pomieszczeniach mieszkalnych i użytkowych.<br />

Ogromne znaczenie ma materiał,<br />

z którego wyprodukowano obudowę – polecane<br />

jest m.in. tworzywo ABS o wysokich<br />

właściwościach dielektrycznych<br />

i mechanicznych oraz odpornego na promieniowanie<br />

UV.<br />

Rozdzielnica powinna zapewniać niezawodność<br />

i bezpieczeństwo również w razie<br />

pożaru. Jeśli zabezpieczenie przed ogniem<br />

i wysoką temperaturą jest naszym<br />

priorytetem, możemy postawić na niższą<br />

klasę IP, np. IP 43, ale zwrócić uwagę<br />

na wyższy stopień ochrony przeciwogniowej.<br />

Na rynku dostępne są systemy<br />

rozdzielnic ognioodpornych wykonane<br />

z materiałów zgodnych z normą PN-EN<br />

13501. Przy obudowach o ochronie przeciwpożarowej<br />

i z przewodami ogniotrwałymi<br />

wynoszącej 90 min. należy stosować<br />

nakładkę do chłodzenia przewodów.<br />

Pamiętajmy, że równie istotne, co zamontowanie<br />

wysokiej jakości zabezpieczeń, jest<br />

ich późniejsza, okresowa kontrola – nie rzadziej<br />

niż co dwa lata. Umożliwi to uniknięcie<br />

brzemiennej w skutkach awarii.<br />

Fot. 10.<br />

Coraz szersza jest oferta gniazdek i włączników do montażu na zewnątrz,<br />

nawet w niezadaszonych miejscach.<br />

Fot.: Hager<br />

Iwona Bortniczuk<br />

Na podstawie materiałów firm:<br />

Ospel, ELEKTRO-PLAST, Hager,<br />

AKS Zielonka<br />

42 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Valena Life<br />

Ponad 150 różnych funkcji do zaspokojenia tradycyjnych i innowacyjnych potrzeb<br />

nowoczesnych instalacji elektrycznych.<br />

Nowa linia osprzętu elektroinstalacyjnego<br />

firmy Legrand Polska Valena<br />

Life to odpowiedź na aktualne<br />

wymagania funkcjonalne stawiane<br />

instalacjom elektrycznym, teletechnicznym<br />

i informatycznym do każdego<br />

rodzaju pomieszczeń w sektorze<br />

mieszkaniowym i komercyjnym.<br />

Wśród szeregu popularnych gniazd<br />

wtyczkowych w wersji pojedynczej<br />

i podwójnej do instalacji w ramkach<br />

pojedynczych i wielokrotnych, znajdziemy<br />

tu również kompletną ofertę<br />

standardowych łączników oświetlenia<br />

oraz wersje dla automatyki<br />

domowej. Ofertę stanowią dodatkowo<br />

ściemniacze w wersjach obrotowych<br />

z funkcją pamięci ustawienia,<br />

a także zaawansowane modele dotykowe<br />

z diodowym wskaźnikiem<br />

poziomu natężenia oświetlenia.<br />

W inteligentnych instalacjach możemy<br />

wykorzystać łączniki oświetlenia<br />

sterowane w pełni radiowo,<br />

przyklejane wprost na ścianę lub<br />

biurko, natomiast bramka WiFi<br />

może wzbogacić system o sterowanie<br />

funkcjami dedykowanymi dla<br />

nowoczesnego domu za pomocą<br />

smartfona.<br />

Valena Life – Mechanizmy IN’MATIC<br />

- Solidne, Bezpieczne, Niezawodne<br />

Gniazda o stopniu ochrony IP 2X (ochrona<br />

przed przypadkowym dotknięciem palcem<br />

do części czynnych)<br />

Większe przyciski zwalniające (Komfortowe<br />

zaciskanie i zwolnienie przewodu<br />

w zaciskach automatycznych)<br />

Izolowany uchwyt (Ochrona przed porażeniem<br />

prądem i skaleczeniami)<br />

Przesłony styków (Dla bezpieczeństwa<br />

dzieci)<br />

Nowe Mechanizmy Legrand to konstrukcja<br />

gwarantująca wysoką jakość mechaniczną<br />

gniazd i łączników. W wyniku przeprowadzonych<br />

badań i testów wytrzymałościowych<br />

oraz wynikających z nich modyfikacji,<br />

Valena Life posiada wzmocnione<br />

zaczepy pazurków wraz z dedykowanymi<br />

Fot. 1.<br />

punktami ich podparcia. Przyczyniło się<br />

do podwojenia odporności na wyrwanie<br />

gniazd ze ściany względem dotychczasowych<br />

rozwiązań. Aktualnie siła potrzebna<br />

do usunięcia gniazda ze ściany odpowiada<br />

szarpnięciu ciężarkiem o masie 22,4 kg.<br />

W większości spotykanych powszechnie<br />

rozwiązań wystarczy jedynie ciężarek 12,2<br />

kg, by tego dokonać. Zastosowanie nowych<br />

gniazd eliminuje całkowicie zjawisko „wypadających<br />

gniazd” stanowiących duży kłopot<br />

i niebezpieczeństwo porażenia prądem<br />

dla końcowego użytkownika.<br />

Siła wyrwania = 220 N<br />

Masa ~ 22,4 Kg<br />

Nowa konstrukcja umożliwia także szybkie<br />

przyłączanie przewodów. Automatyczne zaciski<br />

posiadają wyraźne oznaczenia wejść,<br />

gwarantują łatwiejszą i szybszą instalację.<br />

Wizualna weryfikacja poprawności osadzenia puszek instalacyjnych i montażu<br />

osprzętu wielokrotnego.<br />

44 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Jeżeli połączymy to z niższym kosztem<br />

zakupu gniazda w wersji z przyłączeniem<br />

automatycznym względem gniazda z przyłączeniem<br />

śrubowym, dochodzimy do przekonania<br />

zmiany sposobu tworzenia instalacji<br />

elektrycznej na bardziej wygodną, czyli<br />

automatyczną.<br />

W przypadku montażu osprzętu wielokrotnego<br />

z pomocą przychodzą wypusty<br />

montażowe, zapobiegające przesuwaniu<br />

się poszczególnych mechanizmów podczas<br />

przykręcania. Oznacza to należyte wypoziomowanie<br />

zestawu, solidność montażu oraz<br />

późniejsze właściwe dopasowanie plakietki<br />

i ramki.<br />

Osprzęt elektroinstalacyjny Valena Life<br />

dokładnie zabezpieczono przed zarysowaniami<br />

mogącymi pojawić się w czasie transportu.<br />

Legrand zadbał o to dla wszystkich<br />

wersji, niezależnie od sposobu pakowania<br />

czy dedykowanego kanału dystrybucji. Produkt<br />

dostarczany jest wraz z przezroczystą<br />

plastikową osłoną zapobiegającą zakurzeniu<br />

i zamalowaniu przez ekipy budowlane<br />

w trakcie trwania prac wykończeniowych.<br />

Gwarantuje to dostarczenie inwestorowi<br />

części osprzętowej w idealnym stanie podczas<br />

odbioru.<br />

Warto również pamiętać o możliwości wyboru<br />

łączników oświetlenia w wersji z diodowym<br />

podświetleniem klawiszy łączników. Technologia<br />

LED gwarantuje długotrwałe działanie,<br />

minimalne zużycie prądu oraz modną delikatną<br />

niebieską barwę podświetlenia, budującą<br />

zadowolenie użytkownika, ułatwiającą odnalezienie<br />

łączników w ciemnościach.<br />

Fot. 2. Ochrona osprzętu przed kurzem, farbą i zadrapaniami.<br />

Kompletna oferta Valena life obejmuje osprzęt o stopniu ochrony IP44, sterowanie<br />

ogrzewaniem, oświetleniem oraz roletami. Czujniki gazu i zalania wodą. W połączeniu<br />

z centralą automatyki domowej możliwe jest tworzenie scenariuszy sterowań i wysyłanie<br />

powiadomień alarmowych do użytkownika. Kilka z wymienionych rodzajów mechanizmów<br />

to zupełnie nowe konstrukcje.<br />

Łącznik sterowany radiowo. Dowolna liczba<br />

łączników komunikuje się z modułem radiowym<br />

dołączonym do instalacji elektrycznej<br />

zapewniającym sterowanie oświetleniem i komunikację<br />

z dowolną liczbą łączników radiowych.<br />

Lokalizacja łączników radiowych oraz<br />

ich ilość jest dowolna.<br />

Łącznik oświetlenia, z mechanizmem tradycyjnego<br />

włączania/wyłączania oświetlenia<br />

klawiszem, plus dodatkowo układ wyłączający<br />

je automatycznie po czasie 10 minut nieobecności<br />

osób w pomieszczeniu.<br />

Valena Life to 16 rodzajów ramek i wiele<br />

kolorów mechanizmów gwarantujących<br />

różnorodność, trwałość i dopasowanie<br />

do stylistyki każdego wnętrza. Innowacyjne<br />

rozwiązania przyspieszają tworzenie instalacji<br />

oraz przyczyniają się do zwiększenia<br />

jej trwałości. Wszystko razem prowadzi<br />

ostatecznie do zadowolenia klienta.<br />

Adrian Filip<br />

Kierownik Produktu Legrand<br />

Dystrybucja dźwięku Bluetooth. Dzięki bezprzewodowemu<br />

modułowi transmisji Bluetooth<br />

można przesłać muzykę ze smartfona lub<br />

tableta do głośników zainstalowanych w pomieszczeniu.<br />

Możliwość bezprzewodowego<br />

łączenia urządzeń mobilnych z domowym audio<br />

to ogromna wygoda a ich obecność w sali<br />

konferencyjnej lub biurze to symbol nowoczesności.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

45


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Nowości elektroniczne<br />

w seriach DECO<br />

firmy Karlik Elektrotechnik Sp. z o.o.<br />

Firma Karlik Elektrotechnik Sp. z o.o. jest producentem osprzętu elektroinstalacyjnego,<br />

dostępnego w wielu wariantach kolorystycznych. Bogata oferta gniazd i łączników obejmuje<br />

również elektroniczne regulatory temperatury i oświetlenia, czujniki ruchu, sterowniki roletowe oraz<br />

produkty uzupełniające. Wszystkie wyroby firmy łączą wysoką jakość z nowoczesnym designem.<br />

DECO EFEKT SZKŁA – innowacyjne<br />

ramki uniwersalne do poziomego<br />

i pionowego montażu. Wyglądają<br />

równie atrakcyjnie jak ramki ze szkła,<br />

jednak są przy tym trwalsze, bezpieczniejsze<br />

i bardziej funkcjonalne.<br />

Dostępne w różnych konfiguracjach<br />

(od pojedynczych do pięciokrotnych)<br />

oraz kolorach (białym, szarym, czarnym,<br />

czerwonym, pomarańczowym<br />

i bordowym). Charakteryzują się<br />

wysoką jakością wykonania i funkcjonalną<br />

formą. Stanowią element<br />

dekoracyjny, pozwalający podkreślić<br />

charakter nowoczesnych wnętrz.<br />

1 2<br />

1. ŁĄCZNIK<br />

POJEDYNCZY<br />

grafitowy. Ramka z efektem szkła<br />

w kolorze czarnym.<br />

2. GNIAZDO<br />

POJEDYNCZE<br />

z uziemieniem, grafitowe. Ramka<br />

z efektem szkła w kolorze grafitowym.<br />

3<br />

3. ELEKTRONICZNY REGULATOR<br />

TEMPERATURY<br />

dostępny w wersji z czujnikiem podpodłogowym<br />

DRT-1 (do sterowania elektrycznym<br />

46 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

lub wodnym systemem ogrzewania podłogowego) lub z czujnikiem<br />

powietrznym DRT-2 (umożliwia automatyczne utrzymanie<br />

ustawionej temperatury powietrza w pomieszczeniu, zarówno<br />

przy ogrzewaniu podłogowym, jak i za pomocą grzejników).<br />

IP20, 230 V~ 50 Hz, 3200 W. Na zdjęciu model srebrny, ramka<br />

z efektem szkła w kolorze bordowym.<br />

Subtelna dekoracja<br />

4. ELEKTRONICZNY REGULATOR OŚWIETLENIA<br />

PRZYCISKOWO – OBROTOWY<br />

do sterowania poziomem natężenia światła przy zastosowaniu<br />

oświetlenia żarowego konwencjonalnego, halogenowego 230 V,<br />

halogenowego niskonapięciowego 12 V (z transformatorami to-<br />

roidalnymi i konwencjonalnymi).<br />

Umożliwia regulację<br />

natężenia światła przy użyciu<br />

niemal każdej oprawy. IP20,<br />

230 V~ 50 Hz, 40–400 W. Na<br />

zdjęciu model grafitowy, ramka<br />

z efektem szkła w kolorze<br />

czerwonym.<br />

REKLAMA<br />

4<br />

5. ELEKTRONICZNY<br />

CZUJNIK RUCHU<br />

do automatycznego włączania<br />

źródeł światła oraz sprzętu<br />

sygnalizacyjnego (np. w domowych<br />

systemach alarmowych).<br />

IP20, 230 V~ 50 Hz,<br />

3200 W. Na zdjęciu model<br />

srebrny, ramka z efektem<br />

drewna w kolorze wenge.<br />

5<br />

6<br />

6. ELEKTRONICZNY<br />

STEROWNIK ROLETOWY<br />

do automatycznej obsługi rolet<br />

okiennych, napędzanych silnikiem<br />

prądu zmiennego. Funkcje<br />

sterowników DSR-1 i DSR-2:<br />

otwieranie, zatrzymywanie i zamykanie<br />

rolety; sterowanie lokalne<br />

(z użyciem manipulatora),<br />

sygnalizowanie optyczne LED.<br />

Ponadto sterownik DSR-2 umożliwia<br />

sterowanie zdalne za pośrednictwem<br />

pilota IR w systemie<br />

RC-5. IP20, 230 V~ 50 Hz, maks.<br />

150 W. Na zdjęciu model w kolorze<br />

białym (ramka biała)<br />

Karlik Elektrotechnik Sp. z o.o.<br />

ul. Wrzesińska 29, 62-330 Nekla<br />

tel. +48 61 437 34 00, fax +48 61 437 34 04<br />

e-mail: karlik@karlik.pl www.karlik.pl<br />

www.karlik.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

47


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

ROUTER, SWITCH, WZMACNIACZ TV.<br />

– Rozdzielnice MSF domowym centrum sterowania.<br />

Zgodnie z wymogami prawa<br />

Już od 2013 roku ma zastosowanie<br />

nowelizacja rozporządzenia Ministra<br />

Transportu, Budownictwa i Gospodarki<br />

Morskiej w sprawie warunków<br />

technicznych, jakim powinny odpowiadać<br />

budynki i ich usytuowanie<br />

wprowadzająca obowiązek budowy<br />

w obiektach mieszkalnych kompletnej<br />

instalacji antenowej, logicznej<br />

i światłowodowej doprowadzającej<br />

sygnał elektryczny oraz transmisję danych<br />

do każdego lokalu. Elektro-Plast<br />

we współpracy z firmą LEVITON<br />

stworzył rozdzielnice multimedialne<br />

MSF – urządzenia wyprzedzające<br />

dzisiejsze standardy, spełniające przyszłe<br />

potrzeby użytkowników i wykorzystujące<br />

rozwiązania stosowane<br />

przez praktyków oraz ponad 30 lat<br />

doświadczenia inżynierów obu firm.<br />

Taki mariaż gwarantuje nie tylko wysoką<br />

jakość sprzętu, ale również jego<br />

doskonałą ergonomię.<br />

Doświadczenie konstruktorów<br />

Multimedialne rozdzielnice MSF<br />

bazują na sprawdzonej i chwalonej<br />

przez użytkowników konstrukcji<br />

bardzo płaskich rozdzielnic podtynkowych.<br />

Konsultacje z projektantami<br />

instalacji, monterami i użytkownikami<br />

zaowocowały wieloma udoskonaleniami<br />

pozytywnie przekładającymi<br />

się na bezpieczeństwo oraz łatwość,<br />

szybkość i pewność montażu. Wnę-<br />

Fot. 1<br />

Fot. 2. 4 wielkości do wyboru (1/14; 2/28; 3/42; 4/56).<br />

Wspólny design rozdzielnicy elektrycznej i multimedialnej, możliwość łączenia.<br />

trze rozdzielni zostało przykryte ramą z wyposażonymi<br />

w otwory wentylacyjne metalowymi<br />

drzwiami o sztywnej konstrukcji.<br />

Drzwi te wystają jedynie 5 mm ponad tynk,<br />

czyniąc z tej rozdzielnicy jedno z najbardziej<br />

płaskich rozwiązań na rynku. Największym<br />

osiągnięciem konstruktorów jest jednak wygospodarowanie<br />

dodatkowej<br />

przestrzeni do montażu osprzętu oraz poprowadzenia<br />

przewodów przy zachowaniu<br />

wszelkich wymagań bezpieczeństwa oraz<br />

pełnej ergonomii i wytrzymałości szafki.<br />

Nie tylko rozmiar ma znaczenie<br />

Rozdzielnice multimedialne MSF zaprojektowano<br />

tak, że umożliwiają montaż wielu<br />

komponentów komunikacyjnych. Duża<br />

ilość miejsca wewnątrz szafki pozwala<br />

na zamontowanie wszystkich komponentów<br />

komunikacyjnych jednego poziomu (z wykorzystaniem<br />

ażurowej płyty montażowej),<br />

dzięki czemu rozdzielnica staje się centrum<br />

sterowania domowymi multimediami. Aparaty<br />

modułowe montowane są na szynie nośnej,<br />

którą połączyć można ponad zaciskami<br />

z przewodem do wyrównania potencjałów,<br />

dzięki czemu spełnione zostają najważniejsze<br />

wymogi normy DIN EN 5013-4:2005<br />

dla neutralnych, przewodowych instalacji<br />

komunikacyjnych w obiektach mieszkaniowych.<br />

Rozmiar to jednak nie wszystko – nowoczesne<br />

urządzenia muszą być wielofunkcyjne<br />

i proste w obsłudze. Telekomunikacyjne<br />

rozdzielnice multimedialne MSF mają zastosowanie<br />

w niskoprądowych instalacjach<br />

teletechnicznych i elektrycznych wykorzystywanych<br />

w budownictwie mieszkalnym<br />

PROMOCJA<br />

48 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 3.<br />

Rozdzielnica multimedialna<br />

MSF 42-mod.<br />

wielorodzinnym, gdzie przepisy regulują<br />

ustawowo dostęp do zakończenia kabli<br />

światłowodowych, koncentrycznych i kabli<br />

UTP oraz umieszczenia w szafce urządzeń<br />

aktywnych i pasywnych z zasilaniem elektrycznym.<br />

Aby spełnić wymagania prawa<br />

oraz potrzeby użytkowników, projektantów<br />

i monterów w nowej rozdzielnicy firmy<br />

ELEKTRO-PLAST zastosowano rozwiązania<br />

sprawiające, że jest to urządzenie elastyczne,<br />

„współpracujące” z monterem. Zaprojektowano<br />

ją tak, że montaż wyposażenia<br />

i kabli jest niezwykle prosty i szybki. Duża<br />

przestrzeń uzupełniona jest bogatą ofertą<br />

wyposażenia oraz prostotą i bezpieczeństwem<br />

montażu. W nowej rozdzielnicy MSF<br />

wszystkie niezbędne elementy montowane<br />

są w prosty sposób na metalowej płycie<br />

montażowej. Rozdzielnica multimedialna<br />

przystosowana jest do instalacji 12-portowego<br />

PATCH PANELA, który mocowany jest<br />

na płycie montażowej za pomocą spinek.<br />

Panel zawiera etykiety opisowe, co ułatwia<br />

uporządkowanie instalacji wewnątrz rozdzielnicy,<br />

ułatwia konfigurację i montaż<br />

gniazd sieci światłowodowej, komputerowej,<br />

telefonicznej, telewizji kablowej, systemu<br />

audio oraz alarmów. W PATCHPANELU<br />

krosowym można zamontować powszechnie<br />

stosowane gniazda multimedialne KEY-<br />

STONE m.in. typu F żeńskie (TV), RCA,<br />

światłowodowe SC, APC, LC duplex, USB,<br />

HDMI, RGB, BNC itp. Elastyczność montażu<br />

zapewniają zaciski N oraz PE umieszczone<br />

w listwach mocowanych na zatrzaski<br />

do podstawy rozdzielnicy. Wysokie bezpieczeństwo<br />

i przejrzystość montażu zapewnia<br />

oznaczenie sekcji N i PE kolorami oraz<br />

konstrukcja listew chroniąca przed przypadkowym<br />

dotknięciem. Aby skrócić czas<br />

Fot. 4<br />

MSF elektryczna<br />

3/42 - moduły<br />

montażu każda z szyn TH została wyposażona<br />

w system szybkiego mocowania – teraz<br />

wystarczy jeden obrót wkrętka aby wymontować<br />

zespół szyn z rozdzielnicy. Szyny TH<br />

połączone zostały za pomocą pionowych<br />

poprzeczek w specjalne „szelki”, dzięki czemu<br />

instalator zyskuje możliwość elastycznego<br />

uzbrojenia i okablowania rozdzielnicy.<br />

Pod szynami TH, kierując się sugestiami<br />

współpracujących z firmą profesjonalnych<br />

instalatorów, projektanci wygospodarowali<br />

obszar roboczy o wysokości 10 mm. Przytrzymanie<br />

przewodów za pomocą opasek<br />

samozaciskowych ułatwiają zabudowane<br />

w podstawach rozdzielnic wręby w kształcie<br />

litery T. Elastyczność montażu zapewnia<br />

również przepust kablowy mocowany na zatrzaski<br />

i przytrzymywany śrubami. Przy takim<br />

rozwiązaniu monter musi tylko zwolnić<br />

zatrzaski i wysunąć przepust z prowadnic,<br />

a po zabudowaniu aparatów i poprowadzeniu<br />

przewodów ponownie wsunąć przepust<br />

i unieruchomić go śrubami. Przepust posiada<br />

liczne osłabienia umożliwiające precyzyjne<br />

docięcie otworów do przewodów.<br />

Pewny i estetyczny montaż<br />

Projektanci rozdzielnic multimedialnych<br />

MSF pamiętali również o maksymalnym<br />

ułatwieniu i uproszczeniu montażu szaf<br />

do ścian. Montaż rozdzielnic do ścian pustych<br />

wykorzystuje wielokrotnie sprawdzone<br />

kotwy tworzywowe. Montaż w ścianach<br />

murowanych ułatwiają znajdujące się<br />

na wyposażeniu metalowe uchwyty. Aby<br />

zapewnić instalatorowi pewność montażu,<br />

konstruktorzy wprowadzili na kołnierzu rozdzielnicy<br />

oraz na wysuwanych przepustach<br />

wycięcia trasujące służące do obrysowania<br />

otworu montażowego. Ilość wycięć oraz ich<br />

położenie sprawiają, że nie jest konieczne<br />

łączenie ze sobą pojedynczych linii. W obudowę<br />

wbudowano rurkowy wskaźnik poziomu<br />

umożliwiający precyzyjne wypoziomowanie<br />

rozdzielnicy oraz metalowe łączniki<br />

umożliwiające montaż kilku szaf (energetycznej<br />

i multimedialnej) obok siebie<br />

z zachowaniem prawidłowych odległości.<br />

Podczas projektowania kierowano się nie<br />

tylko względami techniczno-montażowymi,<br />

wzięto także pod uwagę ergonomię użytkowania<br />

oraz design. Drzwiczki rozdzielnicy<br />

można zawiesić po obu stronach obudowy,<br />

co umożliwia wygodne otwieranie na odpowiednią<br />

w danym miejscu stronę. W tym<br />

duchu zaprojektowano również klamkę<br />

o niespotykanej w tego typu zastosowaniach<br />

konstrukcji, zapewniającą pewne zamknięcie<br />

drzwi bez możliwości przypadkowego<br />

ich otwarcia. Klamka może być dodatkowo<br />

zabezpieczona zamkiem. Dzięki opcjonalnemu<br />

zamkowi na kluczyk i systemowi plombowania<br />

maskownicy można zabezpieczyć<br />

rozdzielnię przed niepowołanym dostępem.<br />

Dodatkowym dużym atutem rozdzielnicy<br />

MSF jest jej kompatybilność z rozdzielnicą<br />

instalacji elektrycznej. Montowane obok siebie<br />

tworzą kompletne i estetyczne centrum<br />

domowej dystrybucji.<br />

•<br />

Fot. 5<br />

Fot. 6<br />

Gniazdo zasilające zamontowane<br />

na przepuście kablowym<br />

MSF Akcesoria montażowe<br />

i wyposażenie<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

49


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Bezpieczniki topikowe<br />

w ochronie instalacji<br />

fotowoltaicznych<br />

Instalacje fotowoltaiczne bazują na panelach fotowoltaicznych, kablach, bezpiecznikach,<br />

ogranicznikach przepięć i przekształtnikach mocy. Panele wykorzystując energię<br />

promieniowania słonecznego zamieniają ją w energię prądu elektrycznego (DC).<br />

Energia prądu elektrycznego wytworzona<br />

przez panele fotowoltaiczne<br />

dostarczana jest do przekształtnika,<br />

gdzie następuje zamiana na energię<br />

elektryczną prądu przemiennego<br />

(AC). Dla zapewnienia ochrony po-<br />

Fot.: EtiPolam<br />

Fot. 1.<br />

Systemy fotowoltaiczne<br />

bazujące na trzech lub<br />

więcej rzędach paneli<br />

połączonych równolegle<br />

muszą być wyposażone<br />

w zabezpieczenie za pomocą<br />

odpowiedniego bezpiecznika<br />

o charakterystyce<br />

szczególnych elementów instalacji fotowoltaicznej<br />

istotną rolę odgrywają bezpieczniki<br />

topikowe o charakterystyce gPV wchodzące<br />

w skład obwodów zabezpieczających system<br />

PV przed przetężeniem.<br />

Odpowiednie zabezpieczenie instalacji fotowoltaicznej<br />

przed zwarciem i przeciążeniem<br />

jest konieczne zwłaszcza, że na nieobciążonych<br />

zaciskach napięcie ma wartość znamionową.<br />

Jeżeli nastąpi zacienienie jednego<br />

z paneli to dochodzi w nim do zwarcia<br />

a w konsekwencji do przepływu prądu zwarciowego.<br />

Jest on sumą prądów płynących<br />

z innych łańcuchów paneli PV. Jeżeli dojdzie<br />

do uszkodzenia jednego z paneli to skutkiem<br />

będzie przepływ prądu zwarciowego pochodzącego<br />

najczęściej z głównej sieci zasilającej<br />

do układu paneli PV.<br />

Maksymalny prąd, jaki jest w stanie dostarczyć<br />

łańcuch fotowoltaiczny przy maksymalnej<br />

intensywności światła (prostopadłe<br />

padanie światła), wynosi około 110 % jego<br />

prądu znamionowego. Stanowi to jeden<br />

z kluczowych parametrów jaki trzeba wziąć<br />

pod uwagę na etapie doboru prawidłowego<br />

prądu znamionowego bezpiecznika. Na wartość<br />

prądu wytwarzanego w łańcuchu fotowoltaicznym<br />

znaczny wpływ ma natężenie<br />

promieniowania słonecznego oraz kąt, pod<br />

jakim promieniowanie słoneczne pada na ogniwa<br />

fotowoltaiczne.<br />

Jeżeli dojdzie do zwarcia bezpiecznik powinien<br />

być odporny na napięcie, które pochodzi<br />

od innych łańcuchów fotowoltaicznych. Napięcie<br />

znamionowe bezpiecznika musi być<br />

równe lub większe od napięcia bez obciążenia<br />

w tej części systemu, gdzie go zastosowano.<br />

Napięcie, które nie ma obciążenia jest nie<br />

większe niż 1,2 sumy napięć znamionowych<br />

paneli łańcucha. W przypadku gdy w łańcuchu<br />

fotowoltaicznym dojdzie do zwarcia,<br />

wszystkie łańcuchy, które są z nim połączone<br />

równolegle, będą zasilały swoim prądem<br />

zwarciowym uszkodzony łańcuch PV.<br />

W efekcie dla n połączonych równolegle<br />

łańcuchów fotowoltaicznych, w przypadku<br />

zwarcia w jednym łańcuchu, największy<br />

dopuszczalny prąd zwarciowy wynosi 1,1 ×<br />

(n –1) prądu zwarciowego jednego łańcucha<br />

fotowoltaicznego.<br />

Na etapie doboru bezpiecznika kluczowe<br />

miejsce zajmuje maksymalna temperatura<br />

otoczenia w jakiej będzie on pracował.<br />

Warto podkreślić, że temperatura ta z reguły<br />

pociąga za sobą konieczność obniżenia prądu<br />

znamionowego bezpiecznika. Praktyka<br />

dowodzi, że prąd znamionowy bezpiecznika<br />

zabezpieczającego łańcuch fotowoltaiczny<br />

powinien wynosić ok. 1,5–krotność prądu<br />

maksymalnego łańcucha.<br />

Bezpieczniki topikowe dla instalacji<br />

fotowoltaicznych<br />

Oferowane na rynku wkładki topikowe,<br />

które uwzględnia się jako zabezpieczenia<br />

główne instalacji fotowoltaicznych mają<br />

napięcia znamionowe 750 – 1100 VDC.<br />

Elementy tego typu montuje się w postawach<br />

bezpiecznikowych lub rozłącznikach<br />

a więc przekształtnik jest szybko odłączany<br />

od instalacji paneli fotowoltaicznych.<br />

Pozostałe wkładki topikowe wraz z odpo-<br />

50 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: EtiPolam<br />

REKLAMA<br />

Fot. 2.<br />

Wraz z wkładkami dobierany jest odpowiedni osprzęt.<br />

wiednimi rozłącznikami cechują się napięciem<br />

znamionowym 900 V i 1000 V DC.<br />

Ważna jest przy tym specjalna charakterystyka<br />

czasowo-prądowa t-I podobna<br />

do charakterystyki gR bezpieczników, które<br />

odpowiadają za zabezpieczanie elementów<br />

półprzewodników. Istotne jest przy tym,<br />

że znamionowe całki Joule’a przedłukowe<br />

i wyłączania mają bardzo niskie wartości.<br />

Wkładki topikowe przeznaczone do ochrony<br />

instalacji fotowoltaicznych są w stanie<br />

wyłączyć niewielkie uszkodzenia, które<br />

mogą być przyczyną awarii paneli fotowoltaicznych.<br />

Stąd też w myśl normy IEC<br />

60269-6 bezpieczniki nie przepuszczają<br />

prądu od 1,13 x I n. Z kolei do przepalenia<br />

dojdzie przy prądzie o wartości przekraczającej<br />

1,45 x I n. Jak już wiadomo jeżeli<br />

nastąpi zwarcie w jednym module dochodzi<br />

do przepływu prądu z połączonych sąsiednich<br />

łańcuchów do łańcucha gdzie nastąpiło<br />

zwarcie. Celem wyeliminowania takiego<br />

zjawiska zastosowanie znajdują wkładki cylindryczne<br />

o napięciu 1000 VDC dla prądu<br />

od 2 do 20 A (wkładki 25 A w przypadku<br />

900 VDC). Wytrzymują one warunkowy<br />

prąd zwarciowy wynoszący do 30 kA.<br />

Poziomy zabezpieczeń<br />

W praktyce mówi się o dwóch poziomach<br />

zabezpieczeń uzyskanych dzięki bezpiecznikom<br />

topikowym. Poziom II ma za zadanie<br />

zapewnienie ochrony głównej instalacji<br />

fotowoltaicznej. Zabezpieczenia tego typu<br />

zazwyczaj montuje się blisko zacisków<br />

wejściowych przekształtnika. Ważne jest<br />

aby wykonać elektryczne połączenie z rozłącznikami<br />

pierwszego poziomu. Dla prawidłowego<br />

montażu bezpieczników trzeba<br />

uwzględnić podstawy bezpiecznikowe.<br />

Bezpiecznik instaluje się na obu biegunach<br />

przekształtnika. Jeżeli przekształtnik jest<br />

uziemiony bezpiecznik instalowany jest<br />

tylko na jednym biegunie.<br />

Kluczowe miejsce zajmuje poziom I ochrony<br />

mający na celu wyłączanie prądów zwarciowych<br />

DC w obszarze, który znajduje się<br />

możliwie najbliżej paneli fotowoltaicznych.<br />

Kluczową rolę odgrywają przy tym specjalne<br />

bezpieczniki cylindryczne montowane<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

