Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan
Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan
Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ANG UNANG AKLAT NG MGA CRONICA<br />
Pambu<strong>ng</strong>ad<br />
I Mga Cronica 1–29<br />
A<strong>ng</strong> mga aklat <strong>ng</strong> I at II Mga Cronica ay ii<strong>sa</strong><strong>ng</strong> aklat dati,<br />
<strong>ng</strong>unit halos lagi<strong>ng</strong> lumalabas na dalawa<strong>ng</strong> aklat a<strong>ng</strong> mga ito<br />
<strong>sa</strong> mga pag<strong>sa</strong><strong>sa</strong>lin mula noo<strong>ng</strong> panahon <strong>ng</strong> Greek Septuagint.<br />
Nakumpleto a<strong>ng</strong> mga ito matapos palabasin ni Ciro a<strong>ng</strong> batas<br />
na nagtutulot <strong>sa</strong> mga Judio na makabalik mula <strong>sa</strong> pagkabihag<br />
<strong>sa</strong> Babilonia (mga 538 b.c.) at, kahit paano, karugto<strong>ng</strong> ito <strong>ng</strong><br />
mga ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>sa</strong> mga aklat ni Samuel at <strong>ng</strong> Mga Hari noo<strong>ng</strong><br />
makabalik na sila. Hindi tiyak ku<strong>ng</strong> sino a<strong>ng</strong> may-akda<br />
<strong>ng</strong> Mga Cronica. Mga aklat nina Ezra at Nehemias a<strong>ng</strong> maka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>ya<strong>ng</strong><br />
pagpapatuloy <strong>ng</strong> mga aklat <strong>ng</strong> Mga Cronica.<br />
A<strong>ng</strong> layunin <strong>ng</strong> Mga Cronica ay tulu<strong>ng</strong>an a<strong>ng</strong> mga nagsibalik<br />
na maalala a<strong>ng</strong> kanila<strong>ng</strong> kaugnayan <strong>sa</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon at <strong>sa</strong> dati<strong>ng</strong><br />
nagkakai<strong>sa</strong><strong>ng</strong> ban<strong>sa</strong> <strong>ng</strong> Israel. A<strong>ng</strong> mga genealogy <strong>sa</strong> I Mga<br />
Cronica 1–9 at a<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>lay<strong>sa</strong>y <strong>ng</strong> tagumpay <strong>ng</strong> kaharian ni David<br />
<strong>sa</strong> I Mga Cronica 10–29 ay ipinaalala <strong>sa</strong> Israel a<strong>ng</strong> kamay<br />
<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon <strong>sa</strong> pagpili at paggabay <strong>sa</strong> kanya<strong>ng</strong> mga tao.<br />
Halos kalahati <strong>ng</strong> pak<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Mga Cronica ay ha<strong>ng</strong>o <strong>sa</strong> mga aklat<br />
ni Samuel at <strong>ng</strong> Mga Hari, <strong>ng</strong>unit a<strong>ng</strong> materyal na isinama<br />
<strong>ng</strong> may-akda ay yaon lama<strong>ng</strong> ipinalagay niya<strong>ng</strong> nakatulo<strong>ng</strong><br />
<strong>sa</strong> mga tao na ituri<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> kanila<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>rili na mga pili<strong>ng</strong> tao <strong>ng</strong><br />
Diyos. Halos lahat <strong>ng</strong> makakasira <strong>sa</strong> layuni<strong>ng</strong> iyon, tulad <strong>ng</strong><br />
ka<strong>sa</strong>lanan ni David kay Uria at paghihimagsik ni Ab<strong>sa</strong>lom, ay<br />
hindi isinama. Sa II Mga Cronica 1–9 binigya<strong>ng</strong>-diin <strong>ng</strong> manunulat<br />
a<strong>ng</strong> kaluwalhatian <strong>ng</strong> templo<strong>ng</strong> itinayo ni Solomon<br />
at a<strong>ng</strong> kahalagahan <strong>ng</strong> pag<strong>sa</strong>mba <strong>sa</strong> templo. Wala<strong>ng</strong> nakasulat<br />
tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> mga dayuha<strong>ng</strong> a<strong>sa</strong>wa ni Solomon o <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>mba<br />
niya <strong>sa</strong> diyus-diyu<strong>sa</strong>n.<br />
