07.12.2012 Views

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

A<strong>ng</strong> mga Hari at Propeta <strong>ng</strong> Israel at Juda<br />

ANG MGA PROPETA<br />

ANG ANG MGA MGA HARI HARI NG NG ISRAEL ISRAEL may karugto<strong>ng</strong> ANG ANG MGA MGA HARI HARI NG NG JUDA JUDA may karugto<strong>ng</strong><br />

Jehu: Naghari na<strong>ng</strong> dalawampu’t walo<strong>ng</strong> taon (mga 841–814 b.c.). Si<br />

Jehu ay hinira<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> propeta na magi<strong>ng</strong> hari <strong>ng</strong> Israel at nilipol<br />

a<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>mbahayan ni Achab. Inalis niya a<strong>ng</strong> pag<strong>sa</strong>mba kay Baal <strong>ng</strong>unit<br />

hindi a<strong>ng</strong> mga guya<strong>ng</strong> ginto ni Jeroboam (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> II Mga Hari<br />

9:1–10:36).<br />

Joachaz: Naghari na<strong>ng</strong> labimpito<strong>ng</strong> taon (mga 814–798 b.c.). Muli<strong>ng</strong><br />

pinasimulan ni Joachaz a<strong>ng</strong> pag<strong>sa</strong>mba kay Baal, na sinikap alisin <strong>ng</strong><br />

kanya<strong>ng</strong> ama<strong>ng</strong> si Jehu (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> II Mga Hari 13:1–9).<br />

Joas: Naghari na<strong>ng</strong> labi<strong>ng</strong>-anim na taon (mga 798–782 b.c.). Nagpatuloy<br />

si Joas <strong>sa</strong> mga ka<strong>sa</strong>lanan <strong>ng</strong> kanya<strong>ng</strong> ama<strong>ng</strong> si Joachaz (ti<strong>ng</strong>nan<br />

<strong>sa</strong> II Mga Hari 13:10–25).<br />

Jeroboam II: Naghari na<strong>ng</strong> apatnapu’t i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> taon (mga 793–753 b.c.).<br />

Namuno si Jeroboam ka<strong>sa</strong>ma <strong>ng</strong> kanya<strong>ng</strong> ama<strong>ng</strong> si Joas, na<strong>ng</strong> labindalawa<strong>ng</strong><br />

taon. Hindi siya nagi<strong>ng</strong> mabuti, <strong>ng</strong>unit i<strong>sa</strong> siya<strong>ng</strong> makapa<strong>ng</strong>yariha<strong>ng</strong><br />

hari<strong>ng</strong> ginamit <strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon upa<strong>ng</strong> talunin a<strong>ng</strong> mga kaaway<br />

<strong>ng</strong> Israel at bigyan a<strong>ng</strong> mga tao <strong>ng</strong> huli<strong>ng</strong> pagkakatao<strong>ng</strong> magsisi (ti<strong>ng</strong>nan<br />

<strong>sa</strong> II Mga Hari 14:23–29).<br />

Zacharias: Naghari na<strong>ng</strong> anim na buwan (mga 753 b.c.). Si Zacharias,<br />

anak ni Jeroboam, ay pinasla<strong>ng</strong> ni Sallum (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> II Mga Hari<br />

15:8–12).<br />

Sallum: Naghari na<strong>ng</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> buwan (mga 751 b.c.). Si Sallum ay pinatay<br />

ni Manahem (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> II Mga Hari 15:10–15).<br />

Manahem: Naghari na<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>mpu<strong>ng</strong> taon (mga 752–742 b.c.). Pinasla<strong>ng</strong> ni<br />

Manahem si Sallum upa<strong>ng</strong> maagaw a<strong>ng</strong> trono. Pinagbuwis niya a<strong>ng</strong> mga<br />

tao na<strong>ng</strong> malaki <strong>para</strong> ibigay <strong>sa</strong> Asiria (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> II Mga Hari 15:14–22).<br />

Pekaia: Naghari na<strong>ng</strong> dalawa<strong>ng</strong> taon (mga 742–740 b.c.). Si Pekaia,<br />

anak ni Manahem, ay pinatay ni Peka <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> pag-aaklas <strong>ng</strong> militar<br />

(ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> II Mga Hari 15:23–26).<br />

Israel Pareho Juda<br />

Peka: Naghari na<strong>ng</strong> dalawampu<strong>ng</strong> taon (mga 752–732 b.c.). Nagsimula<strong>ng</strong><br />

mamuno si Peka <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> karibal na kaharian <strong>sa</strong> sila<strong>ng</strong>an <strong>ng</strong> Ilog<br />

Jordan noo<strong>ng</strong> naghahari si Manahem. Marami<strong>ng</strong> Israelita a<strong>ng</strong> nabihag<br />

<strong>sa</strong> pa<strong>ng</strong>alawa<strong>ng</strong> pananakop <strong>ng</strong> mga taga-Asiria (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> II Mga Hari<br />

15:27–31). Mikas<br />

may karugto<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> pahina 259<br />

Elisha<br />

Jonas<br />

Amos Oseas<br />

Obed<br />

258<br />

Zacarias I<strong>sa</strong>ias<br />

Reyna Athalia: Namuno na<strong>ng</strong> pito<strong>ng</strong> taon (mga 841–835 b.c.). Si Athalia<br />

ay ina ni Ochozias at anak nina Achab at Jezabel. Pagkamatay ni<br />

Ochozias ina<strong>ng</strong>kin niya a<strong>ng</strong> trono matapos patayin a<strong>ng</strong> “lahat na lahi<strong>ng</strong><br />

hari” (II Mga Hari 11:1), maliban <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> apo, si Joas, na itinago. Pinasimulan<br />

niya a<strong>ng</strong> pag<strong>sa</strong>mba kay Baal at siya ay binitay (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong><br />