Kiedy należy stosować zabezpieczenie<br />

bezpiecznikami poszczególnych<br />

łańcuchów paneli fotowoltaicznych?<br />

Krzysztof Ćwidak<br />

Konsultant techniczny<br />

Siba Polska sp. z o.o.<br />

Jeżeli w łańcuchu fotowoltaicznym powstanie<br />

zwarcie to wszystkie łańcuchy, które są z nim połączone<br />

równolegle, zaczną zasilać swoim prądem<br />

zwarciowym uszkodzony łańcuch fotowoltaiczny.<br />

Zabezpieczenie poszczególnych łańcuchów<br />

paneli fotowoltaicznych bezpiecznikami gPV jest zalecane tylko wtedy gdy<br />

w baterii fotowoltaicznej są co najmniej 4 równoległe łańcuchy fotowoltaiczne.<br />

W przypadku liczby łańcuchów mniejszej niż 4 stosuje się tylko bezpieczniki<br />

na wejściu przekształtnika.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

51


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

w rozłączniku. Poziom I ma za zadanie fizyczne<br />

i elektryczne odłączenie każdego pojedynczego<br />

panelu. Istotne jest zainstalowanie rozłącznika<br />

na każdym z łańcuchów paneli.<br />

Fot.: Jean Mueller<br />

Fot.: Jean Mueller<br />

Przykłady doboru wkładek topikowych<br />

Dobór wkładek topikowych do instalacji fotowoltaicznych<br />

w oparciu o produkty firmy Jean<br />

Müller jest następujący. Dobierając wkładki<br />

gPV np. 10 x 38 mm przy określeniu minimalnego<br />

ich napięcia bierze się pod uwagę<br />

napięcie Uoc pojedynczego modułu pV, które<br />

jest mnożone przez ilość modułów w łańcuchu<br />

i razy współczynnik 1,2 – napięcie wkładki nie<br />

może być mniejsze od wyliczonego w ten sposób<br />

napięcia w łańcuchu. Na etapie obliczania<br />

prądu znamionowego wkładki In do ochrony<br />

łańcucha PV ważne jest spełnianie równania:<br />

(2,4xIsc modułu PV)>In>(1,4xIsc modułu<br />

PV). Duże instalacje PV mogą mieć zdecentralizowany<br />

system wielu małych falowników<br />

lub też jeden centralny falownik PV o mocy<br />

nawet kilkuset watów. W takim przypadku<br />

łączy się równolegle wiele łańcuchów paneli<br />

Fot. 3. Odpowiednie zabezpieczenie<br />

instalacji fotowoltaicznej przed<br />

zwarciem i przeciążeniem jest<br />

konieczne zwłaszcza, że na<br />

nieobciążonych zaciskach napięcie<br />

ma wartość znamionową.<br />

Fot. 4.<br />

fotowoltaicznych i wówczas występują prądy<br />

wynoszące nawet kilkaset A. Konieczne jest<br />

wtedy zastosowanie II stopnia zabezpieczeń.<br />

Uwzględnia się więc wkładki topikowe o charakterystyce<br />

gPV przy wielkości znormalizowanej<br />

NH1 od 32 do 160A na 750V i 1000V<br />

DC oraz wkładki NH, ale o wydłużonym korpusie.<br />

Są to wkładki NH1xl, NH2xl i NH3xl<br />

W wkładkach topikowych<br />

do instalacji fotowoltaicznych<br />

ważna jest specjalna<br />

charakterystyka czasowo-prądowa<br />

t-I podobna do charakterystyki gR<br />

bezpieczników, które odpowiadają<br />

za zabezpieczanie elementów<br />

półprzewodników.<br />

do 450A na 1100V DC i do 350A na 1500V DC.<br />

Mając do dyspozycji bezpieczniki CH 10 PV<br />

z oferty firmy Etipolam na etapie definiowania<br />

właściwości instalacji fotowoltaicznej<br />

ważne jest określenie parametru Isc (prąd<br />

zwarciowy-panel), a także ilości paneli oraz<br />

ich rzędów. W przypadku gdy ilość paneli<br />

jest większa od dwóch trzeba zastosować<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

W jaki sposób dobierać wkładki topikowe<br />

Roman Kłopocki,<br />

Product Manager,<br />

ETI Polam<br />

Wkładki topikowe, zarówno cylindryczne<br />

I-go poziomu CH jak<br />

i wkładki topikowe mocy II-go<br />

poziomu NH przeznaczone do<br />

ochrony przewodów rzędów (łańcuchów)<br />

modułów fotowoltaicznych posiadają charakterystykę<br />

czasowo-prądową (t-I) gPV wg normy PN-EN 60269-6.<br />

Jest to charakterystyka zbliżona do charakterystyki wkładek<br />

gR przeznaczonych do ochrony elementów półprzewodnikowych.<br />

Topiki tych wkładek wykonane są z czystego srebra<br />

i posiadają konstrukcję przewężeń pozwalającą na uzyskanie<br />

bardzo małych wartości całki Joule’a przy wyłączaniu prądu<br />

zwarciowego, który może być sumą prądów pochodzących od<br />

rzędów modułów PV połączonych równolegle płynących przez<br />

punkt zwarcia pomiędzy modułami PV. Wkładki te poddawane<br />

są specjalnym testom wg wyżej wymienionej normy. Jednym<br />

z najcięższych testów jest test na cykliczne zmienne obciążenie<br />

prądowe – 3000 cykli. Po tej próbie (po ochłodzeniu) badana<br />

jest ich charakterystyka t-I i nie może odbiegać od tej<br />

podanej w normie.<br />

Dobierając wkładkę topikową cylindryczną do ochrony przewodów<br />

rzędów modułów fotowoltaicznych PV należy wyznaczyć<br />

jej napięcie znamionowe Un i jej prąd znamionowy In.<br />

Aby tego dokonać trzeba znać : Napięcie obwodu otwartego<br />

modułu PV (nie obciążonego) – Uoc, Znamionowy prąd zwarciowy<br />

modułu PV- Isc, ilość modułów połączonych szeregowo<br />

w rzędzie – n.<br />

Napięcie znamionowe wkładki wyznacza się z zależności:<br />

Un = 1,2 x Uoc x n. Dobiera się wkładkę o najbliższym napięciu<br />

znamionowym wyższym lub równym napięciu Un.<br />

Prą znamionowy wkładki wyznacza się z zależności 2,4 x Isc<br />

> In > 1,4 x Isc. Dobiera się wkładkę o najbliższym większym<br />

prądzie znamionowym.<br />

Aby dobrać wkładkę topikową NH gPV – do zabezpieczania<br />

przewodów łączących moduły PV z falownikiem należy znać:<br />

Napięcie obwodu otwartego modułu PV (nie obciążonego) -<br />

Uoc, Znamionowy prąd zwarciowy modułu PV- Isc, ilość modułów<br />

połączonych szeregowo w rzędzie – n, ilość rzędów modułów<br />

PV połączonych równolegle – m.<br />

Napięcie znamionowe wkładki wyznacza się z zależności:<br />

Un = 1,2 x Uoc x n. Dobiera się wkładkę o najbliższym napięciu<br />

znamionowym wyższym lub równym napięciu Un.<br />

Prą znamionowy wkładki wyznacza się z zależności In > 1,5<br />

x Isc x m. Dobiera się wkładkę o najbliższym większym prądzie<br />

znamionowym. Firma ETI Polam dysponuje specjalną<br />

aplikacją w formacie EXCELA, która jest pomocna przy doborze<br />

powyższych wkładek do ochrony instalacji PV. Wystarczy<br />

w odpowiednie pola wstawić w/w wartości - Uoc, Isc, n, m<br />

i program automatycznie proponuje wartości prądu znamionowego<br />

i napięcia znamionowego wkładek CH gPV oraz NH gPV.<br />

Wkładki topikowe cylindryczne gPV do ochrony instalacji fotowoltaicznych<br />

PV oprócz przewagi ekonomicznej (są tańsze)<br />

mają istotną przewagę na wyłącznikami nadprądowym DC.<br />

Jak wiemy prąd przeciążenia modułu PV większy zaledwie<br />

o 20% od jego prądu znamionowego jest już prądem zwarciowym<br />

i powinien być wyłączony przez urządzenie zabezpieczające.<br />

Natomiast dostępne wyłączniki nadprądowe DC do ochrony<br />

instalacji fotowoltaicznych mają wyzwalacze zwarciowe<br />

o charakterystyce B lub C. Ich wyzwalacze zwarciowe posiadają<br />

zakres zadziałania dla charakterystyki B – od 3 do 5 In,<br />

a dla charakterystyki C – od 5 do 10 In. Ponadto wkładka<br />

topikowa cylindryczna gPV posiada kilkadziesiąt razy mniejszą<br />

wartość całki Joule’a niż wyłącznik nadprądowy przy tym<br />

samym spodziewanym prądzie zwarciowym co gwarantuje<br />

o wiele szybsze wyłączenie prądu zwarciowe od wyłącznika<br />

nadprądowego DC.<br />

52 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

bezpiecznik PV w rzędzie paneli In = 1,5 x Isc. Kluczowe miejsce<br />

zajmuje bezpiecznik PV w rzędzie paneli Un = 1,2 x Un x ilość paneli.<br />

Istotne jest przy tym uwzględnienie bezpiecznika PV w rzędach<br />

paneli do obu biegunów („+” i „-„). Jeżeli ilość rzędów paneli jest<br />

mniejsza niż 2 to zabezpieczenie PV nie jest wymagane. Z kolei gdy<br />

układ bazuje na trzech lub więcej rzędach paneli fotowoltaicznych,<br />

które są połączone równolegle trzeba uwzględnić w każdym rzędzie<br />

zabezpieczenie przy użyciu odpowiedniego bezpiecznika PV.<br />

REKLAMA<br />

Osprzęt montażowy wkładek topikowych<br />

Najprostsze elementy przeznaczone do montażu bezpieczników topikowych<br />

to uchwyty szczękowe, które zapewniają mocowanie wkładek<br />

topikowych cylindrycznych gPV o wymiarze 10 x 38 mm na izolowanej<br />

powierzchni płaskiej. W określonych aplikacjach elementy tego typu są<br />

w stanie zastąpić gniazdo bezpiecznikowe lub rozłącznik bezpiecznikowy.<br />

Podłączenie przewodów do uchwytów bazuje na lutowaniu.<br />

Wkładki topikowe mogą być instalowane w specjalnych modułowych<br />

rozłącznikach jedno- lub dwupolowych. W zależności od modelu wybrać<br />

można wkładkę montowaną na szynie 35 mm lub na płycie montażowej.<br />

Oprócz tego zastosowanie znajdują rozłączniki na napięcia<br />

1000 VDC (do 20 A) i 900 VDC (dla wkładek 25 A). Przydatne rozwiązanie<br />

stanowi wskaźnik zadziałania za pomocą diody LED. Trzeba<br />

podkreślić, że w kontekście właściwości prądu stałego o relatywnie dużym<br />

napięciu, rozłączników tego typu nie należy załączać i rozłączać<br />

w momencie obciążenia. Istotne jest, że wkładek topikowych o innych<br />

charakterystykach niż gPV nie można stosować w systemach ochrony<br />

paneli fotowoltaicznych.<br />

Podsumowanie<br />

Systemy fotowoltaiczne bazujące na trzech lub więcej rzędach<br />

paneli połączonych równolegle muszą być wyposażone w zabezpieczenie<br />

za pomocą odpowiedniego bezpiecznika o charakterystyce<br />

gPV. Z kolei instalacje mające mniej niż 3 rzędy paneli nie są<br />

w stanie generować prądów udarowych, które mogą być przyczyną<br />

uszkodzenia przewodów lub paneli.<br />

Zazwyczaj przy zabezpieczaniu przed przetężeniem przewodów,<br />

paneli fotowoltaicznych jednego rzędu zastosowanie znajdują 2<br />

bezpieczniki uwzględniane na obu biegunach. W przypadku awarii<br />

bezpieczniki odcinają uszkodzony rząd paneli zatem pozostałe rzędy<br />

paneli mogą kontynuować pracę.<br />

Osobne zagadnienie stanowi ochrona instalacji fotowoltaicznych<br />

przed przepięciami. W ochronie tego typu zastosowanie zazwyczaj<br />

znajdują modułowe ograniczniki przepięć. Zyskuje się więc ochronę<br />

przed przepięciami łączeniowymi pochodzącymi od wyładowań<br />

atmosferycznych pośrednich lub bezpośrednich. Ograniczniki tego<br />

typu znajdują zastosowanie zarówno w obiektach wyposażonych<br />

w instalację odgromową jak i funkcjonujących bez instalacji odgromowych.<br />

Typowy ogranicznik cechuje się klasą B+C tym samym<br />

spełnia wymogi klas I i II. Maksymalne napięcie pracy ciągłej wynosi<br />

1060 VDC przy poziomie napięcia ochrony nie przekraczającym<br />

2,5 kV. Prąd próbny (10/350) I peak wynosi z kolei 8 kA a prąd<br />

maksymalny (8/20) I max osiąga 40 kA przy prądzie próbnym (8/20)<br />

In wynoszącym 20 kA. W zakresie parametrów istotną rolę odgrywa<br />

dobezpieczenie 125 AgL. Czas odpowiedzi nie przekracza 25 ns.<br />

<br />

Damian Żabicki<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

53


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

SIBA – nasze zabezpieczenie,<br />

twoja korzyść<br />

„Nasze zabezpieczenie, twoja korzyść” to idea przyświecająca firmie SIBA, od prawie 70 lat<br />

specjalizującej się w produkcji bezpieczników topikowych.<br />

PROMOCJA<br />

Firma SIBA jest jednym z najwszechstronniejszych<br />

i zarazem największych<br />

europejskich producentów tych wyrobów.<br />

Wytwarza bezpieczniki wysokonapięciowe,<br />

niskonapięciowe, miniaturowe,<br />

subminiaturowe. W katalogach<br />

firmy wymienionych jest ponad 14500<br />

rodzajów wkładek topikowych, podstaw<br />

bezpiecznikowych i elementów<br />

uzupełniających. Poniżej prezentujemy<br />

najpopularniejsze grupy produktów<br />

z oferty SIBA.<br />

chyłki w osi prądów według wymagań tej normy<br />

nie powinny przekraczać 7%. Tolerancja ta dla<br />

wkładek NH firmy SIBA nie przekracza 5%.<br />

Bezpieczniki ultraszybkie<br />

Bezpieczniki o charakterystyce bardzo szybkiej<br />

(ultra szybkie) - aR lub gR przeznaczone są<br />

do ochrony elementów półprzewodnikowych tj.<br />

diod i tyrystorów pracujących w specjalnych warunkach.<br />

Charakteryzują się wysoką zwarciową<br />

zdolnością wyłączania, silnie ograniczając prądy<br />

zwarciowe, przy jednocześnie minimalnej ilości<br />

energii cieplnej (całka Joule’a-I2t) wydzielanej<br />

podczas zwarcia.<br />

Produkowane są przez firmę SIBA w bardzo szerokim<br />

zakresie prądów, napięć, charakterystyk,<br />

wymiarów gabarytowych oraz sposobów mocowania:<br />

za pomocą zacisków śrubowych, w podstawach<br />

lub w gniazdach bezpiecznikowych.<br />

Oferty producentów obejmują nie tylko wkładki<br />

bezpiecznikowe, ale także związane z nimi podstawy<br />

i gniazda bezpiecznikowe.<br />

Bezpieczniki wysokonapięciowe prądu<br />

przemiennego<br />

Bezpieczniki wysokonapięciowe ograniczające<br />

ogólnego stosowania najczęściej wykorzystywane<br />

są do zabezpieczania sieci energetycznych<br />

średniego napięcia i transformatorów energetycznych<br />

przed skutkami zwarć na zaciskach<br />

i w uzwojeniach transformatorów. Bezpieczni-<br />

Fot. 1.<br />

Jedną ze specjalizacji firmy SIBA<br />

są bezpieczniki do ochrony<br />

instalacji fotowoltaicznych.<br />

NH wkładki topikowe niskiego<br />

napięcia<br />

Firma SIBA oferuje wkładki topikowe<br />

niskiego napięcia NH różnych wielkości<br />

i w różnych wykonaniach. Główny<br />

element wkładki topikowej, topik, jest<br />

bezpośrednio połączony ze stykami nożowymi<br />

za pomocą zgrzewania punktowego.<br />

Korpus izolacyjny wykonywany<br />

jest z wysokiej jakości ceramiki o dużej<br />

wytrzymałości na naprężenia i odporności<br />

na szok termiczny, gwarantując niezawodne<br />

działanie wkładki topikowej.<br />

Do gaszenia łuku elektrycznego zastosowano<br />

zagęszczany piasek kwarcowy<br />

o odpowiednio dobranej ziarnistości.<br />

Aby uzyskać pewność odczytu zadziałania<br />

wkładki, firma SIBA zastosowała<br />

podwójny wskaźnik zadziałania, KOM-<br />

BIMELDER, stanowiący połączenie<br />

standardowego i czołowego wskaźnika<br />

zadziałania.<br />

Wkładki topikowe niskiego napięcia NH<br />

firmy SIBA oferowane są w wykonaniu<br />

z zaczepami izolowanymi ISOMET oraz<br />

z zaczepami nie izolowanymi. Wkładki<br />

są odporne na korozję.<br />

Charakterystyki czasowo-prądowe wkładek<br />

gG firmy SIBA są przedstawione<br />

jako wartości średnie. Są one usytuowane<br />

w środku pasm charakterystyk wyłączania<br />

podanych w IEC 60269-2. Odkami<br />

tego typu zabezpiecza się również baterie<br />

kondensatorów. Bezpieczniki wysokonapięciowe<br />

o specjalnych charakterystykach służą do zabezpieczania<br />

obwodów z silnikami wysokonapięciowymi.<br />

Inna grupa bezpieczników wysokonapięciowych,<br />

na prądy znamionowe zazwyczaj<br />

mniejsze niż 1 A, przeznaczona jest do zabezpieczania<br />

sieci średniego napięcia przed zwarciami<br />

w przekładnikach napięciowych. Zastosowanie<br />

bezpieczników pozwala ograniczyć prądy zwarciowe<br />

w sieciach średnich napięć i zmniejszyć<br />

uszkodzenia spowodowane zwarciami.<br />

Wkładki topikowe wysokonapięciowe montowane<br />

są zazwyczaj w ważnych instalacjach,<br />

w których praca nie powinna być przerywana<br />

z powodu niesprawności zainstalowanej aparatury.<br />

Dlatego produkty te powinny być przystosowane<br />

do wieloletniego niezawodnego działania.<br />

Produkowane w firmie SIBA bezpieczniki wysokonapięciowe<br />

przewidziane są na 30 lat pracy<br />

w obwodzie. Osiągnięto to poprzez zapewnienie<br />

pełnej szczelności produkowanych wkładek wysokonapięciowych,<br />

niezależnie od rodzaju wykonania.<br />

W procesie produkcji, na specjalnym<br />

stanowisku, sprawdzana jest szczelność każdej<br />

wyprodukowanej wkładki wysokonapięciowej.<br />

Bezpieczniki do zabezpieczeń systemów fotowoltaicznych<br />

Firma SIBA to światowy lider w ochronie systemów<br />

fotowoltaicznych bezpiecznikami. Inżynierowie<br />

z działu badawczo-rozwojowego<br />

firmy SIBA we współpracy z największymi<br />

światowymi producentami systemów fotowoltaicznych<br />

(PV) uczestniczą we wprowadzaniu<br />

najnowszych rozwiązań dotyczących systemów<br />

fotowoltaicznych. Stwierdzono, że użycie standardowych<br />

bezpieczników nie zapewnia prawidłowej<br />

ochrony. Opracowanie odpowiednich<br />

bezpieczników wymagało znajomości podstaw<br />

całego systemu oraz rozumienia wszystkich jego<br />

parametrów. Do zabezpieczania systemów fotowoltaicznych<br />

w firmie SIBA produkowane są<br />

wkładki topikowe cylindryczne i nożowe.<br />

Red.<br />

<br />

Na podstawie materiałów SIBA<br />

54 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


Nasze bezpieczniki<br />

zapewniają bezpieczeństwo<br />

ludziom, maszynom, systemom.<br />

Niezawodnie.<br />

Ty możesz spokojnie zająć się firmą.<br />

Nasze zabezpieczenie - Twoja korzyść<br />

SIBA Polska sp. z o.o.<br />

ul. Grzybowa 5G, 05-092 Łomianki, Dąbrowa Leśna<br />

tel.: 22 832 14 77, fax: 22 833 91 18<br />

e-mail: siba@sibafuses.pl • www.siba-bezpieczniki.pl<br />

Bezpieczniki


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Systemy tras kablowych<br />

do trudnych miejsc konstrukcyjnych<br />

i eksploatacyjnych<br />

W ciągu ostatnich lat na rynku pojawiło się wiele nowatorskich rozwiązań, które<br />

pozwalają na organizowanie przewodów w instalacjach systemów elektrycznych<br />

i sterujących. Oferta w tym zakresie jest bardzo obszerna, przez co trasy kablowe<br />

można ściśle dostosować do konkretnych warunków obiektowych.<br />

Fot.: Technodat<br />

Przejścia przez dach<br />

Specjalne rozwiązanie oferuje się<br />

z myślą o przejściach przewodów<br />

przez dach. Stąd też niejednokrotnie<br />

zastosowanie znajdują przepusty<br />

do dachów dwuspadowych. Zakres<br />

zastosowania obejmuje dachy o kącie<br />

nachylenia od 20° do 50°. W zależności<br />

od potrzeb wybrać można rozwiązanie<br />

bazujące na jednym lub kilku<br />

króćcach z rurami termokurczliwymi.<br />

W niektórych wersjach przepustów<br />

przewidziano specjalny wkład uszczel-<br />

Systemy do ciągów komunikacyjnych<br />

Specjalne systemy koryt kablowych zaprojektowano<br />

z myślą o ciągach komunikacyjnych.<br />

Na kompletne rozwiązanie tego typu składa<br />

się przede wszystkim koryto kablowe wyposażone<br />

z obu stron w perforację łączeniową.<br />

Z kolei przegrody pozwalają na rozdzielenie<br />

od siebie kabli i przewodów o różnych poziomach<br />

napięcia lub funkcjach. Łączniki boczniający<br />

lub dławik PG. Wkład uszczelniający<br />

może być również dzielony. Odpowiedni<br />

przepust wybrać można do dachu płaskiego.<br />

W zależności od modelu zastosowanie znajdują<br />

wersje z kołnierzem lub standardową<br />

papą do połączenia z pokryciem dachu.<br />

Jako zalety przepustów dachowych należy<br />

wymienić przede wszystkim możliwość dostosowania<br />

niemal do każdej konstrukcji dachu,<br />

łatwe wprowadzanie kabli, ewentualne<br />

późniejsze zmiany ilości i średnic kabli przy<br />

zastosowaniu systemu z wkładem wymiennym,<br />

a także możliwość zmiany kierunku<br />

i wysokości konstrukcji również po montażu.<br />

Przepusty dostępne są w średnicach 100, 150,<br />

200 i 300 mm.<br />

56 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

ne umieszcza się w ścianie korytka kablowego<br />

i przykręca odpowiednimi śrubami. W następnej<br />

kolejności wkładany jest odpowiedni<br />

wspornik pokrywy. Jako elementy systemów<br />

koryt zastosowanie znajdują łuki 90°, trójniki<br />

dostawne do montażu poziomego i pionowego<br />

oraz pokrywy z zaciskami sprężynowymi<br />

do bezśrubowego montażu pokrywy. Nie<br />

mniej ważne są pokrywy do łuku oraz pokrywy<br />

do trójników dostawnych.<br />

Kompaktowe kasety podłogowe<br />

W zakresie kompaktowych kaset podłogowych<br />

interesujące rozwiązanie stanowi kompletna<br />

kaseta, która może być bezpośrednio<br />

montowana w chudziaku (wylewce). Istotną<br />

rolę odgrywa zatem zastosowanie fabrycznego<br />

elementu szalunkowego. W zależności<br />

od aplikacji kasetę nabyć można w wersji dla<br />

dużych obciążeń lub dla obciążeń przewidywanych<br />

w biurowych ciągach komunikacyjnych.<br />

Ważne jest, że kaseta nie wymaga<br />

poziomowania przed wylewaniem końcowej<br />

warstwy jastrychu (betonu). Z kolei przy<br />

montażu w podłodze nie ma potrzeby stosowania<br />

dodatkowych elementów. Odpowiednie<br />

kasety wybierane są również w przypadku<br />

podłóg czyszczonych na sucho lub<br />

mokro. Oprócz tego wybrać można kasetę<br />

kompaktową z pokrywą uchylną oraz kasetę<br />

z tubusem. W przypadku kaset uchylnych<br />

jest możliwe wypełnienie parkietem lub kamieniem<br />

a kasety w wersji z tubusem mają<br />

wypełnienie ze stali nierdzewnej.<br />

Kanały podłogowe nabyć można jako<br />

wersje związane z jastrychem. Rozwiązania<br />

tego typu są przeznaczone do montażu<br />

bezpośrednio na betonie (chudziaku)<br />

do łączenia z jastrychem. Maksymalne<br />

obciążenie najczęściej wynosi 1,5 kN. Jako<br />

najważniejsze zalety kanałów podłogowych<br />

związanych z jastrychem należy wymienić<br />

przede wszystkim możliwość rewizji<br />

na całej długości nawet po połączeniu<br />

z jastrychem. Tym sposobem rozwiązanie<br />

tego typu pozwala na szybkie modyfikowanie<br />

w instalacji elektrycznej, która jest<br />

już ułożona. Kanały dostępne są w szerokościach<br />

200, 300 oraz 400 mm przy<br />

standardowej długości 2000 mm. W razie<br />

potrzeby nabyć można kanały wykonane<br />

z tworzywa sztucznego lub z metalu. Oferowana<br />

jest również wersja z pełnym kanałem<br />

metalowym. Typowy kanał zapewnia<br />

montaż kaset i puszek podłogowych<br />

Fot. 1.<br />

Odpowiednie elementy systemu koryt kablowych pozwalają na obejście innych<br />

elementów instalacyjnych.<br />

Fot. 2. Przydatne rozwiązanie stanowią Fot. 3.<br />

rozwiązania w zakresie piętrowego<br />

układania koryt.<br />

zarówno okrągłych jak i czworokątnych<br />

przy różnym rodzaju wykończeń podłogi.<br />

Przepusty przez ścianę<br />

Na rynku oferowane są specjalne przepusty<br />

pozwalające na bezpieczne przeprowadzenie<br />

kabli przez ścianę. W wielu rozwiązaniach<br />

zastosowanie znalazło bagnetowe zamknięcie<br />

zapewniające szybki montaż zakończony<br />

po obrocie pokrywy o 30˚. Standardowe<br />

uszczelnienie bazuje na technice termokurczliwej<br />

jednak można uwzględnić zimnokurczliwą<br />

technologię uszczelnień.<br />

Typowy system przepustów składa się ze<br />

szczelnego kołnierza wykonanego jako pojedynczy<br />

lub podwójny. Szczelne kołnierze<br />

zazwyczaj są dostarczane w długości odpowiadającej<br />

grubości ściany. Jeżeli przeprowadzana<br />

będzie większa ilość przewodów to<br />

jest możliwy montaż szczelnych kołnierzy<br />

w bloki. Dzięki ściętym narożnikom optymalnie<br />

jest kontrolowane zagęszczenie betonu<br />

wokół przepustu kablowego. Przepusty<br />

kablowe dostarczane są wraz z pokrywami<br />

zamykającymi i folią ochronną. Kompletne<br />

systemy przepustów kablowych uwzględniają<br />

wiele wariantów i możliwości połączeń.<br />

Fot.: Technodat<br />

Specjalne systemy tras kablowych<br />

przeznaczone są do trudnych<br />

warunków eksploatacyjnych.<br />

Stąd też nabyć można kołnierze pojedyncze,<br />

podwójne, skośne i zewnętrzne. Oprócz tego<br />

dostarczane są odpowiednie pokrywy przeznaczone<br />

na przyłączenie rur lub innego systemu<br />

ochrony kabli.<br />

Konstrukcje odporne na ogień<br />

i przegrody ognioodporne<br />

Obiekty o podwyższonych wymaganiach<br />

przeciwpożarowych wymagają systemów<br />

podtrzymania funkcji instalacji elektrycznych<br />

w przypadku wystąpienia pożaru.<br />

Istotnym dokumentem, który precyzuje<br />

szczegółowe wymagania w tym zakresie jest<br />

norma DIN 4102-12 wymieniająca klasy<br />

E30, E60, E90. Klasy te oznaczają wymagany<br />

czas poprawnego działania linii kablowej<br />

podczas pożaru odpowiednio w ciągu co<br />

najmniej 30, 60 i 90 minut. W efekcie zastosowanie<br />

znajdują odpowiednie systemy tras<br />

kablowych. Szerokość typowego koryta kablowego<br />

tego typu wynosi do 300 mm przy<br />

wysokości ściany bocznej 60 mm. Uwzględnia<br />

się przy tym blachę o grubości 1,5 mm<br />

co zapewnia maksymalną masę kabli wynoszącą<br />

10 kg/m. Z reguły wykorzystuje się<br />

uchwyty o maksymalnej odległości 1,2 m.<br />

Fot.: TProtecol Fot.: TProtecol<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

