07.12.2012 Views

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ANG MGA KAWIKAAN<br />

Pambu<strong>ng</strong>ad<br />

Mga Kawikaan 1–31<br />

A<strong>ng</strong> aklat <strong>ng</strong> Mga Kawikaan ay i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> koleksyon <strong>ng</strong> maiikli<br />

at siksik na mga pahayag na nag<strong>sa</strong><strong>sa</strong>ad <strong>ng</strong> mga katotohanan<br />

tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> ugali <strong>ng</strong> tao. Ito a<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>atlo <strong>sa</strong> mga aklat na patula<br />

<strong>sa</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong>. A<strong>ng</strong> mga aklat na Job, Mga Awit, Mga<br />

Kawikaan, at Eclesiastes ay tinatawag ku<strong>ng</strong> min<strong>sa</strong>n na literatura<br />

<strong>ng</strong> karunu<strong>ng</strong>an. Kakaunti a<strong>ng</strong> nilalaman nito na patu<strong>ng</strong>kol<br />

<strong>sa</strong> banal na paghahayag at mas marami a<strong>ng</strong> nauukol <strong>sa</strong><br />

karunu<strong>ng</strong>an <strong>ng</strong> tao kay<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Batas, Ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan, o mga Propeta<br />

(ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> “Paano Isinaayos a<strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong>?” p. 9;<br />

Gabay <strong>sa</strong> mga Banal na Kasulatan, “Kawikaan,” p. 125; pambu<strong>ng</strong>ad<br />

<strong>sa</strong> Proverbs <strong>sa</strong> Old Testament: 1 Ki<strong>ng</strong>s–Malachi, p. 13).<br />

A<strong>ng</strong> Mga Kawikaan karaniwan ay simple at tuwiran. A<strong>ng</strong><br />

mga halimbawa <strong>ng</strong> mga makabago<strong>ng</strong> kawikaan ay “Ku<strong>ng</strong><br />

may isinuksok, may madudukot,” “Huwag bila<strong>ng</strong>in a<strong>ng</strong> mga<br />

sisiw ha<strong>ng</strong>ga’t hindi napipi<strong>sa</strong> a<strong>ng</strong> mga itlog,” at “Ku<strong>ng</strong> may<br />

tiyaga, may nilaga.” A<strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong> kawikaan ay mas kumplikado<br />

at malalim. A<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>lita<strong>ng</strong> kawikaan ay nagmumula <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>lita<strong>ng</strong><br />

Hebreo<strong>ng</strong> mashal at a<strong>ng</strong> ibig <strong>sa</strong>bihin nito ay “katawanin” o<br />

“magi<strong>ng</strong> katulad <strong>ng</strong>.”<br />

May ila<strong>ng</strong> kawikaa<strong>ng</strong> matatagpuan <strong>sa</strong> iba<strong>ng</strong> mga aklat <strong>ng</strong> banal<br />

na kasulatan (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> I Samuel 24:13; Job 28:28; Ezekiel<br />

18:2). Gumamit din <strong>ng</strong> mga kawikaan a<strong>ng</strong> Tagapagligtas <strong>sa</strong><br />

kanya<strong>ng</strong> pagtuturo (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> Lucas 4:23; Juan 16:25). A<strong>ng</strong><br />

mga kawikaa<strong>ng</strong> matatagpuan <strong>sa</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong> ay maaari<strong>ng</strong><br />

pagmulan <strong>ng</strong> inspirasyon, payo, at tagubilin <strong>sa</strong> mga yao<strong>ng</strong><br />

nagbaba<strong>sa</strong> at nagbubulay-bulay <strong>ng</strong> mga men<strong>sa</strong>he <strong>ng</strong> karunu<strong>ng</strong>an<br />

dito. Sa pag-aaral ninyo <strong>ng</strong> Mga Kawikaan, pagbulayan<br />

ku<strong>ng</strong> paano maiaa<strong>ng</strong>kop a<strong>ng</strong> mga turo nito <strong>sa</strong> buhay natin<br />

