07.12.2012 Views

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ANG MGA PANAGHOY NI JEREMIAS<br />

Pambu<strong>ng</strong>ad<br />

Mga Panaghoy 1–5<br />

Karaniwan noon <strong>sa</strong> sinauna<strong>ng</strong> Juda a<strong>ng</strong> kumatha at kumanta<br />

<strong>ng</strong> mga panaghoy tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> pumanaw na mga kaibigan o<br />

kamag-anak. Ginawa rin ito ni Jeremias <strong>para</strong> <strong>sa</strong> pinakamamahal<br />

niya<strong>ng</strong> Jeru<strong>sa</strong>lem. Inihayag <strong>sa</strong> aklat <strong>ng</strong> Mga Panaghoy<br />

a<strong>ng</strong> kanya<strong>ng</strong> kalumbayan <strong>sa</strong> pagkawa<strong>sa</strong>k <strong>ng</strong> Banal na Lu<strong>ng</strong>sod.<br />

A<strong>ng</strong> pamagat <strong>ng</strong> aklat <strong>sa</strong> Hebreo ay ‘eikhah, o “Ano’t …<br />

!” mula <strong>sa</strong> una<strong>ng</strong> talata <strong>ng</strong> aklat, “Ano’t nakaupo<strong>ng</strong> magi<strong>sa</strong><br />

a<strong>ng</strong> bayan …” (Mga Panaghoy 1:1; ti<strong>ng</strong>nan din <strong>sa</strong> 2:1; 4:1).<br />

A<strong>ng</strong> pamagat ay nagpapahayag <strong>ng</strong> magkahalo<strong>ng</strong> pagkabigla<br />

at kawala<strong>ng</strong>-pag-a<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> sinapit <strong>ng</strong> Jeru<strong>sa</strong>lem. Halos lahat <strong>ng</strong><br />

aklat <strong>ng</strong> mga propeta <strong>sa</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong> ay naglalaman <strong>ng</strong><br />

mga panaghoy, <strong>ng</strong>unit Mga Panaghoy a<strong>ng</strong> ta<strong>ng</strong>i<strong>ng</strong> aklat na<br />

lubos na naglalaman <strong>ng</strong> ganito<strong>ng</strong> estilo <strong>ng</strong> pagsulat.<br />

A<strong>ng</strong> mga tula ay ginagamit <strong>sa</strong> marami<strong>ng</strong> kultura <strong>para</strong> magpahayag<br />

<strong>ng</strong> masidhi<strong>ng</strong> damdamin, at a<strong>ng</strong> buo<strong>ng</strong> aklat <strong>ng</strong><br />

Mga Panaghoy ay mai<strong>ng</strong>at na isinulat na<strong>ng</strong> patula. Mga kabanata<br />

1–2 at 4 a<strong>ng</strong> bumubuo <strong>ng</strong> acrostics. Bawat i<strong>sa</strong> ay may<br />

dalawampu’t dalawa<strong>ng</strong> taludtod, bawat simula ay may i<strong>sa</strong> <strong>sa</strong><br />

dalawampu’t dalawa<strong>ng</strong> titik <strong>ng</strong> alpabeto<strong>ng</strong> Hebreo, na nakaayos<br />

ayon <strong>sa</strong> alpabeto. Isinulat ni Ellis T. Rasmussen na “bahagi<br />

<strong>ng</strong> epekto <strong>ng</strong> naka-alpabeto<strong>ng</strong> mga tula<strong>ng</strong> acrostic a<strong>ng</strong><br />

magpahayag <strong>ng</strong> ideya na <strong>sa</strong>klaw <strong>ng</strong> tula a<strong>ng</strong> iba’t iba<strong>ng</strong> damdami<strong>ng</strong><br />

ipinararati<strong>ng</strong> nito” (A Latter-day Saint Commentary on<br />

the Old Testament [1993], 577–78).<br />

A<strong>ng</strong> kabanata 3 ay may animnapu’t anim na taludtod (tatlo<strong>ng</strong><br />

ulit na dalawampu’t dalawa) at acrostic din. Sa kabanata<strong>ng</strong><br />

iyan a<strong>ng</strong> una<strong>ng</strong> tatlo<strong>ng</strong> taludtod ay nagsisimula <strong>sa</strong> una<strong>ng</strong> titik<br />