57


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 4.<br />

Fot. 5.<br />

Kluczowe miejsce zajmują odpowiednie kształtki koryt kablowych.<br />

Odpowiednie elementy montażowe pozwalają na instalację tras kablowych<br />

w uwzględnieniem warunków obiektowych.<br />

Pomosty kablowe mają natomiast szerokość<br />

do 400 mm przy wysokości ściany bocznej<br />

60 mm.<br />

Interesujące rozwiązanie stanowią ognioodporne<br />

powłoki pęczniejące znajdujące<br />

zastosowanie we wnętrzach budynków.<br />

Dzięki nim zapobiega się zapaleniu kabli<br />

od zewnętrznego ognia oraz w przypadku<br />

zwarcia lub przegrzania kabli. Oprócz tego<br />

przegrody zapobiegają rozprzestrzenianiu<br />

płomienia po palnej izolacji kabli i pożaru<br />

przez kapiącą palącą się izolacje. Rozwiązania<br />

tego typu uznawane są za alternatywę<br />

dla innych biernych zabezpieczeń ppoż.<br />

Na uwagę zasługuje czas schnięcia, który<br />

przy temp. otoczenia 23°C oraz wilgotności<br />

względnej wynosi około 6 h, natomiast po 4<br />

dniach powłoka jest całkowicie sucha.<br />

Ognioodporne masy szpachlowe stosowane<br />

jako powłoki pęczniejące pod wpływem ognia<br />

znajdują zastosowanie przy uszczelnieniu<br />

przepustów instalacyjnych oraz dylatacji<br />

w klasach odporności ogniowej EI60 lub<br />

EI120. Uszczelnienie jest wykonywane poprzez<br />

szpachlowanie masą gotową do użycia.<br />

Fot.: Technodat Fot.: OBO Bettermann<br />

Systemy pyłoszczelne<br />

Z pewnością w wybranych branżach przemysłu<br />

zastosowanie znajdą korytka kablowe<br />

pyłoszczelne. Podstawę systemu stanowią<br />

korytka pełne, które różnią się między<br />

sobą rozmiarami. Oprócz tego niezbędne<br />

są pokrywy oraz listwy uszczelniające. Korytka<br />

tego typu łączy się za pomocą łączników.<br />

Inne elementy pozwalają na dostosowanie<br />

trasy z korytek pyłoszczelnych<br />

do konkretnych kształtów. Są to akcesoria<br />

takie jak narożniki 45º, kształtki i pokrywy<br />

typu „T”, trójniki, czwórniki, łuki wznoszące<br />

i opadające, a także kształtki zakańczające.<br />

Korytka pyłoszczelne dostępne są<br />

również w wersji samonośnej.<br />

Interesujące rozwiązania stanowią korytka<br />

elastyczne z taśmą samoprzylepną. Taśma<br />

wykonana jest w formie pianki, dlatego też<br />

montaż na nierównych powierzchniach jest<br />

znacznie ułatwiony. Korytka tego typu znajdują<br />

zastosowanie przede wszystkim w instalacjach<br />

automatyki przemysłowej, np. przy<br />

przeprowadzaniu kabli z paneli kontrolnych<br />

do szaf sterowniczych.<br />

Systemy o wysokiej wytrzymałości<br />

W miejscach o agresywnym środowisku zastosowanie<br />

znajdują drabinki, korytka oraz<br />

osprzęt montażowy, na które są nakładane<br />

powłoki o wysokim stopniu ochrony przed<br />

korozją. Powłokami tego typu to najczęściej<br />

stopy cynku (95%) i aluminium (5%), co<br />

umożliwia uzyskanie dwustopniowej ochrony<br />

antykorozyjnej aktywnej i pasywnej. Wraz<br />

z upływem czasu pokrycie ciemnieje i przybiera<br />

kolor dwutlenku aluminium.<br />

Warstwa osłonowa z dwutlenku aluminium<br />

stanowi skuteczną barierę antykorozyjną<br />

pomiędzy elementami stalowymi tras kablowych<br />

a atmosferą.<br />

Jako zalety wynikające ze stosowania rozwiązań<br />

tego typu należy wymienić gładkie<br />

powierzchnie pomimo pokrycia elementów<br />

odpornymi powłokami. Oprócz tego<br />

w trakcie układania kabli występują mniejsze<br />

siły tarcia, a zatem zmniejsza się ryzyko<br />

uszkodzenia zewnętrznej izolacji. Warto<br />

podkreślić, że trwałość tras kablowych ze<br />

specjalnymi powłokami jest nawet 4-krotnie<br />

większa w porównaniu z systemami<br />

wykonywanymi ze stali cynkowanych, przy<br />

uwzględnieniu tej samej grubości pokrycia.<br />

Wszystkie materiały takie jak cynk,<br />

aluminium i stal, z których są wykonywane<br />

specjalne trasy kablowe, po okresie<br />

ich użytkowania mogą być bez problemu<br />

i wysokich kosztów utylizowane. Przydatne<br />

rozwiązanie stanowią łączniki na zatrzask<br />

umożliwiające montaż sąsiednich korytek<br />

kablowych bez zastosowania śrub i specjalnych<br />

narzędzi. Tym sposobem zyskuje<br />

się skrócenie czasu montażu nawet o 35<br />

% co jest szczególnie istotne w przypadku<br />

dużych inwestycji i prowadzi do uzyskania<br />

znacznych oszczędności w trakcie instalowania<br />

trasy kablowej.<br />

<br />

Damian Żabicki<br />

58 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


IDEAL TECHNICAL SOLUTIONS<br />

to marka oferująca szeroki wybór innowacyjnych<br />

produktów z zakresu elektrycznej aparatury<br />

modułowej.<br />

NOWA<br />

ELEKTRYCZNA APARATURA MODUŁOWA<br />

Wcześniej produkty z zakresu aparatury modułowej oferowaliśmy pod<br />

marką Kanlux. Chcąc sprostać intensywnemu rozwojowi tego segmentu<br />

rynku oraz oczekiwaniom naszych klientów stworzyliśmy nową markę.<br />

Dzięki takiemu rozwiązaniu wysokiej jakości produkty marki IDEAL<br />

TECHNICAL SOLUTIONS dotrą do jeszcze szerszego grona specjalistów.<br />

Proponowana przez nas aparatura została gruntownie przebadana<br />

w profesjonalnych certyfikowanych laboratoriach i w związku z tym,<br />

posiada odpowiednie certyfikaty wymagane na rynku europejskim.<br />

Naszym klientom zapewniamy obsługę i wsparcie inżynierskie przez cały<br />

cykl życia produktu, włączając w to sprofilowane usługi posprzedażowe<br />

(doradztwo techniczne) oraz do 5 lat gwarancji na nasze produkty.<br />

MARKA sprawdzony partner<br />

www.IDEAL-TS.PL


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

IDEAL TECHNICAL<br />

SOLUTIONS<br />

- nowa marka - sprawdzony partner<br />

IDEAL TECHNICAL SOLUTIONS to marka oferująca szeroki wybór innowacyjnych<br />

produktów z zakresu elektrycznej aparatury modułowej.<br />

Wcześniej produkty z zakresu aparatury<br />

modułowej oferowaliśmy pod marką<br />

Kanlux. Chcąc sprostać intensywnemu<br />

rozwojowi tego segmentu rynku<br />

oraz oczekiwaniom naszych klientów<br />

wyodrębniliśmy nową markę. Dzięki<br />

takiemu rozwiązaniu IDEAL TECH-<br />

NICAL SOLUTIONS – stanie się konkurencyjną<br />

marką na rynku elektrycznej<br />

aparatury modułowej.<br />

Proponowana przez nas aparatura została<br />

gruntownie przebadana w profesjonalnych<br />

certyfikowanych laboratoriach<br />

i w związku z tym, posiada<br />

odpowiednie certyfikaty wymagane<br />

na rynku europejskim.<br />

Naszym klientom zapewniamy obsługę<br />

i wsparcie inżynierskie przez<br />

cały cykl życia produktu, włączając<br />

w to usługi posprzedażowe (doradztwo<br />

techniczne) oraz do 5 lat gwarancji<br />

na nasze produkty.<br />

Portfolio Produktów<br />

Podstawowy asortyment nowej marki<br />

to aparatura modułowa z zakresu<br />

wyłączników nadprądowych (MCB),<br />

wyłączników różnicowoprądowe<br />

(MCCB), wyłączników różnicowoprądowych<br />

z członem nadprądowym<br />

(RCBO) oraz rodzina ochronników<br />

przeciwprzepięciowych opartych<br />

o technologię warystorową.<br />

Dodatkowo zakres produktów uzupełniają<br />

aparaty łączeniowe – rozłączniki<br />

izolacyjne, sterujące – styczniki modułowe<br />

i sygnalizacyjne – wskaźniki<br />

obecności napięcia.<br />

Plany dla IDEAL TECHNICAL SO-<br />

LUTIONS obejmują dynamiczny rozwój<br />

portfolio produktowego, które w najbliższym<br />

czasie zostanie uzupełnione o aparaturę z zakresu<br />

bezpieczników topikowych, elementów<br />

sterowania obwodami elektrycznymi (przekaźniki<br />

czasowe i priorytetowe) oraz o obudowy<br />

rozdzielnic elektrycznych, zgodnych<br />

z najnowszą normą EN 61439-3.<br />

wyłączniki nadprądowe (MCB) marki<br />

IDEAL Technical Solutions<br />

Pierwszą rodziną aparatów, którą chcemy zaprezentować<br />

w marce IDEAL Technical Solutions<br />

są wyłączniki nadprądowe (MCB) w zakresie<br />

prądów znamionowych 1-63A, Typ B<br />

i C, Icn=6000 A.<br />

Wyłączniki instalacyjne nadmiarowo-prądowe<br />

służą głównie do ochrony instalacji oraz<br />

urządzeń przed dwoma typami stanów awaryjnych<br />

występujących w obwodach elektrycznych:<br />

stan przeciążenia oraz stan zwarcia.<br />

Aparaty nadmiarowo-prądowe, mogą także<br />

służyć do realizacji samoczynnego wyłączenia<br />

zasilania w przypadku uszkodzenia izolacji<br />

podstawowej w urządzeniach I klasy izolacji.<br />

Poprawne działanie aparatu w przypadku stanu<br />

przeciążenia zapewnia wyzwalacz termiczny<br />

(tzw. przeciążeniowy). Zbudowany w oparciu<br />

o bimetal, który w przypadku przepływu<br />

prądów przekraczających prąd znamionowy<br />

w niewielkim zakresie, wygina się powodując<br />

zadziałanie na mechanizm wyłącznika.<br />

Skutkuje to wyzwoleniem aparatu do pozycji<br />

„otwarty”. Dla charakterystyki B i C umowny<br />

prąd niezadziałania wyzwalacza termicznego<br />

w czasie krótszym niż jedna godzina wynosi<br />

1,13 x In. Natomiast umowny prąd zadziałania<br />

w czasie krótszym niż jedna godzina wynosi<br />

1,45 x In.<br />

Poprawne działanie aparatu w przypadku<br />

stanu zwarcia zapewnia wyzwalacz elektromagnetyczny<br />

(tzw. zwarciowy). Wyzwalacz<br />

zwarciowy zapewnia możliwość automatycznego<br />

wyłączenia zabezpieczanych obwodów<br />

w przypadku prądów wielokrotnie przekraczających<br />

wartość prądu znamionowego In.<br />

W tym przypadku wyróżniamy charakterystyki<br />

prądowe typu B i C.<br />

Aparaty o charakterystyce typu B, posiadają<br />

zakres działania wyzwalacza zwarciowego<br />

w zakresie od 3 do 5 x In, natomiast aparaty<br />

typu C zakres działania to od 5 do 10 x In.<br />

W związku z tym aparaty typu B wykorzystuje<br />

się najczęściej w instalacjach elektrycznych<br />

do ochrony obwodów urządzeń domowych<br />

takich janp. domowe systemy oświetlenia,<br />

pralki, grzejniki domowe, sprzęt RTV-AGD,<br />

natomiast aparaty typu C wykorzystuje się<br />

w przypadku obwodów o dużych prądach<br />

rozruchowych tzw.” ciężkim starcie” (silniki<br />

średniej mocy , duże grupy oświetlenia zasilanego<br />

przez transformatory bądź zasilacze).<br />

60 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Podstawowe parametry:<br />

Standard Zgodność z EN /<br />

IEC60898-1<br />

Znamionowa zwarciowa<br />

6kA<br />

zdolność łączeniowa<br />

Typ ochrony Przed przeciążeniem<br />

i zwarciem<br />

Prąd znamionowy In 1,2,3,4,6,10,13,16,20,25,<br />

32,40,50,63A<br />

Napięcie znamionowe: 1 biegun<br />

230/400V AC 50/60Hz<br />

znamionowe: 3 bieguny,<br />

400V AC 50/60Hz<br />

Znamionowe napięcie<br />

izolacji Ui: 500V<br />

Napięcie znamionowe<br />

udarowe wytrzymywane<br />

Uimp: 6000V<br />

klasa ograniczenia<br />

energii: 3<br />

Temperatura pracy -5°C do +40°C zgodnie<br />

z EN / IEC60898<br />

Charakterystyka Zakres działania<br />

wyzwalacza terminczego:<br />

(1.13-1.45) x In<br />

Zakress działania<br />

wyzwalacza<br />

magnetycznego B:<br />

(3-5) x In<br />

Zakress działania<br />

wyzwalacza<br />

magnetycznego C:<br />

(5-10) x In<br />

Liczba biegunów<br />

1P, 3P<br />

Typ wyzwalacza Termiczny / Magnetyczny<br />

Szyna łączeniowa: Widełkowa i PIN<br />

Pojemność zacisków 16mm2 linka lub 25mm2<br />

drut do 25A<br />

25mm2 linka lub 35mm2<br />

drut dla zakresu In 32A<br />

do 63A<br />

Stopień ochrony IP<br />

IP20<br />

Montaż<br />

na szynie 35mm DIN<br />

Szerokość aparatu 17.5mm na biegun<br />

Charakterystyki<br />

czasowo-prądowe:<br />

Wyłączniki nadmiarowo-prądowe w ofercie IDEAL Technical Solutions oprócz spełnienia<br />

podstawowych parametrów odnośnie zabezpieczeń posiadają szereg dodatkowych funkcjonalności.<br />

Aparaty te mogą być uzupełnione o akcesoria: uniwersalne wyzwalacze wzrostowe<br />

lub też wyzwalacze pod/nad-napięciowe. Ofertę akcesoriów dopełniają styki pomocnicze,<br />

styki sygnalizacyjne (alarmowe) oraz mechanizmy blokujące.<br />

Nowa oferta IDEAL Technical Solutions to atrakcyjne, nowoczesne wzornictwo produktów.<br />

Efektem takiego podejścia do oferty produktowej jest np. łatwa identyfikacja stanu załączenia<br />

dzięki okienku ze wskaźnikiem. Dodatkowo dla aparatów modułowych wskazanie stanu położenia<br />

styków głównych jest również sygnalizowane poprzez oznakowanie dźwigni aparatu (O-I).<br />

Charakterystyka B<br />

Charakterystyka C<br />

Kolejną funkcjonalnością, jest możliwość łączenia aparatów zabezpieczających za pomocą<br />

szyn zarówno typu PIN jak i U (możliwe z góry i dołu aparatu):<br />

Całość oferty marki IDEAL Technical Solutotions to przemyślane rozwiązania i wysoki<br />

poziom techniczny urządzeń, co z kolei gwarantuje niezawodną pracę aparatury<br />

przez długie lata.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

61


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Cyfrowa aparatura<br />

modułowa serii xEffect<br />

– ochrona i diagnostyka<br />

instalacji elektrycznych<br />

Rys. 1.<br />

Rys. 2.<br />

Cyfrowy wyłącznik różnicowoprądowy FRCdM<br />

Instalacje wyposażone w :<br />

• Urządzenia elektroniczne (UPS , urządzenia medyczne),<br />

• Przemienniki częstotliwości (pompy, windy, schody ruchome, systemy wentylacyjne i<br />

klimatyzacyjne)<br />

• Instalacje fotowoltaiczne<br />

Wyłącznik Typu B<br />

(zgodnie<br />

z . IEC 62423)<br />

typ standardowy,<br />

czuły na wszystkie<br />

rodzaje prądów<br />

różnicowych<br />

Zwiększone ryzyko pożarowe<br />

• Stacje paliw<br />

• Gospodarstwa rolne<br />

• Magazyny<br />

• Biogazownie<br />

Wyłącznik Typu B+<br />

zgodnie z VDE 0664-400<br />

dla podwyższonej ochrony<br />

przeciwpożarowej)<br />

Dobór wyłączników różnicowoprądowych typu B<br />

do ochrony instalacji elektrycznych.<br />

Instalacje przemysłowe<br />

z przemiennikami<br />

częstotliwości:<br />

• napędy<br />

• maszyny robocze<br />

Wyłącznik Typu Bfq<br />

(zgodnie z IEC 62423)<br />

ograniczenie niepożądanych<br />

wyłączeń, tylko 300 mA<br />

Firma Eaton wprowadziła do oferty nową serię<br />

wyłączników różnicowoprądowych typu<br />

B, jest to seria FRCdM. Aparaty tego typu<br />

stosowane są np. w obwodach z zasilaczami<br />

UPS lub przemiennikami częstotliwości czyli<br />

w instalacjach, w których mogą powstać<br />

prądy różnicowe wyprostowane gładkie. Towarzyszy<br />

im seria cyfrowych wyłączników<br />

kombinowanych FRBdM. Razem tworzą<br />

zaawansowane rozwiązanie łączące nie tylko<br />

funkcje ochronne, ale również diagnostyczne.<br />

Wobec powszechnego wyposażania urządzeń<br />

elektrycznych (np. sprzęt RTV/AGD, komputery,<br />

sprzęt biurowy) w prostowniki, przetwornice<br />

czy zasilacze, które mogą generować<br />

prądy różnicowe odkształcone, coraz bardziej<br />

istotny jest prawidłowy dobór urządzeń różnicowoprądowych.<br />

Zastosowanie wyłączników<br />

typu AC może okazać się nieskuteczne w instalacjach<br />

z ww. urządzeniami – wyłączniki<br />

nie będą prawidłowo wyzwalały w przypadku<br />

pojawienia się prądów upływu odkształconych.<br />

W tego typu sytuacjach polecane jest<br />

stosowanie wyłączników typu A.<br />

Istnieje grupa odbiorników, dla których<br />

zastosowanie wyłączników typu AC lub<br />

A jest niewystarczające. Są to obwody,<br />

w których mogą powstać prądy wyprostowane<br />

gładkie. Prawidłowe wyzwolenie wyłączników<br />

w przypadku tego rodzaju prądów<br />

jest możliwe jedynie dla wyłączników<br />

różnicowoprądowych typu B. Przykładem<br />

instalacji gdzie mogą powstać tego rodzaju<br />

prądy to instalacje z zasilaczami UPS,<br />

instalacje fotowoltaiczne, instalacje zasilające<br />

np. układy napędowe z przemiennikami<br />

częstotliwości, aparaturę medyczną itp.<br />

Wobec coraz częstszego stosowania tego<br />

62 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Tabela 1: Opis poszczególnych wersji wyłączników<br />

różnicowoprądowych FRCdM typu B<br />

Typ B Typ B+ Typ Bfq<br />

czuły na wszystkie<br />

rodzaje prądu<br />

różnicowego,<br />

charakterystyka<br />

wyzwalania<br />

zdefiniowana do 2 kHz<br />

czuły na wszystkie rodzaje prądu<br />

różnicowego ,prąd wyzwalający<br />

ograniczony do wartości 420 mA, przy<br />

częstotliwości do 20 kHz zgodnie z VDE<br />

0664-400 w zakresie podwyższonej<br />

ochrony przeciwpożarowej<br />

czuły na wszystkie rodzaje prądu<br />

różnicowego, specjalnie dopasowana<br />

charakterystyka wyzwalania (w<br />

zakresie do 20 kHz) w celu uniknięcia<br />

niepożądanych wyzwoleń w instalacjach<br />

z przemiennikami częstotliwości<br />

typu urządzeń, firma Eaton wprowadziła<br />

nową serię cyfrowych wyłączników różnicowoprądowych<br />

FRCdM typu B. Zabezpieczenia<br />

te dostępne są w trzech wersjach wykonania:<br />

typu B, B+ oraz Bfq, które dopasowane<br />

są do potrzeb nowoczesnych instalacji elektrycznych.<br />

Opis poszczególnych wersji wyłączników<br />

różnicowoprądowych FRCdM przedstawiony<br />

jest w tabeli 1.<br />

Bardzo istotne jest prawidłowe dobranie<br />

zabezpieczeń do chronionych instalacji<br />

elektrycznych. Dzięki temu możliwe jest<br />

zapewnienie pewnej ochrony w przypadku<br />

powstania prądów różnicowych, osiągając<br />

jednocześnie jak największą ciągłość zasilania<br />

chronionego obwodu.<br />

Sposób postępowania w przypadku doboru<br />

zabezpieczeń różnicowoprądowych typu B<br />

serii FRCdM przedstawiony jest na rys2.<br />

Dzięki specjalnej konstrukcji układu wyzwalającego<br />

poszczególnych typów wyłączników<br />

różnicowoprądowych FRCdM, możliwe<br />

jest optymalne dopasowanie aparatów<br />

do danej aplikacji.<br />

Istotną cechą cyfrowych wyłączników różnicowoprądowych<br />

Eaton, do których zalicza<br />

się seria FRCdM, jest umożliwienie kontroli<br />

stanu instalacji elektrycznej, poprzez wskazanie<br />

wartości prądu upływu pojawiającego<br />

się w chronionym obwodzie. Realizowane<br />

jest to na dwa sposoby:<br />

• lokalnie, za pomocą wskaźnika składającego<br />

się z trzech diod LED, jego działanie zobrazowane<br />

jest na rysunku 3<br />

• zdalnie, za pomocą wbudowanego styku<br />

bezpotencjałowego, który działa równolegle<br />

z żółtą diodą LED, wskazując, że wartość<br />

prądu upływu przekroczyła 30% IΔn.<br />

Dzięki wskaźnikowi prądu upływu instalacja<br />

elektryczna może być stale monitorowana.<br />

Dostarczana jest prewencyjna informacja,<br />

która pozwala odpowiednio wcześniej zareagować<br />

na sytuację awaryjną. Prace konserwacyjne<br />

mogą być tak zaplanowane, aby<br />

usunąć przyczynę awarii (np. uszkodzoną<br />

izolację przewodów, kurz i wilgoć dostająca<br />

się do elementów instalacji) zanim dojdzie<br />

do zadziałania wyłącznika. Informację ze<br />

styku bezpotencjałowego można przesłać<br />

do systemu BMS lub do dyspozytorni utrzymania<br />

ruchu na zakładzie.<br />

Cyfrowe wyłączniki wyróżniają się także<br />

wymaganiami dotyczącymi testowania<br />

ich działania poprzez wciśnięcie przycisku<br />

„Test”. Producenci określają częstotliwość<br />

z jaką test powinien być wykonywany, najczęściej<br />

jest to okres miesięczny. W pewnych<br />

sytuacjach testowanie wyłącznika raz<br />

na miesiąc jest trudne do wykonania. Ma to<br />

miejsce wówczas, gdy zastosowane są np.<br />

obwody komputerowe, urządzenia telekomunikacyjne<br />

czy inne, będące krytycznymi dla<br />

danego obiektu, które powinny być zasilane<br />

w sposób ciągły. Wyłączniki FRCdM mogą<br />

być testowane jedynie raz do roku. Pozwala<br />

to na wykonanie testu podczas zaplanowanych<br />

wcześniej dla wybranych obwodów<br />

czynności konserwacyjnych. Roczny okres<br />

testowania okazuje się wystarczający w znakomitej<br />

większości tego typu sytuacji<br />

Uzupełnieniem ochrony jest cyfrowy wyłącznik<br />

różnicowo-prądowy z wbudowanym<br />

członem nadprądowym FRBdM. Jest to<br />

aparat pozwalający na kompleksową ochronę<br />

oraz diagnostykę chronionego obwodu.<br />

Dzięki wykorzystaniu cyfrowej technologii<br />

za pomocą FRBdM-a nie tylko chronimy<br />

instalację przez zwarciem, przeciążeniem<br />

czy prądami upływu. Dioda LED na czole<br />

aparatu za pomocą koloru pokazuje poziom<br />

prądu upływu w chronionym obwodzie: zielony<br />

dla prądu upływu 50%. Co więcej mamy<br />

możliwość pomiaru wartości prądu upływu<br />

Rys. 3.<br />

Rys. 4.<br />

Rys. 5. Pomiar wartości prądu upływu przez FRBdM<br />

Działanie optycznego wskaźnika<br />

wartości poziomu prądu upływu<br />

wyłącznika FRCdM<br />

Cyfrowy wyłącznik kombinowany<br />

FRCdM<br />

w chronionym obwodzie bez użycia dodatkowych<br />

urządzeń diagnostycznych. Służy<br />

do tego przycisk TEST na czole aparatu,<br />

którego dwukrotne przyciśnięcie uruchamia<br />

pętlę pomiarową. Za pomocą diody LED<br />

świecącej pulsacyjnie na czerwono, żółto<br />

lub zielono wyświetlany jest wynik pomiaru<br />

wartości prądu upływu na podstawie sumy<br />

impulsów każdego z kolorów.<br />

Oba cyfrowe wyłączniki pozwalają na kompleksową<br />

ochronę oraz diagnostykę – za<br />

pomocą wyłącznika różnicowoprądowego<br />

zasygnalizujemy moment wzrostu poziomu<br />

prądu upływu w chronionym obwodzie, a za<br />

pomocą cyfrowego wyłącznika kombinowanego<br />

FRBdM zmierzymy poziom prądu<br />

upływu by ocenić, czy wzrost jest związany<br />

z normalną pracą urządzeń, czy też zaistniałe<br />

warunki są zasadne do rozpoczęcia prac serwisowych.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

63


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Osprzęt łączeniowy<br />

firmy Elektro<br />

Złączki firmy Elektro<br />

Firma Elektro jest znanym czeskim<br />

producentem osprzętu łączeniowego<br />

przeznaczonego głównie<br />

dla producentów rozdzielni elektrycznych.<br />

Wysoka jakość oraz nowoczesne<br />

rozwiązania techniczne wpływają<br />

na stały wzrost sprzedaży produktów<br />

na obszarze Unii Europejskiej. Wyłącznym<br />

przedstawicielem firmy Elektro<br />

na terenie Polski jest firma ISTPOL.<br />

Artykuł ten jest skróconym przeglądem<br />

produktów i rozwiązań technicznych.<br />

Złączki śrubowe szeregowe RSA<br />

Głównym asortymentem produktów firmy<br />

Elektro są złączki szeregowe typu RSA.<br />

Zaciski te znajdują zastosowanie w rozdzielniach<br />

elektrycznych do łączenia<br />

przewodów miedzianych lub aluminiowych<br />

o przekrojach od 0,15 do 95<br />

mm². Zaciski te montuje się wykorzystując<br />

specjalny zatrzask na szynach<br />

montażowych TH 35 lub TH 15. Można<br />

podłączyć do nich pojedynczy przewód<br />

będący drutem lub linką.<br />

Część izolacyjna złączek wykonana<br />

jest z wysokiej jakości tworzywa<br />

(poliamid PA 6) o klasie palności V0<br />

Fot. 1.<br />

Złączka śrubowa<br />

szeregowa RSA<br />

(badana rozżarzonym do 960 ºC drutem) bez<br />

chlorowców i halogenków.<br />

Przy dużym obciążeniu prądowym przekraczającym<br />

nawet prąd znamionowy zacisku<br />

izolacja zachowuje odpowiednią sztywność<br />

i nie ulega uszkodzeniu.<br />

Złączki RSA produkowane są w szerokiej gamie<br />

kolorów. Mamy oprócz kolorów podstawowych:<br />

niebieskiego, żółto-zielonego, szarego,<br />

dziesięć innych kolorów do dyspozycji.<br />

Elementy metalowe złączki wykonane są ze<br />

stali pokrytej galwanicznie związkiem Zn-<br />

CoCr, odpornym na korozję i zmniejszającym<br />

rezystancję połączenia. Złączki do podłączenia<br />

przewodu ochronnego (żółto-zielone) są<br />

wykonane w dwóch wersjach, jako izolowane<br />

od szyny oraz posiadające specjalną klamrę<br />

metalową, zwierającą do szyny TH, zapewniającą<br />

ochronę elektryczną całej rozdzielnicy.<br />

Złączki RSA 35A i 70A mają śruby imbusowe,<br />

wykonane ze stali galwanizowanej ZnCoCr.<br />

Przy zastosowaniu zalecanych narzędzi oraz<br />

właściwym momencie siły docisku producent<br />

gwarantuje, że śruby nie ulegną uszkodzeniu<br />

nawet przy wielokrotnym dokręcaniu. Złączki<br />

typu RSA 2,5 do RSA 35 posiadają stopień<br />

ochrony przed porażeniem IP 20, natomiast<br />

stopień ochrony złączek RSA 70 wynosi IP 10.<br />

Sąsiadujące ze sobą w szeregu złączki można<br />

łączyć w grupy przy pomocy zworek śrubowych<br />

lub stosując specjalny mostek łączeniowy<br />

dla RSA 4 i RSA PE 4 IS. Złączki szynowe<br />

RSA 2,5 A zwiera się wyłącznie stosując<br />

specjalne mostki grzebieniowe (2, 3 i 4-torowe),<br />

od góry wciskane do gniazd sprężynowych<br />

złączki. W ofercie dostępny jest również cały<br />

asortyment różnokolorowych przegród końcowych<br />

i środkowych dla każdego rodzaju złączki.<br />

Fot. 2.<br />

Złączka bezśrubowa EURO Q<br />

Złączki szeregowe bezśrubowe<br />

Złączki bezśrubowe EURO Q służą do szybkiego<br />

podłączania przewodów o przekrojach<br />

od 0,5 do 6 mm² bez użycia narzędzi, przez<br />

wciśnięcie przewodu do gniazda sprężynowego.<br />

Montowane są one na szynie TH 35,<br />

natomiast łączenie sąsiednich złączek jest<br />

możliwe poprzez 2-polowe zworki. Dzięki<br />

możliwości łączenia każdej złączki z sąsiednią<br />

istnieje praktycznie nieograniczona możliwość<br />

rozgałęzienia obwodów.<br />

Złączki dostępne są w wykonaniu szeregowym<br />

oraz szeregowym 2-piętrowym w kolorystyce<br />

– szarej, niebieskiej i uziemiające<br />

żółto-zielonej.<br />

Zaciski szynowe BKS<br />

Zaciski szynowe BKS umożliwiają<br />

podłączenie przewodów<br />

o przekrojach od 16 do 120<br />

mm² bezpośrednio do szyny<br />

prądowej Cu o grubości 5<br />

lub 10 mm. Zaciski BKS<br />

wykonane są ze stali pokrytej<br />

cynkową powłoką<br />

galwaniczną, natomiast<br />

docisk sprężynowy wykonany<br />

jest ze stali nierdzewnej.<br />

Zaciski BKS są<br />

dokręcane do szyn za pomocą śrub z łbem<br />

sześciokątnym.<br />

Podobne zadanie mają aluminiowe zaciski<br />

przyłączeniowe PP, które różnią się<br />

od zacisków szynowych tym, że są mocowane<br />

do szyny prądowej na stałe za pomocą śrub.<br />

Mocowanie samego przewodu (o przekroju<br />

od 1,5 do 240 mm² w zależności od typu)<br />

jest rozwiązane poprzez dokręcenie śruby<br />

imbusowej.<br />

64 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Przelotowe złączki izolowane HPS<br />

Są przeznaczone głównie do dokonywania<br />

odgałęzień wewnętrznych linii zasilających<br />

bez przecinania przewodu. Zakres przekroju<br />

stosowanych przewodów wynosi od 2,5<br />

do 150 mm².<br />

Do jednej złączki można podłączyć dwa przewody.<br />

Złączki wykonywane są jako dwunastopolowe<br />

dla przekrojów od 2,5 do 35 mm²<br />

(pojedyncze złączki można oddzielać od siebie<br />

odłamując je) lub jednopolowe dla przekrojów<br />

od 50 do 150 mm².<br />

Listwy ekwipotencjalne<br />

Listwy ekwipotencjalne umożliwiają wykonanie<br />

solidnego i trwałego uziemienia ochronnego<br />

oraz połączeń wyrównawczych. Posiadają<br />

całą kombinację różnych typów zacisków,<br />

dzięki temu można w łatwy sposób wykonać<br />

połączenia przewodów ochronnych do metalowych<br />

rur instalacyjnych, kranów i zbiorników<br />

na różne płyny. Listwy ekwipotencjalne,<br />

umożliwiają łatwy montaż bednarki oraz przewodów<br />

ochronnych o przekrojach do 90 mm².<br />

Listwy zaciskowe EPS 1, EPS 2 i EPS 3 są<br />

przeznaczone do stosowania w instalacjach<br />

domowych i przemysłowych jako główne listwy<br />

ekwipotencjalne. Produkty te mogą być<br />

wykonane w obudowie lub bez. Listwa łączeniowa<br />

EPS 3 została zaprojektowana tak,<br />

że śruby zaciskowe są zabezpieczone przed<br />

odkręceniem.<br />

W budownictwie sprawdzą się złączki uziemiające<br />

ZSA 16, za pomocą których można<br />

podłączyć przewód ochronny do konstrukcji<br />

metalowych o przekroju okrągłym np. rurki.<br />

Właściwe połączenie i doskonały styk tworzy<br />

taśma miedziana lub stalowa nierdzewna<br />

oplatająca rurę, która jest w trakcie montażu<br />

naciągana przez zacisk ZSA 16.<br />

Do baterii wodociągowych, w których niezbędne<br />

jest wykonanie dodatkowych podłączeń,<br />

a instalacja wykonana jest na bazie rur<br />

plastikowych, można zastosować zacisk ZS 4.<br />

Korpus zacisku nakłada się na końcówkę rury<br />

Fot. 3.<br />

z zaprasowaną metalową nakładką i dokręca<br />

mosiężną nakrętką. Następnie do korpusu mocujemy<br />

przewód przyłączeniowy uziemienia.<br />

Zaineresowanych szczegółową informacją nt.<br />

oferty firmy ELEKTRO zapraszamy na nasza<br />

stronę internetową www.istpol.pl<br />

Bogdan Mędrek<br />

Autor jest pracownikiem firmy ISTPOL<br />

www.istpol.pl<br />

REKLAMA<br />

Listwy ekwipotencjalne<br />

Produkty dla wymagających<br />

Przedstawicielstwo w Polsce<br />

03-565 Warszawa<br />

ul. Borzymowska 32<br />

tel./fax (22) 663 48 15<br />

639 86 48<br />

743 69 79<br />

fax (22) 743 69 77<br />

e-mail: istpol@istpol.pl<br />

www.istpol.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

65


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Przekładniki prądowe<br />

niskiego napięcia typu APA<br />

Konfigurator doboru przekładników<br />

Szybko, pewnie, kompleksowo<br />

• y zgodność ze standardami zakładów energetycznych<br />

• y możliwość wystawienia świadectwa wzorcowania<br />

dla każdego oferowanego przekładnika<br />

• y wymagane klasy dokładności<br />

• y możliwość wykonania przekładnika na specjalne zamówienie<br />

Podstawowymi parametrami transformatorowego pomiarowego<br />

przekładnika prądowego, istotnymi podczas jego doboru<br />

do konkretnego układu, są:<br />

• y prąd pierwotny znamionowy I 1n lub I pn [A], płynący między<br />

zaciskami P1 i P2;<br />

• y prąd wtórny znamionowy I 2n lub I sn [A], płynący między<br />

zaciskami S1 i S2;<br />

• y moc znamionowa Sn [VA];<br />

• y klasa dokładności – powiązana z błędem prądowym (zwanym<br />

też błędem przekładni) ΔI i błędem kątowym (zwanym<br />

też błędem wektorowym) ΔW;<br />

• y współczynnik bezpieczeństwa FS 5;<br />

Typy przekładników APA<br />

Przekładniki prądowe do montażu na kablu<br />

Przekładnik prądowy APA-W 10<br />

z otworem na kabel ø 21 mm, dedykowany<br />

do rozłączników ARS 00/100 mm,<br />

ARS 00/100 mm pro, ARS 00, ARS 00 pro<br />

Przekładniki prądowe do montażu na kablu<br />

lub szynie prądowej<br />

Przekładnik prądowy APA-W 14.1<br />

uniwersalny z otworem na szynę<br />

płaską 30x10 mm i kabel ø 25,5 mm<br />

Przekładnik prądowy APA-W 14.2<br />

uniwersalny z otworem na szynę<br />

płaską 40x10 mm i kabel ø 25,5 mm<br />

Przekładnik prądowy APA-W 16.3<br />

uniwersalny z otworem na szynę płaską 30x15 mm,<br />

40x10 mm i kabel ø 29 mm<br />

Przekładnik prądowy APA-W 18.2<br />

uniwersalny z otworem na szynę płaską<br />

50x30 mm i kabel ø 50 mm<br />

Przekładniki prądowe z uzwojeniem pierwotnym<br />

Przekładnik prądowy APA-W 1<br />

z uzwojeniem pierwotnym<br />

Przekładnik prądowy APA-W 12<br />

z otworem na kabel ø 23 mm,<br />

dedykowany do rozłączników ARS 400 A,<br />

ARS 2 pro, ARS 3 pro<br />

Przekładniki prądowe do montażu na szynie prądowej<br />

Przekładnik prądowy APA-W 18.3<br />

z otworem na szynę płaską<br />

60x10 mm, 50x20 mm, 40x30 mm<br />

Przekładnik prądowy APA-W 19.1<br />

z otworem na szynę płaską 50x10 mm<br />

Przekładnik prądowy APA-W 19.2<br />

z otworem na szynę płaską 60x30 mm<br />

Przekładnik prądowy APA-W 19.5<br />

z otworem na szynę płaską<br />

80x10 mm, 60x30 mm, 30x50 mm<br />

Przekładnik prądowy APA-W 21.2<br />

z otworem na szynę płaską 100x10 mm,<br />

80x60 mm<br />

Przekładnik prądowy APA-W 23<br />

z otworem na szynę płaską 120x35 mm<br />

Napowietrzne przekładniki prądowe<br />

Przekładnik prądowy APA-Z<br />

dedykowany do układów bilansu mocy,<br />

wykorzystujących przekładnik do pomiaru<br />

prądu po stronie niskiego napięcia transformatora.<br />

66 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Konfigurator doboru<br />

przekładników<br />

typu APA<br />

Na stronie internetowej<br />

www.konfigurator.apator.com<br />

dostępne jest bardzo pomocne narzędzie<br />

doboru przekładników typu APA.<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4 5<br />