<strong>ng</strong>ayon. Ku<strong>ng</strong> papalitan <strong>ng</strong> makabago a<strong>ng</strong> mga sinauna<strong>ng</strong><br />

paghahambi<strong>ng</strong>, matutukla<strong>sa</strong>n natin na a<strong>ng</strong> karunu<strong>ng</strong>an dito<br />

kadala<strong>sa</strong>n ay a<strong>ng</strong>kop pa rin <strong>ng</strong>ayon katulad noon.<br />

Ila<strong>ng</strong> Mahahalaga<strong>ng</strong> Alituntunin <strong>ng</strong><br />

Eba<strong>ng</strong>helyo na Hahanapin<br />

• Dapat ay masigasig tayo<strong>ng</strong> magha<strong>ng</strong>ad <strong>ng</strong> karunu<strong>ng</strong>an mula<br />

<strong>sa</strong> Diyos <strong>para</strong> mabigyan <strong>ng</strong> direksyon a<strong>ng</strong> ati<strong>ng</strong> buhay (ti<strong>ng</strong>nan<br />

<strong>sa</strong> Mga Kawikaan 1:1–7; 2:1–12; 3:13–20; 4:7–8; 16:16).<br />

• Gagabayan <strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon a<strong>ng</strong> buhay <strong>ng</strong> mga yao<strong>ng</strong> nagtitiwala<br />

<strong>sa</strong> kanya (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> Mga Kawikaan 1:24–33; 3:5–7).<br />

• Nasisiyahan a<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon <strong>sa</strong> mga yao<strong>ng</strong> nagpipitagan <strong>sa</strong><br />

kanya na<strong>ng</strong> may kabanalan, karunu<strong>ng</strong>an, at kasigasigan<br />

(ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> Mga Kawikaan 31:10–31).<br />

187<br />

Mga Mu<strong>ng</strong>kahi <strong>sa</strong> Pagtuturo<br />

A<strong>ng</strong> Video <strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong> pagtata<strong>ng</strong>hal 19, “Magtiwala<br />

<strong>sa</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon,” ay gumagamit <strong>ng</strong> tatlo<strong>ng</strong> analohiya<br />

<strong>para</strong> ipakita a<strong>ng</strong> kahalagahan <strong>ng</strong> pagtitiwala <strong>sa</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon<br />

(ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> Gabay <strong>sa</strong> Video <strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong> <strong>para</strong> <strong>sa</strong> mga<br />

mu<strong>ng</strong>kahi <strong>sa</strong> pagtuturo).<br />

Mga Kawikaan 1–31. A<strong>ng</strong> karunu<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong> matatagpuan <strong>sa</strong><br />

aklat <strong>ng</strong> Mga Kawikaan ay makakatulo<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> ati<strong>ng</strong> mga<br />

pagpapasiya, pag<strong>sa</strong>got <strong>sa</strong> mga tano<strong>ng</strong>, at pag-unawa <strong>sa</strong><br />

mahahalaga<strong>ng</strong> katotohanan. (25–30 minuto)<br />

Ipaisip <strong>sa</strong> mga estudyante a<strong>ng</strong> malalaki<strong>ng</strong> krisis, desisyon, o<br />

problema<strong>ng</strong> kinaila<strong>ng</strong>an nila<strong>ng</strong> harapin. Pagkatapos ay itano<strong>ng</strong>:<br />

• Mas gusto ba ninyo<strong>ng</strong> harapi<strong>ng</strong> mag-i<strong>sa</strong> a<strong>ng</strong> gayo<strong>ng</strong> klase<strong>ng</strong><br />

mga problema o makakatulo<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> humi<strong>ng</strong>i <strong>ng</strong> payo<br />

o patnubay <strong>sa</strong> iba?<br />

• Sino a<strong>ng</strong> pinagtitiwalaan ninyo <strong>ng</strong> ilan <strong>sa</strong> pinakamabibigat<br />

ninyo<strong>ng</strong> problema? Bakit?<br />

• Sinisikap ba ninyo<strong>ng</strong> sundin a<strong>ng</strong> kanila<strong>ng</strong> payo o binabalewala<br />

la<strong>ng</strong> ninyo ito?<br />

Ipaunawa <strong>sa</strong> mga estudyante na a<strong>ng</strong> aklat <strong>ng</strong> Mga Kawikaan ay<br />

koleksyon <strong>ng</strong> matatalino<strong>ng</strong> ka<strong>sa</strong>bihan, na a<strong>ng</strong> marami ay binigya<strong>ng</strong>-inspirasyon<br />