<strong>ng</strong> alpabeto<strong>ng</strong> Hebreo, a<strong>ng</strong> susunod na tatlo <strong>sa</strong> ikalawa<strong>ng</strong> titik,<br />

at ku<strong>ng</strong> anu-ano pa. A<strong>ng</strong> kabanata 5 ay may dalawampu’t<br />

dalawa<strong>ng</strong> taludtod <strong>ng</strong>unit hindi acrostic (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> Gabay <strong>sa</strong><br />

mga Banal na Kasulatan, “Panaghoy, Aklat <strong>ng</strong> mga,” p. 202).<br />

Ila<strong>ng</strong> Mahahalaga<strong>ng</strong> Alituntunin<br />

<strong>ng</strong> Eba<strong>ng</strong>helyo na Hahanapin<br />

• Hindi tayo maliligtas <strong>sa</strong> pagigi<strong>ng</strong> miyembro lama<strong>ng</strong> <strong>ng</strong><br />

Simbahan; kaila<strong>ng</strong>an tayo<strong>ng</strong> magi<strong>ng</strong> tapat at magiti<strong>ng</strong><br />

(ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> Mga Panaghoy 1:1–8, 16–22; 2:1–7).<br />

• Naaawa at nahahabag a<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon at kanya<strong>ng</strong> mga propeta<br />

<strong>sa</strong> mga maka<strong>sa</strong>lanan at handa sila<strong>ng</strong> tulu<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong> magsisi<br />

a<strong>ng</strong> mga ito (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> Mga Panaghoy 3:22–26, 31–32,<br />

40, 58; 5:21; ti<strong>ng</strong>nan din <strong>sa</strong> II Ni Pedro 3:9; Alma 34:15–18).<br />

217<br />

Mga Mu<strong>ng</strong>kahi <strong>sa</strong> Pagtuturo<br />

Mga Panaghoy 1–2. Hindi tayo maliligtas <strong>sa</strong> pagigi<strong>ng</strong> miyembro<br />

lama<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> Simbahan; kaila<strong>ng</strong>an tayo<strong>ng</strong> magi<strong>ng</strong><br />

tapat at magiti<strong>ng</strong>. (20–30 minuto)<br />

Isulat <strong>sa</strong> pi<strong>sa</strong>ra a<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>lita<strong>ng</strong> mga panaghoy at itano<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> mga<br />

estudyante ku<strong>ng</strong> alam nila a<strong>ng</strong> kahulugan nito. Ibahagi a<strong>ng</strong><br />

impormasyon <strong>sa</strong> nauna<strong>ng</strong> pambu<strong>ng</strong>ad <strong>sa</strong> Mga Panaghoy ni<br />

Jeremias at ipaunawa <strong>sa</strong> kanila ku<strong>ng</strong> bakit iyon a<strong>ng</strong> pamagat<br />

<strong>ng</strong> aklat.<br />

Ipa<strong>sa</strong>liksik <strong>sa</strong> mga estudyante a<strong>ng</strong> Mga Panaghoy 1:1–8,<br />

12–20 at ipatukoy a<strong>ng</strong> mga dahilan <strong>ng</strong> pagkawa<strong>sa</strong>k <strong>ng</strong> Jeru<strong>sa</strong>lem.<br />

Ilista <strong>sa</strong> pi<strong>sa</strong>ra a<strong>ng</strong> mga dahila<strong>ng</strong> iyon. Ipaalala <strong>sa</strong> mga<br />

estudyante na inakala <strong>ng</strong> marami<strong>ng</strong> Judio na dahil mayroon<br />

sila<strong>ng</strong> templo at batas ni Moises, hindi<strong>ng</strong>-hindi tutulutan <strong>ng</strong><br />

Pa<strong>ng</strong>inoon na ma<strong>sa</strong>kop a<strong>ng</strong> Jeru<strong>sa</strong>lem. Nagpropesiya pa a<strong>ng</strong><br />

mga bulaa<strong>ng</strong> propeta na ligtas a<strong>ng</strong> Jeru<strong>sa</strong>lem (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> Jeremias<br />