Pierwszym krokiem jest dobór Podstawowych<br />

parametrów 1 takich jak, montaż,<br />

prąd pierwotny, prąd wtórny, wymagana<br />

klasa dokładności oraz moc.<br />

W polu Wynik doboru znajdują się dostępne<br />

wykonania przekładników 2 (oznaczone<br />

zieloną kropką) oraz wykonania specjalne 3<br />

(oznaczone żółtą kropką).<br />

Należy wybrać odpowiedni produkt. Obok<br />

znajdują się jeszcze dwie zakładki Dane<br />

techniczne 4 wybranego rozwiązania oraz<br />

Akcesoria 5 .<br />

Można również zażądać świadectwa wzorcowania<br />

zaznaczając odpowiednią rubrykę 6<br />

Kolejnym krokiem jest dodanie wybranej<br />

pozycji do Zapytania 7<br />

W opisany wyżej sposób można wybrać<br />

dowolną ilość przekładników, poznać ceny,<br />

odznaczyć lub zaznaczyć świadectwo wzorcowania<br />

6 , wysłać zapytanie do Działu<br />

Sprzedaży 8 w celu potwierdzenia cen lub<br />

wyeksportować dane i zapisać je jako arkusz<br />

Excela 9 lub w formie pdf 10.<br />

dodawanie<br />

pozycji<br />

do zapytania<br />

7<br />

6<br />

W prosty sposób dobiera się wykonanie produktu<br />

zgodnie z wymaganiami.<br />

POLECAMY KORZYSTANIE Z TEJ<br />

PRZYDATNEJ APLIKACJI.<br />

8 6 9 10<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

67


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Problemy z rezystancją<br />

poprawnie zbudowanego<br />

uziemienia?<br />

Uziom sypany – GEM pomoże!<br />

Zarówno w przypadku wykonania pojedynczego uziemienia, budowy systemu<br />

uziemiającego – roboczego bądź dla urządzenia – celem jest uzyskanie określonej,<br />

niskiej rezystancji. Jej pożądana wielkość opisana jest Normami Polskimi lub<br />

obliczeniami inżynierskimi. Przyjęta rezystancja uziomu lub systemu uziemiającego<br />

musi być rozpatrywana w kontekście przyjętego projektowo czasu jego eksploatacji,<br />

a także warunków urbanistycznych, geologicznych i hydrologicznych, co w naturalny<br />

sposób przesuwa ciężar zainteresowania projektanta w kierunku optymalnego doboru<br />

rozwiązań technologicznych i materiałów. Co jednak, gdy zastane warunki, dostępne<br />

na działce obiektu, skutecznie utrudniają lub wręcz uniemożliwiają realizację założeń<br />

projektowych? Idąc dalej, co jeśli standardowe rozwiązania takie jak rozbudowanie<br />

instalacji o dodatkowe uziemienia pionowe, przedłużenie istniejących lub zastosowanie<br />

przewodników o większych przekrojach nie pomaga?<br />

Odpowiedzią będzie GEM od Erico.<br />

GEM czyli materiał poprawiający rezystancję<br />

gruntu. Nie należy go w żadnym<br />

wypadku mylić z uziomem chemicznym.<br />

Tutaj bowiem opieramy się<br />

o podstawową instalację, trwale i bezpiecznie.<br />

ułatwiając jej odprowadzanie<br />

prądów do ziemi.<br />

GEM – rozwiązanie<br />

ponadstandardowe<br />

W niniejszym tekście nie będę rozważał<br />

kwestii prawnych, normatywnych,<br />

doboru lokalizacji dod. uziemień itp.<br />

Skupię się natomiast na kwestiach samych<br />

rozwiązań i technologii. Przybliżę<br />

wspomnianą wyżej naturalną<br />

i mineralną substancję, zwaną też uziomem<br />

sypanym. GEM to rozwiązanie<br />

zdecydowanie ponadstandardowe,<br />

traktowane często jak koło ratunkowe<br />

dla osiągnięcia zakładanych przez projektantów<br />

i normy dla systemu uziomowego,<br />

parametrów.<br />

GEM po wyrobieniu posiada konsystencję<br />

rzadkiego betonu (Fot. 1 i 2), co pozwala tworzyć<br />

z niego ławy, wlewać go w otwory skalne,<br />

obudowywać uziemienia pionowe itp. Substancja<br />

po kilkudziesięciu godzinach krzepnie,<br />

staje się trudna do uszkodzenia i bardzo<br />

odporna na działanie wód gruntowych. GEM<br />

posiada wymagane atesty środowiskowe i jest<br />

w pełni zgodny z normą PN-EN 62561-7, poświęconą<br />

właśnie materiałom poprawiającym<br />

rezystywność gruntu. Oporność masy GEM<br />

wynosi ok 2 ohmów na cm, co stanowi ok. 1%<br />

oporności standardowej masy bentonitowej.<br />

GEM jest substancją trwałą, nie wymagającą<br />

uzupełnień ani innych zabiegów zakresu<br />

utrzymania. Znakomicie sprawdza się<br />

w miejscach bardzo suchych, piaszczystych,<br />

żwirowych, kamienistych, czy wręcz litych<br />

skałach, gdzie wspaniale zwiększa efektywne<br />

pole powierzchni oddawania prądów z przewodnika<br />

uziemienia do otoczenia, jak również<br />

spisuje się w przypadkach gdzie nie ma możliwości<br />

głębokiego pogrążania uziomów pionowych<br />

lub są wyraźne deficyty powierzchni<br />

działki pod zabudowę instalacją uziemiającą.<br />

Erico udostępnia też aplikację komputerową,<br />

która pozwala łatwo wyliczyć poprawę parametrów<br />

uziemienia po zastosowaniu GEM, lub<br />

także ilość potrzebnego materiału dla osiągnięcia<br />

pożądanego efektu. Kalkulator jest darmowy<br />

i dostępny dla każdego ze strony www<br />

producenta jak i naszej (fhuPARTNER.pl).<br />

Czego się wystrzegać?<br />

Ku przestrodze należy wspomnieć, że szukając<br />

rozwiązania, warto pominąć uziemienia<br />

aktywne czy innego typu uziomy chemiczne,<br />

gdyż w znakomitej większości<br />

przypadków nie spełniają one norm PN-<br />

-EN 62561-2 jako uziemienia pionowe. Co<br />

więcej substancje aktywne, stanowiące ich<br />

komponent, nie tylko nie spełniają normy<br />

68 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PN-EN 62561-7, ale zawierają jawną wręcz<br />

informację o swojej szkodliwości, toksyczności<br />

czy innych działaniach drażniących<br />

zarówno dla człowieka jak i dla otoczenia.<br />

Tym samym nie nadają się do użytku tak<br />

profesjonalnego, jak również przydomowego.<br />

Dodatkowo substancje aktywne szybko<br />

wypłukiwane są przez fluktuujące wody<br />

gruntowe, typowe dla polskich warunków<br />

hydrologicznych. Światowe trendy zakładają<br />

odejście od substancji aktywnie obniżających<br />

rezystancję uziemienia na rzecz<br />

naturalnych substancji mineralnych, poprawiających<br />

uziemienie i przede wszystkim<br />

przebadanych na wydzielanie przewodzących<br />

jonów do wód gruntowych.<br />

Mam nadzieję, że wszystkie opisane wyżej<br />

rozwiązania sprawdzą się u Państwa – zarówno<br />

w inwestycji green fieldowej, gdzie<br />

występują trudne warunki glebowe lub<br />

hydrotechniczne, czy też przy niedoborze<br />

przestrzeni działki pod układanie instalacji<br />

uziemiejącej, a także w remontach instalacji<br />

obiektów przemysłowych, użyteczności<br />

publicznej i budynków mieszkalnych. Każde<br />

z nich na pewno jest rozwiązaniem solidnym<br />

jakościowo, gwarantującym użyteczność<br />

przez długi okres, co jest nie tylko kategorią<br />

ekonomiczną ale również, a może przede<br />

wszystkim, gwarantem bezpieczeństwa.<br />

Rafał Budniok,<br />

fhuPARTNER Czechowice-Dziedzice<br />

(fhupartner.pl)<br />

Jak stosować GEM?<br />

Wyróżnić można 4 zastosowania<br />

1. Budowa ław wokół poziomych przewodników<br />

uziemienia. Ława taka wylewana jest<br />

bezpośrednio na gruncie i najbardziej efektywny<br />

wynik (polepszenie rezystancji – ilość<br />

zużytej substancji) daje przy rozmiarach: na<br />

wysokość 2-3 cm pod i nad otaczanym przewodnikiem<br />

(co razem daje 4-6 cm wysokości),<br />

na szerokość ok. 10 cm.<br />

2. Budowa walca okalającego uziemienia pionowe<br />

(gdy np. nie ma możliwości głębokiego<br />

pogrążania uziomów pionowych). Najlepiej<br />

wtedy sprawdza się wlewana do otworu o<br />

średnicach 7 do 25 cm otaczającego uziom.<br />

1 2 3 4<br />

3. Budowa uziemienia pionowego w odwiercie<br />

skalnym, gdzie GEM pełni rolę przekaźnika<br />

pomiędzy uziomem prętowym a skałami<br />

otaczającymi uziom.<br />

4. Budowa uziemienia w naturalnej szczelinie<br />

skalnej w oparciu o giętką linkę (np. miedzianą)<br />

zalaną GEM, który szczelnie wypełni<br />

przestrzenie międzyskalne i umożliwi skuteczne<br />

odprowadzanie prądów.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

69


INTELIGENTNY<br />

budynek<br />

Poprawne przygotowanie<br />

okablowania<br />

do podłączenia urządzeń<br />

w systemie KNX<br />

Fot.: Z archiwum autorów<br />

Jedną z głównych zalet systemu<br />

KNX jest stosowanie sieci SELV –<br />

niskiego napięcia, która nie wymaga<br />

specjalnej ochrony przed bezpośrednim<br />

dotykiem, jeśli napięcie nie<br />

przekracza 25 V prądu zmiennego<br />

lub 60 V prądu stałego. Dzięki zastosowaniu<br />

takiego rodzaju zasilania<br />

instalacja elektryczna jest bezpieczna,<br />

a urządzenia elektroniczne mogą<br />

być dowolnie montowane, nawet<br />

w pomieszczeniach o dużej wilgotności,<br />

np. w łazienkach w pobliżu<br />

urządzeń sanitarnych. Ten rodzaj<br />

instalacji wymaga jednak dobrego<br />

przygotowania pod względem projektowym<br />

jak i montażowym.<br />

Podstawy budowy magistrali<br />

komunikacyjnej<br />

Przewód magistralny KNX jest to skrętka<br />

dwuparowa, którą przedstawia załączone<br />

zdjęcie (rys.1). Przewód posiada cztery<br />

żyły, zgrupowane w dwie pary: czerwono-czarna<br />

i żółto-biała. Dla potrzeb komunikacji<br />

i zasilania urządzeń systemu<br />

KNX wykorzystywana jest para czerwona<br />

i czarna. Para żółto-biała pozostaje<br />

niepodłączona. Można ją wykorzystać<br />

do ewentualnego, dodatkowego zasilania<br />

urządzeń, które tego wymagają. Ważną<br />

zasadą jest jednak to, że zasilanie to musi<br />

być zasilaniem typu SELV.<br />

Do przyłączania urządzeń oraz do przedłużania<br />

i rozgałęziania kabla magistralnego<br />

stosuje się standardową kostkę łączeniową<br />

KNX (rys. 2). Dzięki specjalnej<br />

budowie kostki łączeniowej KNX niej<br />

można odłączyć urządzenia od magistrali<br />

komunikacyjnej nie przerywając ciągłości<br />

przewodów magistralnych. Kostka składa<br />

się z dwóch części: czerwonej (plus)<br />

i czarnej (minus), do których poprzez wciskowe<br />

złącze sprężynowe możliwe jest<br />

podłączenie do 4 drutów (par dla kompletnej<br />

kostki) przewodu magistralnego.<br />

Poprawność przygotowania<br />

okablowania<br />

Podczas podłączania przewodów magistralnych<br />

należy pamiętać o kilku ważnych<br />

szczegółach, które uchronią nas<br />

od niechcianych problemów takich jak:<br />

utrata ciągłości<br />

brak komunikacji z urządzeniem<br />

zwarcie wyjścia zasilacza systemowego.<br />

Aby uniknąć wyżej wymienionych sytuacji<br />

musimy zwrócić uwagę na sposób przygotowania<br />

połączenia. Pierwszą z czynno-<br />

Fot.: Z archiwum autorów<br />

Rys. 1. Budowa kabla magistralnego Rys. 2. Kostka łączeniowa<br />

70 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


INTELIGENTNY<br />

budynek<br />

Fot.: Z archiwum autorów (x4)<br />

Rys. 3. Właściwe usunięcie izolacji Rys. 4. Wstępne założenie kostki Rys. 5. Właściwe założenie kostki<br />

ści jest czytelne oznakowanie przewodów<br />

KNX w celu weryfikacji projektu oraz<br />

zmniejszeniu prawdopodobieństwa pomyłki.<br />

Przewody czarny i czerwony należy<br />

odizolować na długość dokładnie 6<br />

mm, a parze nieużywanej należy usunąć<br />

odizolowane części przewodu (rys. 3).<br />

Odizolowane końcówki przewodów należy<br />

wprowadzić do kostki zgodnie z kolorami,<br />

a następnie skręcić oba przewody<br />

ze sobą. Bardzo ważne jest, aby podczas<br />

ściągania warstwy wierzchniej przewodu<br />

KNX (zielona izolacja) nie uszkodzić<br />

ekranu oraz pilota, którymi należy owinąć<br />

skręcone przewody, wraz z niewykorzystaną<br />

parą biało-żółtą. Znaczenie ma również<br />

estetyka wykonania, która wpływa<br />

na jakość instalacji. Jeżeli w kostce łączeniowej,<br />

połączone są dwie lub więcej<br />

par przewodu komunikacyjnego, należy<br />

bezwzględnie połączyć ekrany wszystkich<br />

przewodów, tak aby zapewnić ciągłość<br />

ekranowania. Na rysunkach nr 3, 4 oraz 5<br />

pokazano jak należy postępować podczas<br />

przygotowania połączenia. Na rysunku<br />

nr 6 pokazano jak nie powinno wyglądać<br />

Rys. 5.<br />

Niewłaściwe założenie kostki<br />

REKLAMA<br />

Nowy Scope<br />

Jak zawsze jedyny w<br />

swoim rodzaju.<br />

I teraz jeszcze lepszy<br />

niż kiedykolwiek.<br />

15:44<br />

Haustür<br />

100%<br />

Nouvelle Nowy interfejs użytkownika, nowy<br />

repeater, nowa technologia.<br />

Siedle App również dla systemu In-Home-Bus.<br />

www.siedle.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

71


INTELIGENTNY<br />

budynek<br />

Fot.: Z archiwum autorów<br />

Rys. 7.<br />

Podłączanie urządzenia KNX do magistrali komunikacyjnej.<br />

Najbliższe terminy szkoleń KNX:<br />

Szkolenie podstawowe KNX<br />

24 - 27 września <strong>2015</strong> (czwartek- niedziela) Warszawa<br />

26 - 29 października <strong>2015</strong> (poniedziałek - czwartek) Siemianowice Śląskie<br />

5 - 8 listopada <strong>2015</strong> (czwartek-niedziela) Wrocław<br />

Szkolenie zaawansowane KNX<br />

8 – 11 października <strong>2015</strong> (czwartek - niedziela) Warszawa<br />

Szczegóły na www.knxpolska.org<br />

połączenie. Nieprawidłowości polegają<br />

na zbyt głębokim odizolowaniu pojedynczych<br />

żył przewodu magistralnego (szczególnie<br />

widoczne na żyłach czerwonych),<br />

pozostawieniu odizolowanego fragmentu<br />

żyły żółtej oraz niedokładnym, nieestetycznym<br />

zakończeniu ekranu przewodu.<br />

Podłączenie i parametryzacja<br />

urządzeń<br />

Po wcześniejszym przygotowaniu okablowania<br />

należy sprawdzić ciągłość magistrali<br />

na jej zakończeniach (magistrala KNX<br />

może być rozprowadzana w budynku<br />

w strukturze drzewiastej), oraz zmierzyć<br />

czy zostało doprowadzone odpowiednie<br />

napięcie. Napięcie na zakończeniach każdego<br />

przewodu magistralnego powinno<br />

mieścić się w zakresie od 21 V do 30 V<br />

napięcia stałego. W trakcie wykonywania<br />

pomiaru napięcia należy zwrócić uwagę<br />

aby nie były transmitowane żadne telegramy<br />

informacyjne. Transmisja informacji<br />

zmienia poziom napięcia zasilania. Poprawne<br />

zasilanie oraz ciągłość przewodu<br />

magistralnego pozwoli na bezpieczne podłączenie<br />

urządzeń (przycisków, czujek,<br />

elementów wykonawczych), bez ryzyka<br />

ich uszkodzenia. Podłączenie kolejnych<br />

urządzeń KNX odbywa się poprzez „wpinanie”<br />

przygotowanych wcześniej kostek<br />

łączeniowych do zacisków urządzenia<br />

(rys. 7). Kostka łączeniowa oraz n miejsce<br />

jej połączenia w urządzeniu KNX ma<br />

przygotowane specjalnie wyprofilowane<br />

wgłębienia (rys. 1) aby zapobiegające odwrotnemu<br />

połączeniu urządzenia. Dzięki<br />

tej konstrukcji, możliwe jest dołączanie<br />

urządzeń do systemy (lub ich odłączanie)<br />

również przy włączonym zasilaniu. Nie<br />

przerywa to pracy systemu, jeśli dołączamy<br />

do niego nowe urządzenia.<br />

Pamiętajmy, że podstawą prawidło działającego<br />

systemu KNX jest poprawnie<br />

wykonana instalacja magistrali komunikacyjnej<br />

oraz prawidłowo podłączone<br />

urządzenia. Rozwiązuje to bardzo wiele<br />

problemów spotykanych podczas uruchamiania<br />

oraz w trakcie działania automatyki<br />

domowej.<br />

Aleksandra Młynarczyk<br />

Oskar Gonta<br />

Andrzej Stachno<br />

Politechnika Wrocławska<br />

Certyfikowane Centrum Szkoleniowe KNX<br />

www.knxpolska.org<br />

72 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


INTELIGENTNY<br />

budynek<br />

PROMOCJA<br />

Inteligentny dom<br />

dla wymagających<br />

– ABB-free@home<br />

i ABB-Welcome<br />

74 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


INTELIGENTNY<br />

budynek<br />

Obecnie wymagający klienci szukają rozwiązań, które podnoszą standard<br />

i codzienne warunki ich życia. Ważne są dla nich aspekty efektywnego korzystania<br />

z budynku i energooszczędność, która zapewnia obniżenie kosztów eksploatacji<br />

i jest przyjazna środowisku. Dom ma być inteligentny, ale i prosty w obsłudze.<br />

To wszystko zapewnia nowy system sterowania automatyką domową ABB-free@home.<br />

Dostęp do jego funkcji można mieć nie tylko poprzez konwencjonalne przełączniki,<br />

ale również w aplikacji na smartfony i tablety.<br />

W zdigitalizowanym, zdominowanym<br />

przez urządzenia mobilne świecie inteligentne<br />

domy nie mogą pozostawać<br />

w tyle. Sterowanie oświetleniem, ogrzewaniem,<br />

urządzeniami czy roletami<br />

z dowolnego miejsca na Ziemi to już nie<br />

architektura hi-tech, a codzienność. Budynki<br />

z wysokim IQ, choć naszpikowane<br />

technologiami, są przede wszystkim wygodne<br />

i dostosowują się do zmiennych<br />

potrzeb domowników.<br />

Inteligentny dom w smartfonie<br />

Nowy system ABB-free@home dzięki<br />

funkcji obsługi przy pomocy smartfonu<br />

lub tabletu, daje domownikom nowe<br />

możliwości. Korzystanie z inteligentnego<br />

domu jest dzięki temu intuicyjne i proste,<br />

a telefon pełni funkcję pilota. Przykładowo<br />

wychodząc do pracy wystarczy jeden<br />

przycisk w darmowej aplikacji, by wyłączyć<br />

wszystkie urządzenia lub obniżyć<br />

temperaturę w pomieszczeniach. System<br />

dostosowuje dom do potrzeb mieszkańców,<br />

zapamiętując ulubione ustawienia<br />

– oświetlenia czy temperatury w pomieszczeniach.<br />

Pod kontrolą są również<br />

rolety i markizy. Można nimi sterować<br />

z dowolnego miejsca lub same dostosują<br />

się do warunków pogodowych. Np. markizy<br />

zwiną się podczas wiatru, by uniknąć<br />

zniszczeń.<br />

z wideofonem i systemem komunikacji<br />

domowej ABB-Welcome. Kamera może<br />

również wykonać zdjęcia odwiedzających.<br />

A jeśli gość pojawi się o zmroku,<br />

światła przed domem zapalą się automatycznie,<br />

by obraz był wyraźniejszy.<br />

Oszczędność w eksploatacji<br />

Co bardzo ważne dla inwestorów, nakłady<br />

poniesione na system zwracają<br />

się w krótkim czasie, dzięki zapewnieniu<br />

energooszczędności i tym samym<br />

niższym kosztom eksploatacji budynku.<br />

Nowoczesne funkcje systemu umożliwiają<br />

oszczędzanie energii np. poprzez<br />

dostosowanie temperatury do trybu życia<br />

mieszkańców. W nocy lub w czasie<br />

pracy może się ona automatycznie obniżać.<br />

System potrafi też optymalnie regulować<br />

temperaturę poprzez doświetlenie<br />

pomieszczeń sterując żaluzjami<br />

i roletami bez zbędnego wykorzystywania<br />

energii grzewczej. Ponadto montaż<br />

systemu nie wymaga dodatkowych prac<br />

budowlanych. Do jego instalacji potrzebny<br />

jest jedynie przewód magistrali.<br />

Wszystkie te aspekty czynią system<br />

ABB-free@home innowacyjnym, ale<br />

również dostępnym dla klientów poszukujących<br />

nowoczesnych i wygodnych<br />

rozwiązań.<br />

<br />

•<br />

Większe bezpieczeństwo<br />

Budynek z system Free@home jest również<br />

bezpieczniejszy – w czasie nieobecności<br />

mieszkańców może symulować ich<br />

obecność przez zapamiętywanie domowych<br />

rytuałów, sterując oświetleniem<br />

i urządzeniami. Aplikacja w tablecie<br />

i smartfonie pokaże również kto podczas<br />

nieobecności domowników odwiedzał<br />

dom, ponieważ system jest zintegrowany Fot. 1. Termoregulator systemu ABB-free@home<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

75


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Oni nie ściemniają<br />

W branży elektroinstalacyjnej zostały obalone powszechne założenia. Inżynierowie<br />

firmy Hager udowodnili, że 9+16>400. Mowa o nowej platformie elektroniki<br />

Berker.Net, która oferuje użytkownikom czterysta funkcji, wykorzystując jedynie<br />

dziewięć mechanizmów oraz szesnaście nasadek. Dodatkowo w nowej platformie<br />

zastosowano dwukierunkową komunikację radiową. Teraz każdy element jest<br />

równocześnie nadajnikiem i odbiornikiem oraz można go zintegrować z systemem<br />

KNX inteligentnych budynków. O tym wyjątkowym systemie opowiada Jacek Grenda<br />

i Tomasz Łakomy, kierownicy produktu z firmy Hager<br />

Fot. 1.<br />

Berker.Net inowacyjny system sterowania<br />

76 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Czym dokładnie jest Berker.Net?<br />

Jacek Grenda: To nowa platforma elektroniki<br />

w ramach osprzętu elektroinstalacyjnego<br />

marki Berker. Najprościej<br />

mówiąc, składa się z elementów elektronicznych,<br />

które wchodzą w miejsce zwykłych<br />

włączników, pozwalając na sterowanie<br />

oświetleniem i roletami.<br />

Z czego składa się ta platforma?<br />

Tomasz Łakomy: Podstawowym elementem<br />

jest mechanizm, który definiuje<br />

konkretną funkcję np. sterowanie<br />

oświetleniem albo roletami. Aby dopełnić<br />

funkcjonalność, na mechanizm montujemy<br />

elektroniczną nasadkę. Taką nasadką<br />

w zależności od potrzeb, może być zwykły<br />

przycisk, zegar ze sterowaniem czasowym<br />

lub czujnik ruchu.<br />

Czym różni się najnowsza platforma<br />

od swojej poprzedniczki?<br />

T.Ł.: Cechą wyróżniającą jest to, że platforma<br />

posiada tylko 9 mechanizmów, we<br />

wcześniejszej ofercie było ich ponad 16.<br />

A co wyróżnia platformę na tle konkurencji?<br />

J.G.: System możemy zastosować w każdej<br />

instalacji, nawet tej już istniejącej.<br />

Został tak przygotowany, żeby umożliwić<br />

wymianę tradycyjnego łącznika na elektroniczny<br />

odpowiednik w każdej instalacji<br />

niezależnie czy nowej czy starszej. Istnieje<br />

również możliwość ściemniania coraz<br />

popularniejszych energooszczędnych,<br />

a w szczególności LEDowych, źródeł<br />

światła bez żadnej przeróbki instalacji.<br />

O czym jeszcze warto wspomnieć, co<br />

jest takiego charakterystycznego?<br />

J.G.: Wszystkie komponenty naszej instalacji<br />

elektrycznej można rozszerzyć<br />

o funkcje komunikacji radiowej. To znaczy,<br />

że elementy obsługiwane ręcznie<br />

po zamianie nasadki mogą być sterowne<br />

drogą bezprzewodową, dodatkowo uzyskując<br />

nową funkcjonalność, która pozwala<br />

stworzyć zaczątki tzw. inteligentnych<br />

systemów. Dają one dużo większe<br />

Fot. 2.<br />

Pilot radiowy Berker.Net<br />

możliwości sterowania niż tradycyjna<br />

instalacja.<br />

W jakich systemach można zainstalować<br />

platformę?<br />

J.G.:W systemach konwencjonalnych,<br />

gdzie bazujemy na standardowej instalacji<br />

i połączeniu przewodowym poszczególnych<br />

elementów oraz w systemach sterowania<br />

bezprzewodowego.<br />

Jaka jest różnica między tymi<br />

systemami?<br />

J.G.: Konwencjonalne rozwiązanie wymaga<br />

przygotowania odpowiedniego<br />

okablowania. Rozwiązanie radiowe daje<br />

możliwość rozbudowy bez ingerencji<br />

w strukturę ścian, co pociągałoby za sobą<br />

nieunikniony remont domu. Wystarczy,<br />

że podmienimy standardowe łączniki<br />

na sterowniki radiowe systemu Berker.Net<br />

Przy wspomnianym systemie często<br />

pojawia się słowo quiklink, co ono<br />

znaczy?<br />

T.Ł.: Tę nazwę można podzielić na dwa<br />

słowa: szybki i połączenie, czyli „szybkie<br />

połączenie”. System radiowy charakteryzuje<br />

się bardzo prostą funkcją konfiguracji,<br />

czyli programowania. Każdy<br />

z elementów radiowych wyposażony jest<br />

w przycisk konfiguracji, a wszystkie odbiorniki<br />

posiadają przycisk funkcyjny.<br />

Posługując się tymi dwoma przyciskami,<br />

możemy stworzyć powiązania oraz zdefiniować<br />

żądaną funkcję sterowania bezprzewodowego<br />

między elementami.<br />

Ile czasu zajmuje programowanie?<br />

J.G.: Bardzo mało. Całe programowanie<br />

odbywa się w pięciu krokach. Uruchamiamy<br />

proces konfiguracji. Wybieramy<br />

nadajnik. Wybieramy odbiornik, którym<br />

nadajnik będzie sterował. Ustawiamy<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

77


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

na odbiorniku funkcje. Zapisujemy te<br />

funkcje i kończymy konfigurację. To wyjaśnienie<br />

najprawdopodobniej zajęło więcej<br />

czasu niż zaprogramowanie w praktyce.<br />

Na czym polega komunikacja radiowa,<br />

ale już dwukierunkowa?<br />

SŁABA JAKOŚĆ<br />

T.Ł.: To jest kolejna wyróżniająca cecha<br />

naszego rozwiązania radiowego. Na<br />

rynku jest dużo systemów radiowych,<br />

ale większość z nich to są systemy jednokierunkowe.<br />

Jest nadajnik i odbiornik,<br />

jednak nadajnik może sterować tylko<br />

w jednym kierunku odbiornikiem. Nasz<br />

system wykorzystuje komunikację dwukierunkową,<br />

tutaj każdy element, który<br />

jest odbiornikiem, może być równocześnie<br />

nadajnikiem i sterować dodatkowo<br />

innym elementem. Podam prosty przykład.<br />

Podłączając do lampy ściemniacz<br />

z klawiszem radiowym, mamy możliwość<br />

sterowania ręcznego natężeniem oświetlenia,<br />

dodatkowo możemy kontrolować<br />

nasz ściemniacz zdalnie za pomocą pilota.<br />

To jest typowy przykład systemu<br />

jednokierunkowego. Teraz dodając dwukierunkowość<br />

do systemu uzyskujemy<br />

możliwość wykorzystania klawisza<br />

ściemniacza również jako nadajnik. Czyli<br />

poza funkcją sterowania ręcznego i odbierania<br />

sygnału z pilota, możemy dodatkowo<br />

wysłać komendę do innego odbiornika,<br />

np. załączając oświetlenie w pokoju.<br />

Jednocześnie możemy wyłączyć światło<br />

w korytarzu lub, poprzez zastosowanie<br />

klawisza podwójnego, lewą jego część<br />

przypisać do sterowania ściemniaczem,<br />

a prawą na dodatkowe sterowanie innymi<br />

odbiornikami np. roletą. Oczywiście to<br />

jest uproszczony przykład, a funkcjonalność<br />

jaką uzyskujemy dzięki komunikacji<br />

dwukierunkowej, jest bardzo szeroka.<br />

Często w materiałach związanych<br />

z Berker.net pojawia się skrót KNX<br />

RF. Co on oznacza w kontekście<br />

platformy?<br />

T.Ł.: Do komunikacji radiowej nie stworzyliśmy<br />

własnego protokołu, jak robi<br />

to konkurencja, ale zastosowaliśmy rozwiązanie,<br />

które jest już standardem czyli<br />

wykorzystaliśmy istniejący protokół komunikacyjny<br />

systemu KNX. Wszystkie<br />

urządzenia radiowe wykorzystują standard<br />

komunikacji KNX RF, który jest<br />

powszechnie obecny w systemach sterowania<br />

budynkami. To jest kolejny atut<br />

platformy Berker.Net. Wszystkie elementy<br />

radiowe możemy zintegrować z systemem<br />

inteligentnego budynku, czyli tak<br />

naprawdę platforma Berker.Net jest rozwiązaniem<br />

bardzo szerokim i uniwersalnym.<br />

Znajduje zastosowanie od urządzeń<br />

standardowych instalacji, poprzez urządzenia<br />

z komunikacją radiową, zwiększających<br />

funkcjonalność zwykłej instalacji,<br />

do systemów KNX inteligentnych budynków.<br />

Często zdarza się, że przygotowując<br />

inteligentną instalację, wydaje się nam<br />

że przewidzieliśmy wszelkie możliwości<br />

sterowania. Budynek jest wykończony,<br />

a tu okazuje się, że pojawia się nowy obwód<br />

oświetleniowy i niestety instalacja<br />

nie jest przygotowana, żeby fizycznie<br />

podłączyć ją do systemu. W tej sytuacji<br />

wystarczy, że do nowego obwodu dodamy<br />

element radiowy i już jest w pełni kompatybilny<br />

z systemem przewodowym.<br />

Fot. 3.<br />

Berker.Net szeroka funkcjonalność z wykorzystaniem funkcji radiowych.<br />

Bardziej szczegółowych informacji<br />

o platformie Berker.Net oraz praktycznych<br />

wskazówkach montażowych udzielamy<br />

na szkoleniach w ramach Akademii<br />

Hager, na które serdecznie zapraszamy.<br />

78 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

79


INTELIGENTNY<br />

budynek<br />

Inteligentny bezprzewodowy<br />

system sterowania EXTA FREE<br />

– komfortowe sterowanie<br />

roletami w przystępnej cenie<br />

PROMOCJA<br />

Bezprzewodowy system stertowania EXTA FREE wzbogacony o jednostkę centralną<br />