A<strong>ng</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>ng</strong> mga hari <strong>ng</strong> Juda, lalo na <strong>sa</strong> II Mga Cronica<br />
10–32, ay nagpapakita na hindi garantiya a<strong>ng</strong> pagkakaroon <strong>ng</strong><br />
hari o magi<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> templo <strong>para</strong> mapa<strong>ng</strong>alagaan at mabiyayaan<br />
<strong>ng</strong> Diyos. Sa pagsunod lama<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> hari at mga tao <strong>sa</strong> mga batas<br />
<strong>ng</strong> Diyos natutupad a<strong>ng</strong> mga pa<strong>ng</strong>ako <strong>ng</strong> tipa<strong>ng</strong> Abraham.<br />
A<strong>ng</strong> mga nagsibalik ay hindi pinagkalooban <strong>ng</strong> malaya<strong>ng</strong><br />
ban<strong>sa</strong> na may <strong>sa</strong>rili<strong>ng</strong> hari. Na<strong>sa</strong> ilalim pa rin sila <strong>ng</strong> kapa<strong>ng</strong>yarihan<br />
<strong>ng</strong> Persia. Para <strong>sa</strong> mga Judio<strong>ng</strong> iyon na nagsibalik, binigya<strong>ng</strong>-diin<br />
a<strong>ng</strong> paglili<strong>ng</strong>kod <strong>sa</strong> templo at pagsunod <strong>sa</strong> batas<br />
bila<strong>ng</strong> pinagmumulan <strong>ng</strong> banal na pagpapala. Nagtagumpay<br />
a<strong>ng</strong> pagbibigay-dii<strong>ng</strong> ito <strong>sa</strong> paglilinis <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> ka<strong>sa</strong>lanan<br />
<strong>ng</strong> Israel na nagi<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>lot <strong>sa</strong> kanila mula pa noo<strong>ng</strong> iligtas sila<br />
mula <strong>sa</strong> Egipto. Mula noo<strong>ng</strong> ipatapon sila, hindi na muli<strong>ng</strong><br />
nagpata<strong>ng</strong>ay a<strong>ng</strong> Israel <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>mba<strong>ng</strong> pagano <strong>sa</strong> diyusdiyu<strong>sa</strong>n.<br />
Gayunman, dumati<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> panahon na napalitan <strong>ng</strong><br />
iba<strong>ng</strong> klase<strong>ng</strong> pag<strong>sa</strong>mba a<strong>ng</strong> pag<strong>sa</strong>mba<strong>ng</strong> pagano <strong>sa</strong> diyusdiyu<strong>sa</strong>n.<br />
Nagi<strong>ng</strong> napakahalaga <strong>ng</strong> “Batas” <strong>sa</strong> ila<strong>ng</strong> Judio kaya<br />
167<br />
<strong>sa</strong> panahon <strong>ng</strong> mortal na ministeryo <strong>ng</strong> Tagapagligtas sinamba<br />
nila a<strong>ng</strong> “batas” <strong>ng</strong>unit tina<strong>ng</strong>gihan a<strong>ng</strong> tagapagbigay <strong>ng</strong><br />
batas, si Jesucristo.<br />
Ila<strong>ng</strong> Mahahalaga<strong>ng</strong> Alituntunin <strong>ng</strong><br />
Eba<strong>ng</strong>helyo na Hahanapin<br />
• Madalas tayo<strong>ng</strong> paalalahanan at hikayatin <strong>ng</strong> mga propeta<br />
<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon na ipamuhay a<strong>ng</strong> eba<strong>ng</strong>helyo (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong><br />
I Mga Cronica 1–29).<br />
• Narito tayo <strong>sa</strong> lupa upa<strong>ng</strong> matuto<strong>ng</strong> magmahal, sumunod,<br />
at magli<strong>ng</strong>kod <strong>sa</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon. Upa<strong>ng</strong> magawa ito dapat<br />
tayo<strong>ng</strong>:<br />
a. Magsisi, magpakatapa<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> kabutihan, at magtiwala <strong>sa</strong><br />
Pa<strong>ng</strong>inoon (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> I Mga Cronica 5:18–26; 10:13–14;<br />
28:20; ti<strong>ng</strong>nan din <strong>sa</strong> II Mga Cronica 20:14–17; Alma<br />
53:20–21).<br />