28:1–4, 15–17).<br />

Ba<strong>sa</strong>hin a<strong>ng</strong> Mga Panaghoy 2:1–7 at talakayin a<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>yari<br />

<strong>sa</strong> templo, gamit a<strong>ng</strong> mga tano<strong>ng</strong> na tulad <strong>ng</strong> sumusunod:<br />

• Gaano<strong>ng</strong> proteksyon a<strong>ng</strong> ibinigay <strong>ng</strong> pagkakaroon <strong>ng</strong> templo<br />

<strong>sa</strong> Jeru<strong>sa</strong>lem at mga Judio?<br />

• Ano a<strong>ng</strong> damdamin <strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> templo noo<strong>ng</strong><br />

napaka<strong>sa</strong>ma <strong>ng</strong> mga tao? (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> mga komentaryo<br />

<strong>para</strong> <strong>sa</strong> Lamentations 1:12–22 at 2:1–10 <strong>sa</strong> Old Testament:<br />

1 Ki<strong>ng</strong>s–Malachi, p. 250).<br />

• Ano<strong>ng</strong> mga <strong>sa</strong>grado<strong>ng</strong> gu<strong>sa</strong>li at ordenan<strong>sa</strong> a<strong>ng</strong> naibigay <strong>sa</strong><br />

atin <strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon <strong>ng</strong>ayon?<br />

• Ku<strong>ng</strong> hindi tayo karapat-dapat na pumasok doon, <strong>sa</strong> palagay<br />

ba ninyo poprotektahan tayo <strong>ng</strong> pagkakaroon <strong>ng</strong> mga<br />

templo?<br />

• Ano a<strong>ng</strong> mas mahalaga <strong>sa</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon kay<strong>sa</strong> mga gu<strong>sa</strong>li at<br />

seremonya, kahit yao<strong>ng</strong> mga <strong>sa</strong>grado? (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> I Samuel<br />

15:22–23).<br />

• Ano<strong>ng</strong> proteksyon a<strong>ng</strong> ipina<strong>ng</strong>ako <strong>sa</strong> atin <strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon<br />

ku<strong>ng</strong> tayo ay matwid <strong>sa</strong> gitna <strong>ng</strong> kadiliman? (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong><br />

D at T 45:66–71).<br />

Magpatotoo <strong>sa</strong> inyo<strong>ng</strong> mga estudyante ku<strong>ng</strong> paano tayo mapoprotektahan<br />

at masusuportahan <strong>ng</strong> pagigi<strong>ng</strong> mabuti<strong>ng</strong> miyembro<br />

<strong>ng</strong> Simbahan <strong>sa</strong> mahihirap na panahon. Kaila<strong>ng</strong>an tayo<strong>ng</strong><br />

magkaroon <strong>ng</strong> matitibay na patotoo at magi<strong>ng</strong> magiti<strong>ng</strong><br />

upa<strong>ng</strong> mata<strong>ng</strong>gap a<strong>ng</strong> lahat <strong>ng</strong> ipina<strong>ng</strong>ako <strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon.<br />

Mga Panaghoy 1–5. Naaawa at nahahabag a<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon<br />

at kanya<strong>ng</strong> mga propeta <strong>sa</strong> mga maka<strong>sa</strong>lanan at handa<br />

sila<strong>ng</strong> tulu<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong> magsisi a<strong>ng</strong> mga ito. (20–25 minuto)<br />

Magpaisip <strong>sa</strong> mga estudyante <strong>ng</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> panahon ku<strong>ng</strong> kailan<br />

nalu<strong>ng</strong>kot sila na<strong>ng</strong> husto. Maglista <strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong> dahilan ku<strong>ng</strong> bakit<br />

tayo nakadarama <strong>ng</strong> gayo<strong>ng</strong> kalu<strong>ng</strong>kutan. Sama-<strong>sa</strong>ma<strong>ng</strong><br />

ba<strong>sa</strong>hin a<strong>ng</strong> Mateo 23:37–39; Jacob 5:40–42; Doktrina at mga

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!