EFC-02 to pełna kontrola nad roletami okiennymi w całym budynku, a także<br />

bramami garażowymi i wjazdowymi.<br />

Aplikacja umożliwia zarządzanie<br />

roletami z podziałem na poziomy<br />

i pomieszczenia budynku. Skróty<br />

widoczne na pulpicie smartfona pozwalają<br />

na błyskawiczne otwieranie<br />

bram wjazdowych i garażowych oraz<br />

opuszczanie/podnoszenie wszystkich<br />

rolet jednym kliknięciem. Opcja zaprogramowania<br />

funkcji czasowych umożliwia<br />

użytkownikom systemu sterowanie roletami<br />

zgodnie z zadanym harmonogramem. W ramach<br />

systemu EXTA FREE roletami można<br />

zarządzać również z poziomu nadajników<br />

EXTA FREE oraz tradycyjnych łączników<br />

żaluzjowych (sterowanie lokalne, centralne,<br />

ustawienia komfortowe).<br />

Sterowanie roletami okiennymi<br />

za pomocą bezprzewodowego<br />

sterownika SRP-02<br />

Sterownik rolet SRP-02 pozwala na sterowanie<br />

przewodowe oraz bezprzewodowe<br />

z dowolnego, dwukanałowego nadajnika<br />

systemu EXTA FREE lub jednostki centralnej<br />

EFC-02. Każdą roletą można sterować<br />

lokalnie za pomocą pilotów radiowych,<br />

bezprzewodowych nadajników klawiszowych<br />

czy pilotów TV zapisanych w pamięci<br />

translatora RTI-01.<br />

Sterowanie lokalne,<br />

centralne i grupowe<br />

Każdy sterownik rolet może być kontrolowany<br />

za pomocą nadajników radiowych<br />

systemu EXTA FREE dzięki unikalnym<br />

kodom cyfrowym zapisanym w pamięci<br />

sterownika. Takie rozwiązanie pozwala<br />

na gromadzenie poszczególnych sterowników<br />

grupy i ich łatwą kontrolę. Możliwe<br />

jest także centralne sterowanie wszystkimi<br />

roletami w budynku.<br />

Fot.: Zamel<br />

Fot. 1. Sterownik rolet z wbudowaną radiolinią SRP-02<br />

Programowanie czasu<br />

podnoszenia i opuszczania rolet<br />

Wykorzystując centralny programator<br />

czasowy tygodniowy ZCM-12<br />

oraz nadajnik radiowy na szynę TH-<br />

35 typu RNM-10 można w prosty sposób<br />

zaprogramować czas podnoszenia<br />

80 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


INTELIGENTNY<br />

budynek<br />

i opuszczania rolet. W programatorze czasowym tygodniowym<br />

ZCM-12 należy wprowadzić określone godziny w danym dniu tygodnia.<br />

Programator wysyła sygnał do nadajnika RNM-10. Nadajnik<br />

przekazuje radiowo polecenie podniesienia lub opuszczenia rolet<br />

bezpośrednio do poszczególnych odbiorników SRP-02.<br />

Sterownik linii centralych SRP-03<br />

Sterownik linii centralnych SRP-03 pozwala na centralne, bezprzewodowe<br />

sterowanie grupą przewodowych sterowników rolet<br />

typu SRP-01. Urządzenie wysyła do linii sterowania centralnego<br />

impulsy sterujące. Jest to idealne rozwiązanie modyfikujące istniejące,<br />

przewodowe instalacje sterowania roletami. Zasadę działania<br />

urządzenia ilustruje rysunek 2.<br />

Rys. 1.<br />

Pomieszczenie wyposażone<br />

w urządzenia systemu EXTA FREE<br />

Rys.: Zamel Rys.: Zamel<br />

Nowości w grupie EXTA FREE<br />

Pilot P-256/36 – możliwość komfortowego<br />

sterowania 36 odbiornikami<br />

Nowy pilot 36-kanałowy pozwala na komfortowe<br />

niezależne sterowanie aż 36 kanałami<br />

odbiorników systemu EXTA<br />

FREE lub 18 sterownikami rolet<br />

SRP-02. Zastosowanie pilota<br />

P-256/36 pozwala na sterowanie<br />

indywidualne każdej z rolet, sterowanie<br />

grupowe lub centralne.<br />

Pilot posiada podświetlany<br />

pierścień. Podświetlenie poszczególnych<br />

diod to informacja<br />

na temat aktywnego<br />

w danym momencie banku<br />

klawiszy.<br />

RWS-311 - sprawdzona<br />

konstrukcja radiowego<br />

wyłącznika sieciowego<br />

RWS teraz dostępna<br />

w ramach systemu<br />

bezprzewodowego<br />

Radiowe wyłączniki sieciowe<br />

przeznaczone są do bezprzewodowego<br />

sterowania oświetleniem<br />

zewnętrznym, pompami,<br />

napędami oraz innymi elementami<br />

instalacji usytuowanymi w trudno dostępnych<br />

miejscach. Nowa konstrukcja<br />

współpracuje z nadajnikami systemu EXTA FREE takimi<br />

jak: piloty, nadajniki klawiszowe, nadajniki dopuszkowe.<br />

Urządzenia dostępne są także w zestawie z pilotem.<br />

Rys. 2.<br />

Zasada działania sterownika linii centralnych<br />

(centralnego) SRP-03<br />

Nadajniki RNK-02/W<br />

i RNK-04/W<br />

– teraz także<br />

dostępne<br />

w kolorze białym<br />

Dostępne dotychczas<br />

w kolorze<br />

kremowym nadajniki<br />

klawiszowe<br />

RNK-02/W i RNK-<br />

-04/W teraz można<br />

nabyć także w kolorze<br />

białym.<br />

Fot.: Zamel (x3)<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

81


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Mierniki cęgowe<br />

Niezawodny, wielofunkcyjny, poręczny, dokładny, czytelny, bezpieczny – to cechy<br />

dobrego miernika cęgowego. Na rynku nie brakuje mierników stanowiących kompleksowe<br />

przyrządy pomiarowe, dlatego, aby pomóc naszym Czytelnikom w doborze<br />

najlepszego do ich potrzeb miernika, na następnych stronach przedstawiamy<br />

przegląd tego typu urządzeń.<br />

Fot. 1.<br />

Mierniki cęgowe to jedno z podstawowych narzędzi elektromontera<br />

czy serwisanta systemów zasilania lub maszyn i urządzeń zasilanych<br />

energią elektryczną.<br />

Fot.: Fluke<br />

Mierniki cęgowe to jedno z podstawowych<br />

narzędzi elektromontera czy serwisanta<br />

systemów zasilania lub maszyn i urządzeń<br />

zasilanych energią elektryczną. Świetnie<br />

sprawdzają się przy pracach związanych<br />

z diagnozowaniem usterek sieci sterujących<br />

i kontroli jakości zasilania.<br />

Za ich pomocą możemy mierzyć zarówno<br />

prąd stały, jak i przemienny. Są to urządzenia<br />

bardzo elastyczne – mimo że przyjęło<br />

się, że znajdują zastosowanie przy<br />

pomiarze prądu o wartości powyżej 1 A.,<br />

na rynku znajdziemy i takie, dzięki którym<br />

istnieje możliwość pomiaru bardzo<br />

małych wartości prądu.<br />

Mierniki te to również przyrządy wielofunkcyjne<br />

– umożliwiają pomiar rezystancji,<br />

pojemności, częstotliwości oraz<br />

ciągłości obwodu elektrycznego. Niektóre<br />

wyposażone są także w tester diod czy<br />

przydatną często funkcję umożliwiającą<br />

pomiar prądu rozruchu. Kolejne funkcjonalności<br />

mierników cęgowych to pomiar<br />

pętli prądowej i napięciowej oraz generowanie<br />

sygnału prądowego 4 – 20 mA<br />

i napięciowego 0 – 10 V. Ważną cechą<br />

mierników jest możliwość mierzenia rezystancji<br />

i ciągłości połączeń. Warto również<br />

dodać, że niektóre modele mierników<br />

cęgowych pozwalają na pomiar wartości<br />

skutecznej TrueRMS prądu przemiennego<br />

oraz mocy czynnej, biernej oraz pozornej<br />

w zakresie do 600 kW/kVA/kVAR. Nowoczesne<br />

przyrządy wyposażone są w analizator<br />

charakteru obciążenia oraz funkcję<br />

pomiaru mocy i współczynnika PF. Wyposaża<br />

się je także w możliwość pomiaru<br />

i rejestracji zużycia energii w układach<br />

1-fazowych i 3-fazowych zrównoważonych.<br />

Interesujące rozwiązanie stanowi<br />

82 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

też pomiar napięcia o niskiej impedancji<br />

wejścia. Ciekawym rozwiązaniem, sprawdzającym<br />

się zwłaszcza w trudnych warunkach<br />

pracy jest elastyczna sonda pomiarowa,<br />

ułatwiająca pomiar w miejscach<br />

trudnodostępnych, takich jak ciasne szafki<br />

czy wiązki przewodów.<br />

Kupując miernik cęgowy, który będzie<br />

używany w warunkach przemysłowych<br />

należy zwrócić uwagę na stopień ochrony,<br />

jaki zapewnił jego producent, ergonomię<br />

produktu (możliwość obsługi jedną<br />

ręką i „pewny chwyt”) oraz odporność<br />

na uszkodzenia mechaniczne. Równie<br />

ważnym elementem jest wyraźny<br />

wyświetlacz.<br />

Wybierając miernik cęgowy szczególną<br />

uwagę zwrócić należy na kwestie bezpieczeństwa.<br />

Najnowsze wymagania w tym<br />

zakresie oparte są o standard IEC61010<br />

(EN61010). Zgodnie z nim przyjmuje się<br />

cztery kategorie bezpieczeństwa oparte<br />

o trzy główne kryteria ochrony - ustalony<br />

stan napięcia, napięcie szczytowe impulsu<br />

stanu nieustalonego oraz impedancję<br />

źródła. Poszczególne kategorie CAT<br />

są przypisane określonym grupom systemów<br />

dystrybucji energii. Sprzęt elektroniczny<br />

odpowiada więc kategorii<br />

I a jednofazowe obciążenie podłączone<br />

do gniazdek sieciowych to kategoria II.<br />

Do kategorii III zalicza się zasilanie trójfazowe,<br />

obejmujące również jednofazowe<br />

oświetlenie komercyjne. Z kolei kategorię<br />

IV stanowi zasilanie trójfazowe w miejscu<br />

przyłącza elektrycznego oraz każdy przewodnik<br />

zewnętrzny. Oznaczenia poszczególnych<br />

kategorii (CAT I – IV) powinny<br />

znajdować się na obudowach przyrządów<br />

pomiarowych.<br />

Jak zatem wybrać przyrząd, który będzie<br />

odpowiedni pod kątem kategorii<br />

bezpieczeństwa? Jednym ze sposobów<br />

jest uwzględnienie możliwie najmniej<br />

korzystnych scenariuszy, jakie mogą wystąpić<br />

w codziennej pracy. Warto zatem<br />

wybrać miernik o najwyższej kategorii,<br />

z którą można zetknąć się podczas pomiarów.<br />

Kategoria CAT jest tym wyższa,<br />

im wyższa jest wartość prądu zwarcia. Im<br />

bliżej użytkownik przyrządu znajduje się<br />

źródła zasilania, tym wyższa powinna być<br />

kategoria bezpieczeństwa. Można powiedzieć<br />

również, że im wyższa impedancja<br />

źródła, tym niższa kategoria CAT.<br />

Podsumowując – szykując się do kupna<br />

miernika cęgowego należy zwrócić uwagę<br />

na ergonomię – łatwość obsługi i czytelny,<br />

a zarazem funkcjonalny wyświetlacz.<br />

Na etapie wyboru ważna jest również<br />

rozdzielczość pomiarowa i odpowiedni<br />

zakres pomiarowy. Kolejny element warty<br />

uwagi to funkcje pomiarowe, do których<br />

należy możliwość pomiaru napięcia i prądu<br />

(zarówno przemiennego jak i stałego),<br />

pojemności, częstotliwości, oporności<br />

oraz wartości TrueRMS. Ważna jest automatyzacja<br />

procesu pomiarów oraz sposób<br />

wymiany danych z komputerem. Kluczowym<br />

kryterium wyboru zawsze będzie<br />

stopień ochrony, jaki zapewnia nam wybrane<br />

urządzenie.<br />

Na kolejnych stronach prezentujemy<br />

wybrane produkty dostępne na rynku.<br />

REKLAMA<br />

TG165_Ad Electrical_175x117_PL.indd 1 05/08/15 15:11<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

83


PRZEGLĄD<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Przegląd mierników cęgowych<br />

Producent/dystrybutor<br />

Producent: UNI-T<br />

Dostępne w: ASC TECHNOLOGIE<br />

Producent: UNI-T<br />

Dostępne w: ASC TECHNOLOGIE<br />

Model KT203 UT-203<br />

Pomiar prądu AC<br />

Pomiar prądu DC<br />

zakres 0-400 A 40A/400A<br />

0-40A: ±(3%+8c)<br />

dokładność<br />

40-400A:<br />

40A - ±(2,5%+8)<br />

15-299,9A ±(3,5%+6c)<br />

400A - ±(2,5%+5)<br />

300-400A: ±(4%+6c)<br />

zakres 0-400 A 40A/400A<br />

dokładność<br />

0-40A: ±(3%+8c)<br />

40-400A:<br />

15-299,9A ±(3,5%+6c)<br />

300-400A: ±(4%+6c)<br />

40A - ±(2%+5)<br />

400A - ±(2%+3)<br />

zakres 0...400-600V 4V/40V/400V/600V<br />

Pomiar napięcia AC<br />

4-400V - ±(1%+5)<br />

dokładność<br />

±(2%+5c)<br />

600A - ±(1,2%+5)<br />

zakres 0...400-600V 400mV/4V/40V/400V/600V<br />

Pomiar napięcia DC<br />

400mV - ±(0,8%+3)<br />

dokładność<br />

±(1,5%+5c)<br />

4-400V - ±(0,8%+1)<br />

600A - ±(1%+3)<br />

zakres 0...400-4000W 400/4k/40k/400k/4M/40Mohm<br />

400Ω - ±(1,2%+2)<br />

Pomiar rezystancji<br />

4-400kΩ - ±(1%+2)<br />

dokładność<br />

±(2,0%+5c)<br />

4MΩ - ±(1,2%+2)<br />

40MΩ - ±(1,5%+2)<br />

Pomiar ciągłości Sygnał akustyczny dla R


PRZEGLĄD<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Przegląd mierników cęgowych<br />

UNI-T / AVT Korporacja UNI-T / AVT Korporacja BRYMEN<br />

UT-204 UT-206 A BM197<br />

400 A 1000 A 2000A<br />

2.5 % 3,00% 2,0%+5c<br />

2000A<br />

2,0% +5c<br />

600 V 600 V 1000V<br />

1.2 % 1.5 % 1,2% +5c<br />

600 V 600 V 1000V<br />

1,00% 1,00% 0,5% +5c<br />

40 M 40 M 40,00MΩ<br />

1.5 % 1.5 % 0,5%+5c<br />

+ + Tak<br />

- - Tak, 2000µF<br />

- 10 MHz Tak, 2kHz<br />

- -40 - +1000 Tak<br />

II - 600V II - 600V CAT IV 1000V AC/DC<br />

- - IP54<br />

- - Ø55mm max<br />

- -<br />

- 0 - +40 0~40°C (RH


PRZEGLĄD<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Przegląd mierników cęgowych<br />

Producent/dystrybutor SONEL S.A SONEL S.A<br />

Model CMP-400 CMP-2000<br />

Pomiar prądu AC<br />

zakres 0,000…400 A 0,0…1500 A TRMS<br />

dokładność ±(2,5% w.m. + 8 cyfr) ±(2% w.m. + 10 cyfr)<br />

Pomiar prądu DC<br />

zakres<br />

dokładność<br />

0,0 … 2000 A<br />

±(2% w.m. + 5 cyfr)<br />

Pomiar napięcia AC<br />

Pomiar napięcia DC<br />

zakres - 0,0 mV…750V<br />

dokładność - ±(1,5% w.m. + 8 cyfr)<br />

zakres 0,0 mV…600 V 0,0 mV…1000V<br />

dokładność ±(1,8% w.m. + 8 cyfr) ±(0,5% w.m. + 2 cyfry)<br />

zakres 400,0 Ω…40,00 MΩ 0,0 Ω…66,00 MΩ<br />

Pomiar rezystancji<br />

dokładność ±(1,5% w.m. + 2 cyfry) ±(1,0% w.m. + 5 cyfr)<br />

Pomiar ciągłości sygnał dźwiękowy dla R


PRZEGLĄD<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Przegląd mierników cęgowych<br />

Fluke Europe BV Fluke Europe BV Megger Megger<br />

Fluke a3003FC Fluke a3004FC DCM340 DCM1500<br />

0 do 600A AC 0 do 1500A<br />

2,5% w.m. + 5 cyfr (50-60Hz AC) 2,5% w.m. +7 cyfr (50-60Hz AC)<br />

od 1,0 A do 999,9 A DC<br />

od 1000 A do 2000 A DC<br />

2% ±5 cyfr<br />

2,5% ±5 cyfr<br />

od 0,05 mA do 20,99 mA DC<br />

od 21,0 mA do 99,9 mA DC<br />

0,2% ±5 cyfr<br />

1,0% ±5 cyfr<br />

0 do 600A 0 do 1500A<br />

1,9% w.m. +10 cyfr 2,5% w.m. +7 cyfr<br />

0 do 600V 0 do 750V<br />

1% w.m. + 5 cyfr (50-500Hz) 1% w.m. +5 cyfr(50-500Hz)<br />

1 do 600V 0 do 1000V<br />

1% w.m. + 2 cyfry 0,7% w.m + 2 cyfry<br />

0-400 Ω 0-400 Ω<br />

1% w.m. + 3 cyfry 1% w.m. + 3 cyfry<br />

Nie Nie Tak, sygnał dźwiękowy


PRZEGLĄD<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Przegląd mierników cęgowych<br />

Producent/dystrybutor Benning Benning<br />

Model CM 11 CM 2<br />

Pomiar prądu AC<br />

zakres 0,1 mA – 20 A 100 mA – 300 A<br />

dokładność +- 1% 1-3%<br />

Pomiar prądu DC<br />

Pomiar napięcia AC<br />

Pomiar napięcia DC<br />

zakres 0,1 mA – 10 A 10 mA – 300 A<br />

dokładność +- 1-3 % 1-2 %<br />

zakres 0,01V – 300 V 1 mV – 600 V<br />

dokładność +- 1,2% 2- 1,5%<br />

zakres 0,01 V – 300V 0,1 mV -600 V<br />

dokładność +- 1% 0,5%<br />

zakres 0,1Ω – 500kΩ 0,1 Ω - 40 MΩ<br />

Pomiar rezystancji<br />

dokładność +-1% 0,9 -2,5 %<br />

Pomiar ciągłości Tak Tak (50Ω)<br />

Pomiar pojemności - -<br />

Pomiar częstotliwości - -<br />

Pomiar temperatury - -<br />

Kategoria bezpieczeństwa KAT III300V CAT III 300 V<br />

Stopień ochrony obudowy - -<br />

Zakres pojemności cęgów<br />

dla przewodów<br />

23mm<br />

25 mm<br />

Zakres pojemności cęgów<br />

dla szynoprzewodów<br />

23mm<br />

25 mm<br />

Zakres temperatury pracy 0°C - 50°C 0°C – 50 °C<br />

Funkcje miernika TRUE RMS True RMS, HOLD, MAX<br />

Zgodność z normami EN 61010-031 EN 61010-031<br />

Sposób zapisu i transferu danych z pomiaru - -<br />

Waga urządzenia - -<br />

Długość gwarancji 24 miesiące 24 miesiące<br />

Cena katalogowa netto 1349,00 844,02<br />

88 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


PROMOCJA<br />

POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Nowości w ofercie<br />

mierników Benninga<br />

Niemiecka firma Benning wprowadziła do swojej oferty kilka nowych produktów,<br />

które pozwalają wykonywać pomiary w sposób bezpieczny dla użytkownika.<br />

Elastyczne cęgi prądowe<br />

Możemy pochwalić się nowymi urządzeniami<br />

CFlex 1 oraz Cflex 2, które pozwalają<br />

wykonywać pomiary prądu AC<br />

do 3000 A. Jako jedyni dajemy możliwość<br />

testowania tak dużych prądów tego typu<br />

urządzeniami. Wielokrotnie osoby wykonujące<br />

pomiary spotykają się z sytuacją,<br />

gdzie wiązki kabli ułożone są bardzo ściśle<br />

i nie jesteśmy w stanie włożyć i zamknąć<br />

prądowych cęgów pomiarowych. W takiej<br />

sytuacji rozwiązaniem są elastyczne cęgi<br />

prądowe firmy BENNING, które wcisną<br />

się w każdą szczelinę pozwalając wykonać<br />

pomiar prądu w pojedyńczym przewodzie<br />

lub wiązce kabli. Maksymalna średnica<br />

przewodów, które możemy zmierzyć wynosi<br />

aż 46cm co daje prawie nieograniczone<br />

możliwości.<br />

Jaki miernik wybrać<br />

Różnica pomiędzy tymi dwoma miernikami<br />

polega na tym, że CFelx 1 nie jest<br />

urządzeniem samodzielnym. Potrzebne<br />

jest podłączenie do miernika, który wskaże<br />

wynik pomiaru – i tu po raz kolejny<br />

Benning pokazuje swoją elastyczność –<br />

CFlex 1 możemy podłączyć do multimetru<br />

wskazującego napięcie jakiejkolwiek<br />

firmy. Jest to praktycznie niespotykane,<br />

dlatego że większość producentów przygotowuje<br />

tak swoje urządzenia/adaptery,<br />

aby były kompatybilne tylko ze sobą.<br />

CFlex 2 swoją „wyższość” pokazuje<br />

dzięki wbudowanemu wyświetlaczowi<br />

oraz metodzie pomiarowej TRUE RMS,<br />

gwarantując wysoką dokładność nawet<br />

zniekształconego sygnału. Powyższe<br />

urządzenia uzupełniają BENNINGową<br />

rodzinę cęgowych mierników prądowych<br />

o super elastyczne urządzenia do pomiaru<br />

dużych prądów.<br />

Tester wirowania faz oraz połączeń<br />

Kolejnymi miernikami, które chciałbym<br />

zaprezentować są Dutest Pro oraz Tritest<br />

Pro. Nowy design oraz dodatkowe<br />

funkcje odświerzają ofertę BENNINGa<br />

w tym zakresie. Urządzenie Dutest Pro<br />

wskazuje poziom mierzonej rezystancji<br />

na diodach i sygnalizuje wynik sygnałem<br />

dzwiękowym i/lub świetlnym. Jesteśmy<br />

w stanie zmieniać natężenia dźwięku,<br />

tak aby dostosować głośność do naszych<br />

upodobać i głośności otoczenia. Jeśli będziemy<br />

starać się wykonać pomiar ciągłości,<br />

ale podłączymy miernik do przewodów<br />

pod napięciem, usłyszymy sygnał<br />

dźwiękowy i rozbłysną dwie czerwone<br />

diody (przy wykryciu napięcia przemiennego).<br />

W przypadku, gdy na zaciskach<br />

miernik wykryje napięcie stałe, zaświeci<br />

się jedna dioda.<br />

Miernik Tritest Pro, oprócz wzornictwa nie<br />

różni się znacznie od swojego poprzednika.<br />

Służy on do sprawdzania faz oraz ich<br />

kolejności w sygnale trójfazowym. Oba<br />

testery posiadają wysoce wydajne LEDowe<br />

źródło światła, pozwalajace doświetlić<br />

miejsce pomiaru, uchwyt magnetyczny,<br />

umożliwiający przymocowanie do metalowych<br />

konstrukcji oraz uchwyt umożliwiający<br />

zaczepienie o pasek.<br />

Tomasz Milczarek<br />

Produkt Menadżer<br />

www.langelukaszuk.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

89


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Miernik rezystancji<br />

izolacji Sonel MIC-2501<br />

Określanie stanu izolacji sieci i urządzeń elektrycznych jest ważnym elementem<br />

oceny skuteczności ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym.<br />

W ostatnim czasie firma SONEL S.A.<br />

mocno zaangażowała się w opracowanie<br />

i wdrożenie do produkcji nowoczesnych<br />

i bardzo zaawansowanych<br />

technologicznie przyrządów do właśnie<br />

takich badań. Wdrożono kilka<br />

modeli z napięciami pomiarowymi<br />

do 5 kV oraz do 10 kV. Ich rozbudowane<br />

funkcje pomiarowe i odporność<br />

na pola elektryczne oraz inne zakłócenia,<br />

stawia je w czołówce urządzeń<br />

stosowanych w zawodowej elektroenergetyce<br />

do skomplikowanych<br />

i zaawansowanych badań rezystancji<br />

izolacji. Powszechnie wykonywane<br />

pomiary rezystancji izolacji w sieciach<br />

odbiorczych nie wymagają aż tak rozbudowanych<br />

funkcji pomiarowych,<br />

zwłaszcza, że musi to powodować<br />

zwiększone gabaryty urządzenia. Dlatego<br />

specjalnie, z myślą o dużej grupie<br />

elektryków pomiarowców, którzy badają<br />

odbiorcze instalacje elektryczne<br />

w szeroko rozumianej infrastrukturze<br />

komunalnej, przemyśle, budynkach<br />

biurowych czy zabudowie jednorodzinnej<br />

- zaprojektowano i wprowadzono<br />

na rynek nowy miernik rezystancji<br />

izolacji Sonel MIC-2501.<br />

Pomiary rezystancji izolacji<br />

Ten rodzaj badań jest najpowszechniejszy,<br />

wykonywany niejednokrotnie<br />

przez małe lub nawet jednoosobowe<br />

firmy elektryczne. Dlatego<br />

też głównym celem było zaprojektowanie<br />

takiej konstrukcji aby przy<br />

zachowaniu wysokich parametrów<br />

technicznych, zoptymalizować i obniżyć<br />

koszty wytworzenia tego modelu<br />

w stosunku do jego poprzedników.<br />

Konieczne jest podkreślenie<br />

faktu, że funkcjonalność i ergonomia<br />

Fot. 1.<br />

Miernik rezystancji izolacji Sonel MIC-2501.<br />

obsługi jest wynikiem współpracy z dotychczasowymi<br />

użytkownikami mierników produkowanych<br />

przez SONEL S.A. Przyrząd<br />

skonstruowano zgodnie z normą PN-EN<br />

61557-2 i umożliwia on przeprowadzenie<br />

badań rezystancji izolacji, które są opisane<br />

m. in. w PN-HD 60364-6 i PN-EN 04700.<br />

Funkcje podstawowe miernika Sonel<br />

MIC-2501<br />

Pomiar rezystancji izolacji, metodą dwuoraz<br />

trój- przewodową.<br />

napięcie pomiarowe wybierane skokowo<br />

co 100 V w zakresie 100...2500 V,<br />

akustyczne wyznaczanie pięciosekundowych<br />

odcinków czasu.<br />

odmierzane czasy pomiaru T1, T2 i T3<br />

w celu wyznaczenia współczynników absorpcji<br />

dla 15, 60 i 600 s,<br />

wskazania rzeczywistego napięcia pomiarowego<br />

podczas pomiaru,<br />

zabezpieczenie przed pomiarem obiektów<br />

pod napięciem.<br />

Niskonapięciowy pomiar ciągłości obwodu<br />

i rezystancji:<br />

Pomiar prądu upływu podczas pomiaru rezystancji<br />

izolacji.<br />

Pomiar napięć stałych i przemiennych<br />

w zakresie 0...750 V.<br />

Pamięć 990 komórek (11880 wpisów)<br />

przesłanie danych do komputera PC poprzez<br />

kabel USB.<br />

Zasilanie akumulatorowe.<br />

Możliwość zasilenia i ładowania miernika<br />

z zewnętrznego zasilacza, gniazda zapalniczki<br />

samochodowej lub zewnętrznego<br />

akumulatora – „power bank”.<br />

Wyposażenie<br />

Pozyskanie informacji z rynku w zakresie<br />

oczekiwań i uwag od użytkowników<br />

spowodowało nieco odmienne podejście<br />

do projektu pokrowca w którym znajduje<br />

się nowy model miernika. Został on tak<br />

90 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

zaprojektowany aby można było korzystać<br />

z przyrządu bez jego wyciągania<br />

z futerału. Miernik może być zawieszany<br />

na szyi użytkownika na specjalnych<br />

szelkach. W takiej pozycji urządzenia<br />

obie ręce pozostają wolne co z pewnością<br />

wpływa znacząco na bezpieczeństwo<br />

pracy i zwiększa możliwości manualne<br />

operatora. Odpinana od głównego futerału<br />

dodatkowa sakwa na wyposażenie jest<br />

przystosowana do zamocowania jej na pasku<br />

co znacząco zmniejsza wagę miernika<br />

zawieszonego na szyi, wpływając<br />

na znaczne podniesienie komfortu pracy,<br />

zwłaszcza przy długotrwałych pomiarach.<br />

Innowacyjnym pomysłem, jest umożliwienie<br />

zasilania miernika z zewnętrznych<br />

źródeł energii. Powszechnie dostępne tzw.<br />

„power banki” zdają doskonale egzamin<br />

w sytuacjach awaryjnych, w których nie<br />

mamy dostępu do innego źródła zasilania<br />

(badania odbiorcze rezystancji izolacji są<br />

często przeprowadzane w instalacjach,<br />

które jeszcze nie zostały załączone do sieci<br />

energetycznej).<br />

W zestawie z przyrządem znajdziemy niezbędne<br />

przewody, sondy, krokodyle i ładowarkę<br />

a wszystko zapakowane w wygodnym<br />

wspomnianym powyżej pokrowcu.<br />

miary kabli, wewnętrznych instalacji odbiorczych,<br />

silników elektrycznych oraz<br />

transformatorów. Przyłączając do miernika<br />

sondę Sonel PRS-1, która stanowi wyposażenie<br />

dodatkowe, mamy możliwość przeprowadzenia<br />

pomiarów rezystancji podłóg<br />

i ścian. Zestawiając szerokie możliwości<br />

zastosowania, ergonomię obsługi, duży<br />

czytelny wyświetlacz, wygodny pokrowiec<br />

pozwalający na pomiary bez wyciągania<br />

z niego miernika oraz atrakcyjną cenę, Sonel<br />

MIC-2501 jest bardzo atrakcyjną pozycją<br />

dla wszystkich elektryków pomiarowców,<br />

zarówno pracujących w energetyce<br />

zawodowej, jak również w przemyśle czy<br />

firmach instalacyjnych.<br />

Roman Domański<br />

Więcej informacji na stronie: www.sonel.pl<br />

Kontakt: r.domanski@sonel.<br />

Fot. 4.<br />

Wyposażenie<br />

standardowe.<br />

Fot. 2.<br />

Fot. 3.<br />

Miernik Sonel MIC-2501<br />

w specjalnie zaprojektowanym<br />

pokrowcu z szelkami.<br />

Miernik Sonel MIC-2501 podczas<br />

ładowania z „power banku”.<br />

Podsumowanie<br />

Sonel MIC-2501 jest uniwersalnym miernikiem<br />

do pomiarów rezystancji izolacji<br />

o bardzo szerokich możliwościach zastosowania.<br />

Można nim wykonywać po-<br />

REKLAMA<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

91


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Szybka identyfikacja<br />

i opis punktów pomiaru<br />

temperatury<br />

Tradycyjnie proces ustalania położenia czujników temperatury opiera się na znajomości<br />