b. Patuloy na magpa<strong>sa</strong>lamat at magpapuri <strong>sa</strong> Diyos <strong>sa</strong> lahat<br />
<strong>ng</strong> ibinibigay at ginagawa niya <strong>para</strong> <strong>sa</strong> atin (ti<strong>ng</strong>nan<br />
<strong>sa</strong> I Mga Cronica 16:7–19, 23–36; ti<strong>ng</strong>nan din <strong>sa</strong> Ezra<br />
3:10–11; D at T 59:7).<br />
c. Maghanap <strong>sa</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon na<strong>ng</strong> buo<strong>ng</strong> puso’t isipan<br />
(ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> I Mga Cronica 28:9; ti<strong>ng</strong>nan din <strong>sa</strong> II Mga<br />
Cronica 7:14; 15:12–15).<br />
• Hindi lahat <strong>ng</strong> inihayag <strong>ng</strong> Diyos <strong>sa</strong> kanya<strong>ng</strong> mga propeta<br />
ay na<strong>sa</strong> Biblia (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> I Mga Cronica 29:29; ti<strong>ng</strong>nan din<br />
<strong>sa</strong> II Mga Cronica 9:29; 12:15).<br />
Mga Mu<strong>ng</strong>kahi <strong>sa</strong> Pagtuturo<br />
I Mga Cronica 1–29. Madalas tayo<strong>ng</strong> paalalahanan at hikayatin<br />
<strong>ng</strong> mga propeta <strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon na ipamuhay a<strong>ng</strong><br />
eba<strong>ng</strong>helyo. (15–20 minuto)<br />
Sa pi<strong>sa</strong>ra isulat a<strong>ng</strong> pahayag na nakakaperpekto a<strong>ng</strong> pag<strong>sa</strong><strong>sa</strong>nay<br />
at itano<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> mga estudyante ku<strong>ng</strong> <strong>sa</strong><strong>ng</strong>-ayon sila. Sa ilalim<br />
nito isulat a<strong>ng</strong> nakakaperpekto a<strong>ng</strong> pamumuhay ayon <strong>sa</strong> mga tama<strong>ng</strong><br />
alituntunin at itano<strong>ng</strong> ku<strong>ng</strong> ali<strong>ng</strong> pahayag a<strong>ng</strong> mas tama<br />
at bakit. (Hindi tayo magigi<strong>ng</strong> perpekto <strong>sa</strong> pamumuhay ayon<br />
<strong>sa</strong> mga mali<strong>ng</strong> alituntunin.) Ipaliwanag na ipinauunawa <strong>sa</strong><br />
atin <strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>alawa<strong>ng</strong> pahayag ku<strong>ng</strong> bakit madalas tayo<strong>ng</strong> payuhan<br />
na<strong>ng</strong> paulit-ulit <strong>ng</strong> mga lider <strong>ng</strong> ati<strong>ng</strong> Simbahan tu<strong>ng</strong>kol<br />
<strong>sa</strong> mga pak<strong>sa</strong><strong>ng</strong> iyon. Ipalista <strong>sa</strong> mga estudyante a<strong>ng</strong> ilan<br />
<strong>sa</strong> mga pak<strong>sa</strong><strong>ng</strong> madalas ba<strong>ng</strong>gitin <strong>ng</strong> mga lider <strong>ng</strong> Simbahan.<br />
Itano<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> kanila ku<strong>ng</strong> bakit <strong>sa</strong> palagay nila napakadalas<br />
ituro a<strong>ng</strong> mga alituntuni<strong>ng</strong> iyon.<br />
Sabihin <strong>sa</strong> mga estudyante na may ila<strong>ng</strong> tao<strong>ng</strong> nagtataka<br />
ku<strong>ng</strong> bakit madalas ulitin <strong>ng</strong> may-akda <strong>ng</strong> I at II Mga Cronica<br />
a<strong>ng</strong> dati na<strong>ng</strong> itinuro <strong>sa</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong>. Ipaliwanag na hina<strong>ng</strong>o<br />
niya a<strong>ng</strong> karamihan <strong>sa</strong> kanya<strong>ng</strong> tala mula <strong>sa</strong> iba<strong>ng</strong> mga<br />
aklat, lalo na <strong>sa</strong> mga aklat ni Samuel at <strong>ng</strong> Mga Hari. A<strong>ng</strong> sumusunod<br />
ay i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> talahanayan ku<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>an makikita at maihahambi<strong>ng</strong><br />
a<strong>ng</strong> mga talata<strong>ng</strong> magkakatulad.
Change language