<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon, na makakatulo<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> marami<strong>ng</strong><br />

problema natin. Ba<strong>sa</strong>hin a<strong>ng</strong> Mga Kawikaan 1:1; 10:1; 25:1; 30:1;<br />

at 31:1 at hanapin ku<strong>ng</strong> sino a<strong>ng</strong> sumulat <strong>ng</strong> karamihan <strong>sa</strong> aklat<br />

<strong>ng</strong> Mga Kawikaan. Ba<strong>sa</strong>hin a<strong>ng</strong> I Mga Hari 4:29–34 at alamin<br />

ku<strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong> kawikaan a<strong>ng</strong> isinulat ni Solomon.<br />

Ibahagi <strong>sa</strong> inyo<strong>ng</strong> mga estudyante a<strong>ng</strong> impormasyo<strong>ng</strong> na<strong>sa</strong><br />

pambu<strong>ng</strong>ad at talakayin ku<strong>ng</strong> paano nagi<strong>ng</strong> mahalaga a<strong>ng</strong><br />

pag-aaral <strong>ng</strong> aklat <strong>ng</strong> Mga Kawikaan. Ipaba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> kanila a<strong>ng</strong><br />

Mga Kawikaan 1:1–7; 2:1–12; 3:13–20; 4:7–8; at 16:16. Itano<strong>ng</strong>:<br />

• Ano a<strong>ng</strong> sina<strong>sa</strong>bi <strong>sa</strong> mga talata<strong>ng</strong> ito tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> kahagalahan<br />

<strong>ng</strong> karunu<strong>ng</strong>an?<br />

• Bakit mahalaga<strong>ng</strong> gumamit <strong>ng</strong> karunu<strong>ng</strong>an <strong>sa</strong> araw-araw<br />

nati<strong>ng</strong> mga pagpapasiya?<br />

• Bakit lagi<strong>ng</strong> magigi<strong>ng</strong> matalino<strong>ng</strong> payo a<strong>ng</strong> mga tagubilin<br />

<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> ati<strong>ng</strong> mga problema?<br />

A<strong>ng</strong> aklat <strong>ng</strong> Mga Kawikaan ay naglalaman <strong>ng</strong> marami<strong>ng</strong> karunu<strong>ng</strong>an.<br />

Papiliin a<strong>ng</strong> bawat estudyante ninyo (o maaari kayo<strong>ng</strong><br />

mag-atas) <strong>ng</strong> iba<strong>ng</strong> kabanata<strong>ng</strong> baba<strong>sa</strong>hin <strong>sa</strong> Mga Kawikaan<br />

at papiliin siya <strong>ng</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> kawikaa<strong>ng</strong> may makakatulo<strong>ng</strong><br />

na ideya o doktrina<strong>ng</strong> maibabahagi <strong>sa</strong> klase. Ipaba<strong>sa</strong> na<strong>ng</strong> malakas<br />

<strong>sa</strong> kanila a<strong>ng</strong> kawikaan at ipalahad ku<strong>ng</strong> paano <strong>sa</strong> palagay<br />

nila nauugnay ito <strong>sa</strong> atin at a<strong>ng</strong> mga pagpapala<strong>ng</strong> maaari<strong>ng</strong><br />

dumati<strong>ng</strong> ku<strong>ng</strong> susundin natin a<strong>ng</strong> kawikaa<strong>ng</strong> iyon.<br />

Mga Kawikaan 1–31. Lahat ay may kaunti<strong>ng</strong> karunu<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong><br />

<strong>sa</strong>pat a<strong>ng</strong> kahalagahan <strong>para</strong> ibahagi <strong>sa</strong> iba<strong>ng</strong> tao.<br />

(25–30 minuto)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!