projektu oraz pewnej dozie intuicji. Często projektant określa położenie<br />

czujników na przykład na podstawie własnych przypuszczeń. Warto byłoby jednak<br />

poznać łatwiejszy i bardziej dokładny sposób. Doskonałym rozwiązaniem byłoby<br />

wsparcie wiedzy szybkim, nieinwazyjnym i praktycznym testem.<br />

Poniżej opisano, w jaki sposób<br />

systemy akwizycji danych<br />

34970A/34972A oraz kamera termowizyjna<br />

U5855A TrueIR mogą przyczynić<br />

się do uzyskania szybszego<br />

i skuteczniejszego wglądu w dokonywanie<br />

pomiaru temperatury.<br />

Długofalowy nadzór budowlany może<br />

okazać się trudnym zadaniem. Biorąc<br />

pod uwagę fakt, że w budynku dochodzi<br />

do osiadania fundamentów, w jego<br />

konstrukcji bądź izolacji mogą pojawić<br />

się szczeliny. W takiej sytuacji koszty<br />

ogrzewania lub chłodzenia mogą wzrosnąć<br />

lub, co jeszcze gorsze, może dojść<br />

do powstania wady w konstrukcji. Monitorowanie<br />

temperatury budynków pomaga<br />

w opracowaniu charakterystyki<br />

tych zmian w długofalowej perspektywie.<br />

Z wykorzystaniem kamery termowizyjnej<br />

U5855A TrueIR problematycz-<br />

Fot. 1.<br />

Zespół obwodów drukowanych (PCA) w trakcie testu.<br />

92 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 2.<br />

Dwa obrazy termowizyjne PCA. Obraz po prawej to zbliżenie obrazu po lewej.<br />

ne obszary można łatwo zidentyfikować<br />

podczas pierwszej inspekcji. Następnie<br />

używa się systemu akwizycji danych<br />

34972A wyposażonego w interfejs LAN<br />

do monitorowania temperatury długofalowo<br />

i z dowolnego miejsca.<br />

Szybka identyfikacja punktów<br />

pomiaru temperatury przy użyciu<br />

kamery termowizyjnej<br />

Decyzja o długofalowym monitorowaniu<br />

temperatury została podjęta. Zastosowanie<br />

systemu akwizycji danych<br />

to dobre rozwiązanie, ponieważ jest on<br />

elastyczny, dokładny, a także przeprowadza<br />

pomiar w zadanych odstępach<br />

czasu. Przydatna może okazać się jednak<br />

pomoc przy określaniu dogodnej lokalizacji<br />

punktów pomiarowych. Mogą<br />

również pojawić się pytania dotyczące<br />

zastosowania systemu akwizycji danych<br />

do monitorowania temperatury. Niezależnie<br />

od tego, ile planów i przygotowań<br />

poczyniono, w zakresie pomiaru temperatury<br />

często pojawiają się niespodziewane<br />

okoliczności. Poniżej opisano, jak<br />

można ograniczyć je do minimum.<br />

W pierwszej kolejności należy określić<br />

obszary, które mają zostać objęte monitorowaniem.<br />

W tradycyjnych projektach<br />

elektronicznych oznacza to zidentyfikowanie<br />

miejsc o podwyższonej temperaturze<br />

lub takich, gdzie obserwuje się niedostateczny<br />

przepływ powietrza.<br />

Przy innych zastosowaniach, takich jak<br />

na przykład nadzór budowlany, należy<br />

zwrócić uwagę na punkty o podwyższonej<br />

lub obniżonej temperaturze. W takim<br />

wypadku urządzeniem szczególnie<br />

przydatnym do określania problematycznych<br />

obszarów jest kamera termowizyjna<br />

Agilent U5855A TrueIR. To wydajne<br />

narzędzie bazuje na opatentowanym algorytmie<br />

i dostarcza obrazy termowizyjne<br />

w rozdzielczości 320 x 240 pikseli<br />

– 4X rozdzielczość natywna czujnika.<br />

Dzięki zastosowaniu funkcji Fine Resolution<br />

cena urządzenia jest dużo niższa<br />

niż w przypadku porównywalnych<br />

kamer termowizyjnych o rozdzielczości<br />

320 x 240.<br />

Zastosowanie systemu akwizycji danych, w długofalowym<br />

monitorowaniu temperatury budynku, to dobre rozwiązanie.<br />

System ten jest elastyczny, dokładny, a także przeprowadza<br />

pomiar w zadanych odstępach czasu.<br />

Kamera termowizyjna U5855A posiada<br />

wiele funkcji umożliwiających szybkie<br />

zidentyfikowanie punktów problematycznych<br />

pod względem temperatury<br />

w oparciu o szybką krzywą uczenia się.<br />

Temperatura wizualizowana jest na statycznym<br />

obrazie, który można ściągnąć<br />

na komputer lub ukazuje się w czasie<br />

rzeczywistym na wyświetlacz<br />

Kamera termowizyjna U5855A może<br />

również zaznaczać temperatury maksymalne<br />

i minimalne, a także umożliwia<br />

natychmiastowy odczyt temperatury.<br />

Aby otrzymywać dokładne odczyty temperatury<br />

z wykorzystaniem kamery termowizyjnej<br />

U5855A należy dopasować<br />

emisyjność urządzenia do emisyjności<br />

obwodu drukowanego (PCB) lub materiału,<br />

w odniesieniu do którego dokonywany<br />

jest pomiar. Emisyjność materiału<br />

to jego względna zdolność do emitowania<br />

energii promieniowania podczerwonego.<br />

Dla przykładu, emisyjność standardowego<br />

obwodu drukowanego FR4<br />

wynosi 0.91. Innym rozwiązaniem jest<br />

pokrycie obwodu substancją zwiększającą<br />

emisyjność, na przykład azotkiem<br />

boru w formie spreju, którego emisyjność<br />

wynosi 1.<br />

Fot. 2. przedstawia dwa obrazy tego samego<br />

zespołu obwodów drukowanych<br />

(PCA). Obraz po lewej to obraz całego<br />

zespołu, natomiast obraz po prawej<br />

to zbliżenie na punkty o podwyższonej<br />

temperaturze wykryte na obrazie po lewej.<br />

Opisowi podlegać będzie 9 punktów<br />

o podwyższonej temperaturze oraz pięć<br />

obszarów na obwodzie, przy czym w ich<br />

przypadku obserwowana będzie ogólna<br />

stabilność pod względem temperatury.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

93


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 3.<br />

Moduł akwizycji danych dla systemu 34970A/34972A. Strzałka wskazuje odniesienie.<br />

Kamera termowizyjna U5855A jest<br />

w stanie skupić się na obiektach oddalonych<br />

o zaledwie 10 cm od jej obiektywu.<br />

Urządzenie wyposażone jest<br />

również w funkcję zoomu optycznego<br />

umożliwiającą czterokrotne zbliżenie.<br />

Takie funkcje, jak między innymi blending<br />

czy obraz w obrazie umożliwiają<br />

łatwe porównywanie obrazów optycznych<br />

i termicznych każdego z elementów.<br />

Ponadto kamera termowizyjna<br />

U5855A posiada jedne z najwyższych<br />

parametrów czułości termicznej w swojej<br />

klasie, co umożliwia zaobserwowanie<br />

różnic w temperaturach poszczególnych<br />

części składowych rzędu 0,07°C.<br />

Dokonywanie pomiarów<br />

temperatury w systemie akwizycji<br />

danych<br />

Po określeniu punktów o podwyższonej<br />

temperaturze można przejść do stworzenia<br />

dalszej charakterystyki układu<br />

z wykorzystaniem systemu akwizycji<br />

danych. Zastosowanie małoinwazyjnych<br />

czujników temperatury pozwala<br />

na przeprowadzenie dokładnego pomiaru<br />

temperatury do dolnej granicy 0,06°C<br />

(dokładność transferu) i kompletnej<br />

charakterystyki temperatur w obudowie<br />

lub w naturalnym otoczeniu.<br />

Jednym z pierwszych kroków, jakie<br />

należy podjąć w celu określenia temperatury<br />

jest wybranie odpowiedniego<br />

czujnika. Powszechnie stosowane czujniki<br />

temperatury to ogniwa termoelektryczne,<br />

oporowe czujniki temperatury<br />

(RTD), termistory i czujniki IC. Każdy<br />

z nich charakteryzuje się różnymi właściwościami<br />

dopasowanymi do różnego<br />

typu zastosowań.<br />

Ogniwa termoelektryczne znajdują zastosowanie<br />

w profilowaniu termicznym<br />

wielu punktów z uwagi na ich kształt,<br />

prostotę i niską cenę. Ponadto mogą być<br />

wykorzystywane w szerokim zakresie<br />

temperatur i dostosowują się do różnych<br />

warunków. Ogniwa termoelektryczne są<br />

odporne, często spawane do metalowego<br />

elementu dla uzyskania stabilności.<br />

Stanowią najbardziej uniwersalne przetworniki<br />

temperatury.<br />

System akwizycji danych<br />

34970A/34972A wykonuje większość<br />

zadań, od kompensacji odniesienia<br />

po napięcie oprogramowania i konwersję<br />

temperatury. Stosowanie ogniw<br />

termoelektrycznych jest tak proste, jak<br />

łączenie ze sobą dwóch przewodów. System<br />

akwizycji danych 34970A/34972A<br />

Zastosowanie mało inwazyjnych czujników temperatury pozwala<br />

na przeprowadzenie dokładnego pomiaru temperatury<br />

do dolnej granicy 0,06°C (dokładność transferu) i kompletnej<br />

charakterystyki temperatur w obudowie lub w naturalnym<br />

otoczeniu.<br />

dostarcza modułów z wbudowanym odniesieniem<br />

do temperatury, co ułatwia<br />

otrzymanie dokładnych pomiarów.<br />

Oporowe czujniki temperatury (RTD)<br />

sprawdzą się z kolei w komorach środowiskowych<br />

dzięki swojej stosunkowo<br />

wysokiej linearności, długofalowej<br />

stabilności i powtarzalności pomiarów.<br />

Czteroprzewodowy pomiar rezystancji<br />

kompensujący opór to rozwiązanie<br />

dopasowane do czujników tego typu.<br />

Pomiar z ich wykorzystaniem stanowi<br />

standardową funkcję systemu akwizycji<br />

danych 34970A/34972A. Oporowe czujniki<br />

temperatury to najbardziej stabilne<br />

spośród czujników temperatury; są jednak<br />

jednocześnie najwolniejsze i najdroższe.<br />

Stanowią dobre rozwiązanie<br />

w tych projektach, gdzie najważniejsza<br />

jest dokładność, a szybkość i koszt to<br />

kwestie drugorzędne.<br />

Termistory, podobnie jak oporowe czujniki<br />

temperatury, są rezystorami zmieniającymi<br />

wartość oporu pod wpływem<br />

temperatury. Ich najważniejszą cechą<br />

jest czułość, a na skutek działania temperatury<br />

podlegają istotniejszym zmianom<br />

niż wcześniej opisane czujniki.<br />

Dzięki temu przy istotniejszych wahaniach<br />

oporu możliwe jest wykrycie niewielkich<br />

różnic temperatury.<br />

Spośród wyżej opisanych czujników jedynie<br />

czujniki IC wymagają zasilania<br />

i posiadają funkcję przetwarzania sygnału<br />

umożliwiającą wytworzenie łatwego<br />

do zmierzenia sygnału elektryczne-<br />

94 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

go. Kolejną zaletą jest to, że sygnał dostarczany przez<br />

czujniki IC jest wprostproporcjonalny do temperatury<br />

bezwzględnej.<br />

Narzędzia konwersji uwzględnione w oprogramowaniu<br />

Keysght 34970A i 34972A są kompatybilne z ogniwami<br />

termoelektrycznymi typu B, E, J, K, N, R, S i T, 2.2-, 5-<br />

i 10-kΩ termistorami oraz wieloma typami oporowych<br />

czujników temperatury. Wyniki wyświetlane są w stopniach<br />

Celsjusza, Farenheita i Kelvina.<br />

Po wybraniu rodzaju urządzenia, jakie zostanie zastosowane<br />

w procesie pomiaru temperatury, należy wmontować<br />

je w obwód lub konstrukcję. Dla przykładu: ogniwa<br />

termoelektryczne muszą pozostawać w bezpośrednim<br />

kontakcie z monitorowaną powierzchnią. Czynnik łączący<br />

ogniwo z powierzchnią winien być jak najmniejszy;<br />

dzięki temu faktycznie monitorowana jest powierzchnia<br />

testowa i zmiany w niej zachodzące.<br />

W przypadku układów elektronicznych niezbędne jest<br />

solidne połączenie, które nie wpłynie jednak na zespół<br />

obwodów drukowanych. Ogniwa można przylutować<br />

przy pomocy wysokotemperaturowego stopu lutowniczego,<br />

przykleić taśmą kaptonową lub klejem.<br />

Po okablowaniu i zamontowaniu układu można rozpocząć<br />

monitoring w różnych warunkach naturalnych lub<br />

w komorze środowiskowej. Korzystając z systemu akwizycji<br />

danych 34970A/34972A można łatwo i dokładnie<br />

monitorować układ przez długi czas, korzystając ze<br />

wsparcia oprogramowania automatyzującego.<br />

REKLAMA<br />

Podsumowanie<br />

Zastosowanie kamery termowizyjnej U5855A pozwala<br />

na szybkie zidentyfikowanie punktów pomiaru temperatury,<br />

które mają podlegać monitoringowi. Dzięki systemowi<br />

akwizycji danych 34970A/34972A i czujnikom<br />

temperatury uzyskuje się rzetelne, dokładne i długofalowe<br />

pomiary temperatury stanowiące kompleksowy opis<br />

projektu. Dzięki temu rozwiązaniu wybór miejsca instalacji<br />

czujników temperatury i dokonywanie pomiarów<br />

stały się łatwiejsze niż kiedykolwiek przedtem.<br />

Więcej informacji o opisanych kamerach<br />

termowizyjnych można znaleźć na stronie<br />

oficjalnego dystrybutora Keysight<br />

– firmy Transfer Multisort Elektronik (www.tme.eu).<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

95


ZABEZPIECZENIA<br />

BUDYNKÓW<br />

Czujniki ruchu<br />

i obecności PIR<br />

Czujniki PIR (ang. Passive Infra Red) stanowią elektroniczne detektory przeznaczone<br />

do wykrywania ruchu. Są one nieodzownym elementem systemów alarmowych,<br />

a także instalacji automatycznego załączania oświetlenia, wentylacji itp.<br />

Wykrywanie ruchu w urządzeniach<br />

tego typu bazuje na zmianie promieniowania<br />

podczerwonego, które emitowane<br />

jest przez obiekty o temperaturze<br />

wyższej od otoczenia. W efekcie<br />

czujnik podczerwieni w pierwszej kolejności<br />

mierzy promieniowanie podczerwone<br />

(IR), które jest emitowane<br />

przez obiekty w polu widzenia bez<br />

obecności ludzi. Następnie wykrywany<br />

jest ruch gdy w polu widzenia<br />

znajdzie się źródło podczerwieni o innej<br />

temperaturze (np. człowiek).<br />

Jako główne elementy czujnika PIR<br />

należy wymienić pyroelement (detektor<br />

podczerwieni) na bazie azotku galu<br />

(GaN) lub azotanu cezu (CsNO3) i soczewkę<br />

Fresnela lub lustro. Dla wyeliminowania<br />

tzw. fałszywych alarmów<br />

zastosowanie znajdują specjalne algorytmy.<br />

Istotne jest, że czujniki PIR nie<br />

są wrażliwe na przedmioty nie emitu-<br />

Fot. 1.<br />

jące ciepła lub emitujące go zbyt mało, np.<br />

w efekcie zastosowania izolacji termicznej.<br />

Cechy i parametry<br />

Jako istotną cechę detektorów ruchu i obecności<br />

PIR należy wymienić przede wszystkim<br />

bardzo dobrą skuteczność wykrywania<br />

na określonym obszarze. W niektórych<br />

modelach przewidziano funkcję odporności<br />

na zwierzęta domowe (20kg), która może być<br />

załączona i wyłączona w zależności od obecności<br />

zwierząt domowych w otoczeniu. Kluczową<br />

rolę odgrywa dynamiczna kompensacja<br />

temperaturowa zapewniająca wysoki<br />

poziom skuteczności wykrywania niemal<br />

w dowolnych warunkach. Przydatne rozwiązanie<br />

stanowi wbudowana poziomica pęcherzykowa<br />

ułatwiająca montaż czujnika.<br />

W typowym czujniku PIR pobór prądu wynosi<br />

około 10 mA przy napięciu 12 VDC. Napięcie<br />

robocze to 9-15 VDC. Z kolei temperatura<br />

pracy mieści się pomiędzy -30 a 55°C,<br />

Jako główne elementy czujnika PIR należy wymienić pyroelement (detektor<br />

podczerwieni) na bazie azotku galu (GaN) lub azotanu cezu (CsNO3) i<br />

soczewkę Fresnela lub lustro.<br />

Fot.: Bosch<br />

natomiast materiał wykonania obudowy<br />

najczęściej stanowi ABS lub poliwęglan. Dla<br />

zapewniania najwyższego poziomu odporności<br />

na zakłócenia alarmy i ustawienia przekazywane<br />

są na bezpiecznych częstotliwościach<br />

w zakresie od 150 kHz do 2 GHz przy natężeniu<br />

pola poniżej 30 V/m. Na wyjściu czujnika<br />

najczęściej uwzględniany jest przekaźnik.<br />

Kluczową rolę odgrywa możliwość montażu<br />

na słupie i na ścianie bez konieczności stosowania<br />

dodatkowych adapterów. Nowoczesne<br />

czujniki są przystosowane do ewentualnej<br />

rozbudowy i poszerzenia funkcji. Wykrywanie<br />

prób sabotażu obejmuje nie tylko czujnik<br />

ale również uchwyt kablowy. Ważna jest<br />

możliwość instalacji oraz konfigurowania<br />

przez jedną osobę przy zastosowaniu specjalnego<br />

narzędzia z możliwością bezprzewodowego<br />

parametryzowania za pomocą aplikacji<br />

zainstalowanej na tablecie lub smartfonie.<br />

Warto zwrócić uwagę na zintegrowane zarządzanie<br />

okablowaniem a więc nie ma widocznych<br />

kabli.<br />

Istotne jest załączanie w punkcie sinusoidy<br />

prądu przez co zyskuje się minimalne obciążenia<br />

startowe styków oraz ochronę źródeł<br />

światła. W niektórych modelach czujników<br />

prostokątne pola detekcji pozwalają na łatwiejszy<br />

dobór do kontrolowanych pomieszczeń.<br />

Istotny jest przy tym pomiar światła<br />

mieszanego dla czujników obecności<br />

umożliwiający realizację stałego natężenia<br />

oświetlenia w pomieszczeniach z uwzględnieniem<br />

światła naturalnego (Constant<br />

Ligth Control). Trzeba podkreślić szereg<br />

inteligentnych funkcji chociażby w postaci<br />

automatycznego uczenia się czasu opóźniania<br />

na podstawie charakteru rejestrowanych<br />

ruchów. Kluczowe miejsce zajmuje przy<br />

96 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


ZABEZPIECZENIA<br />

BUDYNKÓW<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

Czym kierować się przy wyborze czujki?<br />

Technologia pasywnej podczerwieni<br />

jest rozwiązaniem, które<br />

Jakub Sobek,<br />

sprawdza się bardzo dobrze w systemach<br />

ochrony perymetrycznej.<br />

Linc Polska Sp. z o.o.<br />

Czujki pasywnej podczerwieni są<br />

proste w instalacji i konfiguracji. Za pomocą czujniki pasywnej<br />

podczerwieni można już obecnie zabezpieczać dystanse<br />

do 220 metrów i jest to możliwe za pomocą tylko jednego urządzenia.<br />

Jest to rozwiązanie bardzo ekonomiczne na etapie instalacji<br />

jak i zarówno późniejszej konserwacji.<br />

Przy wyborze detektora należy zawsze pamiętać o sprawdzeniu<br />

dystansu, jaki ma być chroniony przez czujkę pasywnej podczerwieni.<br />

Istotne jest bowiem dobranie czujki o właściwych<br />

parametrach - długość oraz szerokość chronionej strefy.<br />

Dodatkowo należy upewnić się, jaki rodzaj optyki jest wykorzystywany<br />

w detektorze. Najlepsze są detektory posiadające precyzyjną<br />

optykę lustrzaną - wygięte lustro wewnątrz detektora.<br />

Na rynku dostępne są także detektory posiadające własne zabezpieczenia<br />

antysabotażowe. To także bardzo istotna cecha<br />

rozwiązań, ponieważ sprawiają że system jest naprawdę bezpieczny<br />

i może działać w sposób niezawodny.<br />

Od pewnego czasu dostępne są już także detektory bezprzewodowe<br />

z własnym zasilaniem bateryjnym i solarnym. Pozwalają<br />

on na transmisję sygnałów alarmowych, bez konieczności prowadzenia<br />

okablowania.<br />

Takie rozwiązanie może być szczególnie dobre w miejscach<br />

gdzie instalacja detektorów jest szczególnie utrudniona lub instalacja<br />

jest tylko tymczasowa np. plac budowy.<br />

tym możliwość zapisania bieżącej wartości<br />

Luxów jako progowej dla załączania czujnika.<br />

Niektóre modele czujników wyposażono<br />

w piloty zdalnego programowania<br />

i przełączania. Niejednokrotnie zastosowanie<br />

znajdują wersje czujników przeznaczone<br />

do montażu na znacznych wysokościach<br />

(do 10m) i na długich korytarzach.<br />

Czujniki wolumetryczne i kurtynowe<br />

W zakresie czujników PIR wyróżnić można<br />

urządzenia wolumetryczne i kurtynowe. Dzięki<br />

czujnikom wolumetrycznym jest możliwe<br />

zapewnienie ochrony większych powierzchni.<br />

Ich istotą jest detekcja na mniejszych odległościach<br />

jednak przy większej szerokości<br />

pola detekcji. W efekcie urządzenia tego<br />

typu są nieodzownym elementem systemów<br />

ochrony rozległych terenów takich jak chociażby<br />

place wokół fabryk i magazynów czy<br />

też parkingi. Istotną rolę odgrywa dodatkowy<br />

czujnik, dzięki któremu wykrywane są osoby<br />

znajdujące się w martwej strefie. Wykrywany<br />

obiekt może znajdować się do ośmiu metrów<br />

przed czujnikiem lub 1 metr za nim.<br />

REKLAMA<br />

8<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

97


ZABEZPIECZENIA<br />

BUDYNKÓW<br />

Fot.: Linc Polska<br />

Fot. 2.<br />

W nowoczesnych<br />

rozwiązaniach ochroną<br />

antysabotażową objęty jest<br />

nie tylko czujnik ale również<br />

uchwyt montażowy.<br />

Z kolei maksymalny zasięg działania czujników<br />

kurtynowych wynosi do 220 m.<br />

Ważne jest, że obszar detekcji przy długich<br />

zasięgach cechuje się stosunkowo niewielką<br />

szerokością wynoszącą zaledwie 2-3 metry.<br />

W efekcie nie ma potrzeby wytyczania bardzo<br />

szerokiej strefy w przypadku ochrony<br />

obwodowej.<br />

Fot. 3.<br />

Interesujące rozwiązanie stanowią<br />

czujniki o prostokątnym zasięgu<br />

działania.<br />

Fot.: ElTeam<br />

Ochrona przed fałszywymi<br />

alarmami i sabotażem<br />

W nowoczesnych czujnikach stawia się na techniki<br />

cyfrowego przetwarzania sygnałów (DSP)<br />

oraz adaptację progu wyzwalania co zapewnia<br />

bardzo niski wskaźnik niechcianych alarmów.<br />

Dzięki trójwymiarowej ochronie przed manipulacją,<br />

uwzględniającą również wbudowany<br />

żyroskop, wykrywane jest powolne<br />

obracanie. Oprócz tego w nowoczesnych<br />

czujnikach zastosowanie znajduje detektor<br />

maskowania. Z kolei dzięki znacznej wysokości<br />

montażowej, niejednokrotnie wynoszącej<br />

4 m, ryzyko wystąpienia wandalizmu jest<br />

zmniejszone. Na uwagę zasługuje dyskryminacja<br />

kierunkowa (alarmy na ruchu z prawej<br />

do lewej strony lub odwrotnie) przez co zredukowano<br />

ilość fałszywych alarmów. Możliwość<br />

stabilnej pracy w szerokim zakresie<br />

temperatur mieszących się pomiędzy -40°<br />

a 60° C uzyskano dzięki grzałce oraz odpornej<br />

płytce krzemowej na froncie czujki.<br />

Kluczowe miejsce zajmuje wykrywanie<br />

czołgania, chodzenia lub biegania w zakresie<br />

prędkości od 0,2 do 5 m/s.<br />

Czujniki z układem sterowania<br />

Specjalne czujniki ruchu projektowane są<br />

z myślą o sterowaniu obwodami elektrycznymi<br />

np. oświetlenia czy też wentylacji. Jako<br />

najważniejsze parametry urządzeń tego typu<br />

należy wymienić rodzaj zasilania, maksymalne<br />

obciążenie wynoszące z reguły 2000 W, kąt<br />

widzenia (70°, 180°, 270°, 360°), maksymalny<br />

zasięg wykrywania ruchu oraz czas świecenia<br />

z zakresem regulacji. Nie mniej ważny<br />

jest stopień ochrony i zakres temperatury<br />

pracy. Urządzenie pracując w trybie automatycznym<br />

załączy się jeżeli w zasięgu działania<br />

zostanie wykryty ruch. Ze względu na funkcję<br />

omijania światła dziennego czujnik nie<br />

załącza się podczas dnia. W niektórych modelach<br />

jest możliwe ustawienie czasu świecenia.<br />

Istotną rolę odgrywa również ustawienie<br />

światła dziennego, czyli przy jakim natężeniu<br />

urządzenie przestaje wykrywać ruch pozostając<br />

w trybie oczekiwania. Tym sposobem zyskuje<br />

się zabezpieczenie przed niepożądanym<br />

załączaniem światła podczas dnia.<br />

Na etapie montażu czujnika PIR sterującego<br />

urządzeniem elektrycznym należy wziąć pod<br />

uwagę kąt zasięgu czujnika. Ważne jest aby<br />

detektora nie kierować na miejsca gdzie może<br />

być wykryty ruch zwierząt. Czujnika nie należy<br />

kierować na oświetlane inne obiekty lub<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