II Mga Hari 11; II Mga Cronica 22:10–23:21).<br />

Joas: Naghari na<strong>ng</strong> apatnapu<strong>ng</strong> taon (mga 835–796 b.c.). Iniligtas ni<br />

Jo<strong>sa</strong>ba, kapatid na babae ni Ochozias, a<strong>ng</strong> <strong>sa</strong><strong>ng</strong>gol na si Joas mula <strong>sa</strong><br />

mamatay-tao niya<strong>ng</strong> lola na si Athalia. Itinago nila <strong>ng</strong> a<strong>sa</strong>wa niya<strong>ng</strong> si<br />

Joiada, a<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>serdote, si Joas <strong>sa</strong> templo na<strong>ng</strong> anim na taon. Namuno<br />

si Joiada <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> malaki<strong>ng</strong> pag-aaklas noo<strong>ng</strong> pito<strong>ng</strong> tao<strong>ng</strong> gula<strong>ng</strong> si<br />

Joas na siya<strong>ng</strong> nagluklok kay Joas <strong>sa</strong> trono at nagpapatay kay Athalia.<br />

Pinatigil ni Joas a<strong>ng</strong> pag<strong>sa</strong>mba kay Baal at ipinaayos a<strong>ng</strong> templo (ti<strong>ng</strong>nan<br />

<strong>sa</strong> II Mga Hari 12; II Mga Cronica 24).<br />

Amasias: Naghari na<strong>ng</strong> dalawampu’t siyam na taon (mga 796–767<br />

b.c.). Si Amasias, anak ni Joas, ay medyo tapat at medyo ma<strong>ng</strong>ma<strong>ng</strong>.<br />

Tinalo niya a<strong>ng</strong> Edom <strong>sa</strong> pakikinig <strong>sa</strong> babala <strong>ng</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> propeta, <strong>ng</strong>unit<br />

pagkatapos ay nakibahagi <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>mba <strong>sa</strong> diyus-diyu<strong>sa</strong>n at hiniya<br />

siya ni Joas, hari <strong>ng</strong> Israel. Namuno si Azarias ka<strong>sa</strong>bay niya noo<strong>ng</strong> huli<strong>ng</strong><br />

dalawampu’t apat na taon <strong>ng</strong> kanya<strong>ng</strong> paghahari. Pinasla<strong>ng</strong> si<br />

Amasias noo<strong>ng</strong> siya ay ipatapon (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> II Mga Hari 14:1–22;<br />

II Mga Cronica 25).<br />

Azarias, o Uzzia: Naghari na<strong>ng</strong> limampu’t dalawa<strong>ng</strong> taon (mga<br />

792–740 b.c.). Si Azarias ay mahu<strong>sa</strong>y mamuno <strong>sa</strong> kanya<strong>ng</strong> mga kawal<br />

<strong>ng</strong>unit mahina a<strong>ng</strong> espirituwalidad. Pinalakas niya a<strong>ng</strong> Juda <strong>sa</strong><br />

mga kalapit-bayan nito <strong>ng</strong>unit hindi niya inalis <strong>sa</strong> kaharian a<strong>ng</strong> pag<strong>sa</strong>mba<br />

<strong>sa</strong> diyus-diyu<strong>sa</strong>n. Nagkaroon siya <strong>ng</strong> keto<strong>ng</strong> at namuno<strong>ng</strong> ka<strong>sa</strong>bay<br />

<strong>ng</strong> kanya<strong>ng</strong> anak na si Jotham noo<strong>ng</strong> huli<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>mpu<strong>ng</strong> taon <strong>ng</strong><br />

kanya<strong>ng</strong> paghahari (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> II Mga Hari 15:1–7; II Mga Cronica 26).<br />

Jotham: Naghari na<strong>ng</strong> labi<strong>ng</strong>-anim na taon (mga 750–732 b.c.). Si<br />

Jotham ay mahu<strong>sa</strong>y mamahala <strong>ng</strong>unit, tulad <strong>ng</strong> kanya<strong>ng</strong> ama, hindi<br />

niya inalis <strong>sa</strong> Juda a<strong>ng</strong> pag<strong>sa</strong>mba <strong>sa</strong> diyus-diyu<strong>sa</strong>n. Namuno siya ka<strong>sa</strong>bay<br />

<strong>ng</strong> kanya<strong>ng</strong> anak na si Achaz <strong>sa</strong> huli<strong>ng</strong> apat na taon <strong>ng</strong> kanya<strong>ng</strong><br />

paghahari (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> II Mga Hari 15:32–38; II Mga Cronica 27).<br />

Achaz: Naghari na<strong>ng</strong> labi<strong>ng</strong>-anim na taon (mga 735–715 b.c.). Taliwas<br />

man <strong>sa</strong> payo <strong>ng</strong> propeta<strong>ng</strong> si I<strong>sa</strong>ias, nakianib si Achaz <strong>sa</strong> Asiria. Ibinali<strong>ng</strong><br />

niya a<strong>ng</strong> Juda <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>mba <strong>sa</strong> diyus-diyu<strong>sa</strong>n at itinapon pa <strong>sa</strong><br />

apoy a<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>rili niya<strong>ng</strong> mga anak na lalaki bila<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>kripisyo (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong><br />

II Mga Hari 16; II Mga Cronica 28).<br />

may karugto<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> pahina 259

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!