Jakie nowoczesne technologie uwzględnia się<br />

w oferowanych na rynku czujnikach PIR?<br />

Każdy z producentów bardzo chętnie<br />

prezentuje swoje własne technologie,<br />

które często są chronione<br />

również jako znaki handlowe.<br />

Z punktu widzenia użytkownika końcowego<br />

najważniejsza jest skuteczność<br />

wykrywania przy minimalnym<br />

(a najlepiej zerowym) udziale kosztownych<br />

fałszywych alarmów.<br />

Czujka powinna odróżniać źródła<br />

fałszywych alarmów od prawdziwych<br />

zagrożeń analizując sygnał<br />

wejściowy w jak najkrótszym czasie.<br />

Michał Małek<br />

Wielu producentów daje możliwość<br />

regulacji czułości poprzez wykrywanie<br />

po kilku (najczęściej czterech)<br />

Bosch<br />

impulsach – czyli przekroczeniu<br />

kilku wiązek detekcji. Najlepszym rozwiązaniem w tej kwestii na<br />

pewno będzie analiza pierwszego kroku (First Step Processing),<br />

która pozwoli wykryć włamywacza zaraz po wkroczeniu w zasięg<br />

pokrycia.<br />

Czujki PIR są czujnikami pasywnymi, a emiterami podczerwieni<br />

w przestrzeni detekcji obok ludzi i zwierząt mogą być<br />

również urządzenia grzewcze a także sprzęty elektroniczne.<br />

Detekcja w uproszczeniu polega na znalezieniu różnicy pomiędzy<br />

temperaturą człowieka a temperaturą otoczenia. Problem<br />

pojawia się w momencie, gdy pomieszczenie nagrzewa się do<br />

podobnych wartości w określonym okresie czasu. Aby zapobiec<br />

sytuacjom, w których człowiek staje się niewidoczny dla czujki<br />

producenci zwykle stosują klasyczne wzmocnienie sygnału,<br />

które mimo wszystko nie zapewnia optymalnego wykrywania.<br />

Jedną z wiodących technologii w tym obszarze jest stosowana<br />

przez Bosch dynamiczna kompensacja temperatury, która dokonuje<br />

wzmocnienia sygnału tylko w obszarach zbliżonych do<br />

temperatury ludzkiego ciała. Po jej przekroczeniu wzmocnienie<br />

spada pozwalając z lepszą skutecznością odróżnić obiekt<br />

od otoczenia.<br />

W przypadku najwyższej klasy detektorów analiza sygnału powinna<br />

być rozszerzona dodatkowo o pomiar i analizę sygnałów<br />

z kilku detektorów odpowiedzialnych za zasięg krótki, średni, długi<br />

a także za detektor światła białego padającego na czujkę i detektor<br />

temperatury otoczenia.<br />

Czujki PIR posiadające stopień trzeci zgodnie z normą<br />

EN 50131 dodatkowo oferują antymasking. Bosch jest w stanie<br />

oferować technologię aktywnej podczerwieni MANTIS, która jest<br />

w stanie wykryć niemal wszystkie środki mogące maskować tradycyjne<br />

detektory dzięki trzem oddzielnym układom detekcyjnym<br />

tworzonym przez dedykowane emitery podczerwieni.<br />

98 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


ZABEZPIECZENIA<br />

BUDYNKÓW<br />

będące źródłem ciepła. Trzeba upewnić się<br />

czy przewody zasilające mają odpowiednie<br />

zabezpieczenie prądowe za pomocą odpowiednich<br />

bezpieczników. Zanieczyszczenie<br />

optyki powoduje, że zmniejsza się zasięg<br />

i czułość wykrywania ruchu. W przypadku<br />

gdy różnica temperatur pomiędzy obiektem<br />

poruszającym się a otoczeniem jest niewielka<br />

np. latem czujnik może reagować później<br />

i zmniejszy jego zasięg wykrywania ruchu.<br />

Czujniki dualne<br />

Na rynku oferowane są czujniki dualne bazujące<br />

na torze PIR i mikrofalowym. Niektóre produkty<br />

tego typu spełniają wymagania normy<br />

EN50131 Grade 2. Istotną rolę odgrywa cyfrowy<br />

algorytm detekcji oraz precyzyjna soczewka.<br />

Ważny jest zdalnie uruchamiany tryb testowy<br />

oraz wbudowane rezystory parametryczne.<br />

W niektórych urządzeniach zastosowanie<br />

znajduje funkcja antymaskingu realizowana<br />

przez tor mikrofalowy. Polega ona na wykrywaniu<br />

zamaskowanego intruza. Zatem intruz<br />

poruszający się po pomieszczeniu emituje<br />

promieniowanie z zakresu podczerwieni<br />

odbierane przez tor podczerwieni czujnika<br />

z wykorzystaniem przestrzennego układu<br />

wiązek optycznych. Jednocześnie ruch<br />

ten jest wykrywany przez tor mikrofalowy<br />

dzięki wykorzystaniu efektu Dopplera. Sygnał<br />

z pyroelementu zamieniającego energię<br />

promieniowania na sygnał elektryczny jak<br />

również sygnał z toru mikrofalowego trafia<br />

do procesora sygnałowego, który odpowiada<br />

za inicjowanie sygnału alarmu.<br />

Akcesoria<br />

Zaawansowane czujniki PIR można wyposażyć<br />

w szereg akcesoriów. Chodzi np.<br />

o aplikacje przeznaczone do zdalnego dostosowywania<br />

przechyłu czujki lub do zdalnego<br />

konfigurowania, uruchamiania, analizy i programowania<br />

czujnika. Niejednokrotnie zastosowanie<br />

znajdują bezprzewodowe testery<br />

ruchu oraz teleskopy, które ułatwiają wypoziomowanie<br />

czujki.<br />

Wybór czujnika<br />

Na etapie wyboru czujnika w pierwszej<br />

kolejności należy określić czy będzie pracował<br />

on na zewnątrz lub wnętrzu budynku.<br />

Ważne jest zdefiniowanie wykrywania<br />

ruchu lub obecności w połączeniu z rodzajem<br />

nadzorowanego pomieszczenia. Istotna<br />

pozostaje lokalizacja fizyczna – korytarz,<br />

narożniki, sufit. Kluczowe miejsce<br />

zajmuje rozmiar nadzorowanego obszaru<br />

oraz określenie kąta detekcji i ilości czujników.<br />

Warto zwrócić uwagę na rodzaj<br />

użytkowania bowiem np. w szkołach zaleca<br />

się instalowanie czujników na większych<br />

wysokościach.<br />

Warto sprawdzić czy na etapie wykonywania<br />

instalacji uwzględniono odpowiednią<br />

ilość żył w kablu. Nie bez znaczenia jest<br />

zakres nastaw czasowych oraz moc obciążenia<br />

(W). W przypadku czujników, które<br />

będą sterowały oświetleniem przyda się<br />

przycisk przeznaczony do ręcznego załączania<br />

oświetlenia. Przydatne rozwiązanie<br />

stanowi dodatkowe wyjście przeznaczone<br />

do sterowania dodatkowym urządzeniem<br />

elektrycznym.<br />

<br />

REKLAMA<br />

Damian Żabicki<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

99


ZABEZPIECZENIA<br />

Budynków<br />

PROMOCJA<br />

Wirtualne ogrodzenie Twojej nieruchomości<br />

– pasywne czujki<br />

podczerwieni<br />

Najczęstszym sposobem zabezpieczania<br />

domów, budynków czy przedsiębiorstw<br />

są tradycyjne systemy<br />

alarmowe. Systemy takie zazwyczaj<br />

obejmują centralkę alarmową,<br />

do której podłączone są wewnętrzne<br />

czujki alarmowe i czujniki wykrywające<br />

nieuprawnione otworzenie okien<br />

lub drzwi.<br />

Podejmując decyzję o instalacji takiego<br />

systemu należy zastanowić się<br />

m.in. nad dwiema kwestiami, kiedy<br />

taki system zadziała prawidłowo,<br />

oraz czy takie rozwiązanie zapewni<br />

bezpieczeństwo w naszym domu lub<br />

przedsiębiorstwie? Warto wiedzieć,<br />

że w momencie, gdy otrzymamy informację<br />

o alarmie oznacza to jedno<br />

– prawdopodobnie jest już za późno.<br />

Złodziej albo już jest w budynku,<br />

albo za chwilę w nim będzie. Od tego<br />

momentu toczy się walka z czasem. Przestępca<br />

ma zazwyczaj około 10-15 minut,<br />

żeby zabrać to, co go interesuje i wyjść zanim<br />

dojedzie grupa interwencyjna określonej<br />

firmy ochroniarskiej. Wniosek nasuwa<br />

się dość prosty – przegraliśmy.<br />

Czy można w jakiś sposób temu zaradzić?<br />

Czy możemy coś zmienić, aby lepiej chronić<br />

naszą nieruchomość? Czy możemy wykryć<br />

zagrożenie szybciej i zyskać tym sposobem<br />

na czasie?<br />

Rozwiązaniem tego problemu może być<br />

tzw. przesunięcie linii ochrony. Instalujemy<br />

system, który wykryje intruza w momencie<br />

przechodzenia przez ogrodzenie, a nie przez<br />

nasze okno lub drzwi.<br />

Czujki pasywnej podczerwieni (PIR)<br />

– skuteczna ochrona obwodowa<br />

Zadanie szybkiej i skutecznej detekcji możemy<br />

powierzyć pasywnym czujkom podczerwieni,<br />

czyli tzw. czujkom PIR. Jest to<br />

zaawansowane rozwiązanie, które z powodzeniem<br />

można wykorzystać zarówno<br />

do ochrony perymetrycznej małego obiektu,<br />

takiego jak np. dom jednorodzinny,<br />

przedsiębiorstwo, plac budowy, parking<br />

aż po obiekty wojskowe czy lotniska. Pasywne<br />

czujki podczerwieni mogą pracować<br />

w każdych warunkach pogodowych,<br />

zarówno w dzień, jak i w nocy. Nie można<br />

ich oślepić silnym światłem widzialnym lub<br />

promieniem laserowym. Także tradycyjne<br />

metody kamuflażu nie pozwalają ukryć się<br />

przed taką czujką.<br />

Najważniejszą cechą czujek PIR z serii PRO<br />

E marki ADPRO by Xtralis jest bardzo niski<br />

próg fałszywych alarmów. W profesjonalnych<br />

systemach zabezpieczeń duża liczba<br />

fałszywych alarmów jest bowiem nieakceptowalna.<br />

Przekłada się ona bezpośrednio<br />

na wiele niepotrzebnych interwencji firm<br />

100 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


ZABEZPIECZENIA<br />

Budynków<br />

ochroniarskich, a to oznacza realne koszty.<br />

Dodatkowo praca czujek PIR może być<br />

wspierana kamerami i rozwiązaniami umożliwiającymi<br />

transmisję, rejestrację oraz analizę<br />

wideo. W takim przypadku w chwili<br />

wystąpienia alarmu, pracownik ochrony<br />

może zweryfikować jaka była przyczyna<br />

zdarzenia – czyli wykonać tak zwany proces<br />

wideo weryfikacji.<br />

Czujki pasywnej podczerwieni (PIR)<br />

– charakterystyka<br />

Detektory pasywnej podczerwieni z serii<br />

PRO E marki ADPRO by Xtralis wyposażone<br />

są w zaawansowane funkcje analizy<br />

sygnałów. Dzięki temu udało się wyeliminować<br />

cały szereg fałszywych pobudzeń<br />

detektorów.<br />

Czujki PIR można podzielić na dwie grupy:<br />

wolumetryczne i kurtynowe.<br />

Czujki kurtynowe cechują się szczególnie<br />

dalekim zasięgiem detekcji – do 220 metrów.<br />

Co istotne, kurtynowa charakterystyka<br />

czujek marki ADPRO by Xtralis jest<br />

tak ukształtowana, że obszar wykrywania<br />

intruzów, przy bardzo długich zasięgach<br />

zachowuje małą szerokość (2–3 metry).<br />

Dzięki temu nie jest konieczne wytyczenie<br />

bardzo szerokiej strefy dla systemu ochrony<br />

perymetrycznej. Tak dalekie zakresy detekcji<br />

w przypadku czujek kurtynowych umożliwiają<br />

także redukcję kosztów, bowiem<br />

do stworzenia systemu ochrony obwodowej<br />

potrzeba mniej czujek, a także mniej słupów<br />

i okablowania. Oszczędzamy też czas<br />

potrzebny na instalację takiego systemu.<br />

Czujki wolumetryczne umożliwiają zabezpieczenie<br />

dużych obszarów. Działają<br />

na krótszych dystansach, ale szerokość obszaru<br />

detekcji jest w ich przypadku dużo<br />

większa. Czujki te są stosowane przede<br />

wszystkim do zabezpieczania dużych obszarów,<br />

takich jak place, parkingi itp.<br />

Możliwość prostego zmanipulowania lub<br />

obejścia wielu systemów zabezpieczeń stanowi<br />

poważny problem. O tym także pomyśleli<br />

projektanci detektorów marki ADPRO<br />

by Xtralis. Cechą szczególną tego rozwiązania<br />

są zabezpieczenia antysabotażowe.<br />

Najnowsze produkty mają funkcję 360 Protect.<br />

Do jej realizacji wykorzystywany jest<br />

dodatkowy czujnik umożliwiający wykrycie<br />

osoby stojącej w martwej strefie. Wykryty<br />

może być obiekt stojący maksymalnie<br />

osiem metrów przed czujką albo metr za nią.<br />

Wszystkie czujki mają zabezpieczenie przed<br />

zmianą ich ustawienia. Powolna zmiana położenia<br />

czujki sprawi, że zostanie wygenerowany<br />

alarm sabotażowy. Jest to możliwe<br />

dzięki elektronicznemu kompasowi, który<br />

jest zintegrowany w układzie scalonym.<br />

Dodatkowo czujki mają czujnik światła padającego<br />

od zewnątrz. Jego przeznaczeniem<br />

jest wykrywanie wszelkich prób zakrycia,<br />

zamaskowania czy zamalowania. Czujki są<br />

zatem w pełni chronione przed sabotażem.<br />

Są odporne także na wszelkie próby dostania<br />

się do ich wnętrza przez nawiercanie,<br />

przepiłowywanie czy uszkodzenie obudowy<br />

w inny sposób.<br />

System ochrony perymetrycznej<br />

– wdrożenie<br />

Decydując się na technologię ADPRO<br />

by Xtralis musimy zdecydować, jaki obszar<br />

chcemy zabezpieczyć. Czy interesuje nas<br />

stworzenie wirtualnego ogrodzenia wokół<br />

naszej nieruchomości, czy chcemy zabezpieczyć<br />

jakiś większy teren jak np. ogród,<br />

plac czy parking. Kolejnym etapem jest<br />

dobranie właściwych zakresów działania<br />

detektorów tak, aby jak najlepiej ochraniały<br />

one wyznaczony teren.<br />

Proces montażu i instalacji detektorów<br />

jest prosty. Zalecana wysokość ich montażu<br />

to 4 metry. Na takiej wysokości należy<br />

je zainstalować i ustawić odpowiednią pozycję.<br />

Dokładne pozycjonowanie czujek<br />

jest szczególnie istotne przy detektorach<br />

kurtynowych. Po odpowiednim montażu,<br />

w detektorze należy zaprogramować progi<br />

detekcji i na koniec upewnić się, że detektor<br />

reaguje prawidłowo w wyznaczonych strefach.<br />

Tak zamontowane i skonfigurowane<br />

czujki możemy podłączyć do dowolnej centralki<br />

alarmowej… i gotowe.<br />

System pracuje już dla nas. Jego zadanie to<br />

jak najszybsze powiadomienie o zbliżającym<br />

się zagrożeniu. Teraz możemy być spokojniejsi<br />

w momencie, kiedy otrzymamy informację<br />

o alarmie. Nie będzie to oznaczać,<br />

że ktoś „ jest już w środku”. Zyskujemy<br />

na czasie i właśnie w ten sposób możemy<br />

wygrać z intruzem.<br />

<br />

Jakub Sobek<br />

Więcej na www.linc.pl/xtralis<br />

REKLAMA<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

101


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Co słychać<br />

na rynku LED?<br />

Branża oświetleniowa jeszcze nigdy nie rozwijała się tak szybko. Producenci LED-ów<br />

oferują wciąż nowe, udoskonalone rozwiązania, często o niecodziennym zastosowaniu.<br />

Źródła dynamicznego, prężnego<br />

rozwoju oświetlenia LED należy<br />

doszukiwać się m.in. w przepisach<br />

związanych z gospodarką energetyczną,<br />

wynikających np. z ustawodawstwa<br />

unijnego. Niewielki<br />

pobór energii przez źródła LED przy<br />

jednoczesnych konkurencyjnych parametrach<br />

technicznych oraz długiej żywotności<br />

sprawia, że popularność tego rodzaju<br />

produktów wśród konsumentów oraz<br />

większych inwestorów rośnie. Do tego<br />

dochodzą pozostałe względy ekologiczne,<br />

przede wszystkim brak zawartości<br />

rtęci, wskutek czego LED-y nie wymagają<br />

skomplikowanych i energochłonnych<br />

procesów utylizacyjnych, jak tradycyjne<br />

źródła światła. Poza tym przyczyniają<br />

Fot. :Osram<br />

Fot. 1.<br />

Instalacja oświetleniowa sterowana z poziomu smartfona lub tabletu, scenariusze świetlne, możliwość zmiany barwy czy<br />

natężenia światła - tego rodzaju propozycje pojawiają się w ofercie kolejnych producentów.<br />

102 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

się one do ograniczenia emisji dwutlenku<br />

węgla do atmosfery.<br />

LED-y to więc obecnie stały element wyposażenia<br />

budynków mieszkalnych, jak<br />

również obiektów użyteczności publicznej,<br />

zakładów przemysłowych oraz ulic.<br />

Szacuje się, że ich udział w całkowitym<br />

rynku oświetleniowym w Polsce w 2014 r.<br />

wyniósł ok. 49 proc.!*<br />

Fot.: Philips<br />

Co przyniesie <strong>2015</strong>?<br />

Rozwój segmentu LED okazał się jednym<br />

z kluczowych czynników napędzających<br />

przemysł oświetleniowy w 2014 r. oraz<br />

- według analityków rynkowych - determinujących<br />

kierunki, w których dąży<br />

on w roku <strong>2015</strong>. Jedna z czołowych firm<br />

analitycznych IHS przygotowała prognozę<br />

najważniejszych trendów określających<br />

kształt przemysłu oświetleniowego w ciągu<br />

najbliższych miesięcy – LED-y zajmują<br />

w niej bardzo mocną pozycję. Według IHS<br />

rok <strong>2015</strong> będzie najlepszym jak dotąd okresem<br />

dla branży oświetleniowej, co wiąże<br />

się ze wzmocnieniem marek największych<br />

producentów. Na końcu oświetleniowego<br />

„łańcucha pokarmowego” znajdują się<br />

konsumenci – także ich czeka dobra wiadomość<br />

w postaci obniżenia cen produktów.<br />

Oczekuje się też, że zwiększy się udział<br />

produktów chińskich na rynku, jednak<br />

przy polepszeniu ich jakości i parametrów<br />

technicznych. Wydaje więc się, że wskazana<br />

będzie również inwestycja w działania<br />

PR-owe i służące poprawie wizerunku,<br />

ponieważ określenie „chińskie produkty”<br />

czy zwrot „made in China” wielu konsumentom<br />

nadal nie kojarzą się pozytywnie.<br />

Fot. 2.<br />

Możliwość zdalnego włączania i wyłączania lampy? Tego typu funkcjonalność<br />

przechodzi już do standardu.<br />

Fot.: Philips<br />

Oświetlenie inteligentne,<br />

internet i chmura<br />

Co jeszcze zapowiadają analitycy IHS?<br />

Przede wszystkim zwiększenie zainteresowania<br />

dziedziną oświetlenia inteligentnego,<br />

m.in. współpracującego z „chmurą”.<br />

Instalacje oświetlenia LED są coraz częściej<br />

naszpikowane systemem czujników<br />

i sterowników, które pozwalają na precyzyjne<br />

sterowanie oprawami w zależności<br />

od potrzeb użytkowników, pory dnia czy<br />

pożądanego efektu czy też automatyczne<br />

dopasowywanie parametrów oświetlenia<br />

do sytuacji. Już teraz powstają więc instalacje,<br />

które można nazwać spersonalizowanymi,<br />

działające według ustalonego<br />

Fot. 3.<br />

Nowoczesne systemu oświetleniowe mogą składać się np. z LED-ów<br />

oraz kontrolera podłączanego bezpośrednio do routera Wi-Fi.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

103


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: Philips<br />

Fot. 4.<br />

Sterowanie światłem w zakresie odcieni bieli i kolorów RGB to tylko przykład możliwości systemów LED.<br />

przez użytkownika algorytmu, opierające<br />

się o „komunikację” pomiędzy domownikami<br />

a domem (tego rodzaju komunikacja<br />

uznawana jest za przyszłość rozwoju<br />

systemów inteligentnych). Dane z systemu<br />

będą przechowywane w chmurze,<br />

a kontrola lub analiza instalacji – możliwa<br />

EKSPERT Fachowego<br />

scenariusza<br />

Łukasz Wyporski,<br />

ekspert techniczny<br />

<strong>Elektryk</strong>aWedług w OSRAM<br />

W dzisiejszych czasach możemy już nie tylko sterować<br />

oświetleniem, lecz także konfigurować niezliczoną<br />

liczbę scenariuszy oświetleniowych. Jest<br />

to możliwe dzięki funkcji dynamicznego sterowania<br />

światłem w zakresie odcieni bieli i kolorów RGB oraz<br />

możliwości konfigurowania i kontroli różnych grup świetlnych. Przy zastosowaniu<br />

odpowiednich produktów sterowanie oświetleniem może być naprawdę proste.<br />

Systemy inteligentnego oświetlenia zawierają element sterujący i źródło światła.<br />

Aplikacja, dostępna dla systemów iOS i Android w prosty sposób umożliwia<br />

bezprzewodowe sterownie wszystkimi urządzeniami, łącząc się z centralkami systemów<br />

(w przypadku produktów firmy OSRAM są to Lightify Home lub Lightify<br />

Pro - do wyboru zależnie od potrzeb użytkownika lub specyfiki instalacji). System<br />

można również zintegrować z istniejącymi oprawami oświetleniowymi różnych<br />

producentów po zainstalowaniu dodatkowego komponentu, komunikującego się<br />

z centralką. Wszystkimi źródłami światła steruje się zdalnie, bez względu na miejsce<br />

ich lokalizacji, czyniąc z systemu np. łatwe narzędzie do ochrony mienia przed<br />

włamaniem poprzez symulacje obecności.<br />

z każdego dowolnego miejsca z dostępem<br />

do internetu.<br />

Coraz popularniejsze jest ponadto sterowanie<br />

oświetleniem za pomocą aplikacji<br />

w smartfonie lub tablecie oraz załączanie<br />

w ten sposób wybranego scenariusza<br />

oświetleniowego we wnętrzu (wschodzące<br />

słońce, kolacja przy świecach, wieczór<br />

z książką lub nawet „złudzenie obecności”<br />

– jako zabezpieczenie przed włamaniem,<br />

kiedy wyjechaliśmy na urlop).<br />

Sterowanie światłem w zakresie odcieni<br />

bieli i kolorów RGB sprawia, że ograniczenia<br />

może stawiać jedynie wyobraźnia<br />

inwestora.<br />

Okazuje się więc, że szersze, bardziej zaawansowane<br />

możliwości sterowania instalacją<br />

oświetlenia LED to jeden z najistotniejszych<br />

wątków ostatnich miesięcy.<br />

W przypadku budynków mieszkalnych<br />

realizujemy sceny świetlne, a instalacja<br />

podlega tu indywidualizacji, z kolei<br />

w budynkach biurowych czy użyteczności<br />

publicznej LED-y współpracują z poszczególnymi<br />

rozwiązaniami powiązanymi<br />

z systemem zarządzania budynkiem.<br />

Sterowanie oświetleniem odbywa się za<br />

pomocą czujników ruchu załączających<br />

i wyłączających lampy, czujników dokonujących<br />

pomiaru światła zewnętrznego,<br />

a dodatkowo – ręcznie, na stanowiskach<br />

roboczych.<br />

104 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: Bemko<br />

Fot. 5.<br />

Rynek przemysłowego oświetlenia LED-owego również nie pozostaje w tyle. LED-y charakteryzują się<br />

wyższą odpornością na szereg czynników, jak np. wysoka i niska temperatura.<br />

Oświetleniowe science fiction<br />

Przewiduje się ponadto, że już w <strong>2015</strong> r.<br />

ruszą pierwsze, pilotażowe projekty związane<br />

z możliwością przesyłania danych<br />

za pomocą Li-Fi, wiązki światła widzialnego.<br />

W kolejnych latach rozwijana ma<br />

być z kolei instalacja oświetleniowa jako<br />

jeden z elementów „Internet of things”<br />

(„internet przedmiotów” – czyli „inteligentnych”<br />

przedmiotów, sieci i instalacji,<br />

opierających swoje działanie o dostępne<br />

parametry i dane).<br />

Wśród rozwijanych lub dopiero wchodzących<br />

na rynek nowinek technologicznych<br />

należy wymienić również oprawy oświetleniowe<br />

OLED (które powoli pojawiają<br />

się na półkach towarów luksusowych,<br />

choć jeszcze nie konsumenckich), diody<br />

QR-LED (dopiero raczkująca technologia<br />

opierająca się na kropkach kwantowych)<br />

oraz oprawy oświetlenia ulicznego<br />

(w których słupy oświetleniowe mają służyć<br />

także jako maszty telefonii komórkowej<br />

oraz stacje ładowania pojazdów elektrycznych).<br />

Dynamiczny rozwój wróży się również<br />

produktom do zastosowań motoryzacyjnych,<br />

co jest związane m.in. z popularyzowaniem<br />

rozwiązań energooszczędnych<br />

w zakresie napędów pojazdów oraz<br />

właściwościami samego oświetlenia LED.<br />

Światłem LED można stosunkowo łatwo<br />

sterować, czyli np. podczas jazdy oświetlać<br />

wybrane obszary drogi (ponadto dzięki<br />

czujnikom i elektronicom nadjeżdżające<br />

pojazdy są dokładnie wyłączane z pola<br />

rozysłu światła); istotna jest tu też możliwość<br />

zmieniania barwy światła.<br />

Coraz lepsze LED-y<br />

Poszczególne parametry świateł LED są<br />

systematycznie udoskonalane. Oprawy<br />

REKLAMA<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

105


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 6.<br />

Modernizacja oświetlenia w Szczecinie z zastosowaniem inteligentnego systemu<br />

zarządzania oświetleniem miejskim.<br />

Fot.: Philips<br />

LED charakteryzują się coraz niższym poborem<br />

mocy w stosunku do tradycyjnych<br />

źródeł światła (podkreśla się, że największą<br />

zaletą LED-ów jest znacząco mniejsze<br />

zużycie energii – nawet do 90 proc. – niż<br />

w przypadku tradycyjnych źródeł światła),<br />

przy jednoczesnej zwiększającej się<br />

żywotności – do poziomu ok. 25-50 tys.<br />

godzin. (25 tys. godzin oznacza 25 lat<br />

przy założeniu pracy przez 2,5-3 godziny<br />

dziennie; w niektórych przypadkach<br />

mówi się nawet o żywotności 100 tys. godzin).<br />

Towarzyszy temu większa wartość<br />

liczby cykli ON/OFF oraz zwiększona<br />

odporność na wahania napięcia. LED-y<br />

osiągnęły wysokie wartości strumienia<br />

świetlnego z dostarczonej mocy: nawet<br />

powyżej 200 lm/W. Lampy są ponadto coraz<br />

mniej wrażliwe na wstrząsy podczas<br />

transportu lub montażu – ponieważ nie<br />

zawierają podatnych na uszkodzenia żarników<br />

lub innych ruchomych elementów.<br />

Niektórzy producenci podkreślają wręcz,<br />

że żywotność źródeł światła LED osiągnęła<br />

już zadowalający pułap – 7-8 lat<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

LED w chmurze danych<br />

Bogdan Ślęk,<br />

Government Affairs<br />

Lead, Philips Lighting<br />

Poland Sp. z o.o.<br />

Cyfryzacja rynku oświetleniowego<br />

dzięki technologii LED wprowadza<br />

fundamentalne zmiany. Punkty<br />

świetlne można dziś wzajemnie<br />

łączyć, a światło może pełnić funkcję<br />

nośnika danych. Zintegrowany<br />

system oświetlenia cyfrowego LED<br />

wychodzi poza klasyczną funkcję<br />

infrastruktury oświetleniowej.<br />

Z jednej strony dostarcza światło<br />

i pozwala je dostosowywać do indywidualnych<br />

potrzeb (intensywność,<br />

barwa światła). Z drugiej strony,<br />

technologia LED przyjmuje rolę kanału<br />

transmisji informacji i danych.<br />

System pozwala użytkownikom<br />

wchodzić w interakcje zarówno<br />

ze sobą wzajemnie, jak i z przestrzenią, w której żyją i pracują,<br />

kształtując otoczenie zgodnie ze swoimi upodobaniami, a także<br />

oferują dostęp do informacji istotnych dla danej lokalizacji.<br />

System umożliwia dostosowanie parametrów światła do indywidualnych<br />

preferencji użytkownika. Emisja światła jest możliwa<br />

wyłącznie wówczas, gdy jest rzeczywiście potrzebna.<br />

Z perspektywy właścicieli obiektów czy operatorów systemów<br />

oświetlenia drogowego korzyści płynące z zastosowania zintegrowanego<br />

systemu oświetleniowego Philips wykraczają daleko<br />

poza ograniczenie kosztów zużycia energii elektrycznej. Przykładem<br />

może być inteligentny system zarządzania oświetleniem<br />

miejskim, jaki uruchomiliśmy niedawno w Szczecinie, czy zintegrowany<br />

system oświetleniowy zainstalowany w nowoczesnym<br />

biurowcu The Edge zbudowanym przez OVG Real Estate<br />

dla amsterdamskiej filii Deloitte, który przedstawię poniżej.<br />

Elementy wewnętrznej instalacji oświetleniowej znajdują się<br />

w każdym pomieszczeniu i w każdym punkcie budynku. Wyposażyliśmy<br />

oprawy punktów świetlnych LED w inteligentne,<br />

zintegrowane z obudową czujniki, które podłączone zostały do<br />

inteligentnych układów monitoringu i kontroli. Każda oprawa<br />

oświetleniowa otrzymała unikalny adres sieciowy (IP). Dzięki<br />

wykorzystaniu technologii sieciowej Ethernet oprawy oświetleniowe<br />

przyłączone są do systemu zarządzania danymi budynku<br />

działającego na zasadzie Internetu, co pozwala na ich indywidualną<br />

identyfikację, lokalizację, monitorowanie i sterowanie<br />

punktami świetlnymi. Inteligentne oprawy oświetleniowe zaprojektowano<br />

w celu umożliwienia dwustronnej komunikacji<br />

z oprogramowaniem sterującym i interfejsami typu front-end,<br />

takimi jak aplikacje zainstalowane na urządzeniach mobilnych<br />

użytkowników pomieszczeń.<br />

Sercem zintegrowanego systemu oświetlenia biurowego Philips<br />

jest zaawansowane oprogramowanie obejmujące narzędzia<br />

odpowiedzialne za monitoring, wizualizację, analizę danych archiwalnych<br />

i raportowanie. Umożliwiają one administratorom<br />

obiektów opracowanie harmonogramu użytkowania pomieszczeń,<br />

a w konsekwencji bardziej ekonomiczne zarządzanie i wykorzystywanie<br />

zasobów.<br />

Współczesne biurowe instalacje oświetleniowe często wyposażone<br />

są w czujniki, które rejestrują obecność osób w pomieszczeniu.<br />

Jednak w nowym systemie oprawy oświetleniowe mogą dodatkowo<br />

przesyłać szczegółowe i wyczerpujące informacje na temat harmonogramu<br />

użytkowania poszczególnych pomieszczeń. Pozwala<br />

to administratorowi budynku bardziej efektywnie planować wykorzystanie<br />

przestrzeni, np. poprzez selektywną redukcję natężenia<br />

światła, ustawień ogrzewania lub klimatyzacji bądź rezygnację<br />

z niepotrzebnego sprzątania. W przypadku każdego dużego budynku<br />

wszystkie wymienione elementy generują wysokie koszty.<br />

106 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

– którego przekraczanie byłoby w zasadzie<br />

niepraktyczne. Zwracają uwagę na to, że 8<br />

lat bez potrzeby wymiany to niezwykle<br />

długi okres. Za niecałą dekadę na rynku<br />

powinny pojawić się jeszcze nowocześniejsze<br />

źródła światła, które – możemy<br />

być tego pewni – zrewolucjonizują rynek<br />

oświetleniowy; znacznie wydajniejsze<br />

i efektywniejsze. Poza tym według analiz<br />

rynkowych wspomniane 7-8 lat to często<br />

okres, w którym inwestorzy decydują się<br />

na modernizację lub remont przy jednoczesnej<br />

wymianie opraw. Nie ma również<br />

konieczności osiągania „zbyt dobrych”,<br />

konkurencyjnych parametrów w zakresie<br />

parametrów strumienia światła. Przy zbyt<br />

wysokim strumieniu światła w przypadku<br />

diod pojawia się problem lśnienia, które<br />

należy przecież ograniczyć do poziomu<br />

wymaganego przez normy.<br />

Parę słów o designie<br />

Nie sposób nie zauważyć poruszenia również<br />

w dziedzinie estetyki i designu opraw<br />

LED. Pomysły projektantów można uznać<br />

za dość zaskakujące. Już jesienią swoją<br />

premierę będą miały architektoniczne oprawy<br />

LED. Architektoniczne, czyli… jakie?<br />

Producent podkreśla, że mają one pełnić<br />

funkcję jedynie użytkową, a same idealnie<br />

wpisywać się w aranżację pomieszczenia,<br />

pozwalając przy tym przemówić detalom,<br />

elementom wyposażenia, wystroju, meblom,<br />

kolorom, fakturom materiałów itp. Innymi<br />

słowy to oprawy, których w zasadzie<br />

nie widać w pomieszczeniu (formy, kształty<br />

opraw mogą być całkowicie ukryte),<br />

„surowe” źródło światła niewyróżniające<br />

się w projekcie. To całkowicie innowacyjny<br />

kierunek w temacie designu opraw,<br />

wcześniej projektanci skupiali się m.in.<br />

na zmniejszeniu ich rozmiarów oraz nadaniu<br />

im rangi designerskich detali.<br />

Projektanci zapowiadają ponadto, że już<br />

niedługo na rynek wejdą LED-y wyprodukowane<br />

z materiału poddającego się<br />

formowaniu. Oznacza to, że „żarówce”<br />

będziemy mogli nadać dowolny kształt,<br />

dopasowując do potrzeb, preferencji lub<br />

wymagań aranżacyjnych.<br />

Rozwój technologii LED znacznie wykroczył<br />

poza ramy samego rynku oświetleniowego.<br />

Wspomnijmy chociażby o pomyśle<br />

znanej każdemu firmy Nike. Nike<br />

na potrzeby specjalnego cyklu treningów<br />

z gwiazdą koszykówki Kobe Bryantem<br />

stworzyła pierwsze na świecie boisko<br />

wykonane w technologii LED. LED-y zostały<br />

wbudowane w podłoże, dzięki czemu<br />

zyskano efekt rozświetlonej podłogi,<br />

na której zaznaczono pola i linie boiska.<br />

To w jasny sposób pokazuje, jakie są możliwości<br />

technologii. Jak widać, LED-y<br />

zrewolucjonizowały rynek i wyobraźnię.<br />

REKLAMA<br />

Iwona Bortniczuk<br />

Na podstawie materiałów firm:<br />

IHS (www.technology.ihs.com), Osram,<br />

Lena Lighting, Bemko<br />

*dane firmy Osram<br />

Konsultacja merytoryczna:<br />

Zbigniew Michalski,<br />

Doradca Techniczny, Lena Lighting S.A.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

107


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Oświetlenie<br />

przemysłowe<br />

Działalność przemysłowa, w zależności<br />

od branży, stwarza bardzo zróżnicowane<br />

wymagania pod względem oświetlenia.<br />

Występują tu miejsca pracy, dla których<br />

przewidziane są parametry oświetleniowe<br />

znacznie przekraczające wartości przewidziane<br />

dla miejsc pracy biurowej tradycyjnie<br />

uważanych za miejsca pracy wzrokowej. Sprostanie<br />

tak zróżnicowanym wymaganiom wymaga<br />

od producentów opraw oświetleniowych<br />

opracowania wielu wzorów opraw oświetleniowych,<br />

które w różnym stopniu odpowiadają<br />

potrzebom inwestorów i projektantów.<br />

Oświetlenie LED to nowa jakość w oświetleniu<br />

przemysłowym.<br />

Fot. 1.<br />

ZAJEZDNIA MPK FRANOWO/POZNAŃ; wykorzystane oprawy CODAR RS LED<br />

108 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Oprawy przemysłowe uniwersalne<br />

Najbardziej popularne oprawy przemysłowe<br />

w wersji LED wykorzystywane<br />

są zarówno do oświetlenia dużych hal<br />

fabrycznych i magazynowych, jak i pojedynczych<br />

miejsc pracy w niewielkich<br />

warsztatach. Nadają się także do tzw.<br />

pomieszczeń czystych (np. sanitariaty).<br />

Oprawy te charakteryzują: wysoka<br />

szczelność IP66, odporność na uderzenia<br />

IK09 oraz wytrzymałość na warunki<br />

zewnętrzne - w tym temperaturę do 45<br />

stopni Celsjusza. Produkowane są w szerokim<br />

zakresie mocy - max. do 93W.<br />

Znajdują zastosowanie w oświetleniu<br />

wysokich hal produkcyjnych. W wersji<br />

z dodatkowym odbłyśnikiem z wąskostrumieniowym<br />

rozsyłem światłości<br />

- mogą być natomiast wykorzystane<br />

do efektywnego oświetlenia magazynów<br />

wysokiego składowania. Wysoka skuteczność<br />

świetlna LED – w porównaniu<br />

z oprawami świetlówkowymi pozwala<br />

na zmniejszenie kosztów energii o ok.<br />

50%. Trwałość źródeł LED – czterokrotnie<br />

przekraczająca trwałość świetlówek,<br />

pozwala na bezawaryjną pracę i brak<br />

kosztów serwisu w długim okresie.<br />

Rozwiązania szczegółowe<br />

oraz odporność na uderzenia IK10, a także<br />

wybór rozsyłu światłości umożliwiają<br />

zastosowanie opraw w wysokich halach<br />

i magazynach. Trwałość źródeł LEDtrzykrotnie<br />

przekraczająca trwałość<br />

lamp wyładowczych pozwala na bezawaryjną<br />

pracę, brak kosztów serwisu<br />

oraz wymiany źródeł na znacznej wysokości<br />

w długim okresie.<br />

Oprawy przemysłowe systemowe<br />

Zastosowanie LED w oświetleniu przemysłowym<br />

umożliwiło stworzenie nowej<br />

kategorii opraw łączącej najlepsze cechy<br />

opraw przemysłowych uniwersalnych<br />

z atrakcyjnym wyglądem i niewielkimi<br />

wymiarami. Wysoka szczelność, okablowanie<br />

przelotowe oraz dostępność<br />

łączników zapewniają szybkie budowanie<br />

linii świetlnych. Atrakcyjny wygląd<br />

i niewielkie wymiary opraw pozwalają<br />

na ich zastosowanie również w pomieszczeniach<br />

socjalnych typu szatnie,<br />

stołówki. Wysoka skuteczność świetlna<br />

LED – w porównaniu z oprawami świetlówkowymi<br />

pozwala na zmniejszenie<br />

kosztów energii o ok. 50%. Trwałość<br />

źródeł LED – czterokrotnie przekraczająca<br />

trwałość świetlówek gwarantuje<br />

bezawaryjną pracę i brak kosztów serwisu<br />

w długim okresie.<br />

Podstawowe wymagania<br />

dotyczące oświetlenia<br />

przemysłowego reguluje<br />

norma PN-EN 12464-<br />

1:2012 światło i oświetlenie.<br />

Oświetlenie miejsc<br />

pracy. Miejsca pracy we<br />

wnętrzach. Norma ta<br />

opisuje podstawowe parametry<br />

oświetlenia oraz<br />

podaje tabelarycznie ich<br />

wartości. W zależności<br />

od obszarów wnętrza,<br />

zadań, działalności<br />

podane są:<br />

• natężenie oświetlenia<br />

eksploatacyjne- Em,<br />

• maksymalne granice<br />

ujednoliconej oceny<br />

olśnienia- UGR,<br />

• minimalną równomierność<br />

natężenia oświetlenia-<br />

Uo,<br />

• minimalny wskaźnik<br />

oddawania barw- Ra,<br />

• specyficzne wymagania<br />

np. rozpoznawanie<br />

barw bezpieczeństwa.<br />

miejsc trudnodostępnych i elementów<br />

maszyn. Zastosowanie LED w oprawach<br />

kanałowych pozwala na znaczne zmniejszenie<br />

gabarytów oprawy oraz rezygnację<br />

z zabezpieczenia klosza siatką przy<br />

zachowaniu wysokiej trwałości i odporności<br />

na uderzenia. Długa żywotność<br />

oprawy pozwala na bezawaryjną eksploatację<br />

w trudnodostępnych miejscach.<br />

Oprawy przemysłowe dużej mocy<br />

Wysoka moc opraw LED – max.<br />

do 260W umożliwia zastosowania opraw<br />

LED wszędzie tam, gdzie wymagane jest<br />

wysokie natężenie oświetlenia, a oprawy<br />

muszą być zamontowane na znacznej<br />

wysokości. Wysoka szczelność IP65<br />

Oprawy przemysłowe kanałowe<br />

Oprawy tego typu to najczęściej stosowane<br />

rozwiązanie w trudno dostępnych<br />

miejscach typu kanały technologiczne,<br />

pomieszczenia obsługi, doświetlenie<br />

Zbigniew Michalski<br />

Lena Lighting S.A.<br />

www.lenalighting.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

109


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Technologia ultrasonic i iHF<br />

– nowe możliwości czujników STEINEL<br />

PROMOCJA<br />

Technologia ULTRASONIC<br />

ULTRASONIC – technika wykrywania<br />

ruchu za przeszkodami. W Europie<br />

dopiero teraz zaczyna wykorzystywać<br />

się jej zalety, a w USA od wielu lat<br />

używa się tych produktów, do kontroli<br />

oświetlenia w pomieszczeniach.<br />

Fot. 1.<br />

Zasada działania czujnika<br />

w technologii ULTRASONIC<br />

Technologia ULTRASONIC pozwala<br />

wykryć ruch, który odbywa się za rogiem<br />

lub za/pod przeszkodą, czyli tam<br />

gdzie nie jest bezpośrednio widziany.<br />

Wyobraźmy sobie pomieszczenie,<br />

a na suficie zamontowany czujnik (nawet<br />

obecności) oraz ścianę, w części<br />

dzielącą nasze pomieszczenie. Ruch<br />

wykonywany za ścianą nie zostanie wykryty<br />

przez żadną czujkę, tylko detektor<br />

w technologii ULTRASONIC zobaczy<br />

poruszający się obiekt. Co nam to daje?<br />

Pozwala załączyć światło w korytarzu<br />

głównym, gdy osoba dochodzi do niego<br />

PIR<br />

iHF<br />

Rys. 1.<br />

Wykrywanie<br />

w trzech<br />

technologiach<br />

– porównanie<br />

ULTRASONIC<br />

z korytarza bocznego. Kolejnym przykładem<br />

zastosowania tego czujnika może być biuro:<br />

sprzątamy biurko i zaczynamy sprzątać pod nim.<br />

W przypadku zamontowania standardowego<br />

czujnika światło zgaśnie po upływie<br />

ustawionego czasu, dlatego że standardowy<br />

czujnik nie będzie widział żadnego ruchu<br />

za przeszkodą. W przypadku zamontowania<br />

czujnika w technologii ULTRASONIC,<br />

ruch odbywający się pod biurkiem zostanie<br />

wykryty i światło nie zgaśnie.<br />

Zastosowanie czujników ULTRASONIC daje<br />

nam szerokie możliwość zastosowania, będzie<br />

to idealne rozwiązanie w korytarzach, toaletach,<br />

biurach itp., czyli wszędzie tam, gdzie<br />

w jednym pomieszczeniu jest wiele przeszkód<br />

utrudniających bezpośrednie widzenie odbywającego<br />

się ruchu. Jak możemy ograniczyć<br />

widzenie czujnika? – wystarczy zamknąć<br />

drzwi. Zamknięte pomieszczenie gwarantuje<br />

nam brak wykrywania ruchu poza wybranym<br />

pokojem, korytarzem, łazienką itp.<br />

Fot. 2. Czujnik ULTRASONIC US 360<br />

Technologia iHF<br />

(Inteligent High Frequency)<br />

Kolejną technologią, którą Steinel wprowadził<br />

do swojej oferty jest iHF (Inteligent<br />

High Frequency). Dlaczego ta technologia<br />

jest wyjątkowa ? Czujnik w tej technologii<br />

wykrywa ruch, tak jak standardowy czujnik<br />

HF (wysokiej częstotliwości), czyli<br />

wysyła falę i odsłuchuje echo. W przypadku<br />

wykrycia różnicy pomiędzy odebraną<br />

a wcześniejszą falą powrotną, czujnik decyduje<br />

aby załączyć światło. Wykrywanie<br />

Fot. 3.<br />

Technologia iHF<br />

Czujnik zewnętrzny iHF 3D<br />

ruchu w technologii HF możliwe jest tylko<br />

wewnątrz pomieszczeń, ze względu na wykrywanie<br />

każdego ruchu (człowieka, zwierzęcia,<br />

rośliny lub kropli deszczu). Dopiero<br />

technologia iHF gwarantuje, że możemy ten<br />

produkt zastosować na zewnątrz. Eliminacja<br />

włączeń światła przy ruchu małych zwierząt<br />

oraz drzew, krzewów możliwa jest dzięki<br />

temu, że czujnik w technologii iHF wykrywa<br />

ruch, ale jest w stanie określić odległość<br />

tego ruchu od siebie. W przypadku detekcji<br />

ruchu, czujnik ”widzi”, czy poruszający<br />

się obiekt przemieszcza się, czyli zmienia<br />

miejsce położenia, czy zaburzenie fali jest<br />

cały czas w tym samym miejscu. W przypadku<br />

wykrycia ruchu, np. drzewa, czujka<br />

rozpoznaje, że ruch odbywa się w tym samym<br />

punkcie, więc będzie zignorowany.<br />

Małe zwierzęta (mały pies, kot) powodują<br />

zaburzenie mniejsze niż człowiek, dlatego<br />

produkty z czujnikami iHF są w stanie wykryć<br />

małe zwierzę i określić jego położenie..<br />

Technologia iHF wprowadza możliwość zabudowy<br />

czujnika, tak, że możemy cieszyć<br />

się wyglądem oprawy, a czujnik dyskretnie,<br />

ale dokładnie wykrywa ludzi.<br />

Więcej informacji znajdziecie Państwo<br />

na stronie www.steinel.pl<br />

110 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


WARSZTAT<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Profesjonalne narzędzia akumulatorowe<br />

Panasonic nareszcie dostępne w Polsce<br />

Z początkiem lipca br. firma „LŁ” (dawniej Lange Łukaszuk) uzupełniła swoją bogatą ofertę<br />

o bardzo interesujące elektronarzędzia Panasonic.<br />

PROMOCJA<br />

Od 1978 roku międzynarodowy koncern,<br />

znany przez polskich konsumentów<br />

najczęściej jako dostawca wysokiej<br />

klasy urządzeń RTV i elektroniki użytkowej,<br />

produkuje wysokiej klasy elektronarzędzia<br />

zasilane akumulatorowo.<br />

Co więcej, z ogniw Panasonic korzysta<br />

wielu innych producentów uznanych<br />

marek elektronarzędziowych. A baterie<br />

Panasonic niemal każdy Polak ma<br />

w swoim budziku, pilocie do telewizora<br />

czy wadze kuchennej. Okazuje się,<br />

że Panasonic to korporacja, która posiada<br />

ponad 270 zakładów produkcyjnych<br />

wielu branż (medycyna, motoryzacja,<br />

budownictwo, elektronika użytkowa<br />

i komponentowa, energetyka i wiele<br />

innych) na wszystkich kontynentach.<br />

Zatrudnienia niemal 300 tysięcy pracowników<br />

na całym Świecie, obrót za<br />

rok 2013 wyniósł ponad 57 miliardów<br />

Euro. Elektronarzędzia akumulatorowe<br />

Panasonic były obecne w Europie<br />

od ponad 11 lat, jednak do Polski zawitały<br />

za pośrednictwem podwrocławskiej<br />

firmy „LŁ” dopiero teraz.<br />

Rozwój technologii litowo-jonowej<br />

pozwolił na budowanie maszyn o bardzo<br />

wysokiej wydajności, obecnie porównywalnej<br />

z narzędziami zasilanymi<br />

z sieci ~230V. Coraz częściej mówi się<br />

o potrzebie wprowadzenia regulacji<br />

dotyczących sukcesywnego odchodzenia<br />

od kabli na rzecz baterii, zwłaszcza<br />

w pracy na wysokościach i przy produkcji,<br />

gdzie kabel lub przewód sprężonego<br />

powietrza stwarza zagrożenia<br />

dla operatora lub obrabianego materiału.<br />

To dwa najważniejsze powody,<br />

dla których rynek narzędzi bezprzewodowych<br />

w Polsce przyrasta w tempie<br />

ponad 40% rok do roku (dane Millward<br />

& Brown – „Badanie polskiego rynku<br />

elektronarzędzi w latach 2006-<strong>2015</strong>”).<br />

Na nowoczesne potrzeby rynku odpowiada<br />

kompleksowa oferta LŁ i Panasonic:<br />

to narzędzia bardzo trwałe,<br />

ogniwa baterii<br />

długowieczne,<br />

a nawet długa, codzienna<br />

praca nimi nie nastręcza<br />

żadnych trudności, gdyż<br />

Panasonic dba o ergonomię<br />

swoich maszyn redukując<br />

do minimum poziom hałasu,<br />

wibracji oraz<br />

wagę urządzeń.<br />

Na specjalne<br />

wyróżnienie zasługuje<br />

kilka systemów<br />

narzędzi<br />

Panasonic, które<br />

są niespotykane<br />

u innych producentów, jak np. „Tough Tool,<br />

Intelligent Protection” (w swobodnym tłumaczeniu:<br />

„twarde narzędzie, inteligentne zabezpieczenia”).<br />

Każde narzędzie oznaczone w ten<br />

sposób jest zabezpieczone przed niszczącym<br />

działaniem wilgoci i pyłu do tego stopnia,<br />

że można je zostawić na deszczu, czy użytkować<br />

w bardzo wilgotnych miejscach tj. zbiornikach,<br />

kopalniach, platformach wiertniczych,<br />

itp. System ten dba również o ochronę ogniw<br />

baterii nie dopuszczając do nadmiernego rozładowania<br />

i przeładowania, które są destruktywne<br />

dla baterii.<br />

Warto również zwrócić uwagę na linię 8<br />

elektronarzędzi i kilku urządzeń, które mogą<br />

być zasilane bateriami 14,4 V lub 18,0 V,<br />

co daje użytkownikowi pełną elastyczność<br />

w budowaniu całej bazy elektronarzędzi. Musimy<br />

również pamiętać, że wszystkie baterie<br />

linii litowo-jonowej są ładowane za pomocą<br />

jednego modelu ładowarki, a Panasonic jako<br />

producent wszystkich elementów zestawu<br />

(narzędzia, baterii, ładowarki i osprzętu)<br />

gwarantuje 100% kompatybilność w bardzo<br />

długiej perspektywie czasu. System „Dual<br />

Voltage” także jest charakterystyczny dla<br />

marki Panasonic.<br />

„LŁ” ze swej strony zabezpiecza wszelkie<br />

kwestie serwisowe i gwarantuje ekspresowe<br />

naprawy oraz wysyłki sprzętu door-to-door<br />

na terenie całego kraju. Narzędzia Panasonic<br />

są objęte 3-letnią gwarancją, baterie i ładowarki<br />

2-letnią ochroną gwarancyjną po rejestracji<br />

na stronie www.narzedziapanasonic.pl lub<br />

www.langelukaszuk.pl, na których również<br />

można znaleźć mnóstwo informacji technicznych,<br />

wyników testów, filmów instruktażowych<br />

czy relacji z pokazów, szkoleń i targów.<br />

W tym miejscu trzeba uzupełnić, że gwarancja<br />

na narzędzia Panasonic obowiązuje<br />

na terenie całej Unii Europejskiej oraz w Turcji<br />

i Szwajcarii na tych samych zasadach.<br />

Wyróżnia nas to na rynku elektronarzędzi.<br />

Zapraszamy wszystkich<br />

zainteresowanych ofertą<br />

elektronarzędzi Panasonic<br />

do odwiedzenia stoiska LŁ<br />

(nr 16 pawilon G oraz strefa testów<br />

w lokalizacji L3 nr 7) na targach<br />

Energetab <strong>2015</strong>, które odbędą się<br />

w Bielsku Białej<br />

w dniach 15-17 września.<br />

112 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


WARSZTAT<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Włókna szklane<br />

i systemy do przeciągania<br />

kabli i przewodów<br />

Z ENERGOTYTANU<br />

Wprowadzanie przewodów w rury osłonowe, przepychanie kabli pod drogami, prowadzenie<br />

instalacji w sufitach podwieszanych, a także przeciąganie przewodów pomiędzy<br />

studzienkami teletechnicznymi zawsze sprawiało trudność i zajmowało dużo cennego<br />

czasu. Problemy te jednak zostały rozwiązane dzięki wprowadzeniu najnowszej serii<br />

włókien szklanych o wyjątkowej sprężystości i wytrzymałości na zagięcia oraz innowacyjnej<br />

końcówce początkowej RUNPOGLEITER.<br />

Fot. 1., 2.<br />

Zestawy PROFI-SET<br />

System wprowadzania przewodów<br />

z zastosowaniem prętów z włókna<br />

łączy w sobie solidność wykonania,<br />

łatwość obsługi i niezawodność<br />

w każdych warunkach. Zwiększa<br />

także wydajność prac kablowych<br />

w kanałach, rurach i trudnodostępnych<br />

przepustach. Doskonale nadaje<br />

się także do czyszczenia i przepychania<br />

kanalizacji. Włókna pozwalają na przeciągnięcie<br />

liny tzw. „pilota” lub bezpośrednio<br />

lżejszych i krótszych odcinków kabli<br />

na maksymalnym odcinku do 400 m. Zastosowany<br />

pręt pokryty jest najwyższej jakość<br />

tworzywem sztucznym wzmocnionym<br />

oplotem zapewniającym długoletnie użytkowanie<br />

i ochronę przed ścieraniem, a zastosowane<br />

tworzywo jest niezwykle śliskie<br />

i podczas prac nie ma potrzeby stosowania<br />

żeli poślizgowych. Rdzeń wykonany jest<br />

z niezwykle wytrzymałych kompozytów<br />

zapewniających dużą sprężystość i odporność<br />

na zrywanie.<br />

Stojaki z Energotytanu charakteryzują się<br />

wytrzymałą konstrukcją, przy bardzo niskiej<br />

wadze. Każdy stojak wyposażony jest<br />

w ręczny hamulec bębna, a także innowacyjny<br />

podwójny (wolny i szybki) system<br />

odwijania włókna. Rozmiar stojaka dobierany<br />

jest do objętości włókna i indywidualnych<br />

potrzeb Klienta.<br />

Najnowszy system przeciągania kabli z zastosowaniem<br />

prętów z włókna szklanego<br />

został podzielony na sześć zasadniczych<br />

kategorii użytkowych:<br />

1. Zestawy PROFI-SET w skład których<br />

wchodzi pręt z włókna szklanego<br />

Ø=4,5 lub 6 mm o długości 30, 40, 50,<br />

60, 80 m umieszczony na ultralekkim<br />

stojaku z rozsuwanymi stopami pozycjonującymi<br />

, oraz zintegrowany schowek<br />

z akcesoriami (głowica Runpogleiter, końcówki<br />

oczkowe, szekla, rolka prowadząca,<br />

tulejka łączeniowa oraz klej) (fot.1)<br />

2. Zestawy STANDARD-SET w skład których<br />

wchodzi pręt z włókna szklanego Ø=4,5<br />

lub 6 mm o długości 30, 40, 50, 60, 80 m<br />

114 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


WARSZTAT<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 4.<br />

Pręt z włókna<br />

szklanego<br />

Fot. 3. Fot. 5.<br />

Zestaw BIG-SET<br />

Zestaw RUNPOSTICKS<br />

umieszczony na ultralekkim stojaku z rozsuwanymi<br />

stopami pozycjonującymi. (fot.2)<br />

3. Zestawy BIG-SET w skład których wchodzi<br />

pręt z włókna szklanego Ø=7,5/ 9/ 11/ 15<br />

mm o długości od 40 do 400 m umieszczony<br />

na stojaku wraz z końcówkami początkowymi.<br />

(fot.3)<br />

4. Pręty z włókna szklanego Ø=7,5/9/11/15<br />

mm o długości od 40 do 400 m wraz z końcówkami<br />

początkowymi. (fot.4)<br />

5. Zestaw RUNPOSTICKS w skład którego<br />

wchodzi dziesięć gwintowanych prętów<br />

z włókna szklanego o podwyższonej wytrzymałości<br />

i długości 1m oraz pokrowiec<br />

z akcesoriami w postaci końcówki oczkowej,<br />

końcówki magnesowej, latarki, haka,<br />

łańcuszka. Zestaw ten idealnie nadaje się<br />

do przeprowadzania przewodów w sufitach<br />

podwieszanych. (fot.5)<br />

6. Zestawy POWER REX – czyli włókno<br />

szklane Ø=3 o długości 20, 30, 40, 50 m<br />

umieszczone w tworzywowej kasecie z akcesoriami<br />

(złączki, końcówki, opończa, klej) (fot.6)<br />

Przy przeciąganiu przewodów na krótkich<br />

dystansach lecz w bardzo krętym i trudnym<br />

przepuście przydatnym wyposażeniem dodatkowym<br />

jest automatyczny popychacz RT<br />

2008 do spirali metalowych (rys.7). Urządzenie<br />

to wyposażone jest w adaptery prowadzące<br />

20/25/32/40 oraz walizkę transportową.<br />

Umożliwia ono wprowadzanie specjalnej<br />

spirali metalowej do kanału w sposób ciągły<br />

na odległość do 30 m. (np. wprowadzenie<br />

przewodu do zwiniętego 30m odcinka rury<br />

karbowanej bez rozwijania jej).<br />

Gdy przepusty przekraczających długość<br />

poszczególnych prętów z włókna szklanego<br />

zalecane jest użycie koszy łączeniowych<br />

dzięki którym możliwe jest połączenie wewnątrz<br />

kanału dwóch prostych odcinków<br />

przewodu wprowadzanych z przeciwnych<br />

stron. Połączone włókna mogą być następnie<br />

wyjęte z jednej strony.<br />

Ze względu na dostępność wielu różnych<br />

typów wymiennych końcówek, zestawów<br />

naprawczych oraz innych dodatkowych<br />

akcesoriów paleta zastosowań włókien jest<br />

bardzo szeroka, od przeciągania przewodów<br />

lub linek wciągarek, poprzez sprawdzanie<br />

ciągłości kanałów kablowych po ich<br />

czyszczenie i udrażnianie (rys.8). Jak zwykle<br />

zapraszamy do kontaktu z naszym Działem<br />

Handlowym biuro@energotytan.pl tel.<br />

33/8427538, który pomoże dobrać najbardziej<br />

odpowiedni do danego zastosowania<br />

rodzaj przewodu oraz oprzyrządowanie.<br />

Fot. 7.<br />

Fot. 7.<br />

AdrianZając<br />

www.energotytan.com<br />

Fot. 6.<br />

Automatyczny popychacz RT 2008 do spirali metalowych<br />

Zestaw POWER REX<br />

Różne typy wymiennych końcówek, zestawów naprawczych<br />

oraz dodatkowych akcesoriów<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

115


WARSZTAT<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Niezastąpiony przyjaciel<br />

majsterkowiczów<br />

IXO V to niewielka akumulatorowa wkrętarka. Ergonomiczny<br />

kształt narzędzia sprawia, że pasuje ono doskonale do ręki każdego<br />

majsterkowicza. W nowej wersji IXO zmianę kierunku obrotów<br />

można ustawić intuicyjnie za pomocą przełącznika u góry<br />

obudowy. Wkrętarka IXO V jest też wyposażona w diodę Power-<br />

Light, która zapewnia jasne światło punktowe oraz rozproszone.<br />

To rozwiązanie gwarantuje optymalną widoczność przy realizacji<br />

każdego zadania. Nowy model IXO wyposażony jest w ładowarkę<br />

ze złączem USB, dzięki czemu czas ładowania jest krótszy, a wkrętarka<br />

jest zawsze gotowa na nowe wyzwania.<br />

<br />

Źródło: Bosch<br />

Narzędzia<br />

na wysokości<br />

FACOM wprowadza na rynek gamę narzędzi i akcesoriów przeznaczonych<br />

do prac na wysokości. Narzędzia SLS w każdych<br />

warunkach zachowują wygodę i parametry narzędzi standardowych,<br />

zaś system zaczepów FACOM zachowuje wysoką odporność<br />

na uderzenia, naprężenia i ekstremalne temperatury. Gama<br />

FACOM SLS obejmuje 190 narzędzi z zaczepami, 3 linki, 2<br />

pasy, 2 akcesoria do pasów i 2 karabińczyki. Zaczepy wykonuje<br />

się ze stalowych, elastycznych linek zalewanych metalem<br />

i zaciskanych za pomocą sprzężonej prasy. Wytrzymują one co<br />

najmniej 2-krotność ciężaru narzędzia. Zaczepy i pierścienie<br />

w narzędziach SLS są odporne na uderzenia, naprężenia i ekstremalne<br />

temperatury. FACOM zadbał, aby gama SLS charakteryzowała<br />

się nie tylko najwyższą jakością, ale także zachowała<br />

ergonomię i komfort użytkowania narzędzia.<br />

Wśród narzędzi SLS znajdują się między innymi różnego rodzaju<br />

klucze, wkrętaki, szczypce, noże, młotki i miary.<br />

<br />

Źródło: STANLEY® Black & Decker<br />

Inne skrzynie mogą się schować (w środku)<br />

Czego może potrzebować fachowiec powiększający<br />

swój arsenał narzędzi, jeżeli<br />

nie jeszcze większej skrzyni? 240-litrowa,<br />

mobilna skrzynia STANLEY FAT-<br />

MAX® o wymiarach 99 cm x 59 cm x<br />

62 cm pozwoli spakować prawie cały posiadany<br />

warsztat i z łatwością go transportować.<br />

Przy wadze 15,5 kg pozwala<br />

na przewożenie do 70 kg maksymalnego<br />

obciążenia – 50 wewnątrz i 20 na wieku.<br />

Duża i wygodna rękojeść umożliwia wygodny<br />

i pewny chwyt, a przede wszystkim<br />

łatwe manewrowanie. Solidne 7-calowe<br />

koła dają pewność wjazdu po najbardziej<br />

stromych schodach. Konstrukcja skrzyni<br />

umożliwia nawet jej tymczasowe wykorzystanie<br />

jako podest do pracy. Wszystkie<br />

urządzenia znajdujące się w środku są<br />

zabezpieczone przed zamoczeniem i zakurzeniem<br />

w stopniu ochrony IP65, co<br />

zapewnia gumowa uszczelka znajdująca<br />

się w wieku. Gwarantuje to całkowitą<br />

pyłoszczelność, a także wodoodporność.<br />

Źródło: Stanley Black & Decker<br />

116 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>


WARSZTAT<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Jaki zestaw wybierzesz dla siebie?<br />

Na rynku dostępne są już trzy nowe zestawy<br />

STANLEY FATMAX® dla fachowców<br />

– ekip budowlanych i montażowych.<br />

Profesjonalnie dobrane przede wszystkim<br />

pod kątem systemów wentylacji, klimatyzacji<br />

i oświetlenia. Nowe zestawy<br />

STANLEY FATMAX® przygotowano<br />

z myślą o pracach budowlano-wykończeniowych.<br />

Posiadają specjalnie dobrane<br />

akcesoria przyspieszające pracę, w tym<br />

najbardziej popularne na rynku wiertła<br />

i brzeszczoty, jak również dodatkowe akumulatory.<br />

Przyjrzyjmy się bliżej jednemu<br />

z zestawów. Głównym elementem zestawu<br />

FMCK626C2 jest wiertarko-wkrętarka<br />

z udarem STANLEY FATMAX®<br />

FMC625 18V. Jej kompaktowa i lekka<br />

konstrukcja (1,75 kg) ułatwia wiercenie<br />

Ingersoll Rand rozszerzył Serię QX<br />

swoich bezprzewodowych elektronarzędzi<br />

montażowych, wprowadzając nową<br />

wkrętarkę kątową o dużym momencie.<br />

Nowa wkrętarka kątowa osiąga moment<br />

60 Nm (44.2 ft-lb) niezbędny do najbardziej<br />

wymagających prac, zapewniając<br />

jednocześnie wysoką precyzję i wygodę,<br />

z której znana jest Seria QX. Wkrętarka<br />

kątowa o dużym momencie jest akumulatorowym<br />

urządzeniem przeznaczonym<br />

do precyzyjnego montażu. Nowa wkrętarka<br />

wyposażona jest w 40-woltowy<br />

w trudno dostępnych miejscach, a ergonomiczna,<br />

ogumowana rękojeść zwiększa<br />

komfort pracy. Wiercenie w betonie i murze<br />

z cegła wspierają udar, a w metalu czy<br />

drewnie 22-pozycyjne ustawienie momentu<br />

obrotowego. 2 biegi pozwalają z kolei<br />

na uzyskanie prędkości max 400 lub 1600<br />

obrotów. Wmontowany metalowy uchwyt<br />

samozaciskowy 13 mm z automatyczną<br />

blokadą wrzeciona umożliwia łatwą<br />

i szybką wymianę akcesoriów. Oprócz<br />

wiertarko-wkrętarki w zestawie znajdują<br />

się także latarka FMC700B emitująca<br />

światło o jasności 1000 lux oraz dwa<br />

akumulatory 2.0 Ah Li-on i 60-minutowa<br />

ładowarka. Całość zapakowana jest w solidny<br />

organizer STANLEY FATMAX®.<br />

Źródło: STANLEY® Black & Decker<br />

Nowa wkrętarka kątowa o dużym momencie<br />

2.5 Ah akumulator, który pozwala zasilić<br />

urządzenie przez pięć do sześciu godzin<br />

pracy bez konieczności ładowania. Wkrętarka<br />

kątowa o dużym momencie została<br />

zaprojektowana ergonomicznie, tak aby<br />

zwiększyć komfort obsługującego i jest<br />

okryta gładką twardą, czarną obudową.<br />

Dostępna<br />

jest w pięciu różnych modelach, oferujących<br />

różne wielkości momentu obrotowego<br />

i posiadających opcję pracy z przewodem<br />

lub bezprzewodowo.<br />

<br />

Źródło: Ingersoll Rand<br />

Szelki bezpieczeństwa<br />

do przestrzeni zamkniętych<br />

Firma Honeywell wprowadza do swojej<br />

oferty nowe szelki bezpieczeństwa Miller<br />

H-Design do przestrzeni zamkniętych,<br />

które są unikalnym rozwiązaniem ochronnym<br />

dla osób pracujących w takim środowisku.<br />

Szelki cechują się specjalnie zaprojektowanym<br />

pasem który podtrzymuje maskę<br />

oddechową, zapewniając pracownikom sektora<br />

użyteczności publicznej i wodno-kanalizacyjnego<br />

wygodne, elastyczne i łatwo<br />

dostępne rozwiązanie do samodzielnego ratownictwa.<br />

Ponadto dzięki unikalnemu systemowi<br />

pojedynczego mocowania, modele<br />

te można stosować ze wszystkimi popularnymi<br />

maskami ewakuacyjnymi dostępnymi<br />

na rynku, a miękki i elastyczny pas z wyściółką<br />

pozwala na zmianę wysokości dla<br />

lepszego dopasowania. Szelki zgodne z normą<br />

EN361:2002 dostępne są jako samodzielne<br />

modele oraz jako kompletny zestaw<br />

składający się z pasa i szelek.<br />

Źródło: Honeywell Safety Products<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong><br />

117


POZYTYWNE WIBRACJE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Na budowie robotnik taszczy na plecach dwa<br />

worki cementu.<br />

Spotyka go szef i pyta:<br />

- Nie lepiej byłoby na taczce?<br />

- Może i lepiej, ale kółko trochę w plecy<br />

gniecie.<br />

• • •<br />

- Panie kierowniku, chciałbym z panem<br />

pogadać w trzy oczy.<br />

- Jak to w trzy oczy? Chyba w cztery oczy?<br />

- Nie, tylko w trzy, bo na to co zaproponuję<br />

jedno oko trzeba będzie przymknąć.<br />

• • •<br />

Przyjeżdża kierownik na budowę.<br />

Patrzy, a tam wielki dół o średnicy 10 m i<br />

głęboki na jakieś 100 m.<br />

Zagląda do niego i stwierdza, że na samym<br />

dole świeci się wielka żarówa.<br />

- Co to ma być?! - pyta brygadzistę.<br />

- No jak to co? Wszystko zgodnie z<br />

rysunkami! - odpowiada ten, pokazując<br />

papiery.<br />

Inspektor bierze rysunek, odwraca go<br />

o 180 stopni i wrzeszczy:<br />

- O Matko! To przecież jest latarnia!<br />

• • •<br />

Dwaj robotnicy na budowie rzucają monetę.<br />

- Jak wypadnie reszka, gramy w karty -<br />

mówi jeden.<br />

- Jak wypadnie orzeł, idziemy na piwo -<br />

dodaje drugi.<br />

- A jak stanie na sztorc?<br />

- Trudno, pech to pech, wtedy zabieramy się<br />

do roboty...<br />

Przychodzi babcia do urzędu skarbowego,<br />

złożyć PIT.<br />

Urzędniczka sprawdza i mówi:<br />

- Właściwie wszystko jest dobrze tylko<br />

brakuje Pani podpisu<br />

- Ale jak ja mam się podpisać?<br />

- No tak jak się Pani zawsze podpisuje.<br />

Babcia bierze długopis i pisze:<br />

- Całuję was gorąco babcia Aniela.<br />

• • •<br />

Na stadionie dziecko pyta się ojca:<br />

- Tato, po co oni biegną?<br />

- Pierwszy na mecie dostanie nagrodę.<br />

- A reszta po co biegnie?<br />

• • •<br />

Pani w szkole pyta Jasia:<br />

- Powiedz mi kto to był: Mickiewicz,<br />

Słowacki i Norwid?<br />

- Nie wiem. A czy pani wie kto to był:<br />

Zyga, Chudy i Kazek?<br />

- Nie wiem - odpowiada nauczycielka.<br />

- To co mnie pani swoją bandą straszy?<br />

118 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2015</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!